Brussel wil grote bedragen in Belgisch Kongo investeren OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Ben Goerions Mapai-partij sterker HET WEER „PERS-VERS" Koningin bezocht 100-jarig blindeninstituut in Grave Medewerking verzocht van het gehele bedrijfsleven tWMORRIS "èeforeyou êuif! Spoedzitting van Frans kabinet over prijzen Eisenhower wil een grote reis ondernemen 74e JAARGANG No 100 1 WOENSDAG 4 NOVEMBER 1959 304e JAARGANG No 252 American Banner Lines staken passagediensten New York-Amsterdam Ongeregeldheden op Nederlands zeeschip Morgen wordt Podola in Londen opgehangen ISRAELS STEMBUSCIJFERS Tragedie in SI ied recht Vrouw en vier kinderen door gasverstikking omgekomen /i L 7 E li L polissen. Raadpleeg Sprenger In de krant van heden: Meer wind Het woord is aan Vierentwintig doden India en Pakistan ook op zijn programma Ministerieel beraad over de burgemeesterskwestie Sovjet-Unie zorgt voor een verrassing in Genève Deskundig gesprek over ondergrondse proeven Invoer van groenten en fruit is vrij Geen ronde tafel Eenmaal éénnu twee Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Grote Houtstraat 93, Haarlem. TeL 15295 T T I Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. (6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. S f8 B 1 1 Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- I C J C J I I I 1 I J 11 f 1 IJ I f 1 II Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65, kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 AAA KJ A^^ A fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107, t. n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman Halverwege Nijmegen en Den Bosch heeft de Maas het aanzien van een rivier in hartje winter. De stuw bij Grave geeft het water zo'n snelheid, dat het bruisend en schuimend verder stroomt alsof de rivier IJsschotsen meevoert. Het beeld moge de lezer niet ontmoedigen Met ingang van heden heeft de Ameri can Banner Line haar passagediensten tus sen New York en Amsterdam gestaakt. De rederij wordt opgeheven. Als oorzaak wordt opgegeven de slechte bedrijfsresul taten. die een verdere voortzetting niet lan ger rechtvaardigen. De „Atlantic", het fraaie passagiersschip, dat langzamerhand een geregelde bezienswaardigheid is geworden in de IJmuider sluizen, is ver kocht aan de American Export Lines. Het is te verwachten, dat deze rederij het pas sagiersschip zal inzetten op haar Middel- landse-zeeroutes. Advertentie BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL 13439 LEIDSES'RAAT (Bij KONWCSPIEIN) AMSTERDAM IE1/223596 MOHAIR OAMESVESTEN 59.75 Kort na het vertrek van de „Iberia" van de Koninklijke Hollandse Lloyd uit Am sterdam is dinsdag, toen het schip zich ter hoogte van de Hembrug bevond, het vaar tuig teruggekeerd naar de thuishaven. Aan boord van de Iberia waren ongere geldheden uitgebroken, zodat de gezag voerder het niet verantwoord achtte de reis via de IJmuider sluizen naar zee voort te zetten. Hij verzocht de rijkspolitie te water om assistentie. Teruggekeerd in Amsterdam werden twee opvarenden, die worden verdacht de ongeregeldheden te hebben veroorzaakt, door de rijkspolitie gearresteerd en van boord gehaald. De „Iberia" zal na aanvulling van de beman ning vandaag opnieuw uitvaren. Ondanks Westduitse stappen LONDEN (UPI) In Londen is officieel medegedeeld, dat de Westduitse regering stappen heeft gedaan om de terechtstel ling van Podola te voorkomen. Kort nadat minister Butler had mede gedeeld geen gratie te kunnen verlenen, verzocht een vertegenwoordiger van de Westduitse ambassade het Foreign Office te bewerkstelligen, dat Podola dezelfde behandeling zou ondergaan als hij in West- Duitsland zou hebben gekregen. Zoals be kend bestaat in West-Duitsland niet de doodstraf. In feite verzocht de Bondsrepu bliek dus Podola gratie te verlenen. Minister Butler weigerde echter terug te komen op zijn besluit. Volgens de Daily Mail en Daily Sketch was Podola's beul een goede vriend van zijn slachtoffer. JERUZALEM (UPI/Reuter/AFP) De socialistische