Mevrouw Jaccoud waardig
getuige in proces te Genève
PROEF DE NIEUWE
Wereldnieuws
FBI onthult misdadig plan
achter vliegramp in V.S.
Oprechte tragedie verjoeg sfeer van
kamertjeszonde uit de rechtszaal
Kampbeul Bugdalle
krijgt levenslang
Vier jaar geëist
tegen Loemoemba
^'Praatótoel
R(jk en arm
Zware vorst in Amerika:
39 mensen omgekomen
Dr. Spears, die een ander onder zijn
naam de dood instuurde, opgepakt
België heeft ook voorkeur
voor de Starfighter
Op de
DONDERDAG 21 JANUARI 1960
Van onze reisredacteur)
GENEVE, 21 januari In het Geneefse
gerechtshof is Pierre Jaccoud gistermid
dag snikkend in de armen van zijn vrouw
gevallen. Zijn huwelijk dat ten gronde
ging, toen hij, als deken van de Geneefse
orde van advocaten, op een hoogtepunt
van zijn maatschappelijke carrière stond,
werd gisteren gered in een zaal, waar hij
terecht staat onder verdenking van moord
op de vader van de medeminnaar van zijn
maitresse. De omhelzing, waarin Jaccoud
en zijn vrouw, beiden bleek en huilend,
zich als angstige kinderen aan elkaar
vastklampten, kwam aan het einde van de
derde zittingsdag van dit sensationale
proces, wat totnutoe weinig nieuw licht
heeft geworpen op een bizarre moord,
maar dat voldoende stof heeft opgeleverd
voor een eindeloos vervolgverhaal in een
damesblad. Drie vrouwen immers zijn
totnutoe de hoofdgetuigen geweest: me
vrouw Zumbach, echtgenote van de ver
moorde, Linda Baud, maitresse van de
verdachte, en mevrouw Jaccoud, diens
echtgenote. Tegenover de begrijpelijke
emotie van mevrouw Zumbach, die snik
kend ineen zakte toen zij het bof moest
vertellen over de nacht van de eerste mei
1958, waarin haar man met een pistool en
een dolk werd afgemaakt en waarin zij
zelf werd gewond, stond de koele zelfbe
heersing van Linda Baud. De mooie, goed-
geklede maitresse van Jaccoud boog
slechts af en toe zedig het hoofd, wanneer
zij openhartig melding moest maken van
haar alkoofgeheimen. Zeker de indruk
wekkendste van de drie vrouwelijke hoofd
getuigen was mevrouw Jaccoud, de vrouw,
die haar succesvolle echtgenoot van zich
vervreemd zag, maar nu in een gebroken
figuur haar man terugvond, die zij waar
dig en moedig verdedigde.
Voor de getuigenverklaring van Linda
Baud, die dinsdagmiddag en woensdagoch
tend in beslag nam, barstte het Geneefse
rechtszaaltje uit zijn voegen van de nieuws
gierigen naar pikante details. En zij wer
den niet teleurgesteld. Linda vertelde van
de „heerlijke jaren", die zij met Jaccoud
gehad had en die pas later bedorven wer
den door Jaccouds jaloezie. Die jaloezie
was niet ongegrond, want Linda vertelde
even openhartig van de opwindende erva
ringen met André Zumbach (zoon van de
vermoorde Charles Zumbach), die daarop
gevolgd waren, ervaringen, die volgens
haar en een medegetuigende vriendin be
paald „een openbaring" waren. De presi
dent van het hof kwam daarop discreet
kuchend met een aantal technische vra
gen over amoureuze praktijken, die in de
brave stad van Calvijn weliswaar veelvul
dig bedreven worden, maar slechts zelden
een onderwerp van openbaar gesprek vor
men.
