Terrein van vroegere Holland-Nautic
wordt rijp gemaakt voor nieuwbouw
ORGANISTE GOUDEN ECHTPAAR
het werk van
„de jonge kerk"
BROOD IN PLAATS VAN SCHEPEN
PERRY
Vijf miljoen voor nieuwe broodfabriek
die één brood per seconde kan bakken
Paul Krugerkade wordt
brede verkeersweg
.5
Dukel verloor geen
enkele partij
Duivensport
Collecte
Kerkconcert
Acteur volgende week voor
Haarlemse rechtbank
DONDERDAG 1 OKTOBER 1959
HAARLEMS DAGBLAD
—OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentie
Voor ieder een passend
RIJWIEL of BROMMER
Gazelle - Magneet - HMW - Solex enz.
Ged. Oude Gracht 102 - Tel. 14361
Voor leden en genodigden gaf de Neder
landse damkampioen B. Dukel een simul
taanseance in het clublokaal van damclub
Santpoort. Er namen 24 spelers deel. Na
2 y2 uur spelen was Dukel al gereed. Hij
had zeventien partijen gewonnen en zeven
partijen remise gespeeld, namelijk met A.
Douma, Teun Hoek, J. Mse, J. Oosterling,
J. Buren, J. Vlasveld en E. Zuiderduin.
Het resultaat van de simultaanspeler
was 86 percent in zes minuten gemiddeld
per partij. Een fraai succes voor Dukel.
Volgende week, van 5 tot
10 oktober dus, wordt in
Haarlem en in heel Kenne-
merland, de jaarlijkse SI-
MAVI-collecte gehouden ten
bate van het medische werk
in Suriname en Nieuw-
Guinea.
Er is in genoemde streken
nog zo onnoemelijk veel te
doen. Wij leven hier, wat
medische verzorging be
treft, in een zo uiterst be
voorrecht land en kunnen
ons moeilijk een voorstelling
vormen hoe het in een
tropengebied is met zijn
primitieve toestanden.
Er wordt zo veel leed ge
leden door onkunde op het
gebied van de hygiëne en
daarom is voorlichtend
werk zo hard nodig. En dat
alles kost geld, veel geld,
doch ook energie van de
Nederlandse dokters en zus
ters, die zich geheel in
zetten om zieken te genezen
en ziekten te voorkomen.
Van regeringswege wordt
veel gedaan voor de volks
gezondheid, maar hulp door
particulier initiatief blijft
dringend nodig.
SIMAVI helpt op allerlei
terrein; zij helpt zieken
huizen, poliklinieken en me
laatseninrichtingen bouwen,
herbouwen en inrichten; zij
zendt polikliniekboten, auto's
en scooters enz. enz.
Moge de burgerij van
Haarlem zich niet onbetuigd
laten wanneer hun gave aan
de deur en op straat ge
vraagd wordt.
Het gironummer van de
SIMAVI, Haarlem luidt:
128487, adres Spruitenbosch-
straat 6.
Na veelvuldige en moeizame onderhandelingen, die jaren in beslag namen,
is dezer dagen een begin gemaakt met het bouwrijp maken van een gedeelte
van het terrein der voormalige scheepswerf en machinefabriek Holland-Nautic
aan de Spaarndamseweg in Haarlem-Noord. Op de plek waar eens het staccato
van klinkhamers wedijverde met het gesis van lasapparaten ruimt thans een
graafmachine onverbiddelijk de laatste resten van een scheephelling op. Waar
vroeger menig trots produkt van de werf naar zijn element gleed verbrokkelen
nu meedogenloze pneumatische boren de nog altijd massieve fundamenten van
een vergane glorie. Een baggermolen maalt de inktzwarte bodem van de dode
binnenhaven met bakken tegelijk in de onverzadigbare muilen van de schuiten
die langszij komen. Een beeld van afbraak, maar ook een beeld van opbouw.
