Niet inpolderen vanLauwerszee
kern van P.v.d.A.-oppositie
Kroesjtsjev in Peking
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
g-W-MORRIS 'êcjoreijou (>hij/
HET WEER
Mr. Luns sprak met
Herter en Dillon
De glorie van het vliegercorps
Communisten verliezen in
de Noorse gemeenteraden
Recordprijs KNVB-toto
voor een deelnemer
Het woord is aan
Weinig verandering
POLITIEK STEEKSPEL IN TWEEDE KAMER
Moskou-bij-avond
Vliegtuig van Karei Door
man verongelukt
Piloot wordt vermist
Straaljager neergestort;
piloot gered
Wij moeten alles doen wat in ons vermogen ligt
een beter internationaal klimaat te scheppen
Loonverbetering
binnenvaart
In november besprekingen
over KLM-landingsrechten
In de krant van heden:
Volgend jaar automatisch
telefoneren met België
en West-Duitsland
Mevrouw de voorzitster
Lockheed Electra stortte
neer in Texas, 34 doden
74e JAARGANG No 70 WOENSDAG 30 SEPTEMBER 1 959 304e JAARGANG No 222
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 j j g II I Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. fessJ S C I 1 1^^ J Verschijnt dagehjks beh. op zon- en feestdagen.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- ifflfll jï JJ 1 I S 81^ El J J J Abonnement p. week 59 ct, p. kwartaal 7.65,
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, TeL 57755 ma eb fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. HaarL Crt
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks urnEuni e« nnnuuD ïYJLoonD ouuxvniN i Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
\i/ lllji* in de
advertentie van Vogelzang
welke modedroom
wèrkelijkheid voor U
4 wordt voor
OSLO (Reuter) In Noorwegen zijn
maandag gemeenteraadsverkiezingen ge
houden die, volgens de nog onvolledige
uitslagen voor alle partijen winst hebben
opgeleverd uitgezonderd de communisten.
In Oslo hebben de socialisten ondanks
een winst van drie zetels nog geen meer
derheid behaald, zodat de positie van de
conservatieve burgemeester, Rolf Stran
ger. vermoedelijk niet in gevaar komt. lie
communisten zakten in de Oslose ge
meenteraad van vijf tot drie zetels.
Advertentie
BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
IEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223596
SUÈDE DAMESJASJES in kleuren
Mme. Stae 1
Persoonlijkheid is van alle leeftijden.
Doch slechts de levenservaring kan
haar tot gelding brengen.
Verwachting tot morgenavond:
Droog en zonnig weer. Matige,
overdag tijdelijk krachtige wind
tussen zuidoost en oost. Onge
veer dezelfde temperaturen als
vandaag.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
(Van onze parlementaire redacteur)
De Partij van de Arbeid heeft gisteren in de Tweede Kamer, bij de jaarlijkse
algemene politieke beschouwingen, bij monde van mr. Burger haar oppositie voor
namelijk gericht op het niet inpolderen van de Lauwerszee. Hij dreigde met een
motie. Als kern van de oppositie in een debat over het algemene politieke beleid
vond prof. Romme (K.V.P.) dat zwak en een demonstratie van gematigdheid. Dr.
Bruins Slot (A.R.) bepleitte afsluiting van de Lauwerszee omdat er voor de veilig
heid iets moet gebeuren, waarna altijd nog inpoldering mogelijk is. Dr. Tilanus
(C.H.TJ.) herinnerde er aan dat hij in mei al bijzondere aandacht had gevraagd voor
de Lauwerszee. Naar de mening van de heer Van der Veen (P.S.P.) wordt de inpol
dering van de Lauwerszee opgeofferd aan de uitgaven voor het militaire apparaat.
Prof. Oud (V.V.D.) zei niets over de Lauwerszee. Hij vond van algemeen politiek
standpunt het belangrijkste.dat met het optreden van het kabinet-De Quay een
richting is ingeslagen van meer vrijheid voor de maatschappelijke krachten. Hij
was niet zonder hoop dat de P.v.d.A. daar ook nog eens oog voor krijgt. Ds. Zandt
(S.G.P.) verklaarde bijna spijtig, de regering te moeten blijven bestrijden. Maar dat
zou nu meer principieel gebeuren.
