Forum in Aix-en-Provence over de
kansen van een eigentijdse opera
Gemeentelijke aanwinsten in
Het Huis Van Looy
Blijft de kerk in het dorp?
OP EN OM HET BINNENHOF
Oplossing puzzel 42
Grafiek van Albertoni
in „In 't Goede Uur"
4
Affichetentoonstelling in
september in De Vishal
Gré Brouwenstijn naar
Buenos Aires vertrokken
Kerkelijk Nieuws
Verzending van zeepost
Crematie Frits van Dijk
EXPOSITIES TE HAARLEM
Kerkelijk Leven
ZATERDAG 6 AUGUSTUS 1960
AIX-EN-PROVENCE. Het is van den beginne af het lofwaardig streven van het
leidende triumviraat Bigonnet, Dussurget en Pincherle van het muziekfeest van
Aix geweest, de programma's voor de volgende jaren niet in een onderonsje te be
disselen, maar te pogen de vaste kern der trouwe bezoekers actief te betrekken in die
toekomstplannen. Vandaar een drietal lezingen van prominente figuren over de
perspectieven van een nieuwe Franse opera, waarvan de lang-verbeide verschijning
inderdaad bijna een kwestie van leven of dood voor de toekomst van deze internatio
nale muziekfeesten genoemd kan worden, want een muziek- of operafestival, waarbij
de blik uitsluitend achterwaarts gericht blijft, is op den duur gedoemd tot steriliteit.
Wanneer men in Aix werkelijk een haard van Mediterraanse muziekcultuur wil
stichten en dat is altijd de bedoeling geweest dan kan men 't zich niet veroor
loven in de programma's een te eenzijdige roofbouw op het verleden te blijven plegen
hoe verrukkelijk en onsterfelijk al die muziek van Mozart, Purcell, Handel en Vi
valdi dan ook zijn mag. Men heeft in Aix dan ook opdrachten gegeven voor nieuwe
opera's, waaruit Henri Sauguets „Caprices de Marianne" bijvoorbeeld is ontstaan.
Maar zelfs in Aix werden die werken, na een enkele uitvoering weer spoedig van het
repertoire afgevoerd, en ook elders kwamen ze niet meer of nooit aan bod.
Van 14 tot 25 september zal in het cultu
rele centrum De Vishal te Haarlem de
affichetentoonstelling „Frankrijk in beeld"
worden gehouden.
Sauguet zelf heeft zich in een moedige
pleitrede tijdens die conferentie afge
vraagd waar de oorzaak van die trieste
gang van zaken schuilen kon, en zijn con
clusie luidde dat een componist misschien
niet altijd het publiek vindt dat hij ver
dient. Directeur Bigonnet en voorzitter Ro
land-Manuel schoten onmiddellijk toe in
een (wellicht niet compleet geslaagde)
poging zowel Sauget voor zijn vermeende
debacle te troosten als het festivalpubliek
van Aix te verzekeren, dat het tot de elite
van de internationale muziekgemeenschap
behoort. Doch in ieder geval waren hier
gelijktijdig twee vingers op twee wonde
plekken gelegd. Het conservatisme van
het opera-publiek; en een gebrek aan
opera-dispositie en ervaring of dito ta
lent van de kant der meeste componisten.
Roland-Manuel ging, met betrekking tot
dat eerste punt, heel ver met zijn advies
of boutade aan het adres van de
directeur van de Parijse Opéra-Comique.
waar de laatste jaren iedere poging tot
vernieuwing stelselmatig afstootte op een
muur van publieke tegenstand, toen hij
hem aanried eerst de deuren voor al
zijn habitués te sluiten alvorens de toe
komst van zijn instituut verder onder ogen
te zien. Het vaste publiek blijft uitsluitend
zweren bij de Italianen en bij Gounod, en
Debussy's „Pelléas" of Ravel's „L'heure
Espagnole" komen ook in Parijs nog niet
of nauwelijks aan bod. Doch het is óók
waar dat de voorwaarden aan onze zijde
van het voetlicht in Aix waar het festival
een trouwe kring van verlichte meloma-
nen heeft gevormd, aanzienlijk gunstiger
zijn dan in Parijs of elders en dat hier
een nieuwe opera niét per se al bij de
première onder de publieke onverschillig
heid verpletterd behoeft te worden.
