Regering-Debré dreigt vast te
lopen met haar prijspolitiek
Enorm televisieschandaal
in Amerika ontdekt
Ruimtestation na draai om
de maan op terugweg
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Verbolgen t.v.-sectiehoofd
biedt zijn ontslag aan
HET WEER
Minimum uurloon moet 2,5 percent
omhoog in november
De kwestie-Siebe van der Zee
AVRO-bestuur heden in
spoedvergadering bijeen
Vandaag beraad over
de kolen
au MORRIS hfot'C ifou ('Hf/!
Quiz-deelnemers kregen tevoren de
antwoorden op alle vragen
Jodrell Bank betwijfelt of maan
over volle breedte gepasseerd is
Parijse groentehandelaren staakten uit protest
DuitslandNederland
op het scherm?
Rustig weer
In de krant van heden:
Dr. Banki teruggekeerd
in Roermond
Bieten voor de koe
Het woord is aan
74e JAARGANG No 76
Grote Houtstraat 93, Haarlem. TeL 15295
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendapiein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
WOENSDAG 7 OKTOBER 1959
Haarlems Dagblad
304e JAARGANG No 228
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107,
t n, v. Haarlems Dagblad/Opr. HaarL Crt
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
Prins Bertil van Zweden heeft dinsdag
een bezoek gebracht aan Philips en
aan de DAF-autofabriek in Eindhoven.
Bij Philips toonde de prins veel be-
langstelling voor enkele nieuwe
technische snufjes.
(Van onze correspondent in Parijs)
Gisteren waren er te Parijs geen
groente en fruit te koop, behalve dan
in sommige eenheidsprijzen, die via be
paalde producenten-coöperaties worden
bevoorraad. Hun voorraad was echter
een druppel op een gloeiende plaat.
Verder lagen de straten, waar de dage
lijkse markten worden gehouden vrijwel
stil en deden alleen de kruideniers, die
groente in blik en spaghetti of maca
roni verkochten goede zaken. De sta
king van de kleinhandelaren zal niet
langer dan een dag duren, vandaag
zouden zij weer als vanouds geopend
zijn. Oorzaak van de staking was de
omstandigheid dat de regering van
Vanavond zal in een spoedvergade
ring het AVRO-bestuur bepalen of
het televisie-sectiehoofd, de heer
Siebe van der Zee, normaal zijn
functie zal kunnen voortzetten of niet.
Zoals men weet, was aan de heer Van
der Zee bij zijn optreden naar buiten, te
weten het deelnemen aan besprekingen
met de t.v.-secties der andere omroepver
enigingen, beperking opgelegd. Zo was
ook bepaald dat hij niet naar Londen zou
gaan om van daar uit het verloop der
Engelse verkiezingen te commentariëren.
In de plaats daarvan zou hij hiertoe
Is maandag j.l. besloten de reportage
verzorgen van de uitreiking van de t.v.-
prijs van het Prins Bernhardfonds.
Gisteren heeft een functionaris van de
N.T.S. contact opgenomen met de directeur
van de A.V.R.O., waarbij eerstgenoemde
naar voren bracht, het raadzamer te
achten, niet Siebe van der Zee deze uit
zending van commentaar te laten voor
zien.
Zowel de directeur als de voorzitter van
de A.V.R.O., die telefonisch was geraad
pleegd, meende op de suggestie van de
N.T.S.-functionaris te moeten ingaan. De
heer Van der Zee, die over een en ander
hoogst verbolgen is, heeft daarop gerea
geerd met het aanbieden van zijn ontslag.
Dit heeft geleid tot een bijeenroepen
Vandaag vindt op het ministerie van
Economische Zaken te Den Haag het aan
gekondigde overleg plaats tussen minister
De Pous en de directies van alle Neder
landse mijnen over het kolenvraagstuk in
zijn algemeenheid. Het betreft hier een
oriënterende bespreking, zoals er in het
verleden reeds verscheidene zijn gevoerd.
Dat ditmaal voor het overleg grote belang
stelling bestaat, hangt samen met het feit
dat mag worden verwacht, dat de verdere
afbouw van de Staatsmijn Beatrix even
eens ter sprake zal komen. Zoals gemeld,
is er van de zijde van de hoofddirectie van
de staatsmijnen gesteld, dat zij behoefte
heeft aan meer klaarheid over de toekom
stige richting van de energiepolitiek. Het
gaat om de plaats, die de steenkolen in de
komende decennia zullen innemen, het
geen van belang is voor het bepalen van
het beleid zowel bij de exploitatie van be
staande als het aanleggen van nieuwe mij
nen.
