Waardig welkom voor De Gaulle in Londen „Zelfbeschikking voor Nieuw Guinea dichterbij dan menigeen denkt" OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT HET WEER vW MORRIS before i/óu fmijt Verbitterde strijd van stakers met politie rond Kaapstad Tienjarenplan als zverktermijn Werkloosheid in maart verder gedaald In de krant van heden: Zonnige perioden BECKERING Het woord is aan REGERING NOEMT GEEN STREEFDATUM MAAR: Teveel gedronken? Vorming van Papoea vrijwilligerskorps Hogere ziekenhuis- tarieven Joyrider ramde auto's, fietser en tram in de hoofdstad, 5 gewonden BATA INTERNATIONAL. 74e JAARGANG No 229 WOENSDAG 6 APRIL 1960 3OSe JAARGANG No 7 Directie, Redactie, Administratie Grote Hout straat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen). Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 5775" Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Haarlems Dagblad Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65, fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107, t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije I Vandaag wordt de heer Ch. J. I. M. Weiter 80 jaar. Men ziet hem in gezel schap van een andere befaamde parle mentariër, prof. Gerbrandy, die vol gende week woensdag 75 jaar wordt. Advertentie BARTELJORISSTR HAARLEM TEL .13439 lfclDSESTRAAT.' (6IJ KONINGSPIEW- AMSTERDAM TEL. 223bV6- SUÈDE DAMES - HERENJASJES Aan het eind van maart bedroeg de ge registreerde arbeidsreserve in Nederland 56.708, er waren toen 4.595 werkloze vrou wen. Eind februari was de geregistreerde arbeidsreserve 75.690 en waren er 5.097 werkloze vrouwen. DURBAN (UPI) De politie heeft dins dagavond in de lokasie Lamontville bij Durban het vuur geopend op een menigte van ruim duizend Afrikanen, waarbij een Afrikaan werd gedood en twee anderen werden gewond. De Afrikanen stonden hun rasgenoten, die naar hun werk waren gegaan, op te wachten, toen de politie aankwam. In hetzelfde gebied chargeerde een groep van 10 blanke en 14 Afrikaanse politiemannen op een andere groep Afri kanen die eveneens werkwilligen wilden bestraffen. De werkwilligen werden met knotsen aangevallen en dezen verdedigden zich met boomtakken. De politie kwam hen met hun Saracen-pantserwagens te hulp. Een Afrikaan werd gedood en twee ande ren zijn ernstig gewond. In de lokasie Nvanga werd een politieman doodgesto ken. rag Weerrapporten 1, 2 Uit het binnenland 2 Buitenlands nieuws3 Op de Praatstoel 3 Uit stad en omgeving ....4, 5, 7 Agenda van Haarlem en IJ mond 7 Feuilleton -9 Horen en Zien 9 Beeldverhalen 9 Economisch nieuwsII Beurs 11 Scheepsberichten 11 Sport 13 Dit nummer bestaat uit veertien pagina's Verwachting tot morgenavond: Droog weer met zonnige perio- tussen zuidoost en zuid. Tempe raturen belangrijk boven nor maal. Volledige weerrapporten op pagina twee Later werd het logeerhuis voor onge trouwde Afrikaanse gemeente-arbeiders in Lamontville door naturellen in brand ge stoken. Dinsdagavond stroomden vele Afrikanen uit Lamontville naar hun stam in het zui den van Natal terug omdat zij genoeg had den van de gewelddadigheden. Zij zeiden, dat zij liever hun betrekking zouden op geven en honger lijden. „Uitroeien" Intussen meldden berichten uit Preto ria dat de assistent-commissaris van poli tie, brigadier C. J. Els, verklaard heeft vastbesloten ,.de wetteloze elementen uit de inheemse stadsbevolking uit te roeien". Volgens Els vertegenwoordigen deze „wetteloze elementen" slechts één percent van de totale Afrikaanse stadsbevolking. Deze woorden schenen een echo van een eerder door de minister van Justitie, Francois