In Aalsmeer stonden vannacht
ruim duizend bedden leeg
De Schrijver opvolger van
minister Van Hemelrijck
DANSSCHOOL T. GRIEK
Minister Toxopeus liet ambtenaren
met lege handen gaan
Was eigenaar van boevencafé
de man-achter-de-schermen?
A/phcnaar
Praalwagens kosten vele
duizenden guldens
Gebrek aan vertrouwen de aanleiding
tot het vrij onverwachte ontslag
11
Regering wil loonvorming bedrijfsleven afwachten
Kamerleden critiseren
wetsontwerp financiële
verhoudingen
Gemeenten niet gebaat bij
voorgestelde wijzigingen
Bosbrandje in Duits
grensgebied
BOUW VAN CORSO BEGONNEN
DE OVERVAL IN DE BANKASTRAAT
Onderzoek geschorst
tot 1 oktober
Verzending van zeepost
GRAMMOFOONPLATEN
VRIJDAG 4 SEPTEMBER 1959
(Van onze Haagse redacteur)
De vertegenwoordigers der ambtenaren-
organisaties hadden donderdagmiddag na
de bespreking met de minister van Bin
nenlandse Zaken in het kader van het
Centraal overleg weinig reden tot voldoe
ning over hun eerste ervaring met de ge
differentieerde loonvorming.
Minister Toxopeus heeft immers het
verlangen van de drie samenwerkende
vakcentralen en het Ambtenarencentrum
naar een loonsverhoging van vijf percent
in het voetspoor van de door de metaal
industrie bereitke resultaten niet op korte
termijn kunnen bevredigen. De bewinds
man wil eerst de loonontwikkeling in an
dere sectoren van het bedrijfsleven af
wachten alvorens met voorstellen te ko
men voor het overheidspersoneel. Hoe lang
dat afwachten zal duren liet hij in het
ongewisse, maar wel vernamen wij dat de
minister, evenals tijdens het sociaal-eco
nomische debat in de Kamer, heeft ver
klaard, dat de ambtenaren niet zouden be
hoeven te wachten tot 1 april 1960, de
uiterste datum waarop de verantwoord
geachte loonherzieningen tot stand moeten
zijn gekomen.
Weinig hoop
De teleurstelling over dit weinig posi
tieve resultaat bleek ons het geringst bij
vertegenwoordigers van de ABVA, de Al
gemene Bond van Ambtenaren, waar men
namelijk niet veel anders had verwacht.
Men zag veeleer de pessimistische voor
spellingen in het bondsorgaan over de
praktijk van de vrijere loonvorming beves
tigd. Men had echter gehoopt, dat, ook nu
de bindende koppeling van de bezoldiging
van het overheidspersoneel aan de C.A.O.
voor de metaalindustrie is vervallen, de
loonvorming in de metaalindustrie toch
richtsnoer zou blijven voor de ambtenaren
salarissen. Men zou daarbij niet twisten
over afrondingsbedragen.
Teleurgesteld
Voor de heer J. J. Loerakker, de in Haar
lem wonende landelijk secretaris van de
ARKA, de rooms-katholieke ambtenax-en-
organisatie, was vooral de onzekerheid
omtrent de datum van ingang van een
eventuele loonsverbetering een reden tot
Het grootste deel van de bijzondere
commissie van rapporteurs uit de Twee
de Kamer, die thans voorlopig verslag
heeft uitgebracht over het wetsontwerp
Financiële Verhoudingswet 1959 ter rege
ling der financiële verhouding tussen rijk
en gemeenten is teleurgesteld over de wij
ze waarop de financiële zelfstandigheid
der gemeenten in het wetsontwerp wordt
geregeld.
Verscheidene leden kwamen tot de con
clusie gesteund door het grootste deel der
commissie, dat de beleving van de ge
meentelijke zelfstandigheid allerminst tot
haar recht zal kunnen komen bij de be
palingen, zoals nu in het wetsontwerp op
genomen.
