Het diaconale jaar FILATELIE ontharing depilan 3xuxt~taüa Vroegere SS-er verdacht van moord op vierhonderd Joden Bonn tegen het verlengen van verjaring der nazi-misdaden PUZZEL NUMMER DERTIG Twee Somalilanden worden één en onafhankelijk SLOT DEFECT? 5 Kerkelijk Leven Rechter in San Francisco onder politiebewaking Oost'Duitsland tekent meteen verzet aan „DE SLEUTELSPECAL1ST" 1 2 3 4 5 20 cn -J co 1 si 71 CL u Pharmakides onderworpen Opzichter van kruithuis ,,stak de boel in brand" 5 doden, 200 gewonden Frankrijk bezorgd voor zijn stuk Somaliland ItaLaanse kabinet niet opnieuw voor de Kamer ZATERDAG 7 MEI 1960 HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT De oproep om mee te doen aan het Dia conale Jaar heeft bij de Duitse jeugd een grote weerklank gevonden. Sedert de in voering van het Diaconale Jaar in 1955 hebben zich in de eerste vijf jaren meer dan drieduizend jongeren voor deze hulp- arbeid opgegeven. Op het ogenblik doen 791 meisjes en 55 jonge mannen een jaar als vrijwilliger dienst. De helpsters en helpers van het Diaco nale Jaar komen uit fabrieken, ambachts- bedrijven, kantoren of van de schoolban ken. Zij ruilen voor een jaar hun gewone werk met een dienst, die voor een hulpbe hoevend mens onmiddellijk en persoonlijk een hulpverlening betekent. Zij komen om dat zij van het grote gebrek aan mede werkers in de diaconie hebben gehoord. Zij offeren een jaar lang hun doorgaans goede loon "f schuiven hun opleiding een jaar op. Zij offeren echter ook een jaar van onbezorgde jeugd, want het Diaconale Jaar eist alle krachten op en laat niet veel ruimte voor andere dingen. Enkelen ko men ook, om een inzicht te verkrijgen in een werkzaamheid, die zij wellicht tot levenstaak in hun beroep willen maken. Zij komen niet alleen uit christelijke ge zinnen en evangelische jeugdkringen; velen zoeken voor de eerste maai contact met de boodschap van de Bijbel en menen niet ten onrechte deze boodschap te vinden, waar het niet om vrome woorden gaat, maar om de dienst aan de naaste. Na een korte tijd van voorbereiding worden de helpsters en helpers in groe pen van minstens twee naar de plaatsen gezonden waar zij dienst moeten doen: in een ziekenhuis, een bejaardencentrum, een verpleeginrichting, een sanatorium, een ge sticht, een kinder-, zuigelingen- of jeugd tehuis of soortgelijke inrichtingen van de evangelische diaconie. Tijdens het Diaco nale Jaar worden zo nu en dan gemeen schappelijke weekends georganiseerd waarop men samenkomt voor ontspanning, maar ook om belevenissen en ervaringen uit te wisselen. Slechts heel weinigen ver laten vóór de tijd het Diaconale Jaar en dan meestal om gezins- of gezondheids redenen. In dit vrijwillige dienstverband moeten van be'de kanten vele vooroordelen worden overwinnen: de jonge mensen komen uit de vrijheid, die de samenleving hun tegen woordig geeft, in een hechte, besloten ge meenschap, vaak bijvoorbeeld een „Schwesternkreis", die volgens eigen wet ten en normen leeft, welke in de loop van de tijd en vaak zeer zinvol gegroeid zijn. Daarbij komt het overigens veel voor. dat men in de tehuizen gauw in het reine is met echt beleefde geestelijke orde en voor schriften. Omgekeerd leert menige „Schwesternkreis", dat de moderne jeugd beter is dan wat men over haar hoort, en dat achter haar zakelijk-nuchtere menin gen vaak een eerlijk zoeken zit en dat jeugdige onbezorgdheid volstrekt niet altijd oppervlakkigheid betekent. De dragers van het Diaconale Jaar in de evangelische Landeskirche van Duitsland zijn meestal bepaalde organen waarin de evangelische diaconie, de