Eisenhower richt rooskleurige
boodschap tot het Congres
HET WEER
Geen reden tot alarm over
achterstand in defensie
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Parijse beurs reageert op het
gerucht van Pinay's ontslag
Russen kondigen proeven met
nog zwaardere raketten aan
De nieuwe C.A.O. voor
het bouwbedrijf
Zij reserveren stuk van oceaan voor
lanceringen zonder laatste trap
Huwelijk van prinses
van Bourbon in Parijs
Drie doden in
het verkeer
74e JAARGANG No 153 VRIJDAG 8 JANUARI 1960 305e J A A R G AN G No 1
In de krant van heden:
Vorst op komst
15 januari opruiming
STUURMAN COHEN
Piloten halen geleerden
van afbrokkelend ijsveld
Het woord is aan
Uitreiking van de prof. v. d. Leeuw-prijs
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Directie, Redactie, Administratie Grote Hout- IN I li 1 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
straat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen). I 1 I Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- I |f 1 1 I I 1 I i|]|]l||f]|] Abonnement p. week 59 ct., p. lavartaal f 7.05,
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 A JL JL JL ij VA\^j fr. p.p. 815.Losse^nrs.l2 ^Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt
Directie:
P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
Wagenweg 29 - Haarlem
Tel. 20518
Onze directrice
hairstyliste
Mej. Corry v. d. Vlist
is van haar buitenlandse
studiereis teruggekeerd
en toont u gaarne zonder
enige verplichting de
nieuwste houdbare
modieuze coiffures.
Institnt de Beauté
Haute Coiffure
In Beverwijk is donderdag het 22ste
HoGgoven-schaaktoernooi begonnen.
Een van de vele partijen op de eerste
wedstrijddag was die tussen de indo-
nesièr Tan, die men op de foto in diep
gepeins verzonken ziet, en de Neder
lander Donner, die de opstelling van
zijn tegenstander eens van de zijkant
is gaan bezien.
Het overleg tussen werkgevers en werk
nemers in het bouwbedrijf over een nieu
we Collectieve Arbeidsovereenkomst is
vrijwel beëindigd. Wanneer het College
van Rijksbemiddelaars zijn goedkeuring
hecht aan een aantal nieuwe punten in de
ze CAO, dan zal onder meer met ingang
van 1 juli 1961 de arbeidstijd worden terug
gebracht tot 45 uur per week, in de win
termaanden (1 november-1 maart) te ver
delen over zes, in de overige maanden
over vijf dagen. Na 1 juli 1961 zal daarom
voor 45 uur arbeid 48 uur loon moeten
worden betaald.
Voor overwerk boven de drie: uur per
week zal in het vervolg steeds tenminste
25 percent extra moeten worden betaald.
Het aantal vakantiedagen zal met ingang
van de „zegel-periode" 1960-1961 worden
uitgebreid tot 15 per jaar voor alle werk
nemers en tot 18 per jaar voor werkne
mers beneden de 18 jaar. Met ingang van
1961 zal de aaneengesloten bouwvakvakan-
ie twee kalenderweken gaan bedragen.
Voorts zal de looncompensatie A.O.W. in
de uurlonen worden verwerkt en daarnaast
tót een verdere verhoging der uurlonen
met vijf percent worden overgegaan.
pag-
\V eerrapporten 1, 2
Uit het binnenland 2, 4
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel 3
Buitenlands nieuws 3
Uit stad en omgeving5, fi
Agenda van Haarlem en IJmond 6
Kunst 7
Uitgaan in Haarlem9
Horen en Zien 9
Esperanto-cursus 9
Feuilleton 9
Beurs tl
Economisch nieuws11
Scheepsberichten H
Sport 11
Dit nummer bestaat uit
veertien pagina's
Verwachting tot morgenavond:
Overdrijvende wolkenvelden
met een kans op enkele lichte
sneeuwbuien. Temperaturen om
het vriespunt tot lichte vorst.
