In een oude patricische plantagewoning leeft nog het hele verleden van Curacao Noodgreep van Benny Goodman leidde het „Swingtijdperk" in HOE WILT U UW MELK Westduitse notities r SS?" *»- 1 Erbij Gerookt met groente, de rendiermaag of met bacillen uit ZATERDAG 20 AUGUSTUS 1960 PAGINA TWbb DOESHl CORSOW zeggen zij op hei eiland Curagao, dat liefje, zouden wij in het Nederlands zeggen. Van Curagao houden is zoiets als een mens liefhebben die volgens de algemeen gangbare maat staven alleen maar minder fraaie eigen schappen heeft. Zo'n wezen dat niet ijverig is en niet eerlijk, weinig plichts gevoel heeft en eigenlijk ook niet mooi is, maar dat een ondefinieerbare charme heeft waardoor het ondanks alles ieder een voor zich inneemt. Er is een tijd ge weest waarin pinda's Curagaose man gelen genoemd werden. Of deze noot ooit op Curagao verbouwd is, weet ik niet. Het lijkt mij niet waarschijnlijk. Wel heb ik uit de lucht er op neer- tholiek dragen die oude huizen de zon- Foto links: Een goed geoutilleerde, zeer de eigenaar van Savonet en als zij dat ver- ken, bepaalde zuurvormers toe te voegen, kiikend or-' d t 1 r+ '1 j 7 derlingste namen. Je vindt er Brievengat, moderne luchthaven, die de naam Dr. telt houdt zij haar schommelstoel even waardoor een bijzonder smakelijke houd- j ena, gezien aat net- eiland, brum en Zuurzak (een vrucht), Rooi Catootje (rooi Ibert Plesman draagt, met een gekoeld stil om te wijzen op de bruine foto die de hobbelig, met zijn langgerekte wat <?<?- is rivier), Pannekoek, Heintje Kool, Knip, airconditioned restaurant. Rechts: plantage van haar vader voorstelt. „7 Jan Zoutvat, Koraal-Tabak, Siberië in Onze ambtenaar van de Rijksvoorlichting, kromde vorm als een enorme pinda in die warmte, en meer dergelijke op de hup- dr. H. Hermans, woont met zijn hele gezin HOEWEL LANGS DE achtergalerij de Caraïbische Zee ligt. Het vliegtuig se fantasie van onze naar Curagao ge- joyeus op het gerestaureerde Brievengat 7 i j- 7 rr 7 trokken voorouders wijzende betitelingen. en het leven is er heel aangenaam, daalt op het randje dat Hato heet, on- Het zijn merendeels sierlijke huizen van geveer in het midden van de langgerekte betrekkelijk simpele" architectuur. Een ga- „...jj., 77 7 lerij, al of niet met pilaren voor en achter, dkust. Een goed geoutilleerde, zeer de zaai in het midden en kamers aan moderne luchthaven die de naam dr weerskanten daarvan. De muren zijn bin- A7T p, nen en buiten witgekalkt en de gevels lesman draagt, met een gekoeld hebben de oud-Hollandse vorm, evenwel airconditioned restaurant. Voor het met zwieriSe> barok aandoende krulver- 7 sieringen. Die huizen doen iemand die ze ebouw staat een grote wegwijzer die je gezien heeft, denken aan de huizen in de vertelt hoever je wel verwijderd bent KaaPkolonie. van New York, van Amsterdam, van ALLE PLANTAGEHUIZEN hadden EEN COMMISSIE van deskundigen van de Wereldgezondheidsorganisatie heeft op de W.H.O.-vergadering die vo rige week in Genève gehouden is, rap port uitgebracht over de vele vormen, waarin de wereldbevolking melk consu meert. Het rapport is een staalkaart van vaak zeer lang ingekookt afgekoeld tot vertrouwde en exotische melkrecepten, ™t°' waarmee de huisvrouw die eens „iets restje yoghurt van de vorige dag en anders" op tafel wil brengen, wellicht wai™ gehouden tot ze dik en klonterig P o wordt. Na ingekookt te zijn, wordt de yog- haar voordeel kan doen. Sommige van hurt meestal verdund met water voor de (\\p mpllrvaviëteiten 7oak biivoorbeeld consumptie (de ABDOUGH van Afghanis- melkvaneteiten, zoals oi]\ooroecia tgn gn en de EYRAN in Turkjje)( gedroogde rendiermelk