bases in Bonn wilde Westduitse Spanje vestigen OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije *W MORRIS (h'joro, tfOU tutif! HET WEER J. J. van Kooten Minder overheidsingrijpen als bedrijfsleven meewerkt NAVO-leiding zou er niet mee akkoord zijn gegaan GOGGOMOBIEL Grote reddingsactie in mijn bij Zwickau Geredden van „Engonia" in La Rochelle Prinses Irene zal Keukenhof openen Olympisch zilver was voor Sjoukje Dijkstra Militaire garanties voor Nieuw-Guinea gewenst Kans op regen Het woord is aan Reeds 39 doden geborgen Officiële gelukwens van staatssecretaris Mr. Bot in New York REDF. VAN PROF. ZIJLSTRA In de krant van heden: Ghopin ter ere T uindorp-Oostzaan Voor de slachtoffers van 74e JAARGANG No 193 WOENSDAG 24 FEBRUARI I960 305e JAARGANG No 41 Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Directie, Redactie, Administratie Grote Hout- IB I I H 1 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. straat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen). ImhJ I I 1 1^^ I Verschijnt dagelijks beh. op zon-en feestdagen. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- I II 1 I I H1 I I IJ'CISlflSflIl Abonnement p week 59 ct., p. kwartaal 7.65, kantoor H-rtan-N. Soondapiein, TeL 57753 luilllj L*S i J t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. HaarL Crt Directie: BARTEUORR.STR HAARIEM TEl '3439 ItlDSéStRAAI («I kOMNGSPlON} AMSTERDAM TEt ??%96 Verwachting tot morgenavond: Veel bewolking met plaatselijk enige regen. Tot matig of krachtig toenemende wind tus sen zuidoost en zuid. Weinig verandering in temperatuur. Volledige weerrapporten op pagina twee. SCOOTER - BROMFIETSKLEDING Dit nummer bestaat uit zestien pagina's Sjoukje Dijkstra, die gisteren in Squaw Valley een zilveren medaille in de wacht sleepte. Prinses Irene zal op 30 maart a.s. in een kas met meer clan 700 bloeiende tulpen de Keukenhof 1960 openen. Deze plechtigheid vindt plaats op dezelfde clag dat de historische Nederlandse post koets met tulpenbollen ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de Koninklijke Algemene Vereniging voor Bloembollencultuur zijn tocht van Istan- boel naar Nederland zal gaan onder nemen. Deze koets zal op 8 en 9 mei ook de Keukenhof bezoeken. Op een vanmorgen in Hillegom gehou den persconferentie heeft de voorzitter van de Keukenhof, mr. Th. M. J. de Graaf verklaard dat het bestuur optimistische verwachtingen koestert ten aanzien van de bezoekcijfers. De buitenlandse belang stelling blijkt zeer groot en dit ondanks het feit, dat in Rotterdam de Floriade ge houden wordt „Wij voelen ons trouwens niet in een concurrentiepositie geplaatst, maar werken hartelijk samen," aldus mr. De Graaf. Het afgelopen jaar bezochten 650.000 mensen de Keukenhof. De finan ciële positie van deze jaarlijkse bollenex- positie noemde mr. De Graaf kerngezond. „Wij hebben nooit overheidssteun gehad en wensen die ook niet. Wat wij wel ver langen is de aanleg van goede provincia le wegen, waardoor de Keukenhof nog be ter opgenomen wordt in het verkeer." Ook in 1960 zal in de Keukenhof een beel denexpositie worden gehouden. Ditmaal kan men beschikken over een aantal Fran se kunstwerken, o.a. van Despiau, Lau rens, Zadkine en Bernard. Het programma vermeldt voorts de ge bruikelijke concerten, een Overijsselse streekdag en een fotowedstrijd. Advertentie v a. 3430.