Ruim 2500 doden en vermisten
na wervelstorm in Japan
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
HET WEER
KROESJTSJEV HEDEN IN
MOSKOU AANGEKOMEN
éaë MORRIS beforeijoüêuiff
UW PORTRET
Lawines en vloedgolven beroofden
bijna miljoen mensen van onderdak
Eisenhowers tegenbezoek aan Moskou
uitgesteld tot komend voorjaar
M
Oud-minister Witte
burgemeester van Eindhoven
Twee Britten pogen record
Londen-Moskou te breken
Vliegen naar Rotterdam
en verder met de auto
ATELIER NELL HERBERT
Aanhoudend droog
Nieuw lid der Eerste Kamer
In de krant van heden:
Het woord is aan
Vooroorlogs vervoermiddel
Te voet naar het stadhuis
Minister Zijlstra uit zich
optimistisch
Gevolgen van staalstaking
Gesprek over aanwijzing
loonpolitiek
Heeft de „Karei Doorman"
fouten gemaakt?
„TER C LEE FF"
74e JAARGANG No 68
MAANDAG 28 SEPTEMBER 1959
304e JAARGANG No 220
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Haarlems Dagblad
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct, p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
Met ingang van 16 oktober is benoemd tot
burgemeester van Eindhoven ir. H. B. J.
Witte, oud-minister van Volkshuisvesting
en Bouwnijverheid.
Vóór zijn ministerschap was hij burge
meester van Bergen op Zoom. In 1952 aan
vaardde hij het ministerschap, dat hij be
kleedde totdat het kabinet-De Quay optrad.
Als burgemeester volgt hij mr. dr. Van
Rooy op, die thans minister van Sociale
Zaken en Volksgezondheid is geworden.
Advertentie
BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL 13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN! AMSTERDAM TEL 223596
CAMEL MONTY COATS
Als alles volgens plan is verlopen, zijn
Graham Handley en Jeffrey Cullis uit Not
tingham, die zaterdagmiddag met hun auto
op de luchthaven Rotterdam aankwamen,
vanmiddag vóór kwart over twee Moskou
binnengereden. Handley, filiaalhouder van
een reisbureau, en Cullis, die bij een tel-
machinefabriek werkzaam is, hadden het
plan het record LondenMoskou per auto
met twaalf uur te verbeteren. Dat beteken
de dat zij de Russische hoofdstad 48 uur
na de start uit Londen moesten bereiken.
De beide Britten, die werden vergezeld
door een cineast, hadden alle hoop te zul
len slagen met een gemiddelde van vijftig
mijl per uur.
Om kwart over twee waren zij in Londen
gestart. Om vijf over vijf kwamen de tocht
genoten op Zestienhoven aan. De douane,
die van te voren op de hoogte was gesteld,
werkte bijzonder vlot. Binnen tien minuten
kon de slagboom woeden geopend. De
equipe rijdt dag en nacht door, waarbij
Handley en Cullis elkaar afwisselen als
bestuurder en als kaartlezer. Zij zullen een
dag in Moskou blijven. Vrijdag hopen zij
in Engeland terug te zijn.
Advertentie
voortreffelijk gemaakt bij
Lange Veerstraat 13 - Haarlem - Tel. 11178
Speciaal adres voor
reproducties van oude foto's.
Verwachting tot morgenavond:
Droog weer met zonnige perio
den. Zwakke tot matige wind
tussen oost en zuid. Dezelfde
temperaturen als vandaag of iets
hogere.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
TOKIO, (UPI) Volgens de Iaat-
ste tellingen zijn tenminste 1,187 per
sonen omgekomen door de wervel
storm van zaterdagnacht in Japan en
1.433 personen worden nog vermist.
Ongeveer vierduizend mensen werden
gewond en meer dan een half miljoen
mensen zijn dakloos geworden. Aard
verschuivingen, hoge vloedgolven en
overstromingen brachten dood en ver
nieling teweeg toen de wervelstorm
Japan teisterde. Van de 46 prefecturen
van Japan hebben 38 er onder te
lijden gehad.
De dorpen Kamezaki en Kamiyoshi wer
den geheel weggevaagd door overstromin
gen in het deltagebied van de Isebaai. Van
andere plaatsen in het gebied is tot dus
ver nog niets vernomen.