Want deze werkzaamheden moeten de baan vrijmaken voor de verwezenlijking
van het uitbreidingsplan, dat voor dit eilandje tussen Paul Krugerkade en
Noorder Buiten Spaarne is vastgesteld. Binnen weinige jaren zal op deze
grond, waarop voorheen een van Haarlems zware industrieën honderden
werknemers arbeid en brood verschafte, een bedrijf van een geheel ander
karakter verrijzen. Een bedrijf dat in de meest letterlijke zin van het woord
het brood op tafel zal brengen, namelijk het nieuwe fabriekscomplex van de
verenigde Haarlemse bakkerijen Vermaat en Franken n.v. Aan de bouw en
inrichting van deze hypermoderne brood- en banketfabriek zal niet minder
dan rond vijf miljoen gulden ten koste worden gelegd.
Toch zal, naar de mening van de directie
van Vermaat/Franken de automatisering
van de broodfabricage in haar bedrijf nau
welijks de huidige personeelssterkte van
rond driehonderd mannen en vrouwen
doen verminderen. Tegenover het lagere
aantal arbeidskrachten bij de fabricage
voorziet men namelijk als gevolg van de
grotere produktie een grotere behoefte aan
personeel op de distributie-afdeling dan
thans het geval is.
Aan dc zuidzijde van het fabrieksterrein
zal ten behoeve van de vervoersmiddelen
een verkeersrotonde worden aangelegd
omgeven door een passende beplanting.
Wanneer de nieuwe fabrieksgebouwen
betrokken kunnen worden ligt het in de
bedoeling de bakkerij aan de Koediefslaan
in Heemstede op te heffen. De capaciteit
van de nieuwe fabriek is namelijk ten
volle berekend op het overnemen van de
produktie van deze voormalige bakkerij
van Franken. Het huidige fabriekscomplex
aan de Paul Krugerkade zal niet worden
ontruimd omdat men dit wil gebruiken
voor doeleinden die aan het bedrijf ver
want zijn.
De overblijfselen van de voormalige
scheepswerf van Holland-Nautic wor
den opgeruimd om plaats te maken
voor aantrekkelijker opstallen.
dat ze nu heel prettig wonen
in het huis aan de Generaal
De Weistraat, waar de brede
vensterbank vol met prach
tige planten staat.
In tegenstelling tot haar
man, vertelt mevrouw Wen
ning nog graag wat over
vroeger. Zij wordt hierbij
enthousiast gesteund door
haar zuster, die toevallig op
bezoek is. Samen halen ze
allerlei herinneringen op.
Lang praten ze over hun la
gere school en over het
klooster in Ter Apel, waar
de heer Wenning zelfs een
jaar op school is gegaan, en
waar zij urenlang met hun
vriendinnetjes door de on
deraardse gangen dwaalden.
De heer en mevrouw Wen
ning zijn beiden nog bijzon
der vitaal. Mevrouw Wen
ning doet de hele huishou
ding nog zelf als we er
zijn hangt er net een grote
was in de tuin en heeft
toch nog altijd tijd over om
naar de televisie te kijken
bij een getrouwde dochter
of om naar de radio te luis
teren. Ze houdt erg veel van
muziek, vooral van orgel en
van jodelen.
Als we naar de liefhebbe
rijen van de heer Wenning
vragen, zegt hij weer niets,
haalt wat verlegen en stug
zijn schouders op. En eigen
lijk vinden we het dit keer
alleen maar sympathiek,
want zijn schoonzuster en
vrouw beginnen enthousiast
te roepen over de prachtige
meubels, die hij zelf allemaal
maakt, en „over de kippen
in de tuin, die hij houdt voor
de eitjes" zoals ze, lachend
vertellen.
Pas als we het tenslotte
over het komende feest heb
ben lacht ook de heer Wen
ning mee, want beiden ver
heugen ze zich erg op de
veertiende oktober, omdat
dan niet alleen hun negen
kinderen, maar ook hun een
entwintig kleinkinderen naar
de Generaal de Wetstraat
zullen komen, om opa en oma
van harte geluk te wensen.
Maandagavond is in Haar
lem een vereniging van za
terdagvliegers opgericht. Op
deze door enkele initiatief
nemers belegde contactavond
bleek het vermoeden dat ook
in deze stad belangstelling
bestaat voor het beoefenen
van de duivensport op za
terdagmiddag, volkomen
juist te zijn.
