Generaal Salan mag niet terug naar Algiers Kongolese soldaten eisen meer soldij van Moboetoe Wrijving tussen Bonn en Rome over Zuid-Tirol Groen $k Co NAAIMACHINES WERELDNIEUWS Sartre's actie tegen de oorlog in Algerije vindt grote weerklank UNO-troepen in Katanga hebben order om in te grijpen bij incidenten Minister Seebohm op het matje Uitkeringen aan Franse oudgedienden hervat <~Practtótoel VRIJDAG 23 SEPTEMBER 1960 3 Diepe indruk Morele steun Staatsbezoek aan Zweden Centrale Verwarming Oliestook-installaties 0p de (Van onze correspondent) PARIJS Generaal Raoul Salan is gis teren door de Franse minister van Oorlog Messmer meegedeeld dat de regering hem verbiedt terug te keren naar zijn woon plaats Algiers. De generaal, die een half uur in het kabinet van de minister ver bleef, weigerde tegenover de vele journa listen die hem daarna opwachtten ook maar een woord over het onderhoud los te laten. Het verbod is de straf die de voormalige opperbevelhebber van hot Franse leger in Algerije nu gegeven wordt vanwege een communiqué dat hij vorige week zonder toestemming van de minister wereldkundig maakte om de politiek van De Gaulle ten aanzien van een Algerijns Algerije van de hand te wijzen. Salan, die in de meidagen van 1958 een beslissende rol speelde bij de overgang van de vierde naar de vijfde republiek, viel later bij de Franse regering in onge nade toen zijn politieke inzichten niet meer bleken te stroken met de liberale koers van De Gaulle inzake Algerije. Na enig aarzelen werd hem enkele maanden geleden door de regering niettemin toege staan zich als rustend burger in een villa bij Algiers te vestigen. Zijn vrouw en twee kinderen, die in Algiers waren ach tergebleven, worden binnenkort nu ook in Zuid-Frankrijk verwacht. Reeds eerder was generaal Massu, die samen met Salan op 13 mei 1958 de regie van de militaire putsch in Algiers in han den had, de terugkeer naar Algerije ver boden. Het communiqué tegen de officiële Al gerijnse politiek dat De Gaulle als een persoonlijke uitdaging heeft opgevat, werd vorige week donderdag in Algiers bekend gemaakt. Generaal Salan heeft wel wat getalmd alvorens bij zijn minister op het matje te verschijnen en in plaats van me teen in het vliegtuig te stappen koos hij de tijdrovende weg per boot en per trein naar Parijs. In de trein verklaarde hij eergisteren aan een verslaggever, die hem tegemoet was gereisd, dat hij niet begreep wat de regering hem eigenlijk verwijten wilde. De voormalige opperbevelhebber, die bij die opmerking voor het gemak de voornaam ste passage uit zijn proclamatie tegen De Gaulle blijkbaar vergat, beweerde dat hij enkel had willen protesteren tegen de re cente opwekking der 121 intellectuelen en kunstenaars tot militaire dienstweigering en tegen verklaringen die waren afgelegd bij het proces inzake de hulpactie van professor Jeanson en zijn geestverwanten ten behoeve van het Algerijnse bevrij dingsfront, het F.L.N. Intussen neemt zowel dat proces als de actie der genoemde intellectuelen een wen ding en een vorm aan waardoor de Franse regering kennelijk krachtig wordt veront rust De president van de militaire recht- Advertentie Nu heeft Uw handelaar nog alle soorten hyacinten, tulpen en narcissen voorradig. Bestel meteen bank in Parijs, die de leden van de on dergrondse actie ten bate van het F.L.N. moet berechten, lijkt niet helemaal opge wassen tegen de advocaten, en sinds een week of drie heeft het proces weinig voort gang gemaakt. In die tijd hebben daaren tegen verschillende getuigen, onder wie de voormalige politiechef in Algiers, Paul Teitgen en de vermaarde schrijver Jean- Paul Sartre verklaringen afgelegd over ze kere S.S.