die de Lappen Sommige soorten, zoals de LABAN bevat- bereiden in de maag van een rendier. zullen wel boven haar krachten gaan; dukt in India, dat bereid wordt in onge- andere zijn vrij gemakkelijk te bereiden g—s "de" en nog gezond en lekker bovendien, al- ki-uiken voldoende ferment achterblijft om Dit is het derde van de vier artike len die Clara Eggink voor onze bladen over haar reis door Surina me en over de Nederlandse An tillen heeft geschreven. haar forse koeien voorbijkomen en wat verderop de mais verbazend hard groen te midden van de bruine droogte staat te groeien, krijg je toch de indruk dat alles broos is en brekelijk, nauwelijks nog be staand. Lang kan dit ook niet meer duren, thans volgens de W.H.O.-experts. In Scandinavië is zeer populair de z.g. „lange melk" die bestaat uit dikke zure melk. Zij wordt bereid door de bacteriën die het stremmen van de melk veroorza- bare melkdrank ontstaat, die in Zweden LANGINJÖLK of LATTEMJÖLK, in Fin land PITKAPIIMA en in Noorwegen KJAELDERMELK genoemd wordt. De het gistingsproces „vanzelf" te doen ver lopen. Dahi wordt ook veel gebruikt als grondstof voor de bereiding van GHEE (vloeibare boter) en kan van ongekookte melk vervaardigd worden. Jubjub en Kefir In de landen aan de Middellandse Zee worden yoghurt en laban veel gebruikt als basis voor papachtige hoofdmaaltijden. Ter conservering worden ze bewaard in krui ken die met vet zijn ingesmeerd, of ge droogd in de zon (JUBJUB in Libanon, NoorseKELDERMELK (keldermelk) wordt KURUT in Afghanistan en KASHG in gemaakt door de „taette" in de lente te gis ten in grote, nauwkeurig schoongemaakte vaten en de melk daarna bij 10 graden Cel sius te bewaren. Na een tijd verliest de melk haar want deze mensen zijn zo oud, zo oud. Haar vlscositeiti maar ze behoudt een aangena- Tnl-ïn n» hnvJ»,, 77 7 of hebben nog losstaande uitkijk- en De b0rden Wllzen naar alle rich- verdedigingstorens kinderen zijn van het eiland weggegaan, naar Amerika, naar Damascus. Savonet zal nog blijven tot Sjon Emma er niet meer zijn zal. Nu zegt zij nog, als men haar vraagt of zij haar familie in New York niet eens gaat bezoeken: „Wie zou er dan voor Savonet moeten zorgen?" Maar lang kan dit oude leven niet meer duren, want zoals de kinderen van deze oude vrouw van het eiland afgegaan zijn, zo zijn de haar me, fris rinzige smaak. Goed toebereid kan deze keldermelk van tien maanden tot twee jaar bewaard blijven. AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA doos, wapens. De kamers worden verlicht met petroleumlampen en iedereen spreekt 7 .7 7 7 7 en zij waren zo ge- Nederlands, want Papiaments vindt Sjon - - tingen, maar hoofdzakelijk naar de Plaatst dat men de signalen van zijn buren Emma niet beschaafd. Heel stil is het in kinderen van haar timmerlieden bruine heuvelwand aan de overziide van ZiT k?1tljden Va" ^eva,ar' Dat pvaar huis maar het verleden suist er hoorbaar, mei!kers, haar mecanicien, gegaan naar de irn ae overzijde van zal wei het gevaar van de slavenopstanden Als heel iong meisje is deze oude vrouw stad en naar de olie. ae weg, zodat je zou kunnen denken dat geweest zijn. Het is merkwaardig dat het van Bonaire gekomen om te trouwen met nrhtor Hi» 7 j 7 begrip slaaf-meester emotioneel nog steeds e, gloeiende berg de niet verdwenen is. Men wijst iedere be- wereld verscholen ligt. zoeker met duidelijke beroering in stem en houding op de slavenbel, de slavenmuur, de slavenhutten. Voorwerpen die zich op .,1 EILAND is ongeveer eenenzestig zichzelf in niets onderscheiden van andere ulometer lang en zeven kilometer breed bellen, gelijksoortige muren van ongelijke en net wegennet is klein. Maar het eerste stenen of primitieve woonsteden, maar vat iemand opvalt is de hoeveelheid auto's, waaraan blijkbaar nog steeds de door beide u* het frf fa'1 r-iet aan.