Amsterdam houdt rekening met het slagen van Detwilers plannen MANTELS Haarlemse Kleding Centrale PANDA EN DE MEESTER-BESCHAVER Is Cantor kaper op de kust r J Wereldnieuws Nog weinig verandering DE SUPERPASSA GIERSSCHEPEN Overeenkomst wordt getekend NAAIMACHINES och io het zo 2 Winst Padang Portland naar reserves Amerikaanse kleine auto's en de Volkswagen Prachtige kollektie Euratoom gaat in Karlsruhe speurwerkcentrum bouwen De koffiemarkt Tezelfdertijd Financiering Amerikaanse uitvoer van kapitaal goederen met minder werk de mooiste glans ft DONDERDAG 24 SEPTEMBER 1959 4 Van onze Amsterdamse redacteur) Sommigen menen, dat L. Edgar Detwiler een genie is. Anderen vinden hem niet meer dan een fantast. Het Amster damse gemeentebestuur wil zich noch bij het ene, noch b(j de andere groep scharen. Tijdens het nauwe contact, dat er de afgelopen weken is geweest tussen de heer Detwiler enerzijds en burgemeester mr. G. van Hall en wethouder van Publieke Werken mr. G. van 't Huil anderzijds, is van Amsterdamse zijde in principe medewerking toegezegd om het plan van de Amerikaan te doen slagen. Reeds twintig jaar lang is L. Edgar Detwiler bezeten van zijn plan: het bouwen van enorme schepen, die duizenden passagiers tegelijk tegen een luttel bedrag van Amerika naar Europa en terug kunnen varen. Vele jaren lang bleek dit een fantastisch plan. Sinds kort komt de heer Detwiler met goede papieren in Den Haag is opgericht de American European Lines n.v., er zou een kapitaal garantie zijn van ruim vijfhonderd miljoen gulden, en met Verolme's Verenigde Scheepswerven te Rotterdam is reeds een voorlopige overeenekomst gesloten voor de bouw van vier super-passagiers schepen van elk 120.000 ton. Een man, die een dergelijke onder neming vertegenwoordigt, zelfs als die onderneming nog slechts op papier bestaat, vindt de deur niet gesloten als hy zaken wil komen doen. Daarom heeft burgemeester Van Hall er graag een vrije zaterdagmiddag voor over gehad om met hem van gedachten te wisselen en had wethouder Van 't Huil een open oor voor de ideeën, die deze energieke Amerikaan voor Amster dam in petto heeft. Het resultaat van deze besprekingen is, dat Amsterdam zich in principe bereid heeft verklaard de reuze-schepen te ont vangen. Verder neemt men een afwach tende houding aan en houdt men, zoals het heet de vinger aan de pols". Voor het overige: geen commentaar. Het is duide lijk, dat Amsterdam eerst wil zien of Det- wiler's schepen inderdaad zo vlug van Ve rolme's werven van stapel lopen als de op timistische Amerikaan verwacht. Want hoewel de Amsterdamse toezegging niet verder gaat dan die, welke aan iedere maatschappij met plannen voor een scheepvaartlijn op Amsterdam wordt ge geven, brengen de 120.000 tonners van de heer Detwiler grote problemen mee. Havenproblemen Om de Amsterdamse haven geschikt te maken voor de ontvangst van dergelijke superschepen zijn enorme investeringen nodig. Pessimisten beweren dat de hoofd stad nooit aan de beloften kan voldoen, omdat de sluizen van IJmuiden te klein zouden zijn voor deze grote schepen en de doorvaartbreedte van de Hembrug zo lang deze nog bestaat te gering is. Men mag echter aannemen, dat de ontwerpers er naar zullen streven de schepen beneden de 400 meter grens te houden, zodat zij in IJmuiden kunnen schutten, en wat de Hembrug betreft: het ligt voor de hand dat de schepen zullen worden ontvangen in het uitbreidingsgebied van de haven ten westen van de brug. De plannen voor de havenuitbreiding voorzien in het ontvan gen van zeer grote schepen. Het graven van havenbekkens, die zo diep zijn en zo ruim, dat schepen van 400 meter lengte er kunnen zwaaien en het bouwen van ka den, waar zij kunnen afmeren, vergt een investering van tientallen miljoenen gul dens en vanzelfsprekend zal Amsterdam hiertoe slechts kunnen besluiten