De regering hult zich nog steeds in vaagheden Stafchef Ely in Algerije Algiers verlaten door militair en burgerlijk bestuur OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT DREIGENDE AFSCHEIDING EN BURGEROORLOG HET WEER Het.i „Die Raeckse" ca<é-n..t. f. 45,90 In de krant van heden: „Amsterdam en Rampenfonds kunnen rampschade in Oostzaan dragen" Het woord is aan Berkelse arts zal weer terechtstaan I 'erdacht van giftnoord op mede-gevangene STUURMALS, COHEN Verdien in een half uur! House of England oor de slachtoffers van Tuindorp-Oostzaan De Gaulle via de N.TS. HEDENAVOND OM 8 UUR SPREEKT DE GAULLE Parachutisten bezetten het regeringsgebouw Afnemende wind Te ver 74e JAARGANG No 171 Directie, Redactie, Administratie Grote Hout straat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen). Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks VRIJDAG 29 JANUARI 1960 Haarlems Dagblad 305e JAARGANG No 19 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65, fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107, t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt. Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije (Van onze reisredacteur) PARIJS, 29 januari De Algerijnse crisis nadert zijn beslissend stadium: de hoogste Franse militaire en civiele autoriteiten hebben de stad Algiers verlaten en in het binnenland (vermoedelijk in het stadje Blida) hun hoofdkwartier ge vestigd „van waaruit zij werkelijk kunnen commanderen Vanavond om 8 uur spreekt De Gaulle voor radio en televisie een rede uit, waarin hij moet zeggen hoe hij de crisis denkt op te lossen, een crisis, die met rasse schreden naar een burgeroorlog dreigt te leiden. In Parijs wordt toegegeven dat het gevaar van afscheiding van Algerije dreigt en dat dit een noodlottige breuk in het leger met zich zou kunnen brengen. Het gerucht loopt in Parijs, dat De Gaulle, die zijn rede vanmiddag zal vastleggen, daarna zelf naar Blida zal gaan. De re- geringsgcdelegeerde in Algiers, Paul Delouvrier, hield voordat hij gisteravond op order van de regering met bevelhebber Challe naar het binnenland vertrok, om zich vrij te maken van de druk van de extremistische rebellen en die leger eenheden. die hen steunen, een lange en uiterst bewogen radiorede, waarin hij letterlijk zei: niet ae afscheiding van Algerije bewerk stelligen, want dat zou het verlies van Frankrijk zijn". De Gaulle betoogde in zijn toespraak tot de raad van state dat er op het ogenblik „niets belangrijker is dan de wettelijke grondslag van de staat te verzekeren. Hij eindigde met de verzekering vastbesloten te zijn zijn taak als staatshoofd te voldra gen. De Gaulle werd bij zijn verschijnen op straat luid toegejuicht. Debré overlegde driemaal met generaal Ely, chef van de generale staf. Gister avond spraken De Gaulle en Debré weer met elkaar. Na de kabinetszitting van gis teren verklaarde minister Buron: „Wij hoeven geen geweld te gebruiken, want wij hebben een intelligente oplossing, maar de politiek van zelfbeschikkings recht voor Algerije blijft gehandhaafd". (Zie verder pagina 7) Advertentie „Ik weet dat ik het verschrikkelijke ri sico neem van een burgeroorlog in Al gerije om het nog grotere risico van een afscheiding van Algerije, het vertrek van De Gaule en een burgeroorlog in Frankrijk te vermijden". „Ik heb ook het verschrikkelijke risico van een breuk in de eenheid van het le ger op mij genomen", zei Delouvrier, al vorens een hartstochtelijk beroep te doen op de Franse officieren cn soldaten in Al gerije om trouw te blijven aan De Gaulle en generaal Challe te blijven gehoorza men. Mocht de breuk in het leger komen, zo verluidt in Parijs, dan is De Gaulle ge reed de extremisten en de met hen heu lende legereenheden het mes op de keel te zetten en de bevoorrading van Al gerije stop te zetten. Mochten de heethoof den dan toch door de knieën gaan, dan zouden Delouvrier en Challe in een posi tie zijn uiteindelijk de banden tussen Pa rijs en Algerije te herstellen. Dit waren de eerste duidelijke tekenen dat het De Gaulle bittere ernst wordt met zijn pogin gen om de Algierse crisis op zijn eigen manier op te lossen. Inmiddels wacht Frankrijk met inge