*al treft ie- vooral partijen gevoelde huiveringwekkende her- da. namelijk op 21 augustus 1935 toen tijdens een aanvankelijk peï Curagaoënaren blijkbaar de innering hangt aan een minder plezierig zeer weinig toegejuicht optreden van het orkest van Benny hphh ,Amenkaanse sleeën uitverkoren verleden. Deze huizen, het licht op het Goodmann in de „Palomar danszaal" te Los Angeles. De band- neooen die zij vinden konden om op hun eiland tegen dat de zon onder zal gaan en leider, ten einde raad, besloot enkele arrangementen van Flet- m®®.rond te rijden. Met de talloze kleine baaien vormen de schoon- cher Henderson te spelen. Het bijna ingedommelde publiek rea- kMom-iffo Kvi snelheid schieten zij met die heden van Curagao. Het gouvernement is geerde als een losgesprongen spiraalveer en een overweldigend neHH-J DJJkken gevaarten over hun be- bezig de oude huizen te behouden met be- succes was daar het gevolg van. Een dergelijke bijval kreeg efn. haast een betere hulP van particulieren en van „De Olie", „count" Bill Basie een jaar later in de „Reno Club" te Kansas zaan waaiclit,. Dat laatste vinden zij blijk- maar het is moeilijk er een bestemming aai zelf ook, want eenmaal uit hun wa- voor te vinden. Zij liggen meestal in grote ^ens gestapt, heeft er. niemand meer be- verlatenheid en zijn - te bereiken langs loeite om zich anders dan traag te be- kronkelige, hobbeligeen zandige paden, wegen. Dat is hpcmnoiiiv tv,- - 1 i'?i YOGHURT en yoghurtachtige produk- ten zijn de traditionele vormen van zure melk die uit Griekenland, Roemenië, Bul garije, Hongarije, Turkije en de Kaukasus stammen en daar nog altijd de voornaam ste melkdrank zijn. Behalve koemelk wordt er voor de bereiding ook melk van geiten, schapen en zelfs buffels voor gebruikt, meestal in de vorm van volle melk, maar Clara Eggink 0ok wel afgeroomd. De melk wordt HET ZAL DEZER DAGEN vijfentwintig jaar geleden zijn, dat het zogenaamde „swingtijdperk" werd ingeluid. Dit geschied- City. Het is bekend, dat de muziek van de Noordamerikaanse negers door de blanken aanvankelijk als een „ruwe, onbeschaaf de uiting van primitieven" werd beschouwd. Dit had naar hun opvattingen niets, of althans heel weinig, met muziek te maken. i 1S begrijpelijk, want Curagao Wie daar wil gaan'wonen moet'in de eer- Hefc g8Völg Was dat de negers zich bijna uitsluitend in eigen Hp l,,Mn,^HL°n .zef!n ,on,danks ste Plaats over een- ljefst twee, sterke gcmeenschap (vooral in New Orleans) met de beoefening ervan van t m letterlijke zin auto's beschikken en wat het voor- bezighielden. Geleidelijk aan echter veranderden de blanken pn Vë. elf j 1 1S het er naamste is in staat zijn een leven te van mening. Enkelen gingen tot imitatie over, maar moesten I Ian§eJ bhjft de regen uit, leiden waarbij men op zichzelf aangewezen crvaren dat ze daartoe niet in staat waren. Hun „musiceren" groene daUeties" zTin eenS iS' werkte op de lachspieren van de toehoorders. Dit opende wclis- pa!mInWeeelde ^°men' kokos- DIE WELKE NIET AL TE VER van VopSen'mTzw^^ aanplantingeï3- daar Is ï?3efSS at w^StnzetSnïaTtn de rijTsvoo?! Manken L S73ge TT Waar- te SC,htmg' dr' H' Hermans woont met zijn jj «'JJJ songevoelig blyven voor die „ragged" en „jazz" hr^lpliL ud?r an d9Jiorrei bruingrijze, hele gezin joyeus op het gerestaureerde JP meer zy zich gewonnen. De grote brokkelige hellingen. In de maand juni be- Brievengat en het leven is er heel aan- tnf horen de tropische