HEYNIS
P. J. Kapteyn neemt afscheid van
chocoladefabriek „Union"
CAL
M. J. van Buren benoemd tot directeur
[Brieven aan
de redactie
Wegafritten worden
elektrisch verwarmd
ffiUUpii
eureka \jV
meubelshow
5
Tegen ijsvorming
Proef in Haarlemmermeer
TRANSPARANTE ZOOLTJES
Double the life
of your shoes
houdt
dit
weekend
vrij
voor de
eure©a
Twee gewonden bij botsing
met ambulance-auto
HAARDEN VAN
BECKING
BONGERS
TJLFT
ZATERDAG 10 SEPTEMBER 1960
HAARLEMS DAGBLAD -
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Op 1 september is in de leiding van n.v.
Cacao- en Chocoladefabriek „Union" aan
de Paul Krugerkade te Haarlem een wij
ziging gekomen. De directeur, de heer P.
J. Kapteyn, die van 1 september 1927 af
zijn krachten aan het bedrijf had gegeven
is door de algemene vergadering van aan
deelhouders op zijn verzoek op de meest
eervolle wijze ontslag verleend en be
noemd tot president-commissaris en tot
zijn opvolger is benoemd de heer M. J.
van Buren, die reeds als procuratiehouder
en later als adjunct-directeur aan de n.v.
verbonden was.
De heer Kapteyn hoopt op 28 september
zijn vijfenzestigste verjaardag te vieren.
Hij heeft na de middelbare school bezocht
te hebben gestudeerd aan de Nederlandse
Economische Hoge school in Rotterdam
en was daarna werkzaam in de handel,
zowel in het binnen- als buitenland. Op 1
september 1927 trad hij in dienst bij de
n.v. „Union" te Haarlem; binnen een jaar
was hij onder-directeur en na twee jaar
volgde zijn benoeming tot directeur. De
heer Kapteyn heeft het in zijn werk niet
gemakkelijk gehad, speciaal in de eerste
jaren. De fabriek was in 1902 opgericht
door banketbakkers en het doel was een
produkt te vervaardigen voor banketbak
kers. Het bedrijf beantwoordde in de eer
ste vijfentwintig jaar van zijn bestaan
slechts matig aan dit doel. De jaren na
de eerste wereldoorlog hadden bovendien
vele moeilijkheden opgeleverd. Toen de
heer Kapteyn de leiding overnam moest
hij van voren af aan beginnen. Met gerin
ge middelen geld was er niet is hij
in staat geweest de fabriekswerktuigen te
verbeteren, de werkmethoden in econo
misch verantwoorde banen te leiden en de
juiste mensen aan te trekken of te behou
den. Door enorme inspanning is het de
heer Kapteyn gelukt uit de kwijnende fa
briek van 1927, welke in de jaren 1929 en
1930 bovendien werd getroffen door de cri
sis van die tijd, een renderend bedrijf op
te bouwen. Dat was mede te danken aan
de gewijzigde statuten. Het ideaal van
detailverkoop uitsluitend door banketbak
kers werd vrij gegeven en daardoor kon
„Union" het afzetgebied belangrijk uit
breiden, niet alleen in Nederland, maar
ook in het buitenland.
Advertentie
(Verkort weergegeven
Proefdieren. Na het artikel in uw cou
rant van 2 september over het centraal
Europees proefdierenlaboratorium voor
kankerbestrijding, gelezen te hebben, dacht
ik aan de woorden van prof. Albert
Schweitzer:
„Wanneer het dier gedwóngen wordt zijn
leven in dienst van de mens te stellen, dan
zijn wij ook verplicht ons bezig te houden
met het leed, dat hij voor ons dragen
moet."
Wanneer wij in Nederland dit proefdie
renlaboratorium hebben, dan verwekken
wij grote aantallen gezonde dieren, die
zorgvuldig, onder de beste omstandigheden,
opgefokt worden. Maar hun enige levens
bestemming is: lijden!
De vreselijke kanker wordt kunstmatig
in hun lichaam opgewekt, waarna zij dan
de verschillende testen moeten ondergaan,
die nieuw lijden veroorzaken.
