IE/A SCMHIS i l S
CLBOORTE.Z WCE
ifc
DE KRIBBE IN HET HART VAN NEW YORK:
jlüaip»®® f
- s; A
TELEVISIE ALS HULPMIDDEL
BIJ JEUGDOBSERVATIE
Mm
DONDERDAG 24 DECEMBER 1959
Erbij
PAGINA VIER
Rederijkers^kerstzangeii ok de kring van
de Haarlemse „Wijngaertranekeo"
Jj I: IV
x h
De Lofzang der E n g e l b k.
37
in de kou gaat staanG. Kromdijk
wkb.vare
«ff
-■ A A
K ft't
C*K AI - W'ENBKRC
«WW/
»oc«
r- c. n*
tMluQfc
Itï: E
f'/r/ /V
„Ie hebbe hier noch van de rethorycke
Nyen liedekens, refreynen ende balladen"
DEZE WOORDEN werden omstreeks 1510 door een befaanule rederijker
uit Brugge, Cornelis Everaert, in een van zijn sjjelen een marskramer in de mond
gelegd. En het zal wel een beeld geweest zijn uit het dagelijkse leven: de man
die met garen en lint en allerhande langs de straat leurde, maar ook liedboekjes
te koop had. De letterlievende burgers der Vlaamse en Hollandse steden en
grote gemeenten beijverden zich in hun rhetorijkamers immers niet alleen met
hun toneelaangelegenheden, waarvoor als auteur hoofdzakelijk hun „factor
aansprakelijk was, maar legden stuk voor stuk hun proeven af op het gebied
waarvan de Brugse rederijker gewaagde. Voor wat Haarlem betreft, waar sinds
1503 twee „Corners" bestonden („Trou moet blijekenen „De XVijngaert-
rancken") en in 1585 door de ingeweken Vlamingen nog een derde gesticht
werd („De witte Angierrn"), is de neerslag van die liederenproduktie ruim
schoots te vinden in de menigvuldige zanghoekjes, die hij een gezellig samenzijn
van de burgerij niet mochten ontbreken. In de zeventiende eeuw bereikte dit
zijn hoogtepunt, om in de achttiende stilaan te verlopen, tot de omwentelings-
jaren van haar laatste decade een punt zette achter de retorische bedrijvigheid:
„Trou moet blijeken" werd sociëteit en is dit gebleven en de C.amer „De Wijn-
gaertranckcn" ging tijdelijk in ruste, kwam later weer op de been, maar werd
definitief ontbonden in 1874. Zoals men weet worden thans weer pogingen in
het werk gesteld om haar opnieuw in te richten naar de oorspronkelijke
constitutie.
Bepalen wij ons alleen tot „De Wijngacrtrancken dan zien wij daar dit
proces van het rederijkerslied in de achttiende eeuw een specifwk. religieuze
wend ine nemen in piëtistische geest. Aanmerking verdient tevens, dat de
liederenproduktie dezer „Camer" torn niet meer terecht kwam in de gebruike
lijke liedboekjes van handzaam formaatwaarin van wijd en zijd aVerhande
bij elkaar gebracht was, maar in fraaie uitgaven die uitsluitend werk bevatten
van één poëet en bijgeval ook van één of twee componisten.