houden adem op De Gaulle's rede van avond. Er is weinig over uitgelekt, alleen dat De Gaulle niet van zins is met mili tair geweld de rebellen van achter hun barricades te verdrijven, maar wel om hen zo nodig te isoleren. Delouvrier. die zijn toehoorders bleef aansporen naar hem tot het einde te luis teren, schilderde het schrikbeeld van een mogelijke afscheiding van Algerije of een val van het regime-De Gaulle. Hij zei dat het leger vooral de noodzaak ziet de een heid van het leger te bewaren, maar dat de noodzaak om de eenheid van de repu bliek te bewaren niet minder is. Hij zei dat men de 13e mei niet nog eens over kan doen, omdat er geen De Gaulle meer in reserve is. Hij bezwoer alle militai ren. die zich afvragen aan welke chef zij moeten gehoorzamen dat er maar een op lossing is: gehoorzaamheid aan De Gaulle en Challe. Challe zelf sprak ook een paar woorden voor zijn vertrek: „Het Franse leger mag BARTElJORtSSTR .-.HAARLEM Tfl. 13439 UIDSRTRAAT Bil KONINGSPLEIN! AMSTERDAM REGENKLEDING Advertentie BALANS OPRUIMING BONTMANTELS CHIN. PERSIANER in zwart cn grijs lang v.a. 125. kort v.a. 99.50 NERZBISAMRUG, lang. diverse tinten 695. BONTHUIS HÉLÊNE (V i c o m a N.V.) Nu: WILHELMINAPARK 17 Haarlem Z. - Bus 6 - Tel. 19056 pag. XV eerrapporten 1, 2 Uit het binnenland2, 4, 5, 13 Buitenlands nieuws 3, 7 Van Das, tot Dag3 Op de Praatstoel 3 Uitgaan in Haarlem4 Esperanto-cursus 4 Kunst 5 Uit stad en omgeving9, 11 Agenda van Haarlem en IJmond 13 Op en om het Binnenhof13 Feuilleton 13 Horen en Zien15 Beeldverhalen 15 Boekenhockje 15 Economisch nieuws17 Beurs 17 Scheepsberichten 17 Sport 19 Dit nummer bestaat uit twintig pagina s Matthewman: Wij schrijven ondeugden toe aan de menselijke natuur, maar waarom de deugden niet? Een recent portret van Prinses Bea trix, die op 31 januari haar 22ste ver jaardag viert. (Foto Max Koot) De reeds tot levenslang veroordeelde Berkelse arts O., die thans 51 jaar is, zal in april a.s. weer voor de Leeuwarder rechtbank terechtstaan. De officier van Justitie, mr. M. H. Gelinck, is thans druk bezig met de zeer omvangrijke dagvaar ding samen te stellen. O. wordt thans ten laste gelegd, dat hij in februari 1958 zijn medegevangene Lodder, die ook tot levens lange gevangenisstraf wegens vergiftiging van zijn vrouw was veroordeeld, met cyaankali om het leven heeft gebracht. Komt de rechtbank tot een veroordeling een dergelijke rechtszaak is uniek in ons land dan betekent dit, dat dr. O. voor geen enkele vermindering van straf meer in aanmerking komt. Advertentie OPRUIMING 20 - 50 KORTING JUWELIERS Houtplein 15 HORLOGERS Advertentie Voor de mooiste en intiemste zaaltjes van Haarlem naar Tel. 13147 - Tot 250 pers. - Tel. 13147 Advertentie Jü Meer lijd hebt u niet nodig om in onze Service-Verkoop zo'n magnifiek bruin/groen of grijs /blauw Bannockburn kostuum te kopen In een ex clusief model van Gordon. Van f229,50 voor II 83,60 tot 6 Februari Amsterdam - Den Haag Eindhoven - Hilversum - Bussum Advertentie KOMPLETE UITRUSTINGEN voor alle Maatschappijen van de KOOPVAARDIJ TERLENKA UNIFORMEN UNIFORMSPECIALISTEN ZIJLSTRAAT 71 HAARLEM plaats de verantwoordelijkheid toevalt voor de hulpverlening en schadevergoe ding. Daarnaast heeft het Rampenfonds spontaan het initiatief genomen voor schadevergoeding in de persoonlijke sfeer. De regering heeft zich op de hoogte ge steld over de vraag of de eerstgeroepen instanties redelijk in staat zijn hulp en schadevergoeding te verlenen. Dat bleek zo te zijn. Onder die omstandigheden heeft de regering het initiatief willen la ten aan Amsterdam". „Het zou onjuist zijn als de regering zich bereid zou verklaren, de middelen van het Rampenfonds zo aan te vullen dat volledige schadevergoeding gewaarborgd is. Het Rampenfonds zou dan worden ge denatureerd tot een uitdelingsapparaat van d_ overheid, een situatie die het fonds zelf niet ambieert Het Rampenfonds zal de schade in de persoonlijke sfeer vergoe den op dezelfde royale basis als in 1953. Bij uitzondering is het Rampenfonds ook bereid de schadevergoeding voor winkels en bedrijven te regelen". „Het gebeurde in Tuindorp-Oostzaan is wel een ramp van nationale betekenis, maar niet van nationale