Hoofdstedelijke politie vindt
bedrijfsrecherche een paskwil
WYBERT
KAAN
KEML^°
HENSEN
Het werk van Josef Cantré
Nederlands Ballet na vijf
jaar: unicum in de wereld
Geen juridische, maar economische
normen beheersen haar zverk
MANCHESTER
ERROL FLYNN
OVERLEDEN
GEEN RECHT MAAR CHANTAGE
HOENSON
Steunactie voor het
Rotterdams Kamerorkest
Christian Ferras vervangt
Johanna Martzy
WERKBROEKEN
MOUWVESTEN
Begrafenis dr. Rudolf
Mengelberg
Prof. Paumgartner
president van Salzburgse
Festival
Hogere subsidie voor
toneelgroep „Theater"
Tóch een quiz voor de
Amerikanen
Expositie te Leiden
Twee doden in het verkeer
Weerberichtendienst voor
bouwvak herv at
Felle critiek op overheid
uit het bedrijfschap
detailhandel melk
.^.«.ytKÜAü 15 OKTOBER 1959
(Van onze Amsterdamse redacteur)
„De bedrijfspolitie in zijn huidige vorm is uitsluitend gebaseerd op chantage. Zij
is een groot kwaad in onze maatschappij". Dat is de mening van inspecteur C. Ver
biest, hoofd van het bureau voorkoming misdrijven van de Amsterdamse politie.
„Op het gebied van de winkel- en bedrijfsdiefstallen staat de justitie vrijwel machte
loos. Wij weten, dat er grote aantallen diefstallen worden gepleegd, maar er volgen
geen aangiften. Men speelt eigen rechtertje, maar niet volgens de objectieve maat
staven, die door justitie en rechterlijke macht worden gehanteerd". Het is voor
gekomen, dat in zelfbedieningswinkels een bordje was aangebracht met het opschrift
„wie één van de artikelen steelt, moet er tienmaal de prijs voor betalen". Recher
cheurs, die over geen enkele bevoegdheid beschikken, gaan in de warenhuizen over
tot aanhouding van winkeldieven en -dieveggen, zij houden ze soms enige tijd vast
en in de praktijk is het heel normaal, dat zij zelfs huiszoekingen doen. Gaan zij
buiten hun boekje? Neen, zegt inspecteur Verbiest. Zij stellen de vraag „Hebt u er
bezwaar tegen, dat wij huiszoeking doen?" Is de dief er zeker van, dat er niets zal
worden gevonden, dan is het antwoord natuurlijk „ja". Is het „nee" dan wordt de
politie gewaarschuwd. „Chantage", zegt inspecteur Verbiest.
In de bedrijven is de toestand niet veel
beter. Vele werknemers doen met het
ondertekenen van hun arbeidscontract
afstand van hun grondrechten: zij moe
ten toestemming geven tot fouillering en
huiszoeking, die ten allen tijde kunnen
worden uitgevoerd. „Dit zijn onzedelijke
voorwaarden", meent het hoofd van het
bureau voorkoming misdrijven, die ove
rigens toegeeft, dat een groot deel van de
bedrijven met het recherchespelletje
naar eer en geweten tewerk gaat. Maar
het gebeurt ook, dat een arbeider, bij wie
tiidens een fouillering een diefstal van
bij voorbeeld honderd gulden wordt ont
dekt, vrijuit gaat, omdat men hem als
werkkracht niet wil missen. In zo'n ge
val volgt géén aangifte bij de politie. Maar
onlangs werd wèl aangifte gedaan van
een werknemer, die een stukje lood ter
waarde van twintig cent uit een vuilnis
emmer van het bedrijf had „gestolen";
men wilde deze man eenvoudig kwijt. En
zelfs is het gebeurd, dat een arbeider, die
zijn baas had bestolen, voor politievervol-
ging werd bespaard en in ruil voor een
schuldbekentenis een goed getuigschrift
kreeg. Hiermee vond hij werk bij een
ander bedrijf, waar hij opnieuw ging ste
len om zijn vorige werkgever te kunnen
betalen
Het staat onomstotelijk vast, dat met
de toeneming van het aantal zelfbedie
ningswinkels de diefstallen, vooral ge
pleegd door kinderen, toenemen. In het
overleg met de winkelbedrijven heeft de
Advertentie
Waarom zult U méérbtilen dan nodig 1st
Iedere Huisvrouw is werkelijk enthousiast
over de
KOLEN-CONVECTOR
p«r uur bruto... xowul hw grooutt >1, h«t kMnm »«r-
trsk tot In d« vnmn Kookon hooritjk vurwmrmd!
