Frankrijks eerste kernbom ontploft Rozenburgproject zal f400 miljoen kosten „HOLIDAYS" Borgward Skoda B.M.W. 'CÏTRÖËÏÏ OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT RAMBLER HET WEER Geen overeenstemming over ambtenarensalarissen De Gaulle: „Sedert hedenochtend is Frankrijk machtiger en trotser" Lid van de club Akkoord over minimum verhoging 74e JAARGANG No 184 ZATERDAG 13 FEBRUARI 1960 305e JAARGANG No 32 Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije Koninklijke belangstelling voor de Zomerspelen „TER CLEEFF Kwakkelwinter Rede van prof. Klaassen GARAGE VERBEEK Van Loon's Automobielbedrijf Geert Hooe^eveen Het woord is aan éèe MORRIS hefowijou êuij! A. J. Rotteveel's Automobielbedrijf In de krant van heden: Plaatselijk mist Directie, Redactie, Administratie Grote Hout straat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen). Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 Haarlems Dagblad Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65, fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107, t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt (Van onze correspondent in Parijs) Vanmorgen, klokslag zeven uur, is in het woestijngebied van Reggane in de Sahara de eerste Franse kernbom met succes tot explosie gebracht. Sinds twee dagen gold de staat van alarm op alle militaire en meteorologische observatie posten. Toen gisteren ook de verschillende luchtvaartondernemingen uit Parijs aanzegging ontvingen de komende uren niet over het woestijngebied te vliegen, wist men wel bijna zeker dat het grote ogenblik, waarvan al jaren sprake is, nu niet lang meer uit kon blijven. Het grote ogenblik, dat Frankrijk, na de Ver enigde Staten, de Sovjet-Unie en Groot-Brittannië ook daadwerkelijk in staat zou blijken een kernbom tot ontploffing te brengen om zo aanspraak te kunnen maken op de vurig begeerde plaats van lid der „kernclub" en der officieel erkende grote mogendheden. Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Het nieuws werd vanmorgen, twintig minuten na de explosie, via alle Franse radiostations in een bijzondere uitzending wereldkundig gemaakt. Het bericht was kennelijk door De Gaulle persoonlijk ge redigeerd. Het Franse staatshoofd wenste alle geleerden, technici, militairen en ar beiders, die aan' de voorbereiding hadden meegewerkt geluk met dit succes, dat Frankrijk geheel op eigen kracht geboekt heeft en waardoor het defensieve poten tieel des lands belangrijk wordt verhoogd. In de mededeling wordt ook gezegd dat alle maatregelen ter bescherming van de bevolking in de omringende gebieden met grote nauwgezetheid genomen waren. De Gaulle's gelukwens werd nadrukkelijk uit gesproken uit naam van de President der Republiek en der Gemeenschap. Hoera Het Franse ministerie van Defensie heeft bekendgemaakt dat volgens de eerste me tingen na de ontploffing geen radio-actief stof is geconstateerd in bewoonde gebie den. De ontploffing was de 211-de van een atoom- of waterstofbom. Van welingelich te zijde te Washington is vernomen dat thans de Verenigde Staten 134 ontploffin gen hebben teweeggebracht, de Sovjet- Unie 55, Groot-Brittannië 21 en Frankrijk één. President De Gaulle zegt in een tele gram aan de gedelegeerde minister Guil- laumat, belast met Sahara- en kernener giekwesties: „Hoera voor Frankrijk. Se dert hedenochtend is Frankrijk machtiger en trotser." In dezelfde boodschap toont Frankrijk zich in de laatste zin bereid met de andere landen mee te werken aan een controle van kernwapens. Dat Frankrijk het nu bij deze eerste proef zal laten en, dus net als de andere leden van de „kernclub" voor lopig afwil zien van verdere experimenten in deze richting, wordt in het officiële be richt echter niet meegedeeld. Het verluidt trouwens al sinds enige dagen dat in Reg gane, waar nu talrijke militaire en weten schappelijke waarnemers aanwezig zijn, meer dan één kernbom tot ontploffing zou worden