Het schijnt thans vrij zeker te zijn, dat
de Duitse televisie de voetbalwedstrijd
Duitsland-Nederland op 21 oktober zal uit
zenden. Bij de NTS heeft men hiervan
echter nog geen bericht gekregen en men
verwacht dit voorshands nog niet.
Indien de Duitse televisie inderdaad tot
uitzending zou overgaan, zal de NTS deze
uitzending gaarne overnemen, zo deelde
men ons hedenmorgen mede.
Verwachting tot morgenavond:
Voornamelijk in het noordoosten
van het land plaatselijk nacht
vorst. Droog weer met in het
zuidwesten tijdelijk bewolking.
Dezelfde of iets lagere tempe
raturen. Zwakke wind.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
van de A.V.R.O.-bestuursleden in een ver
gadering, die vanavond in de A.V.R.O.-
studio zal worden gehouden.
Voorzitter Roëll op de wip?
Als de heer Van der Zee daarbij
naar zijn oordeel geen voldoende ge
noegdoening zal krijgen, impliceert
zulks dat hij zijn ontslagaanvrage zal
handhaven. Anderzijds is de moge
lijkheid niet uitgesloten, dat de
A.V.R.O.-voorzitter jhr. Th. Roëll zijn
functie ter beschikking zal stellen.
oordcel was, dat de winst "van de klein
handel te groot is en dat daardoor de
prijzen buiten verhouding zijn gestegen.
Zij heeft toen zelf winstmarges vast
gesteld en daartegen hebben de hande
laren geprotesteerd omdat zij ze te laag
vonden en omdat zij het bovendien on
billijk oordeelden dat de winstmarges
van producenten en groothandel niet
officieel waren vastgesteld.
Met de staking van gisteren is het pro
bleem de wereld niet uit. De vakgroep
kruideniers heeft weliswaar een bemidde
ling voorgesteld, bestaande in een voor
stel tot verlaging van bepaalde omzetbe
lastingen, doch daarop is de regering niet
ingegaan. In ieder geval is thans het pro
bleem van de voortdurende stijging van de
Franse prijzen weer in het middelpunt van
de belangstelling gekomen. Het wordt
door de regering met zorg gadegeslagen.
Drie factoren zijn de laatste weken van
invloed geweest op het stijgen van de
prijzen van levensmiddelen en van in
dustriële produkten: a) de verhoging van
bepaalde salarissen, hetzij door stijging
van het uurloon, hetzij door toeneming
van het aantal werkuren, b) de gevolgen
van de grote droogte van de afgelopen
zomer en c) de verhoging van de prijzen
van sommige grondstoffen, die zich naar
alle waarschijnlijkheid nog zal voortzet
ten tot in het laatste kwartaal van dit
jaar en het eerste van 1960. Dit geldt in
het bijzonder voor leder, ijzer, zink, non-
ferro-metalen en al hun produkten.
Reeds nebben de consumenten vele prijs
stijgingen te verwerken gekregen. Schoe
nen zijn bij voorbeeld tegen de dertig per
cent in prijs gestegen. De stijging van de
wolprijzen heeft prijsverhoging van tex-
tielprodukten ten gevolge of doet deze
binnenkort verwachten enzovoort.
De regering-Debré zou, daarin voorge
gaan door Pinay, de minister van Finan
ciën, zo lang mogelijk een liberale prijzen
politiek willen volgen omdat zij meent dat
deze voorlopig nog de enig mogelijke is.
Tegelijkertijd echter volgt zij zorgvul
dig de ontwikkeling van het prijspeil en
telkens wanneer er in een sector, naar
haar mening, te grote prijsstijgingen zijn,
stelt zij prijzen vast zoals dat thans bij
groente en fruit het geval is en zoals zij
dat reeds heeft gedaan met mineraalwa
ter, melk en boter.
Er hangen haar echter nog andere ver
hogingen boven het hoofd. Binnen afzien
bare tijd zullen de transporttarieven om
hoog worden gebracht, de honoi-aria voor
de dokters, de hotelprijzen, de tarieven
van de wasserijen enzovoort. Om de prijs
verhoging in de landbouwsector zoveel
mogelijk te beperken heeft men reeds be
langrijke importen moeten toestaan en de
grenzen wijd moeten openen voor buiten
landse produkten teneinde op die manier
een prijsdaling te veroorzaken. Deze laat
ste is overigens tot nu toe gering geweest.