(Reuter) Van officiële zijde is mede
gedeeld, dat meer dan 2.500 Japanners het
leven hebben verloren of vermist zijn na
het geweld, waarmede de wervelstorm
over het Japanse hoofdeiland Hondo (of
Honsjoe) is getrokken. Het aantal slacht
offers stijgt nog steeds. Reddingsploegen,
die zich door modder en gezwollen 'rivie
ren moeten worstelen, pogen tot afgesne
den gebieden door te dringen. Volgens dit
Reuter-bericht zijn bijna een miljoen Ja
panners dakloos geworden.
Als gevolg van de wervelstorm zijn 238
schepen gezonken en 1.449 gedeeltelijk ver
nield. Er werden 1.157 schepen van hun
ankers losgeslagen.
Er werden 1.351 bruggen weggeslagen,
spoorwegen werden op 327 en wegen op
3.217 plaatsen vernield. Op 1.860 plaatsen
hadden landverschuivingen plaats. Hon
derdduizend hectaren land zijn over
stroomd.
De wervelstorm, de vijftiende van dit
seizoen en de ergste in Japans geschie
denis, trof vooral Japans voornaamste
eiland, Hondo of Hondsjoe, waar de op
twee na grootste stad van het keizerrijk,
Nagoja, bijna in de baan van de storm
lag. De stad, met anderhalf miljoen inwo
ners, is verstoken van stroom, drinkwa
ter en verbindingen met de rest van het
land. In deze stad vielen ongeveer 400
slachtoffers.
In het binnenland vochten zaterdag
nacht reddingsploegen verbeten met mod-
In de vacature M. Ruppert (A.R.), die lid
van de Raad van State is geworden, heeft
de voorzitter van het centraal stembureau
benoemd verklaard tot lid der Eerste Ka
mer J. Abels te Groningen.
pag.
Wervelstorm 1
Kroesjtsjev verlaat V.S1, 3
Weerrapporten 1, 2
Economisch nieuws2
Toch is het zo 2
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel 3
Mijnstreek ongerust3
Feuilleton 4
Radio en Televisie 4
Uit stad en omgeving 5, 6, 7
Agenda5, 6, 7
Beurs 6
Sport 9, 10, 11
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF PAGINA'S.
derstromen en watermassa's om slacht
offers in afgesneden gebieden hulp te ver
lenen. Maar vele slachtoffers zal men
nimmer terugvinden doordat zij in de kol
kende rivieren mee naar zee werden ge
sleurd. Marineboten brachten totnutoe 150
lichamen naar het vasteland terug. De
schade aan openbare werken beloopt vol
gens een eerste raming minstens vijftig
miljoen gulden, maar de onvolledige ver
bindingen doen vermoeden dat het bedrag
aanzienlijk hoger zal liggen. Ook Japans
rijstoogst heeft aanzienlijke schade opge
lopen. De schade aan Amerikaanse bases
op Japan bedraagt op zijn minst 1,25 mil
joen dollar.
(UPI) De prefecturen Aichi, Mie en
Gifoe, langs de Ise-baai in midden-Honds-
joe werden zaterdag te middernacht door
de wervelstorm getroffen. De storm had
toen snelheden van omstreeks 215 kilome
ter per uur, terwijl het bovendien op het
hoogtepunt van de vloed was.
In de stad Handa, in de prefectuur Aichi,
zijn zeker meer dan 300 mensen ver
dronken of bedolven geraakt onder hun
huizen.
Fliegende Blatter:
Hebt gij iemand van wie ge volledig
o-paan kunt? Dan heeft hij zeker óók zo
iemand, nietwaar?
Bij wijze van proef is een Noors in-
fanteriebataljon uitgerust met rijwie
len. Met dit voor de Noorse strijd
krachten nieuwe vervoermiddel zullen
in het zuiden van Noorwegen een jaar
lang proeven worden genomen. Voor
het nemen van steile hellingen laten
de manschappen zich trekken door
verbouwde landbouwtr actor en. Voor
de oorlog waren fietsen ook in gebruik
bij het Nederlandse leger.
WASHINGTON (Reuter) - Premier
Kroesjtsjev heeft gisteren zijn verblijf
van dertien dagen in de Verenigde
Staten afgesloten met een persconfe
rentie en een rede voor de Amerikaanse
televisie en is gisteravond naar Moskou
teruggevlogen, waar hij vanmiddag
is teruggekeerd. Vermoedelijk zal
hij enkele uren na zijn terugkomst in
een openbare rede aan het Russische
volk verslag uitbrengen over de er
varingen die hij heeft opgedaan. De
Amerikaanse president zal vandaag op
een persconferentie hetzelfde doen. Het
belangrijkste nieuws is wel dat de reis
van president Eisenhower naar de
Sovjet-Unie is uitgesteld tot het komen
de voorjaar, waardoor de wereld in
ieder geval verzekerd kan zijn van een
periode van ontspanning. De onder
handelingen over Berlijn zullen her
opend worden.
