Russisch ultimatum: Belgische
troepen binnen 3 dagen terug
Twee Polaris-raketten van
onder water gelanceerd
OPRUIMING!
Amsterdam zoekt nieuwe
wegen voor tunnelbouw
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Amerika reageert: alléén
UN O-troepen naar Kongo
HET WEER
Loemoemba naar
New York
Solex-oto
J. J. VAN K00TEN
'N PARKETVLOER,
wpreypuvi
Geducht wapen dit
jaar operationeel
mmen.
Russen gearresteerd bij
aankomst in Katanga
Belgische autoriteiten
in Kongo gearresteerd
Motie in hoofdstedelijke raad in grote
eensgezindheid aangenomen
UNO-hulp op toeren
Onbestendig
Aan het strand
Het woord is aan...
In de krant van heden:
p°g
395.-
Wat is er van
Johnny Jordaan
geworden?
Hebt U dit artikel
gemist? Jammer!
75e JAARGANG No 10 DONDERDAG 21 JULI 1960 305e JAARGANG No 163
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Directie, Redactie, Administratie Grote Hout- B j| J gjBI B Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
straat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen). ff1111*0! *V* I I ^NT I i^NT Verschijnt dagehjks beh. op zon- en feestdagen.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- I Iflllll f™ I I I iflfllllflll Abonnement p. week 59 ct, p. kwartaal 7.65,
teoo, Haarlem-N Soendaplein, Te, ^3 l ICllIO LJ "U. UiUU
Directie:
P. W. Peereboom en Mr. H. G van der Mije
De UNO is bezig aan haar grootste
operatie in haar geschiedenis: het red
den van de jonge republiek Kongo van
de ondergang met diplomatieke, tech
nische en militaire middelen.
NEW YORK (Reuter) De Sovjet-Unie heeft in de Veiligheidsraad een ont
werpresolutie ingediend, waarin geëist wordt dat de Belgen hun troepen binnen
drie dagen uit Kongo terugrekken. De Verenigde Staten reageerden onmiddellijk
met de verklaring alles in het werk te zullen stellen om het binnenrukken van
troepen in Kongo, die niet door de UNO te hulp zijn geroepen, te beletten.
Kennelijk met verwijzing naar de mogelijkheid van een Russische interventie,
verklaarde de Amerikaan Cabot Lodge, dat het toelaten in Kongo van derge
lijke troepen, niet alleen een uitdaging aan het adres van de UNO betekent,
maar ook elke poging om orde en rust in Kongo te brengen, ernstig in gevaar
zal brengen."
De eis, dat België zijn troepen binnen drie
dagen uit Kongo terugtrekt, werd door de
Russen gesteld na een heftig debat tussen
de vertegenwoordigers van Kongo en Bel
gië, die elkaar van wreedheden en gruwe
len in Kongo beschuldigden. De Rus Koez-
netsov eiste ook terugtrekking van de Ame
rikaanse soldaten in Kongo. Hij beriep zich
hierbij op de verklaring van Hammars-
kjoeld, dat leder, van de Veiligheidsraad
geen troepen naar Kongo dienen te zen
den. De bijeenkomst werd daarna verdaagd
tot hedenavond.
Sir Claude Corea, de Ceylonese voorzitter
van de Veiligheidsraad, heeft later meege
deeld, dat hij en Mongi Slim van Tunesië
vandaag nog een ontwerpresolutie zullen
indienen, waarin België wordt verzocht
zijn troepen „zo snel mogelijk" uit Kongo
terug te trekken.
(Van onze correspondent)
In geen schouwburg te New York werd
woensdagavond een aangrijpender drama
vertoond, dan op het tonee1 van de Vei
ligheidsraad waar de vertegenwoordigers
van Kongo en België het standpunt van
hun land verdedigden, terwijl een groot
publiek doodstil en in spanning luisterde.
