Horen en zien
Tapijten van olienootjes in Oliva
De Schaduw speelt verstoppertje
Geen godsdienstonderwijs
voor Russische jeugd
PANDA EN DE JACHT OP DE MILJOENENHOED
DE REIS VAN KOEN EN LINNIE
Naaimachine
kopen
i
Zendtijd, van N.T.S.
wordt uitgebreid
Man aangehouden die
museumstukken stal
NAAR SCHAAP LOPEN
13
AANKONDIGINGEN EN
NABESCHOUWINGEN
Sterk t.v.-spel
De radio geeft zaterdag
7 elevisieprogramma
Herlevend debat
Profdr. de Graaf bij terugkeer:
VRIJDAG 23 SEPTEMBER 1960
43. Verontwaardigd zette Joris Panda na.
„Halt!" riep hij, „geef terug die hoed!
Blijf staan oneerlijk haasje! Ge moogt me
mijn rechtmatig aandeel in het fortuin
niet ontnemen!" „Je hebt helemaal geen
rechtmatig aandeel in dat fortuin!" riep
Panda, op een andere wagon oversprin
gend, „je krijgt er dus niets van!" Getrof
fen bleef Joris even staan. „Wel foei,
zo'n hebzucht heb ik nog nimmer meege
maakt!" bracht hij er eindelijk uit, „durft
ge soms te ontkennen^ dat ik eerst deze
hoed uit handen van de vagebonden heb
gered en vervolgens vriend Palmer op
doeltreffende wijze van ons af heb gescho
ven? Geeft dat me niet het recht op een
deel van het fortuin? Schaamt ge U niet
om nu alles voor Uzelf te willen houden?"
„Nee!" antwoordde Panda, „ik wil niets
voor mezelf houden. Deze hoed is van me
neer Palmer, dus hij moet hem terug krij
gen!" „Teruggeven aan die vrek?!" riep
Joris uit, „dit gaat te ver, zo'n domme
daad gaat mijn begrip te boven! Geef te
rug die hoed! Luister naar Uw oudere
vriend en raadgever, geef terug, in ons
beider belang!" Zo roepend achtervolgde
hij Panda door het hooi, waarmee de wa
gon was volgeladen. En geen van beiden
merkte, dat de lading begon te schuiven
h'
„Hier ben ik thuis" van Clive Exton,
gespeeld door een uitstekend gekozen be
zetting, werd voor de N.C.R.V. een schot
midden in de roos: Een niet al te lang,
psychologisch niet al te gecompliceerd,
direct uit de realiteit gegrepen stuk, met
grote deskundigheid voor de T.V. gekozen
en met verbluffende eenvoud geregisseerd,
recht op het doel af, en tenslotte: vertolkt
door sterke acteurs en actrices. Dat is een
samenvatting van wat gisteravond te ge
nieten viel, inderdaad te genieten. Het mo
ge waar zijn dat de schrijver zich niet op
gewassen heeft gevoeld tegen een volko
men analyse van de gemoedsbewegingen,
die de hoofdfiguur „Pa" (Jan Lemaire
sr.) tenslotte zo gedecideerd en onvoor
waardelijk de verkeerde keus deden ma
ken hij heeft daarmee aan de andere
kant de ontoereikendheid van geestelijk
dooreengeschopte mensen getekend, die in
het uur van de ramp niet altijd helden of
genieën zijn. Natuurlijk had „Pa" bij
Jessie (een uitstekende creatie van Ijda
Andrea) moeten blijven. Maar hij deed het
niet en zijn stap in de auto van George
(John Soer op zijn best!) was zijn stap in
de afgrond, een soort zelfmoord, een
uiting van grote ontsteltenis en ontgooche
ling.
Zo gaat men met oude mensen om: de
aangrijpende figuur die Jan Lemaire op
het scherm bracht is waarschijnlijk sym
bolisch voor tal van actuele tragedie-spe
lers in het werkelijke leven. Vandaar dat
naast al het andere de keuze van dit st.uk
een staal van geraffineerde t.v.-intuïtie
mag heten, die nog niet zo vaak gedemon
streerd wordt als we zouden wensen.
Een goed verzorgd bij programma,
hoofdzakelijk in film, ging aan dit spel
voorat
Beeldschermer
'Advertentie
k«r»u-i-d«e*n cosmetica
maken Uw huid weer „kerngezond"
en stralend mooil
Hebt U moeilijkheden?