Kroesjtsjev begon zijn rede voor de te
levisie met: „Goedenavond Amerikaan
se vrienden". De Russische premier zei
te houden van de mooie Amerikaanse ste
den en prachtige wegen maar het meest
van het „goedaardige" Amerikaanse
volk. Hij zei dat deze woorden van lof
meer waren dan het gebruikelijke be-
leefdhcidsgebaar van een gast tegenover
zijn gastheren. Hoewel de besprekingen
met president Eisenhower „zeer pret
tig" geweest waren, was het niet zo ge
makkelijk alle gevolgen van de jaren van
de koude oorlog teniet te doen. Een plot
selinge verandering in de toestand was
daarom onmogelijk. Het proces van de
verbetering der betrekkingen tussen de
beide landen zou grote inspanningen ver
gen. Er zou geen rust in de wereld kun
nen zijn, zolang de twee sterkste mo
gendheden niet op goede voet met elkaar
leefden.
Afschaffing van de bewapening, aldus de
Russische premier, zou natuurlijk niet
gemakkelijk zijnIedereen is bang
Kroesjtsjev noemde het prettig dat zove
le staatslieden en leiders de Russische
De mijnwerkersstaking in Bonn moge
dan al in alle rust zijn verlopen, er
waren verscheidene mensen gedupeerd
door de overstelpende drukte die de
vijftigduizend betogers in de kleine
Westduitse hoofdstad aanrichtten. Dit
bruidspaar moest zijn auto verlaten
en te voet naar het stadhuis.
voorstellen bestuderen, maar helaas be
grijpen niet allen, dat de Russische voor
stellen oprecht zijn.
Godsdienstige mensen moeten volgens
de Russische premier niet afkerig staan
tegenover het socialistische stelsel, dat hij
't meest humane ter wereld noemde. Nie
mand kan met zijn eigen werk een mil
joen dollar verdienen zei hij. Men kan
dat alleen als men profiteert van de ar
beid van anderen. Dit druist naar Russi
sche mening tegen het geweten in. Kroesjt
sjev zei dat het in de bedoeling ligt de be
lastingen in de Sovjet-Unie in de nabije
toekomst af te schaffen. Voor werkloos
heid behoeft men in de Sovjet-Unie niet
bang te zijn. De betrekkingen zoeken de
mensen en niet omgekeerd. Het zeven
jarenplan heeft tot doel de industriële pro-
duktie te verdubbelen. In dit tempo voort
gaande, zou over tien of twaalf jaar de
industriële produktie per hoofd en in to
taal groter zijn dan in de Verenigde Sta
ten. In de landbouw zou dit al veel eer
der het geVal zijn. De bevolking geniet
gratis onderwijs en medische verzorging
Het sterftecijfer is in de Sovjet-Unie het
laagste ter wereld, aldus de premier.
Hij gaf zijn luisteraars de verzekering,
dat men in de Sovjet-Unie ook met moei
lijkheden te kampen heeft en dat het stel
sel tekortkomingen vertoont, „maar de
scherpste criticus is het Russische volk
zelf", aldus Kroesjtsjev.
Op zijn persconferentie zei Kroesjtsjev
er hoegenaamd niet aan te twijfelen, dat
president Eisenhower oprecht is in zijn
verlangen om de betrekkingen tussen de
Verenigde Staten en de Sovjet-Unie te
verbeteren. Zijn besprekingen met Eisen
hower te Camp David noemde Kroesjt
sjev „prettig". Er was een grote mate
van overeenstemming geweest in het we
derzijds begrip voor eikaars standpunten
en het begrip van de noodzakelijkheid
om de betrekkingen tussen de beide lan
den te verbeteren. „Het is niet zo gemak
kelijk de lasten op te ruimen die zich in
deze jaren van koude oorlog hebben opge
stapeld", zo zei hij.
Zijn gesprekken met vertegenwoordi
gers van de Amerikaanse zakenwereld heb
ben bewezen dat er wederkerig belang is
bij het herstel van de betrekkingen en
banden die voor beide landen voordelig
zijn. Dit zou tegelijkertijd een gelegenheid
verschaffen om in een rustige sfeer de
methoden en middelen te overwegen om
de militaire produktie tot de burgerlijke
produktie te herleiden.
