CITROËN
Loemoemba maakt ommezwaai
in zijn anti-westelijk beleid
Nederland en Suriname hebben soms
uiteenlopende economische belangen
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
HET WEER
Detwiler verkoopt hem een
miljoenenplan voor Kongo
Fa. J. J. VAN KOOTEN
L J. Rotfeveel's
Automobielbedrijf
Ecosoc centraal orgaan
voor de hulpverlening
Israëlisch ambassadeur
moet Argentinië uit
Washington wijst Rus uit
wegens spionage
Voorzichtig politiek beleid is wenselijk
ISAR geheel compleet 6295.-
vers sïagroomgetek
In de krant van heden:
Enige regen
Aan het strand
GEERT HOOGEVEEN
Het woord is aan
MINISTER VAN PHILIPS:
Mr. Luns
I Vlieg naar Londen
Retour f112.-
Met hotel 4 dg. f129.- j
75e JAARGANG No 12 ZATERDAG 23 JULI 1960 305e JAARGANG No 165
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Directie, Redactie, Administratie Grote Hout- TT 1 T"\ 11 1 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
straat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen). I—J TT I O TY1 O jH TT H I S
Drukkerij Gr. Heüigland 10. Tel. 15295. Bij- g J Kl| SIJ J g Jf V Jj M JLJ 1 J V A fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107,
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 ™a Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt.
BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL. 223596
pag.
Weerrapporten 1, 2
Uit het binnenland. 1, 2
Buitenlands nieuws I, 3
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel 3
Uit stad, en omgeving4, 5, 6
Kunst 5, 9
Agenda 6
Medische verzorging 6
Kerkdiensten 6'
Films 6'
Op en om liet Binnenhof7
T aal-laria 7
Kerkelijk leven 7
Puzzel 7
Feuilleton 9
Iloren en Zien 9
Beeldverhalen .9
Economisch nieuws11
Beurs 11
Scheepsberichten 11
Erbij13 thn 16
Sport 17
Dit nummer bestaat uit
twintig pagina's
waarin opgenomen Erbif
Verwachting tot morgenavond:
Over het algemeen zwaar be
wolkt met tijdelijk enige regen
of motregen. Overwegend ma
tige wind tussen zuid en west.
Weinig verandering in tempera
tuur.
Volledige wcerrapporten op pagina twee.
Morgen in de ochtend enige
regen, later gevolgd door perio
de van zonnig en iets warmer
strandweer. In de middag onge
veer 20 gr. C. Zeewater 17 gr.
C. Matige zuidwestelijke wind.
Vooruitzichten: nog geen be
stendig strandweer, maar wel
een iets aangenamer tempera
tuur.
Advertentie
HOOFDAGENT
Showroom: ZIJLWEG 26 - HAARLEM
A-agent- GAR. v. DRIEL. Hoofddorp
B-agent: GAR. SMIT. Zandvoort
B-agent: J. J. v. KOOTEN, Haarlem
Advertentie
Dr. D. Bakkerlaan 12 - 16
Bloemend aal, Tel.57.500-57.501
Blaise Pascal:
Als de neus van Cleopatra een tikje kor.
ter geweest was zou de aarde een heel
ander aanzien gekregen hebben.
(AFP) In een onderhoud met een ver
slaggever van het Joegoslavische blad
„Borba", heeft Loemoemba, uiteengezet,
dat het de politiek van Kongo is buiten
blokken te blijven. Kongo is het beginsel
van positieve neutraliteit toegedaan, zo
zei hij. Om algehele nationale onafhanke
lijkheid te verkrijgen, dient een economi
sche onafhankelijkheid, een economische
ontkolonisatie te worden bereikt, aldus
Loemoemba.
Minister Luns heeft vandaag in een rede
over de economische gevolgen van de ont
wapening ervoor gepleit de besparing, die
door ontwapening mogelijk wordt gemaakt
voornamelijk te gebruiken voor het ver
lenen van hulp aan minder ontwikkelde
landen. Hij hield de rede tijdens dc 14de
jaarlijkse zomercursus van de World Fe
deration of United Nations Associations.