„Andere verdeling, zelfde koek"
De regering gaat terecht mee, aldus de
ze leden, met de gedachte van de com
missie-Oud, dat thans de tijd is aangebro
ken voor het stellen van objectieve maat
staven van uitkeringen. In de nadere uit
werking daarvan wijkt het wetsontwerp
echter belangrijk van de voorstellen der
commissie-Oud af en levert het geen we
zenlijke bijdrage voor een verruiming van
de beleving der eigen financiële verant
woordelijkheid der gemeentebesturen. De
regering stelt immers geen groter totaal
bedrag (in verhouding tot de opbrengst van
de rijksbelastingen) aan de collectiviteit
der gemeenten beschikbaar, maar zij
stelt daarvoor alleen andere verdelings
maatstaven vast. Het is dan slechts een an
dere verdeling van dezelfde „koek", afge
zien dan van de verhoging van de bijdra
gen voor sommige onderwijskosten. In
de verdeling van het beschikbaar te stel
len aandeel in de opbrengst van de rijks
belastingen gaan vele kleinere gemeenten
vooruit, en de grootste gemeenten achter
uit.
Vrij algemeen bleek men weinig waar
dering te kunnen hebben voor de kritische
opmerkingen, die de Memorie van Toe
lichting bevat met betrekking tot het fi
nanciële beleid van de gemeenten in de
laatste jai-en en over de wijze, waarop de
colleges van Gedeputeerde Staten toezicht
daarop hebben uitgeoefend.
De gemeenten hebben, stelde men, behou
dens wellicht enige uitzonderingen van
overdadige luxe, in het algemeen slechts
voldaan aan de plicht, die op haar rustte
om het verzorgingspeil in stand te houden
of, waar nodig, op te voeren en te voldoen
aan de eisen, die de uiterst snelle maat
schappelijke ontwikkeling stelde.
Onderhoud van wegen
Van verschillende zijden beschouwde
men het als een lacune in het wetsont
werp, dat geen nadere voorziening wordt
voorgesteld voor de financiering van de
kosten van de wegen buiten de bebouwde
kom. Toch staat vast, dat de huidige re
geling ontoereikend en bovendien onbillijk
is. De motivering van de regering, dat zulk
een voorstel achterwege is gebleven, om
dat de financiële consequenties een spoe
dige invoering verhinderen, had op deze
'eden weinig indruk gemaakt, daar het on
derhoud van deze wegen toch niet kan
worden uitgesteld en de overheid in haar
geheel dus toch tot deze uitgaven gedwon
gen is.
Men vroeg voorts aandacht voor de posi
tie van de grootste gemeenten in het land,
gemeenten die dikwijls taken hebben die
een nationaal karakter dragen. Voor de
ze gemeenten zouden afzonderlijke rege
lingen op hun plaats zijn, aldus verschil
lende leden.
Herinnei-end aan een verklaring van de
minister-pi-esident op 26 mei dat de mo
gelijkheden tot uitbreiding van het plaat
selijk belastinggebied onder ogen zal wor
den gezien, vroeg men of aan dit voorne
men een begin van uitvoering was gege
ven. Men acht het algemeen zeer wense
lijk, dat de Kamer hierover ten spoedig
ste enige zekerheid krijgt.
zorg. „Al hebben we het zelf nooit geloofd,
vele leden rekenden toch op vijf percent
per 1 oktober. Ik ben van mening, dat het
zeker niet later dan 1 januari mag worden.
Anders zal de ontevredenheid tot onrust
leiden". De heer Loerakker verklaarde zich
wel voorstander van een eigen loonpolitiek
voor het overheidspersoneel, maar niet dan
nadat de discrepanties met het bedrijfs
leven waren weggenomen. Daarom vond
hij dat juist nu de koppeling aan de me-
taal-C.A.O. niet losgelaten had mogen
worden.
Op de vlakte
Van de zijde van de Nederlandse Chris
telijke Bond van Overheidspersoneel had
men grote bezwaren zich nu reeds over
het overleg uit te laten, mede met het
oog op de binnenkort te houden algemene
vergadering. Men had in het verleden daar
mee slechte ervaringen opgedaan. „Alles is
nog open. wanneer straks het percentage
en de datum van ingang bekend zijn. zou
het best kunnen zijn dat we uiteindelijk
tot de conclusie komen, dat het nog best
meevalt", zo zei men ons van bestuurszijde.
