^GRA^
3
1I5220
België zou bereid zijn troepen
uit Katanga terug te trekken
hamol weer
STAKING IN AMSTERDAMSE HAVEN
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
éeè \MMlêeforeyou Ontij!
Londen hoopt dat de UNO in
Katanga krachtig doorzet
vandaag!
HET WEER
Critiek op Ghana
Vandaag vergadert de Veiligheidsraad
Nederlands meisje in
Luxemburg omgekomen
Hammarskjoeld wil er UNO-troepen
heensturen maar géén partij kiezen
Engels Lagerhuislid
kreeg geen toegang tot
gearresteerde vriend
Looneisen zijn de oorzaak maar velen
weten niet waarom het gaat
Dekens stomen. Tijd. f. 1,25
Ook afscheiding van deel
der provincie Kasai?
-
Spanning in Katanga
Rustig weer
Aan het strand
Het woord is aan
Uit brandend huis gered
Koninklijke aandacht
voor ruitersport
In de krant van heden:
75e JAARGANG No 25 MAANDAG 8 AUGUSTUS 1960 305e JAARGANG No 178
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Directie, Redactie, Administratie Grote Hout- TT 1 T^V 11 1 UitSave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
straat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen). 1 Jpl ff ft I Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- 8 I li li I I 1 i jP ff f 1 HIÉ ll fl il Abonnement p. week 59 ct, p. kwartaal 7.65,
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 Ma iJfli liTnf^ JL Ma SfeP JL fr. p.p. 8.15. Lossetirs. 12 ctJPostgüro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt.
Directie:
P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
Advertentie
BARTELJORISSTR, HAARLFM l TEL, 13439
LEIDSESfiAAT (BI) KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL.2?3596
SUÈDE DAMES- EN HERENJASJES
NEW YORK (Reuter) Secretaris-ge
neraal Hammarskjoeld hééft zaterdag in
een rapport over Kongo de Veiligheidsraad
verzocht, zodanige instructies te geven, dat
de strijdmacht van de volkerenorganisatie
Katanga kan binnentrekken zonder zich
te mengen in de binnenlandse politieke
toestand van Kongo.
Naar aanleiding van zijn besluit om, in
afwijking van zijn oorspronkelijke plan,
zaterdag nog geen eenheden van de UNO
naar Katanga te sturen, verklaart Ham-
narskjoeld dat de toestand in dat gebied
een „binnenlands politiek vraagstuk vormt
waarin de UNO geen partij kan zijn".
Overigens zou de komst van de UNO-mili-
tairen in Katanga zijns inziens „geen stel-
üngname in het conflict betekenen".
Naar het oordeel van de secretaris
generaal komt de moeilijkheid waarvoor
de Veiligheidsraad zich ten aanzien van
Katanga ziet geplaatst, niet voort uit de
houding van België, daar de regering van
dat land zich bij de besluiten van de raad
heeft neergelegd en bijgevolg ongetwijfeld
haar troepen in Katanga zal opdragen, te
handelen overeenkomstig genoemde be
sluiten.
„Het probleem yan hen die zich verzet
ten tegen de komst van de UNO-strijd-
macht naar Katanga kan als volgt worden
samengevat: Zal de deelneming van de
UNO aan het toezicht op de veiligheidin
Katanga de provincie tegen haar wensen
in onder het rechtstreekse gezag van de
centrale regering brengen? Zij beschou
wen dit als een ernstig in gevaar brengen
van hun mogelijkheid, voor andere consti
tutionele oplossingen dan een strikt unita-
ristische te ijveren, met name voor een
soort federale structuur, met een grotere
mate van provinciaal zelfbestuur dan
waarin nu is voorzien. De woordvoerders
voor deze opvatting verwerpen het unila-
ristische stelsel als onverenigbaar met de
belangen van het gehele Kongolese volk
en als van buitenaf opgelegd. Dit is een
binnenlands politiek vraagstuk, waarin de
UNO als organisatie duidelijk geen partij
kan zijn", zo meent de secretaris-generaal.