regens het eiland te genaam. Vooral voor de jongelieden die ?iassa - °hnj overstromen, maar wij hebben de druppels hun eigen kamer in een van die wacht- jazz-muzieK n a weer kunnen tellen. Zelfs de cactushagen torens hebben, wat natuurlijk onbegrensde P'aa 'J? en de divi-divi geven het op. Verschrom- mogelijkheden biedt. Mogelijkheden tot J-9*0' welKe pe 1 peld als aardappelen in het voorjaar han- vermaak en avontuur bieden trouwens die het „swingtyap^ gen de jonge scheuten aan de stekelige cac- baaien en grotten langs de kust in hoge genoemd wordt. a tusstammen. De divi-divi met zijn platte mate. Men kan er zwemmen in het helder- «swing precies is, kruin naar een kant, als een meisje met blauwe water wie wil weten waar het va" A" haar lange haren door de passaat achter- woord aquamarijn vandaan gekomen is, woorden uit te diuk- waarts omhoog geblazen, geeft nauwelijks moet eens gaan kijken en urenlang met ken, wel kan men meer schaduw aan zijn voet. snorkel en watfrbrïj speuren naar de won- constateren ol een deren van planten en dieren in de onder- muziekstuk al dan JE VRAAGT JE AF waar de vele half- zeese tuinen. Men kan er vis schieten en met «swingt Door wilde bruin-met-zwarte geiten, de kabrie- kreeften vangen of zomaar in zon of scha- e.e" yeyschulvinS van ten, en de enkele ook al halfwilde paarden duw zitten. Jnor" de hun dorst lessen en hun. maag vullen. Die Heel zeldzaam zijn de plantages die nog (syncopen), aoor ae geiten zie je altijd en overal: op de rijweg plantages zijn, waarmee ik bedoel dat het nelodie-instrumenten voor je auto en op de toppen tegen de boerenbedrijf er nog uitgeoefend wordt. Ik uitgevoerd tegen een blauwwitte lucht. De paarden zoeken in beb het voorrrecht gehad er daarvan een achtergrond van ak- de nacht de eenzame bewoonde huizen en te kunnen bezoeken. koord-instrumenten, bij hun nadering slaan de honden aan Met ontstaat een verend, uitzondering van de Europese enclaves 0P EEN DORRE HEUVEL, iets boven dynamisch effect, dat zijn er in de koenoekoe zo noemt men' de nieuwe we§ gelegen, staat op de west- het basis-kenmerk is als ik het wel heb begrepen op Curagao punt van het eiland het huis Savonet, nog van jazzmuziek. Jazz alles wat niet tot de stad behoorteiöen- omgeven door zijn stallen, zijn schuren, is onbestaanbaar zon- lijk maar twee soorten huizen te vinden zijn arbeidershuizen en zijn muren. Binnen der het element De hutten of iets grotere huisjes van de de Poort is de doodstil blijven staan, „swing". Al te vaak arbeiders die gewoonlijk met eigen hand De 0 20 oude eigenares wordt op het wordt echter aan „swing" het idee van vervaardigd zijn en de grotendeels in staat ei'and Sjon Emma genoemd. (Sjon is zo- nauwgepijpte en felgekleurde jonge lieden van verval verkerende plantagehuizen. Be- wel mijnheer als mevrouw). Sjon Emma is verbonden, die blijk geven in het bezit te halve die welke naar beschermheiligen ge- beel klein en heel mager maar haar hand zjjn van een grote lenigheid, noemd zijn Curagao is grotendeels ka- is vast Stokoude negers bedienen en hel- pen haar. Zij leeft in haar oude huis dat een museum gelijk is. Zware oude meu- C,T,7T.T_,_TT_T_T_ Mogelijkheden tot vermaak en avontuur beien, van Nederlands model doch op t SWINGMUZIEK gaat samen met een gro bieden die baaien en grotten langs de kust Curagao gemaakt, familieportretten van aG orkest-bezetting. In tegenstelling met in hoge mate. Wie wil weten waar het stoere mannen en vrouwen in de weelde d.e 5"L mans NT ?rleans orkesten, be- 1voord aquamarijn vandaan gekomen is, van de vorige eeuw, een kom van Delfts ^.aan e zwingoi kesten meestal uit 12 