Kroesjtsjev zei van de Amerikanen te
houden. Zij hebben evenals de bevolking
van de Sovjet-Unie slechts een verlangen:
vrede. Ongeacht de verschillen in levens
wijze kunnen de Verenigde Staten en de
Sovjet-Unie samenwerken, aldus Kroesjt
sjev. Na het gesprek met Eisenhower is
zijn hoop op een permanente wereldvrede
groter geworden.
Alle aangelegenheden, die tot dusver
een „koud klimaat" in de betrekkingen
met de Verenigde Staten hadden teweeg
gebracht, zouden op een conferentie van
regeringsleiders besproken moeten wor
den.
Toen hem werd gevraagd hoe hij had
gereageerd toen president Eisenhower
een verzekering probeerde te krijgen, dat
de Sovjet-Unie de westelijke rechten in
West-Berlijn zal eerbiedigen, zei Kroesjt
sjev, dat naar zijn mening niet alles open
baar gemaakt behoeft te worden.
Kroesjtsjev besloot zijn persconferentie
met de opmerking, dat hij er na zijn be
zoek nog vaster van overtuigd is, dat het
maatschappelijke stelsel in de Sovjet-Unie
het beste stelsel is. Hij deed een beroep
op de Amerikaanse pers, het hare bij te
dx-agen tot verbetering van de betrekkin
gen tussen de Sovjet-Unie en de Verenig
de Staten'.
(Van onze correspondent in de V.S.)
Kroesjtsjev 4s zondagavond kennelijk
tevreden uit Washington vertrokken en
daarvoor had hij wel enige reden. Hij
heeft, voor zover bekend, geen concrete
concessies gedaan, doch niettemin be-
Minister Zijlstra heeft bij aankomst in
Washington een optimistisch geluid laten
horen inzake de Nederlandse economie.
Hij zei tegen een verslaggever van Reu
ter, dat Nederland behoorlijke reserves
heeft en dat de positie van de Nederlandse
betalingsbalans gunstig is. Wij moeten er
alleen voor zorgen dat deze hausse geen
buitensporige vormen gaat aannemen, al
dus de minister. Ik heb mijn begroting ont
worpen met het doel deze neiging naar
buitensporigheden, zo zij inderdaad be
staat, een beetje af te remmen.
Minister Zijlstra vei-klaarde voorts dat
Nedeidand gunstig staat tegenover het
voorste] om een internationaal ontwikke
lingsgenootschap op te richten, dat als fi
liaal van de Wereldbank zal opti-eden. Dit
genootschap zal zoals bekend de economi
sche ontwikkeling van de wereld moeten
bevorderen door uitgifte van leningen, die
in valuta van het betrokken land aflosbaar
zijn. Minister Zijlstra zal tot zaterdag in
Washington blijven. Hij zal in Washington
de jaarvergaderingen van de Wereldbank
en het Internationale Monetaire Fonds bij
wonen.
Wanneer de staalstaking niet zeer
spoedig ten einde loopt zullen ,de komen
de twee weken 8.000 arbeiders van General
Motors op wachtgeld worden geplaatst.
Tot op heden zijn circa 900 arbeiders op
wachtgeld geplaatst.
De positie van de dollar
De directeur van het Internationale Mo
netaire Fonds, de Zweed Jacobson, heeft
in Neiv York tegenover verslaggevers
vei-klaard dat het vertrouwen van het bui
tenland in de dollar weieens geschokt kan
worden als de staalprijzen verhoogd zul
len worden tengevolge van de huidige
staking in de V.S. Zoals de zaken er nu
echter voor staan, wordt deze bezorgd
heid in het buitenland wel iets minder, al
dus Jacobson. Hij doelde in dit verband
op de fiscale politiek van de regering-
Eisenhower.
15 miljard verlies
De staking in de Amerikaanse staal
industrie heeft tot dusver aan gederfde
lonen, vei-koopinkomsten en andere ver
liezen, voor de staalindustrie en de neven-
bedrijven een vei'lies doen ontstaan van
15 miljard gulden. Boveqdien is een hausse
in staal ontstaan, doordat consumenten het
land afstropen om in hun behoeften aan
platen, profielstaal en andere staalsoorten
te voorzien. Daarbij worden steeds hoger
oplopende prijzen betaald. De staking is in
zijn elfde week en men verwacht in krin
gen van de industrie dat steeds meer staal-
verwerkende ondernemingen hun deuren
zullen moeten sluiten wegens gebrek aan
grondstoffen.