omvang zodat initiatieven voor de hulpverlening e.d. in beginsel moeten worden overgelaten aan gemeente Amsterdam, die uitkeringen doet in de verwachting dat het Rampen fonds volledig vergoedt". Prof. Oud (V.V.D.) vroeg, overleg te ope nen met het departement van Financiën over fiscale tegemoetkomingen, waardoor giften aftrekbaar worden voor inkomsten belasting en vennootschapsbelasting. Mi nister Toxopeus was bereid dat overleg te openen, maar hij wist niet of het moge lijk is, zulke faciliteiten te verlenen. Het zou in ieder geval bij de wet moeten ge beuren. Prins bezocht getroffenen In hoge zwarte laarzen, gehuld in een warme Montycoat, is Prins Bernhard van ochtend om half tien in zijn kwaliteit van voorzitter van het Nationaal Rampen fonds vergezeld van de commissaris der koningin in de provincie Noordholland dr. M. J. Prinsen, via Zaandam bij het Bar- nergat, de westelijke uithoek van de on dergelopen polder in Amsterdam-Noord, aangekomen. Op de Oostzanerdijk voegden de burgemeester van Amsterdam en de vice-voorzitter van het Rampenfonds, mr. W. F. Schokking zich bij hen. De Prins stapte met de andere bezoekers over in een busje van de gemeentepolitie en reed daarin over de bijzonder modde rige en smalle dijk naar de plaats waar het water de polder was ingelopen. Een felle westenwind met striemende regen vlagen joeg over het landschap, toen hij daar aankwam. Nadat de Prins was overgestapt in een hofauto, reed men over de hoge dijk langs de rand van de thans ook drooggevallen pulder. De route ging allereerst naar het nieuwe gedeelte van het Tuindorp. Er heerste een grote bedrijvigheid. Talloze bewoners waren juist teruggekeerd en poogden enige orde in de chaos te schep pen, waarin zij hun woning aantroffen. In het huis van de groentehandelaar W. Rootlieb bezag de Prins de onbeschrijfe lijke chaos van modder en vernield meubi lair. Glibberend over het slib ging het gezelschap door het nauwe gangetje naar binnen, waar de Prins de groentehande laar en zijn vrouw de hand drukte. Ter wijl mevrouw Rootlieb haar tranen de vrije loop liet, vertelde haar man met levendige gebaren wat hij beleefd had sedert de ochtend van de ramp. De Prins bezocht ook de woning van de hulpprediker C. Lebbing aan het Pleiaden- plein die zelf tot de slachtoffers behoort en vrijwel niets meer had kunnen redden. Kinderen van de hulpprediker waren druk aan de schoonmaak. Met verwondering keek de Prins naar een volkomen ver woeste piano, die in stukken gebroken op haar zij op de grond lag. De Prins besloot zijn bezoek aan het verdronken Tuindorp met een korte rond gang door de Henri Dunant", het hospi taalschip van het Rode Kruis, bij de N.D.S.M. Hier worden een twintigtal zieken verpleegd, voor wie de barre tocht door het water te veel is geweest. Op de terugweg naar de auto's zag de Prins in bijna alle deuren van de wo ningen aan het Orionplantsoen de juist teruggekeerde bewoners staan. En passant wandelde hij even naar de oude weduwe H. van der Weiden toe, en nam ook bij haar een kijkje. Refererend aan de oproep tot hulp aan de slachtoffers van de overstroming in Amsterdam, uitgaande van het Rampen fonds, vestigen wij de aandacht op de mo gelijkheid voor onze lezers om hun gift voor dit doel bij onze kantoren te depone ren. waarna wij zullen zorgen voor door zending naar het Rampenfonds. Wij zullen de bij ons inkomende giften in de krant vermelden. 11e verantwoording H. J. S. 1.—; S. E. L. 2.50; H L2.50: N. N. 2.50; Huize Parkzicht 27.—; C. en M. 10.Mannenkoor Solingerwald 45.20; A. G. 25.—; Wed. S. 2.50; J. Enschedé en Personeel 1735.39; P. J. 10.—; S. P. 5.—; J. W. M. 5.—; J. E. R. f 5.—; H. B. 2.50; Mej. P. H. Z. 1.—; r. T. A. 50.—; M. H. Z. 10.—; J. V. 5.—; N. W. T. 5.