tot moet er eens gaan kijken. aardewerk, twee bruiloftsglazen in een mao- De muziek, door deze orkesten ten gehore gebracht, spreekt makkelijker aan dan de oudste jazz^ js vojier en vloeiender en dei'halve ideaal voor de danslustige jeugd. Een belangrijk element is het uit Afrika afkomstige vraag- en ant woord patroon, de zogenaamde ostinaat. Heirbij reageei't de blaassectie op een mo tief dat door de solist gelanceerd wordt. Vooral de arrangementen van Fletcher Henderson zijn daarop gebaseerd en Benny Goodman kocht er in de twintiger jaren enkele van. Goodman eiste van zijn mu sici een vlekkeloze uitvoering. Het publiek liep echter niet warm voor zijn stijl, zo dat hij gedwongen was zijn toevlucht te zoeken in zoete, dromerige dansmuziek. Met commerciële (blad) muziek in zijn koffer, trok Goodman de provincie in. Zo belandde hij in augustus 1935 in de deftige „Palomar Ballroom" te Los Angeles, al waar hij een contract voor een maand aangeboden kreeg. Iran). Een andere geliefde schotel is yog- hurt, gemengd met tarwemeel en sommi ge bladgroenten, waarna het mengsel ge gist en gedroogd wordt. KEFIR is een zuremelkprodukt uit de Kaukasus waarin melkbacillen en stx-epto- coccen gecombineerd worden met een lactosegist. dat de Kefir een frisse, zure smaak geeft en waarbij alcohol (plm. 1 percent ontstaat). Buiten het Midden-Oos ten wordt het op grote schaal industrieel geproduceerd uit gepasteuriseerde melk. KOUMISS, een favoriete drank in de zuid oostelijke steppen van Europees Rusland en West-Siberia is een sterker alcoholische (3 pet.) variant van kefir en wordt bereid uit merriemelk, de CHAL, die er ook aan verwant is, uit kamelenmelk. Lappenpap In sommige landen wordt de melk altijd eerst ingedikt alvorens zij genuttigd wordt. Deze geconcentreerde melk vormt als het ware de overgang van de oeroude gedroog de melk naar de gecondenseerde, ingeblik te melk van de Westerse wereld. KHOA of MAWA (India) wordt verkre gen door melk al roerend in t_ koken boven een open vuur tot op plm. 60 percent van het oorspronkelijke volume. De deegachti ge substantie die overblijft, is echter slechts enkele dagen houdbaar. KHEER, een iets verfijnder product ontstaat op dezelfde wijze, maar wordt niet zo sterk ingekookt. Gezoet lijkt, het verrassend veel op onze gecondenseerde melk en blijft het door het hoge suikergehalte langer goed dan de khoa. De lappen tenslotte hebben een heel vreemd'e manier om hun geliefkoosde melk- gerecht te bereiden. Zij vullen een ren diermaag of ook wel de gelooide in gewanden van dat dier met ï-endier- melk en hangen deze boven een rokend houtvuur, waar het zaakje van twee tot drie weken blijft sudderen, geregeld aan gevuld met nieuwe rendiermelk. Het pro ces wordt pas beëindigd als de rendier maag tot de rand toe gevuld is met een deegachtige melkpasta, die ver-volgens bo ven hetzelfde vuur door en door gedroogd wordt. Een zo'n ï-endiermaag bevat dan voldoende basisvoedsel voor een heel Lap- pengezin gedurende de lange Noordelijke winter. „Uitstekend en smakelijk voed sel", zeggen de deskundigen, van de We reld gezondheidsorganisatie, maar toch. (WHO-Press). (Van onze correspondent) Bill „Count' Parlementair gerief: Tegeno ver het parlementsgebouw te Bonn is men ijverig bezig een fraai pand van honderd meter lengte te bouwen, dat 64 apparte menten voor Bondsdagleden zal bevatten, eerste gebrul van bijval die ver van het Bond-shuis af wonen en van het publiek is een hier, tijdens het parlementaire seizoen on- van de schoonste gelui- gestoord kunnen rusten en studeren. Elk den, die ik in mijn leven appartement bevat een woon- of werkka- heb