partij Mapai van premier David Ben Goerion heeft in de verkiezin gen, die gisteren in Israel werden gehou den, haar positie iets kunnen versterken. De voorlopige uitslag geeft dit beeld: Mapai (plus aangesloten Arabische par tyen) 38.4 percent, Heroet 13.4, Adhoet Avoda 6.0, Algemene Zionisten 10.7, Ma- pam 7.2, Mizrahi 10.7. De communisten, die bij de vorige ver kiezingen ongeveer 5 percent bereikten, staan thans op slechts 2.8 percent. De bo vengenoemde cijfers zijn gebaseerd op 900.000 van de ruim een miljoen uitge brachte stemmen. De Arabieren stemden over het algemeen zoals werd verwacht, op sterke nationalis tische lijsten. Toch hebben de splinter groepen praktisch geen resultaten behaald PARIJS (UPI) President De Gaulle heeft het Franse kabinet vanmorgen voor een spoedzitting bijeen geroepen om een actie tegen het stijgen van de prijzen te bespreken. Gisteren hebben demonstran ten in Parijs kracht willen bijzetten aan de eisen van de vakbonden tot loonsver hoging om de stijgende prijzen te kunnen opvangen. De regering is er echter van overtuigd dat elke loonsverhoging nieuwe prijsstijgingen tot gevolg zal hebben. Men verwacht dat de regering zal be sluiten alle importbeperkingen op te hef fen of op zijn minst te verzachten om daarmee de binnenlandse producenten te dwingen hun prijzen door de buitenlandse concurrentie te verlagen. In de afgelopen nacht zijn in Sliedrecht een vrouw en vier kinderen uit het gezin van de 33-jarige beroepsmilitair S. Bakker uit de Vermeerstraat door gasverstikking om het leven gekomen. Een oude man die de nacht in het huis van de familie Bak ker doorbracht en de gaslucht rook, waar schuwde de vader, die nog juist het jong ste kind van een jaar uit bed kon halen, dat in een kamer aan de voorzijde van het huis sliep. Met dit kind in de armen snel de de vader naar beneden en trof daar zijn vrouw dood in de keuken aan. De vier kinderen, jongens van 7, 6 en 4 jaar en een meisje van tweeënhalf jaar, die bo ven de keuken aan de achterzijde van het huis sliepen, werden eveneens levenloos aangetroffen. hetgeen door de „Jeruzalem Post" een „opmerkelijke rijpheid" van de kiezers wordt genoemd. De verkiezingscampagne eindigde in een sfeer van feestelijkheid, met kampvuren en dansen. De meest opvallende sprekers onder de kandidaten waren de gewezen opperbevel hebber van het Israëlische leger, gene raal Mosje Dajan, overwinnaar der Egyp- tenaren in de veldtocht in de Sinaï, pre mier Ben Goerion, die zich vooral richt tot de kolonisten in de Negeb-woestijn waar hij zelf in een nederzetting woont en tot de Joodse immigranten uit Noord- Afrika en Abba Eban, veteraan van het Israëlische corps diplomatique, die zijn toehoorders in talrijke talen, zoals Frans, Hebreeuws, Arabisch, Perzisch en Jid disch, kan toespreken. De meeste belangstelling bestond ech ter voor de vergaderingen waarop de lei der der rechtse oppositie, Menachem Be gin, het woord voerde. Begin deed zich kennen als een verdediger van de liberale beginselen. Zijn toespraken onderscheid den zich door hun gematigdheid. Advertentie de In'ste polishrenger Telefoon l .f-H-O-H pag. Weerrapporten 1, 2 Economisch nieuws2 Van Dag tot Dag3 Op de Praatstoel3 Boterschandaal 3 Adenauer en De Gaulle3 Rel in Panamakanaalzone3 Uit stad en omgeving5, 7, 15 Vrijere loonvorming9 Kunst 9 Feuilleton 11 Horen en Zien 11 Agenda van Haarlem 11 Sport 13 Beurs 15 DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN PAGINA'S. Verwachting tot morgenavond: Veranderlijke bewolking met plaatselijk enige regen of enkele buien. Aanvankelijk matige zuidwestelijke wind, later krach tige en aan de kust wellicht harde noordwestelijke wind. Over het algemeen weinig verandering in temperatuur. Volledige weerrapporten op pagina twee. door het Amsterdamse Journa listencabaret dinsdag 10 novem ber a.s.. om 20.15 uur MINERVA-THEATER - HEEMSTEDE Voorverkoop in volle gang uitsluitend aan het bureau van Ilaarlem's Dagblad. Grote Hout straat 93. 9-5 u.: prijzen f 2.— tot f 4.