Massaal machtsvertoon
bij verzetshaard Nyanga
Minister Oberlander gaat
eindelijk met verlof
VAASA
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
HET WEER
SD-er Nitsch
vrijgelaten
Staatssecretaris Roolvink is
bezorgd over conjunctuur
Regering komt weer op tijdelijke
afschaffing van paspoorten terug
BACKER'S AUTOHANDEL
Zelfbeheersing en discipline nodig
Massale protesten
van Franse boeren.
74e JAARGANG No 230 DONDERDAG 7 APRIL 1960 305e JAARGANG No 78
NIEUWE RAZZIA'S BEGONNEN
In de krant van heden:
Hetzelfde weertype
Leerling verongelukt van
Rijksluchtvaartschool
Voetgangers hebben
voorrang op „zebra's"
Nieuwe regeling van
Verkeer en W at er staat
Premier Debré maandag
naar Algerije
Het woord is aan
BEGKERING
SOLEX DE LUXE
J. J. VAN KOOTEN
Meisje in Hirosjima kreeg
opeens leukemie en stierf
Druk van binnen en van buiten wordt te machtig
Koninklijk gezin met
Pasen naar Zermatt
HH MORRIS
Garage Jan W. Du Rieu
krokantbrood
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Directie, Redactie, Administratie Grote Hout. TT TT^ 11 1 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
straat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen). S i ffl I Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- I ISlCJll IP™ g f 1 1 illffl lllllll Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 JL JL JIb JL JL AèsqJ JL fr. p.p. 8T5. Lossers. 12 ctPostgko 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt
Directiei
P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
KAAPSTAD (UPI) De bewoners van
de lokasie Nyanga bij Kaapstad kijken nu
al dagenlang in de lopen van machinege
weren en naar de spitsen van bajonetten
van de enorme troepen- en politemacht,
die hen aan alle kanten omsingelen. Zo
dra het donker wordt floepen zware
schijnwerpers aan, die de hele nacht door
het dorp blijven dwalen. In deze lokasie
van 25.000 inwoners zijn de gevoelens te
gen de politie zeer geladen als gevolg van
het doden van een baby en het verwon
den van een moeder, die samen in een
auto op weg naar een ziekenhuis waren.
De auto was na een sommatic tot stoppen
doorgereden en daarna met geweerkogels
doorboord. Bovendien komen uit Nyanga
de felste uitvallen van stakende naturel
len tegen werkwilligen. Men liet zich daar
niet sussen door de rcgeringsmedcdeling,
dat de verplichting om de gehate „bc-
wijsboekies" bij zich tc dragen, voorlopig
was vervallen. Inmiddels heeft de Zuid-
afrikaanse regering aangekondigd dat zij
de passenwct opnieuw zal invoeren. Na
turellen, die hun passen hebben ver
brand. zullen in de gelegenheid worden ge
steld daarvoor andere documenten aan te
schaffen. Politieke waarnemers zien de
maatregel als een gevaar voor nieuwe
erupties van geweld in het door rassen
kwesties verscheurde Zuid-Afrika.
In Nyanga is de politie vanochtend vroeg
met zijn derde grote actie begonnen. En
kele negers telefoneerden naar Kaapstad
met de mededeling dat de politie opnieuw
ranselpartijen houdt. De hoofdcommisaris
van politie te Kaapstad, Terblanche, ver
klaarde dat de situatie in Nyanga zeer
gespannen is, en dat hij „vanochtend be
paalde operaties" heeft bevolen. Welke die
zijn weigerde hij te zeggen.
In het algemeen zal de politie ook van
daag weer „de werkwillige naturellen be
schermen tegen agitators en misdadigers".
Een verslaggever van UPI, die vanoch
tend bij Nyanga was, meldde:
„Ik heb ongekend grote aantallen politie
wagens en militaire trucks langs de hoofd
weg naar Nyanga zien rijden, met tussen
dit konvooi in „Saracen"-pantserwagens
van de politie, en andere pantserwagens
van het leger. De grimmig kijkende poli
tiemannen en militairen in de torens van
de pantsei-wagens schenen mij ongaarne
te zien. Zij hadden de hoezen van hun
wapens afgenomen, en de kanonnen en mi
trailleurs waren gebruiksklaar anders
dan gisteren, toen de mondingen afgedekt
waren en de kanonnen en mitrailleurs niet
recht vooruit waren gericht. Sinds vorige
week maandag is de hoofdweg voor alle
burgerverkeer gesloten".