(Meeë/ers. puistjes, rimpeltjes, enzj
Profiteer don van
de unieke gelegen-
heideengrotishuid-
odvies te onlvan-
GRATIS fen*
Sfuur doze aaver
"'®.1HUIDA YSE/ 'en"e '2c,s- p°s'-
zegel voor vragen
lijst aan
EUREKA afd. cosmetica - LEIMUIDEN
HILVERSUM I. 402 m. 7.00 VARA. 10.00 VPRO.
10.20 VARA. 19.30 VPRO. 20.00-24.00 VARA.
VARA :7.00 Nieuws. 7.10 Gymn. 7.23 Gram. 8.00
Nieuws. 8.18 Gram. 8.50 Voor u en uw gezin, le
zing. 9.00 Gymn. voor de vrouw. 9.10 Gram. (Om
9.35—9.40 Waterst.). VPRO: 10.00 Samen thuis, le
zing. 10.05 Morgenwijding. VARA: 10.20 Gevar.
progr. 11.30 Viool en piano. 12.00 Lichte muziek.
12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Orgelspel. 13.00
Nieuws. 13.15 Gram. 14.15 Voor de jeugd. 14.50
Koorzang. 15.05 Lezing. 15.20 Kamerorkest. 16.05
Boekbespr. 16.25 Gram. 17.00 Jazzmuz. 17.30 Week-
journaal. 18.00 Nieuws en comm. 18.20 Pianospel.
18.30 Muziekkiosk. 19.00 Kunst act. VPRO: 19.30
Passepartout, lezing. 19.40 Christus, zijn leerlin
gen en de mensen, lezing. 19.55 Deze week, lezing.
VARA: 20 00 Nieuws. 20.05 Gevar. muz. 21.25 Soit.
comm. 21.40 Licht progr. 22.05 Sportnieuws. 22.30
Nieuws. 22.40 Zang met interviews. 23.10 Gram.
23.55—24.00 Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 7.00- 24.00 KRO.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.15 Gewijde muz. 7.30 Gram.
7.45 Morgengebed en overweging. 8.00 Nieuws. 8.18
Gram. 8.50 Voor de vrouw. 10.00 Voor de kleuters.
10.15 Chansons. 10.30 Ben je zestig? 11.00 Voor de
zieken. 11.45 Gram. 12.00 Middagklok - noodklok.
12.03 Gram. 12.30 Land- en tuinbouwrhèded12.33
Gram. 12.50 Act. 13.00 Nieuws. 13.15 Zonnewijzer.
13.20 Platennieuws. 13.30 Amateursprogr. 13.50
Voor de jeugd. 14.00 Koorzang. 14.20 Kunstkron.
14.50 Metropole-ork. en solist. 15.30 Voor de jeugd.
16.00 Gregoriaanse zang. 16.30 Instr. octet. 16.50
Gram. 17.00 Voor de jeugd. 18.00 Lichte muziek.
18.15 Journalistiek weekoverz. 18.25 Gevar. progr.
18.55 Gram. 19.00 Nieuws. 19.10 Act. 19.25 Popul.
klass. gram. 20.20 Lichtbaken, lezing. 20.30 Lichte
muz. 20.50 De knipperbol, pol. praatje. 21.00 Het
stenen hart, hoorsp. 22.25 Boekbespr. 22.30 Nws.
22.40 Samenspraak der herders, lezing (4). 23.00
Gesprekken over muziek. 23.5524.00 Nieuws.
BRUSSEL. 324 m.
12.00 Gram. 12.30 Weerbericht. 12.35 Gesproken
aperitief. 12.45 Gram. 13.00 Nieuws. 13.15 Radio
almanak. 15.00 Accordeonspel. (Om 15.1515.45
Gram.). 16.00 Gram. 16.15 Populaire liedjes. 16.45
Gram. (vervolg). 17.00 Nieuws. 17.20 Liturgische
gezangen. 17.30 Gram. 17.45 Engelse les. 18.00
Mannenkoor. 18.30 Voor de soldaten. 19.00 Nieuws.