Prof. Schweitzer zegt verder: „Niemand
mag zijn ogen sluiten voor het leed, dat
hij zelf niet aanschouwen wil. Niemand
mag zich zelf geruststellen met de verzeke
ring dat hij zich in iets mengt, dat hem
niets aangaat Laat niemand de last van
zijn verantwoordelijkheid te licht opnemen'
Laten wij nooit afgestompt worden."
De wetenschap toont zich verheugd over
dit komende laboratorium. Maar als mens
dragen wij de zeer zware verantwoorde
lijkheid tegenover de mens e n het offer
dier.
E. B.
P. J. Kapteyn 33 jaar verbonden
geweest aan „Union".
De oorlog 1940-1945 leverde opnieuw
moeilijkheden voor het bedrijf, maar na
de bevrijding werd aan de opbouw gewerkt
en met succes. In enkele maanden tijd
was onder de leiding van de heer Kapteyn
weer een fabriek in werking, die in staat
was met andere te wedijveren.
De heer Kapteyn. die vele jaren in Bloe-
mendaal heeft gewoond en daar lid van
de gemeenteraad is geweest, heeft zich in
middels in Putten (Geld.) gevestigd. Hij
blijft echter als president-commissaris
aan Union verbonden. Bij zijn zilveren
jubileum in het bedrijf in 1952 is de heer
Kapteyn benoemd tot officier in de orde
van Oranje-Nassau en vorig jaar werd hij
in zijn kwaliteit van lid van de Eerste
Kamer, waarvan hij sedert 1950 als ver
tegenwoordiger van de Partij van de
Arbeid, lid is, benoemd tot ridder in de
orde van de Nederlandse Leeuw.
In het bedrijf van „Union" vindt men
het een prettige gedachte, dat voor de
heer Kapteyn in de heer M. J. van Buren
een opvolger is gevonden, die gedurende
vijftien jaren onder zijn leiding een emi
nente leerschool heeft doorlopen.
Zaterdagmorgen 17 september zullen
commissarissen en leden van het perso
neel afscheid nemen van de heer Kapteyn
en des middags van drie tot vijf uur be
staat er voor belangstellenden gelegenheid
hem dank en hulde te brengen voor zijn
arbeid aan de fabriek gedurende drieën
dertig jaar. De receptie wordt gehouden
in de kantine van het bedrijf aan de Paul
Krugerkade 45 te Haarlem.
Advertentie
Voor iets lekkers naar TOS DEKKERS
„De beste croquetten van Haarlem"
Kruisweg 29 - 31 - Telefoon 21647
Advertentie
Naar wij vernemen zullen de vier ry-
banen van de noordelyke afrit bij het
aquaduct in de Haarlemmermeer over een
afstand va*n 160 meter worden voorzien
van elektrische verwarming. Hierdoor zal
ijsvorming kunnen worden tegengegaan.
Het is voor het eerst dat in Nederland
een weggedeelte hiermee wordt uitgerust.
De oostelijke rijbaan wordt voorzien van
een bitumenlaag, die ook over 160 meter
van stroomdraden zal worden voorzien.
De westelijke bestaat over een afstand van
1140 meter uit voorgespannen beton. Door
de bewapeningsdraden zal stroom worden
gevoerd. Het is ook voor het eerst in Ne
derland dat over een dergelijke grote af
stand gebruik wordt gemaakt van voorge
spannen beton. Hierdoor is het mogelijk
ononderbroken wegvlakken van 160 meter
aan te brengen. Dergelijke grote wegvlak
ken betekenen een hele verademing voor
de automobilisten. Het hinderlijke getril
dat veroorzaakt wordt door de snelle op
eenvolging van de naden in het wegdek, en
dat bovendien funest is voor de bladveren
van de auto's, wordt hierdoor vermeden.
Elektrisch verwarmde wegdekken zullen
in de toekomst hoogstwaarschijnlijk alleen
bij op- en afritten worden toegepast. Het
aanbrengen van dergelijke wegvlakken is
namelijk een bijzonder kostbare aange
legenheid. Het ligt niet in de bedoeling er
hele wegen mee uit te rusten. Bij ijs en
sneeuw zal men dus wel aangewezen blij
ven op het strooien van pekel.