D« bosto In kwnlltolt... inpitnnunrdn vuurkorf vin
ipMilIl constructlo. virvurdijd uit cbrooni
mitsriul in piuts vin kit nol food kopsrs fistijtir, wiir-
door Mn lingo lavsntduur gigsrindMrd wordt!
Ds IKilts In prijs nimilljk fltlv,.. dus 100 tuld«n
gosdkopsr din U voor osn Volsn-eenvsctor vin fosds
kwaliteit (iwind bint tl bitilin!
En hit modsll Virnssind mooi Oh ie luslllf.
Ingenieursbureau
voor installatietechniek
Zijlstraat 56
Haarlem Telefoon 11828
In de Prisma boeken verscheen onlangs
„Hoe leven wij morgen?" een verzame
ling opstellen van bekende en minder be
kende Duitse geleerden, die hun visie op
de toekomst geven. De toekomst blijkt nog
altijd interessant te zijn ook al weten we
langzamerhand wel, dat morgen alles mo
gelijk kan zijn. De schrijvers spreken zich
over wat ons te wachten staat uit zonder
in speculaties te vervallen, doch gaan juist
uit van de huidige wetenschappelijke ont
wikkeling en de trend, die daar in zit. Zij
bepalen zich merendeels tot de techni
sche en economische mogelijkheden. Een
uitzondering daarop vormen: de bioloog
prof. dr. Gerhard Heberer, die een vrij
adicaal eugenistisch standpunt verde
lgt, dat neer komt op een gevaarlijk bio-
ogisme; de bekende landbouwkundige
Ji'of. dr. Fritz Baade, die ook bij een we-
cldbevolking van vijf miljard zielen nog
een voedselproblemen meent te hoeven
en; de econoom-socioloog prof. dr. Ernst
reiser met een uiterst summiere en po-
ula re uiteenzetting over de tegenwoordi-
si', ua tie en de journalist dr. Robert
ing die ons nog eens komt waarschu-
en vcor alle gevaren, die de technische
ntwikïceling, welke door alle andere
■chfijvers zo zegebrengend wordt voor
gesteld, voor de menselijke waardigheid
nhoudt. Een interessant boekje, vooral
voor hen, die zich in de eerste plaats met
de technische mogelijkheden van het le
ven van morgen bezighouden.
politie gesuggereerd, dat de kinderen be
ter uit deze winkels kunnen worden ge
weerd. De reactie was: „De diefjes van
vandaag zijn de klanten van morgen".
Bij de warenhuizen is er ook wei
nig animo om met de politie samen te
werken. In sommige grote warenhuizen
worden zo'n tien diefstallen per dag ge
pleegd. Men houdt hiermee tevoren reke
ning en de huisrecherche heeft de op
dracht met de betrapte dieven de zaak
in der minne te regelen. Slechts de onwil-
ligen worden aan de politie uitgeleverd;
een procedure, die in overeenstemming
is met het Wetboek van Strafvordering,
waarin is bepaald dat iedere burger het
recht van opsporing heeft.
Alle winkeldieven uitleveren is voor de
warenhuizen niet economisch. Het ver
hoor van het personeel en het getuigen
van dat personeel bij de behandeling
voor de rechter kost vele verzuimuren en
wordt voor het bedrijf een te kostbare
aangelegenheid.
„Wij moeten, wat de berechting van de
winkeldiefstallen betreft, naar een ver
eenvoudigde procedure", meent inspec
teur Verbiest. „De bedrijfsrecherches
zouden verplicht moeten worden aangif
te te doen van hun opsporingen. Parti
culieren zouden van de aangifteplicht
vrijgesteld moeten blijven, want dat zou
ons principe van rechtsstaat aantasten.
De bedrijven beroepen zich erop, dat zij
ook particulieren zijn, maar dat kan men
toch moeilijk accepteren, wanneer men
bedenkt, dat er bedrijven zijn, wier re
cherche-apparaat omvangrijker is dan
dat van een middelgrote stad".