Rest de vraag: hoe de componisten en
de librettisten aan te trekken en te mobi
liseren. Geef opdrachten aan grote en be
langrijke schrijvers, ried iemand aan. Die
hebben andere zorgen aan hun hoofd, ant
woordde Poulenc, „Bernanos zou me aan
de deur hebben laten staan bellen, indien
ik hem indertijd een tekstboek voor de
„Dialogues des Carmelites" had gevraagd
en Maeterlinck zou Debussy met een over
eenkomstig verzoek voor een „Pelléas et
Mélisande" indertijd evenmin hebben open
gedaan; we moeten zelf maar uitkijken
en rondneuzen". „Maar er zijn voldoende
novellen en zelfs toneelstukken die zich in
beginsel heel goed lenen voor een opera-
verhaal", verzekerde de componist van
„Le Voix Humaine" en de „Carmelites"
die met deze twee wereldtriomfen in de
opera-geschiedenis der laatste jaren wel
enig recht van spreken heeft.
En tot welke componisten moet men
zich dan richten, zo de librettisten voor
lopig dan dus wel buiten de discussie kun
nen blijven? We mogen het bijzondere ka
rakter van ons festival, waar Mozart als
ideaal in het centrum staat, vooral niet
uit het oog verliezen, zo meende een par
tij, en dus geen avantgardistische experi
menten en excessen aantrekken. Er volg
de een wijdlopige discussie over het schan
daal als gevolg van ieder oprecht vernieu-
wingselan en deszelfs publicitaire nut
voor een componist of andere kunstenaar.
Georges Auric sprong in het krijt met
'n ietwat nadrukkelijk pleidooi voor 'n in
tegrale vrijheid, die de jonge componist ge
boden moet worden om alle wegen van de
operakunst zelf te kunnen exploreren. En
er werd ook de psychologisch juiste en be
langwekkende opmerking gemaakt dat het
publiek amorf of ongevoelig voor indruk
ken was geworden na alle muzikale on
gehoordheden waarmee het de laatste ja
ren is bestookt. De stoutste en meest sen
sationele klankencombinaties of construc
ties van elektrofonische concrete of ande
re oorsprong, worden door dat publiek
vandaag beantwoord met een zelfde wel
willend en beleefd applaus en de consta
tering dat 't wel charmant is. Zodat de
botsing der meningen (waaruit de waar
heid zou kunnen...ontspringen) in die gees
tesgesteldheid van elegante onverschillig
heid wordt opgevangen en de bom een
voudig niet meer explodeert. Een menta
liteit intussen die de openbare mening in
Frankrijk (en mogelijk niet slechts daar)
op andere terreinen ook wel openbaart.
Men verwondert zich over niets meer. En
Wij wensen de puzzelaar, die bij zijn op
lossing de puzzelredacteur een goede va
kantie en mooi weer toewenste, van harte
hetzelfde toe, al zal het hem en ons ook
spijten dat hij niet tot de drie volgende
prijswinnaars behoort:
Mevrouw Duijs, Cremerplein 29, Haar-
lem-O. 7.50; Zr A. J. de Vries, Curagao-
straat 18, Santpoort 5.T. Wesselius
Nat, Patrijzenlaan 26, Bennebroek 2.50.
Op 3 september kunt u de volgende
puzzel in ons blad verwachten.
verontwaardiging, doch ook iedere uiting
van geestdrift behoren tot de reacties van
simpelen van geest of althans van zeer
gedemodeerde lieden.
