Haarlem's Dagblad | 1960 | 11 juni 1960 | pagina 20

klaas Vaak valt in slaap X^i

Schaken

Dammen

ZATERDAG 11 JUNI 1960

«¥- Erbij

PAGINA ZES

CURIOSITEITEN UIT DE HISTORIE VAN HET BOEK

DE WRAAK VAN
GRAAF LIBRI

Nederlands Kamerorkest
naar Engeland

Verdwaald vogeltje

Het is telkens weer een genoegen, te
worden geconfronteerd met de composi
ties van Jac. Haring, de Haagse auteur die
steeds fraaie prestaties levert op het ge
bied van tweezettige problemen. Zijn ca
paciteiten worden ook internationaal meer
en meer erkend. De volgende successen
van het laatste jaar spreken voor zichzelf:

twee onderscheidingen in het Tsjigorin-
herdenkingstoernooi te Moskou (1200
deelnemers!);

3e en 4e prijs British Chess Federation
1959;

Ie prijs Zweedse schaakprobleembond;

3e prijs Tsjecho Slowakije 1959;

Ie prijs Deutsche Schachzeitung
„Caïssa";

4e en 5e prijs 40-jarig bestaan Engelse
Probleembond.

Hoe hoog de normen liggen in deze .toer
nooien, blijkt wel uit het probleem, vervat
in diagram 1, dat in Engeland de 5e prijs
verwierf. Wij vinden het een schitterende
compositie, met een hermetisch sluitend
variantencomplex. Men trachte vooral
eerst zelf de oplossing te vinden.

Ad diagram 1

de variant 1
klein kunstwerk.

Ad diagram 3

Rd7: 2) Pd8 mat! Een

Oost was de gever en NZ waren kwets- Zwart drie stukken op 4, 11, 44. Wit 19,

baar. 25, 38, 42. Zwart aan zet.

Kijkt u eens naar het spel van oost: het In de partij werd het spel als volgt re
is een spel, dat een ideale 3 - schoppen- mise. 55) 44-49. 56) 38-33 49-38. 57) 33-28
opening vertegenwoordigd. 38x47. 58) 28-23 47-36. 59) 19-14 11-17. 60)
Oost is niet kwetsbaar, zijn tegenstan- 25-20 17-22. 61) 23-19 36-41. 62) 20-15 remise
ders zijn het wèl; oost heeft een defensief gegeven.

vrijwel waardeloos spel en als hij met 3 Roozenburg had dit eindspel kunnen

schoppen zou openen en men zou hem dou- winnen indien hij vanuit de beginstelling

bieren, is het nauwelijks denkbaar dat zijn als volgt had gespeeld: 55) 44-49. 56)

verlies gróót zou zijn. Want wanneer hij 38-33 49-35. Daarmede wordt de voorpost

zéér veel down gaat, zal er wel een kwets- veroverd. 57) 19-14 35-44. 58) 33-29 44-28.

baar slambod inzitten voor de tegenpartij. 59) 14-9 4x13. 60) 25-20 11-16. 61) 20-15

En als hij weinig down gaat. is het nog 13-18.

altijd gemakkelijk mogelijk, dat de tegen- Om door te breken met de voorpost op

standers een kwetsbaar manchebod in 15 en de damlijn te bereiken met 15-10

handen hebben.

moet wit de twee stukken 29 en 42 op-

..m mm

OTCOaXjOOOOOGOOOOOOOOOOOOOWXXV. OOCOCT" Y»TC<J

Dit probleem verwierf de le prijs van
de Zweedse probleembond. De opgave was
een probleem te construeren met de witte
stukken op rij 1-4 en de zwarte op 5-8.
Oplossing: 1) Te3-e7! dreigt 2) Dd2 mat.

Een enkele variant 1) Pe6 2) Td7!

mat; 1)Pc4 2) Rc4! mat.