gebracht. Nadere bijzonderheden over de explosie waren vanmorgen in Pa rijs nog niet vrijgegeven. Het was oorspronkelijk de bedoeling de bom begin februari te doen ontploffen. De slechte weersomstandigheden, gevoegd on getwijfeld bij de gebeurtenissen in Algiers, die deze daad van Frans prestige een wat wrange bijsmaak zouden hebben gegeven, waren echter oorzaak van een uitstel op het laatste moment. (Reuter/AFP) Waarnemers in Parijs hebben gezegd dat Frankrijk voldoende plutonium bezit voor verscheidene „scho ne" bommen van het type dat in de Sahara beproefd zou worden. Volgens bepaalde berichten zou de Franse bom tien ton we gen en de schattingen van de kracht van de ontploffing varieerden van twintig tot honderd of meer kiloton. Naar verluidt, is generaal Ailleret-para- chutist, jurist en judo-expert de man die in de ondergrondse schuilplaats de druk op de knop heeft gegeven die de ont ploffing teweegbracht. De Franse hoge commissaris voor de kernenergie, Perrin, heeft voor de ontploffing gezegd dat de gevaren voor de wereld oneindig klein en voor de bevolking van Afrika te verwaar lozen zijn. Ongeveer zeshonderd geleerden, technici en militairen hebben de ontploffing van de bom in de kale zand- en steenwoestijn van Tanezroeft „het land van de dorst" gadegeslagen. Dit gebied waar de hon derd meter hoge stalen toren met de bom stond opgesteld, ligt ten zuiden van de oase Reggan. ongeveer 1200 kilometer van Algiers en 1000 kilometer van Casablanca. Met de aanleg van het proefterrein is twee jaar geleden begonnen. De leiding van de aanleg was in handen van het leger dat gebruik maakte van de genie en niet-mili- taire specialisten. In het gebied van Reg gan, op veertig kilometer afstand van het hoofdkwartier, is een onderrgondse stad aangelegd. Vijftien jaar Aan de Franse ontploffing zijn een twee honderdtal Amerikaanse, Russische en Britse proeven voorafgegaan. De eerste kernbom werd op 16 juli 1945 door de Amerikanen tot ontploffing gebracht in de omgeving van de basis Los Alamos in de Verenigde Staten. De eerste Russische atoombom ontplofte op 14 juli 1949 en de eerste Britse op 3 oktober 1952. De Ameri kanen. Russen en Britten hebben boven dien waterstofbommen tot ontploffing ge bracht. hun eerste respectievelijk in begin november 1952, op 12 augustus 1953 en oo 15 mei 1957. Niet volwaardig WASHINGTON (UPI) Amerikaanse functionarissen verklaren dat de geslaagde ontploffing niet betekent dat Frankrijk als volwaardig lid zal worden toegelaten tot de „kernclub". Verklaard werd dat voor lopig aan Frankrijk de technische kennis en uitrusting zal worden onthouden, wel ke de Verenigde Staten aan Groot-Brit tannië kunnen verschaffen krachtens een amendement van 1958 op de Amerikaanse wet op de kernenergie. Deze geamendeerde wet biedt die mogelijkheid slechts voor bevriende landen die zelf al ver zijn ge vorderd met de kernbewapening. De ont ploffing van een enkel kerntoestel voldoet niet aan die voorwaarde. Het enige land Als gevolg van het nader beraad van het kabinet, dat in de vergadering van 9 fe bruari was toegezegd, hebben de regerings vertegenwoordigers het volgende voorstel gedaan: de salarisverhoging zal vijf per cent bedragen. In de salarisverhoging zal voor de werknemers van 23 jaar en ouder een minimum worden aangebracht van zeventien gulden per maand, ten behoeve waarvan de regering een marge van een percent, bestemd voor de verbetering der overige arbeidsvoorwaarden, wil verhogen met het voor bedoeld minimum nodige be drag tot ten hoogste 1,2 percent. De ingangsdatum zal zijn 1 januari 1960, tenzij zou blijken dat de gemiddelde in gangsdatum van de loonsverhogingen in het bedrijfsleven voor die datum zou lig gen, in welk geval die gemiddelde datum bepalend zal worden voor de maand waar mede de verbetering ingaat. Ten aanzien van de gepensioneerden be houdt de regering zich een uitspraak voor, in afwachting van het voor 