Uitgaan in Haarlem
Hervormde synode besprak
„geloofszending" en herdoop
WEKELIJKSE ESPERANTO-CURSUS
MEUBELSHOW
ottö~dTbëlius
Achttiende les
v. DUIVENB0DEN
VRIJDAG 12 FEBRUARI 1960
HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
11
TONEEL
MUZIEK
VOLKSUNIVERSITEIT
AMATEURTONEEL
DIVERSEN
TENTOONSTELLINGEN
Explosie in garage;
twee gewonden
Kerkelijk Nieuws
Examens
LEZEN EN LATEN
LEZEN
FRUITJES
WILC O-UITJES
Chauffeur in auto
door gas gestikt
DC-8 in april op KLM-lijn
Amsterdam-New York
Kerkelijk Leven
Zaterdag 13 februari, Stadschouwburg,
20.15 uur: Het Rotterdams Toneel geeft
„Spel der vergissingen", een blijspel van
William Shakespeare, onder regie van
Ton Lutz. Medewerkenden zijn onder
andere Adolf Rijkens, Hans Boswinkel,
Ann Hasekamp, Thera Verheugen, Coba
Keiling, Ton van Duinhoven en Wim
Grelinger.
Zondag 14 februari. Stadsschouwburg,
20 uur: Het Rotterdams Toneel geeft
„Toneel op het kasteel", een anecdote
van Ferenc Molnar, onder regie van Jan
Teulings. Medewerkenden zijn onder
andere Pim Dikkers, Hans Croiset, Leo
de Hartogh, Petra Verbeek, Pieter Lutz,
John Lanting en Rob van der Linden.
Maandag 15 februari, Stadschouwburg,
20 uur: De Nederlandse Comedie geeft
een voorstelling van „Hier met de poet",
een blijspel van F. Marceau, onder regie
van Guus Oster. Medewerkenden zijn
onder andere Ank van der Moer, Rita
Maréchal, Henk Rigters, Dick Swidde,
Guus Oster of Frans 't Hoen en Adelheid
van der Most.
Donderdag 18 februari. Stadsschouwburg,
20 uur: De toneelgroep „Theater" geeft
een voorstelling van „J.B." geschreven
door Archibald MacLeish, onder regie
van Robert de Vries. Medewerkenden
zijn onder andere Caro van Eyck, Hans
Tiemeyer, Hans Culeman, Anne-Marie
Heyligers en Robert de Vries.
Vrijdag 12 februari. Concertgebouw, 20 u.:
Het N.Ph.O. geeft een concert onder
leiding van Henri Arends. De pianist
George van Renesse verleent zijn mede
werking. Op het programma staan wer
ken van Haydn, Beethoven, Bizet en
Tschaikowsky.
Maandag 15 februari. Clubgebouw op het
sportveld aan de Kleverlaan, 19 uur:
Muziekuitvoering door twaalf jongeren
van „Jeugd en Muziek". Er worden wer
ken uitgevoerd van Bach. Handel, Mar
cello. Stamitz, Ibert en Albeniz.
Dinsdag 16 februari. Concertgebouw, 20 u.:
Het N.Ph.O. geeft het zevende concert in
de serie D, onder leiding van Henri
Arends. met als soliste Nan Merriman,
mezzo-sopraan. Uitgevoerd worden wer
ken van Mozart, Wagner en Mahler.
Woensdag 17 februari. Tuinzaal Concert
gebouw. 20 uur: Lustrumconcert voor
leden van de sociëteit „Teisterbant". Op
het programma staan werken van leden
componisten.
Donderdag 18 februari, 15.30 tot 16.30 uur:
Beiaardbespeling door Arie Peters. Het
programma wordt woensdag bekend
gemaakt.
Vrijdag 19 februari. 11-30 tot 12.30 uur:
Beiaardbespeling door Arie Peters. Het
programma wordt donderdag bekend
gemaakt.
Dagelijks in 't Goede Uur tot 15 februari:
Klassiek grammofoonplatenconcert van
werken van Mozart en Beethoven. Van
15 tot 22 februari werk van Johannes
Brahms.
Dinsdag 16 februari. Frans Halsmuseum,
14.30 uur (ingang Groot Heiligland):
Mpvrouw G. la CroixHansen houdt een
lezing over de ontwikkeling van de per
soonlijke smaak.
Woensdag 17 februari. Frans Halsmuseum.
20 uur (ingang Groot Heiligland): Ir. A.
Lopes Cardozo houdt een lezing met
film over de mogelijkheid om, na in
voering van interplanetaire ruimtevaart,
de vaste sterren te bereiken.