Advertentie
(Van onze correspondent)
LONDEN. Zondagavond is een uit ze
ven personen bestaande delegatie van Ka-
tanga via Brussel in Londen aangekomen
om de steun in te roepen van de Britse
regering voor een onafhankelijk Katanga.
De leiding van de groep berust bij Kimba,
de minister van openbare werken. Tot de
delegatie behoort ook Thomas Tsjombe, een
oroer van Katanga's premier. De delegatie
wil informeel contact opnemen met de
Britse regering. Bij de aankomst op het
vliegveld werd de groep begroet door de
vier conservatieve lagerhuisleden, die voor
stander zijn van Britse hulp aan Katanga.
Deze hadden er tegen geprotesteerd dat het
Britse parlement op zomerreces ging we
gens de crisis in de Kongo en deden vorige
week een vergeefs beroep op de Britse re
gering om de beide kamers van vakantie
terug te roepen. De Britse regering staat
echter op het standpunt dat zij neutraal
moet blijven en dat alleen de bevolking
van de Kongo zélf veranderingen in het
bestaande regiem kan aanbrengen. In Lon
den is men allerminst gesticht over
Nkroema's inmenging in de Kongo-crisis,
temeer daar Ghana lid is van het Britse
gemenebest en zijn leger door Britse offi
cieren wordt aangevoerd. Generaal Henry
Alexander, de Britse opperbevelhebber van
het Ghana-leger, die met zijn manschap
pen ten behoeve van de UNO in Leopold-
stad is, staat voor een moeilijke beslissing
nu Nkroema zijn leger dreigt uit te lenen
aan Loemoemba om Katanga te heroveren.
Dit gaat rechtstreeks tegen de Britse poli
tiek in. Een oorlog in Katanga wordt ook
in Londen als een ramp beschouwd. Er
gaan dan ook stemmen op die erop aan
dringen dat de Britse regering NKroema
duidelijk zal maken dat indien deze zijn
bedenkelijke plan niet laat varen, generaal
Alexander en alle andere Britse adviseurs,
die van grote waarde zijn voor NKroema,
onmiddellijk naar Engeland dienen te wor
den teruggeroepen.
Het officiële Britse standpunt schijnt nog
steeds te zijn, dat de UNO een symbolische
troepenmacht naar Katanga dient te stu
ren met de volledige waarborg, dat zij zich
niet in de inwendige politiek van Katanga
zullen mengen. Het wordt betreurd dat
Hammarskjoeld dit niet vroeger, geduren
de de crisis, duidelijk heeft gemaakt. Aan
gezien de Belgen verklaard hebben, dat zij
van plan zijn hun troepen uit Katanga te
laten verdwijnen, lijkt een oplossing van
de enige kwestie die nog overblijft, name
lijk de betrekkingen tussen Katanga en de
Kongo, op basis van federatie, thans bin
nen het bereik te liggen. Vandaar, dat Lon
den erop staat dat de UNO niet moet
opgeven. Zouden zij dat wel doen, dan zou
Kongo weer een machts-vacuum worden
en een speelbal van de grote mogendheden.
De grootste ramp zou een Afrikaanse inva
sie van Katanga zijn, welke tot volledige
economische ineenstorting van de gehele
Kongo en algemene chaos zou leiden. Vu
rig wordt gehoopt dat NKroema zich niet
tot Afrikaanse machtspolitiek zal laten
verleiden,
LEOPOLDSTAD (AFP en Belga). Vol
gens welingelichte Afrikaanse kringen in
Leopoldstad zal Bakwanga, het gebied ge
legen tussen Loeloeaburg de hoofdstad
der Kongolese provincie Kasai en de
provincie Katanga, zich in de loop van deze
week onafhankelijk verklaren en een eigen
regering vormen.
De nieuwe afgescheiden provincie zal de
naam „mijnprovincic" dragen.
