j-«z,7-«Hnnr omQ 1 inrrh rrn tssz&ïïztsxxs.
UNO-troepen redden Loemoemba
van woede zijner militairen
Koning Boudewijn
verloofd
Chief
Whip
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Moboetoe laat leger het
parlementsgebouw bezetten
HET WEER
Minister Luns weer op pad voor
landingsrecht in Los Angeles
HEINKEL
let de Spaanse prinses
Fabiofa de Mora y Aragon
J. J. VAN KOOTEN
Moboetoe: orde op
zaken in Kongo?
75e JAARGANG No 59 VRIJDAG 16 SEPTEMBER 1960 305e JAARGANG No 212
in de etalages
van Vogelzang
In de krant van heden:
Ambtenarenstaking in
Japan
TRESLONG
^7^~
STUURMAJL& COHEN
Fa. FLINTERIVBAN
Het woord is aan...
Voor het tref jen
Perschef geeft het op
Iets koeler
Aan het strand
op kdert
Hp!
kantoor Haarlem-N. Soendapïein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Directie, Redactie, Administratie Grote Hout- TT i li 1 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Drukken] Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- Jj^ JL JL i JL JL Huil' ^wIL JL fr «n f ft 15. Losse nrs. 12 et. Postcriro 273107.
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. HaarL Crt
Directie:
P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
briel Laserie, zou hiervoor ongeveer zes
tigduizend Belgische franks op zak gehad
hebben. Hij verklaarde voorts, dat hij de
man zou opsluiten, die gezegd had dat hij
gearresteerd was.
Die man was de perschef van de pre
mier, Serge Michel, die intussen zijn af
treden bekend heeft gemaakt. In een com
muniqué zei hij, dat hij tot zijn besluit
was gekomen wegens „de verwarring in
de politieke toestand". Het werd hem hier
door moeilijk zijn taak naar behoren te
vervullen „zonder partijdig te worden"..
Michel zei dat..hij zich weer ter beschik
king had gesteld van zijn regering,- „de
voorlopige Algerijnse regering in balling
schap".
In Elizabetbstad, hoofdstad van de afge
scheiden provincie Katanga, is inmiddels
bevestigd dat 300 Kongolese soldaten van
Loemoemba blijkbaar onbekend met wat
zich in de centrale hoofdstad afspeelt, het
noordelijke deel van Katanga waren bin
nengetrokken.
Het was nog niet bekend of zij reeds in
schermutselingen gewikkeld waren ge
weest met de strijdkrachten van premier
Tsjombe.
Advertentie
de behaaglijk warme
BLOUSES in VIYELLA
en MELANETTA. U
bent er apart mee. Ze
maken jong. Sportief is
de snit, verfijnd de kleu
ren. Wasecht, kleurecht,
krimpvrij. Met 3/4 en
lange mouw. Van 39.75
tot 24.50
Grote Houtstraat t.o. Anegang
pag.
Weerrapporten 1, 2
Uit liet binnenland2, 13
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel 3
Buitenlands nieuws 3, 4
Van Mensen en Dingen5
Uit stad en omgeving5, 7
Agenda van Haarlem en IJmond 7
Uitgaan in Haarlem11
FilmU
Kunst 11
Op en om het Binnenhof13
Kerkelijk Leven13
Garcia de Leon13
Feuilleton 15
Horen en Zien 15
Boekenhoekje 15
Beeldverhalen 15
Economisch nieuws17
Beurs 17
Effecten en Geldmarkt 17
Scheepsberichten 17
Sport 19
Dit nummer bestaat uit
twintig pagina's
De Nederlandse minister van Buiten
landse Zaken, mr. J. M. A. H. Luns, is gis
teren per vliegtuig uit New York in Wash
ington aangekomen voor besprekingen met
het Amerikaanse ministerie van Buiten
landse Zaken.
Bij zijn aankomst verklaarde mini: ter
Luns dat hij bij de Amerikaanse regering
zou aandringen op het volgen van een
krachtig en eendrachtig westers beleid in
de algemene vergadering van de Verenigde
Naties. Deze aangelegenheid, alsook kwes
ties van internationaal en Nederlands-
Amerikaans belang, zou hij opnemen met
verscheidene functionarissen van het mi
nisterie.
Minister Luns zal ook de kwestie van
de Nederlands-Amerikaanse luchtvaart
onderhandelingen ter sprake brengen,
waarschijnlijk bij onderminister Dillon. De
Nederlandse ambassadeur heeft reeds kort
geleden deze kwestie bij Dillon aangeroerd
en minister Luns zelf heeft in eerdere be
sprekingen met de onderminister eveneens
de wensen van de K.L.M. en de Neder
landse regering inzake een luchtlijn op Los
Angeles aangeroerd.