Het bijzondere van dit probleem is voor
al dat allerlei verleidingszetten falen, b.v.
1) Rh3? (dreigt 2) Td3 mat), 1) Tel?
(dreigt Dd2 mat) 1) Te8? (dreigt Dd2 mat).
Aan de lezers het vinden der parades.

Ad diagram 4

OCCCCCOOCCCCOCOOCCOCCCCOOCOCODOOOC<XXOJOCXXXXX>

Sleutelzet 1) Pe5c6! Merkwaardig ge
noeg is thans een tempoprobleem ont
staan. Zie:

a) 1)Pc8 2) Pe7: mat; 1) Pd6

2) Pc7! mat. Nu ging Pe7: niet (veld e5),
maar kan worden geprofiteerd van het
afsluiten van veld d6.

b )dc6: 2) Rc6: mat; 1)d6 2)

Pc7 mat; 1) de6: 2) Dd4 mat.

c) 1) Rb6: 2) Pb4: mat.

d) 1) Ta4: 2) Tb5 mat; 1)

Tbc4: 2) Df5 mat; 1) Tb3: 2) Td4 mat.

e) 1) Tc3 op 3e lijn 2) Tc5 mat; 1)

Tcc4: 2) Df5 mat; 1) Tc2 2) Td3
mat.

f) 1) Pd2 2) De4 mat; 1) Pc4:
2) e4 mat.

Dit alles zonder nevenoplossingen of
duals. Zie bv„ de verleidingszet 1 Pd7:?
welke slechts faalt op 1) Pa7!

Ad diagram 2

coocox-r .-v

■xcocccoxcccccocc»; •-./ -.1 oTorvo

Ook een zeer lastige tweezet met vele
verleidingszetten, in het bijzonder van
Pd4. Na het verplaatsen daarvan dreigt
De3: mat, maar slechts 1) Pd4-b5! leidt in
alle varianten tot het doel. De pointe is,
dat na b.v. 1) Pdl: 2) Db7: mat volgt

(T a5 is afgesneden), terwijl na 1)

Pd5 2) Pd6 mat mogelijk wordt.

Jac. Haring heeft ons weer bijzonder
genoeglijke ogenblikken bezorgd.

Mr. Ed. Spanjaard

Bovendien zit oost in de eerste hand offeren. Maar leerzaam is de samenwerking
en wat dat betekent wordt duidelijk, als u tussen de twee zwarte stukken en de dam
naar de kaarten van zuid kijkt. Oost om na de witte doorbraak de dam van wit
opende 3 schoppen wat moet zuid doen? met de gereedstaande vangstellingen te

In werkelijkheid bood de Engelse zuid- overwinnen,
speler 4 klaveren, hetgeen een verzoek aan 62) 42-38. (De zet 62) 29-24 geeft niets
noord was om een bod te doen (de zoge- wegens 18-22 42-38 28-5. 38-33 22-27).
naamde Fishbeinconventie). West paste en 62) 28-5. 63) 38-33 18-22 (doorbraak
noord deed zijn plicht: 4 ruiten. Iedereen 29-23 5x50 15-10 22-27. 10-4 50-22 en wint),
paste en bekijkt u thans dat contract 64) 29-24 22-27. 65) 33-29 5-28. 66) 29-23
eens met onbevooroordeelde ogen. U zult 28x30. 67) 15-10 30-13. 68) 10-4 13-22 en de
moeten toe geven, dat het een slecht winststelling is bereikt. Een instructieve
contract voor NZ is en dat NZ beter 3 winst.

schoppen hadden kunnen laten spelen. Het volgende eindspel is afkomstig van

Oost kwam uit met schoppenvrouw, west de nieuwe kampioen van Moskou, W. P.
nam de aas en speelde schoppen na. Noord Agafonov.

nam en ging troef spelen wellicht ware De finesse is in het eindspel een geducht
het beter geweest eerst klaveren aan te wapen. Een sterk en ondernemend speler
vallen, althans principieel beter, want vér weet daarvan gebruik te maken,
zou noord daarmede evenmin zijn gekomen.