Het moet gezegd worden, dat Wigny, de
minister van Buitenlandse Zaken van Bel
gië, zijn zaak voortreffeliik verdedigde en
de indruk vestigde dat zijn regering veel
reden had gehad om in te grijpen, waai
de levens der Belgen op het spel stonden.
Secretaris Hammarskjoeld had terstond
bij de opening van de bijeenkomst met
buitengewoon ernstige woorden aangege-
geven hoe belangrijk deze zitting was. Men
staat, aldus Hammarskjoeld, op een twee
sprong. Een tweesprong voor de UNO.
voor Afrika, ja, voor de wereld Het is niet
de gewoonte van de secretaris-generaal
om grote woorden te gebruiken, vandaar
dat deze ernstige termen bijzondere in
druk maakten.
Hammarskjoeld gaf uiting aan zijn hoop
doch niet aan zijn absoluut vertrouwen.
Men is nog niet uit de moeilijkheden. De
noodzaak van een aanzienlijke uitbreiding
van de UNO-troepenmacht is niet uitge
sloten. Dit is de grootste onderneming, die
de wereldorganisatie ooit cv zich heeft ge
nomen. De moeilijkheden zijn vele: de
troepen hebben grote verschillen in tradi
tie en taal, de gezondheidstoestand van
Kongo is in gevaar en de honger dreigt.
Nadrukkelijk verklaarde Hammars
kjoeld, dat men Kongo als een geheel dient
te beschouwen en de UNO-troepen moeten
hun actie dus ook tot Katanga kunnen uit
strekken. De rede van Thomas Kanza, de
afgevaardigde van Kongo, begon enigs
zins ophefmakend. Het publiek had niet
verwacht, dat Kanza zou beginnen te ver
klaren dat men in Kongo goede herinne
ringen aan de Belgen had. De Belgen zou
den echter enkele dagen na de overdracht
het verdrag geschonden hebben. Zich be
roepend op „force majeure" zouden zij
hun troepen in actie hebben gebracht, zon
der de regering van Kongo daarin te ken
nen. Onder de Belgische bevolking zou
een paniek zijn uitgebroken ondanks het
feit dat de UNO-troepen spoedig begonnen
te arriveren.
Kanza stelde als eisen, dat terstond een
Advertentie
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 22-3596
NYLON REGENJASSEN 49.75
Verwachting tot morgenavond:
Vrij veel bewolking met aan
vankelijk enige regen. Morgen
overdag plaatselijk enkele buien
Matige, later af en toe vrij
krachtige naar west ruimende
wind. Weinig verandering in
temperatuur.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
Zwak regenfront wordt morgen
weer door opklaringen gevolgd.
Matige zuidwesten wind. Tem
peratuur dr 18 gr. C. Zeewater
17 g. C. Vooruitzichten: Perio
den met vrij goed strandweer,
maar nog steeds te koel door
zeewind.
eind zou komen aan wat hij noemde de
Belgische agressie, dat de Belgische troe
pen zo spoedig mogelijk het grondgebied
van Kongo zouden verlaten, uok hij noem
de Katanga een integraal deel van zijn
land. Kongo heeft behoefte aan de tech
nische steun van de Belgen en andere bui
tenlanders. Men moet vertrouwen op de
bescherming die Kongo geeft.
Er is veel te doen geweest over het
ultimatum, dat de regering van Kongo
aan de UNO zou hebben gesteld. Kanza,
de jeugdige vertegenwoordiger van Kon
go, was daar kennelijk enigszins verlegen
mee. Hij trachtte de ongunstige indruk als
volgt weg te nemen. Zijn land hoopte te
vermijden dat men de hulp moest inroe
pen van Russische troepen. Hij had het
vertrouwen in de UNO niet laten varen.
In Kongo wacht men in spanning op wat
de Veiligheidsraad zal besluiten. Indien
de UNO echter niet kon zorgen voor de
evacuatie van de Belgische troepen, dan
zou men de hulp van de Sovjet-Unie moe
ten inroepen.