Ter gelegenheid van het veertigjarig bestaan van de KLM is op Schiphol een reünie gehouden van oud-vliegers en boord
werktuigkundigen, waaronder zich ook verscheidene deelnemer s aan beroemd geivorden vooroorlogse vluchten bevonden. Op
deze foto ziet men van links naar rechts: B. Prins, boordwerktuigkundige van de DC-2 „Uiver", welke in oktober 1934 de
eerste prijs won in de handicapsectie van de Melbourne-race, J.J. Hondong, commandant van de Fokker F-18 „Snip", die in
december 1934 de eerste transatlantische vlucht naar Paramaribo maakte, J. H. M. Grosfeld, boordwerktuigkundige van de
Fokker F-18 „Pelikaan", die in december 1933 een recordvlucht naar het toenmalige Batavia maakte, J. J. van Balkom.
tweede bestuurder van de „Snip", en J. J. Moll, eerste officier van de „Uiver". De KLM-stewardessen hebben gisteren negen
tien collega's van Europese luchtvaartmaatschappijen ontvangen in het Amstelhotel, tvaarbij onder anderen mevrouw S. Ples-
man-Van Eyk aanwezig was. Tevoren hadden de buitenlandse stewardessen een autobustocht door de Noordhollandse polders
gemaakt. In het polderhuis te Schermerhorn werd een kegelwedstrijd gehouden met... een vrijgezel als hoofdprijs. Wie win
nares is geworden werd echter strikt geheim gehouden. Na de ontvangst in het Amstelhotel in de hoofdstad ging het gezel
schap met de boot „Dr. Albert Plesman" naar Beverwijk, waar de buitenlandse stewardessen met leden van de KLM-directie
aan een diner aanzaten.
Pag.
Tweede Kamer1, 3
Weerrapporten J, 2
Economisch nieuws 2
Op de Praatstoel3
N.V.V.-congres 3
Feuilleton 5
Radio en Televisie 5
Agenda 5
Uit stad en omgeving9, 11
Beurs 11
Sport 13
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN PAGINA'S.
Toen premier Kroesjtsjev van de
Sovjet-Unie gisteravond uit de Rus
sische hoofdstad vertrok naar het
vliegveld Vnoekovo voor zijn reis naar
Peking, moet hij uit de lucht dit beeld
van Moskou hebben gezien. Deze foto
van Moskou-bij-avond werd gemaakt
op het dak van het Oekraine-hotel. Op
de achtergrond ziet men de Moskouse
universiteit op de Lenin-heuvel.
Advertentie
Hedenmorgen is tijdens het afvliegen
van de „Karei Doorman" een Seahawk
straaljager F61 na de catapultstart door
nog onbekende oorzaak te water geraakt
en gezonken. De piloot, luitenant ter zee
tweede klasse J. C. de Wolf uit Zaandam,
gehuwd en vader van één kind, wordt ver
mist.
Een Hunter MK-4 jachtvliegtuig van de
vliegbasis Woensdrecht is vanmorgen om
11.28 uur op vier mijl ten zuidwesten van
het eiland Grient bij Terschelling neer
gestort. De vlieger, de 22-jarige sergeant
L. H. Cramer, wist zich met zijn schiet
stoel in veiligheid te brengen. Hij werd
door een helikopter opgepikt en naar de
vliegbasis Leeuwarden gebracht. Het toe
stel was op een oefenvlucht naar het
schietterrein Vliehors.
Advertentie
LONDEN (Reuter-AFP-UPI) Pre
mier Kroesjtsjev van de Sovjet-Unie is
in Peking aangekomen ter bijwoning van
de feestelijkheden ter gelegenheid van
het tienjarig bestaan van de volksrepu
bliek. In een toespraak op het vliegveld
van Peking verklaarde Kroesjtsjev dat
zijn bezoek aan de Verenigde Staten waar
devol is geweest en dat het had^ bijgedra
gen tot verbetering der betrekkfngen tus
sen de Sovjet-Unie en de Verenigde Sta
ten. Kroesjtsjev zei voorts: „Wij moeten
alles doen, wat in ons vermogen ligt een
beter internationaal klimaat te scheppen
en het mogelijk te maken dat er vriend
schap onder de volken heerst. De toe
stand moet zodanig worden, dat de we
reldvrede is verzekerd. Hij verklaarde
met president Eisenhower en andere
Amerikaanse leiders op de meest open
hartige wijze van gedachten te hebben ge
wisseld over alle vraagstukken, die moe
ten worden opgelost, om tot internationale
samenwerking en een vreedzaam naast
elkander leven der staten te kunnen ko
men.