19.40 Gram. 21.00 Gram. 21.15 Amus.muziek. 22.00
Nieuws. 22.15 Gram. 23.00 Nieuws. 23.05 Gevar.
muziek. 24.00 Einde.
VOOR VRIJDAG
NTS: 20.00 Weekoverz. VARA- 20.30 Act. progr.
20.40 Kunstkron. 21.10 Anders dan anderen.
VOOR ZATERDAG
KRO: 17.00 Voor de kinderen. NTS: 20.00 Journ.
en weeroverz. KRO: 20.20 Act.rubriek 20 30 Film-
rep. over Paraguay. 21.00 Gevarieerd progr. 22.00
Hitchcock-film.
De zendtjjd van de Nederlandse televisie
wordt per 1 oktober uitgebreid van 18 tot
22 uren per week, aldus een mededeling
van de NTS. Dit houdt in dat na deze da
tum voor het eerst op 3 oktober ook
op maandagavond een volledig avondpro
gramma zal worden uitgezonden. Dit pro
gramma zal verzorgd worden door de tele
visiediensten der omroeporganisaties.
In verband met het feit, dat nog geen
extra studioruimte voor deze maandag
avond beschikbaar is, zal, zolang deze toe
stand voortduurt, voornamelijk worden
uitgezonden uit de Singer Concertzaal te
Laren.
Ook het NTS-journaal zal worden uitge
breid, zodat voortaan naast de bestaande
journaaluitzendingen, ook op maandag
avond een NTS-journaal wordt uitgezon
den.
Het uitzendschema zal na 1 oktober er
als volgt uitzien: zondag, 20.0022.30 uur,
maandag 20.0022.05 uur, dinsdag 20.00
22.20 uur, woensdag 17.0017.40 uur, 20.00
22.20 uur, donderdag 20.0022.20 uur,
vrijdag 20.0022.15 uur, zaterdag 17.00
17.30 uur, 20.00—22.20 uur.
De resterende zendtijd zal worden ge
bruikt voor Eurovisie-programma's en ex
tra uitzendingen.
In het voorjaar van 1904 heeft zich in de
Tweede Kamer een debat ontketend over de
verdergaande gelijkberechtiging voor het
Bijzonder Hoger Onderwijs, dat in langdurig
heid maar vooral in niveau niet meer ge
ëvenaard is in de parlementaire geschiedenis.
Dit debat, dat betrekking had op de Vrije
Universiteit, had ook grote betekenis voor de
toekomstige lotsbestemmng van de Katho
lieke Universiteit die te Nijmegen gesticht
zou worden. Het is daarom, dat de K.R.O. bij
gelegenheid van Universiteitszondag (zondag
a.s. 21.35 uur) een klankbeeld uitzendt, waar
in de hoogtepunten van dit debat terugkeren.
De schrijver, „Parlementariër", heeft de
Handelingen van het vier weken durend de
bat bestudeerd en in zijn klankbeeld niet al
leen de kernpunten zo objectief mogelijk
weergegeven maar daarbij gepoogd de ora
torische stijl uit die tijd te handhaven. Zo
zal men het woord horen voeren door prof.
v. d. Vlugt (Philippe la Chapelle), Mr. Aal-
berse (Paul v. d. Lek), Mr. Th. Heemskerk
(Johan Fiolet), Prof. Dr. Nolens (Frans So-
mers), Mr. de Savornin Lohman (Johan
Schmitz), Ds. Talma (Jacques Snoek), Goe
man Borgesius (Wam Heskes), Mr. Pieter
Jelle Troelstra (Jan Teulings) en de toen
malige minister-president Dr. Abraham Kuy-
per (Albert van Dalsum), tevens schepper van
de V.U. Willem Tollenaar regisseert.
De gedachtenassociatie sinaasappelen-Spanje is zeker niet onlogisch, al komen
lang niet alle oranjeappeltjes die wij eten, uit dat land. Velen denken bij het zien
of kraken van olienootjes ook automatisch aan Spanje de Valencia's met hun
meer dan normaal aantal vruchtjes tussen de knappende gele basten zijn daar
verantwoordelijk voor. Het spijt me als ik iemand moet teleurstellen, maar die
idee heeft weinig grond. De plant werd er pas anderhalve eeuw geleden ingevoerd
en hoewel sindsdien is gebleken, dat een deel van de Spaanse bodem en het
klimaat er bijzonder geschikt voor zijn, de grootste producenten moeten elders
worden gezocht. China, India en de Verenigde Staten leveren ettelijke malen meer
dan Spanje; de jaarlijkse waarde van de oogst in Amerika kan gevoegelijk op
tweehonderd miljoen dollar worden gesteld. Dit neemt het feit niet weg, dat ten
zuiden van Valencia hele dorpen van dit onaanzienlijke vruchtje leven en dat de
aardnoot een onmisbaar ingrediënt is in de fdbrïkage van een waarlijk nationale
lekkernij, de turrón.