Naar minister Luns zei is het niet meer
de vraag of deze hulp wordt gegeven,
maar wanneer en hoe.
Wanneer de ontwapening een feit wordt,
zal een vermindering in de spanning het
veroorloven de politieke en economische
gedragslijn te coördineren in een mate die
thans niet mogelijk is. De Euromarkt en
de O.E.E.S. coördineren reeds inspannin
gen, maar volgens minister Luns zijn de
Verenigde Naties het meest geschikte li
chaam voor coördinaties op wereldniveau.
Terwijl de Verenigde Naties op politiek
terrein veel moeilijkheden hebben, wordt
een economische activiteit uitgebreider en
van veel meer nut. Financiële lichamen
als het Speciale Fonds van de Verenigde
Naties kunnen worden gebruikt voor pro
jecten ^oor hulpverlening op grote schaal
en de Economisch Sociale Raad zal zich
wellicht ontwikkelen tot een lichaam, dat
de politiek voor de gehele wereld uitstip
pelt en dat in staat is internationale be
sluiten te nemen ten aanzien van de hulp
verlening aan ontwikkelingslanden.
Veel van de bestaande internationale
spanning is ontstaan door de verschillen
in welvaartspeil, die ook d'e kansen op
overeenstemming inzake ontwapening heb
ben verkleind.
Naar de mening van minister Luns is
de opheffing van deze verschillen een mo
rele verantwoordelijkheid voor alle ont
wikkelde landen, terwijl het evenzeer
moet worden beschouwd, als iets dat aan
ontwapenig voorafgaat.
Het is volgens minister Luns niet ge
makkelijk de economische gevolgen van
ontwapening voor de afzonderlijke landen
te voorspellen. Veel van het geld, dat nu
aan wapens wordt besteed, zal weer on-
dergeploegd worden in de economische
grond van het land, maar er zullen altijd
kapitaal en hulpbronnen vrijkomen voor
constructieve vreedzame doeieinden. Een
groot vraagstuk zal de omschakeling van
de produktie zijn. Sommige militaire goe
deren zullen onmiddellijk op andere wijze
kunnen worden gebruikt, maar bij vele
goederen zal dit niet mogelijk zijn en er
zullen dan ook nieuwe investeringen ver
eist zijn om de produktie te heroriënteren,
zo meende minister Luns.
Advertentie
J Voordelig en komfortabel
(A'dam/R'dam-C.—Londen-C.)
BENELUX TRAVEL SERVICE l
Reguliersgracht 45, A'dam-C., Tel. 33301 J
BUENOS AIRES (Reuter en AFP)
Arieh Levavi, de ambassadeur van Israel
in Argentinië, is tot persona non grata
verklaard. De betrekkingen tussen Argen
tinië en Israel zijn gespannen geworden
door de zaak-Eichmann. Argentinië heeft
Israel in een woensdag gepubliceerde nota
meegedeeld, dat het niet tevreden Is met
Israels voorgestelde oplossing van de zaak
en dat het zich het recht van actie voor
behoudt.
(Van onze reisredacteur W. L. Brugsma
WASHINGTON (Reuter) De Russi
sche diplomaat, Pjotr Jezjov, is tot per
sona non grata verklaard en uit de Ver
enigde Staten gewezen.
Deze diplomaat, een derde secretaris
van de Russische ambassade, heeft, aldus
een Amerikaanse woordvoerder, zijn di
plomatieke status geschonden door zich
met spionage in te laten. Jezjov zou meer
dan duizend dollar hebben betaald aan
een beroepsfotograaf voor spionagemate-
riaal waaronder luchtfoto'- van Ameri
kaanse steden.
