CITROËN Loemoemba maakt ommezwaai in zijn anti-westelijk beleid Nederland en Suriname hebben soms uiteenlopende economische belangen OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije HET WEER Detwiler verkoopt hem een miljoenenplan voor Kongo Fa. J. J. VAN KOOTEN L J. Rotfeveel's Automobielbedrijf Ecosoc centraal orgaan voor de hulpverlening Israëlisch ambassadeur moet Argentinië uit Washington wijst Rus uit wegens spionage Voorzichtig politiek beleid is wenselijk ISAR geheel compleet 6295.- vers sïagroomgetek In de krant van heden: Enige regen Aan het strand GEERT HOOGEVEEN Het woord is aan MINISTER VAN PHILIPS: Mr. Luns I Vlieg naar Londen Retour f112.- Met hotel 4 dg. f129.- j 75e JAARGANG No 12 ZATERDAG 23 JULI 1960 305e JAARGANG No 165 Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Directie, Redactie, Administratie Grote Hout- TT 1 T"\ 11 1 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. straat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen). I—J TT I O TY1 O jH TT H I S Drukkerij Gr. Heüigland 10. Tel. 15295. Bij- g J Kl| SIJ J g Jf V Jj M JLJ 1 J V A fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107, kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 ™a Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt. BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL. 13439 LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL. 223596 pag. Weerrapporten 1, 2 Uit het binnenland. 1, 2 Buitenlands nieuws I, 3 Van Dag tot Dag3 Op de Praatstoel 3 Uit stad, en omgeving4, 5, 6 Kunst 5, 9 Agenda 6 Medische verzorging 6 Kerkdiensten 6' Films 6' Op en om liet Binnenhof7 T aal-laria 7 Kerkelijk leven 7 Puzzel 7 Feuilleton 9 Iloren en Zien 9 Beeldverhalen .9 Economisch nieuws11 Beurs 11 Scheepsberichten 11 Erbij13 thn 16 Sport 17 Dit nummer bestaat uit twintig pagina's waarin opgenomen Erbif Verwachting tot morgenavond: Over het algemeen zwaar be wolkt met tijdelijk enige regen of motregen. Overwegend ma tige wind tussen zuid en west. Weinig verandering in tempera tuur. Volledige wcerrapporten op pagina twee. Morgen in de ochtend enige regen, later gevolgd door perio de van zonnig en iets warmer strandweer. In de middag onge veer 20 gr. C. Zeewater 17 gr. C. Matige zuidwestelijke wind. Vooruitzichten: nog geen be stendig strandweer, maar wel een iets aangenamer tempera tuur. Advertentie HOOFDAGENT Showroom: ZIJLWEG 26 - HAARLEM A-agent- GAR. v. DRIEL. Hoofddorp B-agent: GAR. SMIT. Zandvoort B-agent: J. J. v. KOOTEN, Haarlem Advertentie Dr. D. Bakkerlaan 12 - 16 Bloemend aal, Tel.57.500-57.501 Blaise Pascal: Als de neus van Cleopatra een tikje kor. ter geweest was zou de aarde een heel ander aanzien gekregen hebben. (AFP) In een onderhoud met een ver slaggever van het Joegoslavische blad „Borba", heeft Loemoemba, uiteengezet, dat het de politiek van Kongo is buiten blokken te blijven. Kongo is het beginsel van positieve neutraliteit toegedaan, zo zei hij. Om algehele nationale onafhanke lijkheid te verkrijgen, dient een economi sche onafhankelijkheid, een economische ontkolonisatie te worden bereikt, aldus Loemoemba. Minister Luns heeft vandaag in een rede over de economische gevolgen van de ont wapening ervoor gepleit de besparing, die door ontwapening mogelijk wordt gemaakt voornamelijk te gebruiken voor het ver lenen van hulp aan minder ontwikkelde landen. Hij hield de rede tijdens dc 14de jaarlijkse zomercursus van de World Fe deration of United Nations Associations. Naar