zeventig
jaar
HFC „Haarlem"
Lieven de Keyschool in Haarlem
een unicum in Noordholland
CETAFLEX
Roodbroeken kunnen bogen op
gezond clubleven en rijke historie
Staatssecretaris opent 16 oktober school
voor individueel nijverheidsonderwijs
.5
Examens
L. van den Hoonaard 40 jaar
bij gemeente Heemstede
P. J. Knoop overleden
Vier doden in het verkeer
Zestig ha. bos en heide
verbrand bij Eindhoven
Kerkelijk Nieuws
ZATERDAG 10 OKTOBER 1959
HAARLEMS DAGBLAD
-OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Te Haarlem is op vierentachtigjarige
leeftijd overleden de heer P. J. Knoop,
oud-adjunct-directeur van het centraal bu
reau van de Vereniging van Reclasse-
ringsinstellingen te Den Haag, die als de
eerste reclasseringsambtenaar van ons
land beschouwd kan worden. Aanvanke
lijk was de heer Knoop verbonden aan een
rijksopvoedingsgesticht en in 1904 werd
hij benoemd tot reclasseringsambtenaar
van het Nederlandse Genootschap tot ze
delijke verbetering der gevangenen thans
genaamd het Nederlands Genootschap tot
Reclassering. Hij was de eerste ambte
naar en op het ogenblik zijn in ons land
275 ambtenaren bij de reclassering werk
zaam. Bij de oprichting van de Vereni
ging van Reclasseringsinstellingen in 1914
werd de heer Knoop benoemd tot adjunct
directeur van het centraal bureau en
deze functie heeft hij vervuld totdat hij in
1941 gepensioneerd werd. Vroeger woonde
de heer Knoop in Amsterdam en na 1941
vestigde hij zich in Haarlem. Tot zijn dood
heeft hij belangstelling getoond voor het
werk der reclassering.
Dinsdag 13 oktober, na aankomst van
trein 14.34 uur, zal zijn stoffelijk over
schot te Driehuis-Westerveld worden ver
ast.
Delft. Propaedeutisch examen mijningenieur:
J. G. W. Smalt, Bloemendaal. Propaedeutisch
examen natuurkundig ingenieur: J. A. Dekker,
Santpoort; R. Jongepier, Heemstede; E. J. M. C.
Thole, Aerdenhout.
Mijn beroep is schoonheidsspecialiste. Ik
houd van mijn vak want ik weet dat
goede schoonheidsverzorging voor elke
vrouw bijzonder belangrijk is. Natuurlijk
leest U de advertenties over allerhande
kosmetische artikelen wel eens. Wat wordt
U daarin trouwens niet veel beloofd „In
enkele dagen jaren jonger!" en meer van
zulke pracht-beloften. Maar U bent nucfcter.
U weet dat niet élles mogelijk is.
Dit neemt niet weg dat wat ik U al
zei schoonheidsverzorging belangrijk is.
Een goed verzorgde huid, een gave en ge
zonde teint versterken immers uw zelfver
trouwen en maken U aantrekkelijk en
zelfverzekerd in de omgang met anderen.
Het is daarom zaak dat U inderdaad de
beste schoonheidspreparaten uitkiest die er
zijn en dat U bovendien steeds kosmetica van
één merk gebruikt fVitamol bijvoorbeeld)
omdat die onderling op elkaar zijn afgestemd
en daardoor tezémen het grootste resultaat
geven. Ik persoonlijk ben van mening dat
Vitamol, de Zwitserse vitaminecrème, tot de
beste merken behoort. Het waarom vertel ik
U de volgende maal, en ook hoe U Uw huid
kunt verwennen, doch daarop behoeft U niet
te wachten.
Maakt U eens een afspraak met onze
schoonheidsspecialiste of komt U eens langs.
Zij staat U gaarne zonder enige verplich
ting met een persoonlijk advies terzijde.
