Protesten tegen vrijlating
van oorlogsmisdadigers
„HOLIDAYS"
B.M.W.
Citroën
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
iW' M 0 R Rl S "6efore ifou ('ui/!
HET WEER
Actie Stille Armen
Totaalopbrengst
f 24946,79
J. J. v. Kooten
Regering kiest
„Starfighters"
Stammenoorlog in
Kasai: 8 doden
74e JAARGANG No 143
DONDERDAG 24 DECEMBER 1959
304e JAARGANG No 295
De lonen in de
lederwarenindustrie
Overeenstemming bereikt
Geen wittemaar een
natte kerst
Opklaringen
Bernard Haitink gevraagd
als opvolger van Dorati
Roofoverval op post
agentschap berecht
Hoofddaders tot vijf en
vier jaar veroordeeld
Kerstmis in Treslong
(1958: f 18954,50)
Koning Boudewijn in
Elisabethstad
IS ETTA ƒ3395.-
Ook voor prima service
In de krant van heden:
m M mm m 11
Het woord is aan
Bezimimgspauze
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendapiein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Haarlems Dagblad
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 et, p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. HaarL Crt
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
„Van Joodse en inzonderlyk van Zionis
tische zijde dient zeer nadrukkelijk en zeer
ernstig te worden geprotesteerd tegen het
feit, dat de Nederlandse regering ernstig
overweegt enkele in Nederland en naar
Nederlands recht gestrafte oorlogsmisda
digers het verdere uitzitten van hun straf
hier te lande kwijt te schelden. Deze oor
logsmisdadigers zullen toestemming krij
gen naar Duitsland te gaan, hetgeen in
feite hun invrijheidstelling betekent", zo
schrijft de redactie van „De Joodse Wach
ter" in het jongste nummer van dit orgaan
van de Nederlandse Zionistenbond.
„Enige der mannen, wier vrijlating thans
overwogen wordt, hebben zich op zodanig
gruwelijke wijze aan de Joden, dat wil
zeggen aan het Joodse volk, vergrepen, dat
het Zionistische plicht is de stem te ver
heffen, nu deze vrijlating aan de orde
komt. Er is niemand in Nederland, Jood
of geen Jood, die niet weet wat een Aus
der Fünten en een Lages misdreven heb
ben. Het gaat hier om mannen die dui
zenden en tienduizenden de dood hebben
ingezonden, op het enkele motief dat zij
Joden waren. Men kan in dit verband van
vergevingsgezindheid niet meer spreken.
Het Joodse volk in Israel en daarbuiten
heeft getoond, dat het gezond begrip heeft
en dat het een streep kan zetten onder wat
gebeurd is. Indien het individueel niet ver
geet, kan het collectief en individueel met
Duitsland en met de Duitsers van een
nieuw Duitsland spreken en verkeren. Een
dergelijke houding kan tegenover het
zwaarste type misdadiger niet aangeno
men worden. Men laat een duizendvoudige
moordenaar niet meer los, als er zelfs maar
de allergeringste kans is, dat hij weer vrij
in de maatschappij komt. Het kwijtschel
den van zelfs maar één dag van de hun
door de Nederlandse rechter opgelegde
De te Utrecht gehouden buitengewone
ledenvergadering van de Nederlandse
Bond van Lederwaren- en Kofferfabrikan
ten heeft haar goedkeuring gehecht aan
het door beide partijen, betrokken bij de
CAO voor de lederwarenindustrie, door
onderhandelingen verkregen resultaat.
Dit betekent een verhoging van 5 percent
6 cent) van het basisloon voor manne
lijke werknemers van 23 jaar en ouder
en daarenboven een verwerking van de
huurcompensatie 1957 tot 6 cent boven
het basisloon (uurloon) voor vorenvermelde
groep van werknemers.
De uurlonen voor vrouwelijke werkne
mers van 23 jaar en ouder werden gesteld
op 70 percent van die der mannelijke werk
nemers van 23 jaar en ouder, terwijl de
jeugdlonen verhoudingsgewijs werden op
trokken (met behoud van dezelfde verschil
percentages tot de 23-jarigen). De voor
stellen, die terugwerkende kracht hebben
tot 1 november 1959 en zullen gelden tot
28 februari 1961, zijn ter goedkeuring
voorgelegd aan het College van Rijksbe
middelaars.