Na dit betoog van de vertegenwoordiger
van Kongo was het niet verwonderlijk dat
Wigny, de minister van Buitenlandse Za
ken van België, de toespraak die hij mee
gebracht had ter zijde legde om op soms
klagende, soms verontwaardigde toon de
Kongolees van repliek te dienen. Deze
voor de Veiligheidsraad ongewone manier
van spreken maakte diepe indruk. Wigny
herinnerde er aan dat Kanza de Belgen ge
prezen had vanwege de onafhankelijkheid
die zij Kongo verleend hadden. Was het.
dan niet volkomen onlogisch dat België
vier dagen na het soeverein worden van
Kongo tot agressie zou zijn overgegaan?
Indien de Belgen inderdaad een kcmplot
op touw hadden gezet dan zouden zij toch
niet zo dwaas zijn gewc hun vrouwen
en kinderen bloot te stellen aan de vre
selijkste gevaren. Wigny beschuldigde niet
de gehele bevolking van Kongo van wan
daden tegen de Belgen. Hij gaf echter een
uitvoerige opsomming van de verkrachtin
gen en andere gewelddaden die bedreven
waren door de muitende troepen, die de
regering van Kongo niet meer in de hand
had. Deze situatie had de afgevaardigde van
Kongo moeten erkennen De uittocht der
Belgen was waarlijk niet geschied uit een
soort dwaze paniek. De Belgische troepen
waren alleen aanwezig om de Belgen te
redden. Zij hebben geen opdracht zich te
mengen in de interne zaken van Kongo.
Zij zullen weggaan zodra voldoende UNO-
troepen aanwezig zijn om de veiligheid
te verzekeren.
Koeznetzov. de Russische onder-minister
van Buitenlandse Zaken, dh speciaal voor
dit geval naar New York gekomen was,
sprak een propagandarede uit die zo'n
bespottelijke verdraaiing van de feiten
was, dat zij weinig indruk maakte. De Bel
gen zouden met behulp van hun NAVO-
bondgenoten proberen Kongo door honger
te wurgen en weer tot een kolonie te
maken. België zou maling hebben aan de
UNO-resolutie en Tsjombe zou in Katan
ga de zetbaas zijn van de kolonialen. Men
probeerde thans de schuld op Kongo te
schuiven en de Veiligheidsraad te intimi
deren.
Hij protesteerde tegen de groep Ameri
kaanse militairen die in Kongo zijn aan
gekomen en oefende critiek uit op de se
cretaris-generaal omdat hij troepen van
Amerika en verschillende Europese staten
zou willen uitnodigen.
Cabot Lodge verklaarde onmiddellijk na
de rede van de Rus, dat een gering aan
tal Amerikaanse militairen naar Kongo
was gegaan, op verzoek van de UNO om
de transporten naar dat land technisch
mogelijk te maken. Zij zouden teruggaan
zodra zij niet meer nodig waren.
LEOPOLDSTAD (AFP) De Kongole
se regering heeft door bemiddeling van
de UNOverlegenwoordiger in Leopoldstad,
dr. Bunche, om opschorting van de bijeen
komst van de Veiligheidsraad verzocht in
afwachting van de komst van premier Loe
moemba, die persoonlijk het standpunt
van zijn regering inzake „de agressie van
België in Kongo" wil komen verdedigen.
De eerste-minister zal ook „belangrijke
besprekingen" hebben met vooraanstaande
Amerikaanse functionarissen.
Advertentie
KOFFERS en REISTASSEN
in iedere prijsklasse
IJl'nll infill.) ELEGANTtTASSEN EN BYOUX.
f>R..:HOufsTRAAr.'l83^HAARLFH<fELEFOON -2Ó4tJ/.
WASHINGTON (UPI) Ter hoogte van
Cape Canaveral in zee heeft een Ameri
kaanse atoomonderzeeër onder water twee
raketten van het type „Polaris" gelan
ceerd Deze raketten hebben over een af
stand van 1200 mijl hun doel bereikt en
de proef het was de eerste maal dat
de „Polaris" van onder water werd ge
lanceerd is derhalve geheel geslaagd,
aldus een bekendmaking van het Ameri
kaans ministerie van marine.