70 KENNEN WIJ van Jan van of beroepsmuziekschrijver kon verwach-
ten. Het was misschien Kauwenberg, die
Elsland, die evenals voorheen ook zijn „Geboortezangen" ook een aandeel
vader lid was van „De W ij'ngaert- als comp0nist had en wiens jaar van over-
rancken", en die verwant was aan de lijden wij niet kennen. In ieder geval, de
factor van Trou nto.t blijeken" Pie- „ine
ter Langendiik, een rijkelijk niet gra- wjj het niet
vures naar Van Ostade en Dussart
versierde liederenbundel, rolijk
gezelschap der negen Zanggodinnen
waarin hij het gezelligheidslied, op
bekende „voysen" te zingen, op ou-
ONDER DEZE VIER geestelijke zang
bundels onderscheidt zich die van de bak
ker Willem Hessen: „Zinspelende Lief-
dens-Gezangen" door gewrongen retori
sche gezwollenheid. Dat kon de aard der
bollige wijze, - soms nog al ongege- stof, die de factor der ..Wijngaertrancken"
fWh meestal örnnnitf en ka- in wijdlopende bespiegelingen uitbuitte,
neerd - doch meestal grappig en Ka enjgszins meebrengen. Het werd een
rakteristiek, naar de oude trant bleek speien met beelden en met woordschik-
te beoefenen. De eerste druk ervan kingen, die de traditionele camerist ver
verscheen omstreeks 1720. Het vast raadt, die met veel woordenpraal de
„ie. goedkope boek bed blijkbaar '"^^tS^öt'buod^elnspireerd E
succes; er is zelfs een vierde druk op Christus'Geboorte of Kruisgang dwong melodieën van de Hernhutters, die pas in
van in 't licht gegeven. uiteraard om binnen de perken te blijven 1740 in Haarlem vaste voet kregen; want
van de behandelde episodes uit de Evan- toen waren de leden van „De Wijngaert-
op^met ^heeJ ^ïder^^^g^tof^'oo^de^dag". betekèndï'ophe? .S^lende6 dSJn? ITgeSngen.1™8
S™ GebZ-Te ^^anVe'r'op''d °nblUdf tehlg,^ g^^lig'SIteS wijken DE KERSTBUNDEL van Jan van EU-
tel „(jeboorte trezangen op ae o'ijae en pikaar weinip af End bevat in zijn twintig liederen even-
heylrijke verschijninge van t licht der wel verhalen en bespiegelingen aan de han
Genade Jezus Christus," die met muziek WANNEER WIJ NU nagaan dat deze van he\ Lucas-Evangelie. Als geheel is
van de Haarlemse „zangmeesters L. oliik-o l ederen ontstonden en na- het w^rk te beschouwen als een geestelijke
Kauwenberg en Willem werkten In een tijd dat de Hervormde ballade met cantate-allures; waaraan de
als het vorige boek bij Van Hulkenroy in Kprk m N(?derla,ld nog njet aan de Evan_ aard der composities met soms rijkelijke
de Lange Begijnestraat (later Met en ljsche en was (dezp werden pas toepassing van coloratuur vooral mee-
Meylink) in druk uitkwamen, en ook een inpevoerdl dan is bet riuideliik werkt.
goed onthaal genoten, dat lang aanhield, deze kaarlemcr rederiiker«,ied'- i Het onderscheid tussen Van Elslands mu
want in 1764, jaren na de dood van de dat ^^Xtr S S ade- mede,verkers, Willem Vermoeten en
Titelblad met vergulde sierletters, van
het handschrift der Geboorte-Gezangen
van Jan van Elsland. (bovenste afb.)
Eerste strofe van de Slotzang van Jan van
Elsland's Geboorte-Gezangen met muziek
(alleen de zangstem) van C. Kauwenberg,
naar het handschrift uit de Haarlemse
Stadsbibliotheek.
"7
cfji t:tkx,
~A<
w A T.KMOOTKV
V»
U
~r~
r
/w/
-f:
vy - 'At fz /t
-r
rr~r
S2E
m
1/t, /'J
- f'
S 1
-ü-'
'rt.ttl
A/ft//,
,u vet ..fint»/ re/'/ t'f.t*.
Snift'/ a ft/, f/tvf//. /\t ///t
t tvrr^tei
HET OBSERVATIE
TEHUIS in de buurt van
Lyon in centraal Frankrijk
is een van een aantal te
huizen die zijn opgericht
1 voor adolescenten, die öf
- misdadig zijn öf in moreel
gevaar verkeren. Jongens
i worden er voor drie maan-
i den heengestuurd en gedu-
rende die tijd obserueren
psychologen en pedagogen
j hun persoonlijkheid, zodat
een kinderrechter de juiste
opvoedkundige maatregelen
i kan aanbevelen. Om hun
geschiktheid te testen en
hen te helpen zich later
weer aan te passen aan de
maatschappij leert men de
jongens een vak en wat ze
met hun vrije tijd kunnen
doen. Een van deze op
voedkundige middelen zijn
de avondprogramma's van
de televisie, die zeer waar
devol zijn gebleken. Maar
om het meeste uit het
nieuwe medium te halen
wordt er veel van de op
voeder gevergd. Zijn taak
is drievoudig, namelijk: de
voorbereiding en 't brengen
van de programma's, de
discussies achteraf en de
hieropvolgende activitei
ten gebaseerd op de gezie
ne programma's.