Erasmus, afgelegde verklaring in Kaapstad. De minister had verklaard dat de regering „alle mogelijke beschik bare middelen zal gebruiken" om de wet teloze elementen uit te roeien. Waarnemers zeiden, dat uit beide ver klaringen blijkt dat de regering niet be reid is acht te slaan op de vermaningen van vele zijden om de oorzaken van de on rust te zoeken door verantwoordelijke Afrikaanse leiders te raadplegen, alsmede de orde te herstellen. Een arts in Nyanga deelde per telefoon mede. dat hij in de laatste twee dagen vier envijftig negers had behandeld wegens zware verwondingen en dertig wegens lichtere. De meeste wonden waren hoofd wonden, veroorzaakt door klappen met gummistokken van de politic. De gewon den van dinsdag evenwel een vrouw in verwachting, een zevenjarig meisje en een zestienjarige jongen waren door ko gels getroffen. In de lokasie zijn alle meisjes die ook maar enigszins op de hoog te zijn van eerste hulp, gemobiliseerd om de gewonden te verzorgen. Door hevige regenval zijn de razzia's die dinsdagochtend om 6 uur in de lokasie Ny anga begonnen waren, gestaakt. De afde lingen politie en militairen trokken toen uit de lokasie weg. Terwijl de razzia's nog aan de gang waren, vertelden bewonex-s van de lokasie per telefoon dat de politie deuren en ramen insloeg en negers uit hun woningen sleurde. De razzia's hadden ten doel de negers te dwingen weer aan het werk te gaan. Zij, die werden opgepakt, werden gedwongen het werk te hervatten in de fabrieken van Kaapstad. Een gevangenisautoriteit heeft maan dag meegedeeld dat thans niemand toe stemming krijgt mensen te bezoeken, die op gi-ond van de maatregelen voor hand having van de openbare orde in hechtenis zijn genomen. De gevangenen mogen geen brieven schrijven. (Van onze correspondent in Londen) De Mali, de magnifieke toegangsweg tot het Buckingham paleis de Champs Elysée van Londen vormde gisteravond, ondanks het regenachtige weer, een mag neet voor duizenden. Er heerste een beto verende sfeer. De hoge witte masten, af wisselend getooid met de Union Jack en de Tricolore, zo aangebracht dat zij neigend een erepoort vormen, de strakke monu mentale achttiende-eeuwse gebouwen van de beroemde architect John Nash, witte paleizen met machtige zuilcnkolommen, welke het indrukwekkende decor vormen van deze majestueuze oprijlaan, baadden in stroomlicht, evenals de stoere en sim pele voorgevel van Buckingham Palace. Ergens, hoog op een half verduisterd dak, wapperde fier een eenzame Franse vlag met het kruis van Lotharingen. Dit is de plek waar generaal De Gaulle gedurende de oorlog zijn hoofdkwartier had. Toen de president gisteren zijn intrede maakte, sprong hij rechtop om deze vlag te salue ren. Het was voor de Londenaars een feeste lijkheid van dubbele betekenis, omdat dit de eei'ste maal was dat koningin Elizabeth zich, na de geboorte van prins Andx-ew, in het openbaar vertoonde. Zij zag er uitste kend uit. De Britten zijn meesters in de regie van een waarlijk vorstelijke intocht als deze. Als steeds biedt de Household Cavalex-y op haar vurige gitzwarte paarden een boeiend schouwspel. Als middeleeuwse ridders ver spreiden zij met kleurige uniformen, wap perende pluimen, blinkende helmen en kurassen en als spiegels opge poetste lak- laarzen schittering en kleur, voox-al op een grauwe dag als gisteren. In dit kleuren spel werd een bijzondere noot gevormd door het saffiex--blauwe mantelkostuum met bijbehox-ende chax-manle hoed van ko ningin Elizabeth en het sobere khaki van pi-esident De Gaulle's uniform, omlijst door het diepe rood van de bekleding van het open