Tot matig of krachtig toenemen
de noordoostelijke wind.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
(Van onze correspondent in Washington)
President Eisenhower heeft gisteren voor de laatste maal in het Congres zfjn
jaarlijkse oratie „The State of the Union" gehouden, die men het best kan ver
gelijken met onze troonrede. Eenendertig maal werd Eisenhowers betoog met applaus
onderbroken. Het veelvuldigst werd geapplaudisseerd bij een gedeelte, waarin de
president verklaarde, dat dit jaar een sluitende begroting kon worden bereikt en
dat men volgend jaar zelfs vier miljard dollar voor schulddelging zou overhouden.
Acht maal kort na elkaar weerklonk applaus, toen Eisenhower met voldoening over
deze begrotingsfeiten sprak. Het viel op dat hoofdzakelijk Republikeinen dit succes
toejuichten. Kennelijk hopen zij behalve de vredesengel ook de zuinige fiscus te
kunnen laten paraderen in hun verkiezingsoptocht van dit jaar. Eisenhowers rede
was in majeur gecomponeerd. Het land waarover de president sprak, leek soms wel
een andere staat, dan die waarover de Amerikaan in zijn serieuze kranten leest.
Eisenhower kenschetste de defensie als
voldoende. De president toonde eveneens
vertrouwen in de Amerikaanse prestaties
bij de ruimtevaart. De begrotingspost
voor ruimteonderzoek zal bij het volgende
budget bijna verdubbeld worden. Het zijn
werkelijk niet alleen de Democratische
critici, die dag in, dag uit in kranten en
tijdschriften betogen, dat de Verenigde
Staten gevaarlijk bij de Russen achter
zijn geraakt in de militaire luchtvaart en
ruimtevaart, doch de president ziet geen
enkele reden voor alarm.
Zelfs putte Eisenhower hoop uit de ver
klaring van enkele staalfabrikanten, dat
er op het ogenblik geen 'prijsstijging zou
intreden. Vrijwel algemeen verwacht men
echter, dat de prijzen van het staal na eni
ge tijd omhoog zullen gaan als gevolg van
de thans verhoogde lonen. Misschien ho
pen de Republikeinen dat de staalmagna-
(Van onze correspondent in Parijs)
De verzwakking van de positie van de
Franse franc ten opzichte van de dollar,
die zich de laatste dagen duidelijker afte
kent aan de Parijse beurs, wordt in poli
tieke kringen in verband gebracht met de
geruchten over het eventueel aftreden van
de conservatieve minister van Financiën
Antoine Pinay.
Pinay is uit bezorgdheid over die ver
zwakking van de franc en politieke specu
laties die er de oorzaak van zouden zijn,
onverwacht teruggekeerd in Parijs na,
evenals president De Gaulle, voor een dag
of wat met vakantie te zijn vertrokken.
Een andere aanwijzing van een spoedige
ontknoping van de economisch-financiële
tegenstellingen, die de regering in twee
kampen hebben gescheiden, vormt het ge
rucht dat door premier Michel Debré ge-
inspireerd zou zijn, dat de directeur van
de Franse bank Baumgartner zich bereid
getoond zou hebben Pinay op te volgen.
Ofschoon geen politieke figuur als Pinay,
zouden diens tegenstanders in de rege
ring, waaronder de premier, niettemin ho
pen, dat Baumgartner zowel in binnen als
Pinay
in buitenland dezelfde psychologische ga
ranties voor een beleid ter verdediging
van de franc als de huidige bewindsman
en schatkistbewaarder zou kunnen geven.
Een ander symptoon, dat op een toe
spitsing der tegenstellingen lijkt te wijzen
is het feit, dat op dit zelfde moment een
wetsontwerp van de progressief georiën
teerde minister van Justitie Michelen be
kend is gemaakt dat rechtstreeks indruist
tegen de beginselen waarvan Pinay als de
vaandeldrager wordt beschouwd.
Wanneer de ideeën van Michelen in
praktijk zouden worden gebracht,
dan kunnen arbeiders in aandeelhou
dersvergaderingen van naamloze vennoot
schappen een niet onbelangrijke' stem
tot 25 percent in het kapittel krijgen. De
omstandigheid dat deze denkbeelden para-
lel lopen met de gedachten, die De Gaulle
zelf vaak heeft uitgesproken, zal er zeker
toe bijdragen de vrees van Pinay nog te
verhogen. Het is bekend dat Pinay sinds
Advertentie
Né'
JUWELIERS Houtplein 15 HORlOGER;
enkele weken al een soort lijdelijk verzet
pleegt in de regering door op memoranda
en vragen van zijn collega's geen ant
woord meer te geven.
