Washington poogt de spionage
moreel te rechtvaardigen
KROESJTSJEV DREIGT
MET REPRESAILLES
TARVO
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
HET WEER
Eisenhower gaf reeds jaren
geleden zijn toestemming
VESPA
MAAT FRANKEN
CAO-busbedrijven
goedgekeurd
Noren en Japanners doen
navraag in Washington
Opnieuw vielen bijen
volken ten prooi aan
bespuiting
i^'MORRIS before ijouêuij!
Geen financieel nadeel
voor bejaard echtpaar
74e JAARGANG No 255
DINSDAG 10 MEI 1960
305e JAARGANG No 103
In de krant van heden:
poe,
Herhaling mei '59?
Enkele lichte buien
U-2's na 1 mei in Turkije
niet meer opgestegen
Het woord is aan
Vrijwel geen honingoogst
Ernstige waarschuwing aan het adres van
TurkijePerzië, Pakistan en Noorwegen
v.a.
84,50
House of England
Uitlatingen van Simon
Carmiggelt kwetsend
NCRV-televisiestuk
niet godslasterlijk
Als u gaat verhuizen
J. J. VAN KOOTEN
TWEKA BIKINI'S
Gasfornuis als kluis
smaakt zo heerlijk, vooral als
het gebakken is door
Directie, Redactie, Administratie Grote Hout
straat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen).
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hootdredacteur: Jos L. Lodewijks
Haarlems Dagblad
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt.
Directie:
P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
(Van onze Haagse redacteur)
Naar wij vernemen heeft het College
van Rijksbemiddelaars maandagmiddag
de nieuwe C.A.O. voor de autobus-lijn-
dienstbedrijven goedgekeurd.
Volgens deze nieuwe arbeidsovereenkomst,
welke per 1 april ingaat, gaan de salaris
sen van het administratief personeel met
zes percent omhoog, die van het technisch
en het rijdend personeel met vijf percent
met dien verstande dat het technisch per
soneel bovendien zes cent per uur (onge
veer drie percent) meer gaat verdienen
en de lonen van hei i.idend personeel „ont-
knikt" worden met bijna twee percent om
een achterstand ten opzichte van de werk-
classificatie in te halen. Een en ander
uiteraard onder het voorbehoud dat deze
verbeteringen niet al eerder onder een an
dere benaming werden toegepast. De ploe-
gentoeslag, welke per 1 augustus van het
vorige jaar werd ingevoerd, blijft uitslui
tend gehandhaafd voor die personeels
groepen welke daadwerkelijk in ploegen
werken of geacht worden dit te doen.
Rijksbemiddelaars hebben nog een voor
behoud gemaakt ten aanzien van sommige
jeugdlonen. Die kwestie wordt later op
nieuw bezien.
Weerrapporten 1, 2
Uit het binnenland 2, 4
Buitenlands nieuws 3
Op de Praatstoel 3
Kunst 5
Uit stad en omgeving7
Agenda van Haarlem en IJmond 7
Feuilleton .9
PI oren en Zien ,9
Beeldverhalen 9
Economisch nieuws11
Beurs 11
Scheepsberichten 11
Sport 13
Dit nummer bestaat uit
veertien pagina's
(Van onze weerkundige medewerker)
De tendens van dit meiweer lijkt als
twee druppels water op die van het vorige
jaar. Toen was deze eerste en vroege
warmtegolf warmer met een hoogtepunt
op 13 mei toen er maxima van 25 tot 28
graden werden gemeten. Ook nu hebben
de hogedrukgebieden een sterk overwicht
en voeren oostelijke winden droge lucht
aan. Doordat de wind via het nog koude
zeewater werd aangevoerd bleef het in de
noordelijke kustprovincies belangrijk koe
ler. De kleine storingen waarvan er een
in Frankrijk een paar verspreide onweers
buien bracht, trekken te ver van ons langs,
namelijk via Portugal naar Engeland, om
het weer bij ons te kunnen verstoren. Het
grootste deel van deze week zal de droogte
dan ook zeker nog voortduren. Het is voor
de land- en tuinbouw in ons land niet te
hopen dat het een herhaling wordt van
am NEERSLAB MIN
DER OAN NORMAAL
fmamj J a sond
6Q51S) 1959
mei 1959 want dan ziet het er met een nü
al veel lagere grondwaterstand niet best
uit.