-methoden die bij verhoren van F.L.N.-strijders door Franse militairen worden toegepast. Deze verklaringen heb ben niet nagelaten in brede kringen diepe indruk te maken. Teitgen onthulde dat hij zijn post indertijd verlaten had omdat hij zijn verantwoordelijkheden als politiebeambte niet langer met zijn gewe ten in overeenstemming kon brengen. Sar tre nam het in een brief, die hij vanuit Brazilië naar het militaire hof gezonden had, volledig op voor de dientweigeraars en actieve handlangers der Algerijnse ver zetslieden. Het F.L.N. strijdt, aldus de be roemde filosoof, niet alleen voor de vrij heid en de onafhankelijkheid van het Al gerijnse volk, maar ook voor de redding van Frankrijk. Indien het F.L.N. de strijd verliest, zo betoogt Sartre, zou in Frankrijk het militaire fascisme spoedig ^zegevieren. Nog vóór de uitspraken van de militaire rechtbanken zijn gevallen en zelfs de ei sen werden geformuleerd, heeft de regering ijlings de strafmaten voor opruien en op wekken tot desertie verhoogd. Die straf fen kunnen nu drie miljoen oude franc of wel ongeveer 80.000 gulden belopen of drie jaren gevangenisstraf. Van de 121 aanvankelijke ondertekenaars van het dienstweigeringsmanifest zijn gis teren al tachtig mensen verhoord. Tien ambtenaren werden onmiddellijk uit de dienst ontslagen en tegen verschillende andere ondertekenaars zal een proces aanhangig worden gemaakt. Maar met die krachtige repliek heeft de regering toch niet kunnen voorkomen dat vele kun stenaars, professoren en andere intellectue len zich solidair hebben verklaard met de actie van Sartre. Onder hen bevindt zich ook de beroemde jonge romancière Fran chise Sagan. Vooral op de universiteiten lijkt de actie van Sartre sterke weerklank te vinden, terwijl het weekblad L'Express" zijn le zers gisteren opwekte zoveel mogelijk brie ven naar soldaten in Algerije te schrijven om hun te tonen dat het „thuisfront" hen moreel steunt in het verzet tegen onwaardige officieren. De regering lijkt Sartre, die de promotor is van de actie, nog niet goed persoonlijk te durven aan pakken. Hem is echter al wel de offici euze waarschuwing gegeven dat ook hij voor de rechter zal worden gedaagd, in dien hij zijn agitatie tegen de legerleiding zou voortzetten. Het is zeer waarschijn lijk dat Sartre aan die opwekking gehoor zal geven. Het ziet er eerder naar uit dat zich uit zijn manifest een steeds bredere actie vooral in liberale en linkse krin gen zal ontwikkelen. De tot dusver iet wat sluimerende gewetenskwestie wegens de onterende folteringen door militairen in Algerije zou zich spoedig kunnen toespit sen tot een brandend nationaal pro bleem dat voor de regering en de leger leiding vérstrekkende politieke en militai re gevolgen dreigt te zullen hebben. Aansl. Generaal Salan Y (UPI) Generaal Salan is onder be waking gesteld. Zijn huis wordt bewaakt en de generaal zelf wordt gevolgd, overal waar hij zich begeeft. De telefoon waar over Salan in zijn hotel beschikt, is door verbonden met een afluisterpost. Salan heeft geen huisarrest, maar er staan mannen in burger klaar om hem te volgen. Advertentie LEOPOLDSTAD (UPI Leopoldstad blijft gelijken op een verraderlijke vul kaan, die elk ogenblik tol uitbarsting kan komen. Donderdag nog, werd men daar weer aan herinnerd, toen honderd Kongo lese soldaten naar het huis van kolonel Moboetoe trokken, om een betere betaling te eisen. Zij