DE JONGENS, die naar
het Observatie tehuis wor
den gestuurd komep uit
zeer verschillende milieu's,
maar over het algemeen is
hun intellectueel peil niet
bijzonder hoog. Wij besef
ten dat we hen, voordat ze
naar een televisieuitzending
gingen kijken, enigszins
moesten voorlichten. Wij
beoogden geen zuivere es
thetische benadering, maar
moesten alle dingen die
onze kijkers zouden kunnen
verwarren, ophelderen. We
moesten hen ontvankelijk
maken voor de dingen die
ze zouden gaan zien. Voor
het stuk van Calderon „De
rechter van Zalamea" moes
ten we bijvoorbeeld eerst
de historische achtergrond
geven, het zeventiende-
eeuwse Spanje met alles
wat dit inhield: de afmetin
gen van het land, het ge
brek aan verbindingen en
de behoefte aan een strenge
rechtelijke macht. Na deze
korte inleiding volgde het
lezen van een aantal blad
zijden van José Luis de
Villalonga; daarna het
draaien van Spaanse gram
mofoonplaten die een juiste
overgang naar de televisie
uitzending vormden.
HET WAS ONMIDDEL
LIJK duidelijk dat groeps
discussie direkt na het pro
gramma een fiasco zou zijn.
De jongens waren vermoeid
en waren niet in staat op dit
late uur hun indrukken uit
te wisselen. Alles wat we
uit ze konden krijgen waren
cliché s. Om de discussie
werkelijk vruchtbaar te
maken, besloten we haar
uit te stelen tot we de jon
gens weer zouden ontmoe
ten voor het kiezen van de
programma's van de vol
gende week. Dit bleek een
uitstekend idee. Commen
taar en critiek waren vrijer
en enthousiaster. Op dit
ogenblik bewees de televi
sie duidelijk haar geschikt
heid om kinderen te leren
zich vrij te uiten.
De programma's bewezen
een uitstekend middel be
zijn om de gedragingen te
testen. Voor de meeste van
onze jongens ontsloot de
televisie een geheel nieuwe
wereld. Voor deze jongens
wier geest tot dan toe ge
voed werd met goedkope
boeken en slechte films was
het een bron van ver
rijking. Sommige van hun
hun ideeën ondergingen een
volledige wijziging na een
televisieuitzending. Na het
zien van een programma
over een chirurgische in
greep aan de heup, was het
voor onze jongens bijvoor
beeld niet langer de sheriff
uit wildwest films de held,
maar de chirurg die ze voor
de camera zo succesvol
hadden zien opereren.
IN EEN GROTE BIOS
COOPZAAL doet het kind
bijna volkomen afstand van
zijn persoonlijkheid, maar
het kleine televisiescherm
geeft hem een beeld ge
schapen voor zijn eigen
wereld. De geboeidheid is
veel minder dan bij de
films, en de jongens die
geestelijk zeer passief zijn
bewaren een zekere „af
stand" tussen henzelf en
het scherm. Je merkt dit
direct aan de spontane op
merkingen die de jongens
maken, wanneer er een
beeld zonder geluid over
het scherm vliegt. Deze toe
vallige opmerkingen zijn
een bijzondere rijke bron
voor observatie.
Het feit dat de program
ma's gade geslagen wor
den door een kleine groep
in een hun bekende kamer
draagt er ook toe bij de
illusie-verwekkende kracht
van het beeld te verzwak
ken. En de schemering van
de kamer of zaal stelt de
pedagoog in staat de phy-
sieke reacties van de jon
gens bij bepaalde scènes te
observeren. Deze drie fac
toren verklaren tot op ze
kere hoogte waarom de
televisie veel interessanter
commentaar oplevert dan
een filmclub zelfs van
jongens voor wie dit zeer
ongewoon is of die moeilijk
heden hebben om zichzelf
uit te drukken.