Kroesjtsjev wordt onder anderen ver
gezeld door zijn minister van Buitenlandse
Zaken, Gromyko, en de vliegtuigbouwer
Toepolef, terwijl de partiitheoreticus Soe-
slov reeds was vooruitgegaan aan het
hoofd van de Russische delegatie. Deze
week wordt in Peking een communistische
topconferentie gehouden zoals de afgelo
pen jaren zelden is belegd. Vrijwel alle
partij- en staatsleiders van de communis
tische wereld zijn aanwezig. In westelijke
kringen is men niet zo stellig overtuigd
van Chinees-Russische samengaan. Vorig
jaar torpedeerde Peking de voorgenomen
topconferentie in New York en begon met
het bombarderen van de nationalistische
kusteilandjes. Naar verluidt is het Krem
lin niet ingenomen met de ontwikkeling
en het ontstaan van het Chinees-Indische
grensgeschil en de situatie in Laos. Ken
nelijk is de Russische regering zeer be
vreesd voor Chinese interventie in Laos.
Zij geeft zich moeite om optreden van de
westelijke mogendheden dat Chinese in
terventie zou kunnen uitlokken te voor
komen. Niettemin wordt met klem ge
waarschuwd tegen „speculaties" aan een
mogelijke breuk tussen de Sovjet-Unie en
China. Wat de geschillen ook mogen zijn,
geen van beide landen kan zich een breuk
met zijn machtige partner veroorloven.
In diplomatieke kringen te Londen heeft
men erop gewezen dat Kroesjtsjevs reis
naar Peking onder de huidige omstandig
heden van buitengewoon belang is en dat
de resultaten ervan van grote invloed kun
nen zijn op de internationale toestand. Het
bezoek van Kroesjtsjev aan Peking kan,
zo meent men te Londen, even moeilijk
zijn als dat aan de Verenigde Staten. De
Chinese communisten zullen namelijk el
ke toenadering tussen Moskou en Was
hington met achterdocht gadeslaan als bij
die toenadering geen rekening wordt ge
houden met de Chinese eisen in het Verre
Oosten. Communistisch China is, zo zegt
men in de diplomatieke kringen te Lon
den, thans waarschijnlijk in hetzelfde sta
dium als de Sovjet-Unie onder Stalin: het
heeft internationale spanning nodig om of
fers van het volk te kunnen eisen.
Achterdocht
Chinese bladen hebben geschreven dat
Kroesjtsjevs besprekingen met Eisenho
wer zullen bijdragen tot vermindering van
de spanning in de wereld. De oprechtheid
van de Amerikanen, die zeggen dat zij de
vrede wensen, wordt pas bewezen als hun
daden in de toekomst in overeenstem
ming zijn met hun woorden, aldus de bla
den.
Het partij-orgaan „Volksdagblad"
schrijft dat het bezoek ongetwijfeld „ver
reikende en positieve gevolgen in de rich
ting van een vermindering van de inter-
nationele spanning" zal hebben. Het blad
herinnert aan Kroesjtsjevs verklaring op
zijn laatste persconferentie in de Verenig
de Staten dat er nog invloedrijke mach
ten zijn die de verbetering van de betrek
kingen met de Sovjet-Unie tegenwerken.
„Het Nederlandse volk"
De heer G. Pothoven, lid van het partij
bestuur van de C.P.N., heeft in Peking ver
klaard dat het Nederlandse volk diep on
der de indruk was van het bezoek van
Kroesjtsjev aan Amerika, diens pleidooi
voor vreedzame coëxistentie en diens voor
stellen voor algehele ontwapening, zo
meldt radio-Peking. Volgens het persbu
reau Nieuw-China zei Pothoven dat het
Nederlandse volk dankbaar is voor de
vredespolitiek die bij voortduring door de
socialistische staten, onder aanvoering
van de Sovjet-Unie wordt gevoerd. Even
dankbaar zijn de Nederlanders voor de fe
nomenale vooruitgang van het socialisti
sche kamp in zijn geheel.