— Vraagt demonstratie Houtplein 18-20 - Telefoon 16615 - 12000 In onze Showroom geven wij u gaarne alle gewenste inlichtingen De tweede Nederlandse deelneemster, Joan Haanappel, deed het ook gisteren niet slecht, maar moest toch haar vierde plaats op de eindrangschikking laten aan de Tsjechische Jana Mrazkova. De staatssecretaris van Onderwijs, Kun sten en Wetenschappen, mr. Y. Scholten, heeft Sjoukje Dijkstra telegrafisch zijn gelukwensen doen toekomen voor het be halen van de zilveren medaille bij het kunstrijden. (Zie verder pagina 13) James Ramsey Ullman: Iets minder weten en iets meer begrij pen daaraan hebben wy, dunkt mij, het meest behoefte. OOST-BERLIJN (Reuter) Reddings ploegen met een totale sterkte van 460 man, die uitgerust zijn met rookmaskers, voeren in de Karl-Marx-steenkoolmijn te Zwickau, in Oost-Duitsland, een verbeten strijd om de levens van 106 mijnwerkers, die, na een ontploffing, gevolgd door brand, meer dan een kilometer onder de aarde van de buitenwereld zijn afgesne den. Tot nu toe zijn 51 mijnwerkers gered. Enkele geredden zijn ernstig gewond. Negenendertig stoffelijke overschotten werden geborgen. Kurt Gregor, vice-voorzitter van de Oost - duitse staatscommissie voor economisch planwerk, verklaarde in een radiogesprek dat de toestand „zeer ernstig" is. De Oostduitse radio-omroep meldt in een uitzending uit Zwickau, dat één mijn werker heeft gezegd dat zich in de schacht waar de brand woedt, het dodelijke mijn- gas verspreidt. „Slechts wanneer wij een bepaald kruispunt van mijngangen hebben bereikt zullen wij weten, of er nog over levenden zijn", aldus deze mijnwerker. Een gewond lid van een reddingsploeg verklaarde in het ziekenhuis: „Wij wer den als verkenners omlaag gezonden om een eerste indruk van de toestand te ver krijgen. De omstandigheden waren zeer moeilijk. De temperatuur was bijzonder hoog en het zicht bedroeg, als gevolg van de sterke rookontwikkeling, op bepaalde plaatsen niet meer dan ongeveer tien cen timeter". Een dokter van ditzelfde ziekenhuis ver klaarde, dat vele geneesheren zich had den aangeboden om in de mijn af te dalen en eerste hulp aan de gewonden te verle nen. Verscheidene dokters werden uitge kozen, die daarop afdaalden. Een andere dokter zei, dat het hem moeite had gekost om verpleegsters, die reeds twaalf uur dienst hadden gedaan, te overreden naar huis te gaan. Allen wensten ook daarna nog op post te blijven. Advertentie Het Olympisch toernooi kunstrijden in Squaw Valley is beslist: de gouden me daille viel zoals algemeen verwacht werd ten deel aan het Amerikaanse meisje Carol Heiss, maar de tweede plaats bleef voor de achttienjarige doktersdoch ter Sjoukje Dijkstra uit Amstelveen. Sjoukje Dijkstra heeft overigens nog he vige concurrentie ondervonden van het Amerikaanse meisje Barbara Roles, haar naaste concurrente. Barbara Roles reed een betere kür en liep ook wel in op de Ne derlandse, maar verdringen kon zij haar toch niet meer. NEW YORK (Rtr) De Nederlandse staatssecretaris voor Nieuw-Guinea, mr. Th. H. Bot, heeft dinsdag in New York verklaard, dat Nederland niet zal aarze len, het Nederlandse deel van Nieuw-Gui nea zelfbestuur te geven, als de UNO zou den bepalen dat ook het door Australië be heerde deel van het eiland rijp is voor zelfbestuur. Mr. Bot, die sprak op een perslunch die door de Nederlandse Voor lichtingsdienst in New York was georgani seerd, merkte op dat het Australische deel van Nieuw-Guinea wordt gedekt door het ANZUS- en het ZOAVO-verdrag, terwijl het Nederlandse deel „bloot staat aan elk avontuur, van welke kant ook". Hij geloof de dan ook, dat Nederland, inplaats van blaam, eerder meer morele en politieke steun verdiende en, zonodig, wellicht ook militaire garanties van bepaalde andere landen. Hij voegde hieraan toe, dat de Papoea's van Nederlands Nieuw-Guinea in het ge heel niet op de Indonesiërs gesteld zijn. Deze laatsten maken volgens hem alleen maar uit prestige-overwegingen aanspra ken op het Nederlandse deel van Nieuw- Guinea. Tenslotte verklaarde de heer Bot nog dat de Nederlandse regering miljoenen dol lars voor Nieuw-Guinea uitgeeft zonder er iets voor terug te krijgen. Wij doen dit, zo zei hij, omdat wij ons moreel verant woordelijk voor het gebied achten. De minister van Financiën, prof. dr. J. Zylstra, heeft voor de Gelderse Industriële Club in Arnhem gesproken over de financieel-economische situatie. Met betrekking tot de grote vraag van het ogenblik, waarheen ons de