Ik verlaat Valencia via de zuidelijke
uitgangsweg en wil nog dezelfde dag
de geboorteplaats van een befaamde
turrón, het ruim honderdtachtig kilo
meter verder gelegen Alicante berei
ken. Een peuleschilletje in een snelle
wagen, maar er liggen onderweg talrij
ke hindernissen op de loer: beziens
waardigheden en interessante aspecten
van het volksleven, waaraan de toerist
en zeker de journalist zich moeilijk
kunnen onttrekken.
Tientallen kilometers voert de weg,
meestal op korte afstand van de Mid
dellandse zee, door rijstvelden, sinaas-
appeltuinen en tuinbouwgebieden. De
provincie is in het algemeen vlak en
vruchtbaar en voorziet een belangrijk
gedeelte van Spanje van allerlei onont
beerlijke landbouwprodukten. Over de
rijst, die binnenkort weer wordt ge
oogst, moet ik u bij gelegenheid toch
eens wat vertellen. Nu laat ik mij niet
ophouden en de kilometers glijden vlot
onder mij vandaan. Sollana, Cullera,
Tabernes en Gandia liggen al achter de
rug. Op een heuvel bij Silla, die als een
kegel uit het lage land oprijst, heb ik
de hoekige ruïnes van een Moorse ruï
ne temidden van een citrusaanplanting
gezien. Hier en daar staan nog de ka
rakteristieke barracca's, onsterfelijk
gemaakt door een roman van Blasco
Ibanez (La barracca). Het zijn de Va-
lenciaanse boerenwoningen met kleine
raampjes en ruime witte muurvlakken.
Vaak worden de huisjes weerspiegeld
door het kalme water van de sawah's,
die hier een groter gebied beslaan dan
ik mij aanvankelijk had voorgesteld.
Verder naar het zuiden wordt het
landschap eentoniger. Het blijft over
wegend vlak en er is niet zoveel afwis
seling meer, want het pittige groen-en-
oranje van de sinaasappelplantages
ontbreekt. Vele velden zijn kaal en ik
neem aan, dat de oogstwerkzaamheden
op deze plaatsen zijn afgelopen. En
wanneer de wagen door de nauwe
straatjes van Oliva hobbelt, hoef ik
hieraan niet langer te twijfelen. Alle
trottoirs liggen er vol olienootjes. Het
zelfde beeld zal ik later nog in ver
schillende andere dorpen zien.
Voor alle huizen ligt de oogst van
het gezin uitgespreid en deze tapijten
van goudkleurige olienootjes verlenen
de straten een eigenaardig aanzien. Er
zijn keurige paadjes naar de deuren
vrijgehouden. Hoewel het zondag is, zit
ten mannen en vrouwen midden tussen
de pinda's op de grond en sorteren ze
naar grootte. Muilezels sjokken door de
straten. Zij dragen op en om zich heen
verscheidene malen hun omvang aan
het loof van de aardnootplanten. De
vloeren van de stallen worden ermee
belegd en in gedroogde staat wordt het
ook wel als brandstof gebruikt.
De mensen kunnen mij over de aard-
nootplant weinig meer vertellen dan
wat zij er voor de cultuur ervan mee
te doen hebben. Daarom ga ik op zoek
naar een plaatselijke deskundige, die
ik achter een karaf rode wijn in een
café vindt. Een tweede karaf en glas
dragen ertoe bij de sfeer voor een
vruchtbaar gesprek te kweken. U staat
mij zeker wel toe zijn uitvoerig betoog
in enkele alinea's te condenseren?
