Sabotage oorzaak van K.L.M.-vliegramp „Verdrag begin van betere verhouding tussen Nederland en Bondsrepubliek" Stakingen tegen passen wet in Zuid-Afrika gebroken Citroen „HOLIDAYS" B.M.W. OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT HET WEER J. J. van Kooten fSAR 700 J. J. van ICooten Borgward - Skoda MORRIS 'ééjfpt'e ijouêiuj! RAMBLER Officiële woorden bij ondertekening: Hammarskjoeld bereid naar Z.-Afrika te gaan Nieuw mysterie rond de Hugo de Groot In de krant van heden Zuidwestelijke wind Boerenbetoging in Sens ft. J, Rotieveel's Automobielbedrijt Bonn getroffen door Haagse koelheid KORDON ROND NYANGA OPGEHEVEN Het woord is aan Minister Luns gaat praten met Erhard Ged. Oude Gracht 70 Telefoon 10454 BECKERING*». Invullen belastingbiljetten ACC.KANTOOR L. G. BODE GARAGE VERREEK TWEKA BIKINI'S Van Loon's Automobielbedrijf 74e JAARGANG No 232 ZATERDAG 9 APRIL 1960 305e JAARGANG No 80 Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Directie, Redactie, Administratie Grote Hout- ÉT 1| Kj j| j| p Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. straat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen). ShhbobS I 1 Verschijnt dagehjks beh. op zon- en feestdagen. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- I f 1 I (H*® lil I /fill If ill lil Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65, kantoor Haarlem-N Soendaplein, Tel. 57755 i VA VA J. IWIUM UL Vj JkJ JL\JL KA 8V]5±TZ$: t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. CrL Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije In het ministerie van Buitenlandse Za ken in Den Haag hebben de Duitse en de Nederlandse minister van Buiten landse Zaken, dr. Heinrich von Bren- tekend. tano (links) en mr. J. M. A. H. Luns (rechts) vrijdagmiddag het Duits-Ne derlandse algemene verdrag tol rege ling van bilaterale kwesties onder- Was een van de 91 passagiers van de op 14 augustus 1958 boven de Atlantische Oceaan verongelukte K.L.M.-Super Con stellation „Hugo de Groot" politiek belang rijk genoeg om hem uit de weg te rui men? Zo ja, welke organisatie of groepe ring heeft dan de afschuwelijke schuld op zich geladen van mèt deze ene gezochte negentig andere passagiers en acht be manningsleden op te offeren? En waarom moest de verdwijning van deze ene per soon juist worden bewerkstelligd door een zo rigoreuze ingreep als een aanslag op een vliegtuig? Had men hem niet eerder, op veel minder geruchtmakende en dus voor de daders veiliger manier, kunnen treffen? Dit zijn enkele van de vele vragen die rijzen bij lezing van het mysterieuze com muniqué (nog in een deel van onze vorige editie vermeld) dat de voorzitter van de Raad voor de Luchtvaart vrijdagmiddag voorlas in het gebouw van de Hoge Raad, pag. \Veerrapporten 1, 2 Economisch nieuws15 Op de Praatstoel 3 Feuilleton 13 Iloren en Zien 13 Agenda van Haarlem en IJ mond 5 Uit stad en omgeving5, 7, 9, 11 Beurs 15 Medische verzorging 5 Op en om het Binnenhof4 Kerkdiensten 9 Films 9 Kerkelijk Leven4 Filatelie 4 Puzzel4 Erbij17 tot 21 Scheepsberichten 15 Kunst 9 Sport 21 T aal-laria 13 Uit het binnenland2, 1.1 Buitenlands nieuws 3, 11 Beeldverhalen 13 Dit nummer bestaat uit vier-en-twintig pagina's waarin opgenomen „Erbij" Verwachting tot morgenavond: Enkele opklaringen, maar plaat selijk ook enige regen. Matige af en toe vrij krachtige zuidwes telijke wind. Weinig verande ring in temperatuur. Volledige weerrapporten op pagina twee. toen daar slechts een handvol journalisten bijeen was gekomen om, naar men ver wachtte, een uitspraak inzake de toedracht van deze grootste K.L.M.