Minister Luns was bij zijn aankomst op
het vliegveld begroet door de Nederlandse
ambassadeur, dr. J. A. van Royen en door
de Amerikaanse ambassadeur in Neder
land, de heer Philip Young.
Minister Luns begon zijn officiële be
zoeken op het ministerie van Buitenlandse
Zaken, waar hij een bespreking had met de
onderminister voor internationale organi
saties, Francis O. Wilcox, 's Middags sprak
hij met de onderminister voor Europese
Zaken, Foy Kohier, en de onderminister
voor zaken van het Verre Oosten, J. Gra
ham Parsons.
Na afloop verklaarde mr. Luns dat hij
in het Amerikaanse ministerie van Buiten
landse Zaken gesproken had over de Ne
derlandse opvattingen t.a.v. de N.A.V.O.,
over cïe voorstellen van de Franse presi
dent De Gaulle voor Europese solidariteit
en over de problemen van de Pacific en
het Verre Oosten.
Toen journalisten hem vroegen of ook
Indonesië en Nederlands Nieuw-Guinea ter
sprake waren gekomen, antwoordde mr.
Lunst dat hij alle kwesties van belang in
het gebied van het Verre Oosten had be
sproken.
Toen de minister werd gevraagd com
mentaar te geven op de ideeën van De
Gaulle wat de N.A.V.O. betreft, was het
antwoord: „In mijn land zien wij de
N.A.V.O. als het voornaamste element in
de collectieve verdediging. De oiganisatie
is ook belangrijk wat betreft alle politieke
en economische aangelegenheden die met
de verdediging van Europa samenhangen"
De Gaulle's voorstellen
Aan onderminister Kohier had hij mee
gedeeld dat Nederland geen economische
splitsing wenste te zien in Europa tussen
de Euromarkt en de kleine vrijhandelszone.
Hij hoopte dat wat betrof een bevredigen
de oplossing zou worden gevonden Kohier
vernam van mr. Luns dat de zes ministers
van Buitenlandse Zaken van de Euromarkt
op 30 en 31 oktober onder voorzitterschap
van mr. Luns zouden samenkomen in Pa
rijs, om te praten over de voorstellen van
De Gaulle voor een grotere Europese soli
dariteit. Mr. Luns zei dat die voorstellen
nog slechts schematisch waren. Hij ver-
Advertentie
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL., 13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL. 223596
SUÈDE DAMES- EN HERENJASJES
wachtte dat ze zouden zijn afgerond tegen
de tijd dat de ministers elkaar zouden ont
moeten in Parijs. Minister Luns herinnerde
er aan dat de eerste-ministers en ministers
van Buitenlandse Zaken van de Euromarkt
reeds een bezoek aan De Gaulle hadden
gebracht om diens plannen te vernemen.
Mr. Luns wees er in dit verband op. dat
Engeland in politiek opzicht als een deel
van Europa moest worden beschouwd.
(UPI)
TOKIO (AFP'Reuter). Achthonderd
duizend ambtenaren in zeshonderd Japanse
plaatsen hebben donderdagochtend twee
uur gestaakt om aan eisen voor een hoger
salaris kracht bij te zetten.
Advertentie
CAFE-RESTAURANT
Hillegom 02520-5347'
ONBEPERKT
KIP ETEN!
f 6.-p.p.
elke avond diner-dansant
Advertentie
KOFFERS
TASSEN ByOUX
BARTELJORISSTR. 16 HAARLEM
Damestassen, !n de nieuwste modekleuren
Advertentie
Excl. GOUDEN DAMESHORLOGES
IUWELIERS - Houtplein 15 - HORLOGERS
Advertentie
Hoofddealer voor Haarlem en omstr.:
VOOR DEMONSTRATIE
TELEFOON 42212 BENTVELD
Advertentie
Met een
bent u het beste af
HOUTPLEIN 18-20 - TELEF. 16615- 12000
Shakespeare:
Het is heerlijk, de krachten van een
reus te bezittendoch het is tiranniek,
ze te gebruiken als een reus.
Er wordt hard gewerkt in de grote
zaal van de Assemblee in het ZJNO-
gebouw in Nzw York, om alles in orde
te hebben, als dinsdag de vijftiende
herfstbijeenkomst begint. Aangezien er
vijftien nieuwe leden van de UNO
toegetreden zijn, moet de accommodatie
van de zaai belangrijk uitgebreid
worden.
BRUSSEL (UPI) De Belgische eerste-
minister professor Eyskens heeft vanmor
gen in een speciale radiotoespraak bekend
gemaakt dat koning Boudewijn van België
zich heeft verloofd met de Spaanse prinses
Fabiola de M «ra y Aragon.
(ANP) Dona Fabiola de Mora y Ara
gon is een dochter van wijlen Don Gonzalo
de Mora y Fernandez, graaf van Mora,
markies de Casa Riera, en van Dona
Bianca van Aragon.