De aardnootplant is inheems in tro
pisch Zuid-Amerika en vooral de
Columbiaanse Indianen hielden zich
met de verbouw ervan bezig. Merk
waardig is. dat de overplanting naar
de zuidelijke Verenigde Staten een
enorme omweg heeft gevergd: via Afri
ka is de plant in het werelddeel van
herkomst teruggekeerd. Zij begint haar
jaarlijkse cyclus met de verschijning
van een goudgele bloem, waaruit na
bevruchting een scheut de grond in
groeit. Hieraan rijpen de peulen in
trossen van vijfentwintig tot vijftig;
elke peul bevat, zoals wij weten, meer
dere zaden, d.i. olienootjes. Wat mijn
zegsman mij niet vertelde, heb ik
thuis fluks voor u opgezocht: de fami
lienaam van de plant is Arachis hypo-
gaea. U zult deze naam ongetwijfeld
willen noteren.
Wat ik wist is dat olienootjes niet
alleen maar geschikt zijn om gebrand
en gezouten bij een aperitief op te
knabbelen. Hoe vaak heb ik mijn boter
ham niet (overdadig) met pindakaas
besmeerd! „Dat is nog maar een enke
le van de toepassingen;'' verklaart mijn
vriend met een tikkeltje neerbuigende
vriendelijkheid. „Hebt u wel eens pin-
dakoffie geproefd? Smaakt lang niet
slecht. Misschien schrijft u artikelen
met inkt, waarin de olie van deze noot
jes is verwerkt. En verder heb je
olienootjes nodig voor bepaalde soorten
margarine, scheercrème, cosmetica,
mayonnaise, zeep en dan wordt van de
bast nog een zeer goed isolatiemateriaal
vervaardigd. Het laatste nieuws is, dat
olienootjes de stolling van bloed stimu
leren, zodat zij een soort geneesmiddel
kunnen zijn tegen hemophilia. In Ame
rika wordt er tenminste op dit gebied
mee geëxperimenteerd."
Dit is nog maar een inleiding tot een
enthousiaste peroratie over turrón, de
nougatachtige zoetigheid, waarvoor
naast Alicante de stad Jijona bekend
is en die zonder olienootjes nergens zou
zijn. Maar ik onderbreek zijn woorden
stroom halverwege en laat hem de rest
van de wijn, want ik weet voldoende
en vervolg mijn tocht naar het zuiden.
Buiten het dorp, op de landerijen, zie
ik mannen, die moeizaam een zware
platte steen aan een touw of een ketting
voortslepen. Zij lopen gebogen met een
riem over hun borst en zwoegen als
karrepaarden in de brandende zon. Het
lijken dwangarbeiders, maar dat zijn ze
toch niet. Dat is hier de primitieve ma
nier voor het egaliseren van het ter
rein, noodzakelijk voordat de nieuwe
zaden de grond in gaan. De aardnoot
gedijt niet alleen van minstens vijf
maanden zon en tussen de vijf en zes
duizend millimeter regen per jaar: zon
der de perspiratie van de kweker laat
hij het afweten.
137138. Nu komen we gauw aan ons dorp, zei Kipang. Als we dit bosje voorbij
zijn, kun je 't zien!
Koen, Linnie en Pobbel waren echt nieuwsgierig, en ze liepen dapper mee met
de Poetels.
Onderwijl vertelden ze, hoe zij elkaar ontmoet hadden, en hoe ze hun vlothuis je
gebouwd hadden.
Dat hebben jullie knap gedaan! vond Kipang. En ik geloof wel, dat het 'n mooie
reis zal worden! Kijk, nu kun je ons dorp zien!
In Den Haag is een 28-jarige man aan
gehouden, die tinnen en bronzen museum
stukken, die op 10 september uit het ge
meentemuseum te Bergen waren gesto
len, trachtte te verkopen. De man heeft
blijkbaar een voorliefde voor antiek. Niet
alleen stal hij in Bergen een tas vol
antiek eetgerei, ook in het Muiderslot heeft
hij, in februari van dit jaar, een soort
gelijke buit verzameld. Via de tijdelijk-
drooggelegde slotgracht drong hij het kas
teel binnen pakte een aantal tinnen en
koperen bekers en borden in. Hij werd
echter gestoord door de concierge en moest
overhaast, met achterlating van de buit,
de vlucht nemen.
De, man is naar Bergen overgebracht
en zal ter beschikking van de justitie te
Alkmaar worden gesteld.
