Oost-Berlijn vijf dagen verboden
gebied voor Westduitsers
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Represaille voor congres
in West-Berlijn
HET WEER
Nederlanders openden het
Europa-gesprek in Parijs
„Planta"-ziektebeeld gelijk aan
Duitse blaasjesziekte uit '58
Ziekénfondsen willen
schade op Unilever
verhalen
Zelfgegraven kui! werd
jongen noodlottig
75e JAARGANG No 45 WOENSDAG 31 AUGUSTUS 1960 305e JAARGANG No 198
Verjaardag in stilte
Een der natste zomers
Weinig verandering
in temperatuur
Aan het strand
Vliegtuig met Ghanese
UNO-stafleden vermist
In de krant van heden:
Minister-president De Quay en minister Luns op
het Elysée ontvangen door president De Gaulle
Nederlands-Duits overleg wijst uit
Het woord is aan
In zand gestikt
Olympische ploeg wenst
prinses Wilhelmina geluk
wore
Zilver op vlinderslag
voor Marianne
Heemskerk
Wieger Mensonides
verwierf het brons
Wat er polo ploeg
vrijwel uitgeschakeld
Van Duivenbode
ging knock out
Hockeyers in slotfase
door India geklopt
Roeier Redele naar
de herkansing
Zeilers vielen terug
op tweede dag
Hoofdrédacteur: Siinon Koster
Directie, Redactie, Administratie Grote Hout- TT 1 11 1 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
straat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen). B/S I 1 AV /NT I Verschijnt dagelijks bek op zon-en feestdagen.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- I I M Q TT IP TTj. S l J Q CT O J. Q Q fr ™15.Usse nrs. U* Postgiro mm.
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 fe# t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt
Directie:
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks uriiLUnir. niinxvuDivioonD uuunniN i P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
(Van onze correspondent)
BONN. Van afgelopen middernacht af tot en met zondagavond is het West
duitsers en ook de bevolking van West-Berlijn alleen met een speciale Oostduitse
vergunning mogelijk het grondgebied van Oost-Berlijn te betreden. Tot deze stap
ging de regering-Grotewohl van Oost-Duitsland gisteravond over als „represaille"
voor het feit, dat zaterdag en zondag in West-Berlijn een congres wordt gehouden
door het verbond van zogenaamde Heimkehrer, ex-krijgsgevangenen en familie
leden van in de oorlog vermiste Duitsers. Dadelijk liet de Westberlijnse
burgemeester Brandt gisteravond weten, dat hij vandaag over te nemen
tegenmaatregelen overleg zal plegen met de Amerikaanse, Britse en Franse stads-
commandanten van Berlijn. Het gaat hier namelijk om een ernstige schending
door het communistische Oostduitse regime van de overeenkomsten die de Sovjet-
Unie, de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Frankrijk in 1945 over Berlijn
hebben gesloten. Geheel Berlijn werd daarbij verklaard tot een gebied, losstaande
van de toenmalige Russische bezettingszone, dus ook van de thans bestaande
Oostduitse staat, die door het Westen niet wordt erkend. Het zou dus in strijd
zijn met deze overeenkomst als de Oostduitsers Oost-Berlijn willen sluiten voor
Westberlijners en Westduitsers.
De Oostduitse grenswacht bij de grens
post Helmstedt is versterkt, maar de wei
nige reizigers naar Berlijn werden vlug ge
holpen. Volgens de Westduitse grenswacht
is niemand teruggezonden. Westduitsers
moeten hun persoonsbewijs laten zien
waarop hun geboorteplaats staat aange
geven waaruit kan worden opgemaakt of
de houder een vluchteling is die waar
schijnlijk de aangekondigde bijeenkomsten
in West-Berlijn wil bijwonen. Ook de Oost-
berlijnse politie bfj de grensposten is ver
sterkt. Als regel worden Westduitsers naar
West-Berlijn teruggezonden. De Westber
lijnse politie aan de controle Dreilinden,
het oostelijke einde van de 160 km lange
„autobahn" van West-Duitsland naar West-
Berlijn, heeft vanmorgen meegedeeld, dat
het verkeer uit West-Duitsland normaal is.