De heer Verbiest ziet een oplossing in
het inschakelen van de bedrijfsrecherche
in het instituut van onbezoldigde veld
wachters. De betrokkenen krijgen dan de
bevoegdheden van de politie, maar dienen
de justitie dan ook verantwoording af te
leggen. De bedrijven zijn graag bereid
de bevoegdheden te accepteren, maar
wensen geen verantwoording af te leggen.
Het bureau voorkoming misdrijven heeft
verleden jaar echter wel een succes ge
boekt met een sanering van de particu
liere bewakingsdiensten in de Amster
damse haven. Vijftig bewakers moesten
toen het veld ruimen. Verscheidenen wa
ren vroeger zelf al eens veroordeeld. In
een geval bleek, dat van twee mannen,
die vroeger wegens een samen gepleegde
diefstal in de gevangenis hadden gezeten,
nu de een (als bewaker) de ander (als
arbeider) op diefstallen moest controle
ren
De Amsterdamse politie heeft op de to
tale personeelsbezetting zeker 600 man
tekort. Door de toevoeging van de be
drijfsrecherches als verlengstuk van het
opsporingsapparaat, zou het hoofdstede
lijke politiekorps met een kleine twee
duizend man kunnen worden uitgebreid.
Onder het motto „Rotterdammers hel
pen Rotterdammers" is het Rotterdams
Kamerorkest ter gelegenheid van zijn
tienjarig bestaan een actie begonnen om
voor het einde van dit jaar een bedrag
aan donaties binnen te krijgen van mins
tens vijfentwintig duizend gulden. Dit is
mede nodig in verband met de beslissing
van de gemeenteraad, die honderdduizend
gulden heeft toegestaan aan subsidie,
maar de eis heeft gesteld dat in den ver
volge tenminste voor een kwart van dat
bedrag de burgerij laat blijken, dat zij op
het behoud van dit tweede orkest in de
Maasstad prijs stelt.
Het Rotterdams Kamerorkest is in 1949
opgericht door enige werkloze musici en
heeft in die tijd onder leiding van Piet
Ketting naar het oordeel van kenners een
grote hoogte bereikt, zodat het in vele
plaatsen van ons land wordt gevraagd.
De minimum donatie is gesteld op
1,25 per jaar, maar men hoopt dat niet
alleen particulieren, doch ook bedrijven en
verenigingen zullen meehelpen het or
kest, dat bij niet-gemeentelijke subsi-
dieëring zo goed als zeker zou moeten ver
dwijnen, in stand te houden en een norma
le salariëring van de orkestleden mogelijk
te maken. Voorts meent men nog te mogen
rekenen op de steun van oud-Rotterdam
mers, die nu elders in het land of in het
buitenland hun woonplaats hebben. En ten
slotte rekent men eveneens op de steun
van andere muziekliefhebbers in Neder
land.
De violiste Johanne Martzy heeft laten
weten, dat zij enige tijd niet in staat zal
zijn op te treden. Het Residentie-Orkest
heeft voor de concerten van 28 oktober in
Den Haag en 29 oktober in Leiden de vio
list Christian Ferras geëngageerd, die het
vioolconcert van Mendelssohn zal ver
tolken.
De rest van het programma van deze
twee concerten is gewijd aan de Marsyas
Suite van Diepenbrock en de Eerste Sym
fonie van Mahler. Dirigent is Willem van
Otterloo.
Eveneens zal Christian Ferras, Johanna
Martzy vervangen op het concert van het
Noordholland? Philharmonisch Orkest op
dinsdag 27 oktober. Het programma van
dit concert blijft ongewijzigd.
Advertentie
prima afwerking
sterke keperzakken
vanaf 19.85
met pilow mouwen
en rug of geheel
manchester
vanaf 22.00
Voor Sterke Kleding
natuurlijk
PAARLAARSTEEG 1
Het stoffelijk overschot van dr. Rudolf
Mengelberg, zal naar Nederland worden
overgebracht. De begrafenis is bepaald op
dinsdag 20 oktober in Westerveld na aan
komst van trein 12.04. Des morgens om
tien uur zal in de „Krijtberg" in Amster
dam een plechtige mis van requiem wor
den opgedragen.
