VANG DE VOORJAARSZON
KLEURENDIA'
MAAK EEN FILM
VAN HET VOORJAAR
DONDERDAG 24 MAART 1960
Tegen de zon in
Zonsondergang
en zonder zon
Zonsopgang
De zon in de rug
Het zonnetje opzij
J
gewezen. Foto's van personen met zij
licht hebben nog dit voordeel dat de ge
fotografeerde persoon niet met zijn ge
zicht recht in het zonnetje staat te turen
en dus even vriendelijker kijkt. Foto's
van gebouwen slagen ook al het best als
de zon langs de gevel strijkt, dan komt
elk detail tot zijn recht.
Fotografeer met tegenlicht. Het geeft
sterk sprekende effecten. Denkt u maar
eens aan tegenlichtopnamen van het wa
ter als de zon allerlei flonkerlichtjes op
de oppervlakte doet glinsteren. Ook wol
ken komen in tegenlicht heel goed tot
hun recht, gebruik dan wel een geel-
filter. Foto's van personen bij tegenlicht
hebben een klein nadeel, de schaduw
zijde (en dat is soms het gezicht) is naar
ons toegekeerd en wordt vrij donker om
niet te zeggen onherkenbaar. Dan is het
zaak om een flitslampje te hulp te roe
pen. Dat verlicht de donkere zijde zon
der moeite en is van weinig invloed op
de belichtingstijd. Men noemt die me
thode ook wel de „invulflits" omdat het
flitslicht de donkere zijde met licht in
vult.
Lange schaduwen kunnen bijzondere
effecten geven als we tegen zonsonder
gang fotograferen. Voor kleur leent zich
de ondergaande zon eveneens prachtig,
voor de belichting zie ons recept bij
zonsopgang. Kleurenfoto's waar de on
dergaande zon NIET in te zien is, krijgen
een vreemde rode gloed, dat geeft dus
kleurverschuiving en is niet altijd ge
wenst.
Kunnen we natuurlijk ook fotogra
feren. Een flitslampje neemt dan de
plaats van het zonlicht in. Het inzetten
of uithalen van de film kan beter zonder
zon gebeuren. Doe het altijd in de scha
duw. Een film, ook al is hij opgerold in
het dikke schutpapier, die een kort mo
ment in de volle zon is, krijgt misschien
roodsluier en dat is zonde van uw
moeite en foto's. Laat ook uw camera
niet in het zonnetje liggen.
Als de mensen die uitsluitend in zwart
wit fotograferen eenmaal met de kleuren
fotografie hebben kennis gemaakt, zijn zij
meestal verrukt oVer de resultaten. Over
de resultaten die tevens zo duidelijk aan
geven welke geweldige vorderingen de
kleurenfotografie in een luttel aantal ja
ren heeft gemaakt. Was het tot voor kort
bv. niet mogelijk om kleurenfoto's te ma
ken zonder een zeer behoorlijk toestel,
thans ligt dit gebied ook open voor de be
zitters van de eenvoudige camera. Met
een moderne box is er zonder veel hoofd
brekens een goede serie kleurenfoto's te
maken. Een apart gebied van de kleuren
fotografie (eigenlijk het oudste!) is dat van
de diapositieven, kortweg kleurendia's ge
noemd.
Het dia wordt in hoofdzaak gemaakt op
klcinbeeld. Ook het 6x 6 formaat leent
zich uitstekend voor dit doel, het grotere
formaat geeft bij projectie nog betere re
sultaten. Een gulden middenweg nl. het
4x4 formaat, maakt de laatste tijd veel
opgang. De prijzen van camera's, projec
toren en ook van het kleurenmateriaal zijn
in een tijdvak van 5 a 6 jaren zo gedaald,
dat de kleurenfotografie onder het bereik
van iedereen is gekomen. Welk formaat
u ook wilt nemen met elk soort zult u goe
de dia's krijgen. De waarde van het dia
komt vooral naar voren bij een goede pro
jectie. Wanneer we onze foto's in realisti
sche kleuren stralend op het doek zien ge
toverd, zijn we meestal zelf onder de in
druk van ons werk.
Moeilijk is het maken van kleurendia's
niet. wel eist dit grotere nauwkeurigheid
dan bij de zwart-wit-fotografie. Bij het be
lichten moeten we altijd de meter richten
op het lichtste deel van ons onderwerp.
Dit is eigenlijk het voornaamste kenmerk
voor secuur werk. Men spreekt in dit ver
band dat de donkere delen wel „voor zich
zelf" zorgen.
1-Iet is logisch dat u met dit regeltje
geen rekening hoeft te houden bij land
schappen, strandscènes enz. Wel als u
iemand fotografeert, die in het zonnetje
voor een donkere muur of poort staat.
We houden de belichtingsmeter dan even
bij het gezicht van de persoon, dat is nl.
de belangrijkste lichte factor.
Staat u onder een poo-t binnenshuis en
u fotografeert naar buiten toe, belicht dan
eerst buiten, dus houdt de meter bij het
raam of loop even onder het poortje door
naar de straat en meet het licht daar.