Het herstel van de opera, om. tenslotte
de kring weer te sluiten, blijft om al die
redenen een probleem waardoor zeker
Frankrijk niet alleen geraakt wordt. Ook
door de intelligente en boeiende gedach-
tenwisselingen die er in Aix aan loerden
gewijd is de oplossing nog wel niet gevon
den. Maar hier leeft tenminste de wil
uit de impasse een uitweg te vinden. Di
recteur Bigonnet heeft zelfs het visioen
geopend van een internationaal operafesti
val dat in Aix de repliek op de filmmon
ster shows van Cannes zou geven, om de
muziekdramatische kunst, xoeer tot een ob
ject van vitale en brede belangstelling te
kunnen verheffen. Het geloof van deze
„aannemer in de bedrijven der schoon
heid", om Roland-Manuel te citeren, heeft
al eerder bergen verzet. Doch buiten het
krediet van dat vertrouwen, heeft, de dis
cussie, zo moet de conclusie helaas luiden,
meer belemmerende obstakels blootgelegd
dan vergezichten geopend voor de nieuwe
opera die voor onze eigen tijd zou zijti
weggelegd en waarvoor in Aix de ideale
bakermat niettemin al ligt uitgespreid.
Frank Onnen
Aix-en-Provence, bakermat van een
nieuwe opera-cultuur?
De Nederlandse sopraan Gré van Swol-
Brouwenstijn is vrijdagmiddag van Schip
hol via Frankfurt naar Buenos Aires ver
trokken. Zij zal daar drie weken blijven
op uitnodiging van de directie van het
theater „Colon" te Buenos Aires, in wel
ke stad deze maand de 150ste verjaardag
van de bevrijding van Argentinië wordt
gevierd.
Mevrouw Van Swol zal er minstens één
maal, misschien echter meerdere keren
optreden. Op haar programma staan de
len uit:La Forza del destino van Verdi
en Andrea Chenier van Giordani.
Reeds eerder heeft zij Buenos Aires be
zocht. In 1958 trad zij er voor de eerste
maal op en de critici waren toen unaniem
opgetogen over haar zang en kenden haar
de prijs van de „beste zangeres van 1958"
toe.
Mevrouw Van Swol wordt op 29 augustus
op Schiphol terug verwacht.
Op een forum-bespreking werd de
toekomst van de Franse opera belicht
door directeur Bigonnet, musicoloog
Roland-Manuel en componist Francis
Poulenc.
Ned, Herv. kerk
Beroepen te Assen (vac. F. H. van Aalst)
(toez.): C. J. Pak te Oldenkeppel; te Heke
lingen: J. M. Snijders, legerpred. te Oir-
schot.
Chr. Geref. kerken
Beroepen te Haamstede-Kerkwerve: A.
J. Otter, kand. te Apeldoorn; te Onstwedde
J. Vogel, kand. te Wormerveer. Bedankt
voor Huizen (N.H.): W. F. Laman te Ha
milton. Ontario. Canada; voor Mijdrecht:
W. van 't Spijker te Drogeham.
Rem. Broederschap
Beroepen te Hilversum: J. van Goud
oever te Leiden; te Friedrichstadt a.d. Eider
(Duitsland): P. H. van Lent te Gouda-
Schoonhoven.
Met de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden. De data, waarop de
correspondentie uiterlijk ter post moet
zijn bezorgd, staan achter de naam van
het schip vermeld.
Argentinië: ms Montferland, 8 aug.
Australië: ms Willem Ruys, 8 aug. en ss
Zuiderkruis, 10 aug. Brazilië: ms Montfer
land, 8 aug. Canada: ms Prins Willem II,
11 aug.; ms Prinses Irene, 8 aug.; ss Groote
Beer, 8 aug. Chili: ms Wien, 13 aug. Indo
nesië: ss Hoechst, 7 aug. Ned. Antillen: ms
Medon, 8 aug. Nieuw Zeeland: ms Willem
Ruys, 8 aug. Suriname: ms Willemstad. 10
aug. Unie van Zuid-Afrika en Z.W. Afrika,
ms Winchester Castle, 7 aug. en ss Rem-
pang, 9 aug. Brits Oost-Afrika: ms Si-
Kiang, 11 aug.
Inlichtingen betreffende de verzendings
data van postpakketten geven de post
kantoren.