In Nyanga patrouilleert de politie in gro
ter sterkte dan ooit tevoren. Europese
artsen, die hebben aangeboden te helpen
bij het verzorgen van de gewonden in de
lokasie, hebben van de autoriteiten geen
vergunning gekregen. De inwoners van
pa g
Weerrapporten 1, 2
Uit het binnenland 2, 15
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel 3
De Kleine Wereld3
Buitenlands nieuws 3, 5
Van Mensen en Dingen 7
Uit stad en omgeving7, 9, 13
Kunst -73
Agenda van Haarlem en IJmond 13
Feuilleton17
Horen en Zien 17
Toch Is Het Zo17
Boekenhoekje 17
Beeldverhalen17
Economisch nieuws19
Beurs 79
Scheepsberichten 19
Sport 21
Dit nummer bestaat uit
vier-en-twintig pagina's
Advertentie
Bij iedere jas, een passende tas
mm l llnllllliv ELEGANTE TASSEN EN BY0UX
r.ft. HOUTSTRAAT 18a. HAARLEM TFLEFOON 2041*
Verwachting tot morgenavond:
Op de meeste plaatsen droog
weer met zonnige perioden.
Zwakke tot matige wind tussen
oost en zuid. Iets koudere nacht.
Morgen overdag dezelfde tem
peraturen als vandaag of iets
hogere.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
Nyanga blijven binnen. Ze zijn zó be
vreesd dat zij hun ramen en deuren heb
ben gebarricadeerd, en zelfs niet buitens
huis komen om levensmiddelen te kopen.
„Toen ik achter de auto's aan de weg
wilde oprijden, stopte een pantserwagen
dwars voor me en schreeuwde een ser
geant me uit het geopend torenluik toe:
„Waarom volgt u ons?" Hij zei dat ik me
moest verwijderen, hoewel het gebied niet
afgesloten is".
(Reuter) De stakingen in het gebied
van Kaapstad, die vele industrieën be
dreigden, schijnen thans in het algemeen
te zijn gebroken door het optreden van de
politie cn door de honger.
In Nyanga, het belangrijkste centrum
van het verzet, zijn tot nu toe slechts
zeshonderd arbeiders van de 25.000 inwo
ners weer aan het werk gegaan.
Bij ongeregeldheden in het negerdorp
Walmer nabij Port Elisabeht zijn woens
dagavond twee kerken in brand gestoken.
Een brandde af, de tweede kon worden
gered. In de lokasie New Brighton, even
eens nabij Port. Elisabeth, heeft de politie
die gewapend was met stenguns, ge
weren en revolvers enkele grote groe
pen negers, die zich hadden verzameld bij
een school en op een sportheld, uiteenge
dreven.
(Reuter) De Zuidafrikaanse minister
van Justitie, Erasmus, heeft woensdag
verklaard dat een neger, die geen per
soonsbewijs heeft, een voorlopig duplicaat
kan vragen.
Hij waarschuwde, dat werkgevers zich
aan een overtreding schuldig maken als
zij negers in dienst nemen die geen pas
hebben. De werkgevers werd verzocht
mee te werken aan het verkrijgen van de
nodige duplicaten.
De regering zal, zonder opoffering van
de noodzakelijke controlemaatregelen, de
mogelijkheid onderzoeken van toepassing
van het passenstelsel op zodanige wijze,
dat de nadruk valt op de voordelen, die
daaruit voor de negers voortvloeien, aldus
de minister.
Vanmorgen is, kort na de opstijging van
het vliegveld Zuid-Limburg te Beek, een
vliegtuig van de rijksluchtvaartschool ver
ongelukt. Het toestel was een der onlangs
in gebruik genomen eenmotorige Saab
„Safir" vliegtuigen. Het toestel moet naar
men tot nu toe aanneemt kort na de op
stijging in een vrille zijn geraakt, tenge
volge waarvan het ter aarde stortte. De
leerling-vlieger, voor zover thans bekend
enige inzittende, is daarbij om het leven
gekomen.
De directeur-generaal van de rijks
luchtvaartdienst, de heer J. W. F. Backer,
onder wie de rijksluchtvaartschool als af
deling van de dienst ressorteert, deelde
ons desgevraagd mee dat dit het eerste
ongeval met dodelijke afloop is dat in ne
gen jaar met een toestel van de rijkslucht
vaartschool is gebeurd. Enige deskundigen
van zijn bureau vooronderzoek (de heer
Backer is zelf vooronderzoeker) ongeval
len stellen ter plaatse een onderzoek in.
