j-«z,7-«Hnnr omQ 1 inrrh rrn tssz&ïïztsxxs. UNO-troepen redden Loemoemba van woede zijner militairen Koning Boudewijn verloofd Chief Whip OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Moboetoe laat leger het parlementsgebouw bezetten HET WEER Minister Luns weer op pad voor landingsrecht in Los Angeles HEINKEL let de Spaanse prinses Fabiofa de Mora y Aragon J. J. VAN KOOTEN Moboetoe: orde op zaken in Kongo? 75e JAARGANG No 59 VRIJDAG 16 SEPTEMBER 1960 305e JAARGANG No 212 in de etalages van Vogelzang In de krant van heden: Ambtenarenstaking in Japan TRESLONG ^7^~ STUURMAJL& COHEN Fa. FLINTERIVBAN Het woord is aan... Voor het tref jen Perschef geeft het op Iets koeler Aan het strand op kdert Hp! kantoor Haarlem-N. Soendapïein, Tel. 57755 Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Directie, Redactie, Administratie Grote Hout- TT i li 1 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Drukken] Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- Jj^ JL JL i JL JL Huil' ^wIL JL fr «n f ft 15. Losse nrs. 12 et. Postcriro 273107. fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107, t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. HaarL Crt Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije briel Laserie, zou hiervoor ongeveer zes tigduizend Belgische franks op zak gehad hebben. Hij verklaarde voorts, dat hij de man zou opsluiten, die gezegd had dat hij gearresteerd was. Die man was de perschef van de pre mier, Serge Michel, die intussen zijn af treden bekend heeft gemaakt. In een com muniqué zei hij, dat hij tot zijn besluit was gekomen wegens „de verwarring in de politieke toestand". Het werd hem hier door moeilijk zijn taak naar behoren te vervullen „zonder partijdig te worden".. Michel zei dat..hij zich weer ter beschik king had gesteld van zijn regering,- „de voorlopige Algerijnse regering in balling schap". In Elizabetbstad, hoofdstad van de afge scheiden provincie Katanga, is inmiddels bevestigd dat 300 Kongolese soldaten van Loemoemba blijkbaar onbekend met wat zich in de centrale hoofdstad afspeelt, het noordelijke deel van Katanga waren bin nengetrokken. Het was nog niet bekend of zij reeds in schermutselingen gewikkeld waren ge weest met de strijdkrachten van premier Tsjombe. Advertentie de behaaglijk warme BLOUSES in VIYELLA en MELANETTA. U bent er apart mee. Ze maken jong. Sportief is de snit, verfijnd de kleu ren. Wasecht, kleurecht, krimpvrij. Met 3/4 en lange mouw. Van 39.75 tot 24.50 Grote Houtstraat t.o. Anegang pag. Weerrapporten 1, 2 Uit liet binnenland2, 13 Van Dag tot Dag3 Op de Praatstoel 3 Buitenlands nieuws 3, 4 Van Mensen en Dingen5 Uit stad en omgeving5, 7 Agenda van Haarlem en IJmond 7 Uitgaan in Haarlem11 FilmU Kunst 11 Op en om het Binnenhof13 Kerkelijk Leven13 Garcia de Leon13 Feuilleton 15 Horen en Zien 15 Boekenhoekje 15 Beeldverhalen 15 Economisch nieuws17 Beurs 17 Effecten en Geldmarkt 17 Scheepsberichten 17 Sport 19 Dit nummer bestaat uit twintig pagina's De Nederlandse minister van Buiten landse Zaken, mr. J. M. A. H. Luns, is gis teren per vliegtuig uit New York in Wash ington aangekomen voor besprekingen met het Amerikaanse ministerie van Buiten landse Zaken. Bij zijn aankomst verklaarde mini: ter Luns dat hij bij de Amerikaanse regering zou aandringen op het volgen van een krachtig en eendrachtig westers beleid in de algemene vergadering van de Verenigde Naties. Deze aangelegenheid, alsook kwes ties van internationaal en Nederlands- Amerikaans belang, zou hij opnemen met verscheidene functionarissen van het mi nisterie. Minister Luns zal ook de kwestie van de Nederlands-Amerikaanse luchtvaart onderhandelingen ter sprake brengen, waarschijnlijk bij onderminister Dillon. De Nederlandse ambassadeur heeft reeds kort geleden deze kwestie bij Dillon aangeroerd en minister Luns zelf heeft in eerdere be sprekingen met de onderminister eveneens de wensen van de K.L.M. en de Neder landse regering inzake een luchtlijn op Los Angeles aangeroerd. Minister Luns was