De onderzeeër was de „George Wash
ington", kortgeleden in dienst gesteld en
uitgerust met zestien lanceerbuizen vobr
Polaris-raketten. Dit type raket is ruim
negen meter lang en wordt voortgestuwd
door een vaste brandstof. De „Polaris" kan
worden voorzien van een „oorlogskop"
met kernlading.
Le marine noemde de proef die spoe
dig door andere zal worden gevolgd
een mijlpaal in de drie jaar oude ontwik
keling van de „Polaris". Bij de Lockheed"
fabriek wordt inmiddels gewerkt aan een
groter en krachtiger versie van deze raket
De ..Polaris"-raketten werden op 30
Advertentie
f ropsiavicr
'OP sr it vier
.kuni u uitstekend terecht!
Grote Houtstraat 32
mijl uit de kust van Florida door de
atoomonderzeeër naar de oppervlakte ge
stuurd. Daar ontbrandden de raketmoto
ren cn begon het 15 ton wegende projec
tiel zijn reis.
Van het laboratoriumschip „Observation
Island" zag men op enige afstand de gele
observatie-antenne van de atoomonder
zeeër met gematigde snelheid door het
water gaan. Kort voor de lancering kwam
een groene rookwolk omhoog. Kort daarna
verscheen de raket, omhooggestuwd door
een kolom samengeperste lucht. Eenmaal
boven water vielen de beschermkappen
van achter de straalpijp weg en begonnen
de motoren te werken. De „Polaris"
scheen een ogenblik boven het water te
hangen en schoot toen omhoog, op een
kolom van rook en vuur. Het schip lag
ongeveer 2000 meter van de plaats waar
de „George Washington" de lancering uit
voerde.
(Zie ook pagina 5).
Advertentie
In onze Service-Verkoop
Kerko shirts
20°/o korting
No-iron in wit en beige.
Driemouwlengten. Alleen nü
1 2,75. Daarbij 'n modieuze
Terylene das
40°/o korting
o.a. Boule noir. Veelzijdige
collectie. Tijdens de Service-
Verkoop reeds v.a. 4,75.
House of England
Amsterdjm, Regullersbrecstf. 21-23
tegenover Tuschlnskl
Zweedse militairen op doorreis van
Gaza, waar zij deel uitmaakten van de
UNO-politie, die de grens tussen Egyp
te en Israël bewaakt, in Cairo. Zij
kwamen na een treinreis van acht en
een half uur door de snikhete Sinai-
woestijn, waar zij zich zwetend van
hun bepakking ontdeden, in afwachting
van hun transport naar Kongo.
Marokkaanse militairen worden voor
hun vertrek uit Rabat naar Kongo ge
ïnspecteerd door hun commandant
Kettani, die in Frankrijk werd opge
leid en in 1943 een Franse divisie aan
voerde. Links de Marokkaanse
kolonel Driss.
Afrikaanse vertegenwoordigers zijn in
New York aangekomen om de zitting
van de Veiligheidsraad over Kongo bij
te iconen. Van links naar rechts, de
Kogolese minister voor UNO-aangele-
genheden Thomas Kanza, de minister
van Buitenlandse Zaken van Ghana,
Andre Matoebanzoeloe, de Kongolese
onder-minister van Buitenlandse Za
ken Mandi en de Ghanese stafchef, de
Britse g ener aal-majoor Henry T.
Alexander.
ELISABETHSTAD (UPI) Op het
vliegveld van Elisabethstad in Katanga
zi.jn twee Russen gearresteerd, zo meldt
het ministerie van Binnenlandse Zaken
van deze afgescheiden Kongolese pro
vincie. Volgens de woordvoerder van
het ministerie waren zij afkomstig uit
Moskou en kwamen zij naar Elisabethstad
met een straalvliegtuig. Zij werden voor
een verhoor mee genomen naar het hoofd
kwartier van politie en zullen waarschijn
lijk worden uitgewezen, aldus de woord
voerder. Hij wist niet, of het diplomaten
waren en of het hun bedoeling was in
Katanga binnengelaten te worden.