Op deze vergadering was het
volledige dagelijks bestuur
van de afdeling Noordholland
van de Nederlandse Bond
van zaterdagvliegers aanwe
zig. Deze bond die behalve in
Limburg in alle provincies
afdelingen heeft, telt 5200
leden, de afdeling Noordhol
land, waaronder de nieuwe
Haarlemse vereniging ressor
teert, heeft 380 leden. Vier
entwintig van de aanwezige
liefhebbers gaven zich als lid
op, onder wie alle in Haar
lem en omgeving wonende
leden van de zaterdagvlie
gers in IJmuiden (PV de
IJmonden). Er werd een
voorlopig bestuur van zeven
leden samengesteld. Over
ongeveer drie maanden wil
men een definitief bestuur
kiezen.
Dui venlief hebbers in Haar
lem die zich voor de vlieg
sport op zaterdag interesse
ren, kunnen zich wenden tot
een der leden van het Voor
lopige dagelijks bestuur, de
heren G. van Straten, Prins
Hendriklaan 109, Overveen,
telefoon 50649, voorzitter; J.
H. Bohlander, Molukken-
straat 1, Haarlem, telefoon
57328, secretaris en C. Broek-
meulen, Gruttostraat 23,
Haarlem-Noord, penning
meester.
de diensten in de twee her
vormde kerken kunnen op
nemen. De jongeren zullen
dan veel meer bezoeken
kunnen afleggen, waardoor
het contact met de gemeen
teleden nog nauwer wordt.
De leden van de „Jonge
Kerk" hebben zelf enorm
veel plezier in dit werk, om
dat zij zich hierdoor dienst
baar maken aan hun mede
mens. Tevens beschouwen
zij hun actie als een moderne
vorm van apostolaat. Be
halve van de kerkdiensten
willen zij nog andere op
namen maken. Zij willen
speciale programma's voor
bejaarden en zieken samen
stellen, waarbij een van de
plaatselijke predikanten zich
vanuit de huiskamer in een
bemoedigend woord tot de
zieken richt. Deze preken
vormen dan een goede aan
vulling op de bezoeken van
de predikanten.
Dat de activiteit van de
„Jonge Kerk" op prijs wordt
gesteld, bewijzen de giften
voor de tweede bandrecor
der. Rijdragen van tien gul
den zijn aeen zeldzaamheid.
Mede door deze geldelijke
steun kunnen de enthousias
te jongeren op de goede weg
voortgaan.
De uitvoering van het uitbreidingsplan
omvat naast het bouwrijp maken van de
grond achter de nog bestaande kantoorge
bouwen van de vroegere Holland-Nautic,
het dempen van de Paul Krugervaart en
een gedeelte van de binnenhaven. Voorts
zal het terrein van bestratingen en riole
ringen worden voorzien.
De Paul Krugerkade, op het ogenblik
smal en slecht geplaveid en dus gevaarlijk,
zal na de demping van de vaart een geheel
ander aanzien krijgen. De rijbaan zal tot
ruim acht meter worden verbreed en aan
weerszijden komt een betegeld voetpad
van ruim 3Vfe meter breed. Ook met het
oog op de functie van de Paul Krugerkade
als verbindingsweg tussen de Generaal
Cronjéstraat en de Spaarndamseweg is
deze wegverbetering van grote betekenis.
Tussen de Paul Krugerkade en het nieuwe
fabriekscomplex van Vermaat/Franken zal
een groenstrook alsmede enkele parkeer
plaatsen worden aangelegd.
Toneelzaal voor 400 personen
De nieuwe brood- en banketfabriek zal
een lengte krijgen van honderddertig me
ter en een breedte van tachtig meter. Zij
zal met de voorzijde naar de Paul Kruger
kade gericht zijn, aan welke kant de kan
toren worden ondergebracht.
In het gebouw komt onder meer ook een
toneelzaal die aan ongeveer vierhonderd
personen plaats zal kunnen bieden. Uiter
aard is deze zaal op de eerste plaats be
doeld ten behoeve van het eigen perso
neel, maar naar ons werd meegedeeld ligt
het in de bedoeling het lokaal onder be
paalde voorwaarden ook ter beschikking
te stellen aan verenigingen voor het hou
den van vergaderingen, tentoonstellingen,
feestelijke bijeenkomsten en dergelijke.