Fatale spiraal
Deze onzekerheid op het gebied van het
prijspeil is op het ogenblik van ongunsti
ge invloed op de sociale rust en het feit
dat het minimumuurloon, het zogenaam
de S.M.I.G., volgende maand met twee
ëneenhalf percent verhoogd zal worden,
draagt ook al niet tot stabilisatie bij, om
dat het gevolg zal zijn, dat een aantal in
dustriële produkten weer in prijs zal stij
gen. Al met al zal de Franse regering
zeer binnenkort met effectieve maatre
gelen ter beheersing van het prijspeil die
nen op te trden wil zij niet voor de zo
veelste keer in de fatale spiraal terecht
komen.
Record voor wijn
(UPI) Alleen voor de wijn is 1959
een goed jaar. Een recordjaar, als men
de wijnbouwers mag geloven. Zelfs de wij
nen van 1947 en 1929 zullen door de wijn
van 1959 worden overtroffen, omdat de
zon harder dan in vele jaren heeft gewerkt
aan de vervolmaking van de wijndruif.
Als er nu tijdens de pluk maar geen re
gen of guur weer komt de pluk is in
enkele districten al begonnen kan niets
de droom van de liefhebbers nog versto
ren. 1959 wordt het wijnjaar van deze
eeuw, zeggen zij.
pag.
Weenappoiien 1, -
Economisch nieuics2
Van Dag tot Dag3
Oöst-Duitsland 10 jaar staat 3
Uit stad en omgeving 5, 7
Beurs 7
Nieuwe staatssecretaris 9
Feuilleton 11
Radio en Televisie 11
Agenda 11
Kunst11, 13
Werkloosheidscijfers 13
Britse verkiezingen 13
Sport 10
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN PAGINA'S.
Deze vergadering der mannen-op-jaren
past prachtig in het herfstelijk decor,
dat zij voor hun bijeenkomst hebben
verkozen. Een heeft zich ontfermd over
zijn kleinkind en vervult de belang
wekkende rol van oppas met harts
tocht en toewijding. Hij is met de
kinderwagen op sjouw gegaan, maar
kan aan de verleiding van het gespreic-
centrum niet ontkomen.
Advertentie
BARTELJORISSTR: HAARLEM TEL 13439
l'EIDSESTRAAT (Bil KONINGSPLEIN» AMSTERDAM TEL ?235®0
EXCLUSIEVE WINTERMANTELS
De Roermondsc zenuwarts, dr. Banki
en zijn secretaresse, mej. M. Heinen, zijn
gisteravond in Roermond teruggekeerd.
Zij zijn teruggekomen op hun aanvanke
lijk besluit om in de oostzone van Ber
lijn te blijven. Na een bezoek dat mevrouw
Banki, in gezelschap van de Maastricht
se zenuwarts dr. P. Meskcr in Fürstcn-
walde hebben afgelegd, is dr. Banki gis
termiddag mee teruggegaan naar West-
Berlijn, vanwaar het gezelschap naar
Roermond is gegaan.
Toen dr. Meskcr en mevrouw Banki in
West-Berlijn aankwamen stelden zij zich
in verbinding met de Oostberlijnse poli-
tie-autoriteiten, die onmiddellijk de nodi
ge papieren in orde maakten.
Na een uur kon de reis naar Fürsten-
walde worden voortgezet. Daar troffen zij
dr. Banki en mejuffrouw Heinen, die zeer
verheugd waren hen te zien. Dr. Banki,
die in enigszins overspannen toestand naar
Oost-Berlijn was gereisd, zei inmiddels tot
het inzicht gekomen te zijn, dat hij over
ijld had gehandeld. Hij was dan ook bij
zonder verheugd dat hij de gelegenheid
kreeg zich met zijn vrouw te verzoenen.
De uitreispapieren werden door de Oost
berlijnse autoriteiten vlot verstrekt, zo
dat het gezelschap zonder moeilijkheden
de reis naar Nederland kon beginnen.
WASHINGTON (UPI). Een subcommissie van onderzoek uit het
Amerikaanse Huis van Afgevaardigden is dinsdag begonnen met haar on
derzoek naar beweerde schandalen bij de Amerikaanse televisiequizpro-
gramma's. En het was al direkt raak. De eerste getuige, een 32-jarige acade
micus, vertelde dat hij voor de tv-quiz „Twenty One" het zweethokje bin
nenging met de antwoorden in zijn hoofd. Tegelijk met de vragen die men
hem zou stellen, aldus Herbert Stempels, had hij vóór de uitzending de
juiste antwoorden gekregen. Stempels kwam op 28 november 1956 in een
quizprogramma van een half uur uit tegen professor Van Doren, die dankzij
zijn prestaties in de tv-quizes groter faam gekregen had dan hij ooit door
zijn colleges in Engelse taal en letterkunde mocht vergaren. Aan het eind
van dat programma stonden hij en Van Doren allebei op 21 punten. Stempels
had ook dat van tevoren geweten.