Ook elders in West- en Midden Europa
is het abnormaal droog hetgeen wel de
bijzonder lage waterstanden van vrijwel
alle grote rivieren bewijzen.
Bij deze landwind is het achter de dui
nen (westzijde) bij dit zonnig weer al heer
lijk. Het zeewater is nog koud (9 C.).
Verwachting tot morgenavond:
Perioden met zonneschijn maar
ook enkele verpreid voorko
mende lichte buien. Overwegend
matige oostelijke wind.. Dezelf
de temperaturen als vandaag of
iets lager.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
WASHINGTON (Reuter) De Noorse
ambassadeur in Washington heeft maan
dag verklaard, tijdens een onderhoud met
minister Iierter, de indruk gekregen te
hebben, dat het neergeschoten Amerikaan
se vliegtuig niet op weg was naar een
Noors vliegveld.
De ambassadeur had een kort onderhoud
met Herter nadat de Noorse regering hem
opgedragen had een volledig onderzoek in
te stellen naar het vliegtuigincident. (Vol
gens Kroesjtsjev was het vliegtuig uit Pa
kistan opgestegen met bestemming Bodoe
in het noorden van Noorwegen). De Noor
se minister van Buitenlandse Zaken Lan
ge heeft maandag in het parlement mee
gedeeld, dat Noorwegen nooit toestemming
had gegeven zijn vliegvelden te ge
bruiken voor vluchten boven het gebied
van derden.
TOKIO (Reuter) De Japanse minis
ter van Buitenlandse Zaken, Foetsjiama,
heeft verklaard, dat hij het „State De
partment" gevraagd heeft of de Ameri
kaanse U-2-vliegtuigen, die in Japan zijn
gestationeerd zijn, inlichtingen verzame
len voor een derde land.
ANKARA (UPI) De Turkse regering
heeft officieel verklaard dat geen enkel
Amerikaans vliegtuig ooit toestemming
heeft gekregen de Turks-Russische grens
te passeren. De Amerikaanse autoriteiten
hebben ook nooit toestemming gevraagd
voor dergelijke vluchten.
ADANA (UPI) De drie U-2 vliegtui
gen die op de basis Incirlik, bij Adana in
Zuid-Turkije zijn gestationeerd, zijn niet
de lucht in geweest sinds 1 mei, de da
tum waarop het vierde toestel van de
groep werd neergeschoten. De toestellen
behoren aan de N.A.S.A., het Amerikaan
se bureau voor lucht- en ruimtevaart.
Robert Burton
Wat niet hersteld kan worden, moet
worden verdragen.
Op 17 mei zal het Nationaal Luchtvaart
museum op Schiphol voor het publiek
worden opengesteld. Vele oude vlieg
tuigmodellen hebben er een plaats ge
vonden. Zo ziet men er De Spin, het
eerste vliegtuig van Fokker, waarop wij
thans, letterlijk en figuurlijk
neerzien
Het koolzaad in de Flevopolder Is on
langs met een chemisch middel bespoten
ter bestrijding van enkele schadelijke
keversoorten. De bijen, die ieder jaar naar
de Flevopolder worden overgebracht, zijn
echter niet bestand tegen dit insecticide,
zoda«t zij en masse sterven.
Dit weekeinde zijn de imkers in Flevo
land gaan kijken wat er van hun bijen
over is. Het was erger dan zij dachten.
Men schat, dat er zo'n driehonderd miljoen
bijen door het insecticide gedood zijn. Van
een honingoogst is dit jaar dan ook geen
sprake, want het neemt tijd in beslag voor
de volken weer op kracht zijn gekomen.