(Van onze weerkundige medewerker)
Evenals in de afgelopen twaalf jaar zullen
wij 't ook nu zonder een witte Kerst moe
ten doen. De officiële Duitse verwachting
voor december, had ons trouwens reeds
een natte maand in het vooruitzicht ge
steld.
Nat is december evenwel nog niet door
dat de eerste helft van deze maand droog
bleef. Toch zijn er de komende week maar
een paar depressies nodig of december is
in onze omgeving wèl een natte maand.
Ook de gemiddelde temperatuur van de
ze maand is boven normaal.
Tijdens de kerstdagen blijft het sterk
wisselvallig weer met buien en opklarin
gen. Een depressieloze Kerst wordt het
wellicht niet want een nieuwe depressie
die gisteren langs Newfoundland trok, is
al boven het midden van de Oceaan aan
gekomen. Gejaagd door een krachtige bo
venwind trekken de regenfronten snel naar
West-Europa, zodat wij tijdens de kerst
dagen nog wel wat nattigheid en af en toe
veel wind mogen verwachten. Vorst komt
alleen ten oosten van de lijn Polen-Oost-
zee-Finland voor.
Advertentie
BARTEUORtSSTR™ HAARLEM TEL 13439
UtOSESTRAAT (BIJ KONINGSPUIN) AMSTERDAM TEL 2?3596
A MERRY CHRISTMAS
Verwachting tot morgenavond:
Opklaringen en slechts enkele
verspreid voorkomende buien.
Overwegend matige wind tussen
west en zuid. Weinig verande
ring in temperatuur.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
straf voor mensen als Aus der Fünten en
Lages is niet alleen een zeer gevaarlijk
experiment voor de maatschappij, het is
daarenboven nog een belediging voor het
Joodse volk. Niet voor dat handjevol Ne
derlandse Joden alleen, die door mannen
als Aus der Fünten en Lages zozeer ge
trapt zijn, dat zij verder trappen bijna niet
meer voelen, maar voor het ganse Joodse
volk, waartoe dat handjevol Nederlandse
Joden ook behoort. Geen volk heeft ver
gevingsgezindheid gepredikt voordat de
Joden dit predikten. Maar ook geen volk
heeft gerechtigheid gepredikt, voordat de
Joden haar in het hart van hun levensbe
schouwing plaatsen.
Nog kan het vreselijke kwaad verhoed
worden. Mogen zij in wier handen de be
slissing ligt, wel weten en zich ervan be
wust worden, dat er ogenblikken zijn,
waarop er niet getwijfeld kan worden en
dat er voornemens zijn, die nimmer mogen
worden uitgevoerd", zo besluit het redac
tionele artikel in „De Joodse Wachter".
Het Protestcomité Vrijlating Oorlogsmis
dadigers heeft eveneens een protest doen
horen. Het heeft, zo verklaart het, met ont
steltenis en diepe verontwaardiging ken
nis genomen van de overwegingen der
Nederlandse regering tot eventuele vrij
lating van de oorlogsmisdadigers Lages,
Aus der Fünten en Kotalla. Het stemt in
met de inhoud van het telegram dat door
het Nederlandsche Auschwitz-Comité aan
de minister van Justitie werd gezonden:
„Laat deze schanddaad niet plaatsvinden.
Eisen onverbiddelijke handhaving van de
aan hen opgelegde straf, in naam van men
selijkheid en recht."
Het comité is ervan overtuigd, dat iedere
rechtgeaarde Nederlander zich met de in
houd van dit telegram zal verenigen. Het
roept een ieder op zijn stem te verheffen
„tegen de vrijlating van deze nationaal-
socialistische beulen, aan wier handen het
bloed van duizenden onschuldige mannen,
vrouwen en kinderen kleeft".