De lichtende toekomst welke een land
kan bereiken als zijn volk verenigd is on
der de leiding van zijn communistische
partij, is opnieuw bewezen door de arbeid
en prestaties van China, aldus Pothoven.
Diplomatiek incident
De zaakgelastigde van de Verenigde
Arabische Republiek te Peking heeft zich
teruggetrokken van de officiële viering
van het tienjarig bestaan van de Volks
republiek omdat de Syrische communisti
sche leider dialed Bakdays in Peking de
V.A.R. een marionet van Amerika heeft
genoemd.
Bakdasj verklaarde, dat de Egyptische
bourgeoisie heerst over de Syriërs, in sa
menwerking met het Anglo-Amerikaanse
nationalisme. Hij viel eenheid en nationa
lisme der Arabieren aan en beweei'de dat
alle Arabische landen onder het commu
nisme zullen komen.
Verontwaardigd had mr. Burger
(P.v.d.A.) in het begin van het debat be
toogd dat de regering door het niet indij
ken van de Lauwerszee de veiligheid van
de bewoners in het noorden van het land
wil opofferen aan financieel-economische
overwegingen. In het verleden echter, zei
hij, heeft de regering zich ten aanzien
van de inpoldering van de Lauwerszee
met allerlei uitspraken zo vastgelegd, dat
het haar nauwelijks vrijstaat erop terug
te komen. Nu de bestedingsbeperking
voorbij is moet de regering de inpolde
ring tot uitvoering brengen uit een oog
punt van het scheppen van werkgelegen
heid en omdat het verbeteren van de vei
ligheid moet worden afgewogen tegen een
uitgave van 84 miljoen gulden in vijf
WASHINGTON (Reuter) Naar te
Washington verluidt is de kwestie Nieuw-
Guinea dinsdag onderwerp van bespre
king geweest tussen de Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken. Herter, en
zijn Nederlandse ambtgenoot Luns. Dit
menen waarnemers te mogen opmaken
uit de aanwezigheid van Gordon Mean, di
recteur van de Amerikaanse dienst voor
zaken in het zuidwestelijk deel van de
grote oceaan, bij dit onderhoud. Een aan
wezigheid overigens, waar minister Luns.
die weigerde concrete mededelingen over
het overleg te doen, zelf de aandacht op
vestigde.
Ook ambassadeur Van Roijen woonde dc
bespreking met Herter bij
(AFP) Naar aanleiding van het on
derhoud van Dillon zei mr. Luns, dat de
Nederlandse en de Amerikaanse regering
in november onderhandelingen zullen voe
ren ov_r uitbreiding van de landingsrech
ten van de K.L.M. aan de Amerikaanse
Westkust.
Minister Luns wees erop. dat hij en Dil
lon niet onderhandeld hebben, maar dat
het slechts zijn doel geweest was de on
derminister in kennis te stellen van het
Nederlandse standpunt in de kwestie van
de K.L.M. en van de belangrijkste Neder
landse argumenten.
De minister gaf uiting aan zijn vertrou
wen, dat het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken thans op de hoogte is
van het Nederlandse standpunt .Plij sprak
de hoop uit dat de onderhandelingen in
november, waarvoor nog geen datum is
vastgestektot een gunstig resultaat zul
len leiden.
Naar men ons van de zijde van de Ne
derlandse Bond van Vervoerspei'soneel
mededeelt is tussen het Nederlands Bin-
nenvaart-Bureau en de erkende werkne
mers-organisaties overeenstemming be
reikt over een verbetering van de loon- en
arbeidsvoorwaarden in het binnen-beurt-
vaartbedrijf. Deze verbetering houdt in:
Een loonsverhoging van zes percent voor
het wal- en rijdend personeel; en voor het
varend personeel een loonsverhoging van
drie percent en verkorting van de arbeids
tijd met twee uur.