(Van onze correspondent in Washington)
De nieuwe verklaring van minister Her
ter over de spionagezaak, is vooral om
twee redenen interessant. Ten eerste
tracht Washington weg te komen uit de
beklaagdenbank. Daarom deed Herter een
poging de spionage moreel te rechtvaardi
gen. Ten tweede probeerde Herter de cri-
tiek te smoren, die gewekt was door de
vorige verklaring van het State Depart
ment. In de vorige verklaring werd ge
meld, dat de autoriteiten te Washington
geen toestemming hadden verleend tot de
vlucht, die in de Sovjet-Unie werd onder
schept. Herters jongste document doet
uitkomen, dal Eisenhower het systeem
van spionage uit de lucht reeds jaren ge
leden heeft goedgekeurd. Voor specifieke
MOSKOU (Reuter en AFP) - ,.De eerste maal, dat zich weer een incident
voordoet als dat van de eerste mei, zal de Sovjet-Unie vergeldingsmaatregelen
nemen tegen de landen, die toestaan dat van hun vliegvelden vliegtuigen opstijgen
en landen, die spionagevluchten boven de Sovjet-Unie maken aldus heelt de
Russische premier en partijleider Kroesjtsjev maandag op eén receptie in de
Tsjechoslowaakse ambassade te Moskou tegenover een aantal ambassadeurs ver
klaard. Zich met name richtend tot de diplomatieke vertegenwoordigers van
Turkije, Perzië. Pakistan en Noorwegen, verklaarde Kroesjtsjev nadrukkelijk dat
in geval van een nieuw incident, waarbij bewezen zou worden dat het schen
dende vliegtuig afkomstig was of zou landen op gebied van één dezer landen,
de Sovjet-Unie vergeldingsmaatregelen zou nemen tegen de „buitenlandse bases
in dat land.
Kroesjtsjev vervolgde: „Wij zeggen tegen
de regeringen van landen, die Amerikaanse
bases in hun land toelaten: het land, waar
aan u uw gebied verhuurt, ligt veraf, maar
u ligt dichtbij ons. Laten wij echter geen
conclusies trekken, die de betrekkingen
tussen de landen zouden kunnen bederven.
Ik herhaal dat wij niet slechts in vrede,
doch ook in vriendschap met de Ameri
kanen willen leven", aldus Kroesjtsjev.
Kroesjtsjev noemde de Amerikaanse ver
kenningsvlucht een „uitdaging", die op
zettelijk kort voor de topconferentie ge
beurde.
Hij voegde hieraan toe: „Er is gezegd,
dat de militairen dit hebben gedaan. Doch
wat is dat voor een staat, waarin de mili
tairen dingen doen, waar de regering tegen
is?" „Wat voor vertrouwen kunnen wij
in de politiek van een dergelijke staat
stellen?"
De Russische premier vervolgde: „Op
negen april vloog er ook een Amerikaans
vliegtuig over Russisch gebied. Wij hadden
het eigenlijk moeten neerschieten, doch
wij deden het niet. Wij maakten er wel een
aantekening van. Toen het op één mei
weer gebeurde schoten onze militau-en, die
hun taak prachtig vervulden, wel, en
raak".
Hij zei de verklaring der Amerikaanse
regering, dat zij gedwongen was een vlieg
tuig over Russisch gebied te laten vliegen,
zeer gevaarlijk te achten. „Dit betekent
namelijk dat deze regering een dergelijke
handelwijze niet veroordeelt, doch haar in
tegendeel rechtvaardigt. En dit houdt weer
in dat de Verenigde Staten mogelijk in de
toekomst nog meer van dergelijke vluchten
zouden laten ondernemen", aldus Kroesj
tsjev.
Hij zei ook nog: „Indien de andere staten
hiermede instemmen, zijn wij bereid tot
algehele ontwapening en wij zullen een
akkoord daarover op eerlijke wijze na
komen". „En dan, mijne heren, behoeft u
niet bevreesd te zijn, dat er niet voldoende
controle zal kunnen worden uitgeoefend.
Men zal dan boven ons gebied mogen vlie
gen en zoveel mogen fotograferen, als men
maar wil. Dan zal een voorval, als nu ge
beurd is, zich niet meer voordoen", aldus
Kroesjtsjev.
Advertentie
Naast onze „leisure sport-
jackets" (v.a. 29,50) nu ook
lichtgetinte
mohairsportcolberts
Easy weight! Vlolte model
len In 10 moderne pastel
tinten. Met een multicolour
Marzoi/o (59,50) dTrevira
pantalon (v.a. 44,50) hebt
u een elegante sportcombl-
natiel
Amsterdam, SJegullersbreestr. 21-23
tegenover Tuschlnskl
vluchten zou niet telkens toestemming
van het Witte huis nodig zijn.