Of De Gaulle alleen al vanwege de poli
tieke repercussies zich van harte en ge
makkelijk van zijn minister van Financiën
zal laten scheiden is intussen een vraag.
Wanneer tijdens zijn verdere afwezigheid
de tegenstellingen nog zouden worden toe
gespitst, dan zal de president bij zijn te
rugkeer in Parijs vermoedelijk wel moe
ten kiezen of delen en in dat geval zou met
het vrijwillig of geforceerde vertrek van
Pinay, die zich graag als redder van de
Franc presenteert, ernstig rekening moe
ten worden gehouden.
ten de inflatoire prijsstijging zullen uit
stellen tot na de verkiezingen. De kans
hierop is nief geheel uitgesloten
Weinig verrassingen
Behalve begrotingsnieuws, bevatte de
rede weinig verrassingen. De- president
deed een beroep op West-Europa en Japan
vooral door particuliere investeringen de
welvaart in de armere delen van de we
reld te helpen vergroten. Amerika's beta
lingsbalans noopt tot voorzichtigheid. Ver
hoogde export en vergrote wereldhandel
zouden een remedie kunnen zijn. De Ne
derlanders, die thans te Washington
K.L.M.-vluchten naar Amerika's westkust
bepleiten, zouden zich bij de onderhande
lingen terecht op deze uitspraak van de
president kunnen beroepen.
Hoeveel van Eisenhowers verlanglijst in
vervulling zal gaan, staat nog te bezien.
Zal Amerika een titanentaak vervullen
ten behoeve van India? Zal het landbouw
probleem nader tot een oplossing gebracht
worden? Zullen de Atlasraketten, kernon
derzeeboten en Polarisraketten de be
zorgdheid wegnemen inzake Amerika's
achterstand? Eén ding is echter zeer wel
mogelijk: vele Amerikanen zullen graag
geloven, dat de toestand zo rooskleurig is
als in deze oratie wordt voorgesteld. In
dat geval zou de Republikeinse partij stel
lig kunnen profiteren van het optimisme,
dat vele serieuze waarnemers echter on
gegrond achten.
Advertentie
SUÈOE DAMESJASJES in kleuren
MOSKOU (Reuter). - Sovjet-des
kundigen werken aan een krachtiger
raket om zware aardsatellieten te
lanceren en om vluchten te onder
nemen naar andere planeten van ons
zonnestelsel, zo heeft het persbureau
Tass donderdag bekendgemaakt. In
de komende maanden zullen in het
middendeel van de Stille Oceaan,
waar geen intensief scheepvaart- en
luchtverkeer is, proeven worden ge
nomen met de raket zonder de laatste
trap teneinde het besturingsstelsel te
perfectioneren, aldus het Russische
persbureau. De eerste proeven zullen
tussen 15 januari en 15 februari wor
den genomen.
Men verwacht dat de voorlaatste trap
van de raket zal vallen in het centrum van
het westelijke deel van de Stille Oceaan,
ongeveer halverwege tussen Hawaii en de
Fidji-eilanden, enige graden noordelijk
van de evenaar. Speciaal uitgeruste sche
pen van de Russische vloot zullen in het
betrokken gebied de nodige metingen ver
richten. De Russische regering doet op an
dere landen een beroep om schepen en
vliegtuigen instructies te geven om niet in
het genoemde gebied te komen, aldus de
verklaring.
De Russische aankondiging van het lan
ceren van een nieuw raket in de Stille
Oceaan heeft in Washington verrassing
gewekt. Ruimtevaartdeskundigen leiden
uit de mededeling af, dat de Russen erin
zijn geslaagd hun raketten een aanzienlijk
grotere stuwkracht te geven dan waartoe
zij al in staat waren. „Wij kunnen met ze
kerheid aannemen, dat de Russen geen
aankondiging zouden doen als zij niet wis
ten of de raket zou werken", zei een func
tionaris van het Amerikaanse bureau voor
ruimtevaart.
Na Amerikaanse verklaring.