als vast staat dat er vaste gebruikers komen, bij voorbeeld in de vorm van Detwilers sche-* pen. Amsterdam is bang de Amerikaanse goud-boot te zullen missen. Maar men voelt er weinig voor zijn goede naam aan Detwilers project te geven, heeft een Am sterdamse krant geschreven. Wij hebben de indruk dat Amsterdam in dit stadium van Detwilers plannen niet meer kon doen dan het geven van een voorlopige bereid verklaring voor het ontvangen van sche pen. Waarom juist Amsterdam? De heer Detwiler heeft verklaard dat Amsterdam een heerlijke stad is, die bo vendien een streepje bij hem voor heeft, omdat zijn voorouders er vandaan komen. Wij nemen aan, dat dit niet de enige re den is waarom zijn American European Lines Amsterdam naast Lissabon als eind punt van zijn New York-lijn verkiest bo ven bijvoorbeeld Oostende waarvan enke le jaren geleden sprake was. Er zijn be langrijker argumenten. Zo ligt het in de bedoeling van Detwilers maatschappij, de exploitatie van de schepen over te dragen op een bestaande rederij. De Nederland se rederijen met name de in Amsterdam gevestigde, hebben een uitstekende naam in de wereld. Daarnaast zal de havenstad, waar de reuzenschepen 8000 passagiers te gelijk aan wal zetten doorvoermogelijk- heden naast opvang - moeten hebben. Amsterdam als knooppunt van internatio nale verbindingen is voor de doorvoer bij uitstek geschikt men denke slechts aan de onmiddellijke nabijheid van Schiphol, dat een capaciteit heeft van duizenden pas sagiers per dag. De opvanggelegenheid is niet gunstig, maar zeker niet ongunstiger De n.v. Padang Portland Cement Maat schappij te Amsterdam heeft over 1958, blijkens het verslag, aan diverse baten in clusief getransfereerde winst uit Indonesië ontvangen 196.567 (vorig jaar 516.900) en aan interest 7.590 13.354). Uit de voorziening voor repatriëring personeel kwam vrij 60.385 (dotatie 231.087). Na aftrek van 91.115 168.245) aan kosten Amsterdam en na vorming van een voor ziening dubieuze debiteuren van 32.500, wordt 140.926 66.696) aan de voorzie ning voor bijzondere doeleinden gedoteerd. Over 1957 werd nog afgeschreven op door Indonesië over te maken gelden 64.226. Evenals over 1957 wordt geen dividend voorgesteld. In het laatste kwartaal van 1958 werd het reeds verminderde contact met het bedrijf in Indonesië totaal verbroken. De kosten in Amsterdam zullen in 1959 ver der dalen. De voorziening voor repa triëring personeel ad f 360.000 was te hoog begroot, zodat 60.385 ten gunste van de verlies- en winstrekening van 1958 kon worden gebracht. Inmiddels bestudeert de directie een aantal projecten waarvan een reeds in grote lijnen werd uitgewerkt die in overeenstemming zijn met de sta tuten en waaromtrent zij na medio 1960 nadere gegevens hoopt te kunnen ver strekken. Het dochterbedrijf Veth's Papierenzakken Fabriek n.v. kon zich in het laatste kwartaal van 1958 op het gebied van de im- en export gaan be wegen en enige agentschappen aantrekken Tot nu toe zijn de resultaten daarvan hoopgevend. Met het oog hierop heeft de dochteronderneming 5 percent dividend over 1958 kunnen uitkeren. dan in welke andere Europese haven. De heer Detwiler draait er zijn hand niet voor om: hij meent dat aan de Nieuwe Meer, tussen de Amsterdamse buitensteden en Schiphol, een groot centrum gesticht kan worden met hotels en vermaakgelegenhe den. Ook dit plan heeft hij het Amster damse gemeentebestuur onder ogen ge bracht. Het is „voor kennisgeving aange nomen" als zijnde de stap volgend op de havenoutillage, die al een kluif op zichzelf is. Over vier jaar zal het ieder duidelijk zijn of L. Edgar Detwiler een genie of een fantast is. In het eerste geval zou de Uni ted Nations in de vaart moeten zijn, het eerste van de vier superschepen. Cantors plannen Het project van de Amerikaanse finan cier Hyman B. Cantor om in