Herdenking
Bij het begin van het abonnementscon
cert van woensdag 14 oktober van het
Concertgebouworkest in Amsterdam
heeft prof. dr. K. Ph. Bernet Kempers, be
stuurslid van de Nederlandse orkeststich
ting tot beheer van het Concertgebouwor
kest, in een korte toespraak dr. Rudolf
Mengelberg herdacht en zijn verdiensten
als artistiek leider van het concertgebouw
en zijn orkest belicht. Daarna werd door
het orkest het „Air" uit de derde suite
van Joh. Seb. Bach uitgevoerd.
Nadat baron Puthon als president van
het Salzburgse Festival in de afgelopen
zomer was afgetreden, heeft men twee
maanden lang gezocht naar een opvolger.
Vooreerst werd Hermann Juch, van de
„Rheinische Oper" aangezocht, doch na
dat deze het aanbod had afgeslagen heeft
het curatorium nu professor Bernhard
Paumgartner, de directeur van het conser
vatorium in Salzburg „Mozarteum", uit
genodigd om als opvolger van Puthon
op te treden. Paumgartner is hierop in
gegaan en heeft zelfs verklaard, dat hij dit
ambt zonder honorarium zal willen uit
oefenen.
Jarenlang is hij een van de leidende fi
guren geweest van het Festival in Salz
burg waarvoor hij onder andere de beken
de Mozart-matinees verzorgde. Hij is te
vens in de internationale muziekwereld
bekend door zijn publikaties over Mozart
en vooral door de opname van het gehele
oeuvre jran Mozart op langspeelplaten.
Paumgartner zal zich nu moeten belas
ten met de economische en technische lei
ding van het festival ten koste van zijn ar
tistiek werk, maar de Mozart-serenades en
matinees zal hij odk in de toekomst blij
ven verzorgen. Tevens zal hij aan het
hoofd blijven van het conservatorium in
Salzburg.
Advertentie
ORION - DRALON-
TERLENKA
VESTEN en TRUITJES
Gen. Cronjéstr. 129 Haarlem
VANCOUVER (UPI) De Amerikaanse
flimacteur Errol Flynn is woensdagavond
op 50-jarige leeftijd in Vancouver over
leden. Hij bracht een bezoek aan een be
vriend arts. Tijdens hun gesprek kreeg hij
een hartaanval, waaraan hij vrijwel on
middellijk overleed. Hij stierf, zoals zijn
gastvrouw vertelde, lachend.
Flynn, die in Hollywood vooral met zee
roverfilms naam had gemaakt, bleef ook
op oudere leeftijd de avonturenfilm trouw.
Hij was zelf een avonturier in hart en nie
ren. Voor zijn filmcarrière had hij pa
trouillediensten in het Australisch deel van
Nieuw-Guinea verricht en zich daarna bij
een vrijwilligersbrigade in Hongkong aan
gesloten. Zijn vrije tijd bracht hij meestal
op zijn jacht in de Caraïbische zee en de
Stille Oceaan door en nog dit jaar liep hij
een verwonding aan zijn arm op in een
gevecht aan de zijde van Fidel Castro's
rebellen tegen de troepen van Cuba's toen
malige president, Batista.
De mannelijke Flynn met zijn befaamde
snorretje en zelfbewust optreden, was het
idool van vele vrouwen over de hele we-
Errol Flynn als de ideale held van
films uit vroeger jaren.
reld die in hun aanbidding de hysterie
vaak nabij waren.
Flynn maakte aanvankelijk carrière in
Engeland, waar hij begon als toneelacteur.
Tot de bekendste films, waarin hij optrad,
rekent men: Captain Blood, Charge of the
light brigade, Adventures of Robin Hood,
Sea Hawk, Silver River, The Forsyte Wo
man, Rocky Mountain en Against all
flags.
Flynn heeft zijn mémoires reeds te boek
gesteld onder de titel „My wicked, wicked
ways" dat nog niet is gepubliceerd, omdat
de uitgevers Flynn hadden verzocht het
nog iets te verbeteren. Het zou in dit na
jaar uitkomen.
In de vergadering van de gemeenteraad
van Nijmegen heeft de raad met algemene
stemmen het voorstel van B en W aange
nomen tot verhoging van de subsidie aan
de stichting toneelgroep „Theater" in Arn
hem. In exploitatie 1956-1957 gaf Nijme
gen nog slechts 8 cent per inwoner subsi
die plus een zogenaamde schouwburgbij-
drage van 2.500 gulden. In verband met de
zwaardere lasten van de toneelgroep gaat
Nijmegen „Theater" nu steunen met 15
cent per inwoner, waardoor de totale sub
sidie voor het exploitatiejaar 1959-'60 op
ruim 18.000 gulden komt.