Met hen werden vier Afrikanen gearres
teerd die met hen in hetzelfde vliegtuig
reisden en die volgens de woordvoerder
afkomstig waren uit Leopoldstad.
(ANP) In Stanleystad zijn drie ver
tegenwoordigers van het voormalige be
stuur in Kongo door de Kongolese autori
teiten aangehouden. Zij worden ervan be
schuldigd „een samenzwering tegen de
Kongolese staat" te hebben beraamd. Ver
wacht wordt, dat ze het land zullen wor
den uitgezet. Het zijn de voormalige gou
verneur van de provincie Kasai, Goffin,
de voormalige burgemeeste- van Stanley
stad de heer Depoorter, en de chef van
diens kabinet, Delecourt. In Stanleystad
zou een ernstige spanning heersen tussen
de Kongolese troepen en de eenheden van
de UNO strijdmacht van militairen uit
Ghana en Ethiopië. De E-ropese bevol-
Pope:
Wanneer men de mensen wil dwingen
te zeggen wat zij denken, loopt men
de kans dat velen gaan denken wat
zij zeggen.
king zou verder blootstaan aan mishande
lingen, vervolging en arrestatie.
De plaatselijke commandant van de
troepen heeft versterking gevraagd om het
vliegveld van de Kongolese muiters te
kunnen overnemen en om t beginnen met
de ontwapening van zowel de politie als
de weermacht.
Van onze Amsterdamse redacteur)
„Amsterdam blijft op zijn standpunt staan dat de betekenis van de IJtunnel
groter is dan die van enige andere IJ-oeververbinding. De hoofdstad staat op
haar recht de bouw zelf ter hand te nemen binnen het investeringsprogramma.
B. en W. hebben het vertrouwen, dat de regering een open oog zal hebben voor
Amsterdams zelfstandigheid." Deze verklaring legde de waarnemend burge
meester van Amsterdam, mr. A. de Roos, gistermiddag af in de gemeenteraad,
waar de regeringsbeslissing inzake de tunnelkwestie een bewogen debat tot
gevolg had. Namens alle fracties diende de heer J..M. den Uyl (P. v. d. A.)
een motie in, waarin de raad zich uitspreekt voor een krachtig bevorderen van
de afbouw van de IJ-tunnel. Deze motie werd met algemene stemmen aanvaard.
In de motie worden B. en W. uitgeno
digd het voor de voortzetting van de
IJtunnelwerkzaamheden benodigde bouw
volume op te nemen in de eerstvolgende
aan de regering voor te dragen lijst van uit
te voeren werken: voorts de raad op korte
termijn een overzicht te geven van de in
de eerstkomende jaren voor de afbouw van
de IJtunnel benodigde arbeidskrachten en
financieringsmiddelen in het raam van de
door de gemeente uit te voeren urgente
werken; verder wordt B. en W. gevraagd
zich tot de regering te wenden teneinde
medewerking te verkrijgen voor de inves
teringen van de gemeente, waarin de voort
zetting van de IJtunnelwerken is ingepast
met inachtneming van het voor de ge
meente Amsterdam in het kader van de
nationale economie passende investerings
niveau.
De heer Den Uyl opende het debat met
een scherpe veroordeling van de brief van
minister Korthals van 6 juli, waarin Am
sterdam het „vonnis" werd meegedeeld en
welke brief hij onlogisch en onelegant
noemde, onelegant omdat de beslissing
werd genomen op een zodanig tijdstip, dat
er voor de Staten-Generaai weinig gele
genheid meer tot bezinning was en onele
gant gezien de achtergrond van de feiten.