Het overleg zal aan het eind van de
maand of begin oktober worden voortge
zet. Dat de vergadering van gisteren des
middags werd afgebroken was uitsluitend
een gevolg van andere verplichtingen van
de minister. Het overleg is in elk geval in
goede geest gevoerd, al liepen de stand
punten nogal uiteen.
Op de grens van Winterswijk en Aalten
en de Duitse buurgemeeente Bocholt. heeft
donderdagmiddag een bosbrand gewoed.
Ondanks gezamenlijke actie van de brand
weren uit deze drie gemeenten kon niet
worden voorkomen dat ongeveer 1500 vier
kante meter bos en houtopslag in vlam
men opgingen.
De brand is ontstaan doordat een land
bouwer, die tophout van gekapte dennen
aan het verbranden was, het vuur niet in
bedwang kon houden.
Boerderij uitgebrand
Een felle uitslaande brand heeft een
kapitale boerderij onder Strijbeek, ge
meente Nieuw Ginneken, met de grond
gelijk gemaakt. De Bredase en Galderse
brandweren stonden machteloos omdat de
wateraansluiting 500 meter van de boer
derij verwijderd was. Daardoor was er
vrijwel geen druk op de straalpijpen. Het
gehele huis met inventaris, schuren met
landbouwmachines, de gehele oogst en een
deel van de veestapel gingen verloren. De
oorzaak van de brand is nog niet bekend.
Loods in as gelegd
Een uitslaande brand heeft vannacht op
het terrein van de Internationale Kunst-
stoffenindustrie in Voorschoten een op
slagplaats met. kartonverpakkingen en
bakelieten vormen, dat een inhoud van
ongeveer 2000 vierkante meter had, geheel
verwoest. Een belendend woonhuis liep
waterschade en lichte brandschade op.
Drie maanden geleden brandde een
soortgelijk pakhuis van deze fabriek door
nog onopgehelderde oorzaak geheel uit.
In Aalsmeer hebben in de afgelopen nacht ruim duizend bedden leeggestaan.
Duizend mannen en vrouwen, meisjes en jongens waren te vinden in de enorme
veilinghal, waar zij bij het vallen van de duisternis 21 grote, platte wagens naar
binnen hebben geschoven. Kale, houten karren, die vanmorgen bij zonsopkomst
moesten zijn omgetoverd in even zovele praalwagens van bloemen. Aalsmeer beleeft
de traditionele werknacht, die aan het jaarlijkse bloemencorso vooraf pleegt te gaan.
De nacht, waarin de twintig buurtgemeenschappen van het bloemendorp elkaar
beconcurreren in het bouwen van de mooiste wagens. Een nacht van zweten en
zwoegen, van knippen en plakken, van kiezen en keuren. Honderd, duizend, tien
duizend bloemen worden op iedere wagen stuk voor stuk op de aangegeven plaatsen
gespeld. Rappe meisjeshanden breken de stelen op juiste lengte, grove mannen
handen schikken de juist ontluikende bloemen in kleurrijke werkstukken, die
zaterdag de honderdduizenden kijkers langs de weg naar Amsterdam moeten
verrukken. De voorpret van het bloemencorso is begonnen. De veilinghal is gevuld
met geroezemoes van stemmen, van pittige muziek die de werkers wakker moet
houden, van het waarschuwende geroep achter de wagentjes, die de tienduizenden
bloemen in velerlei soorten en kleuren aanvoeren, en van het gerinkel van koffie
koppen en limonadeflesjes.
„Het loopt op rolletjes, maar dat mag
ook wel, want dit wordt ons twaalfde cor
so," zegt voorzitter H. P. T. Kolk tevre
den. „We komen dit jaar bijzonder goed
voor de dag. De bloemen zijn zo laat mo
gelijk gesneden en zijn van uitstekende
kwaliteit." Ik verwacht, dat om zes uur de
meeste wagens klaar zullen zijn. Dan krij
gen we nog een paar moeilijke uren, want
dan is de hal een grote beestenstal en ter
wijl de veiling normaal doorgang moet
vinden, zal de hele zaak piekfijn in orde
moeten komen voor de wagens om twee
uur voor bezichtiging worden vrijgege
ven."