Die dialoog bereikte een pikant hoogte
punt, toen de foto's ter sprake en ter
tafel kwamen, waarmee Jaccoud ge
poogd had Linda Baud uit de armen van
Aridfé Zumbach te wrikken. Volgens de
gétuige had Jaccoud haar onder bedreiging
mét eenpistool gedwongen zich te ont
kleden en te laten fotograferen. De presi
dent merkte na ernstige studie van deze
foto's op: „U zit er anders nogal ontspan
nen bij". Jaccoud had deze foto's aan An
dré Zumbach gestuurd, samen met enige
anonieme brieven, die hij had gedicteerd
aan een andere jongedame, waarmee hij,
naar hij moest toegeven, ook al betrekkin
gen had onderhouden. En hoewel Jaccoud
zich eerlijk moeite gaf zich tijdens de zit
ting tegenover Linda Baud zo gentleman
like mogelijk te gedragen, flitste er af en
toe een trek ie van afkeuring over de ge
zichten van de vijf vrouwelijke juryleden.
Instorting
Gistermiddag vaagde mevrouw Jaccoud
met een indrukwekkende entree de be
dompte sfeer van kamertjeszonde uit de
rechtszaal weg en bracht er die van een
bittere, maar oprechte tragedie voor in
de plaats. Toen zij haar man als een zie
lig wrak in zijn hospitaalstoel zag liggen,
sloeg zij even haar handen voor het ge
zicht. Maar zij herstelde zich snel. Zij ver
telde, dat zij op de dag van de moord om
tien uur 's avonds haar man nog had op
gebeld (de moord geschiedde omstreeks
elf uur) en dat zij. toen haar man om mid
dernacht thuis kwam. weliswaar in bed
'ag. maar nog wakker was en dat zü niets
biizonders aan hem had opgemerkt. De
"resident ondervroeg haar over de re-
eonias van haar man. die onder in een
*oos in een kast gevonden was. over zijn
schoenen die onder haar kleding verbor
gen lagen en over de Marokkaanse dolk
die niet op zijn gewone plaats lag, toen
de huiszoeking bij de Jaccoud's werd
gehouden. De getuige gaf zich geenszins
gewonnen en zocht redelijke verklarin
gen voor dat alles.
Op dat moment werd Jaccoud. die ern
stig hartpatiënt is, onwel. Hij viel half
flauw en moest de zaal uitgedragen wor
den. Er ontstond opschudding, toen de slui
ters van de perscamera's bij dit drama
tisch moment begonnen te klikken als
een beginnende hagelbui. En de president
schreeuwde boos: „Een beetje meer tact
alstublieft, heren fotografen". Maar een
nog dramatischer scene moest komen
mevrouw Jaccoud vertelde hoe haar hu
welijk in '46 begon te mislukken, hoe zij
en haar man van elkaar vervreemdden
aan scheiding dachten, maar daarvan af
zagen vanwege hun drie kinderen. Zij
schetste de ondraaglijk wordende toe
stand thuis, want ook de kinderen wisten
van Jaccoud's verhouding met Linda
Baud. Manhaftig een brok in haar keel
wegslikkend vertelde zij, hoe na het af
breken van de liaison het weer beter ging
met het huwelijk, hoe zij en haar man el
kaar begonnen te hervinden. Ondanks de
psychische moeilijkheden van Jaccoud.
die voortdurend met zelfmoordplannen
schermde. Zij zei: „Gezien het karakter
van mijn man acht ik het ondenkbaar dat
hij de moord gepleegd kan hebben". Zij
vertelde ook dat haar man zelfs in de
moeilijkste jaren altijd vol zorg en atten
ties voor haar was geweest en gepoogd
had alles voor haar te doen.
Toen, nadat de zitting gesloten was,
draaide zij zich om en liep op haar man
af, die uit zijn stoel was overeind geko
men en naar het hekje was gewankeld.
Jaccoud, die tijdens de verklaringen van
zijn vrouw voortdurend de tranen over de
wangen waren gelopen, klampte zictt aan
haar vast en zij streek hem over zijn haar.