beweging zoals die in 1959 is ingezet leidt, concludeerde hy, dat de verwachte toeneming van de bestedingen slechts voor een deel door de groei van het nationale produkt kan wordèn op gevangen, waardoor het overschot op dc lopende rekening van de betalingsbalans zal moeten worden aangesproken en wel tot een bedrag van ongeveer 1 miljard. Dat is op zichzelf draagbaar omdat er dan nog steeds een overschot van 700 a 800 miljoen zal resteren, dat zeker niet als te klein kan worden gekenschetst. Maar de beslissende vraag dringt zich direct aan ons op: zal deze heftige bewe ging van 1 miljard naar beneden op de betalingsbalans weer afvlakken of „door schieten". Anders geformuleerd: mar keert een bevredigende cijfermatige af loop van 1960 als geheel niet een ontwik keling naar overspanning en overbeste- ding in 1961. Deze laatste vraag is, ver volgde hij, van bijzonder grote betekenis voor het nu te voeren beleid. Zou een ont wikkeling ten kwade, als hier aangeduid, inderdaad moeten worden gevreesd, dan zal met ingrijpen niet lang meer kunnen worden gewacht. Hoe tijdiger men ingrijpt hoe lichter die ingreep kan zijn. Biedt de ontwikkeling van thans voldoende waar borgen voor een evenwichtige ontwikke ling ook na 1960? Binnen de perken Evenwichtig dat wil zeggen zonder over spanning op de arbeidsmarkt en zonder overbesteding in de nationale economie, twee verschijnselen, die nauw met elkaar samenhangen, aldus prof. Zijlstra. Hij stel de voort, dat er opnieuw wat men met een zekere overdrijving een welvaartspsy chose zou kunnen noemen ontstaat. Ieder een wil zijn deel in de gestegen welvaart en bijna iedereen ziet wel een achterstand als argument daarvoor. Over het te voeren beleid, zei hij, dat slechts indien er voldoende harmonie is tussen het beleid van de regering en de gedragslijn van het bedrijfsleven het mo gelijk is dat aan het bedrijfsleven dc vrij heid wordt gegeven, eigen verantwoordc- vaz Weerrapporten I, 2 Uit het binnenland 2, 4 Van Qag tot Dag3 Op de Praatstoel 3 Buitenlands nieuws 3, 15 Kunst 4 Uit stad en omgeving5, 7 Agenda van Haarlem en IJmond 7 Feuilleton 9 Horen en Zien 9 Amsterdams Allerlei 9 Beeldverhalen 9 Economisch nieuws11 Beurs U Scheepsberichten 11 Sport 33, 15 (Van onze correspondent in Bonn) De tien opvarenden van de Nederlandse kustvaarder „Engonia", welk schip gis ternacht in de Golf van Biscaye is gezon ken, zijn door de Franse trawler „Capi- taine Quemerais" naar La Rochelle ge bracht, waar zij gastvrij zijn ontvangen. Tien uren nadat hun schip in een flinke storm tengevolge van het verschuiven van de lading ijzererts in de golven was ver dwenen, waren zij door de Franse trawler opgepikt. Tien uur lang hadden zij de klei ne reddingboot in stormweer drijvende weten te houden. Ter herdenking van het feit dat hon derdvijftig jaar geleden Chopin werd geboren, hebben vele muziekliefheb bers bloemen gelegd op zijn graf op Père-Lachaise te Parijs. De Westduitse regering heeft gisteren met kracht ontkend, dat er onder handelingen tussen Spanje en de bondsrepubliek zijn gevoerd over het huren van terreinen in Spanje voor het opslaan van Westduitse legervoorraden, de vestiging van militaire ziekenhuizen en de aanleg van oefenterreinen. Sedert twee jaar, aldus de regering te Bonn. worden, met goedkeuring van de Noord- atlantische Verdragsorganisatie met de nabuurlanden daarover wel onderhande lingen gevoerd en, waar het Nederland, België, Frankrijk en Noorwegen aangaat, met succes. De berichten over het Westduits-Spaanse militaire overleg kwamen gistermiddag uit Londen en Madrid. Uit die berichten bleek, dat het Westduitse ministerie van Defensie zou hebben gepoogd van Spanje toestemming te krijgen voor de vestiging van alle mogelijke militaire installaties, met uitzondering van luchtvaart-, marine- en rakettenbases. Mocht men de Spaanse berichten geloven, dan zou dit overleg tussen Bonn en Madrid in