In het middelpunt van dit alles staat het
congres van de Westberlijnse Heimatver-
Vandaag viert Prinses Wilhelmina op
paleis Het Loo in de familiekring haar
tachtigste geboortedag. Er zullen, buiten
het Koninklijk gezin, slechts enkele gas
ten op Het Loo zijn, ingevclge de wens
van de Prinses, haar verjaardag ditmaal
in stilte te vieren. Gistermiddag om een
uur arriveerden Koningin Juliana en Prin
ses Irene met een Fokker Friendship uit
Italië op Soesterberg. Daarna is de Friend
ship naar Italië teruggekeerd om de Prins
en de dries andere Prinsessen naar Neder
land te brengen, waar zij vanochtend
aankwamen. Direct werd vandaar per
auto doorgereisd naar paleis Het Loo.
waar inmiddels al een grote hoeveelheid
verjaardagspost uit alle delen van het
land en ook uit het buitenland was bin
nengestroomd. Een der eerste felicita
tietelegrammen was afkomstig van minis
ter-president prof. De Quay.
(Van onze weerkundige medewerker
Uit de voorlopige neerslagcijfers van
de augustusmaand blijkt dat zowel in het
noorden als ook op enkele plaatsen in
Zuid Holland en het zuidelijke deel van
Noordholland augustus met plaatselijk al
ruim 200 mm regen (normaal 75 mm)
bijzonder nat is geweest. Daar ook juli
zich kenmerkte als een natte maand kan
al xvorden vastgesteld dat de zomer van
1060 (juni, juli, augustus) met plaatselijk
o.a. in de provincie Groningen ruim, 400
mm. neerslag (normaal 210 mm) tot de
natste zomers van deze eeuw behoort.
Het meest opvallende is wel dat er gis
teren al acht weken achtereen elke dag
regen in ons land is gevallen hetgeen zelfs
in onze natste zomers nog nimmer is voor
gekomen.
Ook wat de temperatuur en het aantal
uren zonneschijn betreft heeft augustus
ons teleurgesteld.
Gistermorgen werden op tal van plaat
sen opnieuw grote regenhoeveelheden ge
meten. Leeuwarden 56 mm, Groningen
32, Amsterdam 30 mm. Inmiddels is de
wind naar noordwest geruimd en wordt
er koelere lucht aangevoerd. De algem,e-
ne tendens blijft ivisselvallig doordat zich
boven de Oceaan en West Europa weer
een krachtige westelijke luchtstroom heeft
ingesteld.
Verwachting tot morgenavond:
Half tot zwaar bewolkt met
enige regen. Weinig verandering
in temperatuur. Zwakke tot ma
tige wind, in hoofdzaak tussen
west en zuid.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
Door noordwestelijke lucht
stroom koel en onbestendig met
nog enkele lichte buien en tem
peratuur ongeveer 17 gr. C.
Zeewater 17 gr. C. Vooruitzich
ten nieuwe storing nadert En
geland en kan tegen morgen
avond weer wat regen brengen.
triebencn. Daarvoor zullen enkele promi
nente figuren van de organisatie der
vluchtelingen uit West-Duitsland naar Ber
lijn komen en voor hen zal de Sleeswijk-
holsteinse minister-president Von Hassel
een rede houden. De Oostduitse regering
maakte gisteren bekend dat het hier haars
inziens gaat om een bijeenkomst van op
revanche beluste Duitsers, die zich niet
kunnen verzoenen met het feit dat vroe
gere Duitse gebieden „definitief" in Pool
se en andere communistische handen zijn.