Advertentie
DE EERSTE" COÖP. ASSOCIATIE
VOOR UITVAARTVERZORGING ua.
ZUIWEG 63 - TELEFOON.15141 (2 LIJNEN)
Aantal leden 24000
Contributie ƒ1.— per (aar voor het
gehele gezin, met restitutie bl|
overlijden van het lid
nieuwe schoentjes
kunnen tweemaal langer
mee. Als U Phillips
transparante zooltjes onder
Uw schoenen laat maken.
Nagenoeg onzichtbaar in
dragen en... ze zijn fantastisch
sterk en toch zo vederlicht en
dun dat U niet voelt dat ze eronder
gemaakt zijn. Met Phillips
transparante zooltjes onder Uw
nieuwe schoenen raken de
originele schoenzolen nimmer de grond.
Soms schrijft het leven
zijn „shortstory" zelf.
Neem nu het geval van
die loods in dienst bij het
loodswezen in IJmuiden.
Zijn verhaal, dat hij mij
deze week vertelde, toen
'hij tegenover mij in de'
trein zat, spreekt voor
zichzelf. Drie, vier maal
per week reist hij per
spoor naar Amsterdam.
Als zeeman heeft hij ge
leerd uit te kijken en te
observeren. Zo heeft hij
al spoedig gezien, dat op
een van de balkons van
de huizen die de spoor
baan in en om Haarlem
omzomen, een bedje
stond. En dat er in dat
bedje een jongen lag.
Weer of geen weer, dag
in dag uit, lag hij daar.
Een mager kopje met
-• zou haast, zeggen
iets te opzichtige kleuren
om werkelijke gezond
heid te verraden. Een
beetje te blosserig. Eerst
had hij goed moeten kij
ken of het patiëntje een
jongen of een meisje
was. Het was een jongen,
van acht, negen jaar,
schatte hij. Met onuit
puttelijk geduld. Altijd
lag het ventje wat te
knutselen, te lezen of te
kijken. Kijken vooral,
als de trein langskwam,
blijkbaar zijn enige ver
tier.
Werktuiglijk had de
zeeman de hand opge
stoken, als groet, want
tussen mensen op een
zame posten groeit auto
matisch een soort broe
derschap. De jongen had
teruggezwaaid en was
blijven uitkijken, tot de
loods weer terugkwam,
op weg naar huis. Soms
lezelfde dag, maar vaker
de volgende morgen of
middag. Er was op den
duur een stille verstand-
-ïouding gegroeid. Het
■.waaien was een gebaren
geworden, het heen en
weer bewegen van de
hand als teken „vandaag
kom ik niet meer langs"
of een paar opgestoken
vingers om het vermoe
delijke uur aan te geven.
En als dat uur er dan
was en de loods weer
langskwam, brak er een
lach door op het magere
gezichtje, van: ik had het
oegrepen, goede reis.
Goede reis. De mens is
altijd onderweg, altijd
argens heen. Behalve een
patiëntje als de jongen.
Ie denkt dan zo vaak:
kon ik maar wat voor
dat knulletje doen. Maar
ie doet het niet, omdat je
•huis gauw de voeten in
ie pantoffels steekt en je
aigen zorgen je aandacht
apeisen. Trouwens, zou
den de ouders het niet
?ek vinden, als daar een
wildvreemde kwam aan
dragen met boeken of
speelgoed. Mensen zijn
zo gauw geraakt, vooral
mensen met een ziek
kind. Het was dus bij het
voornemen gebleven. Al
leen de Vand bestond,
zó'n sterke band, dat de
zeeman soms moest vra
gen of hij van zitplaats
mocht ruilen, omdat hij
aan bakboord uit het
coupéraam moest kijken.
En wanneer hij onver
hoopt geen plaats daar
kreeg, of in gesprek met
?en collega of vriend zijn
patiëntje vergat, dan had
iij er de smoor in, alsof
nij iets ernstigs had ver
zuimd. Die ene flits deed
net hem. Flits, ja, want
>nze treinen gaan snel en
5toppen zelden onder
weg.