Duitsland de twee grootste passagiersschepen ter wereld te laten bouwen, is volgens mede delingen van de Hamburgse Duitse Werf A.G. nog steeds in ernstige overweging on danks geruchten die het tegendeel bewe ren. De president-directeur van de Duit se Werf, William Scholz, heeft meegedeeld dat er „aan de plannen ernstig verder ge werkt wordt," zowel van de kant van de werf zelf als van de kant van het Bonds- ministerie van Economische Zaken. Can tor heeft zijn reis naar Duitsland die hij maandag wilde maken, uitgesteld. Hij zou dan een onderhoud met de Westduitse mi nister van Economische Zaken Ludwig Er- hard hebben. Deze staat echter op het punt om naar Washington te gaan om er de vergadering van de Wereldbank bij te wonen. Hij heeft voor die tijd nog zoveel afspraken dat hij onmogelijk ook nog met Cantor besprekingen kan voeren. Boven dien schijnt het de bedoeling van de werf te zijn om pas dan met Erhard te gaan praten als eerst alle detailproblemen zijn opgelost. Men wil met het ministerie van Economische Zaken onderhandelen over een garantielening van "70 percent van het Heinz Nordhoff, president van Volks wagen, heeft hier vandaag aan een groep Amerikaanse journalisten verteld dal de nieuwe kleine Amerikaanse wagens de verkoop van de grote Fords en Cbevrolets sterker zullen treffen dan die van de kleine buitenlandse wagens, in de Verenigde Sta ten. Ik geloof niet dat de Amerikanen een wagen kunnen maken die zo klein is dat hy de markt waar wy op mikken meer dan een deuk kan geven. Wel geloof ik dat de nieuwe kleine Amerikaanse wagens populair worden in Europa. De fabrikanten van grote Europese wa gens zullen het wel aan den lijve voelen, wanneer de Amerikaanse fabrieken be ginnen hun kleine wagens naar Europa te sturen, aldus Nordhoff. Hij vertelde ook dat Volkswagen voorlopig niet van plan is een ander model uit te brengen. De enige factor welke in de afzienbare toe komst verandering in die politiek kan brengen, zou een of andere revolutionaire technische vinding moeten zijn welke de doeltreffendheid van de wagen zou kun nen vergroten. Volgens Nordhoff neemt overal en met name in de Verenigde Staten de vraag naar Volkswagens fan tastisch toe. Men verwacht de export naai de Verenigde Staten volgend jaar met 30.000 a 40.000 stuks op te voeren. De jour nalisten vroegen aan Nordhoff of het niet de moeite waard was een fabriek in de Verenigde Staten te bouwen. Het ant woord was dat dit zorgvuldig bestudeerd was en dat men tot de conclusie was ge komen dat het aanzienlijk winstgevender was de wagen in Europa te fabriceren. totaal benodigde bedrag van rond 640 miljoen Westduitse marken. Scholz ont kende persberichten als zou Erhard een dergelijk voorstel al hebben afgewezen. In verband hiermee gaf de werf ook een verklaring uit waarin men zich tegen de plannen van de Amerikaan Edgar Detwi ler keerde, die onlangs meedeelde dat hij bij Verolme vier nog grotere passagiers schepen van elk 120.000 ton wilde laten bouwen. In deze verklaring wordt verder nog gezegd dat naar uit informaties is ge bleken, het nog geenszins zeker is dat de ze schepen ook gefinancierd kunnen wor den. De verhoging van het aantal passa giers tot 8000 en de economisch onverant woorde verhoging van de snelheid tot 35 knopen evenals het afwijzen van het door Cantor voorgestane „cafetaria-systeem" wordt in de verklaring van de Duitse werf „louter propaganda" van Detwiler ge noemd die alleen maar is bedoeld om Can tor te overbluffen. In Hamburgse handels- en scheepvaartkringen heeft de verklaring van de Duitse Werf A.G., die als buiten gewoon terughoudend bekend staat, grote aandacht getrokken. Er wordt met nadruk op gewezen dat de werf aanvankelijk ook tegenover het plan van Cantor een afwach tende houding had aangenomen. Geen prijsverlaging De Westduitse vereniging van