totdat de gendarmes hem uit haar armen
losmaakten en de zaal uitdroegen. Met
dat tragische moment sloot het emotione
le deel van het proces. Nu komen de twee
honderd getuigen aan de beurt, die hun
licht moeten laten schijnen over het zake
lijke bewijsmateriaal. Twee Stockholmse
kappers werden gistermiddag al gehoord:
zij zouden het haar van Jaccoud hebben
geverfd na de datum van de moord en de
procureur-generaal zou daar graag een
ooging in zien van verdachte om zich aan
herkenning te onttrekken. Onder het ge
combineerd kruisverhoor van de vier ver
dedigers, onder leiding van de Franse
strafpleiter René Floriot, bleek dat Jac
coud eigenlijk alleen het haar van zijn sla
pen een beetie had laten bleken. Het was
niet de eerste keer dat de verdediging
lekken schoot in het materiaal, dat de
staande magistratuur heeft aangesleept
Nu het zakelijk gedeelte van dit proces,
dat nog weken kan duren, aan de beurt
komt, zal maitre Floriot zijn aanvallen ze
ker nog verscherpen.
(Van onze correspondent in Bonn
Te München is gisteren de 52-jarige Ri
chard Bugdalle tot levenslang tuchthuis
veroordeeld. Deze sinistere man is tij
dens een drie dagen durend proces afge
schilderd als een der ergste concentratie
kampbeulen uit de Hitler-tijd. Hij is schul
dig bevonden aan veertien moorden.
De president van de rechtbank staakte
het getuigenverhoor na het horen van
vijftig der zeventig getuigen, omdat de
twintig resterende getuigen niets meer
zouden kunnen aanvoeren dat het opleg
gen van een lichtere dan de zwaarst mo
gelijke straf zou kunnen motiveren.
Bugdalle heeft tijdens dit gehele proces
geen spoor getoond van berouw. Zonder
een spier van zijn gezicht te vertrekken
hoorde hij alle beschuldigingen aan,
waarna hij placht te zeggen dat de getui
ge loog. Zelfs toen zijn voormalige S.S.-
collega Sorge, enige maanden geleden te
Bonn tot levenslang veroordeeld, tegen
hem getuigde, zei hij slechts: „Er lügt
auch". Sorge, die in het concentratie
kamp Sachsenhausen eveneens vele
wreedheden heeft bedreven, verklaarde
over zichzelf, zijn collega Schubert en
Bugdalle: „Schubert en ik namen Bug
dalle altijd mee wanneer er een man ge
liquideerd moest worden. Hij was een
hoofd groter dan wij en veel sterker. Ter
wijl Schubert steeds in grote opwinding
geraakte, pleegde Bugdalle alle mishande
lingen met de grootste kalmte".
Alle vier windstreken van de Verenigde
Staten liggen in de greep van de winter
waarbij Maine en Oregon onder een dikke
laag sneeuw begraven werden, de toeris
ten in Florida verkleumden en ongeveer
een miljoen inwoners van Californië met
griep in bed lagen. Van de Rockies tot
het Midden Westen heerst een tempera
tuur van bij de 30 graden Celsius onder
nul.
Tenminste 39 personen verloren het le
ven als gevolg van de moordende storm
die in het begin van deze week woedde
van Colorado tot de Atlantische Oceaan
Tn Miami, vol toeristen, vertoonde het
;wik een scherpe daling. Waar de tem-
oeratuur maandag een recordhoogte van
leer dan 26 graden bedroeg, was zij gis
teren gedaald tot 5 graden. In het gebied
van Florida waar citrusfruit wordt ge
teeld, dreigt vorst. In het gebied van Los
Angeles meldden scholen, kantoren en be
drijven absenties van twintig percent
STANLEYSTAD (Belga/Reuter) —De
openbare aanklager in het proces tegen
Patrice Loemoemba, de leider van de mili
tante vleugel van de Kongolese Nationale
Beweging (M.N.C.), heeft vier jaar ge
vangenisstraf geëist tegen de verdachte.
Deze wordt ervan beschuldigd dat hij
in oktober 1959, tijdens het congres van
de Kongolese Nationale Beweging in Stan-
leystad, de negers heeft opgehitst. Er bra
ken toen relletjes uit in de stad en omge
ving, waarbij zeventig Afrikanen om het
leven zouden zijn gekomen. Loemoemba
heeft ontkend schuldig te zijn aan het ten
laste gelegde.