Noord ging liefst 4 down: 400 voor Frank
rijk.

Aan de andere tafel verzuimde de En
gelse oost te openen en paste, zuid zei 1
klaveren en na een vrij geruisloos bied-
verloop kwamen de Fransen terecht on 3
klaveren. Weliswaar ging dat door het
slechte troefzitsel één down. doch niette
min bleven er nog 300 punten voor de
Fransen over: 4 waardevolle matchpunten
in een zéér hard bestreden match.

H. W. Filar ski

De brirlgevraag van deze week: West is
gever en NZ staan kwetsbaar in een vier-
tallenwedstrijd. West opent met 3 harten,
noord uw partner denkt héél lang na
en past tenslotte. Oost past ook en als zuid
hebt ge:

AB8643 6 O A H A 753
Het is natuurlijk zonneklaar, dat zuid wel
een bod van 3 schoppen zou kunnen doen.

Echter is het nog ethisch verant- stukken op 25, 32, 38.
woord dat te doen. nadat noord zolang De winst is als volgt: 1) 25-20 21-26 A.
heeft nagedacht? 2) 20-14 26-31 B. 3) 14-9 31-36. 4) 32-27

Antwoord elders op deze pagina. 22x3L ,5> 9"4 31"37- 36-41. 7) 38-32

met winst. A. 1) 25-20 22-27. 2) 20-14 27-31.
3) 14-10 31-36. 4) 10-5 36-41. 5) 5-10 21-26
of? 6) 32-27 en zwart geeft op. B. 1) 25-20
21-26. 2) 20-14 22-28. 3) 32x23 26-31. 4) 14-9
Elke partij dammen bestaat uit opening, 31"36- 5) 9"3 36"41- 6) 23"19e,n zwart staat
midden spel en eindspel (zeven om zeven Y®r ?re"" °p 41"46 volgt 3-14, op 41-47
of minder). Nu is het laatste gedeelte van 19'14' Dp ovenge varianten zijn minder

oroorxTocooex.xoooooryxiiToooooocoooooonconooi- o.xxx> ocooooor

Zwart twee stukken op 21, 22. Wit drie

CCCCCCOOOCOOOOOCCOOCCCOOOOOOOCCOCOCCC'OOOOCOOCO

Voor een tweezet lang niet gemakkelijk
met al die ver werkende figuren. Het is
merkwaardig dat slechts 1) Te3-g3! drei
gend 2) Re6 mat tot het doel leidt.

Op tal van manieren kan zwart de wer
king van de witte raadsheren verbreken,
b.v. 1) Tal: 1) Db2 1) Db3
1) Tc4 1) Tc3 1) Rd4. Al
deze zetten verhinderen Re6, maar maken
telkens andere matzetten mogelijk. Men
werke dit zelf uit. Zeer interessant is ook

Een taktiek, die nog alle aanvallen van
de theoretici heeft weten te overleven, is
die van het zogenaamde „preëmptieve
bicden"; stééds is het interesant een spel
hóóg te openen op betrekkelijk zwakke
kaarten en in het bijzonder is het goed, dit
in de eerste hand te doen.

Waarom in de eerste hand? Opent men
hóóg in tweede of derde hand, dus na het
passen van de eerste spelers, dan heeft de
volgende tegenstander in elk geval de
wetenschap dat zijn partner niet heeft
kunnen openen Na een hóóg openingsbod
in de eerste hand echter, verkeert de vol
gende speler in het ongewisse. Tot welke
gevolgen dat kan leiden, toont het volgende
spel uit de wedstrijd FrankrijkEngeland,
gespeeld tijdens de wereldkampioenschap
pen 1960:

H 3 2
0987
O H 9 7 4
•+9 76

moeilijk doch het is leerzaam ze te ont
dekken.