— (incl. bel. en pl.b.) Tele fonische bestelling van kaarten is niet mogelijk. Marie Ebner-Eschenbach: De denkende mens beleeft zijn leven; de gedachtenloze ontglipt het. De minister protesteerde tegen de valse voorstelling van zaken, welke bepaalde buitenlandse persagentschappen volgens hem over de toestand in Kongo hebben gegeven. De gebeurtenissen zijn betreu renswaardig genoeg en hebben de over drijvingen niet gerechtvaardigd. De mi nister doelde op de berichten over het aantal doden in Stanleystad. Belga publi ceerde gistermiddag een communiqué, waarin wordt tegengesproken dat er zeven tig doden zouden zijn gevallen. Het offi ciële cijfer bedraagt vierentwintig. Het zijn voornamelijk de Franse kranten en agentschappen, aldus een woordvoerder van het departement van Kongo, die het Belgisch prestige in het buitenland trach ten te benadelen. Het voornaamste deel van de rede van de minister is gewijd aan de financiële maatregelen van de Belgische regering ten behoeve van Kongo en Roeanda- Oeroendi. Deze steun zal voor Kongo over 1960 tweeëneenhalf miljard frank (200 mil joen gulden) bedragen. De regering zal bovendien de medewerking vragen van de grote Belgische financiële en industriële ondernemingen, die in Kongo grote be langen hebben om op de speciale lenin gen voor Kongo in te tekenen. De regering bereidt anderzijds de oprich ting voor van een „maatschappij voor de ontwikkeling van Kongo". Andere landen dan België en Kongo zullen in het kapitaal van deze maatschappij kunnen deelnemen. Over 1960 zal België een miljard frank (76 miljoen gulden) als eerste bijdrage aan de maatschappij verschaffen. Er worden maatregelen getroffen om de privé-investeringen aan te moedigen en de financiering tc vergemakkelijken, onder meer de vrijstelling van belasting voor nieuwe ondernemingen, gedurende de eer ste vijf jaar van hun bestaan, evenals de vrijstelling van invoerrechten no machi nes en grondstoffen, welke in Kongo niet worden geproduceerd. Om het evenwicht van dc Kongolese betalingsbalans te herstellen en het ver trouwen in de toekomst van de Kongolese economie te bevorderen, zal een monetai re samenwerking tot stand worden ge bracht tussen de nationale bank van Bel gië en de centrale bank - an Belgisch Kon go en Roeanda-Oeroendi. Een nieuwe wet zal de goudwaarde van de Kongolese frank fixeren, op dezelfde ba- WASHINGTON (UPI) Van gezagheb bende zijde in Washington wordt verno men dat president Eisenhower van plan is om voorafgaande aan het westelyk topover- leg in Parijs begin volgende maand korte bezoeken te brengen aan Italië, Grieken land en India, waarschijnlijk ook aan Pa kistan en Turkije erf misschien aan nog een af twee landen in het Nabye Oosten. Het reisplan, dat volgens de zegslieden nog on derhevig is aan wijzigingen, zal binnen kort worden bekendgemaakt. Volgens de huidige plannen wil de presi dent, volgens de zegslieden, 4 december naar Rome vliegen voor een bezoek van twee dagen, waarbij hij dan waarschijn lijk ook, als eerste regerende Amerikaan se president, door de Paus in audiëntie zal worden ontvangen. Daarna zou hij door reizen naar India en vervolgens naar Pa kistan en Turkije. Daarbij zouden dan kor te tussenbezoeken kunnen worden afge legd in Perzië en Griekenland. De perschef van de president, Hagerty, antwoordde op vragen over deze reisplan nen, dat hij hierover niets te zeggen had. Wel deelde hij mee, dat mevrouw Eisen hower haar man niet zal vergezellen naar de westelijke topconferentie in Parijs. ROME (Reuter) Het onafhankelijke blad „II Messaggero" meldt, dat de Fran se minister van Buitenlandse Zaken, Cou- ve de Murville, op 14 en 15 november in Rome zal zijn. De Westduitse bondskan selier dr. Adenauer zou op 24 en 25 novem ber in de Italiaanse hoofdstad zijn. Bij haar bezoek aan het honderd jaar bestaande blindeninstituut „St. Hen- ricus" te Grave sprak de Koningin in de Braille-drukkerij met de 78-jarige heer H. Laarhoven, die reeds 71 jaar in het instituut verblijft. Rechts de directeur, frater Theophaan. waarvar zij nu als tastbare