De openbare aanklager zei dat Loemoem
ba voorgeeft, de leider van een progressie
ve partij te zijn, doch dat hij in werkelijk
heid anarchie predikt. Loemoemba zou
destijds hebben verklaard dat „de schei
ding tussen Kongo en België definitief is".
Men verwacht dat het vonnis tegen Loe
moemba vandaag zal worden uitge
sproken.
Bremen en de Indonesische tabak
Een groep Westduitse zakenlieden is woensdag
r.aar Djakarta vertrokken waar deze kooplieden
voorbereidingen zullen treffen voor de aanvoer
\an Indonesische tabak van de oogst 1960 naar
Bremen. De Duitse zakenlieden zullen contact
opnemen met de Indonesische producenten en
met het staatsbedrijf P.P.N. Baru.
Advertentie
MAGGI
UIENSOEP
WASHINGTON (UPI) De Amerikaan
se federale recherche (F.B.I.) heeft dr.
Robert V. Spears, de man op de achter
grond bij het raadsel van het in november
vorig jaar met 42 inzittenden in de Golf
van Mexico gestorte vliegtuig, gearres
teerd in een motel te Phoenix, in de staat
Arizonh. Spéafë, die 65 jaar is, had zich
daar als „George Rhodes" laten inschrij
ven.
Spears had vóór het vliegtuig vertrok,
een zeer grote levensverzekering afgeslo
ten. Hij stond op de passagierslijst. Ten
tijde van de ramp was er tegen dr. Spears
een dagvaarding ingebracht terzake van
twee gevallen van abortus, maar de man
was, tegen een cautie van 10.000 gulden op
erewoord vrijgelaten.
Na het ongeval werd aangenomen, dat
hij de dood gevonden had. Van de 42 in
zittenden van het vliegtuig weiden slechts
zes lichamen gpborgen en van het toestel
kon men eveneens weinig aan de opper
vlakte brengen.
De F.B.I. heeft dr. Spears nu verhoord
over zijn verband tot de vliegtuigramp.
Hierbij zit het vermoeden voor dat hij een
„helper" zijn plaats in het toestel heeft la
ten innemen, wetend dat een bom, door
hemzelf aangebracht, het vliegtuig zou
doen verongelukken. Een en ander zou
voor dr. Spears een kans hebben opgele
verd om uit de wereld te verdwijnen en
een nieuw leven te beginnen.
De F.B.I. verhoort dr. Spears, die voor
lopig nog niet op vrije voeten wordt ge
steld. Hij is gearresteerd op de tenlaste
legging, dat hij een auto, die had toebe^.
hoord aan de sinds de ramp vermiste Wil
liam Allen Taylor op of omstreeks 19 no-
vémbèr, drie dafeetf'na het ongeluk; -^n
Tampa, in de staat van Florida, naar
Phoenix, in de staat Arizona, heeft gere
den. Zonder toestemming van de eigenaar
kan men in de V.S. een auto niet buiten de
staat brengen, waarin het vervoermiddel
geregistreerd is.
De echtgenote van de 58-jarige Taylor
verklaarde, dat haar man door dr. Spears
„gehypnotiseerd" is, en buiten zijn wil
heeft plaatsgenomen in het vliegtuig, op
de plaats van dr. Spears. Deze had een le
vensverzekering van 380.000 gulden afge
sloten.
Er was een andere passagier, die een ho
ge levensverzekering had afgesloten: de
advocaat Julian Frank. Hij had zich voor
liefst 900.000 dollar, dat is ruim 3 miljard
gulden, gedekt Zijn vrouw zou miljonnair
worden.
De F.B.I. vermoedt dat Frank een bom
bij zich had, en dat dr. Spears hiervan
wist. Profiterend van Franks zelfmoord
plannen (die voortvloeiden uit een finan
ciële miljoenenzwendel rondom een pro-
jekt voor de bouw van een groot hotel op
Aruba) heeft hij een „plaatsvervanger"
laten verongelukken, om buiten het bereik
van de politie te komen.
Dr. Spears en Frank hadden namelijk
beiden verbindingen met Donald Loomis,
een man van 50 jaar, die als medeplich
tige aan abortus tegelijk met dr. Spears
gearresteerd en tegen borgtocht vrijgela
ten was.