jeugd, de vrou wenorganisaties en de „Mutter- und Brüderhauser" samenwerken, hier en daar ook Diaconessen-Moederhuizen zelf, vooral in Beieren. Ook de kerken die niet bij de Evangelische Kerk in Duitsland zijn aan gesloten, hebben het Diaconale Jaar met succes ingevoerd. Behalve in Duitsland is er sinds een jaar ook in Nederland. Oos tenrijk, Polen en Zwitserland een Diaco naal Jaar of instellingen die er op lijken. Het komende concilie Volgens welingelichte vatikaanse krin gen is de Paus van plan om deze maand de opperste leiding der voorbereidingen voor het algemene concilie in eigen hand te nemen. Op 30 april zijn de werkzaamheden van de voorbereidende commissie-Tardini (de kardinaal, die onlangs overleden is) be sloten. Met de daarop volgende instellin gen van de eigenlijke voorbereidingscom missie treedt het werk van het „oecume nisch concilie" in een beslissend stadium. Naar verluidt zal Paus Johannes zelf het voorzitterschap op zich nemen van de uit acht kardinalen bestaande algemene com missie, die de werkzaamheden der sub commissies moet coördineren. Verwacht wordt dat er zestien of acht tien commissies in het leven zullen wor den geroepen om de groeiende problemen der kerk voor het concilie te bewerken. Voor het eerste Vatikaanse concilie waren er heel wat minder commissies. Men neemt aan dat het dogmatisch gedeelte van het concilie onder meer gewijd zal zijn aan de precieze definiëring van de positie der bis schoppen in de Kerk, aan de uitwerking van de taak der leken in de Kerk en aan verdere uitleg van de leer over het mys tieke lichaam van Christus. Al deze vraag stukken zijn ook van belang in verband met het werk der hereniging. Ofschoon in vatikaanse kringen de grootste terughoudendheid in deze aan gelegenheden in acht genomen wordt, ne men welingelichte personen aan, dat er een speciale subcommissie in het leven zal worden geroepen voor de kwestie van her eniging en oecumene. Conflict bijgelegd Zonder noemenswaardige protesten, maar onder grote belangstelling van de bevolking zijn onlangs in Zweden de eer ste drie vrouwelijke predikanten bevestigd. De kerken waarin de bevestiging plaats vond waren stampvol. De plechtigheid in de Nicolaikerk te Stockholm werd zelfs door de televisie uitgezonden. Een handjevol studenten in Lund alleen hield in de nacht vóór de dienst een „rouwnacht" waarmee zij aan de „afval van de kerk" wilden herinneren. Dit was overigens alles wat er overgebleven is van het luidruchtige verzet tegen de bevesti ging van de drie vrouwen. De oppositie had direct vópr de intrede van de vrouwelijke theologen de verzoe ningsgezinde verklaring uitgegeven: „Wij hebben de strijd verloren, nu moeten wij proberen tot samenwerking te komen". Daarmee is de oproep om de ambtelijke handelingen en kerkdiensten van de vrou welijke predikanten te boycotten, op de achtergrond geraakt en de maandenlange heftige strijd in de Zweedse Kerk lijkt vreedzaam te zijn bijgelegd. SAN FRANCISCO (Reuter) Politie en rechercheurs van de Amerikaanse fede rale recherche FBI hebben de wacht be trokken in het gerechtsgebouw te San Francisco waar de federale rechter zetelt die maandag vergeefs heeft geprobeerd op het laatste ogenblik de terechtstelling van Caryl Chessman uit te stellen. De maat regel werd genomen nadat de rechter een dreigbrief had ontvangen. Advertentie Modern, inel en mild, veilig en reukloos t van Homol uit Zwitserland tube ï-50 -2.95 i REKENEN ILLUSIE (Van onze correspondent in Bonn) Te Böchum in het Ruhrgebied is de 51- jarige vroegere „S.S.