U bent altijd welkom. Zij vindt het prettig
U van dienst te zijn.
uitsluitend verkrijgbaar bij:
Parfumerie HILDERING, Grote Houtstraat 128, HAARLEM
Parfumerie ELIZABETH, Zandvoortselaan 75, HEEMSTEDE
Parfumerie HILDERING, Kerkstraat 23, ZANDVOORT
Op vrijdag 16 oktober is het veertig jaar
geleden dat de heer L. van den Hoonaard,
wonende Havenstraat 61, Heemstede, in
de rang van technisch ambtenaar A
werkzaam bij de afdeling Bouw- en Wo
ningtoezicht van de gemeente Heemstede,
in dienst van deze gemeente trad.
De heer Van den Hoonaard begon zijn
werk bij Bouw- en Woningtoezicht op
'6 oktober 1919 als opzichter. Op 1 januari
1948 werd hij hoofdopzichter en op 1 janu
ari 1954 technisch ambtenaar A.
Vrijdagmorgen zal de jubilaris worden
gehuldigd in het Verversingshuis in Groe-
nendaal in Heemstede. Des middags van
vier uur tot half zes houdt hij daar een
receptie.
voorste rij: De Winter, Koning, Roo-
zen, Smit en Groeneveld.
Een dieptepunt uit de geschiedenis
van Haarlem: het veld aan de Schoter-
weg wordt op last van de bezetters
afgebroken.
Advertfn**"
door de oorlogstoestand in 1914 en 1939.
Bovendien is men niet helemaal zeker van
de juiste oprichtingsdatum. Aangenomen
wordt dat „Haarlem" op 1 oktober 1889 is
opgericht. Dat blijkt namelijk uit een kran
tenbericht van 1894 van de volgende in
houd:
„Maandag 1 oktober zal de HFC „Haar
lem" vijf jaar bestaan althans volgens
haar statuten, maar in werkelijkheid zal
het aantal jaren groter zijn, want reeds in
1886 moest er een club Haarlem bestaan
hebben, maar hiervan is niets officieel be
kend, waarom het als mythe wordt aan
genomen. Eerst toen de heer P. A. Char-
bon zich onder haar vaandel schaarde,
werd ook de buitenwereld haar gewaar en
in 1889 speelde de club haar eerste match.
Toen eenmaal het ijs gebroken was, volg
den de wedstrijden elkaar vrij vlug op.
Onder leiding van de president P. A. Char-
bon weigerde „Haarlem" een fusie aan te
gaan met „Excelsior". In de loop der ja
ren veranderde ook het karakter zeer,
want van een ordeloze bende werd „Haar
lem" een koninklijk goedgekeurde vereni
ging".
Tot zover het krantenbericht waaruit
wel blijkt, dat de eerste jaren voor „Haar
lem" beslist niet gemakkelijk zijn ge
weest. Direct na de oprichting deden zich
namelijk ook al moeilijkheden met het veld
voor. Het eerste terrein nabij de Phoe-
nixfabriek aan de Houtmarkt voldeed niet
aan de eisen, het tweede terrein bij de Ca-
valeriekazerne mocht maar korte tijd be
speeld worden, waarna Heemstede volgde
en na tal van omzwervingen belandde men
ten slotte aan de Jan Gijzenvaart, waar
zovele triomfen zijn gevierd.
We vertelden reeds over de kampioen
schappen van de seizoenen 1946/1947 en
1947/1948. En in 1952 kon opnieuw de kam-
pioensvlag gehesen worden na een felle
strijd met „DWS" uit Amsterdam.
Medeleven
Dr. F. A. de Graaf, particulier secreta
ris van prins Bernhard, reeds jarenlang
lid van „Haarlem" verbleef op het mo
ment, dat zijn favoriete club aan de be
slissende wedstrijd bezig was in Ameri
ka. In de nacht na de match stak hij per
vliegtuig de oceaan over. Achteroverlig
gend in zijn stoel, toch vol verlangen uit
kijkend naar het moment waarop hij in
Nederland het resultaat van deze voor el
ke roodbroek zo belangrijke wedstrijd te
horen zou krijgen.
De marconist bracht echter uitkomst.
Hij zocht verbinding met Schiphol en tien
minuten later kon dr. De Graaf in ge
dachten althans het feest van zijn club
meevieren. De roodbroeken hadden ge
wonnen.
Steun
„Haarlem" heeft in de loop der jaren de
steun gehad van tal van prominente figu
ren. We noemden reeds oprichter Charbon
en wij willen zeker de legendarische Jan
van den Berg niet vergeten, die als be
stuurslid, als speler en zelfs als interna
tionaal bijdroeg tot het welzijn van de
roodbroeken.