LEOPOLDSTAD (Belga en AFP) De
„Puna", de nationale eenheidspartij van de
leider van de Bangalastam Jean Bolikando,
die kandidaat is geweest voor het presi
dentschap van de republiek Kongo, heeft
in een telegram aan de Veiligheidsraad om
officiële erkenning van de republiek Eve
naar gevraagd. „Om Kongo van het com
munisme te redden, kondigt Evenaar on
middellijk een Federale Republiek af", al
dus het telegram.
;jp": verwarmingsadvies A
voor Uw woonkamer!
O
bel vanavond 7-10 uur
jt een Extra SERVICE
van de n.v. Maertens
1
Ar afdverwarming.
.1
Zaterdagmiddag is het 26-jarige meisje
Ch. B. de Bont uit Maasbommel in Luxem
burg door een val van een rots om het
leven gekomen. Het meisje, dat met haar
ouders, haar broer en diens verloofde een
vakantiereis maakte, wilde :'i Graulinster
op een hoge rots klimmen om zich te la
ten fotograferen door haar broer, die be
neden bleef.
Zij viel echter en kreeg een zo ernstige
fractuur aan de wervelkolom dat zij op
weg naar een ziekenhuis overleed.
Van onze correspondent)
BRUSSEL. - De zitting van de
veiligheidsraad, die werd uitgesteld
tot vandaag 17 uur houdt in Brussel
iedereen bezig. De Belgische minis
ter van Buitenlandse Zaken, Wigny,
en de permanente afgevaardigde te
New York Walter Loridan zullen
aankondigen dat België zijn troepen
uit Katanga zal terugtrekken. Maar
van de UNO wordt de garantie ge
vraagd, dat zij door het zenden van
tenminste 1600 man troepen de orde
zal handhaven. Het Belgische kern
kabinet voor Kongo heeft zaterdag en
zondag vergaderd in verband met de
protestnota, die aan Moskou is gezon
den om te protesteren tegen de leu
genachtige beweringen van de Sovjet
pers en -radio. Deze nota is ook ter
kennis gebracht van de leden van de
Veiligheidsraad. Er is echter geen
sprake van de diplomatieke betrek
kingen tussen Brussel en Moskou te
verbreken.
De Belgische ambassadeur, de heer
Cools, is na een kort verblijf in Brussel
naar Moskou teruggekeerd.
Tegenover de Russische beschuldigingen
kan worden gesteld dat het onder
druk van de Belgische ministers voor
Afrikaanse zaken was, dat op de ronde
tafelconferentie, tegen het streven in van
de huidige president Kasavoeboe en de
Katangese premier Tsjombe, de eenheid
van Kongo voorop werd gesteld, terwijl er
nochtans ook in het Belgisch bedrijfsleven
van Katanga stemmen opgingen opdat
België het onafhankelijkheidsstreven van
Tsjombe zou steunen.
Een ander punt dat in het afgelopen
weekend de aandacht trok is de groeiende
oppositie van de Abako tegen Loemoemba.
Deze partij van de staatspresident Kasa
voeboe heeft zondag een motie gepubliceerd
welke allesbehalve vriendelijk is voor de
regering-Loemoemba en de Abako keert
zich onder meer ook tegen het optreden
van de Ghanese troepen in Neder-Kongo.
Deze critiek, aldus Belgische waarnemers
is voor Loemoemba erger en gevaarlijker
dan het tot nu toe sporadisch optreden van
de oppositie in het Kongolees parlement,
dat ondanks de dramatische toestand van
Kongo rustig met vakantie ging. Immers,
de Abako is geheel in handen van staats
president Kasavoeboe en het is dus waar
schijnlijk dat er opnieuw een persoonlijk
conflict is ontstaan tussen Kasavoeboe en
Loemoemba.