LEOPOLDSTAD, Kongo, 23 juli. Een stralende premier Loemoemba kon
digde vlak voor zijn vertrek naar New York gisteren een ommezwaai in zijn
beleid aan. Hijverklaarde volledig tevreden te zijn over de resolutie van de
Veiligheidsraad en trok zijn dreigement, om de hulp in te roepen van de Sovjet-
Unie, in. Hij zei te vertrouwen, dat de orde met de hulp van UNO-troepen in
enkele dagen zal zijn hersteld. Hij besloot zijn pro-westelijke uitspraken met
de mededeling, dat de regering van Kongo een miljoenencontract zou afsluiten
met „Cimco", een internationale belangengroep onder leiding van de Amerikaan
Detwiler, waarin ook Nederlanders vertegenwoordigd zouden zijn. Volgens vage
mededelingen zou dit contract met een vijftigjarige looptijd de volledige indu
striële, agrarische en minaire ontwikkeling van Kongo beogen en vele miljoenen
dollars investeren.
Loemocmba's verklaringen werden aan
vankelijk opgevat als een westelijke di
plomatieke overwinning op de Russische
ambities in Kongo. Inmiddels verneem ik
uit de betrouwbaarste bron, dat de Ame
rikaanse regering ontzet is over de opzet
van de „Cimco". Het is tenminste hoogst
dubieus of de Cimco beschikt over de gi
gantische middelen, die nodig zijn voor
Kongo's ontwikkeling. De president, Det
wiler, heeft al vele van zijn grootscheep
se opzetten in Amerika en Canada zien
mislukken, is failliet geweest en door
president Tubman van Liberia, in welk
land hij een mijnproject leidde, verzocht
te vertrekken. Wat Detwiler, die samen
met Loemoemba naar New York vertrok,
als „een geweldige westelijke overwin
ning" omschreef, zou wel eens 'n geweldige
nederlaag kunnen worden.
Straatbeeld uit Leopoldstad. Een Kon- strijdmacht, welke in Kongo de orde
golese met haar baby op de rug, pas- moet bewaren.
seert twee Zweedse leden van de UNO- (Telejoto)
Volgens de woordvoerder heeft Jezjov
de fotograaf verzocht vlieglessen te ne
men. Deze lessen werden door de diplo
maat betaald. De Russische autoriteiten
zouden misschien een vliegtuig voor hem
kopen zodat hij stelselmatig luchtverken-
ningen zou kunnen uitvoeren.
(Van onze Haagse redacteur)
de Surinaamse minister van Economische
Zaken. „Nederland en Suriname hebben
echter met name in Midden- en Zuid-
Amerika soms verschillend gerichte be
langen. Soms zijn de Nederlandse en Su
rinaamse produkten op die markt eikaars
concurrenten. In zo'n geval verkeert de
handelsattaché van het Koninkrijk in een
moeilijke positie, want één van de twee
Rijksdelen voelt zich dan teleurgesteld.
Dan is er de politieke kant van de zaak.
Voor een nog kwetsbare economie als de
Surinaamse kan de Nederlandse houding
in politieke aangelegenheden voor Para
maribo bijzonder onprettige gevolgen heb
ben". Minister Van Philips noemt als
voorbeeld Cuba, dat niet minder dan vijf
tig percent van de Surinaamse triplex-
produktie afneemt. Met de Cubaanse re
publiek zijn al invoer - en betalingsmoei
lijkheden geweest, welke men heeft weten
op te lossen. In de geprikkelde situatie
van het ogenblik kunnen dergelijke moei
lijkheden zich bij een minder voorzichtig
beleid steeds voordoen.
Omgekeerd heeft de Surinaamse rege
ring om binnenlandse redenen er wel
eens behoefte aan een duidelijker geluid
te laten horen dan Den Haag, bijvoorbeeld
ten aanzien van de apartheidspolitiek.
Daarom heeft Suriname de handelsbetrek
kingen met Zuid-Afrika stopgezet. Dat de
Koninkrijksvertegenwoordiger in de Ver
enigde Naties niet tegen de apartheids
politiek heeft gestemd, heeft in Suriname
een slechte indruk gemaakt.
Minister Van Philips, die aanstaande
vrijdag vertrekt, probeert tevens in Ne
derland enige deskundigen aan te trekken
voor de uitvoering van het op stapel staan
de plan tot opvoering van de industriële
ontwikkeling van Suriname. Het is niet
gemakkelijk de juiste mannen te vinden,
want zij moeten vele uiteenlopende kwa
liteiten in zich verenigen.