-Hauptsturmführer" I-Ieinrich Hamann gearresteerd, verdacht van deelneming aan de moord op vierhon derd Poolse Joden en van het „per onge luk" doodschieten van een Duitse politie man. Hamann verdiende de laatste jaren als los werkman zijn brood. Hij leidde in de oorlog bij Krakau in Polen een groep van de gehate Sicherheitsdienst. Deze groep had tot. taak een reeks maatrege len tegen Joodse Polen uit te voeren, waaronder het uitroeien van het ghetto van de stad Neu-Sandez in februari 1942. Ha mann „liquideerde" aldus het nazi-jar gon destijds zelf met een pistool een der Joden én schoot een Duitse politie ambtenaar dood. die hij voor een Pool hield, maar die in werkelijkheid juist be zig was een woning van Joden te doorzoe ken.. De beschuldiging, dat hij op een kerkhof bij Krakau vierhonderd Joden had laten doodschieten legde Hamann tijdens een eerste verhoor naast zich neer: het waren er „maar" veertig, zo zei hij. Aan deze misdaad zouden nog ongeveer veer tig voormalige S.S.-ers en S.D.-leden heb ben deelgenomen: Men is ijverig bezig de gehele groep op te sporen. Inmiddels is te Bremen de hoofdreferen daris Hermann Lumm. een hoge ambte naar van een financiële instelling, gear resteerd. Hij wordt ervan beschuldigd in 1941 te Lemberg in Polen aan executies van Polen, onder wie vele Joden, te heb ben deelgenomen. Onderzoek tegen rechters Te Hamburg heeft de justitie een onder zoek ingesteld tegen 25 rechters en officie ren van justitie, vijf gepensioneerde rech ters en vijf thans als advokaat werkzame vroegere rechters, die in de nazi-tijd in een rechterlijke functie vergrijpen tegen het recht zouden hebben gepleegd. Een commissie van de Hamburgse regering had daartoe 240 doodvonnissen uit de nazi- tijd onderzocht, waarvoor de 35 rechters en officieren van justitie verantwoorde lijk worden gesteld. Men is met dit onder zoek juist op tijd klaar gekomen, omdat op zondag gevallen van doodslag, die voor 1945 zijn gepleegd, in de Bondsrepubliek verjaren. Onder de kop „Adenauer voor vier de maal leider C.D.U." deelde D e Telegraaf mede: Bondskanselier dr. Konrad Ade nauer is voor de vierde maal' her kozen tot voorzitter van de C.D.U." Maar ik heb uitgerekend da.t, als hij voor de vierde maal herkozen is, hij voor de vijfde maal leider is. ONTWIKKELING Het Parool schrijft omtrent radio-actieve voetbalwedstrijdver- slaggevers geen illusie te koesteren „dat de minder bekwame en zwak- ke broeders zich zelf nog eens onder de loep nemen". Die illusie koester ik evenmin, want |j men moet, zelfs als bekwame en sterke broeder, al een slangemens zijn om dat te doen. Nieuwsblad ANDERS? Utrechtscb schrijft over Philipseen concern van welker ontwikkeling blijkbaar een ma gische invloed uitgaat". Dit moet geschreven zijn door een man aan welker ontwikkeling blijk baar nog wel iets ontbreekt. 1 LAR-IE „Laris nog vollediger verwoest dan de Marokkaanse stad Agadir'. constateert De Telegraaf, wel ker taalgevoel nog bij lange na niet vollediger dan volledigst is. (Van onze correspondent in Bonn) De Westduitse regering heeft laten we ten dat zij niets voelt voor een verlenging van de verjaringstermijn voor doodslag- delicten uit de nazi-tijd. Dit werd gisteren officieel op een persconferentie te Bonn meegedeeld. De socialistische oppositiepartij heeft dezer dagen bij de Bondsdag te Bonn een wetsontwerp ingediend dat juist beoogt deze verjaring op te schuiven. In de vroegere Britse zone van Duits land gaat deze verjaring van doodslag- Advertentae Lanee Veerstraat 10 Haarlem - Tel 11<i<1 CD co y£> O 11 Van buiten naar binnen woorden invul len die betekenen: 1. bloedgever, 2. eenjarig kalf. 3 vloei stof, 4. bijenhouder, 5. in de richting naar omlaag, 6. korter, 7. vrachtschip. 