minister Luns zei is het niet meer de vraag of deze hulp wordt gegeven, maar wanneer en hoe. Wanneer de ontwapening een feit wordt, zal een vermindering in de spanning het veroorloven de politieke en economische gedragslijn te coördineren in een mate die thans niet mogelijk is. De Euromarkt en de O.E.E.S. coördineren reeds inspannin gen, maar volgens minister Luns zijn de Verenigde Naties het meest geschikte li chaam voor coördinaties op wereldniveau. Terwijl de Verenigde Naties op politiek terrein veel moeilijkheden hebben, wordt een economische activiteit uitgebreider en van veel meer nut. Financiële lichamen als het Speciale Fonds van de Verenigde Naties kunnen worden gebruikt voor pro jecten ^oor hulpverlening op grote schaal en de Economisch Sociale Raad zal zich wellicht ontwikkelen tot een lichaam, dat de politiek voor de gehele wereld uitstip pelt en dat in staat is internationale be sluiten te nemen ten aanzien van de hulp verlening aan ontwikkelingslanden. Veel van de bestaande internationale spanning is ontstaan door de verschillen in welvaartspeil, die ook d'e kansen op overeenstemming inzake ontwapening heb ben verkleind. Naar de mening van minister Luns is de opheffing van deze verschillen een mo rele verantwoordelijkheid voor alle ont wikkelde landen, terwijl het evenzeer moet worden beschouwd, als iets dat aan ontwapenig voorafgaat. Het is volgens minister Luns niet ge makkelijk de economische gevolgen van ontwapening voor de afzonderlijke landen te voorspellen. Veel van het geld, dat nu aan wapens wordt besteed, zal weer on- dergeploegd worden in de economische grond van het land, maar er zullen altijd kapitaal en hulpbronnen vrijkomen voor constructieve vreedzame doeieinden. Een groot vraagstuk zal de omschakeling van de produktie zijn. Sommige militaire goe deren zullen onmiddellijk op andere wijze kunnen worden gebruikt, maar bij vele goederen zal dit niet mogelijk zijn en er zullen dan ook nieuwe investeringen ver eist zijn om de produktie te heroriënteren, zo meende minister Luns. Advertentie J Voordelig en komfortabel (A'dam/R'dam-C.—Londen-C.) BENELUX TRAVEL SERVICE l Reguliersgracht 45, A'dam-C., Tel. 33301 J BUENOS AIRES (Reuter en AFP) Arieh Levavi, de ambassadeur van Israel in Argentinië, is tot persona non grata verklaard. De betrekkingen tussen Argen tinië en Israel zijn gespannen geworden door de zaak-Eichmann. Argentinië heeft Israel in een woensdag gepubliceerde nota meegedeeld, dat het niet tevreden Is met Israels voorgestelde oplossing van de zaak en dat het zich het recht van actie voor behoudt. (Van onze reisredacteur W. L. Brugsma WASHINGTON (Reuter) De Russi sche diplomaat, Pjotr Jezjov, is tot per sona non grata verklaard en uit de Ver enigde Staten gewezen. Deze diplomaat, een derde secretaris van de Russische ambassade, heeft, aldus een Amerikaanse woordvoerder, zijn di plomatieke status geschonden door zich met spionage in te laten. Jezjov zou meer dan duizend dollar hebben betaald aan een beroepsfotograaf voor spionagemate- riaal waaronder luchtfoto'- van Ameri kaanse steden. LEOPOLDSTAD, Kongo, 23 juli. Een stralende premier Loemoemba kon digde vlak voor zijn vertrek naar New York gisteren een ommezwaai in zijn beleid aan. Hijverklaarde volledig tevreden te zijn over de resolutie van de Veiligheidsraad en trok zijn dreigement, om de hulp in te roepen van de Sovjet- Unie, in. Hij zei te vertrouwen, dat de orde met de hulp van UNO-troepen in enkele dagen zal