Lange tijd nadat hij afscheid genomen
had van de actieve wedstrijdsport trok hij
toch nog een keer zijn voetbalplunje aan
om nog een keer in het doel te gaan staan
toen het eerste elftal met geblesseerde
keepers sukkelde. De wedstrijd ging tegen
„Sparta". „Haarlem" won met drie doel
punten voor en slechts één tegen....
In 1955 waagde ook „Haarlem" de gro
te stap naar het semi-professionalisme.
Het was een iets te grote stap. Het ging
Een van de vele roemruchte elftallen
die Haarlem heeft gehad. Het is het
kampioenselftal van 1946: achterste
rij: Van der Hulst, Kluit, Verhappen,
tweede rij: Van Gooi, Van Daalen jr.,
Visser en Van Daalen (grensrechter);
Vraagt Uw Apotheker of Drogist
Advertentie
HAARLEM kan voor zich de eer opeisen dat het onderwijspatroon binnen
haar gemeentegrenzen bijzonder rijk geschakeerd is. Welhaast iedere vorm of
meer het grote belang en de waarde gaan onderkennen van scholen, waarin
een kind zijn aanleg, fysiek en geestelijke bagage in aanmerking genomen
niet die aandacht en dat begrip van de zijde cler leerkrachten zou ontmoeten
waarop het recht heeft. Vooral na de laatste oorlog is men hoe langer hoe
meer het grote belang en de waarde gaan onderkennen van scholen, waarin
methodiek en leertempo meer dan tot dusverre het geval was gericht zijn op en
zich aangepast hebben aan de eigenschappen van de zwak-begaafde leerling
en de mogelijkheden die met hem bereikbaar zijn. Kenschetsend voor deze
verheugende ontwikkeling en vertakking van het onderwijs is dat de naam
„buitengewoon onderwijs" in feite als karakterisering niet meer toereikend is,
ja zelfs velen als „b.o.-school" minder prettig in de oren klinkt. Gelukkig wint
de overtuiging, dat het hier in de eerste plaats gaat om de jongen of het meisje
een volwaardige plaats in de maatschappij en daardoor meer levensinhoud te
geven, steeds meer veld. Een treffend bewijs voor dit afrekenen met vooroor
delen levert de laatste aanwinst van de gemeente Haarlem, de Lieven de Key
school voor individueel nijverheidsonderwijs, gevestigd aan de Schoterstraat.
Vorig jaar begonnen met 64 leerlingen en drie leraren, telt de school op het
ogenblik 128 jongens die door acht leerkrachten wegwijs worden gemaakt in
houtbewerking, metaalbewerking, schilderen en smeden, aangevuld met al
gemeen vormend onderwijs en gymnastiek.
Op de Osdorperweg te Amsterdam is de
12-jarige Kees Mulder met zijn fiets in bot
sing gekomen met een hem uit de tegen
overgestelde richting naderende perso
nenauto. De jongen overleed ter plaatse.
Op de weg Neede-Haaksbergen Is een
achtjarig meisje, dat op weg was van
school naar huis, door een personenauto
overreden toen het kind achter de bus,
waaruit het was gestapt, plotseling de rij
weg overstak. Het meisje werd overge
bracht naar een ziekenhuis te Enschedé,
waar het is overleden.
Tussen Sittard en Nieuwstad, op het via
duct over de rijksweg, is een personeels
lid van de afdeling bruggenbouw der Ne
derlandse Spoorwegen, de heer F. Retz,
door een trein aangereden. Hij was op
slag dood.
In de Dorpsstraat te Hellendoorn is me
vrouw J. van Lunbeek-Ruiter uit Almelo
door onbekende oorzaak met haar brom
fiets gevallen. Zij liep daarbij ernstig let
sel op. In een ziekenhuis te Enschedé is
zij overleden.