Prof dr. J. de Graaf, hoogleraar in de
theologie aan de Rijksuniversiteit in
Utrecht is teruggekeerd van een 14-daagse
reis naar de Sovjet-Unie. Hij is de gast
geweest van het Moskouse patriarchaat
en heeft zich gedurende zijn verblijf in
Rusland in het bijzonder op de hoogte laten
stellen van de stand van de theologische
opleiding aldaar.
In Rusland zijn momenteel acht semina
ria en twee theologische academies. Vijf
jaar geleden is prof. De Graaf ook in Rus
land geweest. Sindsdien zo heeft hij op
deze reis geconstateerd, is de opleiding
van de theologen aanzienlijk verdiept en
ROMAN VAN ALAIN PAGE
Vertaling uit het Frans
door Margot Bakker
7)
HOOFDSTUK IV
Na middernacht mag men wel over heel wat opge
wektheid beschikken om de omgeving van Fieldgate
Street nog als een aangename verblijfplaats te kunnen
beschouwen.
De schaarse verlichting, waarin haastige en gejaagde
gedaanten snel voorbijsluipen, maakt deze buurt name
lijk tot een weinig geschikte plek voor romantische
wandelingen.
Behalve een paar dronken mannen, die elkaar moes
ten steunen en moeizaam in de richting van de White-
chapel Road verder scharrelden, was er die avond in
deze omgeving geen mens te bekennen. De nadering
van een sportwagen, toch een ongewoon verschijnsel
in een dergelijke buurt, bleef dan ook totaal onopge
merkt.
De bestuurder pai-keerde in de Commercial Road en
de tweede inzittende stapte zwijgend uit. Hij sloeg de
rand van zijn antracietkleurige handschoen terug en
keek op zijn horloge. Een brede en verontrustende
grijns vertrok zijn gezicht, dat ten dele schuil ging
onder een eveneens donkergrijze vilthoed.
De man was ook overigens in deze neutrale kleur
gekleed, zodat hij op drie pas afstand volledig door de
duisternis en door de lichte mist opgeslokt leek te zijn.
Enkele straten verder voltooide een zekere Tom Haw
kins, in een kamer boven het atelier van een Armenische
kleermaker, moeizaam een brief. Bij wijze van onder
tekening tekende hij een uit twee dikke strepen bestaan
de X. Tenslotte deed hij de brief in een envelop.
Hij schreef er het adres op, voorzag de envelop van
een postzegel en trok zijn jas aan, nadat hij tevoren
een revolver zwaar kaliber in de zak had laten glijden.
Hij knipte het licht uit en verliet de kamer.
Toen hij zijn voet op de bovenste trede van de wrakke
trap wilde zetten, hoorde hij een stem, die hij met
felle schrik aan een bovennatuurlijke verschijning toe
schreef.
Het was een enigszins lage en spottende stem.
„Een nachtwandeling, Tom?"
Tom Hawkins was niet bijgelovig, dat had hij duizend
maal verzekerd, maar op dat ogenblik brak het klamme
zweet hem uit. Het liep tussen zijn ver uitstekende
schouderbladen door en langs zijn rug.
Hij bleef als verstard staan, hapte naar lucht en trok
zijn schóuders kx-ampachtig samen. Hij durfde zelfs zijn
voet niet terugtrekken.
De stem leek uit andere x-ichting te komen, toen hem
werd gevraagd: „Zo, Tom, heb je haast?"
Tom kneep zijn ogen dicht en riep schor: „Wie is
daar? Wat wil je?"
De klank van zijn eigen stem deed hem goed. Hij
kwam tot zichzelf en deed een greep in zijn zak, vast
besloten een kogel af te vuren op die geest of wat het
dan ook mocht zijn.
Dicht bij zijn oor h ooi-de hij grinniken.
„Doe geen moeite," fluistex-de de onbekende spottend,
„je revolver heb ik in mijn hand."
Verslagen liet Tom zich tegen de muur vallen.
„Maak dat je weg komt!" snauwde hij gedempt. Zijn
keel was droog. „Ik begrijp niet waax-over je het hebt".
Er volgde een lichte zucht, die zich in de duisternis
leek op te lossen. Een vaag lichtschijnsel viel door de
buitendeur onder aan de trap naar binnen en ongeluk
kig genoeg viel dit schijnsel op hem.