statie-rijtuig. Er waren massa's mensen op de been, maar de geestdrift was beheerst, zoals het de Britten betaamt. Het hoogtepunt van de „Jour de Gloire" zoals de kranten de eex-ste dag van het staatsbezoek noemen, vormde het luiste- rijke banket dat koningin Elizabeth gister avond aan president De Gaulle aanbood in de schitterende „ball room" van het pa leis. Hier herleefde een sprookje. De machtige kristallen kronen, het gouden servies, de bloemendecox-aties langs de ta fels met de fleux-s de lis uit het Franse wapen als hoofdmotief, de fonkelende dia demen en juwelen, de muziek van het gai'de-strijkorkest op het balkon het was de klassieke feestelijke omlijsting van een groots evenement. Ondanks alle meningsverschillen is het een gebeurtenis, waai-bij de staatshoofden van de twee gx-ote Europese buurlanden elkaar in volle sympathie ontmoeten. Hun redevoeringen koningin Elizabeth sprak in het Engels, hoewel zij het Frans vol komen beheerst, terwijl De Gaulle zich ook aan de eigen taal hield lieten daar aan geen twijfel. Het lot van Engeland en Fx-ankrijk is ondanks alles nauw ver bonden en door twee wei-eldoox-logen beze geld. Opmei'keliik was het dat president De Gaulle door de koningin niet alleen als staatshoofd en vriend werd gehuldigd, maar tevens als vertegenwoordiger van de Europese Gemeenschap. Zij noemde Frankrijk in een adem met de andere Westeuropese landen, toen zij van de toe komst gewaagde. President De Gaulle on- dex-stx-eepte op zijn beurt dat Frankri.iks hemjzenis alleen mogelijk is geworden doordat Engeland en vooral Winston Chui-chill die evenals Sir Anthony Eden tot de gasten behoorde in het moeilijk ste uur het vaandel van de vrijheid hoog hield. President De Gaulle gewaagde ook nog van de typische continentale structuur van de Franse economie, welke bepaalde px-oblemen meebrengt, maar geruststel lend voegde hij er aan toe dat als het er op aan komt Fx-ankrijk en Engeland ge zworen kameraden zijn. Na afloop van het diner begaven de koningin, de president, diens echtgenote en de rest van de koninklijke familie zich naar het balkon om te kijken naar het vuui'werk, dat in het park van St. James werd afgestoken. Voor de menigte buiten werd dit een dubbele attractie. Advertentie de handschoen die ook u „aantrekt". HAARLEM: GROTE HOUTSTRAAT 52 AMSTERDAM - DEN HAAG Harriet Beecher Stowe: Nooit is een vrouw trotser op haar man, dan wanneer zij hem ziet als een succes vol spreker in het openbaar. (Van onze parlementaire redacteur) In de Tweede Kamer heeft minister Toxopeus dinsdag verklaard dat de regering er naar streeft de inheemse bevolking van Nieuw-Guinea binnen korte termijn zelfbeschikking te verlenen. liet noemen van een termijn is ongewenst, met het oog op de mogelijkheid dat zulk een termijn niet aan te houden zou kunnen zijn. Bovendien zal de bevolking zelf moeten meespreken over het tijd stip waarop zelfbeschikking kan worden verleend. De regering heeft echter wel een werkprogram en een tijdschema voor ogen. Er zal niet worden gestreefd naar volmaaktheid. Toen wij onze democratische instellingen kregen „waren er ook nog mensen die niet konden lezen en schrijven". Eén van de eerste dingen, die» nodig is, is een Nieuw-Guinea-Raad, die nog voor september van dit jaar zal worden ingesteld met een overgrote meerderheid van inheemse leden. Deze raad kan zich dan ook uitspreken over het al of niet toelaten, van Keiezen Staatssecretaris Bot vulde aan dat de tijd. waarbinnen aan de bevolking van Nieuw-Guinea zelfbeschikking zal worden verleend, korter zal zijn dan menigeen in Nederland zich had voorgesteld „of nog voorstelt". Het tijdstip is echter mede af hankelijk van het tempo, waarin het pro ces van ontwikkeling zich voltrekt. In de afgelopen tien jaar is de basis gelegd voor de structuur van Nieuw-Guinea, waarvoor oud-gouverneur Van Baal alle lof toekomt. Het is nu zover, dat voor de komende tien jaar een concreet ontwikkelingsplan zal worden vastgesteld, onderverdeeld in drie perioden, voor de staatkundig-bestuurlijke, de economische en de culturecl-sociale ontwikkeling. De periode van tien jaar is geen streefdatum, maar een eigen werk- termjjn. Binnenkort zullen de papoea's worden ingeschakeld in het bestuur door middel van streekraden. De „schoolstrijd" Omtrent de katholieke middelbare school in Hoüandia zei minister Toxopeus, dat deze school oorspronkelijk was ge dacht in Merauke. De subsidie voor de school in Hollandia kan echter niet worden ingetrokken zonder de rechtszekerheid aan te tasten. De verhouding tussen zending en missie is echter scheefgetrokken. In middels staat vast, dat een katholieke middelbare school ook in Merauke zal moeten worden gesticht, maar dat zal niet gebeuren voor de scheefgetrokken vex-hou- ding in evenwicht is hei-steld. Het is mis schien mogelijk, de openbare school in Sorong in handen van de zending te geven. Voor de toekomst zal men in samenwer king tussen gouvernement, zending en mis sie, tot een scholenplan moeten komen, zei de minister. Het onderwijs zal een zekere planmatigheid moeten vertonen. De reis van de „Doorman" Over de reis van het vliegkampschip Ka- rel Doorman naar Nieuw-Guinea zei minis ter Toxopeus dat het van het grootste be lang is dat de bevolking weet dat ons land Nieuw-Guinea niet in de steek zal laten. Wij moeten dus tegenover de bedi'eigingen In verband met de huurcompensatie op de lonen en salarissen mogen de zieken huizen de tarieven per 1 april verhogen met 85 cent per dag voor de derde klas, 1,30 gulden per dag voor de tweede en 1.70 gulden per dag voor de eerste klas. Sana toria mogen twee kwartjes per verpleeg- da*g meer rekenen. Het betreft hier door de regering voorlopig vastgestelde maxima. De Zuidafrikaanse ambassadeur in ons land, dr. F. E. Gelderhuys had dinsdag geen plezierige middag in de Tweede Kamer. Met zijn persattachés luistert hij naar de verontwaardigde woorden, gewijd aan de apartheidspolitiek van zijn regering. De Kamer besloot ten slotte (zie pagina 2), nadat een veel van Indonesië de defensie versterken. Daai'over zal de kamer te zijner tijd na dere inlichtingen krijgen. De reis van de Karei Doorman is met de NAVO volkomen rond. Ons vliegkampschip staat niet on der NAVO-commando. Alleen als er oor log uitbreekt, zal het een bepaalde taak in de NAVO-defensie hebben. De toezeg ging aan de Kamer, dat zij zal worden ingelicht indien dienstplichtigen naar Nieuw-Guinea worden gezonden, gold uiteraard niet voor de marine, want „die kan men niet altijd in de haven houden." Aan boord van de Karei Doorman gaan vliegtuigen mee, die een bestemming heb ben in Nieuw-Guinea. Voor de ontwikke ling van Nieuw-Guinea is 't van groot be lang dat de bevolking zich verdedigd weet. Papoea-vrijwilligerskorps Nog dit jaar zal een uit Papoea's be staand vrijwilligerskorps worden opge richt, zo deelde staatssecretaris Bot mee. Gedurende de diensttijd, die drie of vier jaar zal duren, zullen de Papoe's onder richt krijgen op het gebied van landbouw en ambacht. Dit heeft ten doel hun terug keer in de burgermaatschappij te verge makkelijken, want het dienstverband zal niet kunnen worden verlengd. Van de 8800 ambtenaren in Nieuw-Gui nea zijn 5400 