B. Dnkel

Oplossingen en correspondentie te zen

ons spel verreweg het moeilijkste. De. uit
wijkmogelijkheden zijn veel groter dan in
de aanvangsstelling. Juist daardoor is het
eindspel het mooiste. De speler moet leren

vangstellingen op te bouwen, tempi- of

overmachtseindspelen uit Ie buiten. Het den aan, het adres van de damredacteur,
volgende leerzame eindspel kwam voor in B' Dukela- heerweg 125, IJmmden.

de vierde ronde van het nationaal toernooi
1960 tussen H. Meyer. Hoenderloo (wit) en
W. Roozenburg (zwart).

W. ROOZENBURG (zwart)

A 7 5
C H 6 5 4
O 6 3
HV43

V B 1 O 9
C V 3

O V 10 5 2

2

8 4

6

O AB10 2
O A B 8
A B 10 8

HET WAS EEN ZEER sensationele ont
hulling, waarvoor op maandag 15 juli 1867
de elf afdelingen van de Académie des
Sciences te Parijs in voltallige vergadering
bijeengekomen waren. De wereldberoemde
wiskundige Michel Chasles, zevenenzeven
tig jaar oud, verklaarde onder doodse stil
te: „Mijne heren, de documenten, die ik u
ter onderzoek zal aanbieden bewijzen opeen
manier, die naar mijn overtuiging niet te
weerleggen is, dat de wetten der zwaarte
kracht niet door Newton, zoals men altijd
heeft verondersteld, maar door onze land
genoot Pascal zijn ontdekt!" Na deze woor
den moest voorzitter Chevreul de verzamel
de geleerden met enkele hamerslagen tot
stilte manen. Chasles haalde inmiddels uit
een portefeuille enkele vergeelde papieren
te voorschijn, die hij met nauwelijks be
dwongen ontroering begon voor te lezen.

Het waren brieven, gedateerd in het jaar
1652 en geschreven door Pascal aan Robert
Boyle en de toenmaals pas 10-jarige Isaac
Newton. Uit de brieven aan Boyle bleek
overduidelijk, dat Pascal reeds de wetten
van de zwaartekracht kende. In de brief
aan Newton maakte Pascal gewag van enige
schrifturen, die hij zijn „jonge vriend" ter
lering toezond en die betrekking hadden op
de wetten van de zwaartekracht en het
evenwicht. Newton, die pas in 1687 de
zwaartekrachtenwetten publiceerde in zijn
„Philosophiae naturalis principia mathema
tica", zou dus slechts voortgebouwd hebben
op het werk van Pascal aan wie altijd de
eer was onthouden voor één der belangrijk
ste ontdekkingen in de natuurkunde. Hevig
discussiërend ging de vergadering uit
een. De meeste leden geloofden in de ont
hulling van Chasles, maar enkelen, onder
wie Duhamel en Le Verrier, waren zeer
sceptisch, vooral ook omdat Chasles had

geweigerd te vertellen hoe hij aan de brie
ven kwam.

Michel Chasles had zich als schrijver van
de ontwikkelingsgeschiedenis der wiskun
de en als meetkundige bijzonder verdiens
telijk gemaakt voor de wetenschap. Zijn
in 1837 uitgegeven historisch overzicht
geldt nog steeds als een voortreffelijk
standaardwerk en iedere mathematicus
kent het „correspondentiebeginsel van
Chasles". waardoor zijn naam onsterfelijk
is geworden.

Chasles had echter twee zwakheden.