-MJ (Van,pnae,correspondent inJBrussel)
Hetri3 thans zeker datrin de Belgische
khbin-?tsraéd van vrijdag de beslissing zal
vallen over de keuze van een nieuw jacht
vliegtuig van de Belgische luchtmacht. De
zaak is maandag en dinsdag besproken in
het economisch kernkabinet van de rege
ring. Men verwacht algemeen dat de Bel
gische regering zoals Nederland haar
keuze zal laten vallen op de Amerikaans-
Westduitse Starfighter F-104-G.
Woordvoerders van enkele grote Bel
gische bedrijven zijn van oordeel dat het
bouwen van de Starfighter, in samenwer
king met Nederland en West-Duitsland,
het voordeligst is voor de Belgische fabrie
ken met het oog op het aantal bestellingen
Het staat reeds vast dat wanneer de Star
fighter wordt gekozen, de motoren in de
Belgische wapenfabriek te Luik zullen
worden vervaardigd, de elektrische instal
laties in Eindhoven, Antwerpen en Char
leroi, en de rompen van de vliegtuigen in
Amsterdam.
Slenteren en zitten
Tien dagen geleden nog maar, zat ik,
ver van kou en wind in de zon onder de
palmen.
Om eerlijk te zijn: zitten is voor mij
een van de meest-aanvaardbare vormen
van toerisme.
Vliegen gaat te vlug, varen te langzaam,
bussen en treinen zijn te schokkerig en
lopen is wel heerlijk gezond, maar ook een
beetje maniakkerig op den duur. De
A.J.C. is er aan kapot gegaan.
Slenteren kan.
Slenterend door hun steden en dorpen
ziet ge vreemde volken het best. Want zó
zijt ge temidden van hen in hun gewone
leven.
Aan de uitstallingen achter hun winkel
ramen, aan de geur van hun bakkerijen,
aan het aanzicht van hun koffiehuizen, aan
de aanplakbiljetten op hun muren, aan
het spel van de kinderen, aan de inte
rieurs van hun huizen, aan hun doorde
weekse en hun zondagse kledij leert ge de
mensen kennen. De gewone doordeweekse
en zondagse mensen, die het vreemde volk
vormen, net als bij ons het eigen volk,
en die ontmoet ge alleen wanneer ge de
kunst van het slenteren verstaat; het éch
te slenteren met uw ogen en uw hart open
en natuurlijk niet het domme en luie, dat
alleen maar sloft en sjokt en niets ziet,
omdat het de nobele kunst van het zien
niet verstaat.
Maar zitten is ook mooi toerisme.
Zitten langs de straat, wanneer alle
mensen voorbij komen want mensen zijn
de essentie van alles. Tenminste voor mij.
Iedereen mag daar het zijne van denken
en ik dus het mijne en dat mijne is, dat
ik alles van de natuur de hemel, het
zonlicht, bergen en dalen, stranden, bloe
men en klaar water heerlijk vind, maar
dat zonder mensen de wereld te leeg is.
Daarom is zitten zo goed.
Ik heb de indruk, dat de meeste mensen
dit nog niet hebben ontdekt, omdat de
meeste mensen het toerisme nog maar
pas hebben ontdekt. Voor hen is het an
dere land een verzameling van hotels en
oude gebouwen, andere spijzen dan thuis
en een andere taal.
Maar het wezenlijk andere is in de men
sen, die hetzelfde doen wat alle mensen
doen: slapen en eten, liefhebben en haten,
naar de bioscoop gaan en snoepen, verlan
gen, verdriet hebben, in de zon zitten, kin
deren krijgen, sterven. Allemaal precies
het zelfde als bij ons. En allemaal een
klein beetje anders. In dat kleine beetje
is het verschil, dat ge alleen ziet wanneer
ge zit en blijft zitten, en slentert en weer
gaat zitten en zo maar door. Dat is de
kunst van het reizen.
Wat u ook heel dicht bij huis kunt doen.
Slenteren, mensen kijken, zitten mensen
kijken.
Juist nu. Nu de straten en de winkels
vol zijn met drommen van duizenden.