Onze reisredacteur W. L. Brugsma
schrijft:
ELISABETHSTAD, 8 augustus Op het
zelfde vliegveld waar eergisteren de lege
vaten en oude trucks naast de runway nog
de Belgen en de Katangezen deden giche-
len over de poets, die men de UNO had ge
bakken, viel gisteren weer de schaduw van
de angst. Twee Boeings en een DC-7 van de
Sabena startten naar Brussel met vrouwen
en kinderen, die twee weken geleden uit
het vluchtland Rhodesië kwamen. In de
huizen en de café's drommen de Europea
nen om de radio's die dreigende woorden
uit Moskou, Leopoldstad en Guinea laten
horen. Radio-Katanga, die aanvankelijk
louter zonneschijnberichten doorgaf, begint
de Belgische bevolking eindelijk in te lich-
Advertentie
Verwachting tot morgenavond:
Perioden met zonneschijn maar
ook enkele plaatselijke buien
met kans op onweer. Overwe
gend zwakke wind. Weinig ver
andering in temperatuur.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
Ook morgen zal het nog vrij
zonnig en zomers strandweer
zijn met in de middag een zwak
ke zeewind. Temperaturen over
dag: 20 tot 22 gr. G. Zeewater
18 gr. C. VooruitzichtenDe
lucht boven ons land is nog on
stabiel zodat een plaatselijke bui
niet is uitgesloten.
Friedrich Nietzsche:
Slapen is geen geringe kunst: men moet
er een hele dag voor wakker blijven.
Een Labourlid van het Engelse Lager
huis, de tandarts John Baird uit Wolver
hampton, heeft een vergeefse reis van een
dag naar Nederland gemaakt. Hij kwam
naar Amsterdam met het doel een bezoek
te brengen aan een vriend, de Griekse in
genieur M. R., die begin juni in Amsterdam
is gearresteerd onder verdenking van me
deplichtigheid aan een valse-muntersaffai-
re van een organisatie welker zetel zou zijn
gevestigd in Osnabrück. De leden van deze
organisatie zouden valse Franse franken
hebben vervaardigd ten behoeve van de
Algerijnse verzetsbeweging F.L.N.
In zijn hotel te Amsterdam heeft de heer
Baird zondag tegenover de pers lucht ge
geven aan zijn verontwaardiging over de
mislukte pogingen toegang te verkrijgen
tot het Huis van Bewaring, waar zijn
Griekse vriend in voorlopige hechtenis zit,
in afwachting van zijn berechting. „Ik ben
stomverbaasd over het verschil in rechten
voor een arrestant in Engeland en in Ne
derland. Mijn Griekse vriend heeft als nog
niet-veroordeelde geen enkel recht. Hij
mag slechts eenmaal in de week zijn echt
genote ontvangen en verder niets. Men
heeft mij de toegang geweigerd en mij ook
belet, enkele boeken af te geven voor deze
intellectuele man". Het Lagerhuislid toon
de de boekwerken: een Penguin-uitgave
over het moderne China en het boek „The
Russian Revolution" van Alan Moorehead.
Hij heeft contact gehad met de directeur
van het Huis van Bewaring en met het
hoofd van het arrondissementsparket in
Amsterdam, mr. W. P. Bakhoven. Deze
laatste deelde de heer Baird volgens diens
zeggen mee, dat alleen de rechter-commis-
saris kan beslissen over bezoek aan een
gedetineerde. De fungerende rechter-com-
missaris zou echter met vakantie zijn.
De heer Baird, die vertelde „editor" te
zijn van een in Engeland verschijnende
uitgave „Free Algeria" (Vrij Algerije),
deelde verder mee, in veel dingen te ver
schillen met zijn Griekse vriend doch een
ding met hem gemeen te hebben n.l. de
wens om hulp te vex-lenen aan de vrij
heidsstrijd van het Algerijnse volk. De
Brit zei van mening te zijn, dat de Griek
geen misdadiger is. „Hij heeft helaas zijn
handen gebrand aan deze zaak". De heer
Baird wilde contact met zijn vriend opne
men om deze te vragen of hij op enigerlei
wijze hulp nodig heeft. De Engelsman
keerde zondagavond per vliegtuig naar zijn
land terug.