Sinds de Amerikaanse radioluisteraars
en de tv-kijkers geen quizes meer hebben,
na al de bekend geworden schandalen, is
door radio Moskou een vervangingsmiddel
aangeboden. Ingaande 30 oktober zendt
de Russische zender speciaal voor de
Amerikaanse luisteraars een quiz
programma uit, waarbij telkens zeven
vragen worden gesteld, óf over het Rus
sische zevenjarenplan, óf over Russische
economische vooruitgang. De prijzen voor
de Amerikaan die telkens zeven vragen
goed beantwoordt zijn groot. Een Russi
sche camera is de hoofdprijs. Verder zijn
er collecties Russische postzegels, boeken,
houtsneden en beeldhouwwerkjes.
TOT 9 NOVEMBER is in het Leidse Ste
delijk Museum De Lakenhal een tentoon
stelling te zien van het werk van de Belg
Jozef Cantré, beeldhouwer, houtsnijder,
tekenaar en boekillustrator. Voor vele on
zer betekent deze expositie een ontmoe
ting met een oude bekende. Cantré, in 1890
te Gent geboren en daar overleden in 1957
woonde van 1918 tot 1930 in Nederland.
Zijn werk werd voor ons land ontdekt door
de katholieke jongeren, die zich groepeer
den rond het tijdschrift „De Gemeen
schap". Onze dichter-criticus Jan Engel
man kan daarvan nog alles vertellen, 't
Was te Blaricum, dat hij hem voor 't eerst
ontmoette. Het tweede Kerstnummer van
„De Gemeenschap" droeg een kleuren-
houtsnede van Cantré. Met zijn werk is
Cantré van invloed geweest op Nederland
se kunstenaars, met name op grafici. On
ze expressionistische grafiek droeg het
stempel van de Groningers, verenigd in
de Ploeg, en kon de accenten van Cantré's
werk vertonen. Wij hingen tussen Duits
en Vlaams expressionisme.
IN DE INLEIDING tot de catalogus van
deze tentoonstelling, geschreven door
prof. dr. L. Lebeer, conservator van het
Prentenkabinet van de Koninklijke Biblio
theek te Brussel, lezen we dat Just Have-
laar gezegd zou hebben dat „de meest ka
rakteristieke en de meest levensrijke uitin
gen der Europese grafiek waarschijnlijk
in Vlaanderen worden gevonden." Mase-
reels werk was in Havelaars tijd hier zelfs
populair te noemen. Bekende andere „op
wekkers en aanvoerders van de moderne
Vlaamse houtsnede", schrijft prof. Lebeer
„waren Jan-Frans Cantré, Gustaaf de
Smet en Fritz Van den Berghe, hier voor
al bekend door hun schilderkunst, Joris
Minne, wiens houtsneden men hier ook
wel tegenkwam, Henri van Straten, Flo-
ris Jespers en Edgard Tytgat, voor wiens
werk na de laatste oorlog hier de belang
stelling zo is gaan toenemen. De opkomst
van de Vlaamse houtsnede dateert van na
de eerste wereldoorlog. Jozef Cantré vond
toen pas de hem eigen stijl, maar was al
veel eerder werkzaam op dit gebied. In
1908 maakte hij al zijn „Boek der Maag
den". Als verzorger van het schone boek
si hij trouwens hier van even grote bekend
heid geworden. Hij verzorgde verscheide
ne Nederlandse uitgaven en ontwierp
daarvoor ook affiches. We ontmoeten on
der meer een affiche, dat een nieuwe ro
man van Anton Coolen „De schoone vol
einding", aankondigt met een aanbeve
ling uit een dagblad, in fraaie in houtge-
sneden letters. Even glimlacht men dan
bij deze, naar onze smaak van nu, wat
pretentieus verzorgde reclame. Ontroerd
is men wellicht bij het affiche voor Can
tré's eigen tentoonstelling in de kunstzaal
„Van Lier" (1926). Dat was toen deze,
voor de ontwikkeling van de Nederlandse
kunst zo belangrijke handelaar, nog in La
ren woonde.
EERLIJK GEZEGD vind ik deze ten
toonstelling in haar geheel een ontroerend
getuigenis van een nabij verleden, waar
van Jan Engelman me pas nog met eni
ge verzuchting zei: „Wat een tijd toch".