Donderdag 18 februari, Coomhertlyceum.
20 uur: De kunstschilder T. H. Delft
geeft een cursus in tekenen naar levend
model.
Donderdag 18 februari, Frans Hals
museum. 20 uur (ingang Groot Heilig
land): Vertoning van de film „Hellza-
poppin".
Dinsdag 16 februari. Stadsschouwburg.
20 uur: De Letterlievende vereniging
,.J. J. Cremer" geeft een voorstelling van
„De Trouwge'.ofte", een blijspel in drie
bedrijven van Kenneth Horne, onder
regie van Henk Bakker.
Zaterdag 13 februari, Concertgebouw,
20 uur: Feestavond van de voetbalver
eniging „Schoten".
Zondag 14 februari, Concertgebouw. 14.30
uur: Het Eerste Nederlandse Jeugd
toneel geeft een middagvoorstelling van
..Piggelmee".
Zondag 14 februari, Concertgebouw. 20 u.:
Feestavond Katholieke Bouwvak-arbei
dersbond ,.St. Joseph".
Maandag 15 februari. Concertgebouw.
14.30. 19.15 en 21.15 uur: Op initiatief
van de Geïllustreerde Pers n.v. worden
modeshows gehouden.
Maandag 15 februari, Tuinzaal Concertge
bouw, 20 uur: De r.-k. toneelvereniging
„Rokate" geeft een voorstelling van „De
man op de bromfiets".
Maandag 15 februari, Brinkmann. 20.15 tot
22 uur: Voor leden van de Stichting Ge
loof en Wetenschap houdt de heer H. J.
H. van Dijk een cursus over „Introductie
tot de wereld van het Franse chanson".
Dinsdag 16 februari. Hotel Boekenrode,
20 uur: Voor de leden van de vereniging
Buurt belang Aerdenhout houdt de bur
gemeester van Bloemendaal, dr. D. H.
Peereboom-Voller, een lezing over „Het
zien van de moderne beeldhouwkunst".
Dinsdag 16 februari, Brinkmann. 20 uur:
Voor de leden van de Studievereniging
voor Psychical Research houdt dra. C.
M. LuytenPeereboom een voordracht,
getiteld: „De ontdekking van het Dune-
effect".
Dinsdag 16 februari. Café rest. Brinkmann,
20 uur: Voor de leden van de Konink
lijke Natuurhistorische Vereniging houdt
de heer Sipkes een lezing over „Italië,
land. volk en natuur".
Woensdag 17 februari. Feestzaal Noord, 20
uur: De heer De Rooy houdt een voor
dracht met dia's en films over de „Zee
sleepvaart".
Woensdag 17 februari. Kennemer-Lyceum.
20 uur: Voor het genootschap „Les Con
férences Frangaises" spreekt pater
Dubarle over „Psychanalyse de la
science-fiction".
'Voensdag 17 februari. Gebouw Flora.
20 uur: Voor de leden van de K.A.B.
snreekt broeder Basilius Sewalt over
..Opvoeding der moeilijk opvoedbare
jeugd".
-Voensdag 17 februari. Aula Gymnasium.
20 uur: Voor leden van de Kennemer
Kring van de school voor Wijsbegeerte
houdt dra. M. M. Boldingh een cursus
onder de titel „Philosophie en religie-
grenzen en grensoverschrijdingen".
Woensdag 17 februari, Tuinzaal Concert
gebouw, 14.15 uur: Ing. J. Hammes
spreekt voor de leden van de Neder
landse Huisvrouwen Vereniging over het
onderwerp „Uit de wereld der edel
stenen".
Woensdag 17 februari. Bovenzaal Concert
gebouw, 20 uur: Het Gewestelijk Ar
beidsbureau geeft een voorlichtings
avond.
Woensdag 17 februari, Minerva Theater,
20 uur: De r.-k. harmonie St. Michaël
geeft een uitvoering.
Donderdag 18 februari, Minerva Theater,
20 uur: Filmavond van het Leger des
Heils.
Donderdag 18 februari. Concertgebouw,
10 en 14 uur: Toneelvoorstelling van de
Verenigde Scholen met de Bijbel.
Donderdag 18 februari, Gebouw van de
Maatschappij tot Nut van 't Algemeen,
Lange Veerstraat, 14.30 uur: De heer H.
Bakker houdt een lezing over toneel
spelen en -schrijven.