Zondagmiddag van twee tot vier uur
zal de overleden acteur Frits van Dijk in
de aula van de begrafenisvereniging Pot-
hoff in de Valeriusstraat te Amsterdam
worden opgebaard.
Collega's van de overleden acteur zul
len maandag bij de crematie fungeren
als slippendragers. In de aula van het cre
matorium te Westerveld zal van half een
tot een uur een korte afscheidsplechtigheid
worden gehouden.
Opdracht. De in Zuid-Afrika wonende
Nederlandse schilder Waalco Dingemans is
deze week in Blantyre gearriveerd om in
opdracht een reeks doeken te maken van
tabaksveilingen in Nvassaland. Hij zal vol
gende week naar Salisbury in Rhodesië
terugkeren.
IN „HET HUIS VAN LOOY" is tot 12 september een expositie te zien van
hedendaagse kunst uit gemeentelijk bezit, waaronder enige nieuwe aanwinsten,
en enige bruiklenen. Veel ruimte werd gegeven aan de schilderijen van Jaap
Kaal, een schilder uit Wormerveer, die, naar men mij vertelde, verleden jaar
overleden is. Lang al had ik niets meer gezien van deze figuur, die al zovele jaren
geleden mij door zijn werk in ieder geval een vertrouwd schilder was. Er is wel
eens onder schilders sprake geweest van een Zaanse school. Deze kenmerkte
zich dan door een voorkeur voor naar het monochrome neigende en veelal aard-
kleurige schilderijen, door een streven naar de grootste eenvoud in de vorm en
naar een veelal donkere sfeer. De Amsterdammer Henk Broer, bij ons meer
bekend als een helder spontaan tekenaar, sloot wel zeer dicht bij die school aan.
Er leefde onder schilders daar aan de
Zaankant en onder hun vrienden een ze
kere hang naar echt Hollandse waarden, en
zij lieten zich enigermate leiden door het
voorbeeld van oude Hollanders. Iets daar
van bespeurt men in een enkel werk van
Kaal, aan wiens werk verder ook oudere
zaken van Steyn doen denken. Vanuit het
bijzondere van het Hollandse licht in een
Hollands atelier heeft Kaal gestx-eefd naar
werk van wijder strekking, naar werk van
een algemener geldigheid. Sommige van
zijn Nooi'dhollandse landschappen blijven
mij in hun grijsheid iets te onbewogen. Een
voorkeur heb ik voor een tweetal, dat men
bij het binnenkomen van de tentoonstel
ling direct links om de hoek ontmoet. Iets
te onpersoonlijk of anderzijds net te wei
nig monumentaal bleven mij sommige van
zijn mensfiguren. Gezien in een ontwikke
ling was Kaal een respectabele figuur en
kunnen we dankbaar zijn voor de aandacht
aan hem besteed.
Van de aanwinsten noem ik etsen van
Chailloux, die ik bij de laatst hiex-gehouden
Starttentoonstelling al aanbeval, etsen naar
kooien met vogels van Verpoorten, waar
mee ik in Heemskerk kennis mocht maken,
aquarellen van Wil den Ouden, Frans Flin
ke, Jan van Geem. tekeningen van Ha.
Mulder en een gouache van Corneille, alle
bewijzen van gemeentelijke belangstelling
voor exposities, die te Haarlem gehouden
werden. Erg plezierig vond ik enige schet
sen naar schepen van Alb. Loots. Ik wijs
nog op grafiek van Jessurin de Mesquita,
die eens lei-aar was van Verwey, die zelf
hier vertegenwoordigd is met een kleine
aquarel.