8. rivier in Afrika, 9. de dondergod bij de Germanen, 10. vat met een hengsel, 11. graansoort, 12. alvorens, 13. tegengestelde van zenith, 14. water in België, 15. altijd, 16. oogziekte, 17. lengtemaat. 18. elk, 19. inhoudsmaat, 20 munt in Joego-Slavië. Bij juiste oplossing vormen de begin letters een zegswijze. Elk woord bestaat uit 5 letters, die alle de letter R tot eindletter hebben. Inzenden vóór donderdagochtend uitslui tend per briefkaart. Prijzen 7.50, 5., 2.50. Oplossing vorige puzzel: Horizontaal: 1. bivak, 5. raket, 10. edel, 12. sago. 13. lor, 14. ooi, 16. nor, 17. nergens, 18. Eli, 20. net, 21. Epe, 23. Lisse, 25. Solon. 27. de, 28. Rt, 29. Neer, 30. maat, 31. A.D., 32. ik, 34. Lenne, 37. Iller, 39. Ane, 40. den. 42. era, 43. sterkte, 44. tot, 46. rot, 47. nee. 49. open, 51. Odde, 52. rail}', 53. steel. Verticaal: 1. Belfeld, 2. ido, 3. vernis, 4. al, 6. as, 7. kansel, 8. ego, 9. torment, 11. loge. 14. Ome, 15. iets, 19. Lienden, 22. por tier, 24. Steen. 26. oraal, 31. alastor, 33 krakeel, 35. nestel, 36. Eder, 37. inkt, 38. Leende, 41. Eros, 45. opa, 48. Ede, 50 n.l., 51. Ot. Prijswinnaars: 7.50: J. G. Pel, Pa triarchstraat 4, Haarlem, 5.Ch. v. Pommeren, Leeuweriklaan 14, IJmuiden- Oost. f 2.50: A. Nieuwenhuizen—Top, Ster- rebosstraat 48, Haarlem. delicten uit de nazi-periode morgen in. In de vroegere Amerikaanse zone (Hessen, Beieren, Baden-Württemberg en Bremen) op 1 juli. In de vroegere Franse zone zijn dergelijke misdaden reeds enige weken geleden verjaard. Als datum waarop de be ginperiode voor de voor doodslag vijftien jaar en voor moord twintig jaar durende vervolgingsmogelijkheid begon, heeft men in doorsnee de datum in 1945 genomen waarop het respectievelijk Britse, Ameri kaanse en Franse gestuur in Duitsland of ficieel in werking trad. De minister van Justitie Schaffer is van mening dat zowel de Westduitse grondwet als het normale rechtsgevoel in een rechts staat zich verzetten tegen het instellen van bijzondere verjaringstermijnen. Daarmee zou men volgens hem tweederangs bur gers scheppen. Daarenboven, aldus Schaf fer. zijn de meeste van de gevallen van doodslag uit de nazi-periode of reeds be handeld, of nog in behandeling. Waar zij nog in behandeling zijn is verjaring per 8 mei of 1 juli niet mogelijk en zal het recht dus gewoon zijn loop kunnen hebben. Ooslduilse nota De Oostduitse regering heeft in gelijklui dende nota's aan de regeringen van de landen, die in de tweede wereldoorlog te gen Duitsland hebben gevochten, meege deeld dat het Westduitse voornemen om een streep te zetten onder de verdere be rechting van personen, die van misdrijven onder het bewind van Hitier worden be schuldigd, „in strijd is met het internatio nale recht en het UNO-handvest". In de Oostduitse nota's wordt gezegd dat meer dan duizend vroegere nazi-rechters in West-Duitsland nog in functie zijn. NICOSIA (Reuter/UPI) Antonis Phar makides, de zeventigjarige hoofdredac teur van het Grieks-Cyprische oppositie blad „Ethniki is vrijdag tweemaal be wusteloos geraakt: tijdens een persconfe rentie van twintig minuten aan zijn ziek eed. Pharmakides heeft voor verslaggevers een verklaring laten voorlezen, waarin hij aartsbisschop Makarios en generaal Gri- vas dankt voor hun bemoeiingen te zijnen gunste. Van zijn ontvoerders zegt hij niets kwaads. De ontvoerde zegt in zijn verkla ring, dat hij door de pijn die hij geleden heeft tot dieper inzicht is gekomen. „Dat zij mij ruw