Ga voor de mooie etalages tussen de
mensen staan. Ga in het warenhuis met
hen mee slenteren.
Luister naar hun wensen.
Kijk wat ze kopen.
Zie h o e ze kopen.
Ga te midden van hen zitten in de lunch
room, wanneer zij moe zijn van de pak
jes.
Laat hen langs u gaan met al hun ge
zichten. Raad wa* zij denken. Zie hoe zij
alles doen en ondergaan.
Het is een boeiende bezigheid.
Uit en thuis.
Onder de palmen in de zon. Op de voch
tige straat in de motregen.
Niets is zo fascinerend.
U kunt overal toerist zijn.
Elias
Misschien heb ik het eens
lang geleden gelezen, of wel
licht kortgeleden gedroomd.
In ieder geval was het een
aardig verhaal en het komt
nu zo prachtig van pas. Daar
om gaat het de kleine wereld
in.
Maar eerst iets anders:
Uit een gedegen rapport van
de Economische Commissie
van het Amerikaanse Congres
valt te lezen, dat er over vijf
entwintig of dertig jaar geen
arme Amerikanen meer zullen
zijn. Dat stemt tot verheuge
nis. „Arme Amerikanen" is
een bijzonder belachelijk ver
schijnsel, zo paradoxaal als
twee woorden maar para
doxaal kunnen zijn. De conclu
sie van genoemde commissie
is gebaseerd op het feit dat de
groep van laaggesalarieerde
personen in de Verenigde Sta
ten voortdurend kleiner wordt,
zodat er tenslotte geen mens
meer zal overblijven die de
endjes niet aan elkaar kan
knopen.
Tot zover valt er geen speld
tussen te steken. Doch als men
er wat nader over peinst,
doemt de ontstellende gedach
te op dat de commissie van
congresleden de hele relativi
teitstheorie over het hoofd
heeft gezien en daardoor over
vijfentwintig of dertig jaar in
haar hemd zal komen te staan.
Want „arm" is geen vastge
stelde grootheid, evenmin als
„rijk". Arm zijn betekent niet
dat men weinig geld heeft,
doch dat men minder heeft
dan anderen. En rijk zijn wil
zeggen, dat men méér heeft.
Een kwestie van betrekkelijk
heid dus. d:e geenszins kan
worden opgelost door alle be
trokkenen wat méér te geven.
Want dan blijft iedereen even
arm en even rijk als voorheen.
En nu het verhaal, dat zo
prachtig te pas komt.
Ergens op de wereld moet
dat eiland bestaan, waar nie
mand \yoont ofschoon het er
heerlijk wonen zou zijn: de
stranden zijn geel. de bomen
groen en de lucht blauw en
er is een baai waarin men de
arabesken van koraal kan zien
op de bodem, door kristalhel
der water heen. Alles wat er
wezen moet. is er. Dat is het
eiland der sentimentelen, der
dromen, der illusie.
En op dat eiland is de eige
naar van een luxueus zeejacht
met zijn metgezellen aange
spoeld temidden van de brok
stukken en pakkisten van zijn
schip. Eén rijk man, twee of
ficieren, een hofmeester, vijf
matrozen van normaal gewicht
en één lichtmatroos.
De pakkisten bevatten vol
doende levensmiddelen en ge
bruiksartikelen voor tien jaar.
Waarom? Dat weet ik niet,
want dergelijke details zijn me
ontschoten. Er was zelfs een
kist vol kaartspelen bij.
De eigenaar. Mr. Rich, had
zijn hersens bij elkaar. Hij
proclameerde zichzelf tot
staatshoofd en stelde de hof
meester als kanselier van
schat- en provisiekisten aan.
Er was geen geld aan boord,
merkwaardig genoeg, doch dat
was het ergste niet. Want Mr.
Rich proclameerde de speel
kaarten tot geld: de aas was
honderd dollar, de heer vijftig,
de dame vijfentwintig, de boer
twintig enzovoort
En iedere week kreeg ieder
een zijn salaris uitgekeerd, be
halve de lichtmatroos, want
dat ventje diende onder het
fooienstelsel. De officieren
kregen twee spelen, de hof
meester anderhalf, de matro
zen één. En Mr. Rich kon ne
men zoveel hij wilde.