Met het oog op het heersende zalentekort
zal deze zaal bij de bewoners van dit stads
gedeelte ongetwijfeld bijzonder welkom
Verleden week hebben we
het al even over Anita B.
Greenlee gehad. Toen wij
namelijk melding maakten
van het feit, dat dit Ameri
kaanse meisje niets ver
moedend tijdens de receptie
in het nieuwe VVV-kantoor
aan het Stationsplein in
Haarlem plotseling voor de
balie stond voor een paar
informaties en enkele minu
ten later enthousiast mee-
feestte. Een paar dagen later
hebben we haar opnieuw
gesproken. Nu in een aan
merkelijk rustiger omgeving,
in de stille Grote Kerk, waar
zij op bezoek was bij Klaas
Bolt, stadsorganist van
Haarlem, die haar inwijdde
in de geheimen van het
Müller-orgel. Van een ge
deelte van dit orgel althans,
want Anita B. Greenlee had
2/3 van dit orgel al bezich
tigd bij de firma Marcussen
in Aabenraa in Denemarken,
zoals ze orgels gezien heeft
in een reeks grote Duitse
steden, in Alkmaar en in
België, in Luxemburg en in
Frankrijk.
Uit Hackensack komt ze.
Een stadje in de buurt van
New Jersey in de Verenigde
Staten, waar ze na haar
schooltijd als organiste op
trad in een Congregational
Church, ,,'t Is een klein
kerkje", vertelde Anita en
ze lachte bijna verontschul
digend. „met een klein orgel
tje. En daarom ben ik' nu
hier. Om te leren, om rond
te kijken en om later m'n
geld als kerkorganiste te
verdienen".
In het begin van dit jaar
schreef ze alle organisten
van beroemde kerkorgels aan
en drie maanden geleden
stapte ze op de boot om alles
met eigen ogen te gaan be
kijken. Wekenlang trok ze
door het noordwestelijk deel
van Europa en Haarlem be
tekende het eindpunt van
deze studiereis.
„Ik ga naar Oxford in
Engeland om zangles te
geven, alleen aan kleine
kinderen, want ik zing zelf
niet zo best. en volgend jaar
hoop ik dan zoveel gespaard
te hebben dat ik nog een
keer naar het continent kan
om nog meer te leren. Dan
ga ik terug naar Amerika.
En dan maar afwachten of
ik ergens een vaste baan
kan krijgen".
Ze lachte, een lief. maar
Organist Klaas Bolt instru
eert zijn toekomstige collega.
tegelijkertijd zelfverzekerd
lachje.
Want hoewel ze pas 23
jaar is weet ze bepaald wel
wat ze wil in deze wereld:
organiste worden. En daar
zet ze alles voor opzij.
„Ze redt het wel", zei or
ganist Klaas Bolt, „je moet
begrijpen dat zij in Amerika
nog nooit zulke grote orgels
heeft bespeeld, daarom gaat
het nu misschien wat
stroef, maar over een tijdje
lukt het vast veel beter".
Anita knikte maar wat,
vroeg in een mengelmoesje
van Engels en Duits wat al
die knoppen nu wel be
tekenden en zat even later
te preludiëren. Bach, haar
lievelingscomponist.
Toen we haar later in de
middag bij de Nieuwe Kerk
in Haarlem afzetten, omdat
ze die ook nog even wilde
zien, had ze nauwelijks tijd
om te wachten totdat we
uitgevraagd waren.
„Dag", zei ze, „ik heb het
in Haarlem erg leuk gehad.
Volgend jaar kom ik hier
terug dan zien we elkaar
nog wel eens".
Ze wipte het kerkje bin
nen en liet zich door de on
vermoeibare Klaas Bolt
weer alles over het orgel dat
daar staat vertellen.
Even later kwam ze nog
everi'-terug. „Stuur me een
krant", zei ze, „maar doe de
vertaling erbij, want anders
heb ik er niets aan".
In het Ter Apeler bos in
Groningen leerden ze elkaar
kennen, mejuffrouw J. C.
Leutcher en de heer H. Wen
ning. Zij was toen zestien,
en. zoals ze zelf lachend ver
telt: „een stevige deerne".