EN DE OPVOEDER? Zijn
rol wordt zeker niet be
perkt tot de passieve van
een registreerapparaat
zelfs in een observatie cen
trum. Hij moet eveneens
een actieve rol spelen. Deze
bestaat uit het helpen van
de jongens bij het geven
van een concrete vorm aan
hun indrukken, en het te-
gaan van heldenverering
voor film- en voetbalster
ren. De opvoeder is daarom
niet alleen een katalysator
maar ook iemand die een
eigen mening heeft, zijn in
zichten uit en zijn conclu
sies trekt uit de discussies.
(Unesco)
n:„ het werk te beschouwen als een geestelijke KERSTSPEL MET RAKETTEN EN SHOWBALLET
auteur (Jan van Elsland overleed in 1«36 ^en~En dit" geldt evenzeer voor ~de mu- c- Kauwenberg, is niet opmerkelijk; bei-
"%ar'eumde„ tvan°daaen, "ersch^ *n buitten zij de gave een melodie te kun lïude" wVgie'rtöm d'ê
bouw voor ouden van dagen) verscheen vnor de teksten al hebben hun melodieën «en schrijven en met een flinke dosis pathe sale, hoekige wolkenkrabbers
OOK NEW YORK kent zijn
donkere dagen vóór Kerstmis.
De lucht is grauw en een
■ÉHmas-
- J_tu nnoctoliilro V« HJI UC lUKSltTU, <11 I1CUUCI1 I1UI1 IIICIUUIC-II 1*
liprihoek Van Elsland was tot het bewer- niets van de eenvoudige maar zeer zang- !!1eJ^kies,rff®-rlJ h® nJn" °PPer" van Rockefeller Center. Geen
lied e rijke I.utherse koralen, wel echter van de vlakkig gezien lijkt het dan ook wel wat. katteriger tijd om op straat
IpldingHyi^de biival die ziin mede-rede- concertante cantaten die in de Evangeli- Iaar :ils W1J hun produkten gaan analy- te zijn, dan 's ochtends om een
rlikIm CY)vprf 1/an Mater verwierf met 7iIn sche ke rken in Duitsland zeer gewild ™°ral wanneer wij het harmonisch uur of half zeven Voor veel
rijker Govert van Mater verwiert met zijn Haarlemmnrs leverden dus fundament de toegevoegde bas onder werksters chauffeurs kran-
SreTdSgmëj mu'IÜeT van Vermooten ïrtZVnZu'J™ da?" waardering Ten^or^enSsmai
liederen, die met muziek van ermooten duetten bedoeld vnor huisoiük tot een nulPimt, want men ervaart dan it. hpt Han hoo„ tlid nm tp
Va» Ma?eThaVdonÏ^rulk Ool^^z^SheXn zn hS f™ l^ginnen Sn KersTmlI
Ln rS Sb wellicht invloed gehad op het besluit van ^en k,fJ nS daa" dan zijn de Newyorkse hotels vol
Kruisgezanten of Hemelweg'op- de Nederlands Hervormde Kerk om naast f jonehp rïmpr^ Uiïï? Va?. Haar" met toeristen van buiten de
gesteld door verscheidene auteurs, die voïr^Er^ wel^enlf o^ gïwezirdït in wo'ke opgeschroefde termen'hun fac- Ö^Kentuckv
niet genoemd werden, een zangboek dat n.,nj"ana ,lit ij5. ,.irm tor, Willem Hessen, de lof verkondigde u uu Kentucky
in 1716 te Amsterdam bij Kornelis Van- ^„aa"^ang daartoe u,t Haarlem zeer van „den geestrijken Zanger en SpeêlkS- ""«vlucht hebben om te ge-
derzijs voor 't eerst verschenen was. Ter- stenaar Willem Vermooten, van wiens be-
loops zij vermeld dat de Haarlemse druk- de KERN van deze beweging haast gaafde geest Neêrlands Zangberg daa-
ker Jan Met opvolger van de Van Hul- een eeu\V vroeger was. zoals J. W. En- verd, en haast met een zuiver geluid, zijn