De koninklijke verloofde stamt af van de
koninklijke huizen van Aragon en Na-
varra. De eerste minister maakte bekend
dat de bekendmaking van de verloving
aanvankelijk drie weken eerder zou ge
schieden, maar op wens van de koning
tot vandaag was uitgesteld.
(Vervolg op pag. 1)
LEOPOLDSTAD (Reuter/AFP/UPI) Ofschoon waarnemers in Leo-
poldstad zich ervoor hoeden verwachtingen uit te spreken voor langere tijd dan
een uur, zijn er toch twee opmerkelijke verschijnselen in de situatie: kolonel
Moboetoe hééft macht, want Kongolese militairen deden vanmorgen wat hij
aankondigde zij bezetten het parlementsgebouw en lieten er niemand meer
binnen. En Loemoemba heeft blijkbaar aanzienlijk in macht ingeboet, want hij
heeft gisteren de bescherming van de door hem zo vaak gesmade UNO-troepen
in moeten roepen tegenover woedende militairen die hem in het kamp Leopold II
ernstig in 't nauw brachten. Ghanese militairen, die hem met 'n vrachtauto afvoerden
moesten gevechten van man tegen man leveren om Loemoemba aan de wraak
van een aantal Baloeba-militairen uit Kasai te doen ontkomen. Bij het wegrijden
werd hem zijn overhemd van het lijf gescheurd. Waar de UNO-militairen Loe
moemba heen hebben gebracht is nog niet duidelijk. Volgens geruchten vertoeft
hij in zijn woning onder huisarrest. Zijn perssecretaris Serge Michel, die gisteren
het bericht van de arrestatie van Moboeto verspreidde, heeft zijn baan maar op
gegeven. En president Kasavoeboe is boos op de UNO-troepen, omdat zij
Loemoemba hebben gevrijwaard van „arrestatie door Kongolese troepen".
LEOPOLDSTAD (UPI) Gewapende
Kongolese soldaten hebben vanochtend het
parlementsgebouw te Leopoldstad omsin
geld en parlementsleden, die er versche
nen, verboden het gebouw binnen te gaan.
De parlementsleden, die geen toegang kre
gen tot de vergaderzaal verzamelden zich
in het park tegenover het gebouw en be
gonnen daar te redetwisten. Enkelen zei
den, dat de zitting, waarvoor zij gekomen
waren, door president Kasavoeboe bijeen
geroepen was, anderen verklaarden dat
het parlement het rapport moest behande
len van de commissie die een vergelijk
tot stand moest brengen tussen Loemoem
ba en Kasavoeboe.
De aanhangers van Loemoemba hoopten
in het parlement artikel 22 van de funda
mentele wet zodanig te wijzigen, dat de
bevoegdheid tot het aanstellen en ontslaan
van premiers en het bijeenroepen van ge
zamenlijke vergaderingen van beide Ka
mers van de volksvertegenwoordiging, niet
langer uitsluitend bij de president berus
ten.
Loemoemba werd donderdagavond schie
lijk weggevoerd uit het Leopold-IÏ-Ieger-
kamp, waar hij de hele dag onder be
scherming van de UNO verblijf gehouden
had. De Kongolese stafchef, kolonel Jo
seph Moboetoe, die woensdag de politici
tot het einde van het jaar uitschakelde,
zei donderdagavond dat Loemoemba huis
arrest zou krijgen.
In een telegram aan de secretaris-gene
raal van de UNO Dag Hammarskjoeld, zei
Kasavoeboe dat Loemoemba door het Kon
golese leger was gearresteerd op basis
van een bevel tot in hechtenisneming van
de procureur-generaal, maar dat de troe
pen van de UNO verhinderden, dat de
beschuldigde Loemoemba voor de magis
tratuur kon worden gebracht. Kasavoeboe
noemde dit „inmenging in de binnenlandse
aangelegenheden van Kongo."
Daarvoor had de premier opnieuw ge
probeerd door zijn knappe woordenspel de
soldaten die het op zijn leven gemunt
hadden, tot andere gedachten te brengen.
Zijn oratorisch talent baatte hem ditmaal
niet en de Ghanese UNO-soldaten en Kon
golese gendarmerie moesten Loemoemba
tegen opgewonden Balcebasoldaten be
schermen.
Ghanese officieren zeiden, dat Kongole
se soldaten tweemaal getracht hadden de
kantine, waarin Loemoemba vei'blijf hield,
binnen te dringen. De eerste keer ver
scheen er een soldaat, die kennelijk een
vijand van Loemoemba was, voor de kan
tine. Hij trok een granaat uit zijn gordel
maar vóór hij er iets mee kon doen had
den andere Kongolese soldaten zich al op
hem geworpen.