De heer Wenning, een wa
genvoerder, was eenentwin
tig. Zij ontmoetten elkaar
daar tijdens een bosconcert.
Mevrouw Wenning hield van
die concerten en ze houdt
nog altijd van Nieuw Weer-
dinge, het plaatsje in Oost-
Drente, waar ze geboren
werd. Zelfs nu denkt ze er
nog vaak aan terug en ook
haar man zou best weer te
rug willen. Alleen het feit,
dat haast al hun kinderen
hier wonen, Harm, Jan, Hen
drik, Wilhelm, Antje en Ge
zien, houdt hen ervan terug.
Maar in de zomervakantie
gaan ze nog altijd naar het
noorden. De heer Wenning,
die haast niets zegt, alleen
maar een beetje stuurs zit te
kijken, begint ineens leven
dig te vertellen als we het
over Drente hebben. „Eigen
lijk is het wat. vreemd, maar
als ik in de zomer in Emmen
uit de trein stap, leef ik he
lemaal op, ik voel me dan
echt weer helemaal thuis".
Hij lacht nu even, het staat
hem erg leuk, maar even
daarna zit hij alleen maar
weer te luisteren.
Hoewel de heer en me
vrouw Wenning dus erg van
Drente en Groningen houden
hebben ze er niet eens zo
lang gewoond. Al gauw na
hun trouwen zijn ze van de
ene plaats naar de andere
gegaan. Totdat ze dat is
nu alweer dertig jaar gele
den zich voorgoed in
Haarlem vestigden. Maar
ook, voordat zij die gezellige
woning aan de Generaal de
Wetstraat betrokken, zijn ze
ontelbare keren verhuisd.
Mevrouw Wenning weet het
zich niet eens meer allemaal
te herinneren. De heer Wen
ning echter wel. Achterel
kaar begint hij alle adressen
op te sommen. We luisteren
er naar, maar verstaan het
soms niet helemaal. Daar
door kunnen we al de stra
ten, waar het echtpaar woon
de niet opschrijven, maar
eigenlijk is het ook niet zo
belangrijk, belangrijker is
Anita B. Greenlee voor het
Müller-orgel in de Grote
Kerk.
De leden van de „Jonge
Kerk" in Heemstede hebben
eens gepiekerd over de
vraag, hoe zij zich voor hun
kerkelijke gemeente ver
dienstelijker zouden kunnen
maken. Het is niet bij ge
pieker gebleven, want de
„Jonge Kerk" is deze maand
met een actie gestart, die
blijkens de reactie enthou
siast is ontvangen. Met in
gang van zondag 6 septem
ber maken de jongeren na
melijk iedere zondag een
bandopname van de dienst
in een van de twee plaatse
lijke hervormde kerken. Met
die bandopnamen gaan de
jongeren dan in de week na
de kerkdienst naar bejaar
den of zieken. Uiteraard
moesten eerst gelden voor 't
aanschaffen van een band
recorder worden ingeza
meld. Daarom is de „Jonge
Kerk" vlak na de pasen met
een inzameling begonnen.
Begin september was het
zo ver dat de bandrecorder
kon worden gekocht. Vier
keer zijn nu al opnamen van
een dienst in een van de
kerken opgenomen. En steeds
waren zieken of bejaarden
enthousiast, als de jongeren
met de bandrecorder ver
schenen en de opname van
de dienst lieten horen. Na
tuurlijk kunnen de zieken
en bejaarden wel naar de
kerkdiensten via de radio
luisteren, maar „de radio
dominees kunnen toch de
eigen predikant niet „ver
vangen", zoals een van de
jongeren het uitdrukte. Via
de bandopnamen houden de
zieken contact met de eigen
gemeente. Zij horen de
preek van de dominee, om
lijst met samenzang van de
gemeente, en praten hier
over met de jongeren. Hier
door kunnen de zieken het
gevoel van isolement meer
van zich afzetten. Maar na
tuurlijk is één bandrecorder
voor vier wijken eigenlijk
onvoldoende. Daarom zal
worden geprobeerd gelden
bijeen te krijgen voor een
tweede bandrecorder, zodat
de jongeren iedere zondag
zijn-
De omvang van het nieuwe fabrieks
complex maakt het noodzakelijk een ge
deelte van de binnenhaven aan de zuidzijde
van het terrein te dempen. Naast de vesti
ging' van andere lichte industrieën beoogt
het uitbreidingsplan ook de stichting van
een beperkt aantal woningen en van een
schoolgebouw in de onmiddellijke omge
ving.