zijn hersteld. Hij besloot zijn pro-westelijke uitspraken met de mededeling, dat de regering van Kongo een miljoenencontract zou afsluiten met „Cimco", een internationale belangengroep onder leiding van de Amerikaan Detwiler, waarin ook Nederlanders vertegenwoordigd zouden zijn. Volgens vage mededelingen zou dit contract met een vijftigjarige looptijd de volledige indu striële, agrarische en minaire ontwikkeling van Kongo beogen en vele miljoenen dollars investeren. Loemocmba's verklaringen werden aan vankelijk opgevat als een westelijke di plomatieke overwinning op de Russische ambities in Kongo. Inmiddels verneem ik uit de betrouwbaarste bron, dat de Ame rikaanse regering ontzet is over de opzet van de „Cimco". Het is tenminste hoogst dubieus of de Cimco beschikt over de gi gantische middelen, die nodig zijn voor Kongo's ontwikkeling. De president, Det wiler, heeft al vele van zijn grootscheep se opzetten in Amerika en Canada zien mislukken, is failliet geweest en door president Tubman van Liberia, in welk land hij een mijnproject leidde, verzocht te vertrekken. Wat Detwiler, die samen met Loemoemba naar New York vertrok, als „een geweldige westelijke overwin ning" omschreef, zou wel eens 'n geweldige nederlaag kunnen worden. Straatbeeld uit Leopoldstad. Een Kon- strijdmacht, welke in Kongo de orde golese met haar baby op de rug, pas- moet bewaren. seert twee Zweedse leden van de UNO- (Telejoto) Volgens de woordvoerder heeft Jezjov de fotograaf verzocht vlieglessen te ne men. Deze lessen werden door de diplo maat betaald. De Russische autoriteiten zouden misschien een vliegtuig voor hem kopen zodat hij stelselmatig luchtverken- ningen zou kunnen uitvoeren. (Van onze Haagse redacteur) de Surinaamse minister van Economische Zaken. „Nederland en Suriname hebben echter met name in Midden- en Zuid- Amerika soms verschillend gerichte be langen. Soms zijn de Nederlandse en Su rinaamse produkten op die markt eikaars concurrenten. In zo'n geval verkeert de handelsattaché van het Koninkrijk in een moeilijke positie, want één van de twee Rijksdelen voelt zich dan teleurgesteld. Dan is er de politieke kant van de zaak. Voor een nog kwetsbare economie als de Surinaamse kan de Nederlandse houding in politieke aangelegenheden voor Para maribo bijzonder onprettige gevolgen heb ben". Minister Van Philips noemt als voorbeeld Cuba, dat niet minder dan vijf tig percent van de Surinaamse triplex- produktie afneemt. Met de Cubaanse re publiek zijn al invoer - en betalingsmoei lijkheden geweest, welke men heeft weten op te lossen. In de geprikkelde situatie van het ogenblik kunnen dergelijke moei lijkheden zich bij een minder voorzichtig beleid steeds voordoen. Omgekeerd heeft de Surinaamse rege ring om binnenlandse redenen er wel eens behoefte aan een duidelijker geluid te laten horen dan Den Haag, bijvoorbeeld ten aanzien van de apartheidspolitiek. Daarom heeft Suriname de handelsbetrek kingen met Zuid-Afrika stopgezet. Dat de Koninkrijksvertegenwoordiger in de Ver enigde Naties niet tegen de apartheids politiek heeft gestemd, heeft in Suriname een slechte indruk gemaakt. Minister Van Philips, die aanstaande vrijdag vertrekt, probeert tevens in Ne derland enige deskundigen aan te trekken voor de uitvoering van het op stapel staan de plan tot opvoering van de industriële ontwikkeling van Suriname. Het is niet gemakkelijk de juiste mannen te vinden, want zij moeten vele uiteenlopende kwa liteiten in zich verenigen. De minister