Het comité vraagt adhaesiebetuigingen
te zenden aan mevr. H. Latastervan Hall,
Spaarndammerdijk 677 te Amsterdam.
Met het protest van het comité hebben
onder anderen hun instemming betuigd:
M. Andriessen, beeldhouwer te Haarlem,
C. Basart, graficus, Dr. J. Bastiaans, ze
nuwarts, Han Bentz van den Berg, toneel
speler, allen te Amsterdam, Dr. L. N. H.
Bunt, conservator te Maartensdijk, Me
vrouw Fie Carelsen, toneelspeelster te Den
Haag, Mevrouw W. E. CortsMarrée te
Hilversum, Jan Elburg, dichter te Amster
dam, Mej. D. de Haas, onderwijzeres Jood
se School te Amsterdam, Dr. P. F. van
Heerdt, bioloog te Utrecht, Mevrouw G.
HilversVos, letterkundige te Bilthoven,
Mevrouw A. M. A. Hospers—Jansen,
lerares Praediniusgymnasium te Gronin
gen. Dr. A. Kessen, directeur-bibliotheca
ris Rijks Universiteit te Leiden, Ds. K. H.
Kroon. Ned. Herv. predikant te Amster
dam, Hildo Krop. beeldhouwer te Amster
dam, Ger. Lataster, kunstschilder te Am
sterdam, Mr. J. C. W. Massink, directeur
Nutsspaarbank te Doetinchem, Mevrouw
T. Menge—Oversteegen te IJmuiden. Me
vrouw J. MoreuSprietsma, oud-gevange
ne Ravensbrück, te Amsterdam. Dr. Th. C.
Oudemans, directeur N.V. Landgoed Scho-
venhorst te Putten. J. Soetendorp, Rabbijn
Lib. Joodse Gemeente te Amsterdam.
Theun de Vries, letterkundige te Amster
dam, Dr. Victor E. van Vriesland, letter
kundige te Amsterdam en E. de Wilde,
directeur Gem. Museum te Eindhoven.
Het volgend nummer van ons
blad zal verschijnen op maandag
28 december a.s. Wij wensen onze
lezers een in alle opzichten goed
kerstfeest.
DE DIRECTIE
Mensen van alle gezindten in Hïlle-
gom zingen tezamen hun kerstliederen.
Enkele jaren geleden werd het initia
tief tot zo'n gemeenschappelijke kerst
zangavond genomen. Het bleek dat
vele inwoners zich de zuilen, rangen
en standen vergetend gezamenlijk
op het kerstfeest wilden voorbereiden.
Volgens de nog korte traditie verenig
den zij zich woensdagavond weer in
de grote zaal van „Treslong" om te
zingen en te luisteren naar het kerst
evangelie.
De Nederlandse regering heeft besloten
voor de luchtmacht de „Starfighter" van
Lockheed aan te schaffen.
Bij de produktie van het toestel zal de
Nederlandse industrie in ruime mate wor
den ingeschakeld
Nog niet is vastgesteld hoeveel „Star
fighters" zullen worden aangeschaft. Het
thans genomen besluit is nog slechts een
principe-besluit. Alle nadere bijzonderhe
den moeten nog nader worden uitgewerkt.
Aan de Nederlandse dirigent Bernard
Haitink is de vaste functie aangeboden
van eerste dirigent van het Minneapolis
Symphcny Orchestre U.S.A., in welke
functie hij de opvolger zou worden van An-
tal Dorati, die aan het eind van dit seizoen
zijn functie bij dit orkest neerlegt. Ber
nard Haitink heeft dit aanbod thans in
overweging.
Advertentie
Verhuur van nieuwe auto's
tonder chauffeur, o.a.:
Opel Rekord. Kapitan en Caravan
Ford Taunus 17 M en Consul
Renault Dauphins
Volkswagen en 9 pers. V.W. bus.
Alle wagens zijn all-risks verzekerd.