Het corso draagt dit jaar de titel „mas
kerade" en dat is geïnspireerd op toneel
stukken. Artistiek leider Toon Noyons zet
te fraaie ontwerpen op papier. En de
Aalsmeerders zijn aan de slag gegaan om
„de getemde feeks", „boefje" „de koop
man van Venetië", en tal van andere to
neelstukken in een sprookjesachtige bloe
menpracht uit te beelden.
Per wagen worden tienduizenden bloe
men verwerkt. De kostprijs van die rozen,
dahlia's, Chrysanten en anjers bedraagt
3.500 tot 10.000 gulden per wagen. Een
zelfde bedrag is gemoeid geweest met de
opbouw van de bouwsels, waarop de bloe
men en planten worden aangebracht. Er
is een luxe auto, die opgesierd is met or
chideeën ter waarde van 3.000. Het Aals-
meerse bloemencox-so, dat destijds ter ge
legenheid van het kroningsfeest van Ko
ningin Juliana zeer bescheiden is begon
nen, is uitgegroeid tot een zaak, waarin
tonnen omgaan.
Bij de ravitailleringspost treffen wij bur
gemeester G. G. Loggers met een beker
tje hete soep. „Het is een feest voor ons
allemaal," zegt hij. „Dat komt, omdat wij
de wagens niet laten adopteren door fir
ma's om er reklamc mee te maken. Elk
van de twintig Aalsmcerse buurten stelt
er een eer in een zo fraai mogelijk geheel
te maken en kan dat doen naar geheel
eigen inzicht. De mensen verdienen er
geen cent mee. Integendeel, ieder jaar
draagt ieder financieel bij en offert boven
dien vele vrije uren en een nachtrust om
het corso te doen slagen. De samenwer
king in de verschillende buurten is voor
treffelijk."
Burgemeester Loggers is terecht trots
op de fraaie verlichting, die de burgerij
betaald uit eigen zak in tuinen en
tegen de woningen heeft aangebracht en
waarlangs gisteren in de late avond hon
derden automobilisten reden om van dit
spel van licht en kleur te genieten.
Langzaam, heel langzaam komt er te
kening in de opbouw van de praalwagens.
Het „Chinese landhuis" is het verst ge
vorderd en met eindeloos geduld bevesti
gen vier meisjes de duizenden bloemen
een voor een op de randen. Elders staat
een grijze man als een ware kunstenaar
met een verrassende bloemschikking.
Het Aalsmeers bloemencorso onder
scheidt zich van de andere bloemenfestij-
nen in ons land doordat het staaltjes geeft
van kweekkunst;, zowel als van bloemsier-
kunst. De sierkunst van het bloemendorp
trekt telkenjare tientallen autobussen met
Duitsers en vele andere buitenlanders
(Van onze Amsterdamse redacteur)
De verdachten in de „zaak-Banka-
straat" zijn donderdag, aan het einde van
de tweede zittingsdag van de Amsterdam
se rechtbank, naar hun cellen terugge
bracht zonder dat de officier van justitie
requisitoir heeft kunnen nemen en zon
der dat de vier verdedigers hun pleidooi
konden houden. De president stelde het
onderzoek op verzoek van verdediger mr.
Jeljer de Jong uit tot de middag van 1
oktober, opdat in de zaak tegen de ver
dachte Wim van V. nog een getuige a dé
charge zou kunnen worden gehoord.
Want na het horen van een tiental getui
gen was het mysterie rond deze 28-jarige
cafetariahouder nog niet geheel opgehel
derd. Is hij de kwade geest geweest, die
Thijs van G. en Piet H. tot inbreken heeft
aangespoord en heeft hij voorgesteld ge
weld te gebruiken bij de beroving van de
67-jarige winkelierster Carolina Belles in
de Bankastraat, die de overval van de
jonge gangsters niet heeft overleefd? Is
hij schuldig aan de „uitlokking", die hem
ten laste wordt gelegd? En een andere
vreemde geschiedenis: Thijs en Piet zeg
gen de inbraken en de overval op mej.