De minister van Verkeer en Waterstaat,
de heer H. A. Korthals heeft geantwoord
op een hem schriftelijk door het Tweede-
Kamerlid Van Rijckevorsel (K.V.P.) ge
stelde vraag over de rechtsbescherming
van de voetganger in de verkeerswetge-
ving. De minister zal, na ontvangst van
het advies van de commissie Veiligheid
Wegverkeer, zijn standpunt ten aanzien
van deze vraag bepalen.
De heer Van Rijckevorsel had zijn
vraag gesteld naar aanelding van een re
cent arrest van de Hoge Raad, inhouden
de dat een voetganger geen „verkeer" is
in de zin van artikel 28 van het Wegen
verkeersreglement, zodat een auto, links
of rechts afslaande geen voorrang hoeft
te geven aan rechtdoor lopende voetgan
gers. De minister antwoordde hierop dat
reeds vóór de aanvang van het rechtsge
ding, dat heeft geleid tot de bedoelde uit
spraak van de Hoge Raad op zijn depar
tement een wijziging van het wegenver
keersreglement in voorbereiding was,
waarin nieuwe voorschriften zijn opgeno
men met het doel, aan de een rijbaan
overstekende voetganger een aanmerke
lijk betere bescherming te verlenen dan
thans het geval is.
Deze wijziging zal binnen korte tijd het
departement verlaten. Volgens deze rege
ling zal aan de voetganger, die op een
„zebra" het wegdek oversteekt, door het
rijvcrkeer onbelemmerde doorgang moe
ten worden verleend.
PARIJS (Reuter) De Franse eerste
minister, Debré, vliegt maandag naar Al
gerije voor een bezoek van drie dagen,
ïn gewoonlijk welingelichte kringen is ge
zegd, dat Debré ter plaatse de algemene
militaire en politieke situatie wil bestude
ren.
John Strachey:
Als men vecht voor zijn bezit, terwijl
het niet bedreigd wordt, krijgt het be
zit neiging om weg te lopen.
Tijdens haar bezoek aan Drente be
zocht Prinses Irene het handvaardig
heidslokaal van een openbare lagere
school in Annen, een der plaatsen die
zij in haar programma had betrokken.
Uit de gevangenis te Breda is ontslagen
de Duitser R. Nitsch, die in de bezettings
tijd een functie had by de „Sicherheits-
dienst" en wegens oorlogsmisdrijven tot
levenslange gevangenisstraf was veroor
deeld. Hy is over de grens gezet.
Advertentie
handschoen past trekt hem aan.
HAARLEM: GROTE HOUTSTRAAT 52
AMSTERDAM - DEN HAAG
Advertentie
OPENING
vrijdag 8 april - 's middags 14 uur
ROZENSTRAAT 51
ingang tussen no. 33 en 55
Twee leden van de tv-staf van de
K.R.O. zijn in Hongkong opnamen gaan
maken voor een filmreportage over de
Chinese vluchtelingen. In verschillen
de kampen verzamelden zij het mate
riaal voor de uitzending van 15 april.
Men ziet hen hier aan het werk. Links
Manus van der Kamp, rechts Ad
Zonneveld.
De staatssecretaris van Sociale Zaken
en Volksgezondheid, de heer B. Roolvink,
heeft op een gisteravond in Bilthoven ge
houden bijeenkomst van de A.R.-kieskring
aldaar, uiting gegeven aan zijn vrees dat
de verkrapping van de arbeidsmarkt het
gevaar opent van een overbesteding, zoals
die in 1956 optrad. De huidige conjunctuur,
zoals die zich manifesteert in de krappe
arbeidsmrakt, plaatst de overheid en het
gehele volk voor 'n aantal moeilijke vraag
stukken, dat zich volgens de staatssecretaris
niet alleen in dit jaar, maar ook in 1961
zal openbaren. De heer Roolvink zei dit
naar aanleiding van het nieuwe arbeids
marktoverzicht, waaruit een uitzonderlijk
gunstige werkgelegenheid-situatie blijkt.
Er is praktisch geen sprake meer van
werkloosheid, aldus de heer Roolvink, en
de openstaande aanvragen overtreffen
reeds thans in april de werkloosheid. Zelf
beheersing en discipline worden thans in
sterke mate van het gehele volk ge
vraagd, zo zei hij.
Sprekende over de loonontwikkeling, de
kosten van levensonderhoud en de produk-
tiviteit, zei de heer Roolvink, dat het loon
peil in de periode van 1951 tot eind 1958
met 50 percent, de kosten van levenson
derhoud met 22 percent en de produktivi-
teit met 31 percent gestegen. De loon
stijging, zo concludeerde hij, is in achter
ons liggende jaren sterker geweest dan de
ontwikkeling van de produktiviteit. Hij
noemde een voortgaande inflatie een groot
gevaar voor de samenleving, waardoor de
spaarzin onder meer wordt ondermijnd.