Tot de Oostduitse argumentatie behoort
ook een verklaring dat de luchtcorridors
van West-Duitsland naar West-Berlijn in
dertijd zijn ingesteld om de geallieerde
troepen in West-Berlijn van voedsel te
voorzien en niet om ,,'een troep ophitsers"
naar West-Berlijn, dat volgens de Oost
duitsers op Oostduits grondgebied ligt, te
vervoeren.
Van Westberlijnse kant is daarop gister
avond meteen verklaard, dat de vergade
ring van de vluchtelingen in West-Berlijn
niets bijzonders is. Er worden geregeld
congressen in West-Berlijn gehouden. De
Oostduitse regering wil evenwel kennelijk
provoceren en perkt daartoe op volstrekt
willekeurige wijze de vrijheid der Berlij-
ners in.
Brits-Franse critick
Juist de laatste dagen is er in Groot-
Brittannië en Frankrijk onder meer door
het Britse blad „The Times" critiek gele
verd op bijeenkomsten zoals zondag te
Dusseldorp door vluchtelingenorganisaties
zijn gehouden en waarop de teruggave
aan de verdreven Duitsers van de voor
malige Duitse gebieden pleegt te worden
geëist. Te Dusseldorp voerde minister Er-
hard het woord. Van Britse zijde zegt men
over Erhards rede, dat Bonn blijkbaar
niet eerder tevreden is of het oude Duits
land van Bismarck moet weer hersteld
zijn.. Van Westduitse kant heeft men dit
tegengesproken: het gaat hier, zo zegt
men te Bonn, om het recht op zelfbe
schikking voor de vroeger in Oost-Europa
wonende Duitsers, die uit hun gebieden
zijn verdreven. Dat recht moet op vreed
zame wijze, zohder vergelding, gehono
reerd worden. Erhard had ten deze ge
sproken over „Duits Opper-Silezië, dat nu
eenmaal een produkt van de Ejuitse en
niet van de Poolse levensaard is."
Dit zelfbeschikkingsrecht voor de ver
dreven Duitsers wordt in de communisti
sche landen, ook in Polen, opgevat als een
uiting van revanche-ideeën. Te meer om
dat die gebieden in Polen inmiddels wor
den bewoond door mensen die uit vroege
re Poolse, maar thans Russische, gebieden
in het oosten zijn gekomen, voor wie te
rugkeer niet mogelijk moet worden ge
acht. De laatste theoretische strohalm,
waaraan Bonn, gesteund door zijn weste
lijke bondgenoten met recente nota's aan
Warschau, zich nu vastklampt is het feit
dat de grens tussen Polen en Duitsland
niet definitief kan zijn, maar dat daarover
pas bij een vredesverdrag voor geheel
Duitsland beslist kan worden.
De heer Susanto Djojosugito, Indone
sisch zaakgelustigde in Nederland is
dinsdag uil Den Haag naar Dusseldorp
vertrokken, vanwaar hij per vliegtuig
verder zal reizen. De heer Susanto
Djojosugito verlaat het ministerie van
Buitenlandse Zaken, na een afscheids
bezoek.
In de Jordaanse hoofdstad Amman
zijn maandag de 44-jarige premier
Haza Majali en tien van zijn mede
werkers bij een bomaanslag om het
leven gekomen. Het gedeelte van het
regeringsgebouw, waarin het bureau
van de premier was gevestigd, is vol
komen vernield. Militairen en brand
weerwagens snellen naar de rokende
ruïnes van het ontplofte gebouw.
(Telefoto ANP)
ACCRA (UPI) Een vliegtuig uit de
Verenigde Arabische Republiek, waarin
acht functionarissen uit Bhana onderweg
waren naar Leopoldstad waar ze zich bij
de UNO-staf zouden voegen, wordt sinds
dinsdagavond half acht vermist.
pag
W eerrapporten
1,
2
2,
7
Van Dag tot Dag
r>
O
Op de Praatstoel
3
Buitenlands nieuws
■3, 4,
7
Agenda van Haarlem en
IJmpnd
4
Uit stad en omgeving
4,
•5
Feuilleton
9
Horen en Zien
9
Boekenhoekje
9
9
Beeldverhalen
9
Economisch nieuws
11
Beurs f.