De wethouder van Kunstzaken te Haar
lem, de heer D. J. A. Geluk, heeft vrijdag
avond de tentoonstelling geopend. Hij
sprak zijn dank uit voor de schenkingen
aan de gemeente. Mevrouw Kaal en een
particulier hebben ieder twee werken ge
schonken. Voorts kan men werken zien,
welke via de contraprestatieregeling in
bezit van de gemeente zijn gekomen. De
wethouder wees erop dat de gemeente nog
steeds een representatieve ruimte ontbeert
om het moderne kunstbezit ten toon te
stellen. Dit is bijzonder jammer, a'Idus de
wethouder, want het bezit is langzamer
hand voldoende omvangrijk geworden. Het
is daarom goed dat de inwoners dank zij
een jaarlijkse tentoonstelling van de aan
winsten kan kennis nemen. Tenslotte zei
de heer Geluk te hopen dat de gemeente
er in de komende jaren in zal slagen een
betere ruimte voor de moderne kunst te
verkrijgen dan de zolder van het Frans
Halsmuseum.
„IN 't GOEDE UUR" exposeert deze
maand grafiek van een jonge Italiaan. Al
bertoni wei-kt te Bologna. Hij kwam naar
ons land met een beurs van het departe
ment van O., K. en W. Hij is hier al aax-dig
thuis, zal het wel goed met Nederlanders
kunnen vinden. Zijn werk is ons niet
vreemd. Als men wil kan men zijn etsen
van expressionistische aax-d vinden. Dat
bewust naar hevigheid gezocht werd door
hem mag ik misschien niet beweren. Het is
vooral een grote spontaniteit die zijn etsen
'n expressionistische allure verschaft. Op
zettelijkheden komt men in zijn wex-k niet
tegen. Misschien soms een zekere slox-dig-
heid en dat geeft nog een beminnelijke
kant aan zijn x-esultaten. Lui is Albertoni
zeker niet. Bepaalde litho's naar bewex-ke-
lijke onderwerpen bewijzen dat. Ik denk
aan bijvoorbeeld een landschap met veel
vegetatie. Als een andere litho een ver-
beelding van Amsterdam wil zijn, en alles
lijkt daarop te'wijzen, dan komt me de
enigszins achter de bomen langs een gracht
schuilgaande toren wat weinig een Hol
landse tox-en voor. Toch bevalt me de
structuur van het geheel. Albertoni werkte
vooral ook veel in de intimiteit van het
atelier of een kamer naar model en zijn
bevolkte interieurs konden die van
Nederlandse kunstenaars zijn.
Bob Buys
Nadat ovex-al in Oost-Duitsland zoge
naamde Landwirtschaftliche Produktions-
genossenschaften gevormd zijn en de boe
renbedrijven dus genationaliseex'd zijn,
wacht men met spanning af wat deze
fundamentele verandering op de duur zal
uitwerken. Afgezien van de economische
verhoudingen zal ook de wijze van sa
menleven in de dox-psgemeente van Oost-
Duitsland veranderen.
In het verleden verrichtte de kerk in
het dox-p belangrijke taken. Hoe zal dit in
de toekomst zijn? Zal de sterke politieke
invloed zich zo doen geldeii, dat de kerk
haar bestaansrecht meer en meer ver
liest of in het gunstigste geval aan de
rand nog een ~ekere x-echtvaardiging voor
haar bestaan behouden? Wat komt er van
het kerkelijk grondbezit terecht, dat eco
nomisch gezien voor de kerk van vrij
groot belang is? Zullen de „Genossen-
schafts"-boeren nog kerkelijke belastingen
betalen? Zal men hun trouwens toestaan,
gemeenteleden of kerkeraadsleden te zijn?
Zullen de boeren 's zondags nog met hun
vrouwen en kinderen naar de kerk gaan?
Zullen zij hun kinderen nog naar de gods
dienstlessen en naar de belijdenis-catechi-
In 1956 was de Eerste Kamer in haar
geheel vei'kozen nadat zij was ontbonden
als gevolg van het feit dat in eerste aanleg
voorstellen tot grondwetsherziening wets-
kracht hadden gekregen. De grondwet eist
namelijk, dat dan beide Kamers ontbonden
en opnieuw gekozen worden teneinde de
herzieningsvoorstellen nog eens door nieuw
samengestelde Kamers behandeld te krij
gen, waarna zij pas gx-ondwettelijke kracht
kunnen verkrijgen. Onder andere omstan
digheden geld voor de Eerste Kamer ech
ter, dat haar vernieuwing slechts bij ge
deelten geschiedt en wel om de vier jaar.