Zo duurde dat maan
den: de groet, het haas-
:ige gebaar en soms door
het open raam een
„daaag". Meer niet. Al
die tijd bleef het patiën
tje hetzelfde. Altijd het
zelfde bedje, altijd de
zelfde ziekte wat het
dan ook was alleen
soms een andere pyama.
Toen ging de zeeman
met vakantie, zo'n dag of
twintig. Al die tijd reis
de hij niet op het ver
trouwde traject. Maar
daar in het buitenland
liet dat. bedje op het bal-
con hem niet los. Hij had
een kaart willen schrij
ven, maar wist geen
naam, noch adres. Hij
had een souvenir willen
kopen, maar welk souve
nir zou zo'n jongen een
Diezier doen? Het werd
hem een beetje een ob
sessie en de dag dat hij
weer naar zijn werk
moest anders heus
niet zo'n pretje be
tekende een soort verlos
sing. Nu zou hij zijn stil
vennootje van de dage
lijkse reis weer zien.
Daar kwam de rij bal
konsMaar dat ene
balkon was leeg. Geen
bedje, geen jongen, geen
groet.
Het maakte hem triest.
Zou het dan eindelijk
toch zijn gebeurd? Zou
dat zieke kopje voorgoed
achterover zijn gegle
den?? 's Avonds, precies
aetzelfde: leeg balkon.
Het éten smaakte hem
aiet en niemand begreep
waarom. Zou hij
[neens nam hij een be
sluit: „ik moet even
weg". Zijn vrouw be
greep het en knikte.
Hij nam de trein naar
Haarlem. Nu even kij
ken: het tweede, vierde
zesde.... negende bal-
<on van de hoek. Daar
zou hij aanbellen. Wel
vreemd misschien, dwaas
absurd en pijnlijk,
als de jongen nog maar
pas was overleden. Maar
hij móest het weten
Of zou hij teruggaan,
naar huis.Hij aarzel
de. Dit was het negende
huis. Hij las de naam op
de deur. Onbekend uiter-
aax-d. Hij keek nog eens
om en naar boven en
toen ja, dat doe je dan
door de brievenbus.
Geen mens. Dat geeft je
dan moed, want je ver
wacht dat toch niemand
zal opendoen. Hij belde.
Er werd open gedaan.
.Mevrouw (hij hakkel
de) „is hetis het
hier, waar die jongen al
tijd ziek lagJa.
nöor, dat was hier. En???
Nou en het klonk als
muziek hij is weer op
en heel voorzichtigjes, o
zo voorzichtig mag hij
iet weer proberen. Hart-
patiëntje, ziet u. Maar
wie bent u
Toen had hij stilzwij
gend uit zijn portemon
nee een tientje gepakt
eigenlijk een vreemd ge
baar en hij had ge
zegd: de meneer die al
tijd zwaaide en die nu
van dit tientje nog een
keer gaat zwaaien, maar
dit keer van al het bier
)m het te vierenDag
aevrou En op wolken
- heengestapt.
Tja meneer, zei hij
-nij: „het beste excuus,
dat ik ooit had voor een
dronken bui.
Bart L. Joris
Katja
(Rembrandt) Van het door de
schrijfster prinses Bibescu geromantiseerde
verhaal over Katja, de jeugdige geliefde
van tsaar Alexander II van Rusland, heeft
Robert Siodmak een briljante kleurenfilm
gemaakt. Romy Schneider, die men tot
dusver in haar films als een verliefde bak
vis kreeg te zien, speelt nu met veel over
tuiging de rol van een ook nu weliswaar
verliefde resolute jonge vrouw, die de
tsaar animeert tot invoering van allerlei
maatregelen om het lot van de lijfeigenen
te verzachten. Het leven aan het hof in St.
Petersburg, de kuiperijen en de intrigues
van de ministerskliek, dit alles wordt u
uitvoerig in kleurrijke scènes voorgezet.
Tegen het einde gaat de romantiek plaats
maken voor de sensatie; de activiteiten van
revolutionairen, die de tsaar tenslotte
door een bomaanslag het leven kosten.
Het relaas van deze aanslag is historisch
juist; of dat met de rest van het verhaal
ook het geval is, wagen wij te betwijfelen.