kenrooy's deze bundel nog in 1781 her- schedé indertijd opmerkte, toen hij de al°m, wiens schelle Lofbazuin..." en-
drukte. Men had dus de oude en de nieu- bundels met muziek van Kauwenberg en zovoorts. Jan van Elsland zegt het even
we .JCruysgezangen die blijkbaar in Vermooten aan een beschouwing onder- kalmer als hij gewaagt over „de geestrij- n Maa. A ao
een geestelijke behoefte voorzagen. wierp, zuiver Luthers en aan de pi-tis- ke vindingen en aardige trekken der wel-
tische tijdgeest aangepast. Deze veelzij- voegende Muzicale klanken, van de Zang-
EN DAN KWAM ten slotte ook de fac- dige musicoloog en kenner van Haarlems meesters Kauwenberg en Vermooten, alom ÏTII 1 rii Lllrf
tor van „De Wijngaertrancken", de bak- cultuurgeschiedenis wees in dit verband door haare komnst in deeze oeffening ver- uL«T Jj ^orma'
xiti11ttA «^^1 *^««4 A~ mnn».4" h OOI fl 7.3 KP111K VHT1 ni
(Van onze correspondent in de V.S.)
:xé'-"V
A f.
WW'f®:
nieten van de veel schitte
render fonkeling van Broad
way of Fifth Avenue. Die
toeristen verwacht men
's middags en 's avonds op
straat, niet om half zeven
t Wk
i
%SËËÊimm> ISJlKdi
ker Willem Hessen, in dezelfde trant de op de in 1718 verschenen Lutherse Kerck- maart'
hoofdzakelijk van niet New
Yorkers. Is er een uitverkoop
kernspreuk van zijn rederijkerskamer, gezangen, ten dienste zijner nieuwen kunnen ons deze, door niets ge
diefde bovenal", parafraseren in achten- Kercke te Haarlem". Maar hij ging naar remde hoge waardering volkomen be- !".aai KOJossaie geoouw waar-
tv.-intig zangen, die op muziek gezet door mijn mening te ver. wanneer hij ook ver- gr'Jpen, want er is in de lyrische inventie „.J ze SIaan }e ™ac"ten;
Willem Vermooten, onder de titel „Zin- band meende te zien met de Duitse koraal- dezer muzikale rederijkers iets dat onweer- wanneer ge aicnteroij Komt,
spelende Liefdens-Gezangen" eveneens staanbaar indruk moest maken op hun z Re ze Y°°r - deuren
bij de Van Hulkenrooy's van de pers kwa- lekengehoor. Zelfs in de vorige eeuw staan van Radio City Music
men. De geregelde medewerking van de Eerste strofe van een der twintig Ge- schreef de Belgische musicoloog Edw G J HaI1 en dat deze vaders. moe-
aa 1. TN 9 a-a O lr 1 W /I "Irt ft 1 1 f*
''-i - ffT* rJ 7* mf
Haarlemse „zangmeesters" Kauwenberg boorte-Gezangen van Jan van Elsland, Grégoire: „Ces deux chanteurs méritent
en Vermooten met de rederijkers van „De met muziek voor zangstem en begeleidende une place marquée parmi les musiciens
Wijngaertrancken" wekt het vermoeden, bas door Willem Vermooten (naar de derde Néerlandais du XVIIIme siecle", nadat hii
J.i Ual Jaa aala 1 1 A «mat rlnrm C •-> »-vt W *11 L" 1'OM T ff ft L7l I M.' fttt V/M 1_ 1! '1 11 1
dat zij beiden ook lid van deze „Camer
waren en deze indruk wordt nog ver
sterkt door het amateuristisch karakter
van hun muziek, waaraan men oppervlak
kig gezien een vlotte flair niet kan ontzeg
gen.