Vrijdag 19 februari. Aula Gymnasium,
14.15 uur: De directeur van de keurings
dienst voor waren dr. G. Tierie,
houdt voor de leden van de Nederlandse
Vrouwen "Elektriciteitsbeweging een
lezing, getiteld: „Wat doet de keurings
dienst van v;aren voor de huisvrouw".
Vriidag 12 februari. Stadsschouwburg,
20-15 uur: Voor de leden van de Stich
ting Geloof en Wetenschap vertoont
notaris J. Brandts Kzn. enkele Chaplin-
films.
Iedere zaterdag van 20 tot 23.50 uur is de
Jongerensociëteit ..Haerlem" geopend in
het gebouw op het sportveld aan de
Kleverlaan.
Teylermuseum: Schilderijen uit 19e en 20e
eeuw Tekeningen uit de Hollandse
Italiaanse en Franse school van de zes
tiende tot de twintigste eeuw Fossielen
mineralen, natuurkundige instrumenten
Dagelijks van 11 15 uur behalve maan
dag en eerste zondao van de maand
van 1315 uur: Expositie tekeningen en
etsen van Rembrandt. Dezelfde openings
tijden.
Rissfhoppelijk Mu«^u«" lansstraat: Oud*
religieuze kunst schilderijen, middel
eeuwse beeldhouwwerken. 10—17 uur
zondagen 13—16 uur
Frans Halsmuseum: Permanente tentoon
stelling van werken uit de Haarlemsf
school van de 16de eeuw tot op heden
Dagelijks geonend van 10—15 uur. des
zondags van 13—15 uur
Voormalig woonhuis facohus van Looy
(Kleine Houtweg 1(13>: Op donderdagen
geopend van 10—12 30 en van 13 30 1"
uur. op zondagen van 14-17 uur
Kunstzaal „In 't Goede Uur": Gedurende
de gehele maand februari tentoonstelling
van tekeningen van Hans Mulder.
Woning Spaarndammerdük 100 fSnaarn-
dam): Van 6 tot 21 februari tentoon
stelling van werken van de kunstschil
der Jan van Geem ..Aquarellen van
Spaarndam". De exr-ositie is dagelijks
si-pponri v«n 10*»e »-,f inr
Vishal, van 13 tot 29 februari: Tentoon
stelling van werken van leden der Haar
lemse sociëteit „Teisterbant". Dagelijks
geopend van 1017 uur en zondags van
13—17 uur.
Advertentie
keelpijn?
neem dan vlug...
helpt snel en afdoende
PHIL1PS-DUPHAR NEDERLAND n.v.
In Emmen is door het ontsnappen van
gas uit een gasfles, een explosie in een ga
ragebedrijf ontstaan waardoor de bewo
ner, H. Wubs, brandwonden opliep en voor
behandeling naar het ziekenhuis te Em
men moest worden overgebracht De 19-
jarige leerlingmonteur R. de Lange, die
zich in een kantoortje achter de hal be
vond waar de gasfles stond had de tegen
woordigheid van geest om de gaskraan
van de brandende fles dicht te draaien en
deze naar buiten te werken waardoor hij
brand voorkwam. Hij liep hierbij enige
verwondingen op. De explosie had tot ge
volg dat een groot aantal ramen van de
garage sneuvelden. Een groot raam in de
showroom werd met kozijn en al uit de
muren gedrukt.
Ned. Herv. Kerk
Benoemd tot directeur van de Martha-
Stichting te Alphen aan de Rijn ds. J.
Veen, laatstelijk scheepvaartpredikant te
Singapore. Beroepen te Scherpenisse P. Al-
blas, kand. te Utrecht. Beroepen te Hoog-
blokland en te Linschoten R. E. Kuus,
kand. te Zeist. Aangenomen de benoeming
tot secretaris-generaal van het jeugd-
departement van de Wereldraad van
Kerken te Genève ds. A. H. van den Heu
vel te Utrecht, secretaris van de oecume
nische jeugdraad in Nederland.
Geref. Kerken (Vrijgemaakt)
Beroepen te Berkel-Rodenrijs M. J. C.
Blok te Utrecht-Noordwest
Geref. Kerken
Beroepen te Bergum (2de maal) R. Pe
tersen te Oudemirdum.
Leiden. Gepromoveerd tot doctor in de wis- cn
natuurkunde J. van den Broek te Leiden. Kandi
daatsexamen geneeskunde u: j. g. m. Barnhoorn,
Lisse en H. Schipper. Haarlem.
Delft Kandidaatsexamen werktuigkundig inge
nieur: R. Barthel en G. H Dijkman te Haarlem.