—. Dagtotaal 1952.09. In het geheel is thans verantwoord een bedrag van J 6346,17. Ten bate van de bewoners van Tuindorp- Oostzaan had het Nationale Rampenfonds vanochtend f 1.147.932,65 totaal ontvangen, namelijk 780.722,04 op de girorekening 9575 en 367.200.61 op het gironummer 768. De 136 Rode-Kruisafdelingen, die zater dag collecteerden, verzamelden 540.000. Terug naar Tuindorp Oostzaan! In drommen trokken de bewoners van morgen via de Kometensingel naar hun huizen. Minister Toxopeus heeft donderdagmid dag in de Tweede Kamer de (gisteren ver melde) vragen van de heren Koersen (K.V.P.) en Den Uyl (Arb.) omtrent de vergoeding der rampschade in Tuindorp Oostzaan beantwoord. Zijn antwoord wordt door velen als „vaag en onbevredigend" ervaren, omdat de bewindsman niets definitiefs zei over de voornaamste kwes tie, n.I. of de regering eventueel be reid zal zijn, bij te passen indien het Ram penfonds onverhoopt niet voldoende geld zou ophalen om de slachtoffers in Tuin dorp-Oostzaan volledig schadeloos te stel len. Hij bepaalde zich ertoe, te verklaren dat de regering „op het standpunt staat dat de slachtoffers van de overstroming in Tuindorp-Oostzaan terstond volledig moe ten worden geholpen en niet behoeven te wachten tot de schuldvraag is vastge steld". „In de huidige situatie is de regering van mening, dat Amsterdam in de eerste De N.T.S. zal vanavond de rede van pre sident De Gaulle tot het Franse volk, rechtstreeks overnemen van de Franse te levisie. Deze overneming begint om acht uur. Tevoren zal mr. G. B. J. Hiltermann een inleiding houden. Na de toespraak van president De Gaulle zal mr. Hiltermann een samenvatting van deze toespraak geven. PARIJS (Reuter-AFP) Generaal Paul Ely, chef van de Franse generale staf. is gisteravond in het geheim naar Al gerije gevlogen om zich bij de regerings leiders op hun hoofdkwartier buiten Al giers te voegen. De luchtbasis Blida ten zuiden van Al giers is afgesloten. Niemand mag erin of eruit. Het luchtverkeer op de basis is drukker dan gewoonlijk. Parachutisten hebben vanmorgen het regeringsgebouw van Algiers bezet en de wacht voor het radio- en televisiestation in Algiers over genomen van de gendarmerie. In Algiers vermoedt men dat Parijs de verantwoordelijkheid voor een mogelijke actie tegen de oproerlingen in de komende twaalf uren op de officieren van de para chutistenregimenten bij de barricaden wil schuiven. Toen Reuters correspondent de ze gedachte uitsprak, werd de telefoon verbinding door de censuur verbroken. In Parijse regeringskringen verwacht men dat de oproerige kolonisten vóór De Gaulles rede aanvallen zullen doen op re geringsgebouwen, postkantoor en radio zender. Als de parachutisten in de stad zich bij hen zouden aansluiten zou de op richting van een voorlopige regering in Algiers waarschijnlijk worden. Verwachting tot morgenavond: Delouvrier schetste in zijn radiotoe spraak, die in Algiers, dat thans vrijwel geheel in handen van de rebellen is, de ver warring zo mogelijk nog groter maakte, ten behoeve van de luisteraars in Frank rijk de dramatische ontwikkeling in Alge rije. Hij zei: „Er zijn nog geen opstandelin gen in Algiers, alleen mensen die vastbe sloten zijn Frans te blijven en bereid zijn daarvoor te sterven. Er is ook geen onge hoorzaam leger in Algerije. Het staat van gezicht tot gezicht met die vastbesloten Fransen. Dat is een zo verschrikkelijk conflict, dat niemand durft te schieten. Frankrijk moet begrijpen hoe afschuwe lijk dit is. Ik heb aan militairen de vraag gesteld of zij zouden gehoorzamen als zij order kregen te schieten. De gezichten, zelfs van keiharde parachutisten, vertrok ken bij die vraag, ik heb hun tranen ge zien In Amerika heeft door het ingrijpen van Kroesjtsjev een gelukkige gezins hereniging plaats gehad: twee Let landse kinderen, die bij de Russische opmars in Oost-Europa in 1945 van hun ouders gescheiden werden, zijn thans weer met hen verenigd. De ouders, die in Amerika wonen, had den een smeekbede gericht tot Kroesj tsjev bij diens bezoek aan de V.S. en deze liet onmiddellijk na zijn thuis komst visa voor de kinderen gereed maken. Bij de overtocht naar de V.S. maakten de kinderen een tussenlan ding op Kastrup in Denemarken. Men ziet hier de 20-jarige Regina en de 15-jarige Thomas Leona Vicinte een foto van hun ouders bekijken. Vooral aanvankelijk nog enkele buien, later plaatselijk opklarin gen. Harde tot krachtige, gelei delijk tot matig afnemende wind tussen noord en west. Dezelfde of iets lagere temperaturen. Volledige weerrapporten op pagina twee.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1960 | | pagina 1