bij zijn aankomst op het vliegveld begroet door de Nederlandse ambassadeur, dr. J. A. van Royen en door de Amerikaanse ambassadeur in Neder land, de heer Philip Young. Minister Luns begon zijn officiële be zoeken op het ministerie van Buitenlandse Zaken, waar hij een bespreking had met de onderminister voor internationale organi saties, Francis O. Wilcox, 's Middags sprak hij met de onderminister voor Europese Zaken, Foy Kohier, en de onderminister voor zaken van het Verre Oosten, J. Gra ham Parsons. Na afloop verklaarde mr. Luns dat hij in het Amerikaanse ministerie van Buiten landse Zaken gesproken had over de Ne derlandse opvattingen t.a.v. de N.A.V.O., over cïe voorstellen van de Franse presi dent De Gaulle voor Europese solidariteit en over de problemen van de Pacific en het Verre Oosten. Toen journalisten hem vroegen of ook Indonesië en Nederlands Nieuw-Guinea ter sprake waren gekomen, antwoordde mr. Lunst dat hij alle kwesties van belang in het gebied van het Verre Oosten had be sproken. Toen de minister werd gevraagd com mentaar te geven op de ideeën van De Gaulle wat de N.A.V.O. betreft, was het antwoord: „In mijn land zien wij de N.A.V.O. als het voornaamste element in de collectieve verdediging. De oiganisatie is ook belangrijk wat betreft alle politieke en economische aangelegenheden die met de verdediging van Europa samenhangen" De Gaulle's voorstellen Aan onderminister Kohier had hij mee gedeeld dat Nederland geen economische splitsing wenste te zien in Europa tussen de Euromarkt en de kleine vrijhandelszone. Hij hoopte dat wat betrof een bevredigen de oplossing zou worden gevonden Kohier vernam van mr. Luns dat de zes ministers van Buitenlandse Zaken van de Euromarkt op 30 en 31 oktober onder voorzitterschap van mr. Luns zouden samenkomen in Pa rijs, om te praten over de voorstellen van De Gaulle voor een grotere Europese soli dariteit. Mr. Luns zei dat die voorstellen nog slechts schematisch waren. Hij ver- Advertentie BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL., 13439 LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL. 223596 SUÈDE DAMES- EN HERENJASJES wachtte dat ze zouden zijn afgerond tegen de tijd dat de ministers elkaar zouden ont moeten in Parijs. Minister Luns herinnerde er aan dat de eerste-ministers en ministers van Buitenlandse Zaken van de Euromarkt reeds een bezoek aan De Gaulle hadden gebracht om diens plannen te vernemen. Mr. Luns wees er in dit verband op. dat Engeland in politiek opzicht als een deel van Europa moest worden beschouwd. (UPI) TOKIO (AFP'Reuter). Achthonderd duizend ambtenaren in zeshonderd Japanse plaatsen hebben donderdagochtend twee uur gestaakt om aan eisen voor een hoger salaris kracht bij te zetten. Advertentie CAFE-RESTAURANT Hillegom 02520-5347' ONBEPERKT KIP ETEN! f 6.-p.p. elke avond diner-dansant Advertentie KOFFERS TASSEN ByOUX BARTELJORISSTR. 16 HAARLEM Damestassen, !n de nieuwste modekleuren Advertentie Excl. GOUDEN DAMESHORLOGES IUWELIERS - Houtplein 15 - HORLOGERS Advertentie Hoofddealer voor Haarlem en omstr.: VOOR DEMONSTRATIE TELEFOON 42212 BENTVELD Advertentie Met een bent u het beste af HOUTPLEIN 18-20 - TELEF. 16615- 12000 Shakespeare: Het is heerlijk, de krachten van een reus te bezittendoch het is tiranniek, ze te gebruiken als een reus. Er wordt hard gewerkt in de grote zaal van de Assemblee in het ZJNO- gebouw in Nzw York, om alles in orde te hebben, als dinsdag de vijftiende herfstbijeenkomst begint. Aangezien er vijftien nieuwe leden van de UNO toegetreden zijn, moet de accommodatie van de zaai belangrijk uitgebreid worden. BRUSSEL (UPI) De Belgische eerste- minister professor Eyskens heeft vanmor gen in een speciale radiotoespraak bekend gemaakt dat koning Boudewijn van België zich heeft verloofd met de Spaanse prinses Fabiola de M «ra y Aragon. (ANP) Dona Fabiola de Mora y Ara gon is een dochter van wijlen Don Gonzalo de Mora y Fernandez, graaf van Mora, markies de Casa Riera, en van Dona Bianca van Aragon. De koninklijke