En dan gaat men zich afvragen wat er
van Cantré's werk zal overblijven. Zal
het blijven boeien? Ten aanzien van Can
tré's beeldhouwwerk twijfel ik dan. Hij
is een „echte" beeldhouwer. Bij zijn ont
wikkeling heeft hij het boetseren er aan
gegeven en is direct in steen of hout gaan
hakken. „Hij wil zelfs de aanvankelijke
vorm van een stenen of een houten blok
verheerlijken, door er de in ontwaarde
schoonheidsvisie en de in ondergane le
vensgewaarwording van te doen uitstra
len" schrijft prof. Lebeer. Hetzelfde geldt
bijna ook voor zijn houtsnedes, die zo uit
het blok en het materiaal gedacht zijn.
Toch bleven voor mij echter enige beeld
houwwerken nog te veel de blokken, waar
uit de vormen zich los hadden moeten ma
ken. Een bezwaar dat ik maar tegenover
enkele houtsnedes uit Cantré's begintijd in
Nederland voel, werkstukken, die overi
gens een noodzakelijkheid in zijn ontwik
keling waren.
Die houtsnedes zijn dan verder van een
prachtige zwart-wit-werking; de vormen
op Cantré's prenten sterk, gespannen en
typisch uit het hout geboren. Naast Can-
Het Nederlands Ballet bestaat deze maand vijf jaar. Tijdens een woensdagmiddag
in Den Haag gehouden persconferentie herinnerde mevrouw Sonia Gaskell, terug
gekeerd als directrice, de aanwezigen aan het feit dat het tevens elf jaar geleden is,
dat haar Ballet Recital voor het eerst in de openbaarheid trad. Dat was het begin
van de vestiging van een werkelijke balletcultuur in ons land. Nog steeds gelden
als voornaamste beginselen het streven om toonaangevende werken van het inter
nationale repertoire in Nederland tot vertoning te brengen en het aanmoedigen van
creatief talent. De Amerikaanse balletmeester Karei Shook vatte zijn waardering
voor wat tot stand is gebracht als volgt samen: „Een dergelijke groep, die van alle
stijlen de mooiste voorbeelden kan laten zien, is uniek. Een vergelijkbare instelling
bestaat er in de gehele wereld niet. Mevrouw Gaskell heeft voor de naaste toekomst
een van Nederlands belangrijkste exportartikelen gekweekt".
VAN DE IN TOTAAL zeventig werken,
die sinds 1948 onder leiding van Sonia
Gaskell voor het voetlicht werden ge
bracht, heeft het Nederlands Ballet er
vierenvijftig voor zijn rekening genomen.
Vrijwel alle Nederlandse dansers en dan
seressen van betekenis zijn in haar stu
dio's opgeleid. Diverse experimentele pro
gramma's hebben aankomende choreogra
fen hun eerste kansen geboden tot het
opdoen van praktische ervaring. Tot de
negatieve dingen behoort de afscheiding
van een vrij aanzienlijke groep geduren
de het vorige seizoen. Mevrouw Gaskell
ziet hierin niets tragisch. Het is begrijpe
lijk dat een jongere generatie haar eigen
kracht wil beproeven. Men zou het zelfs
een wonder kunnen noemen, dat dezelfde
mensen tien jaar onder vele spanningen
hebben kunnen samewerken. Zij acht
het veel ernstiger, dat het moeizaam
verkregen vertrouwen van het nog be
trekkelijk kleine publiek is geschokt. Dit
te herwinnen zal de voornaamste taak van
het Nederlands Ballet zijn.
Moet men vaststellen, dat de belang
stelling in het binnenland enigszins ach
teruit gaat, daartegenover staat een toe
nemend aantal aanvragen uit het buiten
band. Dat is geen wonder, als men be
denkt dat geen ander gezelschap Mas-
sine's meesterwerk „Les Présages" op
het repertoire heeft, dat men buiten de
Parijse Opera de alleenvertoningsrech-
ten op het gehele oeuvre van Serge Lifar
bezit en verder duurzaam gebleken re
sultaten kan laten zien van alle stromin
gen in de balletkunst van de laatste twee
eeuwen. Wat Lifar betreft, deze heeft met
zoveel enthousiasme hier gewerkt, voor
het eerste zijn particuliere stijl buiten zijn
tweede vaderland instuderend, dat hij la
ter in dit jaar terugkomt om speciaal voor
het Nederlands Ballet een nieuwe creatie
te leveren. Zoals men weet, komt gedu
rende dit seizoen ook George Balanchine
naar Nederland, de kampioen van het
ballet als autonome kunst.