•uapatq uaSoui

uaqqaq noz .jaaui jaiu sueqi jads asnatqnp
)cp do fxq jep -uaAa§a§ uaqqaq uaSunqoqut
laaAoz noz p.ioou uea uaquapnu jaq :uas
-SEd uajaour uaqqaq fiq noz uep 'uaddoqos
auiaiq uaa seEuaddoqos uea sjEEjdui pinz
a.w uaAao 'uee pjaA\a.§ uaag pdsagpuq jaq
uea qatqja ap iuojeep jaop ftq ua uaqap
-Eu sp.ioou uea >jmuqsiui u a a g saaiuun
j>jeeui pmz •geis.ioop ap ijaag SutSaAuaAo
aip ua uapoqag uaqqaq uaddoqos g qoo
piajft.wjaguo pmz noz 'p.ioou uea uaquapnu
?aq japuoz qaop uaddoqos g uea poq
uaa pinz jap 'pjoopiooag uauioqiOA si jan
:SEEJAa.3puq asqfqaqaAV do pjoo.wjuy

Het feit, dat zij in het Frans geschre
ven waren, hoewel Galileï steeds in het
Itliaans of Latijn corresponderde, vond
Chasles een onbelangrijke bijkomstigheid.

TWEE JAREN DUURDE de strijd om
,:x:cooo: de eer van de heren Pascal en Chasles.
Eindelijk, op 21 juni 1869, gaf Le Verrier
zijn mede-académicien de genadeslag. Op
deze datum begon hij in de Académie een
memorandum voor te lezen, dat vier zit
tingen in beslag nam en waarin zó dui
delijk werd bewezen, dat alle door Chas
les overgelegde documenten vals waren,
dat de grijze wiskundige wel moest capi
tuleren.

Enige tijd later vernam de wereld voor
het eerst, wie de producent was geweest
van de valse handschriften. De politie
arresteerde op klachten van Chasles een

Zijn chauvinisme grensde aan het extreme
en met een bijna ziekelijke hartstocht
verzamelde hij autogrammen van be
roemde figuren uit het verleden.

Het waren deze twee zwakheden en niet
zijn wetenschappelijk inzicht, die hem tot
de opzienbarende onthulling in de Acadé
mie des Sciences hadden gebracht.

De „Handelingen" van de Académie,
waarin de rede van Chasles en de brie
ven van Pascal waren opgenomen, vonden
al spoedig hun weg naar Engeland, waar
Sir David Brewster, die pas een biogra
fie over Newton voltooid had, ze onder
ogen kreeg. Hij schreef een felle protest
brief aan Chevreul, waarin hij de brieven
„verachtelijke vervalsingen" noemde.

ONGEVEER TEGELIJKERTIJD richt
te Prosper Faugère, een Frans Pascal-

kenner, die over authentieke manuscrip
ten van Pascal beschikte, zich tot de Aca
démie met de mededeling, dat noch het /ekere Vrain-Denis Lucas, een 51-jarige
handschrift, noch de signatuur van de avonturier. Hij was de zoon van een boer.
brieven, die Chasles in zijn bezit had, van had een gebrekkige schoolopleiding ge-
Pascal afkomstig konden zijn. iiadi maar Veel gesnuffeld in de biblio-
Dit alles was vervelend, maar het ver- t|ieek van zijn geboorteplaats Chateaudun.
mocht het geloof van Chasles niet te schok- Nadat hij in Parijs vergeefs had getracht
ken. Boos verweet hij Faugere gebrek een baantje te krijgen in een bibliotheek
aan patriottisme en Brewster een teveel en bij een uitgever, trad hij in dienst
aan vaderlandsliefde. Steeds sterker werd van dc bekende genealoog Letellier. Daar
er nu bij hem op aangedrongen te zeg- pleegde hij zijn eerste vervalsing. De
gen, hoe de Pascal-brieven in zijn bezit Markies Du Prat wilde bewijzen hebben,
waren gekomen, maar koppig weigerde dat hij een afstammGling was van de zes-
Chaesles zijn bron bekend te maken. tiendc-eeuwse kardinaal Du Prat. Lucas
E°T "'^uwe tegenstander, de heer Bre- maakte zelf twee brieven, ondertekend
ton de Champs, toonde aan. dat in de Pas- door Montaigne, waarin het bewijs werd
cal-correspondcntie passages voorkwamen, geleverd. Aangemoedigd door dit succes
Lerll-,k waren overgenomen uit bet besloot Lucas zijn talent flink uit te bui-
in 1 '64 gepubliceerde „1 Histo.re des Phi- tcn. Het was graaf Libri. die hem er
losophes modernes van Saverien. Ook toe aanzette. contact te zoeken met Chas-
dit kon Chasles niet schokken. Hy ver- les. Li5ri. die - zoals wij reeds in een
klaarde, dat Saverien dan deze gedeelten vorig artike] hebben gezien - wegens boe-
cle correspondentie van Pascal moest kendiefstallen de vlucht had moeten ne-
hebben ontleend. men uit Frankrijk en smadelijk was ont-
Nog talrijke anderen vielen Chasles aan s]agen als professor in dc wiskunde aan