hotel- en restauranthouders heeft bekend gemaakt dat zelfs wanneer Cantor erin slaagt zijn schepen te bouwen, zulks nog geen belang rijke prijsverlaging van de transatlanti sche overtocht ten gevolge zal hebben. De vereniging heeft uitgerekend dat overtocht plus cafetaria-maaltijden aan boord van Cantors ontworpen schepen ongeveer 150 dollar zal gaan kosten. „Maar het is nu al mogelijk om de overtocht voor onge veer 200 dollar te maken," aldus de pers dienst van de Westduitse Horecaf. Het is daarom niet te verwachten dat het Ame rikaanse bezoek aan Europa zal toenemen, zo werd er aan toe gevoegd. Advertentie IN DE NIEUWSTE MODELLEN EN MODETINTEN. BETALING PRETTIG TE REGELEN. JANSSTRAAT 63 - HAARLEM De heer E. G. Stijkel, directeur van de afdeling technische en economische dien sten van Euratoom, heeft in Karlsruhe verklaard dat Euratoom van plan is 'n ei gen atoominstituut op te richten bij het Westduitse centrum voor atoomonderzoek dat in Karlsruhe wordt gebouwd. Tegen verslaggevers die het centrum bezichtig den, zei hij dat Euratoom spoedig met de Westduitse regering zou onderhandelen over de bouw van genoemd instituut dat naar verwacht wordt circa 40 miljoen gulden zal kosten. Naar in Washington werd vernomen, zal vandaag de ondertekening plaats hebben van een tussen de Afrikaanse en en Zuidamerikaanse koffieproduktielanden gesloten overeenkomst tot stabilisatie van de koffiemarkt. Gezien de omstandigheid, dat de landen, die aan deze overeenkomst deelnemen, 95 percent van de wcreldkof- fieproduktie vertegenwoordigen, heeft de ze overeenkomst een economische en poli tieke betekenis van de eerste orde. Zowel van Zuidamerikaanse zijde, als uit Europese, Afrikaanse en Noordame- rikaanse kringen wijst men op de beteke nis niet alleen van het bereikte resul taat, maar ook van het feit dat vertegen woordigers van Zuidamerika en Afrika voor de eerste maal bijeen waren gekomen om gemeenschappelijke problemen te be spreken. De overeenkomst zal op 1 oktober in werking treden, de datum waarop de thans bestaande overeenkomst tussen de 15 kof fie producerende landen van Zuid-Amerika met betrekking tot 't uit de markt houden van koffie afloopt. De delegaties der deel nemende landen toonden zich aan de voor avond van de ondertekening optimistisch wat betreft het eveptuele toetreden van het Verenigd Koninkrijk en België. Advertentie Alle merken dus ruime keuze ENGPl. Gr 181 T*l 1W DE entomoloog A. T. Gaul zag op een goede dag in het noordelijk deel van de slaat Massachusetts een mierensoort voor de bruidsvlucht uitvliegen. Op zichzelf is dat niet zo'n bijzonder verschijnsel, maar Gaul had een afspraakje met een collega, die op ruim 400 km afstand de gedragingen van diezelfde mierensoort zou controleren. Daarom noteerde Gaul de datum van de bruidsvlucht en vergeleek die later met de dag die zijn col lega had opgeschreven. Aldus kwam aan het licht, dat deze soort mieren (want bij lang niet alle soorten is dit het ge val) op één en dezelfde dag ter bruidsvlucht gingen, onaf hankelijk van het feit dat hun kolonies honderden kilometers uit elkaar lagen. En, wat nog sterker was, de bruids vluchten vonden plaats op precies dezelfde tijd van de dag! Een dergelijke synchronisatie, die vooral bij de voortplanting van betekenis is, kun nen we in sprekende vormen bij verschil lende diersoorten waarnemen. Een poly- chaete worm (Ceratocephale osawai) die veel voorkomt in de Soemida rivier bij Tokio, plant zich bijv. in de maanden ok tober en november voort en verschijnt in enorme aantallen aan het oppervlakte van het water om ca. 9 uur in de avond. En de Platynereis dumerïlii in de haven van Mergelina bij Napels voeren bruidsdansen uit gedurende de nachtelijke uren. Dit nachtelijke tijdstip is overigens geen voor waarde voor deze bruidsdans, want de soortgenoten van