HOEWEL DUS DEZE vier reeksen
geestelijke gezangen allen door drukken
bereikbaar waren, heeft in het jaar 1762
een bewonderaar van deze dierbare ge
dichten en melodieën wellicht een lid
van de Wijngaertrancken" of de rheto-
rykamer als zodanig ze tezamen in
keurig handschrift met fraaie titelplaten
in kleur en met goudopleg, gekopieerd of
laten overschrijven door een beroeps
schoonschrijver en dit manuscript in leer
met goudopdruk laten binden. Dit fraaie
handschrift behoort tot de curiositeiten
van de Haarlemse Stadsbibliotheek, die er
uiteraard erg zuinig mee is, al zou het
slechts zijn voor wat het betekent als do
cumentatie van achttiende eeuwse schoon
schrijverij en van piëteit voor de geeste- v~
lijke inhoud. Intussen begrijp ik niet goed
wat een vroegere bezitter of bibliotheca-
ris
teren
daar het hier minstens om vier dichters
gaat en het handschrift overal gelijk blijft.
Bovendien, leefden die dichters nog in
1762?
Uit een vers van factor Willem Hesse,
weten wij dat Jan van Elsland reeds zes
entwintig jaar vroeger overleden was.
Ook de componist Willem Vermooten kan
voor het handschrift niet in aanmerking
komen, want diens sterfdatum was bij het
ontstaan reeds zeven jaar verstreken.
druk van Van Hulkenroy).
waarschijnlijk alleen kennis genomen had
van een oude Haar-
0/ de verfchy uinge van J E ZV S CHRISTVS.
De Muzjk door IV l LLEM F ERMOOTEN.
4 IR- Fivst».
7f—x
een wclbehaa
gen, (n den Mens, m den Vlens, be-
een vroegere Deziuer oi DiDiiotneca- t
toe bracht er met potlood in te no- f'Vp'LlifT=t
„handschrift van de dichter zelf," i
reid voortaan. Op het pa d. Op het pa d, op het
pad des deugd» gaan.
ders en kinderen zo ongezellig
vroeg zijn opgestaan om één
ding in New York toch vooral
niet te missen: de kerstvertoning in
's werelds grootste en van klatergoud
blinkende theater.
OM KWART VOOR ZEVEN, als het nog
donker is op straat, gaan de deuren reeds
open. De gehele dag zullen er mensen in
de rij staan en de laatste bezoekers van
de reeks doorlopende voorstellingen zullen
's nachts om acht minuten voor énen pas
naar buiten komen. Eindelijk kunnen dan
ook de herders en de wijzen uit het oos
ten; de schaapjes en de kamelen hun bed
en hun nachthok eens op gaan zoeken.
Morgen om kwart vóór zeven begint er
weer een dag. waarin ze zes keer naar de
stal van Bethlehem zullen trekken, vol
ontzag aangestaard door 37.000 toeristen.
Er is veel meer te zien, tijdens één voor
stelling, dan die processie naar de kribbe,
maar ondanks alle kunst- en vliegwerk
van de andere nummers moet het kerst
spel voor vele bezoekers toch wel het
centrale gebeuren blijven: een jongenskoor,
dat „Stille Nacht" zingt in een donkere zaal
dan. flauw verlicht langs de enorme
zijwanden, het begin van de stoet het
zingen zwelt aan. het kolossale orgel gaat
meespelen, het licht verplaatst zich naar
het centrum van het toneel, waar de stal
is, de os en de ezel, Maria, Jozef en het
kindje in de kribbe. Geen sensatie, geen
drama; alleen een stoet van herders en
wijzen, die met hun dieren van weers
zijden komen aanschrijden naar dat
centrum.
'S SSHs
Toch was de kopiist iemand die met het i -1 j rt ftt
notenschrift handig overweg kon, ja daar- j±—jj rrr
in een bedrevenheid toonde (met de gan-
zepen!), die men slechts van een musicus
De
lemse editie, die al
leen de zangstem be
vatte; want het is
mij gebleken dat een
zulke ook bestaat,
die dan ook gediend
heeft voor de schoon
schrijver van het
hierboven besproken
handschrift. En ik
geloof dat ook nu
nog voor de „Ge
boorte Gezangen" en
Ie „Kruys-Gezangen"
mits hier en daar ge
fatsoeneerd en vak
kundig van een be
geleiding voorzien in
het karakter van
de barokstijl, waar
dering zou gevonden
worden. Maar welke
:omponist steekt daar
zijn kostbare tijd in?