het midden van de vorige maand reeds vrij ver gevorderd zijn geweest toen het NAVO-hoofdkwartier te Parijs er een stokje voor zou hebben gestoken. Nagekomen giften Om drie redenen zouden de Brittdn. de Amerikanen en de NAVO-topleiding zelf dit overleg niet opportuun hebben geacht: 1. het fascistische regime van Franco lijkheid te dragen en dat de regering zich beperkt tot globaal ingrijpen op strategi sche punten. Met betrekking tot de lonen heeft de re gering in overleg tot het bedrijfsleven het door de Staten-Generaal aanvaarde beleid uitgestippeld, dat de loonontwikkeling bin nen de perken van de produktiviteit moet blijven. Dat geldt voor alle loonsverhogin gen. Ook die welke straks nodig zijn voor compensatie voor de huurverhoging. Wan neer in betekenende mate tegen deze stel regel zal worden gezondigd, benadrukte minister Zijlstra, kunnen de gevolgen niet uitblijven. „Ik spreek mij over de cijfers op dit ogenblik niet uit, maar ik geloof dat niemand de indruk heeft, dat de tot standgekomen en voorgenomen loonsver hogingen de produktiviteitsontwikkeling niet tenminste volledig zouden absor beren". Ontkoppeling onmogelijk Daarnaast is er mede natuurlijk in di recte samenhang met de lonen de prijs politiek. Ook hier is het in de eerste plaats aan het bedrijfsleven om het beleid waar te maken, dat in onderling overleg is over eengekomen. Wanneer de lonen boven de produktiviteit uitgaan, is prijsverhoging natuurlijk nauwelijks te keren. Een van de essentiële punten van het loon- en prijs beleid is, dat werkgevers en werknemers in de bedrijfstakken bij de besprekingen de samenhang tussen lonen en prijzen vol ledig in het oog houden. Ontkoppeling tussen loon- en prijsbeleid zal de regering niet kunnen accepteren. Afhankelijkheid Minister Zijlstra merkte tot slot op, dat bij al de beraadslagingen over het door Nederland te voeren beleid natuurlijk nim mer buiten beschouwing mag worden ge laten, dat Nederland een klein land is in een grote wereld. Als de wereldconjunc tuur onverhoopt ernstige teruggang zal vertonen ondervinden wij zei hij, daarvan direct en in belangrijke mate de gevolgen. Als in 't buitenland de conjunctuur voort durend beter zal worden en zelfs een in flatoir karakter zal aannemen, wordt het bij een gegeven wisselkoers steeds moei lijker aan de greep daarvan te ontkomen. Deze samenhang mag niet tot valse ge latenheid leiden, want hoe het in het bui tenland ook loopt, door eigen fouten kun nen wij ons altijd in het ongeluk storten, aldus minister Zijlstra. De Rotterdamse kustvaarder „En gonia", die dinsdag in de Golf van Biscaye is vergaan. in Spanje achten vele NAVO-leden, voor al Noorwegen en Denemarken, niet rijp voor het NAVO-lidmaatschap. Het wordt ten enenmale onjuist geacht, dat West- Duitsland een stap in de richting van mi litaire samenwerking met Spanje, gelijk de Verenigde Staten die al jaren geleden met succes (luchtbases) hebben gedaan, zou ondernemen, die zou kunnen leiden tot het effenen van de weg voor Madrid naar de NAVO. 2. De naderende topconferentie, die op 16 mei te Parijs begint, is niet geschikt om Spanje thans als NAVO-lid te propa geren, althans een nauwe militaire sa menwerking tussen Bonn en Madrid tot stand te brengen. Het zou koren op de mo len van de Russen zijn die de NAVO door lopend beschuldigen van „fascistisch-mi- litaire tendenzen". 