Hij meende te voelen dat er in het donker iets bewoog
en onbewust balde hij zijn vuisten.
Vex-der van hem af dan een ogenblik tevoren werd
gelachen. Er kx-aakte een deur en de spottende stem zei:
„We gaan naar je kamer, Tom".
Hij zag in zich niet te moeten verzetten, ging naar
binnen met knikkende knieën en mompelde iets, dat
hij zelf niet verstond.
Zijn kamer wex-d enigszins verlicht door een straat
lantaarn buiten. Toms ogen waren inmiddels aan de
duisternis gewend. Hij zag dadelijk de schaduw die zich
tegen de rechthoek van het raam aftekende en die zich
niet verroerde.
„De Schaduw!" zei hij hijgend.
„Juist, Tom. Bex-eid tot een gesprek?"
„Ik heb niets te zeggen."
Tom voelde, dat zijn bezoeker inwendig hartelijk
lachte, ofschoon hij niets hoox-de en geen beweging van
de schouders waarnam. Hij voelde zich verlaten en be
dreigd. De Schaduw zei: „Als wij eens een babbeltje
over Harry Bloss maakten?"
Tom slikte moeilijk.
„Of liever," vervolgde de Schaduw spottend, „over de
vismarkt? Aax-dige buurt, vind ik altijd. Ben je er
bekend?"
Bij de honende klank in de stem verloor Tom meer
en meer zijn zelfvertrouwen. Hij liet zich op zijn bed
vallen en streek met beide handen door zijn haar.
„Wat wil je van me?" vx-oeg hij met trillende stem.
„Bijna niets, Tom. Alleen een adx-es. Een enkel adres
maar".
„Wat voor een adres?"
„Van degene, voor wie het velletje papier bestemd
was. Dat velletje in de envelop die Harry moest
stelen."
„Dat is mij niet bekend!" snauwde Tom. „Dat zul jij
beter kennen dan ik. Jij hebt het in je vingers, met
naam en adres."
„Daar gaat het juist om. De naam ontbrak. Percy
was een geslepen gast, hij had de gevaarlijke naam
eraf gescheurd. Alleen de belanghebbende zou zich door
de inhoud laten verontrusten. Voor derden had het docu
ment zonder de naam geen enkele waarde.
„Ik ken dat adres niet," zei Tom nog eens.
Even bleef het stil. Toen hoorde hij: „Wil je me soms
boos maken, Tom? Of ben jij je niet volkomen bewust
wie ik ben?"
Tom was inmiddels zijn ergste angst te boven. De
stem was afkomstig van een menselijk lichaam en mis
schien viel het allemaal nog wat mee. De Schaduw kon
tenslotte niet weten dat Tom een bruikbaar knipmes
in de la van zijn nachttafel klaar had liggen.
„Ik ben Bloss niet," zei de Schaduw vrolijk. „Een
misdadiger als jij weet ongetwijfeld hoe men een enve
lop van de inhoud moet leeghalen zonder die te
openen."
Tom probeerde nu tijd te winnen.
„Een kind kan de was doen," zei hij. „Je hebt er
alleen een dun staafje voor nodig met een gleuf over
de hele lengte."
De Schaduw grinnikte zachtjes. Hij verroerde zich
daax-bij niet en zijn silhouet tekende zich dreigend tegen
het raam af. Maar Tom kwam meer en meer tot ont
spanning. Hij steunde zijn ellebogen op de nachttafel.
„Hoe ben je binnengekomen?" vroeg hij, zo gewoon
alsof zij over het weer spraken.
Zijn hand schoof behoedzaam naar de lade.
„Door het raam. Harry is waarschijnlijk te ijverig
geweest om op te merken, dat het achter de gesloten
gordijnen openstond. Het was niet erg moeilijk op het
balkon ernaast te klimmen en door een ander kantoor
te vertrekken."
De vingers van Tom Idemden zich om de knop van
de la. Hij had de indruk dat de Schaduw zich even
bewogen had en haastig zei hij:
„Dat adres ken ik niet. 'k Zou maar weggaan
„Kom, kom," zei de Schaduw. „Hoe moest je
document dan afleveren?"
Poste restante, ergens in West End."