De minister blijkt echter optimistisch
over de resultaten welke hij verwacht van
de industriële missie-Bruynzeel, die het
vorig jaar zijn land bezocht.
Advertentie
Advertentie
I 9 H R LIMOUSINE f
I W H n geheel compleet ÖsMU
Houtplein 18-20 - Haarlem - Tel. 12000
Advertentie
ZONDAGS
SPECIAAL AANBEVOLEN
door onze Chef-Banketbakker
GROTE MARKT - HOUTPLEIN
K E Y N I S
Als Loemoemba, die vergat bij de Ame-
rikaaanse ahbassade advies in te winnen,
zijn opzet doorziet zou „de kapitalistische
samenzwering" hem wel eens regelrecht
in Moskou's armen kunnen drijven. Teke
nend is dat zijn communistische adviseur,
Loembala, aandrong op afsluiting van
het contract met de Cimco. Loemoemba
krijgt hiermee op zijn minst een machtig
pressiemiddel op de Amerikaanse rege
ring in handen.
Een andere adviseur van Loemoemba
vertrouwde mij toe, dat Loemoemba na
zijn bezoek aan New York naar Moskou
zou gaan om niet alleen van de kapitalis
ten afhankelijk te worden.
Loemoemba was gistermorgen een en
al zonneschijn, complimenteerde de UNO
met haar beslissing en zei vol vertrouwen
te zijn dat Hammarskjoeld het vertrek
van de Belgische troepen zou verhaasten
en de territoriale integriteit zou handha
ven, lees: Katanga's afscheiding onge
daan zou maken. Hij wijdde hartelijke
woorden aan het Belgische volk, dat hij
misleid achtte door de Belgische regering.
Hij eiste de onmiddellijke terugroeping
van de Belgische ambassadeur, maar zei
Voordat Loemoemba naar New York
vertrok hield hij voor zijn huis in
Leopoldstad een geïmproviseerde pers
conferentie waarop hij een ommezwaai
in westelijke richting maakte.
(Telejoto)
dat Kongo geen rancune tegen België
heeft. Hij deed via de radio een oproep
tot het Kongolese volk om de Europea
nen, de Belgen incluis, te beschermen en
te eerbiedigen en riep de Belgen die
„Kongo groot maakten" op te blijven. De
onderwijzers, technici, landbouwkundigen
en ingenieurs uit België zijn onze vrien
den, zo zei hij. Hij zei de ontoelaatbare
acties tegen de blanken, begaan door
zekere slechte elementen die men in ieder
volk vindt, te betreuren. Loemoemba zei
naar Amerika te gaan om de wereldopinie
in te lichten over het feit dat de Kongo
lezen geen bandieten, maar vreedzame,
geduldige lieden zijn.
Loemoemba's zonnige bui kan snel over
schaduwd worden wanneer blijkt dat
hij „in de kapitalistische val is gelopen".
Om zijn politieke tegenstanders voor te
blijven zal deze onvoorspelbare, steeds tot
het uiterste gaande, politicus zeer wel in
het andere uiterste kunnen vervallen.
NEW YORK (Reuter) Secretaris-ge
neraal Hammarskjoeld, die zaterdag naar
Kongo had willen vertrekken, heeft zijn
vertrek tot dinsdag uitgesteld. Hij wil in
New York de komst van Loemoemba af
wachten. Hammarskjoeld heeft zijn hoog
ste economische en technische raadgevers
opgedragen zich beschikbaar te houden
voor besprekingen.
(Reuter) De Sovjet-Unie zal volgens
radio-Moskou honderd vrachtauto's, on
derdelen, een reparatiewerkplaats voor
auto's en een groep instructeurs naar
Kongo verschepen. De Russische regering
doet dit op verzoek van Hammarskjoeld.