verloofde stamt af van de koninklijke huizen van Aragon en Na- varra. De eerste minister maakte bekend dat de bekendmaking van de verloving aanvankelijk drie weken eerder zou ge schieden, maar op wens van de koning tot vandaag was uitgesteld. (Vervolg op pag. 1) LEOPOLDSTAD (Reuter/AFP/UPI) Ofschoon waarnemers in Leo- poldstad zich ervoor hoeden verwachtingen uit te spreken voor langere tijd dan een uur, zijn er toch twee opmerkelijke verschijnselen in de situatie: kolonel Moboetoe hééft macht, want Kongolese militairen deden vanmorgen wat hij aankondigde zij bezetten het parlementsgebouw en lieten er niemand meer binnen. En Loemoemba heeft blijkbaar aanzienlijk in macht ingeboet, want hij heeft gisteren de bescherming van de door hem zo vaak gesmade UNO-troepen in moeten roepen tegenover woedende militairen die hem in het kamp Leopold II ernstig in 't nauw brachten. Ghanese militairen, die hem met 'n vrachtauto afvoerden moesten gevechten van man tegen man leveren om Loemoemba aan de wraak van een aantal Baloeba-militairen uit Kasai te doen ontkomen. Bij het wegrijden werd hem zijn overhemd van het lijf gescheurd. Waar de UNO-militairen Loe moemba heen hebben gebracht is nog niet duidelijk. Volgens geruchten vertoeft hij in zijn woning onder huisarrest. Zijn perssecretaris Serge Michel, die gisteren het bericht van de arrestatie van Moboeto verspreidde, heeft zijn baan maar op gegeven. En president Kasavoeboe is boos op de UNO-troepen, omdat zij Loemoemba hebben gevrijwaard van „arrestatie door Kongolese troepen". LEOPOLDSTAD (UPI) Gewapende Kongolese soldaten hebben vanochtend het parlementsgebouw te Leopoldstad omsin geld en parlementsleden, die er versche nen, verboden het gebouw binnen te gaan. De parlementsleden, die geen toegang kre gen tot de vergaderzaal verzamelden zich in het park tegenover het gebouw en be gonnen daar te redetwisten. Enkelen zei den, dat de zitting, waarvoor zij gekomen waren, door president Kasavoeboe bijeen geroepen was, anderen verklaarden dat het parlement het rapport moest behande len van de commissie die een vergelijk tot stand moest brengen tussen Loemoem ba en Kasavoeboe. De aanhangers van Loemoemba hoopten in het parlement artikel 22 van de funda mentele wet zodanig te wijzigen, dat de bevoegdheid tot het aanstellen en ontslaan van premiers en het bijeenroepen van ge zamenlijke vergaderingen van beide Ka mers van de volksvertegenwoordiging, niet langer uitsluitend bij de president berus ten. Loemoemba werd donderdagavond schie lijk weggevoerd uit het Leopold-IÏ-Ieger- kamp, waar hij de hele dag onder be scherming van de UNO verblijf gehouden had. De Kongolese stafchef, kolonel Jo seph Moboetoe, die woensdag de politici tot het einde van het jaar uitschakelde, zei donderdagavond dat Loemoemba huis arrest zou krijgen. In een telegram aan de secretaris-gene raal van de UNO Dag Hammarskjoeld, zei Kasavoeboe dat Loemoemba door het Kon golese leger was gearresteerd op basis van een bevel tot in hechtenisneming van de procureur-generaal, maar dat de troe pen van de UNO verhinderden, dat de beschuldigde Loemoemba voor de magis tratuur kon worden gebracht. Kasavoeboe noemde dit „inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van Kongo." Daarvoor had de premier opnieuw ge probeerd door zijn knappe woordenspel de soldaten die het op zijn leven gemunt hadden, tot andere gedachten te brengen. Zijn oratorisch talent baatte hem ditmaal niet en de Ghanese UNO-soldaten en Kon golese gendarmerie moesten Loemoemba tegen opgewonden Balcebasoldaten be schermen. Ghanese officieren zeiden, dat Kongole se soldaten tweemaal getracht hadden de kantine, waarin Loemoemba vei'blijf hield, binnen te dringen. De eerste keer ver scheen er een soldaat, die kennelijk een vijand van Loemoemba was, voor de kan tine. Hij trok een granaat uit zijn gordel maar vóór hij er iets mee kon doen had den andere Kongolese soldaten zich al op hem geworpen. Later verscheen er een Kongolese sol daat met een stengun. Op een gegeven