dit dier in Bretagne heb ben de eerste uren na zonsondergang hier- voor uitgekozen, een tijdstip dat ons, eer lijk gezegd, betamelijker toeschijnt. De paaiperiode van een visje aan de Califor- nische kust, welk diertje de wetenschappe lijke naam Teuresthes tenuis kraagt, valt in het voorjaar, maar bereikt de hoogte punten op bepaalde dagen, één uur nadat de hoogste waterstand is bereikt. We zullen met deze voorbeelden, die met tallos vele andere kunnen worden aangevuld, volstaan. Door de hele natuur heen zien wij een synchronistaie, die op het jaar en de seizoenen is afgesteld. Zien we wat nauw keuriger om ons heen, dan nemen we zelfs een syn chronisatie waar gedurende bepaalde weken, en zelfs tijdens be paalde dagen. Dient het proces waar om het hier gaat bijzonder fijn te worden afgesteld (en dat kan met het voortplantingsproces bij verscheidene dier- sorten inderdaad het geval zijn) dan zijn de dierlijke gedragingen zelfs tot op het uur en wellicht nog nauwkeuriger, wie zal het zeggen? gesynchroniseerd. Maar in al dergelijke gevallen kan uiteraard niet gesproken worden van tijdszin, zoals we bij de bijen hebben opgemerkt. Laten we nu maar weer eens een geheel ander onderwerp aansnijden: wist U bijv. dat in verschillende werelddelen al ge rookt werd voor de Europeanen de tabak in Amerika leerden kennen? Daarover een volgende keer. H. Pétillon (Nadruk verboden) 64. „Nu zie je eens wat vooruitgang is, zeuntje!", peinsde Smithy, terwijl hij zijn voertuig met een sprong buiten het bereik van de rovers bracht. „Zonder mijn kar waren wij gedwongen geweest die knul letjes met een vuistgevecht duidelijk te maken wat beschaving is!" „Hm ant woordde Panda. „Maar zonder die vooruit gang was er ook geen ruzie geweest dan waren we helemaal niet hier geweest!" „Jij bent nog veel te jong, broekje, om dat te begrijpen", vond Smithy en om zijn ge dachten wat te verdrijven, schakelde hij de autoradio in. „Nu ziet men eens wat be schaving is", mijmerde ongeveer tege lijkertijd de hertog op het kasteel. „Zonder de hulp van onze rovers waren wij ge dwongen geweest ons leven lang barbaars geschetter aan te horen om uiteindelijk in het dolhuis terecht te komenVredig gestemd luisterde hij naar het getier van de roverstroep, die vruchteloos probeerde Smithy's auto in te halen. „De rust is weergekeerd", stelde hij vast. „Dat zijn tenminste vertrouwde klanken, daar ginds Dat het weer rustig was be merkten ook bruidegom en bruid, die zich tijdens de ongeregeldheden in een gordijn hadden teruggetrokken. „Alles is veilig, mijn held", meldde de edelvrouwe, om zich heen spiedend. „Had ge anders ver wacht?", vroeg de held, het gordijn ver latend. „Ik ben immers bij u?" Fier richtte hij zich op. „Zolang ik leef zal u nimmer een haar worden gekrenkt", vervolgde hij op plechtige toon. Vlieden niet alle bar baren heen, zodra ze mijn gestalte ont waren? Maar komaan, de strijd heeft al mijn krachten gevergd laat ons met spoed ter tafel gaan De Export-Import Bank heeft een nieuwe politiek bekend gemaakt voor de financie ring van de Amerikaanse uitvoer van ka pitaalgoederen waarbij het aandeel in de financiering hiervan door de bank zal stij gen van 75 tot 85 °/o. Door deze politiek hoopt men de Amerikaanse uitvoer te kun nen vergroten en het afvloeien van goud tegen te gaan. Het verlies aan goud van de laatste maanden en de daling van de uitvoer hebben de Amerikaanse autoritei ten zorgen gebaard. Dit is de eerste officiële maatregel van overheidswege tot verruiming van de uit voer, nadat deze laatste gedurende min stens 18 maanden zich in dalende richting bewoog. Tijdens het weekeinde werd een officieel rapport gepubliceerd, waarin werd medegedeeld dat de regering Eisen hower ernstig een voorstel overweegt, waarbij een groter deel van de fondsen voor buitenlandse steunverlening