,,Ik geloof dat het van wijs beleid getuigt niet al te veel haast te maken met de
associatie van Suriname met de Euromarkt. Zoals Suriname zich trouwens in meer
dan cén opzicht wat buiten de grote tegenstellingen en conflicten dient te houden
ter wille van de ongestoorde opbouw van zyn economie". Het is de jeugdige Suri
naamse minister van Economische Zaken, dr. P. A. M. van Philips, die deze voor
zichtige woorden op de daarbij passende bedachtzame toon zegt. Hij vertoeft al b(jna
drie weken in ons land, waar hij met zijn Nederlandse ambtgenoten Korthals en
de Pous de met de associatie van Suriname met de E.E.G. samenhangende technische
problemen en andere vraagstukken met betrekking tot de economische ontwikkeling
van zijn land heeft besproken.
„Wanneer ik eens in het openbaar heb
verklaard, dat Suriname de behoefte heeft
om zoveel mogelijk zelfstandig op te tre
den, dan had ik daarbij niet de associatie
met de E.E.G. op het oog", zo verklaart
Suriname staat zeker niet afwijzend te
genover de gedachte van een associatie
met de Euromarkt reeds in 1957 werd
daartoe een concept-overeenkomst opge
steld maar het wil wel graag weten
waar het dan aan toe is. Het is niet al
leen de snel groeiende Latijns-Amerikaan
se gemeenschappelijke markt, die mis
schien wel meer politiek dan economisch
voor Suriname van belang is, waarmee
men rekening heeft te houden. Een van
Aan de oecumenische jeugdconferentie
in Lausanne heeft ook Prinses Irene
deelgenomen. Men ziet haar hier in het
universiteitsgebouw van Lausanne
luisteren naar een der voordrachten.
de moeilijke voorwaarden van de associa
tie is wei het vrije verkeer en de vrije
vestigingsmogelijkheden welke aan perso
nen, goederen en kapitalen van de part-
nerlanden van de E.E.G. toegestaan moe
ten worden. Voorwaarden waartegen de
Surinaamse regering op zichzelf weliswaar
niet zoveel bezwaar heeft, maar zij wil
de ontwikkeling liever in de hand houden.
Zij wil niet discrimineren, maar toch
wel selecteren. En het is gebleken, dat
voor een goed project de Wereldbank en
Sunfed van de Verenigde Naties ook tot
financiële steun bereid zijn. Het „grasshop-
perplan" een geologisch onderzoek door
middel van helikopters bijvoorbeeld
werd door het speciale fonds van de Ver
enigde Naties gefinancierd.
Zou men voor dat soort projecten op
het ontwikkelingsfonds voor de econo
misch achtergebleven gebieden van de
Europese Executieve Commissie een be
roep doen, dan is de mogelijkheid groot
dat aan Suriname minder lucratieve voor
waarden worden gesteld. Intussen is het
niet zo, dat het Surinaamse bedrijfsle
ven tegen de vrije vestiging van onderne
mingen uit de E.E.G.-landen is gekant.
Van die zijde is juist meer dan eens op
de associatie aangedrongen met het oog
op de betere exportmogelijkheden.
Minister Van Philips, die eigenlijk lie
ver over de spectaculaire economische
opbouw van Suriname, waarin hij vurig
gelooft, had gesproken, verweert zich te-
ve.ns tegen de opvatting dat de drang van
Suriname naar een grotere zelfstandig
heid, speciaal wat de handelsbetrek
kingen aangaat, voor de associatie met de
Euromarkt een onzeker element inhoudt
De grootst mogelijke meerderheid van
de lidstaten van de E.E.G. is immers van
oordeel, dat de associatie en de steun uit
het ontwikkelingsfonds aanvaard worden
op grond van het motief dat het geas
socieerde gebied in zijn ontwikkeling is
achtergebleven. Die toestand verandert
niet doordat het geassocieerde gebied gro
tere politieke zelfstandigheid krijgt en de
grotf meerderheid van de E.E.G.-staten
meent dan ook dat de associatie gehand
haafd kan blijven. Slechts één land is van
oordeel, dat in zo'n geval de associatie
opnieuw bekeken moet worden. (Wij teke
nen hierbij aan, dat dat ene land Neder
land is. Minister Van Philips liet zich
daarover om begrijpelijke redenen, niet
uit. Red.)