Ged. Oude Gracht 70
Telefoon 10454
Een aantal „onbekenden" zal zijn
kerstpost en kerstpakketjes uit het
zuiden en zelfs uit Duitsland moeten
missen ten gevolge van een korte, felle
brand, welke woensdagavond heeft ge
woed in een postrijtuig op het Amstel-
station te Amsterdam. De brand brak
uit in het postrijtuig, dat was opge
nomen in de sneltrein Maastricht
Amsterdam. Een paar zakken post
stonden te dicht bij een fel brandend
kolenkacheltje. Dit moest worden ge
bruikt omdat het rijtuig in deze trein
niet elektrisch kon worden verwarmd.
P.T.T.-employés en leden van de pos
tale recherche zien zich door deze
brand temidden van een enorme ra
vage voor een kerstpuzzel geplaatst
Vanochtend heeft de rechtbank te Am
sterdam uitspraak gedaan in de zaak tegen
de vijf daders van de gewapende roof
overval op het postagentschap in de
Landbouwstraat te Amsterdam-Oost, waar
het vijftal zaterdag 9 mei op klaarlichte
dag poogde de 53-jarige beheerder H. Nu
koop de duizenden guldens, die dat mo
ment in kas waren, te ontstelen.
De 21-jarige typograaf C. N. R. en de
19-jarige bankwerker De G., tegen wie
zeven jaar geëist was, werden veroordeeld
tot vijf jaar gevangenisstraf met aftrek
plus terbeschikkingstelling van de re
gering. Deze straffen werden hen niet
alleen voor de genoemde roofoverval, doch
tevens voor de inbraken in twee wapen
depots en diefstal van auto's opgelegd.
De 19-jarige gereedschapmaker C. V.,
tegen wie zes jaar was geëist, werd ver
oordeeld tot vier jaar met aftrek, de 23-
jarige verfmaler J. de G., die in de gestolen
auto vóór het postagentschap had gewacht
terwijl zijn vier kameraden de overval ten
uitvoer brachten, werd drie jaar met af
trek opgelegd, door te brengen in de jeugd
gevangenis te Zutphen. De rechtbank
kwalificeerde dit misdrijf als het mede-
plegen van de overval. Tegen deze ver
dachte was vier jaar met aftrek geëist.
Tenslotte stelde de rechtbank de jong
ste verdachte, de 16-jarige schoonmaker
R. M., die de tip voor de overval had ge
geven, ter beschikking van de regering
zonder toepassing van enige straf. Deze
jongen had bij de overval het tweede schot
op de heer Nukoop gelost. Zijn kogel trof
het slachtoffer in het been. Het eerste
schot was afkomstig uit de revolver van
..Pistolen Tony", de 19-jarige bankwerker
A. de G., die de beheerder doelbewust in
de rechter arm schoot, om de man. die
zich moedig verweerde „vleugellam" te
maken.
De 21-jarige lasser D. S., die noch aan
de roofoverval noch aan de diefstallen met
inbraken had deelgenomen doch alleen
vier stenguns met munitie voor de jeug
dige bende in bewaring had gehad, werd
tot een voorwaardelijke gevangenisstraf
van drie maanden veroordeeld met een
proeftijd van drie jaar. Er was vier maan
den onvoorwaardelijk tegen hem geëist.
De roofoverval mislukte dank zij het
moedige optreden van de beheerder van
het postagentschap, die ondanks de twee
op hem geloste schoten en de vrij ernstige
verwondingen die deze veroorzaakten,
verwoed bleef doorvechten. Dit was het
viertal te veel. Zij vluchtten de winkel
uit en verdwenen in een oogwenk met de
buiten gereedstaande auto. Een half uur
later werden zij door twee politieagenten
gearresteerd.
Advertentie
HILLEGOM
25 - 26 - 27 december
THEE EN DINER DANSANT
Intern, cabaret - Orkest van der Heeft
Zang KEES BEAARTS
(26 dec.) diner volgeboekt.
Res. 02520 - 5347.
26 dec. KERSTBAL in de grote zaal
van 82 uur,
m.m.v. DOWN TOWN JAZZBAND.
Entree 2.50. Kaarten aan de zaal.
Advertentie
Geen film meer in huis?