-ramp te verne men. Wel verre van een uitspraak te geven, ontketende de Raad een ware storm van vragen, gissingen, journalistieke naspeu ringen en onvermijdelijk verkeerde veronderstellingen, niet alleen in Neder land, maar ook ver daarbuiten. Reeds gis teravond waren de Engelse bladen op het „oorlogspad" om deze affaire rond een immers bij Ierland verongelukt vliegtuig, uit te diepen. „Opdat de vooronderzoeker nader onder- zoeke, door bemiddeling van de comman dant Dienst Luchtvaart van het Korps Rijkspolitie, of er aan boord van het ver ongelukte vliegtuig zich een of meer per sonen bevonden wier verdwijning op poli tieke of andere overeenkomstige redenen zou kunnen zijn beoogd, zulks in verband met de mogelijkheid dat het vliegtuig als gevolg van een met dat oogmerk verrichte aanslag is verongelukt", aldus luidt letter lijk de betrokken passage in het commu niqué van de Raad. Daarbij wordt opge merkt, dat de Raad na de sluiting van de zitting van 4 maart j.l., toen het onder zoek in het openbaar werd afgesloten, na dat nog een aantal deskundigen was ge hoord, een mededeling heeft bereikt welke het thans gelaste nadere onderzoek ge wenst doet zijn. Wat is de aard van deze mededeling? De ernst van een college als de Raad voor de Luchtvaart gebiedt aan te nemen, dat zij uit zeer betrouwbare bron moet zijn gekomen. Anders had men in deze nu reeds bijna twee jaar lopende zaak geen hernieuwd onderzoek gelast. De zinspeling op „politieke of andere overeenkomstige redenen" maakt het aannemelijk, dat er geen verzekeringskwestie in het geding is. Men mag trouwens veronderstellen dat, wanneer een van de 91 passagiers van de „Hugo de Groot" voor een exorbitant be drag verzekerd zou zijn geweest, dit reeds bij het eerste onderzoek zou zijn uitgeko men. Er moet dus als de hele zaak niet een farce zal blijken te zijn een politie ke achtergrond bestaan. Wie van de 91 passagiers had een politiek intrigrerend verleden? De passagierslijst verschaft weinig houvast voor gissingen. Er waren veel Amerikanen aan boord, veel Israë liërs ook en enkele Russen, een Poolse en acht Nederlanders. Moet gezocht worden onder de namen van passagiex-s uit het Nabije Oosten? Het valt achteraf op, dat in de destijds aan de pers verstrekte pas sagierslijst achter namen als die van Mostafa Zakaria Zian, Mohammed-el-Ash kar, Mohammed-el-Houssini, Hassan-al- Rashad en Mohammed Aly Mamdouh Riaz geen nationaliteit staat vermeld. Toe val? Noch de Raad voor de Luchtvaart, noch de Rijksluchtvaartdienst, noch de Rijks politie willen op het ogenblik nadere me dedelingen doen. Bij de K.L.M. weet men van niets. Ook de directie van de lucht vaartmaatschappij wordt blijkbaar buiten het onderzoek gehouden. Aangenomen moet worden, dat het onderzoek intussen reeds in volle gang is. De mededeling be reikte de Raad immers na 4 maart, dat wil zeggen in de achter ons liggende maand. Zij kan dus reeds enige weken ter kennis van de Raad en van de rijkspolitie zijn en men zal met het onderzoek niet hebben gewacht, (Van onze Haagse redacteur) HET DUURDE EVEN voor iedereen ivist waar zijn plaats was, maar toen de ministers van Buitenlandse Zaken van Nederland en de Westduitse Bondsrepubliek en de voorzitters van de onderhandelingsdelegaties der beide staten vrijdagmiddag goed en wel achter de groene tafel in de Grote zaal van het ministerie van Buiten landse Zaken in Den Haag waren gezeten, begonnen zij onvervaard met het tekenen van de achttien documenten, welke tezamen de ontwerp-overeenkomst tussen Neder land en West-Duitsland vormen over grensregeling, schadevergoedingen, Rijnvaart en andere verkeersvoorzieningen en waterhuishouding. Koning Willem I, die zelf de helft van zijn koninkrijk had moeten afstaan, keek tezamen met zijn eerste gemalin Frederika van Pruisen op de achtergrond sereen toe hoe met elke pennestreek van mr. J. M. A. H. Luns, dr. H. von Brentano, dr. H. R. van Houten en de heer R. Lahr het voor nemen tot afstand van Elten en Tudderen werd bekrachtigd. De tientallen persfoto- frafen en vertegenwoordigers van film- en televisejournaals mochten zich ongehinderd over de tafel buigen om hun plaatjes te schieten zonder dat de staatslieden hun handen afwerend over de vele brieven, welke de overeenkomsten aanvullen en verduidelijken, uitstrekten. Nadat dit overigens