Toch kon misschien
curioteitshalve wel
eens de proef ge
nomen worden de
Kerstreeks op een
kerkconcert uit te
voeren door afwisse
lende stemmen en
dan met een vaardige
'mprovisator aan het
'u-gel. die er precies MEER DAN ZESDUIZEND MENSEN
- grno aan weet te en kinderen in die grote zaal zien bewogen
wii "gen en toe te en aandachtig toe. Zij denken er niet meer
voegen wat er aan aan dat het bujten kjj jg en nauwelijks
ontoreeKt. nog iicht Wat wekt hun ontroering? De
7 J irt b muziek? De verlichting? Waarschijnlijk
Jos. de Klerk komt hun bewogenheid toch vóór alles
New York: De processie naar de kerststal.
van binnen uit, omdat ieder bij het zien
van dat tafreel terugdenkt aan Kerstmis
thuis, aan het kerstverhaal dat voorge
lezen werd in Iowa of Kentucky. Wat men
verder te zien krijgt? Vooral de jongens
zullen nog lang napraten over dat gewei- Magnolia's pleegt men wel tulpenbo-
dige moment van de „show het opstijgen men te noemen; eigenlijk geen wonder
van een raket! Wat een donderend geraas, ,.,„nt
wat een geweldige steekvlammen, wanneer 0 f w tte u pachtxge
midden op het toneel een raket haar reis bloemen doen er nu eenmaal sterk aan
naar de maan begint en inderdaad hoog in denken toch leidt het tot vergissingen in
de coulissen verdwijnt. dien u zonder meer een tulpenboom be-
stelt want de eigenlijke tulpenboom is
geen Magnolia, doch wordt door de boom-
0\ ER RAKETTTEN gesproken de ktueJcer Liriodendron tulipifera genoemd
beroemde precisie-danseressen van dit
theater heten de Rockettes (raketjes dus en !S een ho°9 opgaande boom die hier
eigenlijk). Met z'n zesendertigen doen deze wel een hoogte van ruim twintig meter
meisjes alles precies tegelijk en de boeren, kan bereiken. Die bloeit ook niet in het
burgers en buitenlui zijn van die knappe vroege VOorjaar, doch de grote tulpvor-
dressuur meestal danig onder de indruk.
Zelf zie ik ze eerlijk gezegd liever vlie- mi°e ^mknoppen komen in junx-juh
gen En ook dat kunnen sommige ar- °Pen> zÜn °°k «iet roze of wit van kleur,
tiesten in dit theater. De Rockettes blijven doch zijn groen-geel. Het is een zeer ty-
doorgaans met één elegant been op de pische boom; aan de vorm van de mooie,
grond, maar de jonge vrouwen van het nrnte, hi„^oro„ i i
ballet hebben er zich de laatste tijd in be- 9!°** bladeren han men ook al wel zien
kwaamd om met behulp van onzichtbare et ec,lt iets bijzonders is. Voor de
draden heel gracieus over het geweldige kleine tuinbezitters is het echter geen
toneel te vliegen. En waarlijk niet laag bij boom hij neemt daarvoor op den duur te
de grond, want de hoogte van dit toneel veel ruimte in besl en als men j
is wel 20 meter en de breedte is even wijd
als een Newyorks stratenblok. Dat „vlie- alle kanten de takken moet inkorten wordt
gen" komt onder anderen goed te pas bij het meer een kapstok dan een boom. Neen;
de opvoering van balletten, die onder dan kunt u maar beter de valse tulpen-
wat^Jrieten te spelen ^balletten^waar- boom of de m(ignoiia aanplanten; overi-
ge-
in zeepaardjes en waternymfen elegant
rondzweven, zijn waarlijk een lust voor
gens zou die magnolia beverboom
het oog. Maar toch is het voor het kerst- noemd moeten worden, doch die naam wil
spel dat men 's ochtends öm halfzeven al er niet erg in.