Belles op gezag van Wim te hebben ge
pleegd „uit vriendschap". Zelf zouden zij
geen cent van de buit gekregen hebben;
de hele „poet" was voor Wim. Wat was
die gebondenheid met Wim, wiens cafeta
ria aan de Mauritskade een stamkroeg van
dieven en inbrekers bleek te zijn. zoals hij
zelf ter zitting heeft toegegeven?
Plan voor grote „kraak"
Thijs en Piet kenden Wim nog maar
zeer kort. „Ei- was een vertrouwelijke
sfeer ontstaan", zei Thijs. „Wim had geld
nodig en we wilden hem wel helpen". En
hij gaf prompt de voor Wim belastende
verklaring, dat hij hem tijdens de over-
valpoging aan de overzijde van de Banka
straat recht tegenover het winkeltje van
de oude vrouw had zien staan. Voorts zou
Wim aan Thijs ook het breekijzer ver
schaft hebben, waarmee de achterdeur
van het huis in de Bankastraat geforceerd
werd. Het werd in de grammofoon in
Wim's cafetaria bewaard, aldus Thijs.
Verdachte Piet H. wees Wim aan als de
man, die het plan voor de overval ont
wierp. „We moesten maskers en een
pistool van hem kopen, want na de Ban
kastraat wilde hij een overval doen op
een kantoor in het Centraal Station en op
de Nederlandse Bank. Dan zou hij een
miljoen buitmaken en daarmee kon hij
voorlopig voort".
Jonge Aalsmeerse aan het werk in de
nachtelijke uren. Van slaap blijkt ze
geen last te hebben!
vooral Engelsen naar het corso. En dat
de Amsterdammers het corso op prijs stel
len. zal zaterdag wal blijken als de fraaie
stoet optrekt naar het Olympisch stadion.
Slechts de intocht van St. Nicolaas brengt
meer mensen op de been.
De echte bloemliefhebber weet, dat de
praalwagens van nabij nog mooier zijn
dan wanneer zij voorbijtrekken in de stoet.
Zij komen vandaag aan hun trekken, want
vanmiddag van twee uur af tot midder
nacht zullen de wagens in de veilinghal
ten toon worden gesteld. De Aalsmeerders
zullen van die gelegenheid gebruik maken
om de verloren slaap in te halen. Maar
niet alvorens zij een schietgebedje heb
ben gedaan voor een zonnige zaterdag.
Met de volgende schepen kan zeepost
wox-den verzonden. De data, waarop de
coxTespondentie uiterlijk ter post moet
zijn bezoi'gd, staan achter de naam van
het schip vermeld.
Argentinië: s.s. „Algenib" 7 sept.; Aus
tralië: s.s. „Tberia" 9 sept.; Brazilië: s.s.
„Algenib" 7 sept.; Canada: m.s. „Maake-
fjell" 7 Sept., s.s. „Statendam" 8 sept., s.s.
..Black Eagle" 9 sept., s.s. „Nieuw Am
sterdam" 12 sept.; Chili via New Yoi-k
12 sept.; Indonesië: s.s. „Automedon"
7 sept.; Ned .Antillen: m.s. „Helicon"
8 sept.; Ned. Nieuw-Guinea: m.s. „Bali"
10 sept.; Sui-iname: m.s. „Willemstad"
9 sept.; Unie van Zuid-Afrika en Zuid-
west-Afxrika: s.s. „Overijsel" 8 sept.; Brits
Oost-Afrika: s.s. „Yang Tse" 9 sept.
Advertentie
Zijlweg 49 - Tel. 14441 - Haarlem
Hiermede berichten wy u dat de inschrijving voor de nieuwe lessen is geopend.
Clubs voor alle leeftijden, beginners en gevorderden.
Hoe de financiële toestand van Wim
was? Piet's antwoord: „Ach, edelachtba
re, hij zat aan de grond en hij had geen
boompie met zilveren guldens in de tuin
staan. Dus moesten wij bijspringen." Van
verdachte Arie de H„ de jongen uit het
nette gezin, die in dat verkeerde milieu
was terechtgekomen, doch maar een zeer
klein aandeel in de zaak-Bankastraat ge
had heeft, viel voor Wim evenmin veel te
verwachten. „Wij stonden helemaal in
zijn macht," zei hij telkens, zonder te
kunnen (of willen) vei'klaren waarom.