besteed zou moeten worden voor de aankoop van Amerikaanse goederen. De president der Export-Import Bank maakte voorts bekend dat de bank bereid is aanvragen van exporteurs of hun com merciële banken in overweging te nemen voor het garanderen van de transfer voor bovengenoemde transacties tot 90% van het gefinancierde deel van dergelijke transacties. Tot dusverre bedroeg het ma ximum voor een dergelijke garantie 85 Krachten deze garantie wordt de trans actie wanner deze tot stand komt niet door de bank zelf verricht of gegarandeerd, doch indien een buitenlandse koper zonder eigen schuld in moeilijkheden geraakt bij het omzetten van zijn betaling van lokale valuta in Amerikaanse dollar zal de Ex port-Import Bank binnen 180 dagen dat deel van het te betalen bedrag waarvoor moeilijkheden zijn ontstaan, opkopen. Advertentie Alleen Peli wrijfwas bevat bovendien Vlidosol tegen houtworm grote doos 58 ct reuze bus 115 ct ■n Erdal produkt, dus goed! Overvliegers. Twee Russische vliegtuigen hebben woensdagochtend het Noorse luchtruim geschonden aldus hebben de autoriteiten van Kirkenes in Noord- Noorwégen medegedeeld. Ongeveer 500 km. naar het Westen beginnen vrijdag Noors-Engelse manoeuvres. Men ge looft echter niet, dat het incident met de Russische toestellen hiermede in verband staat. Ziektebewijzen. Vandaag begon een pro ces tegen 37 artsen en ambtenaren van het Tsjechoslowaakse ministerie van sociale zaken te Praag. Het Tsjechi sche blad „Vecerni Praha", dat dit meldt, schrijft dat de artsen en ambte naren worden beschuldigd van corruptie welke de staat op een schade van en kele honderdduizenden kronen is komen te staan. Zij zouden ziektebewijzen heb ben afgegeven aan iedereen, die er een bepaalde som voor wilde betalen. Afstand nemen. De Argentijnse minister van binnenlandse zaken, Alfredo Vito- lo, heeft meegedeeld dat Juan Peron, voormalig dictator van Argentinië naar Italië zal gaan. Fulgencio Batista, de verjaagde dictator van Cuba, is reeds eerder naar de Azoren vertrokken. Het vertrek der beide dictators wordt be schouwd als uitvloeisel van de bespre kingen die de organisatie der Ameri kaanse staten over de toestand in La- tijns-Amerika heeft gevoerd. IJver beboet. Een 39-jarige arbeider op een scheepswerf te Sunderland heeft verklaard dat hij en 35 anderen door hun vakbond beboet zijn, omdat zij te hard hebben gewerkt. De arbeider in kwestie, Albert Holden, is lid van de bond van ketelmakers. Met de lassers hebben deze een overeenkomst aan gaande het maximale uurloon. Als iemand door stukwerk meer dan het vastgestelde maximum verdient, aldus Holden, wordt dat bij de plaatselijke afdeling van zijn vakbond gemeld. Klikspaan. Het bureau van kardinaal Ju lius Döpfner, de roomskatholieke bis schop van Berlijn, heeft geklaagd, dat er in het Oostduitse bureau van de nieuw benoemde suffragaan een ver borgen microfoon is ontdekt. Het appa raat was onder de telefoon gemonteerd. Bij zijn aankomst in zijn woning werd de argwaan van de suffragaan gewekt door Oostduitse P.T.T.-monteurs, die met de telefoon bezig waren. Gehangen. In een Amerikaans legerkamp in Kansas is een 30-jarige negersoldaat opgehangen wegens het doodschieten van een Koreaanse burger in 1950. Vol gens de bewijsstukken schoot hij de Koreaan dood, toen deze zijn vrouw te gen de avances van de soldaat wilde beschermen. Hij is de eerste militair, die door de krijgsraad ter dood werd veroordeeld wegens een in Korea ge pleegd misdrijf. Vreemd voorwerp. Pan American Air ways heeft woensdag te Londen mede gedeeld, dat de bemanning van een straalvliegtuig op de luchtlijn New YorkParijs woensdagochtend onge veer 200 kilometer ten oosten van La brador in de lucht een vreemd voor werp heeft waargenomen, dat een ruim teraket zou kunnen zijn. Het voorwerp verplaatste zich met een enorme