maar steeds weer kon deze ter verdedi- de Sorbonne, wilde zijn opvolger aan die
ging van zijn held brieven uit zijn verza- universiteit een enorme flater laten slaan,
meling voorleggen, waardoor de argumen- En dat lukte wonderwei.
ten van zijn tegenstanders werden ontze
nuwd. Hij bleek over honderden brieven, LUCAS VOND IN CHASLES een gewil-
geschreven door of aan Pascal, te beschik- lig en door verzamelwoede verblind slacht-
ken. offer. Tussen de jaren 1861 en 1869 slaag-
Daaronder bevonden zich ook twee epis- de hij er in de professor niet minder dan
fels, die in 1640 en 1641 door Galileï aan 27.320 vervalste brieven te verkopen,
Pascal waren gericht. Twee Italiaanse waarvoor een klein fortuin werd betaald,
astronomen wezen er echter on. dat Gali- Daaronder bevonden zich 1745 brieven van
leï in 1637 reeds totaal blind was. Ook Pascal, 27 brieven van Shakespeare, hon-
dit argument kon Chasles nief uit het veld derden van Rabelais, voorts brieven van
slaan. Prompt produceerde hij brieven van de Romeinse keizers, van enige apostelen,
Galileï, waaruit hleek, dat zijn blindheid van Cleopatra, van Anaximander, 3000
slechts van tijdelijke aard was geweest, brieven van Galileï, 622 van Newton. Al-

JULLIE WETEN NATUURLIJK al
lemaal wel, wie Klaas Vaak is. Hij is
het grappige kleine mannetje, dat alle
kinderen, zodra ze in bed liggen, een
korreltje zand in de ogen strooit, waar
op ze dan prompt in een heerlijke diepe
slaap vallen. Klaas heeft erg veel ple
zier in zijn beroep, want hij is dól op
kinderen. Maar jullie zult wel kunnen
begrijpen, dat Klaas zelf niet veel tot
slapen kan komen, want 's morgens,
's middags en 's avonds, altijd moet hij
klaar staan. Zelfs 's nachts hoort hij
nog wel eens een kind huilen en dan
rent hij erheen, om het weer in slaap
te brengen.

Op zekere dag was Klaas Vaak écht
doodmoe. Zijn ogen vielen bijna dicht
en het viel hem zwaar, om zijn zakje
met zand te dragen. Telkens, als hij
bij een bedje kwam, waar een klein
jongetje of meisje inlag, dacht hij: Hè,
ik wou, dat ik ook maar eventjes kon
gaan liggen. Eindelijk waren alle kin
deren in een diepe slaap en Klaas kón
bijna niet meer.

Nu moet ik nog even naar het paleis,
dacht Klaas, de Koning is jarig en
Prins Paultje mag vandaag wat langer
opblijven, maar hot wordt nu zo lang
zamerhand wel bedtijd. Toen Klaas het
paleis binnensloop, was het feest in vol
le gang, zodat niemand hem opmerkte
en stil ging hij de slaapkamer van
Paultje binnen. Maar het prinsje was
er nog niet. Het zal wel niet lang meer
duren, geeuwde Klaas, tjonge, wat ziet
dat bed er lekker uit, als ik er eens
éventjes inkroop.