„Wim maakte een aanmex-king op het feit,
dat Thijs bij een vorige inbraak maar
vier gulden buit maakte. Wim was op de
hoogte van alles, wat Thijs en Piet de
den." De officier herinnerde er aan, dat
Wim tijdens het vervoer in de celwagen
tegen Arie zei: „Je moet je vex-klax-ingen
intx-ekken anders krijg je vijf jaax\ Ik zal
dan wel voor een andere advocaat zor-
gen."
„Een goeie jongen"
Maar er waren ditmaal ook getuigen,
wier verklaringen Wim goedkeux-end de
den knikken. Daar was bijvooi'beeld de
blonde Liesje de V., een zestienjaig meis
je met zwaar opgemaakte ooghax-en, die
ten tijde van de misdxijven elke dag tot
een uur 's nachts achter de toonbank van
het dievenki-oegje stond. Ja, ze had Piet
en Thijs dikwijls over inbi-aken horen
spreken, maar nooit aandacht geslagen op
de details. Thijs had meermalen stoer ge
zegd: „Ik heb al zes jaar opgeknapt." Wat
Wim zei? „Wim px-aatte nooit over inbre
ken en zo." Nee, ze had nooit iets gemerkt
dat hij met Thijs en Piet plannen maakte.
Wim was een goeie jongen, die met alle
jongens en meisjes in de cafetaria goed
kon opschieten.
Thijs sprong op uit de vèrdachtenbank:
..Mag ik effe wat opmex'ken, edelachtba
re?" Dat mocht. „Dan wil ik zeggen, dat
ze verliefd was op Wim. Logisch, dat ze
op zijn hand is.." Even later verscheen
een zeer belangrijke getuige: R.W., die
zelf wegens inbraak een straf uitzit. Hij
wenste slechts te spreken als de px-esident
Advertentie
KRUISWEG 47-49 HAARLEM
de publieke tribune liet ontruimen. En na
dat dit was gebeux-d werd uit de doeken
gedaan, dat W. voor de dood van Carolina
Belles een brief had geschreven aan de
politie met de waarschuwing, dat er iets
te gebeuren stond in de Bankastx-aat.
W. vertelde, dat hij destijds met een
broer van Piet in het Huis van Bewaring
had gezeten. Verleden jaar, toen beiden
op vrije voeten waren, kwam hij bij Piet's
familie, die ook in de Bankastraat woon
de, op visite. Piet had toen gevraagd: Ken
jij dat ouwe mens uit die kruidenierswin
kel en zit die er goed bij? „Ik kende haar
al jaren, edelachtbax-e. Als kind deed ik
er al boodschappen. Ik noemde haar tan
te Lina".
„Ik heb hem nooit iets gevx-aagd", zei
Piet. Maar mr. Jeljer de Jong, de ver-
dediger van Wim, maakte driftig aante
keningen. Immers, Piet en Wina leerden
elkaar pas kennen in februari van dit
jaar. Toen liep Piet dus blijkbaar al met
bepaalde gedachten over mej. Belles rond.
Als dat juist blijkt, is het onwaarschijn
lijk dat Wim de geestelijke vader van de
overval is geweest.
Max G. was een derde getuige a décharge
pro Wim. een wat debiele, licht te beïn
vloeden jongeman. Hij had schulden ge
maakt in Wim's cafetaria, waar hij had
gezegd, een baan te hebben „bij de film"
Nadat hij een grote fuif had gegeven was
de rekening tot 750 gulden opgelopen.
Toen viel hij door de mand: hij had he
lemaal geen baan. Max schetste Wim
als de goeie jongen, die hem bij een nota
ris een schuldbekentenis had laten teke
nen en die alle moeite deed, een baan
voor de pseudo-filmster te zoeken.
Tegen half vier stokte de rechtszitting,
omdat Wim's boekhouder, die moest ver
klaren, dat Wim geen geldzorgen had,
niet was verschenen. Na raadkamer schor
ste de president het ondex'zoek tot 1 okto
ber.