Papoea's. Vóór september a.s. zal een wetsontwerp woi-den ingediend tot het verlenen van een machtiging voor de opsporing en exploratie van belangrij ke mineralen cp twee terx-einen bij Hollan dia en Sorong. Dit betreft een samenwer king van de Oost Borneo Mij., de Ned. Handel Mij., Mueller en Co en de U.S. Steel Company. Tijdnood Nadat staatssecretaris Bot in de mid dag- en avondvergadering in totaal ruim vier uur had gesproken, wilde de waax-ne- mend voorzitter, de heer Tilanus 's avonds omsti-eeks half elf nog gelegenheid geven tot replicei-en omdat het „nog tamelijk vroeg" was. Daartegen maakte de heer Burger (P.v.d.A.) echter bezwaar „omdat er grenzen zijn aan het luistervermogen." Hij stelde voor, de beraadslagingen te schorsen en omdat er in een avondverga- dering nooit voldoende leden zijn om over een vooi'stel te kunnen stemmen, zat ex- voor de voorzitter niets anders op dan de vergadering te sluiten. Daarmee is de Ka mer in tijdnood gekomen. Zij moet van daag ook nog de begroting van Volksge zondheid bespx-eken en donderdag debat teren over de gevolgen van de droogte in de landbouw, waax-ne men tot 10 mei op Paasreces wil gaan. „Droog maar kort" 's Middags had voorzitter Kortenhox-st reeds opgemerkt dat hij vreesde dat de vergadering van donderdag tot in de nacht zou moeten voortduren. Hij deed daarom een beroep op de landbouwspecia- listen, hun redevoex-ingen over de dx-oogte- schade kort te houden. „Het mag wel droog zijn, zei hij, maar "-.iet lang." verder gaande motie van de heer Burger (P.v.d.A.) verworpen was, een motie te richten tot het parlement van Zuid-Afrika, waarin de wens geuit wordt dat dit land zich bezint op een politiek die rassenonderscheid xiitsluit en de rechten van de mens in acht neemt. Een ruim 30-jarige Amsterdammer heeft in de afgelopen nacht enkele straten van Amsterdam onveilig gemaakt. In een wil de vaart reed hij, vermoedelijk onder de invloed van sterke dx-ank, in een gestolen vrachtauto door de Sarphatistraat, waar hij ter hoogte van het Alexandex-plein twee gepax'keerde auto's ramde, waardoor de radiateur van de motor lek x-aakte. Op het Frederiksplein reed hij dwars door een plantsoen, waax-na de motor van de vrachtauto door gebx-ek aan koeling in bi-and raakte. Met de brandende motor zette hij zin rit via het Westeinde en de Stadhoudex-skade voort. Op de Stadhou derskade ter hoogte van de Eerste van der Helststraat reed hij vervolgens een fietser aan. Even verdex-, op de hoek van de Fex-dinand Bolstraat en de Stadhou dex-skade, botste de auto ten slotte op een gelede tram van lijn 24. Het achterste ge deelte van de tram werd uit de rails ge drukt. Drie passagiers werden gewond, en ook de automobilist zelf raakte gewond. De politie, die na de aanrijding in de Sax-phatistx-aat reeds een achtervolging had ingesteld, was onmiddellijk ter plaat se, evenals de brandweer die de branden de motor bluste. De aangereden fietser en de drie gewonde trampassagiers werden evenals de bestuurder van de auto over- gebx-acht naar het Weesperpleinziekenhuis. Hun toestand was vannacht volgens de po litie niet ernstig. De vrachtauto (van het expeditiebedrijf Varekamp) was kort na middernacht uit het bodecentrum te Amsterdam gestolen. De bestuurder weigerde in het ziekenhuis de bloedproef. De politie heeft evenwel ge constateerd dat hij naar drank rook. Advertentie Binnenkort ook in Haarlem een Bata International schoenen magazijn, met een exclusieve collectie Haute Couture schoeisel van de meest vooraanstaande Europese Huizen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1960 | | pagina 1