(AFP) Het nieuws uit Moskou heeft
in Amerikaanse militaire kringen te meer
verwondering gewekt, aangezien zich in
het door de Sovjet-Unie aangeduide zeege
bied, dat onder Amerikaans beheer staat,
belangrijke militaire installaties bevin
den.
Men wijst in Washington >P de merk
waardige coïncidentie van het Russische
nieuws met een Amerikaanse verklaring.
dat er in Californië dag en nacht een At
lasraket met een waterstofbom gereed
staat om in geval van nood gelanceerd te
worden.
Dit werd woensdavond medegedeeld in
een Amerikaans nationaal televisiepro
gramma over de „paraatheid der demo
cratie". Deze mededeling was gedaan na
dat voor de vijftiende achtereenvolgende
keer met succes een atlas was gelanceerd
In zijn jaarlijkse boodschap aan het con
gres heeft Eisenhower verklaard, dat bij
veertien proeflanceringen van Atlasraket
ten de accuratesse van dit type projectiel
is vastgesteld als zijnde binnen 3,2 kilome
ter van het doelpunt.
Japan bezorgd
(AFP) Een woordvoerder van de Ja
panse regering verklaarde vrijdag dat Ja
pan zich het recht voorbehoudt om scha
devergoeding te eisen voor eventuele ver
liezen als gevolg van Sovjet-raketproeven.
In het betrokken oceaangebied vissen veel
Japanse schepen. Volgens Japan gaat het
niet aan dat een mogendheid een deel van
het vrije zeegebied voor anderen gevaar
lijk maakt. Op grond van deze overwe
ging heeft Japan indertijd ook geprotes
teerd tegen Amerikaanse en Britse kern
proeven in de Stille Oceaan.
FAIRBANKS, ALASKA (UPI) —De
luchtmacht van de Verenigde Staten heeft
donderdag de zestien leden van een we
tenschappelijke expeditie van een afbrok
kelend ijseiland gehaald in het zuidpool
gebied. De operatie vond plaats „volgens
een plan dat van te voren was opgesteld
om in werking te treden als de expeditie
om een of andere reden gedwongen zou
zijn het eiland te verlaten," aldus een ver
klaring van de luchtmacht De evacuatie
geschiedde per vliegtuig. Er zijn nog veer
tien militairen achtergebleven, die de we
tenschappelijke instrumenten zullen in
pakken. Zij zullen binnen vijf tot zeven da
gen het eiland eveneens verlaten met twee
C-130 transporttoestellen, die op het eiland
staan opgesteld.
(Reuter) —Volgens een woordvoerder
van de luchtmacht was de schots in de
afgelopen tien uur tot een kwart van haar
oorspronkelijke grootte afgebrokkeld. De
lengte van de startbaan is tot 1.200 meter
verminderd.
,De Verenigde Staten zijn immer bereid
zich met de Sovjet-Unie in een welgemeen
de gedachtenwisseling te begeven, die zou
kunnen leiden tot het tot stand komen van
een rechtvaardige vrede", aldus Eisenho
wer. „Ik zal in mijn laatste officiële
ambtsjaar al mijn energie wijden aan de
voor de hand liggende taken, hetgeen rei
zen ter bevordering van beter begrip in de
wereld, onderhandelingen om de interna
tionale onenigheid te verkleinen en voort
durende besprekingen en gedachtenwis
seling met het Congres en het Amerikaan
se volk over vraagstukken op binnen- en
buitenlands gebied kan inhouden".
De president wees er op dat „recente
Russische uitspraken duiden op de moge-;
lijkheid van het aanbreken van een tijd
perk van verminderde spanning in de
Amerikaans- Russische betrekkingen".
„Indien deze uitlatingen welgemeend
blijken zal het wellicht mogelijk zijn de
rampzalige cirkelgang van teleurstelling
en crises te doorbreken. Want indien dit
niet geschiedt zou hij kunnen uitmonden
in de uiteindelijke waanzin en vernieti
ging van de kernoorlog. Noch de Verenig
de Staten noch de andere vrije landen kun
nen het zich veroorloven zich door prettig
klinkende beloften te laten misleiden, de
gedane uitlatingen moeten door daden ge
staafd worden Doch wij zullen deze klaar
blijkelijk nieuwe gelegenheid tot vermin
dering der internationale spanning op de
meest ernstige manier behandelen", aldus
Eisenhower.