Lijst van door de Stadsbibliotheek aangeschaf
te boeken:
Romans: Anonymus. De laarzen dreunen weer;
Bastet. De aardbeving; Buzzati. Angst in de Sca
la: Hunter. Duisternis daalt over China; Lin Yu-
tang. Lady Wu. keizerin zonder geweten: Matti
cn Spekking, Hun huis in het oerwoud; Wagncr,
De vlag gaat voor dc dood: van de- Woestijne,
Verhalen; Neumann. Es waren ihrcr sechs: Bag-
by. Red is for killing: Borden. Martin Merri-
dieuw: Johnson. The humbler creation; Rogers.
The imperfect weave: Blondin, Un singe en hi-
ver; la Varende. M. le Due
Ontwikkelingsboeken: Eliëns. De volwassen
man: King, Rosa stond niet op. (geweldloze op
stand in Montgomery»: Langeveld. Beknopte theo
retische paedagogick, "e dr Ernst. Het gebruik
van de moderne rekenliniaal: van den Bergh. Het
menselijk lichaam: Kitay, Overwin reumatiek:
Hietbrink. Het licht in ons huis: de Waard. Elec-
tronica; Morselli. Glauco: van Straten. Toen blie
zen de poortwachters 'proza en poëzie, dl 4);
van Vlierden. Gerard Walschap: Speiser. China,
eeist und Gesellschaft: Cocnen. Schimmenspel;
Petit. Verdi: van den Broek. Spaans gepeperd:
Contenau. 7.o leefden de Babyloniërs en Assv-
riërs ten tijde van Nebukadnezar: Schulte Nord-
holt. Abraham Lincoln: Formaggio, Goya; Socio
logisch jaarboek, dl. 13. 1959.
Advertentie
zijn kant en klaar gebakken
Vraagt uw winkelier
De generale synode der hervormde kerk
heeft zich in haar vergadering van dins
dag te Woudschoten beziggehouden met 2
problemen, namelijk betreffende de „ge
loofszending" en betreffende de doop. Het
eerste komt aan de orde in een concept-
rondschrijven van de raad voor de zending,
een antwoord op velerlei verzoeken om in
lichtingen inzake verscheidene, niet-
kerkelijke zendingsacties, die vaak ook op
de zendingsvelden der kerken gaande zijn.
De naam geloofszending is te verklaren
uit de afkeer van de meeste van de zende
lingen van georganiseerde financiële ac
ties voor het bijeenbrengen van geld.
De grondslag van hun financiële beleid
is het geloof dat God hun op de juiste tijd
het nodige geld zal doen toekomen. De
zendelingen ontvangen hun opleiding aan
bijbelscholen. Bij vele .geloofszendingen"
bestaat de praktijk van het overdopen van
reeds gedoopten. Vele geloofszendingen,
niet alle, weigeren anderer arbeid te res
pecteren en tonen vaak grote onverdraag
zaamheid ten opzichte van andere zen
dingen. Het rapport zegt dat nooit in ge
sprekken met vertegenwoordigers ervan
de eindeloze verscheidenheid in deze groe
pen vergeten mag worden. Voor vele zen
dingsarbeiders der geloofszendingen kan
terecht grote achting en christelijke ver
bondenheid ervaren worden. Het rapport
stelt echter, dat de hervormde kerk even
wel haar leden allereerst moet wijzen op
hun verantwoordelijkheid voor de van die
kerk uitgaande zending. Aanbeveling van
financiële acties van geloofszendingen
door predikanten en kerkeraden moet ont
raden worden.
De synode behandelde vervolgens een
pastoraal advies inzake de Heilige Doop.
waarmee reeds in de synode van november
1959 een aanvang werd gemaakt. Hierin
wordt gezegd, dat herdoop moet worden
afgewezen en dat de doop niet afhankelijk
mag zijn van particuliere beleving van de
mens. (Deze kwestie kan niet los worden
gezien van de studie van de pinkstergroe-
pen, die op de synode eerder aan de orde
was en die menige kerkeraad voor ern
stige problemen stellen aangezien daartoe
behorende kerkmensen vaak vragen op
nieuw gedoopt te worden. Rgd4.