Beruchte brug
Een ander onderdeel van het plan vormt
de demping van het kanaaltje tussen de
binnenhaven van de voormalige scheeps
werf en het Spaarne, waardoor het beruch
te wipbruggetje in de Spaarndamseweg
schrik van elke autobestuurder en fietser
opgeruimd zal kunnen worden. Er is
echter nog een belanghebbende die vaar-
rechten op dit water heeft. De gemeente
is genegen deze rechten af te kopen maar
men is het tot nog toe niet eens kunnen
worden over de afkoopsom. Op het ogen
blik is het uit 1897 daterende en volkomen
uit de tijd geraakte bruggetje blijvend op
gehaald. Dit is gedaan met het oog op de
baggerschuiten die herhaaldelijk de bin
nenhaven in- en uit moeten varen. Het
zou immers te lastig zijn indien elke keer
Hedenavond geeft de mezzosopraan me
vrouw M. van Wienen uit Bloemendaal een
kerkconcert in de Remonstrantse Kerk aan
de Wilhelminastraat.
Amerikaans
In de nieuwe broodfabriek fabriek is
hier inderdaad het juiste woord zullen
do nieuwste produktiemethoden worden
toegepast. Zo zal hef meel „op z'n Ameri
kaans" in grote tankwagens worden aan
gevoerd en van daaruit in silo's in de
bakkerij worden geblazen. Het sjouwen
van balen bloem is er dus niet meer bij.
Vol-automatische installaties brengen de
broden via „air-conditioning" deegkamers
en rijskamers met een capaciteit van 3600
broden per uur, dus één brood per secon
de, naar de ovens, die elk 32 meter lang
en een kleine drie meter breed zijn. Aan
dit produktieproces komt bijna geen men
sehand te pas of het moest zijn om
kleine storingen in het mechanisme te ver
helpen. De „bakkers" hebben hier dus
voornamelijk een controlerende taak. Al
leen het vervaardigen van luxe brood
jes, kadetten, specialiteiten en dergelijke
zal nog grotendeels met de hand geschie
den. Ook het snijden en inpakken van de
broden gebeurt vol-automatisch. Ter ver
gelijking diene dat tegenover de acht man
personeel die momenteel een produktie van
1600 broden per uur kan leveren, straks
vijf man staan die in dezelfde tijd meer
dan het. dubbele aantal, namelijk 3600 bro
den kunnen produceren.
Deze tekening geeft een indruk hoe de
nieuwe broodfabriek van Vermaat/
Franken aan de Paul Krugerkade in
Haarlem er van buiten uit zal zien.
De 41-jarige acteur J.R., die ervan
wordt verdacht op 26 mei dronken in een
auto te hebben gereden en bij Aalsmeer
een verkeersongeluk te hebben veroor
zaakt, zal donderdag 8 oktober 's mor
gens om kwart over tien voor de recht
bank in Haarlem moeten verschijnen. Bij
het ongeluk kwam een 40-jarige vrouw
uit Aalsmeer, moeder van vier kinderen,
om het leven.
Officier van Justitie in deze zaak is mr.
G. W. F. van der Valk Bouman.
Advertentie
als een schuit naderde het bruggetje op
gehaald zou moeten worden.
Met de voorbereidende werkzaamheden
op het terein der vroegere scheepswerf
hoopt men in de komende maanden zover
te vorderen dat begin december de eerste
paal voor het nieuwe fabriekscomplex
van Vermaat/Franken in de grond gesla
gen kan worden. De bouw zal ongeveer
twee jaar duren. Als datum van de inge
bruikneming mikt men op 17 november
1961, de dag waarop Vermaats Bakkerijen
n.v. vyfentwintig jaar zal bestaan.
ANTIQUITEITEN
FRIES KOPERWERK
CURIOSA
JANSSTRAAT
HAARI.EM.BOLLAND
TEL. 90141