Hiei'door waren thans 37 senatoren aan de
beurt van aftreding. Op de grondslag van
evenredige vertegenwoordiging moesten
twee groepen van leden van Provinciale
Staten, te weten de groep, voor dit doel
gevormd door de Staten-leden van Gelder
land, Overijssel, Groningen en Drente, en
de groep van de leden der Staten van
Zuid-Holland, respectievelijk 19 en 18 Eer
ste Kamerleden kiezen.
Bij de Partij van de Arbeid vond de
grootste vernieuwing plaats, doordat de
heren De Dreu en Oosterhuis, die op zeer
lange staat van dienst kunnen terugzien,
niet meer op de kandidatenlijsten voor
kwamen en bovendien de P.v.d.A. er een
zetel bij wist te winnen. Zodoende komt
een nieuw klaverblad van drie haar Eerste
Kamer fractie versterken. Van dit drietal
zijn er twee, die het klappen van de par
lementaire zweep zeer goed kennen. Aller
eerst mej. mr. Zeelenberg, die tot een
jaar geleden deel van de Tweede Kamer
heeft uitgemaakt doch, wederom op het
wethoudersgestoelte in Rotterdam ge
plaatst, toen het lidmaatschap van de
Tweede Kamer neerlegde; veel minder
bezwaarlijk is ongetwijfeld vereniging
van zulk een wethoudersfunctie met het
senatorschap. Voorts wordt de oud-minis
ter van Justitie, prof. dr. Samkalden, die
in de parlementaire sfeer zeer goed thuis
is gei-aakt, eerst als minister vervolgens
als lid van de Tweede Kamer, senator.
Aan de overzijde zal men hem node mis
sen. Maar hij moest die tak van ons par
lement wel verlaten nu zijn buitengewoon
hoogleraarschap te Leiden in een gewoon
professoraat veranderd is. Daax-mee is het
lidmaatschap van de Eerste Kamer wel
verenigbaar en het kan niet anders of voor
zijn geestverwanten daar betekent zijn
senatorschap winst, daar hij alom vanwe
ge zijn kennis en takt groot aanzien ge
niet. De derde nieuweling op de banken
van de P.v.d.A.- leden is mr. v. d. Stoel,
verbonden aan het partij-secretariaat,
waar hij de internationale aangelegenhe
den onder zijn hoede heeft.
De K.V.P. fractie telt niet langer een
vrouw in haar midden, aangezien de des
betreffende kandidaatsstellers de K.V.P.
Statenleden in kwestie er de voor
keur aan gaven mevrouw Luyckx door
Hillegom's bux-gervader, jhr. mr. van
Nispen tot Pannerden, te vervangen. Ver
der komt er een nieuwe K.V.P.-er bij, na
melijk mr. J. L. M. Niers. Deze 35-jarige
zal de Benjamin van de Eerste Kamer
zijn. Haar Nestor, prof. mr. A. Anema,
komt niet op het Binnenhof terug. Met
zijn 88 jaar vond hij het nu welletjes.
Bijkans veertig jaar heeft hij in onze Se
naat zitting gehad en daar de sympathie
en bewondering kunnen boeken zowel van
wie het wel als van wie het in politici
niet met hem eens waren. Op veelal frisse,
oorspronkelijke manier placht hij de din
gen te zeggen en in het bijzonder met
betrekking tot volkenrechtelijke en inter
nationale vraagstukken, beginselen en idea
len toonde hij tot de allerbesten te beho-
i-en. Voor de Anti-revolutionaire fractie
moet het een voldoening zijn dat een fi
guur als prof. mr. De Gaay Fortman als
opvolger van prof. Anema de Kamer zal
binnentreden.