Dat doet er ook weinig toe, want het geheel
is een bijzonder boeiende film, waarin
Curd Jürgens de tsaar alleen van zijn be
minnelijke kant laat zien.
Het koperen kandelaar-mysterie
(L u x o r) Twee raadselachtige moor
den moet Scotland Yard in deze film tot
klaarheid brengen. Twee vrouwen, die het
slachtoffer geworden zijn van iemand die
zich bij voorkeur van een koperen kande
laar bedient bij het volvoeren van zijn
bloedige daad. Beide keren is het dezelfde
arts die bij het ontdekken van het misdrijf
alleen bij de ontzielde lichamen wordt aan
getroffen. Zijn verklaringen en alibi zijn
ook niet „waterdicht" en voor een ieder is
het zonneklaar dat hij de moordenaar is.
Niet echter voor de schrandere politie-
inspecteur die met medewerking van de
radeloze dokter de werkelijke schurk een
valstrik legt waar deze argeloos inloopt.
Dan blijkt dat de achtergrond van het
mysterie gevormd wordt door de praktijken
van een internationale bende die de han
del in verdovende middelen als middel
van bestaan heeft gekozen. De arts moet
tot zijn schade ondervinden dat zelfs zijn
beste vrienden niet te vertrouwen zijn,
maar het lieve meisje dat door dik en
dun van zijn onschuld overtuigd bleef,
zorgt voor een troostrijk eind.
Als het bloed kookt
(Cinema P a 1 a c e). Minder een film,
waarin de stenen van de kook raken door
de liefdesperikelen, welke ze te verwerken
krijgen, dan een in avonturiersvorm ge
houden schildering van Amerikaanse sol
daten in de jungle, strijdend tegen de Ja
panners en Chineze bandieten. Een be
proefde cocktail van heldenlyriek, liefde
op het eerste gezicht en de spanningen
daartussen.
Totale oorlog
(Frans Hals). Men moet even wennen
aan de gedachte, dat er sinds de tweede
wereldoorlog een generatie is opgegroeid,
die de verschrikkingen van het moderne
wapengeweld nuoit van nabij heeft mee
gemaakt. Om blijkbaar deze onkundigen
de gruwelijke feiten voor te houden is uit
authentieke opnamen een dossier samen
gesteld van de menselijke methoden tot
Advertentie
1
•4r Concertgebouw
HAARLEM
meubelfabriek
Tel. 24 81 61, Amsterdam
AFDELING NEDERLANDSE
VERENIGING VAN HUISVROUWEN
In Hoofddorp is een comité van actie
gevormd om te komen tot d? oprichting
van een plaatselijke afdeling van de' Ne
derlandse Vereniging van Huisvrouwen.
Het comité heeft voor dinsdagavond 13
september een oprichtingsvergadering uit
geschreven die in hotel „De Landbouw"
gehouden wordt. Een adviseuse-propagan
diste van de landelijke organisatie zal hier
het woord voeren.
De Ned. Ver. van Huisvrouwen telt 145
afdelingen met totaal 36.000 leden. Het doel
van de organisatie, waarvan de Koningin
beschermvrouwe is, is velerlei. Onder
meer wordt beoogd de Nederlandse huis
vrouw bijstand te verlenen bij haar taak
in huishouden en gezin. De vereniging
kiest geen partij op politiek of godsdien
stig gebied. Zij heeft een eigen maand
blad en beheert het z.g. „Jacobafonds".
dat wordt gevormd door vrijwillige bij
dragen van de leden met het doel steun
te verlenen bij financiële moeilijkheden,
ontstaan door ziekte in het gezin. Per af
deling worden lezingen en cursussen geor
ganiseerd op huishoudelijk en cultureel ge
bied. Ook belegt men contactbijeenkom
sten, excursies en vergaderingen.
vernietiging. Is zo'n document in zichzelf
een aanklacht, het blijft een delicate vraag
of men er wijzer of beter van wordt, wan
neer men met deze totale oorlog op het
witte doek wordt geconfronteerd. Wij stel
len ons voor op deze aangelegenheid in een
uitvoeriger beschouwing terug te komen.