De heer Roolvink wees er voorts op, dat
in de periode 1951 tot 1958 een daling van
het invoerprijspeil van 12 percent optrad.
Daarvan is evenwel niets in het indexcijfer
van de kosten voor levensonderhoud terug
te vinden. Men heeft, aldus de heer Rool
vink, in deze periode een bescheiden stuk
welvaart gekocht voor een belangrijk stuk
inflatie. Door de gedifferentieerde loonpo
litiek is volgens de heer Roolvink, de
greep op de prijzen sterker geworden.
Over de loonstijging zei hij, dat deze in
het afgelopen jaar, inclusief de compensa
tie voor de huurverhoging, gemiddeld op
10 percent kan worden gesteld.
Ten aanzien van de arbeidstijdverkor
ting merkte hij op, dat deze onder het
kabinet De Quay van de grond gekomen
is en thans een zeer grote kans tot ver
wezenlijking heeft. De loonsverhogingen,
die tot nu tot stand zijn gebracht, noemde
de heer Roolvink een echte reële wel
standsverbetering. Volgens hem dient aan
het eind van de contractperiodes van de
verschillende C.A.O.'s bij het overleg tus
sen werkgevers en werknemers aandacht
besteed te worden aan de winstdeling en
aan de spaarregeling, terwijl bij het loon-
overleg ook het punt van de prijsverho
gingen centraal gesteld moet worden.
Over de recente bouwstaking zei de heer
Roolvink, dat deze niets te maken heeft
gehad met de gedifferentieerde loonpoli-
Advertentie
DE VEILIGSTE BROMFIETS
nu 375.—
Houtplein 18-20 - Tel. 16615-1200(1
(Ook op gemakkelijke betalingscondities)
tiek, hetgeen volgens hem ook in het kamp
van de tegenstanders van deze politiek tot
uitdrukking is gebracht. Hij zei dat indien
het bedrijfsleven ernst maakt met de spel
regels, die voor deze loonpolitiek gelden,
en deze ook uitvoert, er sprake is van een
reële welstandsverbetering voor ons volk.
Advertentie
BARTELJORISSTR HAARLEM 'TEL. 13439
lEIDSSSTRAAT (BIJ KONlNGSPtUN) AMSTERDAM.TEL- 223596
FALCON WOLLEN TWEEDJASSEN
PARIJS (Reuter-UPI) Aan de voor
avond van voorgenomen massale demon
straties van landbouwers heeft het Franse
kabinet kredieten goedgekeurd tot een be
drag van 1,75 miljard nieuwe franken voor
de uitvoering van wetgeving op het gebied
van agrarische hervorming. De zes wets
ontwerpen, die heden aan de commissies
van de Nationale Vergadering zullen wor
den voorgelegd, omvatten plannen voor
een economischer gebruik van het land
door herverkaveling, technische scholing
van landarbeiders, verzekering, en de vor
ming van nationale parken
Driehonderduizend landarbeiders zijn
voornemens vandaag in achttien Franse
steden protestdemonstraties te houden te
gen de weigering van president De Gaulle
een bijzondere zitting van het parlement
bijeen te roepen ter bespreking van land
bouwvraagstukken, hoewel meer dan de
helft van de Nationale Vergadering om
deze bijeenroeping had gevraagd. De de
monstraties worden georganiseerd door de
nationale federatie van landbouwersbon
den (F.N.S.E.A.), waarvan ongeveer
900.000 landbouwers en eigenaars van klei
ne boerderijen lid zijn en hebben ten doel
„de autoriteiten en de openbare mening
op de hoogte te brengen van de werkelijke
situatie van de landbouwers". De onrust
onder de boeren is veroorzaakt door de
regeringsmaatregelen tegen inflatie, die
volgens de boeren de prijzen van land-
bouwprodukten onredelijk laag hebben ge
houden in vergelijking met andere secto
ren van de economie.
Duizenden politiemannen, speciaal ge
oefend in het onderdrukken van relletjes,
zijn op de been gebracht. Bij een vroegere
protestbetoging van boeren op 11 februari
in Amiens brak een gevecht uit tussen
duizenden boeren en de politie, dat drie
uur duurde. De president van F.N.S.E.A.,
Joseph Courau, die in Amiens werd ge
wond, heeft Tours uitgezocht als de stad
waar hij een toespraak zal houden. Er zul
len vandaag betogingen worden gehouden
in Auch, Aurillac, Avignon, Beauvais,
Castelnaudary, Laval, Rijssel, Moulins,
Nancy, Nantes, Quimper, Saintes, Saint-
Brieuc, Sens, Straatsburg, Tours, Vesoul
en Villefranche-sur-Saóne.