1 april a s. nader te voeren overleg omtrent de totale positie van deze groep. Omtrent het ver- dat thans aan die voorwaarde voldoet is Groot-Brittannië. Het andere lid van de „atoomclub" is Rusland. Engeland opgelucht LONDEN (AFP) De Britse regering, die in de laatste maanden bijgedragen heeft tot de pogingen de vrees van de Afrikanen voor de gevolgen van de Franse proef weg te nemen, heeft met een zekere opluchting kennis genomen van het slagen van de Franse proef. Te Londen hoopt men dat binnen enkele dagen de anti- hogen van het eerder genoemde minimum tot 18,25 per maand, waaraan de or ganisatievertegenwoordigers de voorkeur gaven, bestond overeenstemming. De hier mee gemoeide meerdere kosten zouden in mindering komen op de hierboven ge noemde marge van ten hoogste 1,2 percent. Drie der centrales van overheidsperso neel konden deze voorstellen om uiteen lopende redenen niet aanvaarden, zodat geen overeenstemming is bereikt. Dit is voor de minister van Binnenlandse Zaken aanleiding zich nader te beraden over de vraag wat hem thans te doen staat. Pensioenen struikelblok voor overeenstemming Naar onze Haagse redacteur verneemt zijn alleen de twee confessionele organi saties akkoord gegaan met de door de re gering voorgestelde regeling. Voor de grootste ambtenarenorganisatie, de Algemene Bond van Ambtenaren en haar zusterverenigingen, is het standpunt van de regering met betrgkking tot de Franse campagne onder de Afrikanen zal ophouden, wanneer blijkt dat de ontplof fing geen gevaar oplevert voor de bevol king van de rondom de Sahara liggende landen. In regeringskringen te Londen is men van oordeel dat de Franse proef de kan sen op overeenstemming tussen de Ver enigde Staten. Groot-Brittannië en Frank rijk over ontwapening niet verkleint. Men is zelfs van oordeel dat de proefontplof- fing tot op zekere hoogte zal kunnen bij dragen tot snellere resultaten van de be sprekingen te Genève. Naar wij van de Regeringsvoorlichtings dienst vernemen ligt het in de bedoeling van het koninklijk gezin tijdens de zomer vakantie enige onderdelen bij te wonen van de Olympische Spelen. Daartoe zal men dan een villa in Rome betrekken. Advertentie VOO ft BEIER SCHILDERWERK KJeverlaan "S2 - Tel. 60*85 Haarlem j (Van onze weerkundige medewerker) Deze winter mag wel een typisch voor beeld van een kwakkelwinter worden ge noemd. Al enkele keren heeft ons land in het grensgebied van koude en zachte lucht gelegen. Ook de laatste 48 uur lagen wij dicht bij de grens van zachte lucht uit Frankrijk en koude lucht uit het poolge bied, waarbij in het noorden van ons land donderdag nog veel sneeuw viel. Ook tijdens het weekend zullen wij in een zwakke tot matige oostelijke stroming blijven, maar daar ook in Duitsland geen belangrijke lage temperaturen voorko men zal ook in onze omgeving de vorst niet meer dan licht zijn in de nacht. Bij veehouder Piet Korver in Oterleek (Noordholland) was het vrijdag feest. Het gehele dorp had de vlag uitgesto ken. Het „feestvarken" was de 19- jarige melkkoe Annie 8, die de boer haar honderdduizendste kilogram melk had geschonken. gepensioneerden de grootste hindernis ge worden tegen het bereiken van een over eenstemming. De ABVA heeft zich ten slotte wel kunnen neerleggen bij de door de regering vastgestelde ingangsdatum van 1 januari en bij een compromis inzake een minimumbedrag, waarover de verhoging berekend zal worden voor de laagst- bezoldigden dit bedrag wordt nu op 365 gulden gesteld, nadat de regering 340 gul den had geboden en de vakcentrales 416 gulden per maand hadden gevraagd. Maar zijn vertegenwoordigers hebben vastge houden aan de eis dat de regering ten aan zien van de gepensioneerden een positieve toezegging doet. Had de regering dat ge daan, zodat men bij voorbaat had geweten dat er in elk geval iets aan de pensioenen zou worden gedaan, dan was er zeker over eenstemming bereikt. Een mededeling als „wij willen