Herter verklaarde, dat de Verenigde
Staten reeds jaren op uitgebreide schaal
de Russische grenzen van de lucht uit heb
ben verkend en „nu en dan" het Russi
sche luchtruim zijn binnengedrongen. Het
verkenningsprogram dat door ongewapen
de burgervliegtuigen was uitgevoerd had
ten doel te waken tegen een onverhoedse
aanval, krachtens een instructie van
Eisenhower tot hel verzamelen van in
lichtingen met alle mogelijke middelen.
Herter zei verder, dat het blijkbaar
geen geheim was voor de Russische lei
ding, dat dergelijke Amerikaanse verken
ningen werden uitgevoerd. „De vraag rijst
nu, waarom zij (de Russische leiders) op
dit ogenblik proberen het huidige incident
als een propagandaslag in de koude oor
log uit te buiten", aldus Herter. Volgens
de minister zou het incident, in plaats
van afbreuk te doen aan de topconferentie
die de volgende week begint, de wereld de
betekenis moeten inprenten van een erns
tige poging in Parijs om tot doeltreffende
waarborgen te komen tegen een onver
wachte aanval en agressie. De Verenigde
Staten, aldus Herter, hopen oprecht, dat
premier Kroesjtsjev bereid zal zijn tot sa
menwerking bij het bereiken van een over
eenkomst tot het nemen van doeltreffende
maatregelen, die de vrees voor onvei--
wachte massale vernietiging uit de ge
dachten van de volken in de gehele we
reld zullen bannen.
Amerika is door dit incident getroffen op
een uitermate tere plek: zijn moraliteit,
rechtschapenheid en eerlijkheid, waar
men zich altijd op liet voorstaan, zijn thans
in opspraak gebracht en de zaak is nog
verergerd doordat men aanvankelijk het
geval hoopte te camoufleren door een on
ware verklaring. In landen, waar men in
het openbaar wat cynischer is dan in de
Verenigde Staten, kan men inzake spiona
ge de volgende stelling horen verdedigen:
probeer zoveel mogelijk te spioneren, doch
geef nooit toe dit te doen. Washington
wijkt thans van een dergelijke internatio
nale spionagecode af door de spionage toe
te geven en te trachten haar moreel te
rechtvaardigen. Amerika, aldus Herter.
zou tegenover de vrije wereld te kort zijn
geschoten in haar verplichtingen, indien de
vluchten boven Rusland niet waren onder
nomen. Ruslands geslotenheid zou Ameri
ka genoopt hebben tot volvoering van deze
internationale plicht.
Waarom?
De bekende comentator Lippmann is
nuchterder. Hij toont zich niet geschokt
door het feit. dat Amerika spioneert, maar
hij ziet wel in dat spionage een bedrijf
is, dat buiten de wet en buiten een morele
code valt. Lippmann critiseert niet het
feit, dat de president een dergelijke spio
nage in het verleden heeft toegestaan
doch hij vraagt zich af waarom Eisen
hower zo kort voor de topconferentie deze
riskante vluchten niet heeft verboden.
Toch blijkt Herters morele saus wel
aftrek te vinden. In het bijzijn van Herter
heeft een selecte groep Congresleden de
rechtvaardigende verklarir.0 van Allan
Dulles aangehoord. Hun reactie was vrij
gunstig voor de regering. Het incident was
voor vele Amerikanen uitermate pijnlijk
en zij tonen zich thans zeer ontvankelijk
voor de uitleg, die Amerika van blaam
probeert te zuiveren.
Maar al tracht de Amerikaanse rege
ring dergelijke vluchten thans ook moreel
te rechtvaardigen, juridisch bezien is haar
stelling nog zeer aanvechtbaar. Invoering
van fotograferende satellieten zou echter
het juridische aspect van dit soort spiona
ge een onderwerp van de eerste orde kun
nen maken.
(Reuter) De ontwerper van de Lock
heed U-2 Johnson, gelooft dat de door de
Russen gepubliceerde foto's van de neer
geschoten U-2 in feite foto's van een ander
vliegtuig zijn en wel van een tweemotorige
Russische „Beagle" straal bommenwerper.