Advertentie
I4!m kond alle bont met
van Ceta-Bever
In het najaar van 1889 nam een
groep jongetjes in Haarlem het besluit
om een voetbalclub op te richten. Dat
gebeurde en zij zullen bepaald niet
vermoed hebben, dat dit vereniginge-
tje zeventig jaar later zou zijn uitge
groeid tot een vooraanstaande sport
club in de Spaarnestad, die ondanks
de enkele dieptepunten die het in de
afgelopen tientallen jaren heeft moe
ten doormaken, nog steeds de beschik
king heeft over een gezond clubleven.
Talrijke seizoenen achtereen speelde
Haarlem met afwisselend succes in de
hoogste afdeling, steeds beschikte men
over prominente leiders, waarvan zon
der ook maar iemand tekort te doen voor
zitter Piet A. Charbon tot een van de
beste gerekend mag worden. En deze Piet
A. Charbon, die op het ogenblik 86 jaren
telt, leeft nog steeds mee met het wel en
wee van de HFC „Haarlem", die hij in
de vorige eeuw als jongen heeft heipen
oprichten. Tot voor kort kon men hem
nog steeds op de tribunes zien zitten en
ook de tegenwoordige bestuursleden klop
ten nooit tevergeefs bij hem aan wanneer
zij zijn advies wilden inwinnen.
Dat gebeurde onder meer bij de moei
lijkheden die de diverse besturen onder
vonden met hun terreinen. Er zijn name
lijk verscheidene verhuizingen geweest.
De beste herinneringen bewaart men ove
rigens wel aan het veld nabij het land
goed „Het Klooster" in Schoten, dat be
rucht is geworden bij de tegenstanders van
de roodbroeken. Haarlem leed buiten de
stad namelijk soms bijzonder grote ne
derlagen maar op „Het Klooster" werd
altijd gewonnen en niet voor niets had dit
veld bij de andere clubs de bijnaam „Het
moordhol".
In 1907 nam de club het terrein aan de
Schoterweg nabij de Jan Gijzenvaart in
gebruik, dat echter in 1942 verlaten moest
worden. Tijdelijk ondervond Haaflem
gastvrij onderdak bij HFC en in het Heem-
steedse sportpark en na de oorlog beloon
de het eerste elftal de moeite van de leden,
die bezig waren met het aanleggen van
een nieuw terrein, met de eerste titel in de
eerste klasse. De spelers slaagden er in
dat jaar tevens in door eendrachtige sa
menwerking het kampioenschap van Ne
derland te behalen. Daarmee waren de
goede prestaties van de roodbroeken ech
ter niet uitgeput. De goede vorm bleef be
houden en in het seizoen 1947/1948 be
landde men weer op de bovenste plaats.
De competitie om het landskampioen
schap verliep echter enigszins teleurstel
lend, want hierin bezette Haarlem de
voorlaatste plaats.
Hoogtepunt
In september 1948 beleefde de HFC
Haarlem ecbter opnieuw een hoogtepunt
in de toch al rijke geschiedenis want toen
werd het nieuwe veld in gebruik genomen,
dat op 10 december officieel werd geopend.
Uiteraard is het onmogelijk om uit de
nu reeds zeventigjarige historie van Haar
lem alle belangrijke facetten naar voren
te halen, maar toch mag het behalen van
de Holdertbeker, de Zilveren Bal en de
Spaarnebeker niet onvermeld blijven. Een
ieder is overigens genoegzaam overtuigd
van het belang van de HFC „Haarlem"
Een oude foto van de heer P. A. Char
bon, een der oprichters van „Haar
lem", die nog steeds met het wel en
wee van zijn club meeleeft.
voor het sportleven in Haarlem en daarom
is het zo bijzonder spijtig, dat de bestuurs
leden slechts sporadisch van hun „colle
ga's" van andere verenigingen hebben kun
nen horen hoezeer men zich in het bezit
van een dergelijke grote vereniging in
Haarlem verheugt. Want het zilveren noch
het gouden feest heeft men kunnen vieren
heidsonderwijs werkstukken van leerlin-
Advertentie
gen hebben ingezonden.
Broeders van Liefde
niet zo best, er vielen een paar harde woor
den, maar met dat al degradeerden de
roodbroeken naar de tweede divisie. Er
hadden echter in de vereniging enkele wij
zigingen plaats. Er werd een nieuwe
trainer aangesteld en Karei Kaufman nam
de lastige functie van manager op zich.