blijkt echter optimistisch over de resultaten welke hij verwacht van de industriële missie-Bruynzeel, die het vorig jaar zijn land bezocht. Advertentie Advertentie I 9 H R LIMOUSINE f I W H n geheel compleet ÖsMU Houtplein 18-20 - Haarlem - Tel. 12000 Advertentie ZONDAGS SPECIAAL AANBEVOLEN door onze Chef-Banketbakker GROTE MARKT - HOUTPLEIN K E Y N I S Als Loemoemba, die vergat bij de Ame- rikaaanse ahbassade advies in te winnen, zijn opzet doorziet zou „de kapitalistische samenzwering" hem wel eens regelrecht in Moskou's armen kunnen drijven. Teke nend is dat zijn communistische adviseur, Loembala, aandrong op afsluiting van het contract met de Cimco. Loemoemba krijgt hiermee op zijn minst een machtig pressiemiddel op de Amerikaanse rege ring in handen. Een andere adviseur van Loemoemba vertrouwde mij toe, dat Loemoemba na zijn bezoek aan New York naar Moskou zou gaan om niet alleen van de kapitalis ten afhankelijk te worden. Loemoemba was gistermorgen een en al zonneschijn, complimenteerde de UNO met haar beslissing en zei vol vertrouwen te zijn dat Hammarskjoeld het vertrek van de Belgische troepen zou verhaasten en de territoriale integriteit zou handha ven, lees: Katanga's afscheiding onge daan zou maken. Hij wijdde hartelijke woorden aan het Belgische volk, dat hij misleid achtte door de Belgische regering. Hij eiste de onmiddellijke terugroeping van de Belgische ambassadeur, maar zei Voordat Loemoemba naar New York vertrok hield hij voor zijn huis in Leopoldstad een geïmproviseerde pers conferentie waarop hij een ommezwaai in westelijke richting maakte. (Telejoto) dat Kongo geen rancune tegen België heeft. Hij deed via de radio een oproep tot het Kongolese volk om de Europea nen, de Belgen incluis, te beschermen en te eerbiedigen en riep de Belgen die „Kongo groot maakten" op te blijven. De onderwijzers, technici, landbouwkundigen en ingenieurs uit België zijn onze vrien den, zo zei hij. Hij zei de ontoelaatbare acties tegen de blanken, begaan door zekere slechte elementen die men in ieder volk vindt, te betreuren. Loemoemba zei naar Amerika te gaan om de wereldopinie in te lichten over het feit dat de Kongo lezen geen bandieten, maar vreedzame, geduldige lieden zijn. Loemoemba's zonnige bui kan snel over schaduwd worden wanneer blijkt dat hij „in de kapitalistische val is gelopen". Om zijn politieke tegenstanders voor te blijven zal deze onvoorspelbare, steeds tot het uiterste gaande, politicus zeer wel in het andere uiterste kunnen vervallen. NEW YORK (Reuter) Secretaris-ge neraal Hammarskjoeld, die zaterdag naar Kongo had willen vertrekken, heeft zijn vertrek tot dinsdag uitgesteld. Hij wil in New York de komst van Loemoemba af wachten. Hammarskjoeld heeft zijn hoog ste economische en technische raadgevers opgedragen zich beschikbaar te houden voor besprekingen. (Reuter) De Sovjet-Unie zal volgens radio-Moskou honderd vrachtauto's, on derdelen, een reparatiewerkplaats voor auto's en een groep instructeurs naar Kongo verschepen. De Russische regering doet dit op verzoek van Hammarskjoeld. ,,Ik geloof dat het van wijs beleid getuigt niet al te veel haast te maken met de associatie van Suriname met de Euromarkt. Zoals Suriname zich trouwens in meer dan cén opzicht wat buiten de grote tegenstellingen en conflicten dient te houden ter wille van de ongestoorde opbouw van zyn economie". Het is de jeugdige Suri naamse minister van Economische Zaken, dr. P. A. M. van Philips, die deze voor zichtige