vóór 1 april een open gesprek daarover hebben" acht de ABVA ten ene male onvoldoende. De Vereniging voor Hogere Rijksambte naren heeft vast willen houden aan de door haar voorgestane afzonderlijke ver gelijkbaarheid van de door haar vertegen woordigde personeelsgroep met bijvoor beeld de leidende functies uit het bedrijfs leven. terwijl men van het Ambtenaren Centrum kan aannemen, dat het bij de mening is gebleven dat men eerst door middel van een koopkracht-vergelijking tussen de ambtenarensalarissen en de lo nen in het bedrijfsleven de achterstand van het overheidspersoneel dient in te halen om pas op die basis de algemene loonbeweging te volgen. Prof. L. H. Klaassen te Rotterdam heeft te Utrecht de kosten voor een tweede staalbedrijf in Nederland (op Rozenburg) geraamd op 400 miljoen gulden. De finan ciering van dit projekt zal, volgens hem, niet gemakkelijk zijn als men daaraan zekere voorwaarden stelt, met name met betrekking tot de nationaliteit van de geld gever. Naar de mening van prof. Klaassen zal de betekenis van de taak van westelijk Nederland verder toenemen als gevolg van de groeiende aanvoer van kolen, ert sen en olie van overzee ter substitutie voor namelijk van Europese kolen en ertsen. Voorts als gevolg van de geschapen mo gelijkheid tot het ontvangen van grote zeeschepen in Europoort, welke mogelijk heid deze groeiende toevoer stimuleert en van de economische eenwording van Euro pa welke de concurrentiepositie van de Nederlandse havens met name ten opzich te van Duitsland zal kunnen verbeteren. Door deze omstandigheden, aldus de Rot terdamse hoogleraar, wordt Europoort een unieke vestigingsplaats voor een tweede staalbedrijf. Advertentie Verhoor van nieuwe auto» ■onder chaoffeor. o.a.: Opel Rekord KapitSn en Caravan Ford Taunus 17 M en Consul Renault Dauphlne Volkswagen en 9 pers V.W bu«. Alle wagens zijn all-rlsks verzekerd Ged. Oude Gracht 70 Telefoon 10454 Advertentie Bloemendaalseweg 1 - 9 - Bloemendaal Telefoon 52301 Advertentie Korte Kleverlaan 30-40 - Bloemendaal Telefoon (02500) 5 13 01 - 5 54 46 Advertentie 'loofdagent v Haarlem en omgeving Kantoor - werkplaats - magazijn Mr. Cornelisstraat 54 - Tel 16270 - 15998 SHOWROOM: 4IJLWEG 26 - HAARL - TEL 17296 Anna Dix Te weinig erkenning is even schadelijk als te veel lof. Met het tot ontploffing brengen van een kernbom in de Sahara heeft Frankrijk dan eindelijk het doel bereikt, waarnaar het verscheidene jaren reikhalzend heeft uitgezien: het is een „atoommogendheid" geworden. Deze uitdrukking is op 'zichzelf natuur lijk wel bijzonder dwaas. Zij herinnert ons aan het grapje, dat kort na de oorlog, toen in Amerika iedereen opeens over kernsplitsing sprak zonder er overigens iets van te begrijpen, in een Amerikaans weekblad verscheen. De redactie van dat blad nam toen haar evenzeer op reclame leuzen als op technische sensaties verzot te landgenoten in de maling door een spotprent te publiceren waarop een nieuw merk tandpasta op het winkelraam van een drogist werd aangeprezen met de in enorme letters aangebrachte woorden: „Bevat atomen!" Maar niet alleen om deze reden is de uit drukking „atoommogendheid" dwaas. Zij is het bovendien omdat ze alleen betrek king heeft op de capaciteiten van een be paalde mogendheid om kernbommen te vervaardigen en geenszins op de mate van technische ontwikkeling inzake de kernsplitsing voor vreedzame doeleinden, die een mogendheid kan hebben ver wezenlijkt. Als laatstgenoemde maatstaf zou gel den, had Frankrijk al lang aanspraak kunnen maken op de rang van „atoommo gendheid", want ten aanzien van de op wekking van kernenergie nemen de Fran se wetenschap en techniek reeds geruime tijd een vooraanstaande plaats in Europa in. De Fransen zelf zijn echter niet tevre den geweest met die plaats, omdat het „slechts" een plaats van vreedzame aard was, en omdat de politieke realiteit nu eenmaal voorschrijft dat een land in mili tair opzicht