Vol goede moed kijkt men naar de toe
komst. De viering van het oudejaar, de on
derlinge wedstrijden ter gelegenheid van
het veertiende lustrum, behoren al weer
tot het verleden en zijn opgeborgen naast
de tientallen plezierige herinneringen, die
de Haarlem-leden reeds bezitten.
Men gaat vooruit. Als het meezit naar de
eerste klasse en wellicht over een aantal
jaren wanneer men de vruchten gaat
plukken van een gezonde opbouw de ere
divisie. Dat zijn de roodbroeken eigenlijk
aan hun eigen vereniging wel verplicht.
De Lieven de Keyschool is de achtste
school voor individueel nijverheidsonder
wijs in Nederland en de enige van dit type
in 'Noordholland. Na een tijdelijke huisves
ting in de Frans Halsschool aan de Soen-
dastraat en in een lokaal aan de Ripper-
dastraat werd in april van dit jaar het
schoolgebouw aan de Schoterstraat betrok
ken. Het inwendige van de school heeft
intussen een opmerkelijke vernieuwing en
verbetering ondergaan.
Vrijdag 16 oktober zal de staatssecreta
ris van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen, drs. G. C. Stubenrauch, de
school officieel openen. Ter gelegenheid
daarvan zal onder meer een tentoonstelling
worden ingericht waarvoor alle Neder
landse scholen voor individueel nijver-
Het individueel nijverheidsonderwijs
moet, ondanks dat het zijn waarde elke
dag meer bewijst, gezien worden als een
experiment. De oorsprong van deze onder
wijsvorm ligt in Duitsland, België of Zwit
serland, in welk land precies is moeilijk na
te gaan. Vast staat dat het nijverheidson-
derricht op praktische basis voor het eerst
door de Belgische Broeders van Liefde
omstreeks 1950 in Noord-Brabant werd „in
gevoerd". Zij leerden jongens die een
b.l.o.-school verlieten het schilderen of
het schoenmakersvak. Daarmee werden
zulke gunstige resultaten bereikt dat in
1953 in Breda en later in Nijmegen (In
stituut Jonckerbosch nijverheidsscholen
werden gesticht, welker verdiensten bij
het departement van O., K. en W. erken
ning vonden.
Hoewel de onderwijsautoriteiten in Haar
lem met wethouder D. J. A. Geluk aan
het hoofd niet lang daarna warme voor
standers van dit nieuwe schooltype wer
den duurde het tot juni 1958 voordat de
plannen tot stichting van een dergelij
ke school in Haarlem met de benoeming
door de raad van de heer W. J. M. van
Doorn tot directeur van de gemeentelijke
school voor individueel nijverheidsonder
wijs definitief hun beslag kregen.
Van het begin af heeft de Lieven de
Keyschool over gebrek aan leerlingen niet
te klagen gehad. Voor het eerste cursus
jaar kwamen meer aanmeldingen binnen
dan toegelaten konden worden. Anders
was het gesteld met de bezetting van de
leraarsfuncties. Maar ook daarin kwam
van lieverlee verbetering, zodat directeur
Van Doorn thans over acht vakbekwame
en enthousiaste medewerkers de beschik
king heeft.
Gistermiddag heeft een bos- en heide
brand gewoed in de omgeving van Eind
hoven, waarbij ongeveer 60 ha. verloren
ging. De brand woedde in de buurt van
Heeze en Geldrop. De brand werd ontdekt
door een vliegtuigpiloot, die de vliegba
sis Eindhoven waarschuwde. De brandwe
ren van Leende, Heeze, Geldrop, de be
drijfsbrandweer van de D.A.F.-fabrieken,
de brandweer van Eindhoven en tachtig
militairen van de legerplaats Oirschot
met een neveltankwagen hebben het vuur
geblust. Het verbrande gebied is eigen
dom van de familie Philips.
De leerlingen komen niet alleen uit
Haarlem, maar ook uit Heemstede, Bloe
mendaal, Haarlemmermeer, Aalsmeer, Lis-
se, Hillegom, Velsen, IJmuiden, ja zelfs uit
Amsterdam en Castricum.