Flitslampjes te kort
OP ALLE DAGEN EN UREN
kunt u ze uit onze automaat
halen
Fotohandel HEUPERS en LOHR
Zandvoortselaan 163
Heemstede - Aerdenhout
(Vandaag nog binnenkomende gif
ten zullen na de kerstdagen wor
den verantwoord. Voor de voor
lopige slotverantwoording
pagina 3.)
zie
BRUSSEL (ANP) Acht doden en acht
tien gewonden zijn het gevolg van nieuwe
onlusten in het zuiden van Belgisch Kon
go, waar krijgers van de Loeloea- en van
de Baloebastam elkaar de afgelopen
maanden grondgebied betwisten.
Tijdens het weekeinde kwam het tot ge
vechten tussen beide stammen in de omge
ving van Loeebo, de districtshoofdplaats in
de provincie Kasai, waarbij een honderd
vijftigtal hutten in brand werden gesto
ken. De voornaamste wapens die bij ge
vechten gebruikt worden zijn pijl en boog
van de Loeloeastam, die over een geweer
beschikte en daarmede het vuur opende op
Belgische militairen die de orde kwamen
herstellen, werd in hechtenis genomen.
ELISABETHSTAD (AFP-Reuter) Ko
ning Boudewijn van België is uit Boeka-
voe, de hoofdstad van de provincie Kivoe,
in Elizabethstad, de hoofdstad van de pro
vincie Katauga, aangekomen. Zowel bij
zijn vertrek als bij zijn aankomst was een
grote menigte op de been, die de vorst
toejuichte.
Advertentie
DE EERSTE'COOP. ASSOCIATIE
VOOR UITVAARTVERZORGING
2IKW(G 63 ^TEUFOON.1Sl41 42 LIJNEN»
Advertentie
Motor- of autorijbewijs
vanaf f 3987.- Vraagt demonstratie
Houtplein 18-20 - Telefoon 16615 - 12000
po g
Weerrapporten 1, 2
Economisch nieuws2
Toch Is Het Zo2
Van Dag tot Dag 3
Op de Praatstoel 3
Vijftig kilometer boekenplanken
Garcia de Léon)3
Feuilleton 4
Horen en Zien 4
Agenda van Haarlem 4
Effecten en Geldmarkt 2
Op en om het Binnenhof5
Van Mensen en Dingen6
Medische verzorging 6
Uit stad en omgeving 6, 7, 8
Films 6, 11
Kerkdiensten 8
Beurs 8
Scheepsberichten 8
Esperanto-cursus .9
Kerkelijk Leven 9
Uitgaan in Haarlem11
Taal-laria 11
Kunst 11
Puzzelrace van Oud naar
Nieuw (2) 21
Eerste Kamer13
Erbij15 tot 22
Sport 23
Dit nummer bestaat uit
vier-en-twinfig pagina's
waarin opgenomen „Erbif
Advertentie
Tracteer met de feestdagen
uw huisgenoten, gasten en een|
ieder met wie u het goed meent'
heerlijk uitgelezen kwaliteit-tja
gezond - hygiënisch
en feestelijk verpakt
Bij uw winkelier of via: Remmert Septer Tiel
op Septerffruit
K-'itui
Joh. 20 Vers 19: Vrede zij U.
Jaren geleden placht het seizoen waarin
de komkommers werden geoogst nog al
eens samen te vallen met een periode
waarin „het nieuws" min of meer tot stil
stand kwam en er dus in de dagbladen
betrekkelijk weinig belangrijks te lezen
viel. Zo ontstond de uitdrukking „kom
kommertijd" als een populaire benaming
van het stille jaargetijde voor de pers.
Dat was, zoals gezegd, jaren geleden. In
die tijd kwam het nieuws, ook in de
drukkere maanden, de redactie-bureaus
binnengestroomd in het tempo van een
kabbelend beekje. Tegenwoordig lijkt het
tempo echter meer op dat van de stroom
versnellingen van de Rio Grande en in
weken van internationale spanning krijgt
men soms de indruk dat hele redactie
kamers door de vloedgolven van nieuws
dreigen te worden weggespoeld. Van een
komkommertijd valt niets meer te be
speuren: integendeel, juist in het seizoen
waarin de meeste vruchten des velds rijpen
schijnen ook de vruchten van de inter
nationale politiek het gemakkelijkst tot
rijpheid te komen. En dat betekent
nieuwsen nóg eens nieuwsen nog
méér nieuws.