moesten behandelen," aldus Pharmakides, „was uit. noodzaak. Tegelijkertijd gedroegen zij zich correct en hoffelijk tegenover mij." Hij zei van mening te zijn dat de ontvoerders tot hun daad waren gekomen „uit zuiver patriotti sche gevoelens." Een partijman van de Democratische Unie zei na afloop: „Zij hebben hem behandeld tot hij een ja broer geworden was." Alle twaalf dagen van zijn gevangenschap is Pharmakides geboeid en geblinddoekt geweest. TOKIO (Reuter) Te Jokosoeka bij Tokio zijn zaterdag meer dan 200 mensen gewond door het ontploffen van een kruit- opslagplaats. De opzichter van de opslag plaats, een zekere Jamamoto, wordt ver mist. Men vermoedt dat hij om het leven is gekomen. Zijn vrouw heeft tegenover de politie verklaard, dat hij, toen hij naar zijn werk ging, had gezegd „Ik ga de boel in brand steken". Door-het geweld van de explosie zijn 25 huizen in de omgeving van de opslag plaats volledig vernield. De politie zoekt nog in de ruïnes naar slachtoffers. Niet alleen het vroegere ltaliaans-Soma- liland zal op 1 juli aanstaande onafhanke lijk worden, ook het Britse protectoraat Brits-Somaliland zal op die datum als deel van de nieuwe staat Somalia tot onafhan kelijkheid komen. De vertegenwoordigers van de belangrijkste politieke partijen van die landen hebben dezer dagen tot vereni ging van hun landen besloten en het is ze ker, dat Groot-Brittannië er geen bezwaar tegen zal hebben, dat Brits-Somalilarid me de onafhankelijk wordt. Het feit, dat dit protectoraat aan de Britten jaarlijks bij na 3 miljoen dollar kost maakt het voor Engeland zelfs betrekkelijk gemakkelijk hier met een breed gebaar instemming met de onafhankelijkheid te betuigen. Het volk der Somali, met een zielental van 2 a 3 miljoen, is verdeeld over- vijf verschillende landen, namelijk het vroege1 re Italiaanse Somaliland, Brits Somali land, Frans Somaliland, Ethiopië en Ke nya. De Somali-nationalisten streven er naar alle Somali in één staatsverband te verenigen en de samensmelting van Brits en (voormalig) Italiaans-Somaliland is een eerste en zeer belangrijke stap in die richting. Twee landen vooral zien het stre ven naar Groot-Somalia met. ongerustheid tegemoet, Frankrijk en Ethiopië. Frankrijk vreest voor zijn Somaliland De Somali wonen niet alleen in Frans Somaliland, Brits Somaliland en het vroegere Italiaanse Somaliland, maat tevens in Ethiopië en een gedeelte van Kenya. De stippellijn op onze kaart geeft de taalgrens aan. De gebieden ten oosten van deze lijn worden bewoond door een bevolking die de Somalita.al spreekt. Frdhè-Somaliland is door zijn haven Djiboeti en de spoorlijn naar de Ethio- 'pisöhe hoofdstad van groot belang voor Frankrijk. Het bezit van Djiboeti (ge legen aan de ingang van de Rode Zee is voor Frankrijk voorts een prestige kwestie. In Franse kringen maakt men zich ernstig bezorgd over de toekomst van deze Franse kolonie. Zal de Franse Somalikust ook worden opgenomen in het Groot-Somalia? met de belangrijke haven Djiboeti. Het be zit van Djiboeti is van grote politieke be tekenis voor Frankrijk, -vant het ligt aan de ingang van de Rode Zee. Het is verder het eindpunt van de spoorlijn Addis-Abe- ba-Djiboeti. Frans Somaliland is maar klein. Het telt 63.000 inwoners van wie de helft in Djiboe ti woont. De oppervlakte bedraagt slechts 21.000 km2, hetgeen overigens toch altijd nog 2/3 van de oppervlakte van Nederland of België betekent. Ethiopië is ook weinig op zijn gemak Daar komt nog bij. dat Ogaden, het door Somali bewoonde gedeelte van Ethiopië grote mogelijkheden schijnt te bieden voor de