zwijgzame doch niettemin levendige voorspel ten einde was, nam minister Luns het woord. Hij noemde het zojuist ondertekende verdrag van zeer bijzondere betekenis omdat het de betrekkingen tussen beide landen poogt te bevrijden van de hypotheek welke daar op als gevolg van de oorlog en de Duitse bezetting van Nederland rust. Nederland heeft als gevolg van de nationaal-socialis- tische terreur grote verliezen aan mensen levens geleden. Velen gaan ook nu nog gebukt onder de gevolgen van de mis handelingen. welke zij in gevangenissen en concentratiekampen hebben doorstaan, zo herinnerde de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken. Hij voegde eraan toe, dat het Nederlandse volk niet kan ver geten wat er in die verschrikkelijke jaren is gebeurd. Het is desondanks bereid met de Bondsrepubliek, het andere Duitsland, samen te werken om op vredelievende en democratische wijze een nieuwe toekomst op te bouwen. Daarom ook heeft Neder land de opneming van de Bondsrepubliek in de Europese en Atlantische organisaties van harte voorgestaan. Nimmer goed te maken Ofschoon veel leed nimmer is goed te maken zei de minister van oordeel te zijn, dat de Bondsrepubliek een bevredigende bijdrage levert tot herstel van het Neder land aangedaan onrecht, in aanmerking genomen dat door het ontbreken van een Duits vredesverdrag de definitieve rege ling van het vraagstuk der herstelbetalin gen niet heeft plaatsgevonden. Minister Luns geloofde voorts dat de langdurige onderhandelingen tot een beter begrip van eikaars standpunten en opvat tingen hebben geleid, bracht dank aan de onderhandelaars en hun medewerkers en zei ervan overtuigd te zijn dat het zojuist ondertekende verdrag ertoe zal leiden dat Nederland en de Bondsrepubliek dichter bij elkaar zullen komen te staan. Schaduw van verleden Vervolgens sprak minister Von Bren tano in het Duits in gelijke trant. Hij zei onder meer dat het Duitse volk zich ervan bewust is, dat de schaduw van een duister verleden nog doorwerkt. Aan het Neder landse volk is ernstig onrecht gedaan. Hij let er onmiddellijk op volgen, dat ook het Duitse volk zelf „onzegbaar onder de mee dogenloze terreur van een misdadig be- De Franse boerenorganisaties hebben de regering gewaarschuwd, dat de de monstraties die tweehonderdduizend landbouwers donderdag in achttien verschillende plaatsen hebben gehou den nog slechts een voorproefje zijn. De boeren zeggen dat zij geen genoegen zullen nemen met halve maatregelen, maar slechts met een landbouwpoli tiek, gebaseerd op „het principe van gelijkheid van verdienste met de andere sectoren van het economische leven". Deze foto werd gemaakt in Sens waar de gendarmerie van traangas en gum miknuppels gebruik moest maken om de opgewonden boeren tot rede te brengen. (Telefoto) wind heeft geleden". Minister Von Bren tano zei wel te weten dat wat in Nederland is gebeurd niet meer goedgemaakt kan worden „en we weten ook, dat we het on menselijke zouden eisen wanneer we zou den verwachten dat dit verdrag al het menselijke leed zou doen vergeten. Het Duitse volk heeft niet het recht en ik heb niet de bedoeling hier ervan te gewagen dat men in Nederland het gebeurde zou moeten vergeten". Maar de Duitse mi nister hoopte wel, dat het verdrag de weg zou vrijmaken voor het henvinnen van de oude vriendschappelijke betrekkingen, welke door het nationaal-socialistische re gime werden verbroken. Natuurlijk maakte de spreker tevens gewag van het Atlan tisch verdrag, waarin Nederland en Duits land samenwerken „om de bedreiging van recht en vrijheid door een ander totalitair systeem gemeenschappelijk tegemoet te treden". Met deze hooggestemde woorden was de ceremonie, die nauwelijks twintig minuten had geduurd, geëindigd en stond niets het diner meer in de weg, dat minister Luns zijn ambtgenoot en de leden van de onder handelingsdelegaties in zijn ambtswoning aanbood. Commentaar van de „Times" De Londense „Times" schrijft heden in een