snel heid van het zuiden naar het noorden en bleef een halve minuut zichtbaar. Rangorde. Volgens een mededeling van de Westduitse vereniging voor steun aan het wetenschappelijk onderzoek wordt in West-Duitsland gemiddeld per hoofd per jaar 180 mark uitgegeven voor alco hol, 121 mark voor tabak, 76 mark voor commerciële publiciteit, 30 mark voor reizen naar het buitenland, 30 mark voor schoonheidsverzorging, 25 mark voor de bioscoop, radio en televisie, 19 mark voor voetbalpools en loterijen en0,92 mark voor de bevordering van de wetenschap. Luisteraar. De reflector van de grootste radio-telescoop ter wereld, die bij Sugar Grove in West-Virginia in aan bouw is, krijgt een doorsnede van 180 meter. Het apparaat kost 79 miljoen dollar en is bestemd om signalen op te vangen van sterren, die zich op 38 miljard lichtjaren van de aarde bevin den. Schorpioenen. Tsjechoslowaakse geleer den hebben te Slapy, bij Praag, een twintigtal schorpioenen van drie centi meter groot aangetroffen. Tot nog toe nam men aan, dat dit soort insecten niet ten noorden van de Alpen voor kwam. School. In Jeruzalem is een protestantse bijbelschool geopend met 'n cursus van een half jaar, waarvoor internationale belangstelling bestaat. Het initiatief is uitgegaan van het Israelisch-Ameri- kcans instituut voor bijbelstudie te Chi cago. Het K.N.M.I. deelt mede: Het centrum van een hogedrukgebied, dat vanmorgen boven het zuiden van Engeland lag, ver plaatste zich in een langzaam doch regel matig tempo in oostelijke richting. Het ho gedrukgebied onderging de afgelopen 24 uur een aanzienlijke versterking in noor delijke richting en kreeg via het zeegebied ten westen van Scandinavië verbinding met een groot hogedrukgebied, dat boven de poolstreken aanwezig is. Tussen het hogedrukgebied boven Enge land en een depressie nabij Groenland trok een storing in noordoostelijke rich ting. Deze bereikte vanmorgen het zeege bied tussen Schotland en IJsland. Het er- bijbehorende warmtefront heeft in Ierland Schotland en het noordwesten van Enge land plaatselijk tamelijk veel regen ge bracht. Dit warmtefront verplaatst zich naar de Noordzee, maar het regengebied ervan zal het weer in Nederland waar schijnlijk niet kunnen beïnvloeden. In de temperatuur komt maar weinig verande ring. WEERRAPPORTEN Maximum-temperaturen binnen- en buitenland. Neerslag: laatste 24 uur. I .5-S SS'B Vrijdag 25 september Zon op 6.29 uur, onder 18.34 uur. Maan op 23.37 uur, onder 14.32 uur. Maanstanden 25 sept. 3.22 uur laatste kwartier. Hoog en laag water in IJmuiden Donderdag 24 september Hoog water 7.57 en 20.19 uur. Laag water 3.27 en 15.38 uur. Vrijdag 25 september Hoog water 8.48 en 21.14 uur. Laag water 4.05 en 16.21 uur. Het hoog en laag water te Zandvoort is 10 tot 15 minuten vroeger dan te IJmuiden. Den Helder Ypenburg Vlissingen Eelde De Bilt Twente Eindhoven Zd Limburg Helsinki Stockholm Oslo Kopenhagen Aberdeen Londen Amsterdam Brussel Luxemburg Parijs Bordeaux Grenoble Nice Berlijn Frankfort München Ziirich Genève Locarno Wenen Innsbruck Athene Rome Ajaccio Madrid half bew. n zwaar bew. windst. zwaar bew. nw mist windst. zwaar bew. windst. mist windst. mist windst. geheel' bew. zzw half bew. licht bew. onbewolkt onbewolkt mist onbewolkt mist zwaar bew. mist onbewolkt geheel bew. zwaar bew. geheel bew. zwaar bew. geheel bew. mist zwaar bew. zwaar bew. zwaar bew. geheel bew. zwaar bew. onbewolkt zwaar bew. half bew. geheel bew. w wnw zw w windst. windst. windst. windst. n windst. w windst. n w ono windst. n n ono nnw windst. windst. windst. ono windst. oo g u e O O S3 19 0 18 0 18 0 18 0 19 0 21 0 20 0 20 0 10 0 10 0,1 19 0 17 0 17 0 20 0 19 0 19 0 21 0 23 0 28 0 28 0 24 0 20 0 23 0 23 0 25 0 27 0 35 0 21 0 25 1 28 29 0 26 0 22 0,5

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1959 | | pagina 4