petroleumwinning. In het bijzonder het grensgebied schijnt veel petroleum te bevatten. Aan de Ethio pische zijde van de grens is de petroleum- boring in handen van de Amerikaanse Sin clair Company, die een concessie heeft voor de tijd van vijftig jaar. In het voor malige Italiaanse Somaliland heeft een Italiaanse maatschappij de zaak in han den. De Somali zijn mohammedanen. Het is dus onnodig te vermelden, dat de strijd voor Groot-Somalia wordt gesteund door de andere mohammedaanse landen, in het bijzonder door Egypte. De honderden Egyptische onderwijzers die in Somalia werkzaam zijn, hebben hier grote in vloed gehad. De Radiobode had het over „De Stichting tot oprichting en in- standhouding van bijzondere leer- stoelen voor Calvinistische be- geer te". Tenslotte zijn wij allemaal mensen s en zonen en dochteren van één va- der; zou de Calvinistische begeerte j= nu zóveel anders zijn dan de katho- lieke of de humanistische? 4 EE Talarius GHANA. Drie postzegels, 3 d., 6 d. en l sh., zijn uitgegeven ter gelegenheid van de Dag van de Afrikaanse vrijheid. Op elke zegel komt een van de letters A.F.D. (African Freedom Day) voor. De letters zijn gevormd door de vlaggen van de Afrikaanse landen Verenigde Arabische Republiek, Soedan, Ethio pië, Marokko, Tunis, Ghana, Liberia, Libyë en Kameroen. OOST-DUITSLAND. Ter herinnering aan de geboorte van Wladimir Lenin (1870-1924), de grondlegger van het Sovjet-regime in Rusland, negentig jaar geleden, is een postzegel van 20 pf {rood) in circulatie gebracht. Afge beeld is Lenins portret met vlaggen op de achtergrond. Het ontwerp is van Lothar Griinewald uit Erfurt. SOMALIA. Ter gelegenheid van het Wereldvluchtelingenjaar is een serie van vier waarden uitgekomen: 0,10 en 0.60 so. deel van de wereldbol met een geografische kaart van Afrika; 0.80 so. vvw V»»*» palmboom en 1.50 so. ooievaar. De laatste waarde is bestemd voor de luchtpost. Alle vier de zegels dragen bovendien het embleem van het We reldvluchtelingenjaar, de ontwortelde boom. VERENIGDE STATEN. De Ameri kaanse posterijen geven op 2 juni a.s. een postzegel van 4 cent uit ter ere van de Amerikaanse vrouw. Het hoofdmo tief wordt gevormd door een vel teken papier, waarop een moeder met haar kind voor een opengeslagen boek is ge schetst. Dit als symbool van de vrouw thuis. Verder komen er symbolen op voor, die de verschillende beroepen uitbeelden, waarin de Amerikaanse vrouw een belangrijke plaats inneemt. De zegel is ontworpen door Robert Si- vard. De oplage bedraagt 120 miljoen exemplaren. De republiek OPPER-VOLTA heeft een serie van achttien postzegels het licht doen zien met afbeeldingen van maskers in de vorm van dieren uit dit gebied. De waarden zijn: 0.30, 0.40, 0.50 1, 2, 4, 5, 6, 8, 10, 15, 20, 25, 30, 40, 50, 60 en 85 franken. SOVJETUNIE. Ter herinnering aan het feit, dat op 7 oktober 1959 de ach terkant van de maan werd gefotogra feerd is een postzegel van 40 kop (blauw en geel) uitgegeven, waarop de Loenik III in haar baan om de maan is afgebeeld. ROME (UPI) De nieuwe Italiaanse regering van premier Tambroni heeft de laatste horde genomen, toen de voorzitter van de Kamer van Afgevaardigden, Gio vanni Leone, het verzoek van de linkerzij de om een nieuw vertrouwensdebat in de Kamer als ongegrond 'er/.i.ide ïegde. De linkerzijde stelde zich op het standpunt, dat samenstelling en program van de re gering niet meer dezelfde zijn als toen het kabinet op 8 april in de Kamer het ver trouwen kreeg met behulp van neofascis- tische stemmen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1960 | | pagina 5