commentaar op het Nederlands-Duitse verdrag dat hier sprake is van „een voor beeld van diplomatie die gegrondvest is op verstand." „De grenscorrecties kunnen onbeteke nend lijken, vergeleken met de grote kwes ties die na de oorlog nog altijd op een oplossing wachten, maar alles wat op grenzen slaat is belangrijk". „Het zou niet verstandig zijn als men een kwestie van deze aard niet ot een op lossing had gebracht, terwijl de betrekkin gen tussen de betrokken landen voortdu rend nauwer en hartelijker worden", aldus de „Times". Advertentie Or D Bakkerlaan 12 - 16 nioemendaal Teil 57.500-57 ê'1 (Van onze correspondent in Bonn) In de Westduitse hoofdstad was men gisteren spaarzaam met commentaar op het Duits-Nederlandse ontwerpverdrag. Gisteravond gaf de Noordwest-Duitse ra dio evenwel een van veel realisme getui gend commentaar, waarin onder meer ge zegd werd, dat vrijdag 8 april geen dag is om alles van het Duitse verleden nu maar meteen te vergeten.De radio noem de de overeenkomst „een verdrag van het verstand" en bedoelde daar kennelijk mee dat de inhoud nu juist niet uitgaat van het Nederlandse hart. Het was de commentator opgevallen dat in het koele communiqué van het Nederlandse minis terie van Buitenlandse Zaken over het verdrag geen woord van verzoening voor kwam. Het verdrag wordt trouwens alge meen te Bonn gezien als een produkt van het verstand, niet als een bevestiging van Duits-Nederlandse vriendschappelijke ver houding. Opvallend is hier overigens de onderkenning van het feit dat de 23 Duit sers uit Wyler, die de laatste weken moord en brand hebben geschreeuwd omdat zij en hun huizen krachtens de overeenkomst bij Nederland zullen komen, ver over de schreef zijn gegaan. Immers, met geen woord is van Nederlandse zijde gerept over de 2000 Nederlanders, die met hun huizen en dergelijke krachtens het ver drag bij Duitsland zullen komen..! Teleurstelling Ter andere zijde klinkt op de achter grond van de Duitse erkenning van de koele atmosfeer in ons land een toon van teleurstelling door. Men had hier toch wel gehoopt dat de goede handelsbetrekkingen tussen beide landen, het drukke verkeer langs de grens, de uitgebreide toeristen relaties en thans dit verdrag 15 jaar na de oorlog zouden kunnen leiden tot een officiële bezegeling van vriendschap. Dat heeft Den Haag, zo is hier duidelijk opge merkt, bewust en willens en wetens nage laten. Bonn staat daardoor ten aanzien van ons land voor een nog immer hoge muur van wantrouwen. De economische, mili taire en andere uitstekende relaties wor den volgens de Duitsers in ons land blijk baar uitsluitend gezien als noodzakelijke, koel op te vatten betrekkingen, niet als een reden om een definitieve streep onder het verleden te zetten. De vraag is thans voor Bonn, of het ver drag desondanks een inleiding zal kunnen vormen voor een eventuele intensivering der betrekkingen en wel in de vorm van officiële staatsbezoeken of contact tussen de regeringschefs in de loop der komen de jaren. KAAPSTAD (UPI) Grote aantallen Afrikaanse negers hebben vrijdag hun stakingsactie opgegeven en zijn weer aan het werk getogen. De arbeidstoestand werd vrijwel normaal genoemd. Intussen heeft de regering officieel het Afrikaanse Nationale Congres en het anti- blanke Pan-Afrikaanse Congres, met sa men 600.000 leden, opgeheven. Zegslieden voor de politie hebben medegedeeld dat „meer dan honderd" blanken, Afrikanen en Indiërs in de morgenuren werden ge arresteerd. Van de 1500 Afrikanen, die donderdag werden vastgehouden binnen de lokasie Nyanga, zijn er nu nog 162 in hechtenis. In Nyanga was volgens de politie een grote hoeveelheid munitie, maar geen vuurwapens, in beslag geno men. Het militaire kordon rondom de lo kasie is na tien dagen teruggetrokken. Een vijftigtal studerenden aan een Zoe- loeschool, 25 km van Durban, hebben het gebouw verlaten „uit protest tegen ontbe ringen". Meer dan 500 studerende zijn van plan de school eveneens te verlaten