11
Scheepsberichten
11
Olympische Spelen
12,
13
12,
13
Dit nummer bestaat uit
veertien pagina's
(Van onze correspondent)
PARIJS Vanmorgen om half elf is
de officiële Nederlandse regerings-Dakota
op de Parijsc vlieghaven Orly gedaald,
waar de Franse premier Michel Debré en
de minister van Buitenlandse Zaken Couve
de Murville gereed stonden om hun ambt
genoten professor De Quay en mr. Luns
te ontvangen die het F.uropagesprek in
etappes met Frankrijks staatshoofd gene
raal Charles De Gaulle vandaag geopend
hebben. Bij het Nederlandse ministeriële
gezelschap hadden zich do wederzijdse
ambassadeurs der beide landen, de Frans
man Beauverger uit Den Haag en mr.
Beyen uit Parijs gevoegd. Naast de Fran
se gastheren herkenden we jhr. Quarles
van Uftord van de Nederlandse ambas
sade in Parijs.
President-generaal De Gaulle was pas
gisteren in Pai'ijs teruggekeerd van zijn
buitenverblijf in Colombey-les-deux-Eg-
lises wakr hij in zijn vakantie ook het
dossier-Europa nog eens rustig en grondig
had doorgenomen. Dat dossier heeft hij
Dinsdag, aldus meldt het ministerie van Sociale Zaken, heeft in Venlo
een ontmoeting plaats gehad tussen de directeur-generaal voor de Volks
gezondheid, prof. dr. P. Muntendam en zijn ambtgenoot van Volksgezond
heid, uit de Duitse Bondsrepubliek, „ministerialdirektor" dr. J. Stralen.
In de bespreking, die tevens door Nederlandse gezondheidsautoriteiten
en medische deskundigen uit Nederland en Duitsland, alsook door Neder
landse en Duitse Unilever-vertegenwoordigers werd bijgewoond, kwam
vast te staan, dat het klinische beeld van de in 1958 in West-Duitsland
opgetreden „blaasjesziekte" hetzelfde is als dat van de in de laatste weken
in Nederland opgetreden ziekte na het nuttigen van „Planta" margarine
in de nieuwe samenstelling.
Een sterke aanwijzing, dat het hier ook
wat betreft de oorzaak om dezelfde ziekte
gaat, werd gegeven door de mededeling
van de „Unilever" dat ook in 1958 in
Duitsland door de „Margarine Union" een
margarinesoort in de handel werd ge
bracht, die dezelfde stof bevatte als die
welke vermoedelijk de veroorzaker van de
ziekte in Nederland is geweest. In 1958 is
het verband tussen de ziekteverschijnselen
en het gebruik van margarine niet gelegd.
Er werd toen door Duitse deskundigen ge
dacht aan een ziekte, die het gevolg zou
zijn van 'n virusinfectie, waarbij in enkele
gevallen een virus werd aangetoond. Sedert
November 1958 is de bedoelde stof in West-
Duitsland niet meer in de margarine ver
werkt. Wel is nog gedurende zes weken
tegen het einde van 1959 in Berlijn door de
„Margarine Union" margarine met deze
stof op de markt gebracht, zonder dat daar
ziektegevallen bekend zijn geworden.
De gezondheidsautoriteiten van Neder
land en Duitsland hebben het voornemen,
een studiegroep van deskundigen in te
stellen om verschillende problemen, onder
andere over de samenhang van de ziekte-
bnolden in beide landen, verder te onder
zoeken.