3. Een Westduits initiatief op militair gebied buiten de NAVO om acht het NAVQ-hoofdkwartier ten enenmale on juist, al was het maar vanwege de onver mijdelijke politieke weerslag, die derge lijke handelingen in landen als Noorwe gen, België, Frankrijk en Nederland zul len hebben. Goede verstandhouding Bonn heeft dus voortvarend ontkend, maar het staat als een paal boven water dat de Westduits-Spaanse verhoudingen ook op and£? dan zuiver economisch ter rein zeer goed zijn. Niet voor niets is van Amerikaanse zijde gezegd, dat er wel de gelijk gesproken is tussen Bonn en Ma drid over militaire zaken en wat het Duit se contact met Franco aangaat: de West duitse minister van Defensie Strauss is onlangs door Madrid een welkome gast genoemd, nadat hij een bezoek aan Por tugal had gebracht. De Westduitse minis ter van staatsbezittingen Lindrath oogst te onlangs te Madrid op een congres veel succes met redevoeringen. Van bonds kanselier Adenauer is tenslotte bekend dat hij voor het Spaanse lidmaatschap van de NAVO is. Hij heeft evenwel te ken nen gegeven, dat de Bondsrepubliek hier bij niet de spits kan afbijten en als eerste Spanje kan voorstellen. Zouden de Ver enigde Staten na de topconferentie ech ter een dergelijke stap ondernemen, dan zal Bonn tot de eersten behoren om zo'n voorstel te steunen. Britse tegenkanting Onze correspondent in Londen meldt dat het Britse departement van Buiten landse Zaken heeft bevestigd dat de West duitse federale regering de NAVO heeft gepolst over bepaalde militaire faciliteiten welke zij in Spanje zoekt. Het Foreign Of fice weigerde echter hierover bijzonderhe den te onthullen of de Britse houding te formuleren. Wel werd ontkend dat de Bondsrepubliek raketbases in Spanje tracht te vestigen zoals in persberichten was gesuggereerd. Maar al zwijgen de autoriteiten, er is geen twijfel aan dat Londen fel gekant is tegen de opbouw van Westduitse strijdkrachten in een land dat buiten de NAVO staat niet alleen, maar waar bovendien een fascistische dictatuur heerst. Men huivert bij de gedachte aan herstel van de Westduits-Spaanse militai re en politieke samenwerking en herin nert aan de rol welke Spanje voor de tweede wereldoorlog heeft gespeeld, waar de weermacht tijdens de burgeroorlog ge legenheid kreeg generale repetitie te hou den. WASHINGTON (Reuter) Uit goedin- gelichte bron in Washington verluidt, dat het „State Department" Bonn heeft laten weten dat de Verenigde Staten niets voor Spaanse faciliteiten ten behoeve van West- Duitsland voelen. In de eerste plaats zou een onderlinge regeling tussen West-Duits- land. als NAVO-lid, en Spanje de Atlan tische eenheid kunnen benadelen en uit gelegd kunnen worden als druk om Span je „via de achterdeur" in de NAVO te krijgen. Bovendien zouden de Russen uit een dergelijke overeenkomst zeker klin kende propagandamunt slaan. Minder dan wijs (Reuter, AFP) De „New York „Times" gelooft dat men zuiver mili tair gezien mogelijk steekhoudende argu menten kan aanvoeren voor het Westduit se verlangen, vooral als men let op het gebrek aan integratie in de NAVO. Doch politiek bezien, en zelfs vanuit het stand punt van nationale en militaire moraal, is het zeker minder dan wijs. Het sugge reert dat de Westduitse regering twijfelt aan het vermogen van de NAVO om West- Duitsland te verdedigen en dat zij daar om in het achterland, in gebieden waar de Verenigde Staten vooruitgeschoven ba ses hebben, ook bases wil bezitten. De Londense „Times" vraagt zich af wat het nut zou zijn van Westduitse bases in Spanje, waar de verbindingen over land tussen beide landen ..niet bijzonder goed zijn". De diplomatieke correspondent van het blad in Bonn meldt dat Britse ver tegenwoordigers bij de NAVO „niet kunnen verklaren wat de Westduitse autoriteiten voor de geest stond". B.B. ƒ1.—; B.B. 34 ƒ50,—; M.S. ƒ5.—; J.B. ƒ2,50; Zr.M.E.L.M, 50.—; C. de V. 2.50; J.F.S. 5,—; J.H.v.P. 5.—; Dr. J. P. W.A.v.B.H. ƒ25,—; P.A.M. ƒ10.—; Nardij Floor 2,Gez. de Gr. te B. 20,H.S. 10,Directie en personeel Vermaat's Bakkerijen 500: Drs. I. L. f 10,—; J.G.Y. 10,—; P. Fl. 25,—; Pers. Ver. Pharma- chemie ƒ40.68; Dr. C.A.B. f25.—; B.J.E. ƒ2,50; G.R. f2,50; D.B. ƒ5,—; H.A. ƒ2.50; M.Z. 5,—; A. en J. f 4.50; de L. f 3,—: N.N. 2.50; A.M. 5,—; N.N. f 2,—; Toos 2,50; Ma ƒ2.50; Mevr. W.B. f 10,—; K B. ƒ1.—; H.v.A. 10,—; N.N. 10.—; S. 4.—; Pau line en Jacquelinetje, Middenweg 24, 6,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1960 | | pagina 1