ogenblik richtte deze de stengun op de deur. Hij dacht dat Loemoemba naar bui ten kwam. Hij werd door een Ghanese kolonel ontwapend. Loemoemba vertoefde woensdagnacht in het huis van generaal Loendoela in het kamp Leopold. Deze zelf was voor zijn lijfsbehoud in de wasserij van de kantine opgesloten door de Franse chef van deze wasserij. Ook stafchef Moboetoe was donderdag in kamp Leopold. De vrachtauto, waarin de premier tenslotte werd afgevoerd, was omringd van Baloebasoldaten, die Loe moemba naar het leven stonden. Terwijl de soldaten probeerden de Baloeba terug te houden, werd de premier in de laad bak gewerkt. Een man zag kans hem met een broekriem een klap te geven, een tweede trok hem gedeeltelijk het over hemd van het lijf. Toen de wagen snel op trok hield Loemoemba zich aan de overkap ping vast. De grootste bedreiging voor Loemoemba en generaal Loendoela, die over al zijn leden trilde, kwam van de pas aangeko men Baloeba-militairen uit Kasai. „Wij zijn allemaal Baloeba's" zei er een, „wij zijn hier vier dagen geleden uit Bakwan- ga in Kasai naar toegebracht, zodat hij vrij spel zou hebben om onze gezinnen uit te moorden. Hij heeft onze provincie ten gronde gericht en vrouwen en kinderen laten ombrengen". LEOPOLDSTAD (UPI) Kolonel Jo seph Moboetoe, de Kongolese bevelheb ber van het leger, die woensdagmorgen de „neutralisering" van de regering aan kondigde, werd vroeger altijd beschouwd als een van premier Loemoemba's vurig ste aanhangers. Verwachting tot morgenavond: Half tot zwaarbewolkt met enkele regenbuien. Overwegend matige wind, in hoofdzaak tus sen zuidoost en zuidwest. Iets lagere temperaturen. Volledige weerrapporten op pagina twee. Enkele opklaringen, maar ove rigens onbestendig weer met enige regen. Krachtige wind tus sen oost en noordoost. Tempera tuur ongeveer 18 gr. G. Zeewater 17 gr. G. Vooruitzichten: Een depressie trekt van België naar de Noordzee met langs de kust onbestendig weer. Deze foto geeft slechts een vage indruk van Moboetoe, zij is namelijk van grote afstand met een telelens genomen. Moboetoe is een dertigjarige veteraan uit de vroeger onder Belgisch bevel staan de force publique (weermacht). Hij is journalist geweest en leider van het Brus selse bureau van de nationale Kongolese beweging, de partij van Patrice Loemoem ba, tijdens de rondetafelconferentie welke aan de Kongolese onafhankelijkheidsver klaring vooraf is gegaan. Loemoemba had Moboetoe benoemd tot staatssecretaris van de president van de raad der eerste Kongolese regering. Toen de force publique (weermacht) in op stand kwam tegen de Belgen, benoemde de premier Moboetoe tot kolonel en stelde hem aan als chef staf van het leger, waar in hij tot de vorige dag als gewoon sol daat had gediend. Moboetoe dankt thans zijn functie van opperbevelhebber aan de tegen-premier Ileo, wiens regering hij vervolgens even als die van Loemoemba heeft „geneutra liseerd". Ileo had hem benoemd tot hoofd van de force publique ter vervanging van Victor Loendoela, die samenspande met de Kongolese premier Loemoemba en hem na zijn arrestatie vrijliet. Moboetoe daar entegen staat achter de gebeurtenissen van het vorig weekend, toen een groot aantal leden van het Kongolese leger de wapens had neergelegd. De lange, slanke, brildragende Moboe toe, heeft gedurende zijn diensttijd bij de force publique cursussen gevolgd aan de school van dit onderdeel, waar men men- Moboetoe beschuldigde Loemoemba van een poging tot omkoperij van soldaten om hem te doen arresteren. De chef van het protocol van Loemoemba's regering Ga- Advertentie 20 STUKS F 1- sen opleidt voor secretaris, boekhouder en typist. Nadat hij in Loeloeaburg zijn opleiding had voltooid diende hij de rest van zijn zevenjarige militaire loopbaan uit als schrijver-I bij de afdeling „operaties" op het hoofdkwartier van zijn onderdeel te Leopoldstad. Hij heeft gedurende een jaar voor de Belgische regeringsvoorlichting in Kongo gewerkt.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1960 | | pagina 1