Onze Amsterdamse redacteur meldt:
Het Algemeen Ziekenfonds Amster
dam (AZA) is van mening dat als kan
worden bewezen dat de talrijke huid
ziektegevallen zijn veroorzaakt door
Planta, ernstig moet worden over
wogen, bij de Unilever een vordering
in te dienen voor de kosten die voor
ziekenhuispatiënten zijn gemaakt. Gis
teren heeft een naar de administrateur
van de AZA ons mededeelde „zeer in
formeel" overleg plaats gehad met de
andere Amsterdamse ziekenfondsen en
met de afdeling wettelijke aansprake
lijkheid van de gemeente.
De schuld staat overigens nog niet vast.
Een woordvoerder van de Ziekenfondsraad
zei ons dat deze zaak „belangstelling
heeft". Hoewel de ziekenfondsen autonoom
zijn en zelf de beslissing moeten nemen, is
het niet uitgesloten dat de Ziekenfondsraad
te zijner lijd richtlijnen zal uitgeven.
Indien de schuld van de fabrikant zal
zijn vastgesteld kunnen ziekenfondsen zich
baseren op een arrest van de Hoge Raad
van 13 maart 1959, waarin is bepaald dat
het. ziekenfonds in alle rechten treedt van
een ziekenfondsverzekerde, aan wie door
schuld van derden ziekte of lichamelijk
letsel wordt toegebracht. Aangenomen
wordt echter dat er vele juridische haken
en ogen zullen zijn bij het aantonen van
de directe schuld.
(Vervolg op pag. 2)
deze maand ook reeds met de Westduitse
bondskanselier bestudeerd, uit welke ont
moeting het verzoek van de Nederlandse
ministers is voortgevloeid.
Ongebruikelijk protocol
Na de Nederlandse staatslieden zullen
de komende dagen ook hun Italiaanse, Bel
gische en Luxemburgse collega's hun op
wachting" maken in Parijs waar ze, vol
gens een niet zeer gebruikelijk protocol
door de Franse president zijn uitgenodigd
om van zijn inzichten en voorstellen ken
nis te komen nemen. Dit initiatief van de
generaal-president, die zijn bondgenoten
dus bij zich roept voor een onderhoud dat
hem wenselijk lijkt, in plaats van zichzelf
te derangeren of de traditionele diploma
tieke kanalen t? volgen, heeft in tegenstel
ling met sommige andere landen in Frank
rijk geen enkele verwondering of veront
schuldigend commentaar verwekt. Men is
hier sinds twee jaren gaullistische „mo
narchie" blijkbaar al geheel en al ver
trouwd geraakt met het denkbeeld, of de
illusie, dat het wereldgebeuren zich van
daag volledig toespitst op de persoon van
de huidige president.
Ofschoon we pas vanmiddag uit de mon
den der Nederlandse staatslieden hun in
drukken van het samenzijn op het Elysee,
waar ze ook de lunch hebben gebruikt,
zouden vernemen, had men in Parijs
vanmorgen toch niet de indruk dat de
Frans-Nederlandse betrekkingen vandaag
en de komende dagen ingrijpende wijzigin
gen zouden ondergaan.
Uit de verklaringen die de Belgische
minister van Buitenlandse Zaken Wigny,
na de ruggespraak met zijn Benelux-
partners maandag in Brussel heeft afge
legd, is al gebleken dat de Franse plannen
inzake een politiek secretariaat voor klein-
Europa zelfs de andere regeringen nog
maar zeer onvolledig bekend waren ge
maakt. Dat generaal De Gaulle na- de
aanvaarding van de Euromarkt en de
andere Europese organen nu ook het denk
beeld van een politieke integratie met een
bijbehorend Europees parlement en zelfs
een Europese regering zou hebben onder
schreven, is moeilijk aan te nemen. Zijn
gedachten gaan ongetwijfeld eerder ip de
richting van een confederatie der zes lan
den waarin Frankrijk naast of beter vóór
West-Duitsland dan een overheersende rol
zou kunnen spelen.