Mr. W. P. Bakhoven deelt ons desge
vraagd mee, dat niet zonder meer een
vriend, ook al komt deze uit het buiten
land, kan worden toegelaten bij een gede-
tineei-de in een Huis van Bewaring. Dit is
een algemene regel, waarvan slechts bij
hoge uitzondering kan worden afgeweken.
In het onderhavige geval kon dan ook geen
toestemming worden verleend tot een be
zoek aan de Griekse ingenieur in het Huis
van Bewaring aan de Weteringschans.
Op de Brede Hilledijk in Rottex-dam is
zondagmiddag brand uitgebroken op een
bovenhuis, waar alleen een jongetje van
vier jaar en een baby van tien maanden
aanwezig waren. De bewoner en zijn vrouw
waren met hun tien andere kinderen niet
thuis. Hoe de brand is ontstaan weet men
niet. Het jongetje van vier jaar rende naar
buiten en riep dat er brand was. Een 33-
jai-ige havenarbeider rende naar boven en
wist de baby te redden. De brandweer wist
de brand te beperken tot een kamer en een
keuken, die totaal uitbrandden.
liet internationale concours hippique
te Rotterdam verenigde zondag vele
liefhebbers van de ruitersport rond het
parcours. Ook Prinses Beatrix en Prin
ses Irene lieten van hun liefde voor
deze koninklijke sport blijken.
Het Britse vrachtschip „Labahia" (5172
brt) was tot zaterdagavond het enige
schip, dat schade heeft ondervonden van
een staking van naar schatting ruim 200
havenarbeiders in de Amsterdamse haven.
Arbeiders in vaste dienst va- het Amster
dams havenbedrijf weigerden 's ochtends
het schip aan de Sumatrakade te lossen,
nadat de kern van de onderneming een
staking had uitgex-oepen. Het vrachtschip
is in de namiddag gelost door arbeiders
van de S.H.B., de samenwerkende haven
bedrijven. Het kon eerst in Je avond, veel
later dan was verwacht, de haven verlaten
en zijn reis voortzetten.
De moeilijkheden begonnen nadat de
arbeidei-s in kennis waren gesteld van het
dezer dagen tussen de werkgevers en de
di'ie vakox-ganisaties (de Ned. Bond van
Veiwoei'spersoneel-N.V.V., de Katholieke
Bond van Werknemers in het Tranportbe-
drijf St. Bonifacius K.A.F en de Chris
telijke Bedrijfsgroepen Centx-ale C.N.V.)
bereikte resultaat van een overleg inzake
de tariefbeloning. Een deel van de ax-bei-
ders had verdergaande looneisen gesteld
en legde het werk neer. De dx-ie genoemde
vakorganisaties staan nie' achter de
staking.
Ook hedenochtend waren ongeveer 250
havenarbeiders, werkzaam bij het Am
sterdams Havenbedrijf en de Koninklijke
Hollandse Lloyd, in staking. Bij de K.H.L.
waar al enige moeilijkheden waren, werd
zaterdagmorgen nog niet gestaakt.
Bestuurders van de bonafide vakorgani
saties, die niet achter deze staking staan,
zijn nu doende om de havenarbeiders te
bewegen het werk te hervatten c.q. aan
het werk te blijven. Volgens de directie
van de Scheepvaart Vei-eniging Noord
wordt elders in de haven noi-maal gewex-kt
en is het rustig.
„Jongens, komaan, we gaan luilak vie
ren" zei vanochtend omstreeks elf uur een
stakende havenarbeider tegen zijn collega's
die al enkele ui-en voor de gebouwen van
de Hollandse Stoomboot Maatschappij aan
de Oostelijke Handelskade met niets-doen
hadden zoet gebracht. En met dat „luilak-
vieren" bedoelde hij dan te zeggen dat de
stakende havenarbeiders willen pi-oberen
hun collega's op te wekken. In optocht ver
trokken de ongeveer tachtig stakers daar
na naar de Javakade, waar zij om twaalf
uur hun K.N.S.M.-collega's zouden opvan
gen.