De beslissing over de tunnelkwestie was
volgens vroegere uitlatingen van de minis
ter namelijk uitgesteld omdat deze mede
zou afhangen van het toen te verwachten
rentabiliteitsrapport van het Centraal
Planbureau. Maar dat rapport heeft zich
onomwonden voor de IJtunnel uitgespro
ken. Het bouwen van de Coentunnel alleen
is onverantwoord, aldus de P.v.d.A.-woord
voerder. „Zou Amsterdam het gelaten moe
ten aanvaarden dat de 22 miljoen gulden,
die op aansporing van de vorige minister
in de tunnelbouw zijn geïnvesteerd, een
renteverlies van een miljoen gulden per
jaar geeft?", zo vroeg de heer Den Uyl.
De heer R. Th. J. le Cavelier (V.V.D.) zei
teleurgesteld te zijn omdat dit kabinet
evenals de vorige kabinetten zich niet had
losgemaakt van de Haagse ambtenarij. Het
beoordelen van de prioriteit in deze tunnel
kwestie kan uitsluitend worden bekeken
door plaatselijke besturen, zo meende hij.
De V.V.D -spreker meende overigens dat
de brief van de heer Korthals misschien
niet erg elegant was, maar dat Amsterdam
in het verleden zeer onelegant tegenover
Den Haag is geweest. Hoofdzaak is thans
dat de verstandhouding tussen regering en
stadsbestuur wordt verbeterd. B. en W. zul
len duidelijke taal moeten spreken.
De fractievoorzitter van de K.V.P., mr.
Th. C. M. A. Elsenburg, laakte de kosten-
becijfering van de regering, die hierin de
„naakte" Coentunnel naast de (met een
wegennet) aangeklede IJtunnel had ge
plaatst. De heer Seegers (C.P.N.) achtte het
in de huidige omstandigheden niet gewenst
het beleid van B. en W te bespreken, maar
betreurde het dat Amsterdam destijds had
toegestemd in de bouw van de brug bij
Schellingwoude. In de brief van de minis-
Weerrapporten 1, 2
Uit het binnenland1, 2, 11
Buitenlands Nieuws1, 3, 4, 6
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel 3
Kunst 5
Agenda 5
Van Mensen en Dingen7
Uit stad en omgeving7, 9, 11
Feuilleton 13
Horen en Zien 13
Toch Is Het Zo13
Boekenhoekje13
Beeldverhalen 13
Economisch nieuws 15
Beurs 15
Scheepsberichten 15
Sport 17
Dit nummer bestaat uit
twintig pagina's
ter stond zwart op wit dat deze verbinding
geen invloed zou hebben op de tunnelbe
slissing. Maar de huidige minister heeft die
brug dankbaar aangegrepen om aan te to
nen dat de IJtunnel wel kan wachten". Hij
ging diep in op de handelwijze van Rijks
waterstaat die zijns inziens alle macht aan
zich trekt en Amsterdam zelfs heeft willen
laten kiezen tussen de IJtunnel en een
tweede sluis bij Wijk bij Duurstede ter ver
betering van de Amsterdam-Rijnverbin
ding.
De overige fractievoorzitters gaven even
eens voorbeelden van de Amsterdamse
eensgezindheid bij de pogingen de IJtunnel
alsnog te redden. Mr. de Roos dankte ten
slotte de raad voor de steun aan B. en W.
Hij betreurde het dat het overleg in Den
Haag in het verleden zoveel te wensen
heeft gelaten en dat Amsterdam dit over
leg zelfs werd onthouden.
Advertentie
de nieuwe SOLEX
met vol otomatische koppeling
DE BETROUWBAARSTE
DE ZUINIGSTE
EN DE VEILIGSTE
HOUTPLEIN 18-20 - TELEF. 16615 - 12000
(Ook op gemakkelijke betalingscondities)
Advertentie
Advertentie
dê vloer voor uw leven.
Passend in elk interieur.
Niets evenaart de huiselijke sfeer
en warmte van parket.
Leverbaar in fraaie, edele en
exotische houtsoorten.
Deskundige voorlichting en advies
SHOWROOM
Ziilstraal 96 - Haarlem
Tel. 20340