Het geloof moet niet eenzijdig Indivi
dueel worden benaderd, aldus het pasto
raal advies. Aan gemeenteleden, die de
herdoop wensen moeten deze dingen onder
het oog worden gebracht zonder hen uit
de gemeenschap der kerk te stoten. Ker-
keraadsleden, die deze inzichten hebben
moeten niet uit het ambt worden ver
wilderd. maar bii periodieke aftreding niet
Sinioro Walker el Nov-Yorko vojaiis
automobile en la kamparo kaj pro la fakto,
ke subite porko transiris la vojon, li havis
akcidenton. La aütomobilo cirkaübrakis
arbon kaj tiu objekto montrigis pli fortika
ol la veturilo, kiu tute kadukigis. Sinjoro
Walker perdis la konscion kaj ne plu sciis,
kio okazis al li. Kamparanoj alrapidis kaj
transportis la kompatindan sinjoron al
kamparana domo, kie ili enlitigis lin. Ku-
racisto ne trovigis en tiu malgranda loko
kaj ili do intencis venigi kuraciston el la
uibo. Guste kiam la kamparanino prenis
la telefonon en la manon por averti la ku
raciston, la Nov-Yorkano malfermis la
okulojn. Tuj alia virino donis al li glason
da lakto en kiu si miksis sufice grandan
kvanton da viskio kaj si admonis lin trin-
ki tion. Post kiam li prenis malgrandan
gluton por gustumi la enhavon, li tuj poste
metis ia glason al la buso kaj trinkis la
enhavon en unu gluto. Aperis sur lia vi-
zago afabla rideto kaj li demandis: „Bo-
nega lakto! Cu mi povas aceti tiun bovi-
non?"
Taalregels.
dat
89. -ind- is een achtervoegsel,
-waard- of -waardig- betekent.
kompatinda kompato medelijden;
kompatinda is dus beklagenswaardig en
wij zeggen gewoonlijk -arm-.
laüdinda waard om lof toe te zwaaien,
lofwaardig.
rigardinda waard om bekeken te wor
den, bezienswaardig.
90. -por gustumi la enhavon- om de in
houd te proeven. Het achtervoegsel -urn-
heeft geen vaste betekenis. We gebruiken
het maar in een twintigtal woorden.
okulumi knipogen: orumi vergul
den; cerbumi peinzen, piekeren.
91. forta sterk, gespierd.
fortika ook sterk, maar zo, dat het
tegen een stootje kan (stevig).
92. Hier hebben we gelegenheid om even
terug te komen op het zinnetje: la trinkan-
ta sinioro, en net zoals we van het zinne
tje: de kleine jongen kunnen maken: de
jongen is klein, zo kunnen we van ons zin
netje maken. La sinjoro estas trinkanta.
Als we nu even doorgaan, dan lijkt het
verwarrend. Kijk maar:
La sinjoro estas
La sinjoro estis
trinkonta
trinkanta
trinkinta
trinkonta
trinkanta
trinkinta
trinkonta
La sinjoro estos trinkanta
trinkinta
Daarmee zijn we aangekomen bij de sa
mengestelde tijden, zoals wij hebben in:
wij hebben gezongen, wij zullen gedron
ken hebben, enz.
Het ziet er naar uit, of we daar nooit
Op onze wijkbijeenkomsten zien wy
overwegend de oudere cursisten. Nu is ér
een plan naar voren gekomen om een eon-
tactavond voor de jongere deelnemers van
pl.m. 1835 jaar te organiseren en wel
Y'rydag 19 februari, 8 uur, Nieuwe Gracht
100. De cursusleider cn een paar jonge Es
perantisten zullen daar ook aanwezig zyn.
achter zullen komen, maar volgende week
doen we u dat zo keurig uit de doeken,
dat u zeggen zult: Hoe simpel, hoe logisch,
hoe eenvoudig!
Vertaling.
Mijnheer Walker uit New York reisde
per auto op het platteland en door het feit,
dat plotseling een varken de weg overstak,
kreeg hij een ongeluk. De auto omarmde
een boom en dat ding bleek sterker te zijn
dan het rijtuig, dat helemaal in elkaar zat.
Mijnheer Walker verloor het bewustzijn
en wist niet meer wat er met hem gebeur
de. Boeren kwamen aansnellen en trans
porteerden de arme man naar een boerde
rij, waar men hem in bed stopte. Een dok
ter was er niet in die kleine plaats en
dus waren ze van plan een dokter uit de
stad te laten komen. Juist toen de boerin
de telefoon in de hand nam om een dokter
te waarschuwen, sloeg de New-Yorker de
ogen op. Dadelijk gaf een andere vrouw
hem een glas melk, waarin ze een flinke
scheut whisky had gedaan en ze spoorde
hem aan dat te drinken. Nadat hij een
kleine slok had genomen om de inhoud te
proeven, zette hij dadelijk het glas weer
aan de mond en dronk de inhoud in een
teug. Er verscheen een vriendelijke glim
lach op zijn gezicht en hij vroeg: „Uitste
kende melk! Kan ik die koe kopen?"