Toch is er één periode van het jaar
overgebleven, waarin het tempo van de
nieuwsstroom ook nu nog een zekere
matiging vertoont: de periode die begint
met de kerstdagen en eindigt met nieuw
jaarsdag. Dan nemen de staatslieden vaak
wintervakantie. het diplomatieke verkeer
beperkt zich grotendeels tot kerstdiners
en cocktailparties, de parlementen zijn op
kerstreces, de regeringsbureaus werken
uit gebrek aan animo op halve kracht En
dus staat de „produktie" van nieuws, ten
minste voor zo ver het door staatslieden
gemaakt wordt, voor een goed deel stil.
Als er al eens een elf-steden-tocht wordt
gemeld is het er niet zo een als waarvan
president Eisenhower dezer dagen is terug
gekeerd. Het nieuws krijgt een ander
karakter. Het is alsof het knarsende rader
werk van de wereld even wordt af
geremdvoor een adempauzeeen
bezin ningspauze.
In Haarlem hebben drie geestelijken van
verschillende godsdienstige overtuiging
onlangs het initiatief genomen tot het
houden van „bezinningspauzes" van enkele
minuten, midden op de werkdag. Zij deden
dat „uit een vermoeden dat er tallozen
naast ons leven, die niet meer bij machte
zijn om het leven en zijn problemen nog
aan te kunnen". Zij kwamen op de ge
dachte, dat een kort moment van rust, van
bezinning, de heksenketel van het moderne
leven voor die medemensen wat draag
lijker zou kunnen maken. Zij schiepen de
mogelijkheid voor een ogenblik van in
keer, tussen een drukke ochtend en een
drukke middag, tussen haast en lawaai,
tussen alle oppervlakkigheden van ons
bestaan. Een pauze ter bezinning.
Een enigszins soortgelijke bezinnings-
pauze maar dan tussen twee maal een-
en-vijftig weken van politieke spanningen
en conflicten zou de laatste week van
het jaar kunnen vormen, niet dank zij het
initiatief van een aantal kerkelijke leiders
maar dank zij het non-actief van de
meeste leiders der internationale politiek.
Een bezinningspauze, die wij zouden kun
nen gebruiken om de balans op te maken,
en vooral om rustig de waarde af te
wegen van al datgene waarover wij ons in
die andere weken soms zo opwinden, en
waarvan we ons soms inbeelden dat het
wel en wee van de wereld er van afhangt.
Hoe nuttig zou zo'n korte (en al is het
maar gedeeltelijke) stilstand van het poli
tieke leven kunnen zijn, als die door de
mensheid werd besteed om zich eens even
los te maken uit de wirwar van leuzen,
van halve waarheden, van drogredenen,
waarin zij verstrikt is geraakt. De mens
zou op een waardige wijze het kerstfeest
kunnen vieren en nog vijf dagen over
houden om de rekening te vereffenen
tussen hemzelf en de internationale draai
kolk om hem heen.
Vooropgesteld dat de „makers van het
grote nieuws" er ons de gelegenheid toe
geven, zouden we de dagen tussen Kerst
mis en nieuwjaar niet beter kunnen be
nutten dan door ons eens goed te reali
seren wat wel en wat niet waard is om er
ons druk over te maken of ervoor te
strijden; en door ons te verdiepen in die
problemen, die b 1 ij v e n bestaan ook
dan wanneer de politiek op kerstreces is.
Na zo'n „bezinningspauze" van een
week al is een week daarvoor wel heel
kort zouden we ons misschien wat
minder nerveus laten maken door top
conferenties en spoetniks, door Berlijn en
Formosa, door N'Kroemah en Mao Tse
Toeng. En dan zou de kerstweek zeker
nuttig zijn besteed.
Simon Koster