„Tom!" zei de stem, nu verwijtend, „Meen je,
ik zo dom ben?"
De lade was nu open. De Schaduw vervolgde:
„En aan wie heb je vanavond geschreven?"
Toms vingers klemden zich krachtig om het mes. Hij
voelde, dat het zweet hem op het voorhoofd stond. Hij
voelde ook geen keus meer te hebben: de Schaduw
wist te veel.
„Wel?" zei de Schaduw. Zijn stem klonk bits.
Tom richtte zich voorzichtig op. Zijn duim zocht weer
de veer van het mes. Hij was gereed.
„Aan mijn liefje," zei hij honend.
„Tomzei de Schaduw met bitter verwijt, „je
dwingt me
Opeens nam Tom zijn sprong. Zijn duim drukte tege
lijk op de veer en het mes sprong open. Het scherpe
lemmet richtte hij op buikhoogte.
Hij hoorde niets, hij zag niets, maar opeens lag hij
plat op de vloer. In zijn nek voelde hij een doffe pijn,
sloeg een glazig oog op en zag geen schaduw meer
tegen het raam. Zijn hand tastte naar het mes.
(Wordt vervolgd)
het
dat
verbreed. Het is hem opgevallen, dat de
univei'sitaire bibliotheken veel hxeer wes
terse theologische litex-atuur bevatten dan
enkele jaren geleden.
De Russische jeugd onder de achttien
jaar krijgt geen enkele vorm van publiek
godsdienstonderwijs. De kerk staat in
Rusland volkomen los van de staat. Van de
leden van de communistische partij wordt
bovendien geëist, dat zij atheïst zijn. De
leerlingen van de scholen zijn gx-otendeels
lid van de communistische jeugdbeweging.
Dit lidmaatschap is niet verplicht, maar
de jeugd die geen deel uitmaakt van de
cornmunistische jeugdbeweging staat overal
buiten: zij kan geen sport beoefenen en
heeft ook geen toegang tot andere vormen
van ontspanning en dergelijke.
Van een belemmering van de godsdienst
door de overheid is in Rusland echter, vol
gens prof de Graaf, geen sprake. In de
kerken die nog open zijn, worden iedere
dag twee diensten gehouden. De kerkge
bouwen zijn steeds afgeladen vol. De Rus
sische ortliodoxe kerk is veel vrijer dan
men in het westen vertelt en gelooft, al
dus prof. De Graaf. De contacten van de
Russische kerk met de Wereldraad van
kerken zijn in de afgelopen jaren verste
vigd en de Utrechtse hoogleraar verwacht
dat de orthodoxe kerk binnen afzienbare
tijd lid zal worden van deze raad.
W elpaart
Prof. De Graaf, die onder meer bezoe
ken heeft gebracht aan Leningrad, Moskou
en Sochi aan de Zwarte Zee, vertelde, dat
hij vei-baasd heeft gestaan van de voor-
uitgang van Rusland op het gebied van
cultuur, huisvesting en materiële welvaart.
Hij is ervan overtuigd, dat het Russische
volk in vrede wil leven. Van geslotenheid
en angst was bij de Russen volgens hem
niets te merken, evenmin als van de koude
ooi-log. Hij verklaarde, dat de Russische
jeugd in de geest van vi-éde en vriendschap
wordt ópgevoêd, ondanks het feit, dat de
communistische ideologieën bij deze op
voeding de hoofdrol spelen.
Uit gesprekken die hij met vele Russen
heeft gevoerd, maakte hij op dat men een
eventuele oorlogsdreiging minder verwacht
van Amerika dan wel van West-Duitsland,
waarschijnlijk tengevolge van de kennis
making met de Duitsers in' de Tweede
Wereldoorlog bij de slag om Leningrad.
De misverstanden die er in het westen,
volgens prof. De Graaf, heersen ten aan
zien van godsdienstvrijheid en persoonlijke
vrijheid in Rusland, worden, naar zijn oor
deel, veroorzaakt doordat men de Sovjet
republiek op één lijn stelt met Oost-Duits-
land en bijvoox-beeld Tsjechoslowakije,
waar de situatie geheel anders ligt.
Advertentie
BEVERWIJK
Kruisstraat 25
HAARLEM
Haarlem
ZAANDAM
Tel. 12921