woorden op de daarbij passende bedachtzame toon zegt. Hij vertoeft al b(jna drie weken in ons land, waar hij met zijn Nederlandse ambtgenoten Korthals en de Pous de met de associatie van Suriname met de E.E.G. samenhangende technische problemen en andere vraagstukken met betrekking tot de economische ontwikkeling van zijn land heeft besproken. „Wanneer ik eens in het openbaar heb verklaard, dat Suriname de behoefte heeft om zoveel mogelijk zelfstandig op te tre den, dan had ik daarbij niet de associatie met de E.E.G. op het oog", zo verklaart Suriname staat zeker niet afwijzend te genover de gedachte van een associatie met de Euromarkt reeds in 1957 werd daartoe een concept-overeenkomst opge steld maar het wil wel graag weten waar het dan aan toe is. Het is niet al leen de snel groeiende Latijns-Amerikaan se gemeenschappelijke markt, die mis schien wel meer politiek dan economisch voor Suriname van belang is, waarmee men rekening heeft te houden. Een van Aan de oecumenische jeugdconferentie in Lausanne heeft ook Prinses Irene deelgenomen. Men ziet haar hier in het universiteitsgebouw van Lausanne luisteren naar een der voordrachten. de moeilijke voorwaarden van de associa tie is wei het vrije verkeer en de vrije vestigingsmogelijkheden welke aan perso nen, goederen en kapitalen van de part- nerlanden van de E.E.G. toegestaan moe ten worden. Voorwaarden waartegen de Surinaamse regering op zichzelf weliswaar niet zoveel bezwaar heeft, maar zij wil de ontwikkeling liever in de hand houden. Zij wil niet discrimineren, maar toch wel selecteren. En het is gebleken, dat voor een goed project de Wereldbank en Sunfed van de Verenigde Naties ook tot financiële steun bereid zijn. Het „grasshop- perplan" een geologisch onderzoek door middel van helikopters bijvoorbeeld werd door het speciale fonds van de Ver enigde Naties gefinancierd. Zou men voor dat soort projecten op het ontwikkelingsfonds voor de econo misch achtergebleven gebieden van de Europese Executieve Commissie een be roep doen, dan is de mogelijkheid groot dat aan Suriname minder lucratieve voor waarden worden gesteld. Intussen is het niet zo, dat het Surinaamse bedrijfsle ven tegen de vrije vestiging van onderne mingen uit de E.E.G.-landen is gekant. Van die zijde is juist meer dan eens op de associatie aangedrongen met het oog op de betere exportmogelijkheden. Minister Van Philips, die eigenlijk lie ver over de spectaculaire economische opbouw van Suriname, waarin hij vurig gelooft, had gesproken, verweert zich te- ve.ns tegen de opvatting dat de drang van Suriname naar een grotere zelfstandig heid, speciaal wat de handelsbetrek kingen aangaat, voor de associatie met de Euromarkt een onzeker element inhoudt De grootst mogelijke meerderheid van de lidstaten van de E.E.G. is immers van oordeel, dat de associatie en de steun uit het ontwikkelingsfonds aanvaard worden op grond van het motief dat het geas socieerde gebied in zijn ontwikkeling is achtergebleven. Die toestand verandert niet doordat het geassocieerde gebied gro tere politieke zelfstandigheid krijgt en de grotf meerderheid van de E.E.G.-staten meent dan ook dat de associatie gehand haafd kan blijven. Slechts één land is van oordeel, dat in zo'n geval de associatie opnieuw bekeken moet worden. (Wij teke nen hierbij aan, dat dat ene land Neder land is. Minister Van Philips liet zich daarover om begrijpelijke redenen, niet uit. Red.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1960 | | pagina 1