75. Vertalen. De drie zinnetjes achter
elkaar horen bijeen.
De boerderij. Waar staat hij? Is hij
oud?
De vruchten. Waar groeien ze?
X Wie zal ze eten?
De dokter. X Wie heeft hem geroe
pen? Is hij vriendelijk?
De auto. Rijdt hij snel? Ja, ver
schrikkelijk snel.
De hond. Ligt hij in de mand?
X Vader geeft aardappels.
De kippen. X Leggen ze veel eieren?
X Wie verzamelt de eieren?
Het bord. Het staat op tafel. Wij
eten er uit.
De keuken. Hij is achter in het huis.
Moeder werkt er veel.
76. Vertalen.
Welke man zingt?
Die man zingt
Wie zingt?
Wie zingen?
X Wat zingt hij?
Welke jongens rennen?
Rennen die jongens?
Wie rennen?
Wat rent?
Waar rennen ze?
Wie wandelt?
Wandelt Vader?
Wandelen zij?
Waar wandelt hij?
Welke dame wandelt?
77. Een zin als: La viro, kiu kusas en la
lito, havas vundon sur la kapo, bestaat uit
twee zinnen.
De eerste, de voornaamste, de hoofdzin
is: La viro havas vundon sur la kapo.
De tweede, die bijvoeglijke zin heet, is:
Die (of hij) Tiu (of li) kusas en la lito.
Haal nu onderstaande zinnen eens uit
elkaar en doe het zo:
Hoofdzin: La viro havas
Bijvoeglijke zin: Li kusas
La hundo, kiun la knabo volas bati, estas
malgranda.
La tago, en kiu ni vizitis sinjoron Verd-
stel, estis varmega.
La libro, kiu kusas sur la tablo, estas de
mia frato.
La gazeto, en kiu mia patro legis tiun
historion, kusas sur la sego.
La muro, sur kiu kreskas la plantoj,
estal malnova.
78. -Hebben- is in Esperanto geen hulp
werkwoord, zoals in het Nederlands. Daar
om zijn we geneigd in alle zinnen, waarin
dat -hebben- staat, samen met nog een
ander werkwoord, fout te vertalen. Wij
hebben gezongen (let op de twee werk
woorden!) vertalen we aldus: Ni kantis.
Dat -hebben- moffelen we gewoon weg.
Staat -hebben-, of -had-, of -hadden-, enz.
alleen in de zin, dan vertalen we het ge
woon met -havas-. Ik heb een konijn,
wordt dan Mi havas kuniklon.
Vertaal nu:
1. Ik heb gewerkt. Wij hadden gevonden.
Zij hebben gehuild. Wie heeft gevraagd?
Heb je gelachen? Wij hebben gereisd. Waar
hebben ze geslapen? Wie hebben gedron
ken? X Wanneer heb je hem gezien?
X Heeft moeder de keuken schoonge
maakt?
2. X Karei heeft de wandelstok in de
hand. X Moeder heeft de theepot in de
hand. X Wie heeft mijn boek? X Ik heb
een hond en een kat. X Heb je de krant
al? X Wij hebben alle dagen mooi weer.
79. En nu maar weer ijverig lezen en ver
tellen. Dat is eigenlijk het voornaamste
deel van het werk. Alleen door lezen en
vertellen kunt u een volwaardig Esperan
tist worden.
Rectificatie. In les 17, 2e kolom, regel 6,
moet staan: la muro altièas.
De boekjes werden gewonnen door de
dames Rijken te Velsen-Z., Beek, Van
Aken, Rezelman, De Jong en Roodt te
Haarlem. De Vries te Bennebroek, Beekes
te Heemstede en de heren Kamps en Rie-
deman, beiden te Haarlem.
Gezonden werd: Ellernu van Szilaggi.
herkiesbaar worden gesteld. Het mode-
remen stelde evenals bij de voorgaande
kwestie voor het rapport in hoofdlijnen te
aanvaarden, het door de commissie van
ontwerp, aangevuld met enkele synode
leden, te doen bewerken, waarna het door
het breed moderamen zal worden vast
gesteld. Hieraan gaf de synode haar goed
keuring.