Ruim en licht
Op het eerste gezicht vertoont de Lieven
de Keyschool veel gelijkenis met een lage
re technische school. In de ruime, lichte
lokalen staan de nieuwste draaibanken en
machines voor houtbewerking. Er wordt
gezaagd, getimmerd, gevijld en geschuurd
dat het een lieve lust is. In een volgende
klas wordt de handenarbeid beoefend.
Veel aandacht wordt besteed aan de vrije
uitdrukkingsvorm. Uit blik, hout, klei, pa
pier, stukjes ijzerdraad en met veel geduld
weten de jongens opmerkelijke werkstuk
jes te knutselen.
In de smederij sissen de lasapparaten
dreunen de mokers op het aambeeld en
houden jonge smeden hun ijzers in het
vlammende smidsvuur. Het is al deze jon
gens aan te zien dat zij plezier in hun be
zigheid hebben. In het bedrijfsleven behoe
ven ze straks geen „duvelstoejager" of
boodschappenjongen te zijn maar jonge
arbeiders die op een zekere mate van
handvaardigheid en technisch inzicht
kunnen bogen.
Driejarige cursus
De Lieven de Keyschool heeft een drie
jarige cursus. In het eerste jaar maken
de leerlingen in de voorbereidingsklassen
kennis met de materie zoals metaal, verf,
hout, steen. Na een jaar daarmee gewerkt
te hebben moeten ze hun keus bepalen wel
ke richting ze uit willen; metaalbewerking,
houtbewerking of schilderen. Hun leraar
en eventueel het bureau voor beroepskeu
ze adviseren hen daarbij en er wordt ook
rekening gehouden met de wensen der
ouders.
De leraren bezoeken tweemaal per jaar de
ouders van de leerlingen thuis en wisselen
met hen van gedachten over de vorming
en vorderingen van de leerling. In het
tweede en derde cursusjaar wordt de ver
dere vorming van de leerling in de vakklas
sen meer op de praktijk gericht. Naast de
praktische lesuren wordt aandacht besteed
aan de algemene vorming zoals rekenen,
taal, maatschappijleer, muziek en gym
nastiek.
De leeftijd van de leerlingen varieert van
12 jaar tot 16 jaar. Volgend jaar hoopt
men het metselen in het leerplan op te
In de bankwerkerij toetsen de leer
lingen van de vakklassen de praktijk
aan de theorie.
Blik, ijzerdraad, fantasie en handig
heid brachten dit grappige karretje
tot stand.
nemen. Ook gaan de gedachten uit naar
het tuinbouwonderwijs waarvoor veel ani
mo schijnt te bestaan.
Ook avondschool?
Wat de leerlingen betreft die na drie
jaar de school verlaten is een wettelijke
regeling in voorbereiding die voor deze
jongelui een soort avondschool in het leven
zou kunnen roepen. Via deze voortgezette
cursus wil men de jongens opleiden tot
dat zij kunnen deelnemen aan het eind
examen van het leerlingenstelsel.
De Lieven de Keyschool gaat zonder
twijfel een goede toekomst tegemoet. Zij
weet zich daarbij gesteund door de bij
zondere belangstelling en medewerking
van de rijksinspecteur van het nijverheids
onderwijs, de heer H. P. Kneepkens, en
door de toewijding en kunde van direc
teur en leraren. Moge de school en het
doel dat zij nastreeft de eeuwen evenzeer
trotseren als de bouwwerken van de ar
chitect naar wie zij genoemd is.
Eis voor uw
veiligheid...
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Elspeet (toez.) A. J. Timmer
te Huizen (N.H.); te Ochten (toez.) J. G.
van der Vlist, kand. te Bergambacht. Be
dankt voor 's-Heer Arendskerke W. C. J.
Jacobs de Reitsum (Fr.). Beroepen te Breu-
kelen H. Hoekema, luchtmachtpredikant
te Harderwijk.
Geref. Kerken
Beroepen te Klundert-Zevenbergen C.
M. van der Loo te Dordrecht. Beroepen te
Maasdijk (2de maal) K. Snoey te Dintel-
oord.
Geref. Gemeenten
Beroepen te Dordrecht K. de Gier te
's-Gravenhage. Beroepen te Middelharnis
G. Zwerus te Norwich (Canada).