In Hirosjima is woensdag een meisjè
van 17 jaar overleden aan de gevolgen
van de atoombomontploffing in 1945. Drie
weken geleden openbaarde zich bij haar
de gevreesde bloedziekte leukemie. Het
meisje, Hiroko Jadjijama was 20 maanden
toen in 1945 de Amerikaanse atoombom
Hirosjima trof. Zij bevond zich toen op
ongeveer anderhalve kilometer van de ex
plosie. Haar overlijden heeft grote beroe
ring verwekt. Vele ouders met kinderen,
die even oud zijn als Hiroko, vrezen dat
ook hun kinderen alsnog rampzalige ge
volgen van de explosie zullen ondergaan.
(Van onze correspondent in Bonn)
De Westduitse Minister voor Vluchtelin
genzaken, processor dr. Th. Oberlander,
zal nog deze week een verzoek om verlof
bij het kabinet-Adenauer indienen. Dit zal
de eerste stap naar zijn ontslag per begin
mei zijn, zo meldt men uit betrouwbare
kringen te Bonn.
Hoewel de instelling van een parlemen
taire onderzoekingscommissie, naar de le
venswandel van Oberlander sedert 1933,
velen ertoe heeft gebracht juist thans
voor opschorting van het ontslag te plei
ten. zou gisteren tijdens een onderhoud tus
sen Bondskanselier Adenauer, C.D.U.-
fractievoorzitter Krone en Oberlander zelf
besloten zijn de knoop eindelijk maar door
te hakken. De druk van allerlei partijen
en het naderen van de topconferentie, bo
vendien de voortdurend sterker wordende
Russische, Oostduitse en Tsjechoslowaak-
se hetze tegen de minister maken het vol
gens regering en C.D.U. noodzakelijk een
beslissing te nemen. Oberlander zelf staat
daarbij onder een zware psychologische
druk, die het hem nauwelijks mogelijk zou
maken zijn ministeriële taak normaal uit
te voeren.
Oberlander die op 1 mei 55 jaar wordt
en dan recht op ministerieel pensioen
krijgt was voor 1945 een bekende nazi. Na
de oorlog is hij zowel lid geweest van de
liberale F.D.P. als van de vluchtelingen-
partij B.H.E. en is ten slotte lid van de
regeringspartij, de C.D.U., geworden. In
1950 werd hij staatssecretaris in Beieren,
waarbij de socialisten hem de helpende
hand boden, in 1953 werd Oberlander mi
nister voor Vluchtelingenzaken in het ka
binet-Adenauer. De Bondskanselier had
toen kennelijk de steun van Oberlanders
toenmalige partij, de B.H.E.nodig voor
het verkrijgen van een parlementaire
meerderheid en accepteerde daarvoor ook
Oberlander zelf. Deze ging, toen de
B.H.E. uit de regering moest treden,
naar de C.D.U. over.
Op Oberlanders gedrag tijdens de oorlog
is bijzonder veel critiek geoefend, vooral
Het ligt in het voornemen van het Ko
ninklijk Gezin, Tweede Paasdag voor een
vakantie van 10 dagen naar Zermatt te
vertrekken. Dit is meegedeeld door de
Rijksvoorlichtingsdienst.
het laatste jaar. Men neemt evenwel al
gemeen aan, dat hij niet betrokken is ge
weest bij de moordpartij in 1941 in de
Poolse stad Lwow (Lemberg), waarvan
Oostduitsers en Russen hem beschuldigen.
Daarentegen bestaat geen twijfel aan zijn
nazi-propaganda-activiteit, speciaal be
treffende Oost-Europa. Ten slotte neemt
men Oberlander vooral kwalijk, dat hij na
de oorlog op onvoldoende wijze heeft blijk
gegeven zijn vroegere politieke fou
ten in te zien.
Advertentie
VERHUUR ZONDER CHAUFFEUR
MINOR 1000 en OXFORD
OLIESLAGERSLAAN 36 - TEL. 10570
Advertentie
VAASA is
Uwidealedagelijks brood,
voedzaam en licht
verteerbaar. Verrukkelijk
met ieder beleg op elk
uur van de dag.
uit Finland
Imp. Fa. E. van Vliet Ezn, Amsterdam