(Van onze correspondent in Brussel)
c
Met het ontslag van minister van He
melrijck als minister van Kongo is einde
lijk de beslissing gevallen in een geschil,
dat reeds maanden de Belgische regering
over de Kongolese politiek verdeelde. On
dertussen heeft de regering, die wél inzag
dat zij deze crisis zo vlugmogelijk moest
oplossen, voorlopig een nieuwe functiona
ris voor deze post. Het is de heer August
de Schrijver, advocaat bij het Hof van Be
roep te Gent, die reeds herhaaldelijk mi
nisterposten heeft bezet, maar de laatste
jaren stelselmatig weigerde opnieuw in
een kabinet zitting te nemen. Hoewel de
eerste minister en ook de heer Lefèvre,
het hoofd van de rooms-katholieke Volks
partij, herhaaldelijk hebben verklaard
dat er geen sprake van is dat het gehele
kabinet zal aftreden, is het op het ogen
blik nog niet te voorzien wat de gevolgen
van deze portefeuillewisseling zullen zijn.
De socialistische bladen laken het on
zekere beleid, dat de eerste minister en
zijn ploeg ten opzichte van Kongo hebben
gevoerd. Om het geschokte vertrouwen te
hei-stellen dient er volledige klaarheid te
komen, zo schrijft de socialistische Peu-
ple. De enige plaats waar dat kan geschie
den. is het pax-lement, dat officieel nog tot
begin november met vakantie is.
Beurs optimistisch
Het ontslag van Van Hemelrijck kwam
toch nog enigszins onvex-wacht, oindat de
minister het x-egeringscommuniqué van
woensdag over de Kongo politiek mede
ondertekend had. Het was echter geen
verrassing dat zich achter dit vaag gestel
de communiqué belangrijke tegenstellin
gen verbox-gen. De eex-ste x-eactie van de
beurs was gunstig, want het is niet onbe
kend dat juist de financiële gi-oepen vol
strekt niet ingenomen waren met het be
leid van de ministex-, die volgens hen niet
voldoende x-ekening hield met wat de blan
ken in Kongo in vijftig jaar hebben opge
bouwd. En er is geld voor Kongo nodig,
niet alleen van België maar ook van het
buitenland. Er wordt gespx-oken van een
bedrag van twintig miljax'd frank.
Kongo pessimistisch
Het is nog te vroeg om te zeggen wat
de reacties van de Kongolese bevolking
zullen zijn. De eerste indruk in Kongo was
zeer negatief.
Van Hemelx-ijck heeft in een brief aan
de eex-ste minister de x-edenen van zijn af-
tx-eden toegelicht. In deze brief wordt her
innerd aan het diepgaand politiek me
ningsverschil, dat Van Hemelrijck met
een groep andex-e ministers heeft. Vex-der
wordt betoogd dat het niet de eerste maal
is, dat de minister op vex-zet stuit in de
x-egering. Het conflict was thans bijzon
der scherp, niettegenstaande gi-aaf d'As-
premont-Lijnden, adjunct-kabinetschef
van de eex-ste minister zich bij zijn terug-
keer uit Leopoldville, volledig akkooi'd
verklaard had met de opvattingen van
Schoeller, de vice-gouverneur-generaal
van Kongo.
De minister betreurt het dat zijn poli
tiek sedex-t maanden gedwax-sboomd wei-d.
Waar hij steeds opnieuw aandrong dat ex-
politieke macht zou worden gegeven aan
Kongo zelf, werd dat altijd geweigerd.
Dikwijls werden beslissingen getx-offen
zonder dat de minister van Kongo geraad
pleegd werd. De minister werd voor het
voldongen feit gesteld, met het gevaar het
vertx-ouwen van de Kongolezen vex-der te
vex-spelen. De minister betreurt het wan
trouwen dat men steeds tegen hem heeft
gekoesterd en dat andex-maal tot uiting
kwam in het zenden door de eex-ste minis
ter van een kabinetslid naar Leopoldstad
zonder dat de minister van Kongo daax--
over ingelicht wex-d.