Mevrouw Gaskell zei, daarin bijgeval
len door zowel de choreograaf als de bal
letmeester, trots te zijn op de nieuwe
solisten van eigen bodem, die op 19 okto
ber voor het eerst de „Suite en blanc" op
muziek van Lalo zullen vertonen, niet in
een speciale aanpassing zoals enkele ja
ren geleden door de Nederlandse Opera
geschiedde, maar in de authentieke zet
ting zoals die voor de specialisten van de
Parijse Opera werd gemaakt. Naast Joan
Cadzow zal men daarin onder anderen
Sonja van Beers, Leonie Kramer, An
drea Jungen en Ronald Snijders kunne?)
zien. Behalve deze oefeningen in de com
binatie van geometrie met de geest der
finesse komen tegen het einde van dit
jaar nog twee andere typen van balletten
door Serge Lifar aan de beurt: „Romeo
en Julia" (lyrisch, emotioneel) en „Mi-
rages" (met een metafysische strekking).
Als zijn tijd het toelaat zal Lifar, die te
genwoordig een leerstoel in de „choreolo-
gie" aan de Sorbonne bekleedt, ook zijn
„Dramma per musica" aan het Neder
lands Ballet overdragen.
IN EEN KORT COLLEGE voor de ver
tegenwoordigers van de Nederlandse pers
verkondigde Serge Lifar enige van zijn
denkbeelden over de noodzaak om meer
dynamiek te brengen in de voortzetting
van de academische traditie. Hij achtte de
verheffing op de teenspits en de arabesque
twee van de meest opzienbarende uitvin-
Houtsnede van Jozef Cantré
voorstellende St. Paulus
tré's houtsnijkunst wordt de beoefening
van de linoleumsnede een verachtelijk
slap bedrijf. Naast Cantré's pure hand
werk blijkt hoe speculatief veel moderne
grafiek thans is door het mengen van ver
schillende grafische middelen en het on
geoefend besturen van het gereedschap.
Zijn instelling tegenover de grafische
kunst kan een voorbeeld blijven. Er leeft
trouwens onder jongeren van nu weer een
grotere zin tot een puur gebruik van gra
fische middelen en het komt me voor dat
de organisatoren van deze tentoonstelling
wisten op tijd te komen.
CANTRé'S UITDRUKKINGSWIJZE
voor hen, die nog weinig contact met zijn
werk mochten hebben is dus die van
de Vlaamse expressionisten, waarvan ge
noemde De Smet een der belangrijkste
was. In sommige prenten staat Cantré
heel dicht bij De Smet. Dat vind ik vaak
zijn mooiste prenten. Hij is voor mij dan
het meest beeldend kunstenaar. De illu
strator of boekverluchter in hem doet hem
zoeken naar het uitdrukken van iets, dat
in beeldende kunst eigenlijk niet op een
pure wijze te zeggen is. In die gevallen
voel ik dan even met iemand van een voor
bije periode te maken te hebben. Het
schoonste werk nader beschouwend komt
men echter zeker los van dat nabije ver
leden of beseft men wat levend hiervan
bleef.
Bob Buys
dingen van de vorige eeuw. Het zou inte
ressant zijn te weten, aldus deze woord
voerder, waarom de vrouw nooit eerder
deze houdingen heeft aangenomen. Ver
volgens schetste hij in het kort welke her
vormingen hij, ten tijde van Diaghilev uit
Rusland gekomen, gedurende dertig jaar
in zijn tweede vaderland heeft pogen do&r
te voeren. In de „Suite en blanc" komen
vele gedurfde variaties op klassiek ge
achte figuren voor. Ten slotte noemde
Lifar het ballet een internationale kunst,
waarin vooral de laatste jaren oost en
West elkaar steeds meer beginnen te vin
den.