Voor het geld kon men ko
pen wat men nodig had: blik
jes haring in tomatensaus, bis
cuits, stew, bacon, sigaretten,
likeur. Er was van alles en er
was genoeg. De hofmeester
hield winkel en nam de speel
kaarten in, die hij met nauw
gezette afrekeningen weer in
de schatkist deponeerde.
Het is een vreemd verhaal,
maar het loopt goed. Want op
dat eiland waren weinig zor
gen. Men kocht, men at, men
luierde en wachtte op betaal
dag.
Er kwam echter een tijdstip
waarop Mr. Rich genoeg kreeg
van zalm en hij liet de hof
meester een kist met kaviaar
openmaken. Op dat moment
of daaromtrent kregen de ma
trozen genoeg van sardientjes
en kochten schelvislever. En
op datzelfde ogenblik schakel
den de officieren van schelvis
lever over op zalm.
Maar het ene was duurder
dan het andere en in de onder
ste gelederen ontstond gemor.
Men verlangde méér salaris
vanwege de dure tijden. De
schelvislever was nauwelijks
te betalen, zei men.
Mr. Rich was de edelmoe
digheid zelve. Hij verhoogde
alle uitkeringen met drie heren
per week en het fooienpercen
tage stelde hij op twintig in-
plaats van vijftien percent.
Toen kwam de dag, waarop
de matrozen beroerd werden
van schelvislever en overstap
ten op de zalm. De officieren
konden geen zalm meer zien
en kochten kaviaar. En Mr.
Rich zelf at olijven met toast
en paté uit Straatsburg met
truffels. Eén maaltijd kostte
een heel kaartspel, maar daar
had hij geen zorgen over.
Toen eindelijk de matrozen
niet meer buiten kaviaar kon
den, de oflicieren paté met
volle lepels aten en Mr. Rich
leefde van geconfijte ananas
met duiventongetjes, moest
het salarisstelsel zo drastisch
worden herzien dat wekelijks
hele pakken kaartspelen wer
den uitgekeerd. En zelfs toen
morden de matrozen, want zij
konden niet bij de duiventon
getjes. Zij moesten zich alles
ontzeggen om te eten wat zij
lekker vonden, zij liepen in
lompen omdat zij geen kaar
ten overhielden om kleren te
kopen en zij smachtten naar
een likeurtje dat er niet meer
af kon. De duiventongetjes wa
ren het belangrijkste. Wie
geen duiventongetjes kocht,
verhongerde. Om duiventonge
tjes draaide het hele leven.
De matrozen waren zo arm
als Job. ook al droegen zij
wekelijks de dollars bij pak
ken tegelijk naar hun hutten.
En Mr. Rich, die alles kopen
kon wat hij wilde, at smakelijk
alles op zijn tijd, bijwijze van
afwisseling
Men zal vragen wat de licht
matroos al die tijd heeft uit
gevoerd. Hij had geen geld,
behalve de fooien van de hof
meester die hem als hulpje
gebruikte bij de organisatie,
en de toegiften van de ma
trozen, voor wie hij bood
schappen deed. Maar de licht
matroos hield niet van sar
dientjes, noch van kaviaar,
noch truffel, noch wat ook dat
uit de kisten kwam. Hij knip
te de pijpen van zijn broek
kort tot aan zijn knieën zwief
over het eiland en plukte de
vruchten van de natuur. Hij
dronk uit de heldere beek en
slurpte de eieren leeg van de
vogels, als hij honger kreeg.
Hij wist niet eens dat er dui
ventongetjes bestonden, be
halve in de snavels van de
donzige houtduiven die op de
boomtakken zaten te soezen.
En hij leefde gelukkig zó
gelukkig, dat op zekere dag
een smalle kano met een
bruin, zwartharig meisje erin
door zijn geluk werd aange
trokken en van een ander
eiland naar het zijne peddelde.
Hij zag haar naderen als een
felle, kleurige stip, die leek te
vonken als een op het water
gevallen ster. Hij zag haar na
deren zonder verbaasd te zijn,
want hij verwachtte haar.