Hij zei op de foto van de Russen geen
enkel onderdeel van de U-2 te hebben her
kend en dat op de foto voorkomende wrak
stukken een structuur hebben die anders
is dan die van de U-2. Johnson zei niet
te geloven dat de Russen de U-2 hebben
neergeschoten met een raket of door mid
del van een vliegtuig. Als zij de U-2 in
handen hebben, is dat doordat het toestel
door een technische storing tot ver bene
den zijn normale kruishoogte is gedaald,
zo meent hij.
Staatssecretaris Scholten:
Het heeft geenszins in de bedoeling van
de heer Simon Carmiggelt of van de
VARA gelegen in een televisie-uitzending
godslasterlijke of voor anderen kwetsende
uitdrukkingen te gebruiken. Dit heeft de
VARA aan de staatssecretaris van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen mr. Y.
Scholten doen weten, naar hij aan het
Tweede Kamerlid jkvr. Wttewaall van
Stoetwegen (CHU) in antwoord op door
haar schriftelijk gestelde vragen mede
deelt.
De staatssecretaris heeft kennis geno
men van de bedoelde uitlatingen van de
heer Carmiggelt, welke voorkomen in de
aankondiging van enige liedjes. De tekst
van deze aankondiging luidde: „Het meis
je in het liedje wil een bruiloft. Dat zegt
ze niet één keer, dat zegt ze wel vier keer.
Vrouwen zijn nu eenmaal niet gierig met
woorden". In den beginne was het woord
en een Vlaamse dichter leidde hieruit af,
dat er dus vóór Adam nog een vrouw op
aarde moet zijn geweest. En wat dat hu
welijk betreft merkte hij op: „God schiep
de vrouw, zag hoe het de man verging en
bleef vrijgezel".
De staatssecretaris is van mening, dat
dergelijke uitlatingen als kwetsend voor
Godgelovigen moeten worden gekwalifi
ceerd. De VARA heeft haar leedwezen be
tuigd en toegezegd voortaan met méér
zorg de televisie te bezien. De staatsse
cretaris heeft de omroepvereniging van
zijn teleurstelling over het voorgevallene
doen blijken. Gezien de toezegging van de
VARA meent hij hiermee te kunnen vol
staan.
In antwoord op hem door het Tweede
Kamerlid ir. Van Dis (SGP) gestelde vra
gen heeft de staatssecretaris van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen mr. Y.
Scholten medegedeeld dat het toneelstuk
De bloeiende Perzik zijn inziens geen gods
lasterlijke elementen bevat. Dit toneelstuk
is op 20 maart door de N.C.R.V. als tele
visie-spel uitgezonden.
Advertentie
dan laat u toch die verhuizing
uitvoeren door een vakman
Waarom zou u risico lopen
Vraag ons eens geheel vrijblijvend
inlichtingen.
F. DAM IA AN S EN ZN.
Zijlvest 41 - Haarlem - Tel. 12456-14155-52514
In Scheveningen wordt een nieuwe
pier gebouwd. Langzaam maar zeker
vordert men. Wij hebben tot dusver
nagelaten om van iedere meter winst
op de zee een foto te publiceren, maar
ditmaal onthouden we de lezer dit on
gewone beeld niet: de pier. van
onderen gezien!
Advertentie
HOUTPLEIN 18 - 20
TEL. 16615 - 12000
Advertentie
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL,-13439
LEIDSESTRAAT (BIJvkONINGSPLEIN). AMSTERDAM TEL 223596
Het bejaarde echtpaar uit de Pijnboom-
straat in Haarlem-Noord, dat op 2 mei zijn
in het gasfornuis geborgen spaarduiten ter
waarde van 17.000 aan bankbiljetten en
15.000 aan effecten meende in rook te
zien opgaan, nadat een dochter, onwetend
van de kostbare inhoud van deze „safe",
het fornuis had aangestoken, heeft geen
enkel financieel nadeel van deze vergissing
Naar men ons van de zijde van de
Nederlandsche Bank in Amsterdam, waar
heen het fornuis was overgebracht, mee
deelde. is namelijk bij onderzoek gebleken
dat slechts op een zeer klein gedeelte na
alle bankbiljetten en effecten onbeschadigd
zijn. Alleen enkele bankbiljetten ter waar
de van 100 zijn gedeeltelijk verschroeid,
maar ook deze konden aan het echtpaar
worden vergoed.
Advertentie