Het gonst in de oostelijke Amstei-damse
Havens van geruchten. Sommigen weten
niet eens waarom gestaakt wordt, „we
zijn er tegen dat Italiaanse arbeiders in
ten, dat er rondom Katanga een buitenwe-
i-eld bestaat en dat de barometer daar op
onweer staat. Na de uitgelatenheid over de
kwajongenssti-eek tegen de schoolmeester
Hammarskjoeld, begint het kwade geweten
te knagen en rijst de vraag: wie komen ex-
straks op ons dak vallen, UNO-troepen of
Afi-o-Aziatische en communistische vrijwil
ligers?
Inmiddels komen er dagelijks verse
Belgische troepen uit de basis Kamina in
Elisabethstad aan. De Belgische belofte
om de troepen op de bases terug te trek
ken is één ding, de bescherming van de
blanke bevolking een heel ander. Men
vreest echter, dat de Veiligheidsraad Bel
gië zal bevelen zijn troepen binnen enke
le dagen geheel uit Katanga terug te trek
ken. De x-eactie van de blanke bevolking
daax-op is: in dat geval gaan wij ook
weg. Niemand heeft werkelijk vertrouwen
in Tsjombes vrijwilligersleger, dat ik giste
ren zag exex-ceren. Het bestaat uit jonge
werklozen, die gx-etig op het aanbod van
hondei'd gulden soldij plus gratis voeding
en kleding ingingen en nu vrijwel geheel
ongewapend en ongeuniformeerd leren mar
cheren, saluex-en en in de houding staan.
Het grootste probleem is hun het verschil
tussen links en rechts bij te brengen, bij
rechtsomkeert gaat de helft linksom en
botst tegen de rest op.
Op het grote oorlogskerkhof in de
Amerikaanse plaats Arlington is het
stoffelijk overschot van majoor Willard
G. Palm, piloot van de door de Russen
neergehaalde RB-47, met militaire eer
aan de aarde toevertrouwd.
pag.
Weerrapporten 1, 2
Uit het binnenland 2, 4
Op de Praatstoel 3
Buitenlands nieuws 3, 4
Agenda van Haarlem en IJmond 5
Uit stad en omgeving5
Feuilleton 7
Horen en Zien7
Toch Is Het Zo7
Boekenhoekje 7
Kunst 7
Beeldverhalen 7
Economisch nieuws8
Beurs 8
Scheepsberichten 8
Spon9, 10, 11
Dit nummer bestaat uit
twaalf pagina's
de haven komen werken tegen een hoger
loon", zei er een. Hij had gehoord dat de
Italianen 100,- per week zouden gaan ver
dienen. „Wij hebben maar 82,- (onge-
huwden 68,-) en daar zijn dan nog de
zes reisuren bij inbegrepen". In zijn
klaagzang werd de man bijgevallen doór
andere havenarbeiders uit Oegstgeest,
Leiden, de Haarlemmermeer-, Hoorn en
andere plaatsen. Ze komen elke dag in
ongeveer zestien bussen naar Amsterdam.
„We zijn per week wel 15 x-eisux-en kwijt,
maar we krijgen er maar zes uitbetaald",
zei een staker uit Leiden.
Over de directe aanleiding van de wil
de staking liepen de meningen nogal uit
een. Volgens sommigen zou zij gericht
zijn tegen 't ontslag van zes voor heftruck
rijders, die zatex-dag reeds staakten, ande
ren spraken van looneisen. „Bij de maat-
schappelij Nedex-land wordt meer loon
betaald en dat willen wij ook hebben"
zeiden de anderen, die niets van 't ontslag
afwisten. Wat ze van plan waren te gaan
doen? Niemand wist het „Er is vanochten
een man van het N. V. V. hier geweest
en die heeft gezegd dat alle georganiseex--
den aan het werk moesten gaan" zei een
van de stakers. „Ik zou wel willen, maar
wat doe je als je kameraden het vertik
ken?"
Advertentie