TOEN PRINS PAULTJE een kwar
tier later zijn kamer, binnenkwam,
hoorde hij een vreemd geluid en op zijn
tenen liep hij naar het bed toe. Kijk
nóu es, mompelde Paultje, wal een lief
mannetje is dat en wat moet hij moe
zijn! Het lijkt Klaas Vaak wel, kijk
daar staat een zakje zand, het is Klaas
Vaak!!! Ik heb altijd gedacht, dat ie
niet bestond, maar nu zie ik toch, dat
ik me vergist heb. Wat een geluk dat
iedereen het vandaag te druk heeft, om
me naar bed te brengen. Wat zou er
gebeurd zijn, als een hofdame het sla
pende mannetje ontdekt had? Paultje
wist bijna zeker, dat een lakei dan op
dracht had gekregen, de slapende
Klaas Vaak in de tuin neer te zetten.
Paultje kleedde zich uit, waste zich en
poetste zijn tanden en toen stond hij
een tijdje voor zijn bed met een diepe

le brieven waren op papier en in het
Frans geschreven!

Het papier haalde Lucas uit oude boe
ken in bibliotheken. Om het te laten ver
gelen legde hij het enige tijd in water.

Het is onbegrijpelijk, dat een illuster ge
leerde als Chasles zich zo bij de neus
heeft laten nemen. Alleen deze passage
(in het Frans gesteld!), die Cleopatra aan
Caesar schreef, zou hem al de ogen moe
ten hebben geopend: „Onze zoon Caesa
rion is gezond. Ik hoop, dat hij spoedig
in staat zal zijn om naar Marseille te
reizen, waar ik hem wil laten opvoeden.

Maar misschien heeft Chasles niet alle
brieven gelezen. Hij geloofde lange tijd
onvoorwaardelijk in het verhaal, dat Lu
cas hem had verteld en volgens hetwelk
deze de intermediair was voor een ver
armde graaf, die een unieke collectie
autogrammen had geërfd van een rijk fa
milielid.

DAT DE OUDE PROFESSOR leed aan
seniliteit, moet ernstig worden betwijfeld,
want een jaar nadat hij in de Académie
des Sciences openlijk zijn vergissing had
erkend, werd zijn „Rapport sur les Pro-
grès de la géeométrie" uitgegeven, een
voortreffelijke studie, waarmee hij zich
volkomen rehabiliteerde.

Lucas, die door tijdgenoten de „Prins
der Vervalsers" werd genoemd, werd op
24 februari 1870 veroordeeld fot twee jaar
gevangenisstraf en vijfhonderd francs boe
te. Nadien heeft men nooit meer iets van
hem vernomen.

W. Kielich

Op uitnodiging van de Engelse compo
nist Benjamin Britten zal het Nederlands
Kamerorkest twee concerten geven tij
dens het muziekfestival in Aldeburgh,
Suffolk, dat 11 juni zal worden geopend
met de wereldpremière van Britten's ope
ra „A Midsummernights Dream".

Op 12 juni zal het Nederlands Kamer
orkest er een Bachprogramma uitvoeren.
Op 13 juni zullen werken van Haydn, Mo
zart, Schubert, Badings en Strawinsky
worden gespeeld. De concerten zullen
worden gedirigeerd door Szymon Gold
berg die, evenals Maria Curcio en Haakon
Stotijn, ook als solist zal medewerken.

rimpel van het denken in zijn voor
hoofd. Wat moet ik nu doen?, dacht
Paultje. Op één van de logeerkamers
gaan slapen? Maar dat gaat immers
niet, want we hebben wel vijftig gas
ten en die moeten vannacht allemaal
een bed hebben. Ik zal dus maar naast
Klaas kruipen, want hij is maar een
klein mannetje en het bed is breed ge
noeg. Voorzichtig, om hem niet wak
ker te maken, kroop Paultje naast
Klaas in bed en toen trok hij het licht
uit. Zou er wel eens meer een kind
naast Klaas Vaak gelegen hebben? Is
het nou eigenlijk een beetje griezelig,
of is het toch wel grappig? Wat zou zijn
vader wel zeggen, als hij wist, dat zijn
zoon bij Klaas Vaak in bed lag? Een
koning is veel machtiger dan Klaas

Vaak, of toch nietpiekerde Paultje.