Later verscheen er een Kongolese sol
daat met een stengun. Op een gegeven
ogenblik richtte deze de stengun op de
deur. Hij dacht dat Loemoemba naar bui
ten kwam. Hij werd door een Ghanese
kolonel ontwapend.
Loemoemba vertoefde woensdagnacht
in het huis van generaal Loendoela in het
kamp Leopold. Deze zelf was voor zijn
lijfsbehoud in de wasserij van de kantine
opgesloten door de Franse chef van deze
wasserij.
Ook stafchef Moboetoe was donderdag
in kamp Leopold. De vrachtauto, waarin
de premier tenslotte werd afgevoerd, was
omringd van Baloebasoldaten, die Loe
moemba naar het leven stonden. Terwijl
de soldaten probeerden de Baloeba terug
te houden, werd de premier in de laad
bak gewerkt. Een man zag kans hem met
een broekriem een klap te geven, een
tweede trok hem gedeeltelijk het over
hemd van het lijf. Toen de wagen snel op
trok hield Loemoemba zich aan de overkap
ping vast.
De grootste bedreiging voor Loemoemba
en generaal Loendoela, die over al zijn
leden trilde, kwam van de pas aangeko
men Baloeba-militairen uit Kasai. „Wij
zijn allemaal Baloeba's" zei er een, „wij
zijn hier vier dagen geleden uit Bakwan-
ga in Kasai naar toegebracht, zodat hij
vrij spel zou hebben om onze gezinnen
uit te moorden. Hij heeft onze provincie
ten gronde gericht en vrouwen en kinderen
laten ombrengen".
LEOPOLDSTAD (UPI) Kolonel Jo
seph Moboetoe, de Kongolese bevelheb
ber van het leger, die woensdagmorgen
de „neutralisering" van de regering aan
kondigde, werd vroeger altijd beschouwd
als een van premier Loemoemba's vurig
ste aanhangers.
Verwachting tot morgenavond:
Half tot zwaarbewolkt met
enkele regenbuien. Overwegend
matige wind, in hoofdzaak tus
sen zuidoost en zuidwest. Iets
lagere temperaturen.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
Enkele opklaringen, maar ove
rigens onbestendig weer met
enige regen. Krachtige wind tus
sen oost en noordoost. Tempera
tuur ongeveer 18 gr. G. Zeewater
17 gr. G. Vooruitzichten: Een
depressie trekt van België naar
de Noordzee met langs de kust
onbestendig weer.
Deze foto geeft slechts een vage indruk
van Moboetoe, zij is namelijk van
grote afstand met een telelens genomen.
Moboetoe is een dertigjarige veteraan
uit de vroeger onder Belgisch bevel staan
de force publique (weermacht). Hij is
journalist geweest en leider van het Brus
selse bureau van de nationale Kongolese
beweging, de partij van Patrice Loemoem
ba, tijdens de rondetafelconferentie welke
aan de Kongolese onafhankelijkheidsver
klaring vooraf is gegaan.
Loemoemba had Moboetoe benoemd tot
staatssecretaris van de president van de
raad der eerste Kongolese regering. Toen
de force publique (weermacht) in op
stand kwam tegen de Belgen, benoemde
de premier Moboetoe tot kolonel en stelde
hem aan als chef staf van het leger, waar
in hij tot de vorige dag als gewoon sol
daat had gediend.
Moboetoe dankt thans zijn functie van
opperbevelhebber aan de tegen-premier
Ileo, wiens regering hij vervolgens even
als die van Loemoemba heeft „geneutra
liseerd". Ileo had hem benoemd tot hoofd
van de force publique ter vervanging van
Victor Loendoela, die samenspande met
de Kongolese premier Loemoemba en hem
na zijn arrestatie vrijliet. Moboetoe daar
entegen staat achter de gebeurtenissen
van het vorig weekend, toen een groot
aantal leden van het Kongolese leger de
wapens had neergelegd.
De lange, slanke, brildragende Moboe
toe, heeft gedurende zijn diensttijd bij de
force publique cursussen gevolgd aan de
school van dit onderdeel, waar men men-
Moboetoe beschuldigde Loemoemba van
een poging tot omkoperij van soldaten om
hem te doen arresteren. De chef van het
protocol van Loemoemba's regering Ga-
Advertentie
20 STUKS F 1-
sen opleidt voor secretaris, boekhouder
en typist. Nadat hij in Loeloeaburg zijn
opleiding had voltooid diende hij de rest
van zijn zevenjarige militaire loopbaan uit
als schrijver-I bij de afdeling „operaties"
op het hoofdkwartier van zijn onderdeel
te Leopoldstad.
Hij heeft gedurende een jaar voor de
Belgische regeringsvoorlichting in Kongo
gewerkt.