gehoord", aldus mer, een slaaphoek, een keuken, een bad, Goodman. Op 21 augus- een balkon en twee uitgangen. Wanneer tus 1935 werd het „swing in de Bondsdag de voorzitter op het bel- tijdperk" geboren en Goodman werd uitge- let?e drukt, hetgeen betekent dat er ge roepen tot „King of Swing". stemd zal moeten worden, klinkt die bel ATHTFR niFMc: TROow «He* eveneens in elk van de appartementen. ACHTER DIENS TROON rijst de ge- Qver aRes js men het te Bonn niet ^alte van Count Basie op. Deze nam m eens_ Er zijn criüci die zeggen: „Dit wordt 19.,0 de leiding van het orkest van de dat te gek £,e parlementsleden kunnen als het jaar gestorven Benny Moten op zich en ware van hun bed af het parlementaire begon het naar zijn eigen opvattingen op debat voigen. Ze behoeven in de parle- te bouwen. Door hem werd de basis voor mentszaal alleen aanwezig te zijn om te de latere „bop en „cool jazz gelegd, stemmen - en daarna weer fluks terug in Count Basie werd een van de grootste uit- het gerieflijke appartement", want voor de blinkers van de swing en kreeg tijdens aanwezigheid bij een stemming krijgen de een radio-uitzending van eei. omroeper de afgevaardigden dertig mark.... Cynici ere-titel «count Slechts weinigen weten zeggen zelfs: >iNog een stap verder en de dat zijn officiële voornaam Bill luidt, parlementsleden zullen van hun bed af Count Basie is een begrip geworden, voor- kunnen stemmen, als er straks ook nog al na het enorme succes dat hij in 1936 twee knoppen voor „voor" en „tegen" oogste toen hij met zijn orkest optrad in naast hun bed worden aangebracht de „Reno Club" te Kansas City. Dronken te paard: In München moest onlangs een rechtbank een heel bij- Naast de genoemde musici behoren El- zonder geval van dronkenschap in het ver- lington, Gene Krupa en Lionel Hampton keer behandelen. Er was een paardrijd- tot de topfiguren van de „swingperiode", ster' die bii een bruiloft drie glazen cham- die in 1945, mede door de tweede wereld- pag"e had gedronken. Zij steeg deson- danks op haar ros en kreeg prompt een 001 log en de opkomst van orkesten die verkeersongeluk, waarbij zij zelf zwaar weer een stijl gingen spelen, welke aan gewond werd. Paard en amazone waren de oude „New Orleansmuziek" deed den- in botsing gekomen met een vrachtwagen, ken, tot een einde kwam. die op een voorrangsweg reed. Het gerecht stond voor een moeilijk pro- Een nieuw tijdperk werd ingeluid: naast bleem. De officier van justitie meende, de „revival" deed de moderne jazz haar dat de amazone door het drinken van drie Batie tijdeneen nachtconcert intrede' Bilna uitgevoerd door W n:iet meer in staat wee in Amsterdam. Meme combo's hoorde men een muziek ®etmen Hij i^dSelfL maltstS aan die welhaast abstract genoemd kan wor- die geldt voor autorijders: een hoeveel- veerd werd. Gedurende een uur bleef het publiek uiterst lauw onder dc fondanterige sers, voor wie een andere hoeveelheid ven uiterst geraffineerde arrangementen geldt. Desondanks werd zij, tot een lichte dansmuziek. Goodman vreesde het ergste zetten, onder het motto:„Als het dan toch g6.h°'? f16" kan 7agg^n dat de d^nkJnscS^aan 'deteueS voor de toekomst van zijn orkest en be- de laatste avond moet worden, laten we jazz steeds irRe]lectueler werd. Een frap- strafbaar al* rfrnnwïSrhTn hiï sloot, door wanhoop gedreven, enkele Hen- er dan voor ons zelf maar een feest van ParR voorbeeld heden ten dage is het stuUr van een auto een mntn? faf derson-arrangementen op de lessenaars te maken". Het resultaat is bekend. „Het „Modern Jazz Quartet". of een bromfiets

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1960 | | pagina 14