om dat zij liever „geen tijd en geld verspil len". Ongeveer 300 niet-blanke politiemannen, gewapend met geweren en lichte mitrail leurs en gesteund door twee pantserwa gens, hebben vrijdag de lokasie Pimville bij Johannesburg doorzocht. Honderden negers werden voor nader onderzoek aan gehouden en een groot aantal bijlen, mes sen en andere wapens werd in beslag ge nomen. Haast met passen Een aantal negers dat geen pas bij zich had, werd door de politie in Johannes burg aangehouden. De negers werden ech ter weer vrijgelaten nadat hun gezegd was dat zij binnen een week hun pas moeten tonen. Geschat wordt dat tenminste 57.000 van de 60.000 neger-arbeiders in het gebied van Kaapstad het werk hervat hebben. Ook 101 naturellen die eerder gearresteerd waren omdat zij geen persoonsbewijs bij zich hadden, werden twee dagen na hun verschijnen voor de rechtbank in Kaapstad op 25 maart vrijgelaten, zo is vrijdag meegedeeld. Er werden geen beschuldigin gen tegen hen ingebracht. Het Zuidafrikaanse ministerie van Justi tie heeft de werkgevers laten weten, dat zij zich aan vervolging blootstellen, als zij negers in dienst hebben, die geen pas of een tijdelijk document van gelijke strek king bezitten. Het passenstelsel is niet afgeschaft, aldus het ministerie. De gevangenisbepalingen ten aanzien van hen, die op grond van de wet op de openbare veiligheid gevangen zitten zijn zodanig gewijzigd, dat de gedetineerden bezoek mogen ontvangen, als de directeur van de inrichting er geen bezwaar tegen heeft. Vorige week was gezegd, dat onder de huidige omstandigheden geen enkel be zoek zou worden toegestaan. Waarschuwingen In Johannesburg schreef het avondblad „The Star" over de censuur dat „niets de status van Zuid-Afrika als stinkdier van de wereld zo effectief kon bevestigen, als beperkingen op de vrije loop van nieuws tussen de unie en het buitenland". „De regering", aldus The Star, „zal er wijs aan doen zich doof te tonen voor die stemmen die onvermijdelijk beginnen te roepen om iets van deze aard". In het parlement heeft premier Ver woerd vaag geduid op de mogelijkheid van censuur „wanneer zulks nu en dan nodig zou worden geoordeeld". S h a w Eén prettige dag bestaat uit twee ele menten: het weer en het humeur. De minister van Buitenlandse Zaken Luns zal in de loop van de volgende week ergens" in België besprekingen voeren met de Duitse minister van Economische Zaken, prof, dr. Ludwig Erhard. De mi nister, die op 11 april een Beneluxconferen tie bijwoont en dan dus in België ver blijft, zal met Erhard overleg plegen over de economische kwesties, die het Europa van de „zes" en de „zeven" verdeeld houden. NEW YORK (AFP) De secretaris-ge neraal van de UNO, Dag Hammarskjoeld heeft zich vrijdag bereid verklaard naar Zuid-Afrika te gaan als de regering hem daartoe uitnodigde. Hij herinnerde aan de resolutie van de Veiligheidsraad over de gebeurtenissen in Zuid-Afrika waarin ge vraagd werd contact op te nemen met de regering in Zuid-Afrika. Hammarskjoeld zei de hem toevertrouwde taak op te vat ten als „het slaan van een burg en niet als het optrekken van een muur". Advertentie Houtplein 18-20 - Telefoon 16615 - 12000 Advertentie Advertentie Verhuur van nieuwe auto's zonder chauffeur, o.a.: Opel Rekord Kapitan en Caravan Ford Taunus 17 M en Consul Renault Dauphine Volkswagen en 9 pers. V.W. bus. Alle wagens zijn all-risks verzekerd. Advertentie de juiste handschoen aan de hand. HAARLEM: GROTE HOUTSTRAAT 52 AMSTERDAM - DEN HAAG Advertentie BESTEL 5125. - COACH DE LUXE 5395 Houtplein 18-20 - Telefoon 16615 - 12000 Advertentie Fred. Hcndriklaan 40, Haarlem-Z„ Tel. 34108 Advertentie Bioemendaalseweg 1-9 - Bloemendaal Telefoon 52301 Advertentie BARTEUORISSTR. HAARLEM. TEL. 13439 LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM fEL 223596 Advertentie Korte Kleverlaan 30 - 40 - Bloemendaal Telefoon (02500) 5 13 01 -5 5446

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1960 | | pagina 1