Zou u dit vergeten, dan is ons poortje
wel helder, maar naar buiten is uw dia
overbelicht. Dit geldt natuurlijk ook als u
vanuit auto of toeringcar fotografeert, ook
hier meter tegen het raam drukken en
licht meten.
Wanneer u gewend bent om zwart-wit-
foto's te maken en plotseling in staat bent
om de schitterende kleuren vast te leg
gen, zijn we dikwijls geneigd om uit de
band te springen. Alle kleuren schijnen op
ons af te komen, ze vragen haast om go-
fotografeerd te worden. Een veld tulpen
met onze Marietje in een helblauw jurkje
erin met een bos gele narcissen enz.
Geven we daaraan toe, dan ontstaan er
kakelbonte plaatjes die schreeuwerig van
kleur zijn.
Gelukkig raken we gauw gewend aan
die „kleurenovervloed" en worden wat be
heerster. Probeer echter van tevoren al
wat rustige kleuren te zoeken.
Om u enkele wenken te geven: rood is
vurig en komt bij projectie op u toe. Blauw
daarentegen wijkt van u af (denkt u maar-
eens aan de wazige blauwe horizon).
Geel schreeuwt vooral tegen een blauwe
ondergrond.
Alle rode tinten noemen wij warm en
daar vallen bruin, geel en oranje ook on
der.
Alle koude tinten zijn blauw, blauwgrijs
enz.
Een practisch voorbeeld van een harmo
nisch plaatje: een meisje in een rode japon
tegen een egaal grijze muur of een zwarte
hond tegen een steenrode achtergrond.
Warme tinten tegen neutrale kleuren ko
men goed tot hun recht.
Snapshots
Ja, bij snapshots gaan we niet haarfijn
uitmikken of tante José al of niet tegen die
donkere muur mag gaan staan. Dan gaat
het meestal in de eerste plaats om de her
innering. Troost u, zo'n herinneringsplaat
je mag er gerust bij en daarbij wordt min
der op de kwaliteit als wel op de duidelijk
heid gelet. Wel kunt u zorgen, dat uw
vrouw en kinderen wat kleur door hun kle
ding brengen in een wat eentonig (van
kleur) zijnd landschap. Uw dia's krijgen
dan toch een frisse noot.
Filters
U hebt zich misschien wel eens laten ver
ontrusten door allerlei verhalen over fil
ters bij kleurenfotografie. In de praktijk
valt dat echter erg mee. Het enige filter
dat meestal zin heeft voor de amateur is
het Ultra Violet filter, dat in zuidelijke
streken het TE VEEL aan Ultra Violet
licht wegzeeft.
In de bergen boven 2000 meter is het
U.V. filter zelfs noodzakelijk, daar uw
plaatjes anders wat erg blauw zouden wor
den.
Een z.g. Hazefilter neemt in de bergen
de eventuele „heiigheid" weg en ook in an
dere streken waar dit euvel optreedt, kan
zo'n hazefilter uitkomst brengen.
Verder zouden wij in geen geval gaan
met uw filters. Het spreekt vanzelf dat ons
oude vertrouwde GEELFILTER nooit en
nooit bij kleurenfotografie mag worden ge
bruikt.
Een oud kerkje en een jonge boomtak
vol rijke bloesem een drukke markt in
lenteweelde een eenzame akker een
donker stukje grond vol crocussen. Vier
lentebeelden die in hun eenheid zowel als
in hun verscheidenheid een navrant tafe
reel vormen van de lente in haar diverse
aspecten en in haar eenvormige schoon
heid van licht en schaduw. Voorbeelden
van liefdevol hanteren der camera!
De morgenstond heeft (fotografisch)
goud in de mond. Het morgenlicht is zacht
en speels en geeft ook de nuchterste
voorwerpen een fijn aanzicht. Het opgaan
van de zon leent zich prachtig voor
goede kleurenfoto's. Als de zon pas boven
de horizon komt als een gouden bol,
maken we de opname met 1/25 bij f:
5,6-8.
Is de minst mooie manier om foto's te
maken. Vroeger moest dat wel, omdat de
films toen nog niet zo gevoelig waren
als nu.
Geeft direct veel betere resultaten.
Maak in doorsnee gebruik van zijlicht,
het zal uw foto juist die plastiek geven
die een goede weergave vraagt. Ook voor
kleurenfoto's is zijlicht het meest aan-
Af en toe worden we verrast met een zijdeachtige lucht en een stralend zonnetje.
Dan zitten de terrasjes vol en de parken worden overstroomd met moeders en
kinderen die hun lang ontbeerde portie zon komen opdoen. De lijsters zijn er trouwens
ook om ons te herinneren aan het feit dat de lente zijn blijde intrede doet.
Bent u ook een van die gelukkigen die zelf filmt? En hoort de filmcamera tot uw
vaste metgezel als u naar buiten trekt?