herinnering bewaart het gedenkboek „Visueel gehan dicapten", dat haar ten afscheid werd aan geboden. (Van onze correspondent in Brussel) De Belgische minister voor Kongo, August de Schryver, heeft gisteren voor de Tweede Kamer onder grote publieke belangstelling, een belangryke rede uitge sproken over de politieke toestand in Belgisch Kongo, waarby hij uitvoerig de financiële steunmaatregelen der Belgische regering ten behoeve van Kongo belichtte. De onlusten, aldus de minister, vloeien vaak voort uit de onverzoenlijke houding van de inlandse stammen tegenover elkander. Die tegenstellingen zyn in de jongste maanden toegenomen. Over de onlusten in Stanleystad zei de minister het te be treuren dat sommige inlandse leiders bij voorbaat alle voorstellen van de Belgische regering verwerpen, terwyl zij zich geen rekenschap schynen te geven van het feit, dat in dc eerste plaats de orde moet worden gehandhaafd. De minister deelde mede dat speciale commissies de verkiezingen in december zullen controleren, terwyl een driejarenplan wordt opgezet voor dc politieke vorming van enkele duizenden, Kongolese ambtenaren. Resultaat van besloten raads vergadering in Bergen Op uitnodiging van de Commissaris der Koningin in de provincie Noordholland dr. M. Prinsen, is de gemeenteraad van Ber gen dinsdagavond in besloten zitting bij eengeweest om te beraadslagen over de burgemeesterskwestie. De zitting duurde van half acht tot half twaalf. Na afloop deelde de Commissaris ons mee dat het resultaat der besprekingen aan de minis ter zal worden voorgelegd. De discussies waren namelijk van dien aard geweest dal nader beraad door de minister noodzake lijk zal zijn. De vroegere „Siamese tweeling" Folkje en Tjitske De Vries uit Bergum viert 8 november haar zesde verjaardag. De meisjes zijn nog wel wat te klein voor de fiets van haar oudere zus. GENèVE (Reuter/UPI) De Sovjet- Unie heeft gisteren onverwacht ingestemd met gemeenschappelijke besprekingen van deskundigen over de nieuwe gegevens aangaande de ondergrondse kernontplof fingen. De Russische stap kwam als een volkomen verrassing voor de Amerikanen en Britten, aldus is in conferentiekringen gezegd. In een communiqué is gezegd dat de Russische afgevaardigde Tsarapkin heeft voorgesteld, dat een technische werkgroep van deskundigen midden-november bijeen komt en binnen drie weken haar werk zaamheden moeten voltooien. Tot dusver hadden de Russen geweigerd een nieuwe bijeenkomst van deskundigen te laten houden, zij voerden aan, dat een in augustus vorig jaar door deskundigen uitgegeven rapport nog steeds te gebruiken is. Het Russische voorstel, dat de deskun digen bijeengeroepen worden om techni sche criteria te bestuderen, die de basis moeten zijn voor het verrichten van een overeen te komen aantal inspecties ter plaatse, vereist, naar in westelijke kringen is gezegd, grondig onderzoek. Volgens Tsa rapkin moet de kwestie van het aantal in specties ter plaatse een zaak voor een po litiek compromis zijn, zoals Macmillan in februari te Moskou heeft voorgesteld. De Verenigde Staten zijn van plan deze week nieuwe gegevens over ondergrond se proeven aan de conferentie voor te leg gen, aldus is van westelijke zijde ver klaard. Tsarapkin hoeft op een persconfe rentie na de vergadering gezegd, dat de Amerikanen hadden gedreigd de conferen tie volledig in het slop te laten geraken als de Russen zouden weigeren hun nieuwe ge gevens te bestuderen. Tsarapkin zei nadrukkelijk dat de Sov- iet-Unie de conclusies van de deskundigen niet als bindend voor inspectie ter plaatse zal beschouwen. De Nederlandse autoriteiten hebben be kendgemaakt dat met ingang van 3 no vember de invoer van verse groenten en vers fruit in ons land uit alle landen is toegestaan. Dit geldt tot nader order. Het besluit geldt niet voor druiven. Hiervoor is een afzonderlijke regeling van kracht. Gisteren heeft de Koningin een bezoek gebracht aan het r.