Waarom?
Omdat hij jong was, en wist
dat zijn jeugd ergens op de
wereld een sluitstuk had dat
komen zou. Zo gaat dat in
dromen soms als men ge
lukkig is.
Hij stapte in de kano, die
even wankelde, waarop zij
kirrend lachte. Hij ging zitten
met zijn gezicht naar het hare,
en plotseling lachten zij geen
van beiden meer. En de kano
dreef weg, terwijl de peddel
doelloos op de bodem lag.
Waar zijn ze nu?
Dat is niet belangrijk. Be
langrijk is, dat op het eiland
tenslotte moord en doodslag
heerste en de sterkste matroos
als laatste overbleef tussen de
lijken. Hij had alle kaarten,
alle duiventongen en alle
ananas met gebloesemde gem
ber voor zich alleen. Toen het
eiland langzaam in een nevel
verdween, zag ik hem zitten
tussen zijn schatten als een
eenzaam man met bebloede
handen en een maagzweer.
Ook daar waren toen geen
arme Amerikanen
meer.
Bezitters. Acht miljoen Amerikaanse ge
zinnen vijftien percent van het totale
aantal hebben meer dan één auto,
vijftien miljoen Amerikanen hebben
een jachtakte en 115 miljoen een le
vensverzekering, zo blijkt uit de statis
tieken die gevoegd zijn bij het econo
mische jaarverslag dat woensdag door
Eisenhower aan het Congres is voorge
legd.
Vuurgevecht. Een twintigtal officieren
van het leger is door de justitie te Ca
racas gearresteerd wegens een samen
zwering tegen de regering. Aan de ar
restatie ging een vuurgevecht vooraf
met vier samenzweerders waarbij een
hoge politiefunctionaris werd gedood.
Gevaarlijk. De Amerikaanse commissie
voor kernenergie heeft tot dusver 569
Zwitserse horloges achterhaald die een
radio-actieve straling afgaven welke
hoger is dan de toegestane maxima. Bij
432 horloges kwam strontium-90 op
wijzers en wijzerplaten voor. De Rolex-
maatschappij heeft op zich genomen
zorg te dragen voor vervanging van de
gevaarlijke onderdelen, zonder dat de
eigenaars van de G.M.T.-Masters er
nadeel van zullen ondervinden.
Slachtoffers Op de Deense kust tussen
de plaatsen Kramnitze en Hyllekrog
zijn opnieuw honderden zeevogels aan
gespoeld die het slachtoffer zijn ge
worden van olielozingen uit schepen.
Maatregelen werden genomen om de
hulpeloze dieren een langzame dood te
besparen.
Ongewenst. Een comité van vakbonds
functionarissen in de Schotse haven
Dundee heeft een resolutie aangeno
men waarin geprotesteerd wordt tegen
het bezoek van vijf Westduitse oorlogs
schepen aan de haven op 29 januari.
Het protest is gericht tegen de herle
ving der nazi-mentaliteit in West-Duits-
land en de vakbondsmensen eisen dat
het vlootbezoek zal worden afgelast.
Ontploffing De Russen zullen, teneinde
een belangrijke steenkolenlaag in Si
berië bloot te leggen, een ontploffing te
weeg brengen waarvan de kracht gelijk
staat met drie kernbommen van het
type dat voor Hirosjima gebruikt werd.
Het >lad Sovjet-Rusland, dat dit be
kendmaakt, schrijft dat de hoeveelheid
explosieve middelen waarvan de
naam niet wordt onthuld zal worden
verdeeld over 44 gaten van 'n gemid
delde diepte van 45 meter. Door de ont
ploffing zullen tien miljoen kubieke me
ter aarde en rotsen omhoog komen.
Duur zitje. Een koor van protesten is ge
rezen tegen een besluit van de Parijse
gemeenteraad om de huur voor ver
warmde terrassen aan de boulevards
te verhogen van 280 tot 650 franc per
vierkante meter. De vereniging van ho
telhouders wil in deze stappen bij de
autoriteiten ond rnemen.