Van Doren heeft inmiddels voor een
„grand jury" verklaard, dat hem niets
bekend was van het prepareren van de
antwoorden en de voorzitter van de sub
commissie gelooft niet dat men iets tegen
deze verklaring kan inbrengen.
Op 5 december van hetzelfde jaar kwam
Stempels opnieuw tegen Van Doren uit.
Hij verloor, maar had bij elkaar 49.500
dollar gewonnen.
Bestudeerde wanhoop
Stempels vertelde dat hij met een der
t.v.-regisseurs tevoren de gebaren had in
gestudeerd die hij in zijn kleine glazen
hokje moest maken bij het beantwoorden
van de vragen. Hij had getranspireerd,
jazeker, maar dat kwam omdat men de
ventilatie in zijn celletje niet had inge
schakeld. Zogenaamd omdat dit storend
lawaai maakte.
De tweede ontmoeting, in december
dus, had hij verloren omdat de produ
cer van Twenty One hem had gezegd
twee vragen, waarop hij nota bene de
antwoorden zelf wel wist, onjuist te
beantwoorden. Maar daarvoor mocht
hij dan in een andere show uitkomen,
en Barry en Enright, de beide produ
cers van „21", zouden hem een tv-
baantje bezorgen.
Vier dagen zal het onderzoek van de sub
commissie duren. De resultaten van de
eerste dag doen vermoeden dat er nog
meer fraais uit de bus komt.
De quizprogramma's hebben het overi
gens niet overleefd. Toen 21 op de fles
ging omdat er over vals spel gepraat en
geschreven werd, zijn „De 64.000 dollar
vraag" en haar zusterprogramma, „de
64.000 dollar uitdaging" eveneens met gro
te spoed uit de ether verdwenen.
Een andere getuige, James Snodgrass,
kwam met een ongeveer gelijkluidende
verklaring. Ook hij had voor zijn verschij
nen in het glazen celletje van de tv-quiz
een net lijstje vragen, en een net lijstje
antwoorden in handen gekregen. Hij zei
dat wat Stempels had gezegd ook op hem
Dag in dag uit brengen thans ongeveer
tachtig militaire vrachtauto's bieten
koppen en loof naar de gebieden in ons
land, waar als gevolg van de droogte
groot gebrek aan veevoer bestaat. De
hongerige koeien kunnen niet wachten
totdat de wagens zijn afgeladen, zij
vallen meteen op het zo lang ontbeerde
voedsel aan.
La Rochefoucauld:
De liefde van vrouwen bestaat voor het
grootste deel uit eerbied; die van man
nen voor het grootste deel uit dank
baarheid daarvoor.
MOSKOU, (Reuter/AFP). De
zondag gelanceerde Russische waar-
nemingskoepel zal, naar in de bedoe
ling ligt, hedenmiddag, tussen drie en
vier uur gegevens uitzenden betref
fende de achterkant van de maan, die
hij dinsdag is gepasseerd.
Tass, meldde dinsdagavond, dat het
„ruimtestation" het dichtst bij de
maan gelegen punt van zijn baan
7.000 km van de maan had bereikt
om 15.16 uur. Verwacht wordt, dat
het object voor het eerst de mens ge
gevens zal verschaffen over de zijde
van de maan die van de aarde af
nooit zichtbaar is. Russische geleerden
hebben toegezegd, dat zij de gegevens
na een zorgvuldige analyse aan hun
buitenlandse collega's ter beschikking
zullen stellen.
De radiotelescoop van Jodrell Bank in
Engeland heeft gemeld, dat de signalen
in de periode dat het ruimtestation de
maan aan de achterzijde passeren zou, ge
durende vier minuten niet doorkwamen.
Het werd mogelijk geacht, dat het object
toen de maan passeerde. Een medewer
ker van het waarnemingsstation, dr. Da-
vics, verklaarde echter, dat men minstens
gedurende een uur de signalen niet zou
hebben kunnen opvangen als de Russische
satelliet over het breedste stuk achter de
maan langs zou zijn gegaan.
Intussen hebben de Russen bekendge
maakt, dat zij speciale methoden hebben
gevonden om de koers van ruimtevoertui
gen te berekenen en te controleren. In de
toekomst zouden zij wellicht dergelijke
ruimtestations om Mars en Venus zenden.