-k. blindeninstituut „St. Henricuc" te Grave ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van dit in stituut. Koningin Juliana werd ontvangen door de commissaris der Koningin in Noord-Brabant, mr. dr. D. N. M. Kort man, en de burgemeester van Grave, de heer L. A. A. M. Raymakers. Daarna werden de generaal-overste van de fra ters van Tilburg, die het instituut sinds 100 jaar beheren, en de directeur van het instituut, aan dc vorstin voorgesteld. Voor het gebouw stond de jongensdrum band van de blinden opgesteld en in de hal boden twee leerlingen, beiden 6 jaar, de Koningin bloemen aan. Het charmante van dit koninklijk be zoek was eigenlijk, dat ondanks het offi ciële karakter van deze gebeurtenis er maar heel weinig officieels gebeurde. De kinderen, die een toespraakje moesten houden, babbelden er lustig op los en ver zuimden daarbij allerminst melding te maken van de dagelijkse ergernissen die kunnen voorkomen naast de dagelijkse plezierigheden. Er werd hartelijk om ge lachen. Even vrij van „plankenkoorts" waren de fraters, vooral wanneer zij gin gen vertellen over „hun" kinderen en de op het instituut gevolgde leermethoden. De Koningin toonde voor al het gebeuren in het honderd jaar oude instituut een in tense belangstelling. Zij hield lange ge sprekken met de kinderen, liet zich door de fraters uitvoerig inlichten over de kleintjes en toonde bijzonder veel interes se voor de lesmethoden. De fraters, trots op hun leerlingen en oud-leerlingen (van wie er nu vijf studeren aan de Nijmeeg se universiteit) wilden graag alles vertel len. En zo werden natuurlijke hartelijk heid en spontaneïteit de kenmerken van deze ontvangst in Grave. Bijzonder werd het gewaardeerd dat de Koningin in de grote ontvangstzaal geheel onvoorbereid een korte toespraak hield, hetgeen zelden of nooit wordt gedaan bij bezoeken aan tehuizen en instellingen. De vorstin deed het nu waarschijnlijk vooral om de kindern, die niet of nauwelijks in staat waren haar te zien, door middel van haar stem toch een indruk van haar per soon te geven. „Majesteit, wij bidden iedere dag voor u", vertelde de rector in zijn bewogen dankwoord. En het koor van het instituut zong „Heer, bescherm en zegen onze Ko ningin". Voor Grave is de komst van de Konin gin het glorieuze hoogtepunt geworden van de eeuwfeestviering van het instituut. Ken nelijk was ook voor de vorstin het bezoek aan het oude vestingstadje een gebeurte nis die haar bijzonder ter harte ging en De socialistische partijvoorzitter, oud minister Collard betoogde dat de gemeen- teraads- en gewestelijke raden verkiezin gen van december zullen mislukken en vroeg de minister aandacht te schenken aan de suggestie van enkele gematigde Kongolese leiders, die een Belgisch-Kon- golese ronde tafel-conferentie tussen de Kongolese politieke leiders en het Bel gische parlement hebben voorgesteld. De ze suggestie werd door minister De Schrij ver verworpen, daar de politieke onder handelingen en de uitvoering van het re geringsplan voor de onafhankelijkheid de plicht en het voorrecht zijn van de rege ring en niet van het parlement. Bovendien moeten de verkiezingen van december be wijzen wie van de leiders der dertig po litieke partijen in Kongo het recht hebben om te spreken „in naam van het Kongo lese volk". (ANP) De Schrijver kondigde aan, dat hij nog deze maand een bezoek aan Kongo zal brengen. Hij zal het algemeen overleg bijwonen, dat tussen 20 en 30 november te Leopoldstad tussen bestuur en Kongolese leiders wordt gehouden. sis als de goudwaarde van de Belgische frank. Om het dekken van de tijdelijke tekorten der betalingsbalans van de Kon go te vergemakkelijken, zullen de devie zenvoorraden van de centrale bank van Kongo worden versterkt door bijdragen van de nationale bank van België. Ons programma, aldus de minister, is slechts uitvoerbaar wanneer het gehele Belgische bedrijfsleven hieraan zijn me dewerking verleent evenals de Belgische schatkist en de nationale bank van België. De inspanning is groot, maar België is bereid deze te leveren, aldus De Schrij ver.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1959 | | pagina 1