De federale begroting voor het belasting
jaar dat op 1 juli as. begint, zal in totaal
79,8 miljard dollar belopen.
Brits commentaar.
De eerste reactie in Londen is dat Eisen
hower zoals hij trouwens gedurende zijn
jongste reis al eerder gedaan heeft, dui
delijk zinspeelde op Amerika's wens dat
de bondgenoten zich groter inspanningen
dan totnutoe zullen getroosten voor econo
mische hulp aan de achtergebleven gebie
den. Zijn boodschap is door de Britse och
tendbladen goed ontvangen. De „Times"
spreekt van een tactvolle en positieve
boodschap. De „Guardian" meent, dat de
nadruk ligt op een streven naar vrede door
middel van diplomatie.
V auvenargues
Het is soms moeilijker één enkel mens
te regeren dan een heel volk.
Advertentie
PARIJS (UPI) In de Notre Dame
heeft kardinaal Feltin, aartsbisschop van
Parijs, donderdag het huwelijk ingeze
gend van prinses Frangoise de Bourbon
Parma en prins Edward de Lobkowicz. De
bruid is 28 jaar en een afstammelinge van
Lodewijk XIV. De bruidegom is een af
stammeling van de Oostenrijkse adel, die
tot Amerikaans staatsburger is genatura
liseerd. Hij is 34 jaar.
De bruid die aan de arm van haar va
der, prins Xavier de Bourbon Parma, de
kerk binnentrad, was gekleed in een wit
satijnen japon met een zesenhalve meter
lange sleep, ontworpen door Jacques
Heim. Zij droeg een kostbare diamanten
diadeem, die een kanten mantilla en tulen
sluier bevestigden. Er waren vijf in blauw
fluweel geklede kleine pages.
In de bruidsstoet liepen achter het jon
ge paar vijftig paren, die de Europese
adel vertegenwoordigden.
De kathedraal was versierd met witte
seringen en aronskelken. Het orgel speel
de onder meer de Eroïca, die Beethoven
indertijd aan een der voorouders van prins
Eduard opdroeg.
Later was er een ontvangst voor 2.000
gasten in hotel Ritz. Het jonge paar zal
zich na een reis naar Azië in New York
vestigen, waar de prins geboren werd en
waar hij makelaar is.
Bij de adellijke gasten was nie
mand van de familie d'Orléans, waarvan
de Graaf van Parijs de huidige Franse
troonpretendent, het hoofd is.
Tussen de Bourbons en de Orléans be
staat nog steeds grote gereserveerdheid
omdat tijdens de Franse revolutie, de her
tog d'Orléans, beter bekend als Philippe-
égalité, stemde voor de dood van zijn neef
koning Lodewijk XVI.
Staatssecretaris mr Y. Scholten felici
teert prof. Hendrik Andriessen met
zijn prijs, terwijl de andere winnaar,
Rudolf Escher, toeziet.
Bij een autobotsing in Wageningen is de
bestuurder van een busje, de heer E.
Kroesbergen uit Bennekom, om het leven
gekomen. Zijn passagiere, mejuffrouw G.
liep zeer ernstige verwondingen op. Ook
de bestuurder van een personenauto moest
naar het ziekenhuis vervoerd worden. Het
busje kwam uit een uitrit op het moment
dat de personenauto naderde. Een hevige
botsing volgde. Het busje kantelde in een
sloot en de personenauto kwam in het
bouwland aan de overkant van de sloot te
recht.
Bij een botsing nabij Steenwijk is de
46-jarige caféhouder G. Meinders uit Kiel-
Windeweer (Gr.) zwaar gewond. De auto
die hij bestuurde werd bij het passeren
van een voorrangsweg aangereden door
een veeauto. De caféhouder werd op de
weg geslingerd. In zorgwekkende toestand
werd hij naar het ziekenhuis te Heeren
veen gebracht. Bij aankomst bleek hij te
zijn overleden.
In Rotterdam is bij het overstek»--! de
59-jarige mejuffrouw M. Kok aangereden
door een autobus. Tijdens het vervoer
naar een ziekenhuis is zij overleden.