Dan zullen we u een paar ideetjes aan de hand doen. Ideetjes om van uw familie,
kroost of tuintje eens een echt voorjaarsfilmpje te maken. Maak nu eens niet een
filmpje waarin u op de eerste dag dat het zonnetje zijn best doet zonder meer de
kinderen voor de lens neemt, maar maak een klein verhaaltje.
Doe het eens zo:
Zowel een strak bloemenveld als een
weelderige boomgaard vol bloesems vormt
een uitstekend decor voor de fotografie
van mensen van kinderen speciaal. De
houding der kinderen op bovenstaande op
name is volkomen in overeenstemming met
de „stijve" bloemenrijen, de ongedwongen,
vakantie-achtige opstelling der zittende
mensen hieronder vormt een harmonie met
de weelde van de bloementakken. Men
kan in het fotograferen van het voorjaar
een fotografische poëzie tot uiting bren
gen. die het album tot een klein meester
werkje zullen maken dat straks, als de
herfststormen woeden, een dierbare herin
nering zal zijn.
We ruiken de lente en de gelukkige bezitters van een zomerhuisje krijgen
visioenen van luieren in een oude rieten stoel in de schaduw van hun zomer
verblijf. Eerder dan u beseft staan de paasdagen voor uw neus en dan moeten
al uw zomerzaken toch minstens op orde zijn. Niet alleen uw huisje en al wat
daar mee samenhangt, maar ook uw trouwe vriend het fototoestel. Hebt u hem
een winterslaap laten doen, wat tussen haakjes tegenwoordig weinig meer voor
komt, dan wordt het straks tijd om eens te zien of het beestje zijn dienst nog
naar behoren vervult. Dat kunt u het beste doen door eens een serie voorjaars
foto's te maken. Gaat u er een zondag tussen uit om een filmpje te proberen, let
dan eens op al die voorjaarsboden. Het zachte voorjaarslicht is ideaal om in
onze wijde polders juweeltjes van kiekjes te „schieten". U hoeft heus niet van
die erg gevoelige films meer te gebruiken, met een film van 18/10 DIN komt
u buiten al weer best uit. Neem een geelfilter mee en de prachtige stapelwolken
welke in deze tijd boven ons landschap hangen, komen er schitterend op. Pro
beer een tcgenlicht-opname, dus nagenoeg recht tegen de zon in over het water
van een gouw of ringvaart, als de golfjes schitteringen maken. Beschut de lens
met uw hand van boven af, anders krijgt de foto van die vreemde sluier-
effecten! Ja, ons kleine land kan een rijkdom van schitterende beelden opleveren.
Maar u woont te ver van onze polders vandaan? Ook het stadsbeeld levert zulke
fijne kiekjes op. Gaat u maar eens op een zondagmorgen vroeg de grachten langs,
vooral als er een beetje nevel hangt. U hoeft dan heus geen kunstschilder te
wezen om zonder moeite te zien waar u de fijnste kicken kunt verschalken.
Gebruik bij nevel- of mistfoto's per se geen geelfilter. U maakt daarmee het
mooie neveleffect weg, denkt u maar eens aan de gele kleur van mistlampen.
Woont u bij een haven? En hebt u daar nog nooit gestaan met een fototoestel
bij de hand? Dan wordt het hoog tijd! Daar maakt u foto's, die in elke wedstrijd
een goede kans maken. Het meedoen met zo'n fotowedstrijd is een sport, die ik
iedere camerabezitter zou willen aanraden. Het scherpt onze blik voor het moois,
dat er nog altijd in de wereld te zien is. Denk niet: ik ben toch kansloos, want
ik heb maar zo'n gewoon boxje. Bedenk, dat het niet de camera, maar de man
er achter is, die de foto maakt. Hoe kunt u het zonlicht op de nuttigste wijze
toepassen?
1. Stukje hemel met wuivende katjes.
2. Crocusjes pas boven de grond (of een andere voorjaarsbloem).
3. Zeilende wolken.
4. Uw tuindeur (of de ingang van het park, een stukje bos of wat dan ook) waar
opeens uw kinderen het beeld inrennen.
5. Ze verdwijnen uit het beeld. We zien ze bij de crocus en zich er over heen buigen.
6. Zij draven verder naar een vijver met eenden of zwanen.
8. Ze zien.... Film ze wijzend en kijkend (en regisseer gerust) naar....
9. Een paar lammetjes, enzovoort.
Laat uw kinderen op de film het hernieuwde leven ontdekken. Houd de scènes
pittig kort, niet langer dan 8 a 10 seconden.
Zwaai niet met de kinderen mee als ze rennen. Laat ze in en uit het beeldveld lopen,
dat is rustiger.
Laat ze ook eens op u toekomen en desnoods (plat voorover liggend) over u heen
lopen.
Zoek afwisselende, leuke shots. Onderbreek het filmen NOOIT zonder eerst van
standpunt te veranderen.
Film als het even kan van een statief, u zult verbaasd staan van het mooie, rustige
beeld, dat deze werkwijze oplevert.