De Nederlandse staatkunde heeft zich,
sedert de laatste oorlog altijd uiterst hui
verig betoond voor de politieke consequen
ties van een al te intieme Frans-Westduit-
se solidariteit en de tegenstellingen tussen
onze toenmalige minister van Buitenland
se Zaken mr. Beyen en de Franse premier
Pierre Mendès-France in de jaren '55 kon
den ook uit een overeenkomstige vrees
voor een groot deel worden verklaard. Het
is niet onmogelijk dat generaal De Gaulle
ook tegenover zijn Nederlandse gespreks
partners vandaag opnieuw de wijde econo
mische perspectieven heeft ontvouwd die
voor Europa door de Franse inspanningen
in de Sahara geopend kunnen worden en
voorts zal hij evenmin verzuimd hebben
de noodzaak te onderstrepen van een
hechtere Europese samenwerking met het
oog op de actuele gebeurtenissen in voor
malig Frans en Belgisch Afrika. Zeker zal
de generaal met zijn macht over het
woord met zijn pleidooi voor Europa niet
voor dovemans oren hebben gesproken.
Doch of hij ook de ongerustheid heeft we
ten op te heffen dat zijn plannen de kan
sen wat zullen verkleinen van een toe
nadering tussen „zes" en „zeven" en van
Groot-Brittannië in het bijzonder, een
toenadering die speciaal minister Luns na
aan het hart ligt, leek vlak voor het Frans-
Nederlandse topberaad vanmorgen in
Parijs nogal twijfelachtig.
Wordsworth:
Het beste in het leven van een goed
mens zijn diens kleine, onbekende, ver
geten daden van vriendelijkheid en
menseliefde.
Een dozyn Zandvoortse politieagenten,
bijgestaan door te hulp geschoten voorbij
gangers en omwonenden, zijn ondanks
koortsachtig graafwerk dinsdagmiddag er
niet in geslaagd de 14-,jarige Peter Stroy-
ckens uit Bentveld van de verstikkingsdood
te redden. De jongen, die aan de Zand-
voortselaan woonde, was in een drie meter
diepe kuil. die hij met enige vriendjes bij
een zandafgraving in de duinen had ge
graven, door een zandlawine bedolven.
Toevallig bevond het slachtoffer zich op
dat moment alleen in de kuil.
De hevig geschrokken vriendjes alar
meerden. toen zij Peter onder de zand-
massa zagen verdwijnen, terstond voorbij
gangers en omwonenden. In allerijl begon
men op de noodlottige plaats te graven,
spoedig daarop geholpen door twaalf Zand
voortse politieagenten. Het duurde echter
ruim een kwartier voordat men er in ge
slaagd was de jongen uit te graven. Een
aanwezige arts kon slechts vaststellen dat
de levensgeesten reeds geweken waren. Het
tragische ongeval heeft in Zandvoort grote
ontroering en ontsteltenis teweeggebracht.
De ouders van de omgekomen jongen ver
bleven ten tijde van het ongeluk met va
kantie in het buitenland.
Ter gelegenheid van de verjaardag van
prinses Wilhelmina heeft luitenant-gene
raal C. F. Pahud de Mortanges namens
de Nederlandse atleten in het Olympisch
dorp de volgende gelukwens gezonden:
„Namens de bestuursleden van het Ne-
derlandsch Olympisch Comité en allen die
behoren tot de Nederlandse delegatie naar
de Olympische Spelen in Rome bied ik
uwer koninklijke hoogheid de allerbeste
gelukwensen aan ter gelegenheid van uw
verjaardag".
Advertentie
JOU VU ij!
BARTEUORISSTR. HAARLEM TEL 13439
IEIDSESTRAAT (Bij KONINGSPLEIN) AMSTERDAM-TEL. 223596
SUÈDE DAMES- EN HERENJASJES
999
Wieger Mensonides
(Voor verslagen en foto's van de
Olvm.pische wedstrijden zie men pa
gina's 12 en 13).