Partijen zullen het College van Rijksbe
middelaars verzoeken deze wijzigingen,
welke geheel gebaseerd zijn op het rege
ringscommuniqué van maart 1,956 zo spoe
dig mogelijk goed te keuren. Als datum
van ingang zal gelden 5 oktober 1959.
jaar, waarbij in aanmerking moet wor
den genomen dat 35 miljoen wordt be
spaard doordat bij afsluiting en inpolde
ring verhoging van de oude dijken niet no
dig is.
Met klem drong de heer Burger aan op
een toezegging van de regering alsnog
gelden uit te trekken op de begroting voor
inpoldering van de Lauwerszee, opdat de
P.v.d.A. niet genoodzaakt zal zijn een
motie in te dienen.
Vandaag zal de regering uiteenzetten
waarom zij heeft besloten de Lauwers
zee niet in te polderen. De besteding van
de tientallen miljoenen (meer dan de heer
Burger noemde) wordt economisch niet
verantwoord geacht tegenover de winst
aan land. De regering meent dat de mil
joenen voor de ontwikkeling van de wel
vaart in het noorden doeltreffender kun
nen worden besteed. De veiligheid in Zee
land en elders wordt niet groter geacht
dan rond de Lauwerszee.
Van minister-president De Quay wordt
ook verwacht dat hij iets zal zeggen
over het voorgenomen landbouwbeleid,
dat bijna algemeen verontrusting heeft ge
wekt, over de dreigende splitsing van
Europa tussen „de zes" en „de zeven",
over de royale uitgaven van de Europese
Gemeenschap voor Kolen en Staal, over
de nood bij het middelbaar onderwijs door
de grote toevloed van leerlingen, over het
ontslag van minister Van den Bergh en
de gezindheid van de nieuwe minister van
Defensie, ir. Visser.
(Men zie ook pag. 3)
Dinsdag zijn de automatische telefoon
centrales Steenbergen en Dinterloord in
gebruik gesteld. Daarmee is de totale lan
delijke automatisering voor 981A> percent
bereikt. Getracht zal worden de automati
sering van het overige percentage nog
voor 1962 tot stand te brengen. Medio
1960 zullen belangrijke gebieden in Ne
derland zelf een automatische telefoon
verbinding krijgen met België en West-
Duitsland.
In de Tweede Kamer heeft voor het
eerst in de parlementaire geschiedenis een
vrouw, mevrouw mr. J. M. StoffelsVan
Haaften (V.V.D.) uit Haarlem, de voor
zittershamer gehanteerd. Prof Oud was de
eerste die haar met „mevrouw de voor
zitster" toesprak. Hij waarschuwde echter
dat hij zich uit gewoonte nog wel eens zou
verspreken en „meneer de voorzitter" zou
zeggen. Dat deed hij dan ook inderdaad
herhaaldelijk, omdat hij al meer dan veer
tig jaar gewend is „meneer de voorzitter"
te zeggen. „Mevrouw de presidente" was
de aanspreektitel die dr. Bruins Slot
bezigde. Hij hoopte zich niet te zullen ver
gissen. Dat deed hij inderdaad niet, maar
hij las zijn rede voor van papier. Voor de
zetel van „mevrouw de voorzitster" prijkte
een orchidee, een attentie van Kamervoor
zitter dr. Kortenhorst.
Vandaag zal de regering haar ziens
wijze geven over al deze kwesties.
Dertien deelnemers zullen het getal 13
wel niet meer als ongeluksgetal beschou
wen. Zij wonnen namelijk met 13 punten
de tweede prijs van 50.150,
WACO, Texas (Reuter en AFP) Een
Amerikaans lijnvliegtuig van het type
Lockheed „Electra", dat uit Houston, in
Texas, naar New York was vertrokken, is
maandagavond in de omgeving van Waco,
in dezelfde staat, neergestort. Men vreest,
dat de 34 inzittenden, 27 passagiers en
7 bemanningsleden, om het leven zijn ge
komen.
De grootste prijs tot nu toe in de KNVB-
tot 117.010,is terecht gekomen in Am
sterdam. De stopperspil van de vereniging
SDC, S. de Boer, heeft dit bedrag gewon
nen met de kolom, waarvan hy 14 uitslagen
Juist invulde.