sterk moet zijn om mee te tel len in de wereld ook nog in onze huidige wereld van de Verenigde Naties. Er is grootheid des geestes voor nodig om zich boven die politieke realiteit te verheffen en men kan het de Fransen niet kwalijk nemen dat zij die grootheid niet hebben kunnen en ook niet hebben willen opbren gen, want welk ander volk heeft dat tot dusver wél gedaan? Frankrijk is nu dus „lid van de atoom club" geworden en daarmee :s dat exclu sieve gezelschap tot vier mogendheden uit gebreid: de Verenigde Staten, de Sovjet- Unie, Engeland en Frankrijk. Buiten Frankrijk zelf zal er om die uitbreiding geen gejuich opstijgen, want elke nieuwe „atoommogendheid", ja, elke atoombom méér die er wordt vervaardigd, vergroot het gevaar dat er op zekere dag een oor log met deze bommen zal worden gevoerd. Maar voor de Franse regering (en niet alleen voor die van De Gaulle doch ook voor haar voorgangsters) telde dit argu ment minder dan dat van het prestige, dat er voor Frankrijk mee gemoeid was. Dat prestige is nu veroverd en in dat op zicht zullen de Fransen hun vreugde stel lig niet laten vergallen door de verklaring van functionarissen in Washington dat de explosie in de Sahara Frankrijk nog niet tot „volwaardig" lid van de club maakt omdat Frankrijk niet, zoals Engeland zal kunnen profiteren van de Amerikaanse wet op de atoomgeheimen. Die wet staat de regering van de V.S. alleen toe, technische kennis en uitrusting te verschaffen aan be vriende naties die zelf al ver zijn gevor derd op het gebied van kernsplitsing, en volgens deze (niet met name genoemde) functionarissen wil één atoombom blijk baar nog helemaal niets zeggen. Het zal nog moeten blijken of president Eisen hower en het Congres deze wonderlijke opvatting delen. De verklaring van president De Gaulle, dat het bezit van de bom Frankrijk beter in staat stelt, zich te doen gelden bij de onderhandelingen over de kernontwape ning, doet overigens nogal cynisch aan. Inderdaad zal Frankrijk zich bij die onder handelingen beter kunnen doen gelden nu het zelf over de bom beschikt, maar of het verloop van de onderhandelingen er mee gediend zal zijn dat er nu met nog een „atoommogendheid" méér rekening moet worden gehouden, zal men toch ernstig moeten betwijfelen. Als de volgende maand de conferentie over dit probleem begint, zullen overigens de politieke gevol gen van de ontploffing van vanochtend waarschijnlijk al gauw duidelijk worden. Simon Koster Advertentie T bARlELJORIS^TR. HAARLEM TEL 13439 tEtOSESTRAAT (81) KONINGSPLEIN) AMSTEBOAM tlL 223596 CAMEL MONTYCOATS Advertentie Dr. D. Bakkerlaan 12-16 Bloemendaal Tel.57.500-57.50J Weerrapporten 1, 2 Uit het binnenland 2, 11 Van Das, tot Das3 Op de Praatstoel 3 Buitenlands nieuws3 Beeldverhalen 4 Feuilleton 4 Horen en Zien 4 Boekr.nhoekje 4 Taal-laria 4 Kunst 5 Asenda van Haarlem en IJmond 7 Films 7 Uit stad en omgeving7, 9 Medische verzorging 9 Kerkdiensten 9 Filatelie 11 Puzzel 11 Zie Boven 11 Erbij13 tot 17 Economisch nieuws17 Beurs 17 Scheepsberichten 17 Sport 19 Dit nummer bestaat uit twintig pagina's waarin opgenomen „Erbif Verwachting tot morgenavond: Half tot zwaar bewolkt met plaatselijk mist en mogelijk hier en daar enige lichte neerslag. Zwakke wind. Weinig verande ring in temperatuur. Volledige weerrapporten op pagina twee Na de gisteravond gehouden besprekingen over de ambtenarensalarissen is het volgende communiqué uitgegeven: „ln de vergadering van de Centrale Commissie voor Georganiseerd Overleg in Ambtenarenzaken van vrjjdag 12 februari is onder voorzitterschap van prof. mr. N. E. H. van Esveld en in aanwezigheid van hunne excellenties de minister van Binnenlandse Zaken en de staatssecretaris van Sociale Zaken en Volksgezondheid, het overleg voortgezet over de salariëring van het over heidspersoneel in het kader van de gedifferentieerde loonpolitiek.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1960 | | pagina 1