Straaljargers in de aanval
(R o x y) Even tot maandag zijn
het de luchtruiters, die het witte doek be
zetten en zij galopperen in tomeloze vaart
door de wolkenvelden om een fatasierijk
gegeven met hun beklemmende actualiteit
op te sieren. Het ontbreekt ook deze on
getemde kerels niet aan durf en moed.
Spannend is het allemaal wel. Van een
heel ander slag zijn de lieden, die we
daarna - tegenkomen in „Parasieten dei-
samenleving". Een soort spiegel van mo
derne oppervlakkigheid, die je leeg en
doelloos laat rondlopen tot je ogen open
gaan en je.inziet dat er toch waarachtig
nog wel wat anders op de wereld is om
je over op te winden.
Hirosjima, mon amour
(Studio) Het lot van de mens en zijn
bestemming krijgen een bitter reliëf tegen
de achtergrond van Hirosjima, verwoest
door de eerste atoombom, weer opgebouwd
voor watOm dat te berijpen dringt
men door tot het naakte besef van ons zijn
op deze wereld, geleid door deze schok
kende film.
De koe en de gevangene
(Minerva) Een sublieme film, vol
ironie en leedvermaak met Fernandel als
het tragi-komisch middelpunt. Men kan
er de avondvoorstellingen van dit week
end best mee doorkomen. Voor de teeners
zijn de matinees ook woensdag waar
in „Teenager Melodie" draait. Maandag
en dinsdagavond „Getuige a charge",
waarin Charles Laughton de alles over
heersende en imponerende solo-ftartij ver
vult. Woensdag en donderdag „Zo lang er
mensen zijn".
„Strafbataljon 999"
(L i d o). In zijn laatste oorlogsroman
„Strafbataljon 999" schildert de Duitse
auteur Heinz Konsalek in schrille kleuren
het lot van de Duitse mannen, die in de
tweede wereldoorlog wegens een klein ver
grijp tegen Hitiers kadaverdiscipline ver
wezen werden naar de beruchte strafcom
pagnieën, vanwaar bijna niemand ooit
terugkeerd. In de filmversie van deze ro
man, onder regie van Harold Philipp, wor
den de gruwzame belevenissen van deze
„legioens der gedoemden" zonder enige
restrictie uitgebeeld, gepersonifieerd in
vier figuren: een overste, die tot straf-
dienst veroordeeld is omdat hij een bevel
om zijn eenheid op te offeren genegeerd
heeft, een arts die zichzelf onttrokken zou
hebben aan de militaire dienst, een gede
serteerde boer en een beroepsmisdadiger
De sadistische vernederingen en martelin
gen, die dit viertal in het strafbataljon te
doorstaan krijgt voordat het, met honder
den lotgenoten, als kanonnen voer wordt
geliquideerd, worden tot in de afschuwe
lijkste details uitgesponnen zonder dat daar
iets van 'n opbouwende tendens tegenover
staat. In het begin bespeurt men nog iets
van diepere psychologische spanningen en
conflicten tussen de verschillende figuren,
van eerlijk afstandnemen ook, maar al heel
gauw ontaardt dat allemaal in een cliché-
sensatieverhaaltje, waarin verwarde, bloe
derige slagveldscènes en valse heroïek de
boventoon vot-ren Bepaalde filmische
kwaliteiten buiten beschouwing gelaten,
overtuigt „Strafbataljon 999" vrijwel ner
gens. Zeker met van zijn pretentie, een
pleidooi tegen de oorlog en tegen de totali
taire staat te zijn.
Een ambulanceauto, die gisteren over
de Zijlvest in Haarlem in de richting van
de Kinderhuisvest reed, is door een per
sonenauto die geen voorrang zou hebben
verleend aangereden.
In de ambulancewagen zaten een man
en een vrouw, die beiden werden gewond.
De man werd met een elleboogfractuur
naar het ziekenhuis St. Johannes de Deo
gebracht. De vrouw, die met haar hoofd
tegen een ijzeren stang kwam, werd met
een hersenschudding naar de Mariastich-
ting vervoerd.
De personenwagen werd bestuurd door
een 47-jarige inwoonster uit Santpoort.
Advertentie
Advertentie
ALLÉÉN GEBRUIKVAN ROOMBOTER!
J