Mijn vader is een wijs en knap man,
maar wat Klaas kon, moest je ook niet
onderschatten, dat kon zijn vader weer
niet. Vervelend, dat hij niet kon slapen,
zou hij zelf een paar korreltjes zand in
zijn ogen doen? Nee, toch maar niet
aan dat zand komen, stel je voor, dat
hij te veel nam, dan zou hij wel es hon
derd jaar kunnen slapen en er waren
nog zulke lekkere taartjes beneden.

HIJ HOORDE DE MUZIEK in de
feestzaal en hij hoorde de mensen la
chen, er verstreken uren en uren. Op
de gangen werden deuren geopend en
gesloten, de gasten gingen naar bed.
Grote mensen konden zó wel slapen,
die hadden Klaas Vaak niet meer no
dig, dacht Paultje en hij lag doodstil
naast het slapende mannetje. De klok
van het paleis sloeg vier, vijf, zes uur
en nog altijd was Paultje wakker. En
tóen opeens draaide Klaas Vaak zich
om en even later zat hij recht overeind
in bed. „Ben je boos op me, Paultje?",
vroeg hij met een angstig stemmetje.
De zoon van de koning had door zijn
schuld de hele nacht niet geslapen, dat
was verschrikkelijk!

„Wel nee", zei Paultje flink, „ik was
écht blij, dat jij óók eens sliep en de
nacht is heus omgevlogen."

„Grote grut, is me dat slapen, ik heb
nog nooit zo verrukkelijk gemaft, zeg!"

„Nou, als je soms zin hebt, om af en
toe eens te komen, als je moe bent, dan
ben je welkom, hoor, ik heb je nou
tóch gezien, kom dus maar gerust!"
riep Paul. „Graag", zei Klaas, „maar
dan zal ik zorgen, dat jij éérst slaapt
en nu moet je ook vlug onder zeil en
dan hol ik weg, want ze mogen me niet
zien." Klaas sprong het bed uit en pak
te zijn zakje zand. Héél voorzichtig
strooide hij een paar korreltjes in Paul-
tjes ogen.

„Welterusten, Paul en slaap maar
lekker uit!"

„Tot ziens Klaas, ben ik dc énige
jongen, die je ooit gezien heeft"? Klaas
knikte en weg was hij.

De koning, de koningin, de gasten, de
hofdames en de lakeien, ze begrepen er
allemaal niets van, dat Paultje tot laat
in dc middag sliep. Ze haalden er een
dokter bij, want ze maakten zich onge
rust. Maar de dokter snapte er ook
niets van. Maar jullie begrijpen het
wel, hè?

Marianne can Raait

Arm vogeltje, ben je verdwaald van

[je nest?
En vliegen, dat kan je helaas ook

[niet best,
Je komt zeker pas uit het eitje.
Waarom ga je dan toch zo'n heel eind

[van huis?
Geloof me, 't is veiliger bij Mammie

[thuis,

Want vliegen is 'n lastig karweitje!

Je Mammie, die zoekt je en is ongerust,
Ze weet, dat je best weer een wormpje

[lust,

Zeg, zullen we samen hard zingen?
Dan denkt ze: Die rakker, die zit daar

[benèe,

Dan komt ze hierheen en dan neemt

[ze je mee
Naar 't nestje met lekkere dingen.

Marianne van Raait