Dr. H. Berkhof en dr. J. M. de Jong.
rector en conrector van het theologisch
seminarium der hervormde kerk, deden
enkele mededelingen over de afgelopen
tien jaar van het seminarie. Wanneer over
enkele jaren het pastoraal centrum der
hervormde kerk in gebruik zal zijn ge
nomen zal de arbeid rondom het semi
narie zich verbreden, omdat dan meer
aandacht aan de nascholing van predikan
ten kan worden geschonken. Ds. Wolfens-
berger wees op de werving van de aan
staande predikanten, waaraan men met
vereende krachten zal moeten werken.
Ook de waarde van de studie in het bui
tenland van theologische studenten kwam
ter sprake. Dr. Berkhof antwoordde op dit
laatste, dat de studenten vaak te weinig
gebruik maken van de overvloed van beur
zen van het buitenland, die beschikbaar
zijn.
De 27-jarige ongehuwde chauffeur J. de
Witte uit Apeldoorn is in Vught door kool-
monoxydevergiftiging om het leven geko
men. De politie in Vught trof hem donder
dag vroeg dood in zijn wagen aan. Een on
derzoek wees uit, dat de uitlaat van zijn
auto lekte.
De chauffeur, die zelfstandig een monta
gebedrijfje exploiteerde, was naar Vught
gekomen voor reparatie van een trekker
met oplegger, die door de politie uit het
verkeer was genomen wegens een defecte
koppeling.
De monteur, die laat in de nacht ter
plaatse bij de defecte wagen arriveerde,
kon wegens de duisternis niets uitrichten
en heeft kennelijk in zijn eigen auto willen
overnachten. Om de koude te overwinnen
liet hij de motor doordraaien, met het ge
volg dat zich koolmonoxyde door het lek
in de wagen verspreidde.
Naar wij van de K.L.M. vernemen zal,
ondanks de vertraging in de aflevering,
de Douglas DC-8 in de eerste helft van
april worden ingezet op de dienst Am-
sterdam-New York. Deze dienst zal eerst
eenmaal per week met dit nieuwe type
vliegtuig worden gevlogen. In de eerste
helft van mei zal tot een dagelijkse dienst
met dit type toestel op dit traject wor
den overgegaan.
Advertentie
WIE REKENT....
bezoekt vrijblijvend de permanente
SPAARNE 11 t.o. de Damstraat
De meest verwende cliënt slaagt
bij onze „groep C 20"
van fabriek naar particulier
SPAARNE 11 - HAARLEM
Telefoon 13608 - 17165 - 34200
Bisschop Otto Dibelius heeft eind vorige
maand op de synode der Evangelische Kerk
in Berlijn-Brandenburg meegedeeld, dat
hij in 1961, wanneer zijn ambtsperiode als
een der zes presidenten van de Wereld
raad van Kerken afloopt, tegelijkertijd ook
van alle andere kerkelijke ambten ont
heven wil worden. Zowel het voorzitter
schap van de raad van de Evangelische
Kerk in Duitsland als zijn bisschopsambt
in de kerk van Berlijn-Brandenburg zal
hij dan neerleggen.
Bisschop Dibelius kon de 240 synode
leden," die "In Berlijn voor de taak staan
ernstige geschillen binnen de kerk te be
slechten, niet zeggen of hij aan de volgen
de synode nog zal deelnemen. Met het
verslag, waarin hij verantwoording afleg
de van zijn beleid, bewandelde Dibelius
niet de platgetreden paden, maar hij gaf
onder meer een vrij uitvoerige schildering
van zijn leven. Daarin nam het vraagstuk
van de overheid (hetzij onder het nazi
regime, hetzij onder het communistisch
bewind van na de oorlog) een ruime plaats
in. Legde de bisschop in zijn na dit verslag
voorgelezen „kerkelijk testament" een per
soonlijke geloofs- en schuldbelijdenis af,
hier, zo verklaarde hij, stond hij voor zijn
overtuiging.
In een toespraak van een uur sprak hij
over de „Obrigkeit". Hij zei: „Ik ben op
gegroeid in het overgeleverde begrip van
Romeinen 13, dat namelijk iedere overheid
van God is en dat het daarom plicht van
de christen is om de overheid onderdanig
te zijn. Ook na 1933 heb ik mij, zonder na-
tionaal-socialist te zijn. daaraan gehouden.
Totdat ik niet meer kon!"
Wanneer kwam dit keerpunt in het leven
van de nu bijna tachtigjarige bisschop?