Op 19 oktober wordt voorts de Neder
landse première gegeven van de Grand
pas classique van Victor Gsovsky door
Joan Cadzow, een van de vier daartoe
gemachtigde danseressen (Yvette Chauvi-
ré, Irèke Skorik en Violette Verdy zijn
de anderen, van welken de twee laatsten
gedurende dit seizoen eveneens bij het
Nederlandse Ballet komen gasteren.) So
nia Gaskell brengt twee van haar eigen
werken opnieuw uit, namelijk de Ballet
suite op muziek van Von Gluck en
„Sphère" op muziek van Badings, die
thans speciaal voor haar een nieuwe
elektronische compositie maakt. Peter Ap
pel heeft van de gemeente Amsterdam op
dracht tot het vervaardigen van een cho
reografisch werkstuk gekregen. Voor het
Holland Festival 1960 zijn grootse plan
nen in voorbereiding. Er zullen ongeveer
honderd voorstellingen worden gegeven.
Wederom zal men de dansfiguratie ten
behoeve van de opera „Forum" verzor
gen. Er zijn besprekingen gaande met het
ministerie van Onderwijs, Kunsten en
Westenschappen om het gehele repertoire
op film vast te leggen, opdat het niet
verloren kan gaan.
Advertentie
Bescherm Uw
keel en voorkom
verkoudheid met
De bromfietser J. Dirksen uit Lobith is,
toen hij in de Kerkstraat te Didam plot
seling naar de linkerzijde van de weg uit
week en daarbij een fietser aanreed, zo
ernstig gevallen, dat hij korte tijd later
aan de gevolgen overleed.
In een sloot langs de Oostzanerdijk in
Amsterdam-Noord is het lichaam gevon
den van een 21-jarige jongen uit Zaan
dam. Onder het lichaam lag de scooter,
waarop de jongeman had gereden. Hij
had de avond tevoren de ambachtsschool
per scooter verlaten en was niet thuis
aangekomen. Zeer waarschijnlijk is hij
in een bocht van de dijk afgereden en in
de sloot verdronken.
(Van onze Haagse redacteur)
Van 1 november af zijn de speciale weer
berichten voor de bouwvakken weer tele
fonisch te beluisteren. In een publikatie
van het ministerie van Volkshuisvesting en
en bouwnijverheid zijn de bijzonderheden
over de aard en de toepassing der speciale
telefonische weerberichten voor de bouw
vakken geheel bijgewerkt
Deze publikatie een bijvoegsel van de
voorlopige richtlijnen voor het doorwer
ken bij minder gunstige weersomstandig
heden zal de eerste jaren van kracht
blijven. De sedert 1956 met deze weerbe
richten opgedane ervaringen hebben ertoe
geleid dat deze dienst thans alle eisen be
antwoordt
Tijdens de woensdag te Utrecht gehou
den algemene beschouwingen over de be
groting van het Bedrijfschap detailhandel
in melk en melk- en zuivelprodukten heeft
het bestuurslid de heer H. Bekhof, die na
mens de Centrale Melkhandelaren Orga
nisatie in het bedrijfschap zitting heeft als
zijn persoonlijke mening te kennen gege
ven, dat de resultaten die het bedrijfschap
in de vier jaar van zijn bestaan geboekt
heeft, bepaald pover zijn.
Volgens de heer Bekhof staat de over-
heidspolitiek de ontwikkeling van de
P.B.O. in de weg en kenmerkt het be
drijfschap zich door een bepaalde hokjes
geest
Alle adviezen, die het bedrijfschap ge
vraagd en ongevraagd in zijn bestaanspe-
riode heeft gegeven zijn niet door de re
gering overgenomen, aldus de heer Bek
hof. Van de autonomie van het bedrijf
schap is in de praktijk weinig of niets te
recht gekomen. Brieven aan de overheid
gericht werden biunen het half jaar niet
beantwoord en de heer Bekhof vroeg zich
af of de overheid met blindheid geslagen
is en de noden van de melkslijters niet
meer wenst te zien.
De resultaten van de bemoeiingen van
het bedrijfschap waren steeds negatief, al
dus de heer Bekhof, die hierbij nadrukke
lijk stelde, dat dit niet de schuld van het
bestuur doch van de overheid was.
Door enkele bestuursleden van het be
drijfschap werd de kritiek van de heer
Bekhof ondersteund. Men kantte zich even
wel tegen zijn opmerkingen, dat er een
hokjesgeest zou heersen in het bedrijf
schap en de vertegenwoordigde groeperin
gen uitsluitend voor groepsbelangen zou
den pleiten.