Socialisten verontwaardigd
Van Hemelrijck wijst er ook op, dat het
wel zeer opvallend is, dat de meei-dei-heid
die aan de regering deelneemt, niet de
zelfde is als diegenen die de Kongo-poli-
tiek steunen. Blijkbaar doelt de minister
op de steun die hij op het ogenblik bij de
socialistische oppositie vindt.
De Belgische socialistische partij heeft
in een communiqué eraan hex-innex-d, dat
de regering met de instemming van het
parlement op 13 januari plechtige vex-bin-
tenissen aanging, waax-bij België het voor
nemen te kennen gaf de bevolking van
Kongo naar onafhankelijkheid te leiden.
De huidige regeringscrisis, aldus het com
muniqué bewijst de onmogelijkheid waar
in de ministers zich door hun verdeeld
heid, hun getreuzel en de daaruit voort-
spx-uitende machteloosheid bevinden, om
een akkoord te bereiken over de maat
regelen tot uitvoering van deze vex-binte-
nissen. Deze onmogelijkheid en deze ver
traging dreigen onherstelbare schade aan
te richten. De partij onderstreept dat de
twee meei-derheidspartijen, de rooms-
katholieken en de liberalen, alleen volle
dige verantwoordelijkheid dragen voor
het verloop van de gebeurtenissen, waar
over de socialistische partij nooit werd
geraadpleegd. Het parlement en het land
hebben het recht, zo besluit deze vei'kla-
ring, te weten welke voortaan de Kongo
lese politiek van de i-egex-ing is. De socia
listische partij eist de samenroeping van
het parlement.
In het voor de dertiende keer versche
nen jaarboek voor cultuur en historie
„OVERIJSEL" (Koninklijke uitgeverij
van de erven J. J. Tijl n.v. te Zwolle)
treft men onder meer twee bijdragen aan
welke zowel naar onderwerp als naar
sfeer een volstrekte tegenstelling vormen:
het ene behandelt de figuur van de zeven
jaar geleden gestorven schx-ijfster Amoene
van Haex-solte, het andere onder de titel
„Rebellie van de vierde stand" de klasse-
strijd in de Twentse textielindustx-ie.
Het ax-tikel van J. Vos over de aristocra
tische schrijfster van „De komeet en het
harlekijntje", die in 1947 de P. C. I-Iooft-
pi-ijs met Arthur van Schendel (postuum)
deelde, laat alle x-echt wedei-vax-en en wel
licht nog iets meer aan dit ongetwijfeld
zuivex-e, maar in zijn sex-eniteit wat te wei
nig gespannen wex-k, dat overigens ook
buiten het gewest waaraan het zijn karak
teristiek ontleent grotere bekendheid zou
verdienen.
In het bijzonder belangwekkende betoog
van Joh. Buursink over een bittex-e periode
uit de Twentse sociale geschiedenis wordt
op levensbeschouwelijke grondslag een
synthese nagestreefd, welke niet iedereen
zal bevx-edigen. De schrijver maakt dan
ook zelf de opmerking: „Begrijpe wie het
begrijpen kan". Deze bedenking staat ove
rigens waai-dering jegens de voortreffelijke
samenvatting niet in de weg.
Dit als altijd keurig verzorgde Overijsels
jaax-boek bevat voorts instructieve ax-tike-
len over de beeldhouwer Titus Leeser, de
vergeten schilder Gerrit Hendrik Göbel,
het gex-estaureerde Schnitger-ox-gel in de
Sint Michaëlskerk te Zwolle, alsmede enige
belletristische bijdragen.
„RASPOETIN", door René Fülöp Miller,
n.v. Uitgeverij P. Vink, Antwerpen. Een
der volledigste en objectiefste biografieën
van de bex-uchte pseudo-monnik Raspoetin,
de „heilige duivel", wiens ongelofelijke
machtspositie aan het hof van de laatste
tsaar nooit geheel en al verklaard is. Ook
dit boek ontsluiert niet alle geheimen en
achtergronden van Raspoetin's sinistere
invloed, ïnaar wel verduidelijkt het de
man tegen het pex-spectief van zijn tijd: het
zedelijk en politiek verval van het Rus
land der Romanovs. Boeiende en instruc
tieve lectuur.