Bij de Christelijk-Historischen maakt
oud-minister Staf plaats voor een vakver
enigingsman. het Tweede Kamerlid Van
Mastrigt. De communisten raakten twee
van hun vier zetels kwijt, zodat de heren
Polak en Seegers zijn uitgevallen. Door
gelukkige loting hebben de liberalen een
zetel gewonnen, waardoor dr. P. G. van
Vliet hun fractie komt versterken. De
enige Staatkundig Gereformeerde, Ir.
Fokker, heeft zijn zetel niet behouden
doordat vrouwe Fortuna hem bij de loting
niet welwillend gezind was. Dat komt ex-
van als nu juist de Staatkundig Gerefor
meerden een flix-tation met d i e dame be
ginnen!
Electorale loterij
Wat nog nooit is voorgekomen, is na
melijk dit keer gebeurd. Tengevolge van
de in Zuid-Holland bereikte stemmingsre
sultaten moest er tussen vijf kandidaten
lijsten tot loting worden overgegaan. Het
lot besliste zodoende over de politieke ge
talsverhoudingen in de Eerste Kamer.
Ik kan me best voorstellen, dat men
hiertegen wel heel vi-eemd zal hebben aan
gekeken. Intussen meen ik terstond te
moeten waarschuwen tegen een misvat
ting, die mogelijk post zou kunnen vat
ten, alsof men hier weer eens met een
bedenkelijk gevolg van het evenredig
heidsstelsel te maken zou hebben. Oud
tijds, dat wil zeggen, toen de volstrekte
meerderheid vereist was om een Kamer
zetel te behalen, werd bij staking van
stemmen de oudste in leeftijd verkozen
verklaard. Ook toen kon dus het „lot",
met name het toeval van de geboorteda
tum van de ene en van de andere kan
didaat, uitmaken of bij voorbeeld een an
ti-revolutionair dan wel een socialist, zo
zij met een gelijk aantal stemmen uit
de bus gekomen mochten zijn, op het Bin
nenhof zou gaan zetelen. Overigens zou
het met betrekking tot de verdeling van
de zetels in de Tweede Kamer insgelijks
kunnen gebeuren dat het lot uiteindelijk
beslissend is voor de onderlinge politieke
krachtsverhoudingen. Want indien er ten
slotte nog een plaats valt toe te kennen
aan één van twee verschillende groepen,
die evenveel stemmen hebben verworven,
is loting geboden. Bij een zo omvangrijk
aantal kiezers als dat voor de Tweede Ka
mer is echter de kans op zulk een gang
van zaken onzegbaar veel geringer dan
bij het zeer kleine kiezerscollege waarom
het in het onderhavige geval ging, te we
ten van de Zuidhollandse Statenleden. En
hoe gering daar die kans al is, blijkt wel
uit het boven reeds vermelde, nl. dat zich
een dergelijke loterij voor toewijzing van
de senatoriale zetels nog nooit eerder had
voorgedaan.
Abakadabra
Van kansen gespx-oken, moeilijker dan
ooit lijkt het mij te voorspellen, wat er
straks in de Eerste Kamer dan nog
in haar oude samenstelling, want de ver
nieuwing gaat pas in met de derde dins
dag van september met de wettelijke
regeling inzake de voetbaltoto zal gebeu
ren. Het voorlopig verslag over het des
betreffende wetsontwerp bevat nu een
maal de gebruikelijke geheimzinnige taal
van dergelijke verslagen. De wijze, waar
op nu eens „vele", dan „verscheidene",
vervolgens .sommige" en daarna weer
.sommige andere" leden in dat stuk aan
het woord zijn, heeft veel weg van een
soort Abakadabx-a. Daardoor is er niet
goed uit wijs te worden, of op het ogen
blik misschien een meerderheid geen lust
heeft noch reden ziet om haar stem aan
het ontwerp te geven. In elk geval kan
men de indruk krijgen, dat het in de Se
naat ook buiten de fractie van de
P.v.d.A. geenszins ontbreekt aan afge
vaardigden, die het aftreden van minister
Beerman in zijn eentje, zo het wetsont
werp verworpen mocht worden, juister
zouden vinden dan een tegen de meerder
heid van het volk ingaand Beermanniaans
beleid, zoals de minister dat in de Twee
de Kamer in het vooruitzicht had gesteld
voor het geval dat het wetsontwerp een
voor hem onaanvaardbare tegenstand
mocht ontmoeten.