„Het keerpunt kwam voor mij toen de
zaak van het zogenaamde leven-zonder
waarden en van het vergassen der Joden
ruchtbaar werd." Het inzicht dat hij des
tijds had gewonnen, dat Romeinen 13 wel
iswaar van kracht was gebleven, maar dat
een dictatuur als de nationaal-socialisti-
sche niet meer in de geldigheid der voor
schriften van Romeinen 13 betrokken kon
worden, had hem het „goede geweten ge
geven, veel te doen wat tegen de wetten
van de nationaal-socialistische staat in
ging." Niettemin had hij zich ook aan deze
overheid ondergeschikt gemaakt voorzover
het geweten hem het had toegestaan, en
hij had daarvoor de „hoogste prijs betaald,
die een mens betalen kan, de dood van
mijn beide in de oorlog gevallen zonen,
in een oorlog, die misdadig was en die be
gonnen was door een overheid, welke al
lesbehalve Gods dienares was".
Over de tijd na 1945 en met name over
het regiem van de Deutsche Demokrati-
sche Republik zei bisschop Dibelius woor
delijk: „Ik heb mijn best gedaan om deze
overheid te begrijpen. Het zou kunnen zijn,
dat wij onder deze nieuwe staatsvorm iets
moesten leren wat we tot dusver nog niet
hadden geleerd, zoals wellicht een gerin
gere waardering van de persoonlijke
eigendommen, een krachtiger betrekken
van de arbeiders in grotere verantwoor
delijkheid, gelijke opleidingskansen voor
alle kinderen of zij arm zijn of rijk, en
dergelijke." Toen echter ook hier door de
machthebbers zélf bepaald moest worden,
wat goed was of kwaad, was voor hem
dezelfde situatie aanwezig geweest als
vijftien jaar tevoren.
„Waar mensen als eigen meesters uit
maken wat goed en kwaad is, daar houdt
de regerende macht op dienares van God
te zijn. Dan is zij niet meer overheid van
Godswege. Dan is zij een zuiver wereld
lijke instelling, evenals andere wereldlijke
instituten. En de gehoorzaamheid die men
haar dan moet bewijzen komt uit andere
motieven voort dan uit het gelovig respect
voor een met goddelijke privileges uitge
ruste macht"
„Mijn kerkelijke testament"
Het „kerkelijke testament", dat bisschop
Dibelius hierop aansluitend voorlas, cul
mineert in de woorden: „Ik vraag mijn
kerk dringend, zich nooit in een ghetto te
laten drijven, doch zich steeds voor het
gezamenlijke leven van ons volk verant
woordelijk te weten; maar ik vraag haar
in volle ernst zich nooit te onderwerpen
aan de machten van deze wereld. Ik vraag
God. dat Hij de kerk steeds opnieuw vrij
make van de verzoeking, de geest van de
agitatie en van de propaganda, die voor
haar deur te keer gaat, in haar midden
binnen te laten. Ik bid voor allen, die een
ambt in de kerk hebben, dat zij niet moe
deloos mogen worden wanneer de grote
geestelijke crisis van deze tijd hun ambt
steeds moeilijker schijnt te maken. Crises
gaan voorbij. Jezus Christus blijft."
Tenslotte herinnert bisschop Dibelius
er aan, dat hij in het jaar 1945 de schuld
belijdenis van de Duitse kerk geformuleerd
heeft. „Ik wil niet uit de wereld gaan, zon
der dat wat wij toen gemeenschappelijk
beleden hebben, ook voor mij persoonlijk
te bekennen: Ook ik geef mij zelf schuld,
dat ik „nicht mutiger bekannt, nicht treuer
gebetet, nicht fröhlicher geglaubt und
nicht brennender geliebt habe." Maar ik
geloof in de barmhartigheid van God, die
groter is dan onze schuld. En zoals ik zelf
elke dag uit de vergeving van God heb
geleefd, zo vraag ik ook aan de mensen
ten aanzien van wie ik gezondigd heb, mij
te vergeven, zoals ook ik al mijn schulde
naren vergeving schenk."
Aldus enkele, zinsneden uit het „kerke
lijke testament" van bisschop Otto Dibe
lius. die in de geschiedenis van de Duitse
kerk bekend zal staan als de grote leider
der protestanten tijdens het nationaal-
socialisme en de jaren na de Tweede
Wereldoorlog.
De Marineraad heeft het onderzoek
naar de aanvaring tussen de „Karei
Doorman" en het Belgische vissers
vaartuig „Frans Elza" afgesloten. Zij
hoorde gisteren als getuige schipper
Roland Viacne uit Oostende, die in de
noodlottige nacht met zijn schip achter
de „Frans Elza" aanvoer.