Met behulp van deze stations zou men de
zogenaamde kanalen op Mars kunnen on
derzoeken en nagaan of er plantenleven
op deze planeet voorkomt. Wat Venus be
treft zou men de wolkenbanken kunnen on
derzoeken. die het oppervlak van dit he
mellichaam aan het gezicht onttrekken.
„Misschien niet volledig"
.(UPI) M. S. Jarawoi, hoofd van de
raket-afdeling van het astronomisch
Sternberg-instituut in Moskou, heeft dins
dagavond verklaard, dat de waarnemings
koepel kort voor middernacht het verste
punt van zijn baan bereikt had en, als
alles goed ging, op dat moment weer te
rugkeerde in de richting van de aarde. Ja
rawoi zeide voorts dat het object mis
schien niet een volledige draai om de
maan zou maken tijdens de vlucht aan de
achterzijde van de maan, omdat ver
wacht werd, dat de maan zich inmiddels
zelf verder van de baan van het ruimte
station zou hebben verwijderd.
Functionarissen van het planetarium
van Moskou zeiden, dat de snelheid bij
het passeren van het dichtste punt tot de
maan 1,3 km. per seconde moet zijn ge-
van toepassing was: „alle tv-shows waarin
bij verscheen waren „theater", de uitslag
stond al van tevoren vast en de „slacht
offers" waren zorgvuldig opgeleid in ex
pressieve wanhoopsgebaren en vreugde-
uitingen.
Snodgrass heeft kort voor zijn optreden
als slachtoffer van de tv-quiz Twenty One
zichzelf een brief geschreven waarin hij
de vragen, die men hem zou stellen, had
geciteerd. Twee dagen voor hij „de lucht
in" ging had hij die brief naar zijn eigen
huis gezonden. Tijdens de zitting van dins
dag opende hij het couvert, na de com
missieleden het twee jaar en vier maan
den oude datumstempel te hebben ge
toond. Want Snodgrass had direkt al ge
dacht dat er iets niet in orde was en zijn
voorzorgen getroffen..
weest. De snelheid varieerde voortdurend
al naar gelang de invloed van de aantrek
kingskracht van de aarde en van de maan
aldus Vitali Bronsten, lector van het pla
netarium.
Bronsten zei, dat op een bepaald punt
op weg naar de omgeving van de maan
de snelheid verminderde tot iets minder
dan 1 kilometer per seconde.
De snelheid bij de lancering bedroeg
ongeveer 11,1 km per seconde, aldus
Bronsten, en wanneer het object is terug
gekeerd tot het dichtste punt tot de aarde
ongeveer 2.000 km zal de snelheid
ongeveer 10 km per seconde bedragen.
Het is nog niet opgehelderd of de waar
nemingskoepel camera-materiaal aan
boord had om die zijde van de maan te
fotograferen. Tass was dinsdag niet be
reid de vraag te beantwoorden. Zondag,
kort na de lancering, heeft een corres
pondent van Tass gemeld, dat de raket
zulke fotografische uitrusting aan boord
had, maar dinsdag bleek het persbureau
niet bereid dit bericht te bevestigen.
MOSKOU ('Reuter) De Russische pro
fessor Koekarkin schrqft vandaag in het
va-kbewegingsblad „Troed" dat de Russi
sche waarnemingskoepel door de bewoners
van het noordelijk halfrond van de aarde
kan worden waargenomen met eenvoudige
optische instrumenten wanneer de maan-
raket na haar reis om de maan de aarde
passeert.
Theorieën wankelen
Volgens prof. Koekarkin zal de structuur
van de maan naar alle waarschijnlijk an
ders blijken te zijn dan die van de aarde.
Pas verkregen gegevens nopen de geleer
den vele theorieën te herzien.
Deze gegevens bevestigen, aldus deze
Russische geleerde, de marxistische opvat
tingen over het onbepaald vormen van de
materie.
Prof. Rosenberg schrijft in de „Izwestia",
dat het nieuwste onderzoek zal leiden tot
een radicale herziening van de theorie van
het aardmagnetisme, de theorie van het
noorderlicht en die van de lichtuitstraling
van de nachtelijke hemel. Metingen in de
omgeving van de maan hebben aangetoond,
dat de Britse prof. Blackett volgens welke
ieder draaiend lichaam magnetisme moet
hebben, onjuist is, aldus prof. Rosenberg.
Het veertigjarig bestaan van de K.L.M.
trekt ook in het buitenland veel aan
dacht: in een grote revue in Tokio
(iedere dag 9000 toeschouwers) is een
scène ingelast waarin de „Drie Kana
ries" een drietal bekende Japanse
actrices als K.L.M. stewardessen
optreden.