Dr. E. van Raalte
satie kunnen sturen? Dt zijn vragen, waar
mee velen op het ogenblik in de Oost
zone van Duitsland rondlopen.
Recente uitlatingen van Walter Ulbricht
hebben de gemoederen ten deze weer een
beetje gekalmeerd. Hij verklaarde voor
de Volkskammex-, dat men geen „Genos-
senschafts"-boer verhinderen mag te bid
den en zijn godsdienstige gebruiken na
te komen. Met enige nadruk zei Ulbricht:
„Die Kirche bleibt nach wie vor im Dorf".
Meer aandacht
In het orgaan van de vex-enigingen van
Duitse Evangelische predikanten is in het
zojuist verschenen nummer een pleidooi
gehouden voor meer aandacht van de ker
kelijke dorps- en plattelandsgemeenten
voor de mensen uit de grote stad, die
hun woonplaats ontvlucht zijn en vaak
weinig benul hebben van w f kerkdiensten
inhouden. Verschillende maniex-en worden
aangegeven om op een aangename en stijl
volle wijze de aandacht van de stedelingen
op de kex-kdiensten te vestigen. De uit
voering van desbetreffende box-den langs
de weg of van plakkaten moet volgens de
auteur even smaakvol zijn als die voor
„Coca Cola" en „Asbach Uralt". Behalve
tijd en plaats van de kerkdiensten moet
wox-den aangegeven hoe de kerk, van de
hotels uit, het beste te bereiken is.
Voox-al ook in de hotels moet men naar
mogelijkheden omzien om op de kerkdien
sten te attenderen. De schrijver van dit ar
tikel geeft ten slotte aan de gemeentele
den een aantal praktische wenken om de
vreemdelingen uit het kerkelijke „Jeruza
lem" op een passende wijze te benaderen.
Open brief
De conferentie van Eux-opese kerken,
die begin oktober voor de tweede maal
in Nyborg (Denemax-ken) met gedelegeer
den uit Oost en West bijeenkomt, ver
wacht van de jeugd van deze kerken een
beslissende bijdrage met betrekking tot
opdracht en taak der christenen in ons
veranderend werelddeel. In een open
brief aan de in Lausanne gehouden „Eer
ste oecumenische Jeugdconferentie in
Eux-opa" constateert de Hauptpastor dr.
Hans-Heinrich Harms (Hamburg), secre
taris van de Conferentie van Europese
Kerken, met vreugde, dat Lausanne en
Nybox-g elkaar zowel wat thema als wat
taak betreft grotendeels dekken.
Ook zal uit de kerken van Pox-tugal tot
Moskou en van Cypx'us naar IJsland een
aantal afgevaax-digden aan beide confe
renties deelnemen, schrijft d.. Harms.
Nyborg 1961 zal met het thema „De
dienst van de Europese Kerken in een
zich veranderende wereld" vooral gewijd
zijn aan de minderheidskerken, als mede
aan de kerken die tot dusver niet in de
Wereldraad samenwex-ken. Ook wijst dr.
Hax-ms in zijn open brief er nadrukkelijker
op, dat de deelname van een vrij groot
aantal gedelegeerden van de jeugd over
zee, Lausanne er voor zal behoeden „ge-
introverteerd Europees" te denken. Te
vens moet men volgens hem dankbaar
zijn, dat in Lausanne de kerken van Gi-oot
Britannië met 320 deelneiuex-s de gx-ootste
delegatie zenden.
Ds. Harms, die zelf lange tijd een be
langrijke staffunctie bij de Wereldraad
heeft vervuld, uit de hoop, dat de resul
taten van de Jeugdconferentie in Lau
sanne met haar rond vijftienhonderd
deelnemers uit alle niet-rooms-katholieke
landen van Europa in Oost en West voor
de christenen uit ons contingent hulp en
zegen zullen bx-engen.