Volgens „Steels Magazine" heeft Canada,
dat 60 percent van de produktie der door
staking verlamde fabrieken afneemt, zich
naar Europa en Japan gewend om zijn
staalinvoer op peil te houden. Voor de
Ameriaanse leveranciers die in deze ont
wikkeling een begunstiging van hun con
currenten zien, is dit zeer onprettig nieuws
dat hun toekomstige leveranciers dreigt te
beïnvloeden. Ook de binnenlandse staal-
markt zal wellicht veranderen, omdat tal
rijke afnemers nu gedwongen 'in relatie
zijn getreden met andere leveranciers.
reikt, dal er enige opluchting gekomen is
in de internationale betrekkingen. Im
mers, hij had bij de Russische burgers
de verwachting gewekt, dat zijn verblijf
in de Verenigde Staten een zekere ont-
in Moskou terug als de man die inder-
spanning zou inleiden. Kroesjtsjev keert
daad bereikt heeft wat hij beoogde. Dat
Kroesjtsjev deze reis ontspanning na
streefde stond bij voorbaat vast. In
Washington zijn echter de meningen ver
deeld over Kroesjtsjevs motieven hier
voor. Wenste hij ontspanning voor slechts
een korte periode, alleen omdat het aldus
voor de Sovjet-Unie gemakkelijker zou
zijn de kapitalistische landen in te halen
en voorbij te streven? Of is er toch iets
oprechts in zijn streven naar samenwer
king en ontwapening? Men behoeft het
antwoord op die vragen niet te weten om
toch te kunnen vaststellen, dat d§ leider
der Sovjet-Unie, om welke reden hij dat
ook wenste, erin geslaagd is een sfeer van
opluchting te scheppen. Een scepticus als
Dulles is cr lange tijd beducht voor ge
weest Kroesjtsjev naar de Verenigde
Staten te laten komen juist omdat de Rus
sische leider daarmee de kans zou krij
gen de stemming te scheppen, die hem
wenselijk voorkwam.
(Voor vervolg zie pag. 3)
Op verzoek van de Stichting van de Ar
beid had een bespreking plaats van deze
Stichting met de ministers Van Rooy en
De Pous en staatssecretaris Roolvink met
betrekking tot de aanwijzingen aan het
College van Rijksbemiddelaars inzake de
loonpolitiek.
De Stichting was vei-tegenwoordigd door
de looncommissie van de stichting. Mede
waren aanwezig de voorzitter en de plaats
vervangend voorzitter var het College van
Rijksbemiddelaars. De bespreking zal wor
den voltooid donderdag 1 oktober 1959.
Eisenhower en Kroesjtsjev drukken
elkaar de hand tot afscheid. Lachend
kijkt de tolk toe. (Telefoto A.N.P.)
De ramp met de „Frans Els a
In scheepvaartkringen in Oostende, waar
de ramp met de Belgische vissersboot
„Frans Elza", waarbij vijf Belgische vissers
om het leven zijn gekomen, uiteraard druk
wordt besproken, vraagt men zich af hoe
het mogelijk is geweest, dat het vliegdek-
schip „Karei Doorman" met zijn zeer mo
derne navigatiemiddelen het scheepje niet
tijdig heeft opgemerkt en een aanvaring
heeft weten te voorkomen.
Uit de eerste berichten zou zijn gebleken,
dat het vliegdekschip fouten heeft ge
maakt, aldus heeft men in Oostende mede
gedeeld. Aangenomen wordt, dat de „Frans
Elza" aan het vissen was, toen de ramp
gebeurde. In ieder geval zijn daar visgron
den, waar Duitse, Nederlandse, Deense en
Belgische vissers regelmatig vissen. Ma
rinevaartuigen, die hiervan op de hoogte
zijn. dienen bij het varen in een dergelijk
gebied dubbel voorzichtig te zijn. Boven
dien bepaalt 't intei-nationaal scheepvaart
recht, dat elk vaartuig, ongeacht zijn groot
te, voor vissende vissersboten dient te
wijken. „Indien met zekerheid kan worden
vastgesteld, dat de „Frans Elza" aan het
vissen was, toen de ramp gebeurde, zou de
commandant van de „Karei Doorman" ver
antwoordelijk kunnen worden gesteld.
Advertentie
VOOR BETER SCHILDER W E R
Kleveria'an 52 - Tel. 60985