werden door de wachtposten van kamp Leopold II, waar het huis van de „sterke man" van Kongo staat met schoten in de lucht verdreven. De beto ging was binnen enkele minuten afgelopen. De groep demonstranten was ongewapend, doch bij het verlaten van het kamp dreig den verscheidenen van hen met wapens te zullen terugkomen. Dit kleine voorval deed evenwel duide lijk uitkomen, dat kolonel Moboetoe toch niet zo volledig de zaken in Kongo be heerst, als hij wel beweert. Ook onder zijn eigen soldaten zijn er, die ontevreden zijn over de in hun ogen onvoldoende betaling. Om dezelfde reden kwamen deze soldaten op 4 juli van dit jaar in opstand en stort ten de jonge republiek in de chaos. De afgezette premier Loemoemba is er dankzij zijn redenaarstalent in geslaagd hen gedurende enige tijd tevreden te stel len met loze beloften. Deze toezeggingen zijn echter nooit nagekomen en na twee (Van onze correspondent) BONN Tussen West-Duitsland en Ita lië botert het op het ogenblik niet erg. Men verdenkt te- Rome bepaalde West- duitse kabinetsleden van een openlijke sympathie voor Oostenrijk in het conflict tussen dit land en Italië over Zuid-Tirol. Drie uitlatingen spelen bij de Italiaanse opwinding een rol. De minister van Eco nomische Zaken professor Erhard hield onlangs op een vluchtelingenbijeenkomst te Dusseldorp een rede die in talrijke wes telijke landen wegens de grote nadruk op „het recht op de Heimat" dat volgens Er- hard de verdreven Duitsers hebben, scherp is gecritiseerd. De Italiaanse mi nister-president Fanfani heeft er Aden auer reeds in diens Noorditaliaanse vakan tie-oord op gewezen dat een toespraak als die van Erhard niet gelegen is gekomen. Erhards betoog kwam in de verte neer op steun aan de Oostenrijkers in de kwestie Zuid-Tirol. Dezer dagen schreven enkele vooraan staande Italiaanse dagbladen woedende artikelen over een stuk in de Kölnische Rundschau waarin de Italiaanse positie in Zuid-Tirol werd aangevallen. Daar het Keulse blad de regering-Adenauer meestal door dik en dun steunt zagen de Italianen in het artikel een regeringsstandpunt ver tolkt, hetgeen nogal vergezocht was. Boemerangefi'ect Ernstiger is wat de Westduitse minister voor Verkeer Seebohm, bijna berucht om uitlatingen over „Deutsche Menschen" en voormalig Duitse gebieden, nn een vluch telingen vergadering zei. Seebohm mengde zich in de Italiaans-Oostenrijkse strijd door de Italianen aan te vallen. Daarvoor riep Adenauer, er op uit zijn westelijke partners nimmer voor het hoofd te stoten, hem dezer dagen op het matje. Afgezien van de lichtgeraaktheid van de Italianen waar het Zuid-Tirol aangaat, is nu wel zonneklaar geworden welk boeme rangeffect voor Bonn redevoeringen als die van Erhard en Seebohm in het buiten land hebben. Vooral Seebohm in de Westduitse pers als wegens zijn steeds weer terugkerende nationalistische uitla tingen „de nieuwe verkondiger van de Duitse mens" genoemd, maakt het lang zamerhand te bar. Zijn uitlatingen over Duitse grenzen en de schuld aan de oor log hebben reeds Polen en Tsjechen te gen hem in het harnas gejaagd, thans dus ook bondgenoot Italië. De Stuttgarter Zeitung, schreef dezer dagen over Seebohm, die woordvoerder is van een belangrijke vluchtelingengroep en onlangs overliep van de Deutsche Partei naar de C.D.U.: „Seebohm is geen man die af en toe een ongelukje veroorzaakt. Hij is veeleer qua temperament en visie een chronische en steeds storender wor dende belasting van de Duitse politiek. Hoelang zal de regering-Adenauer nog met deze man des aanstoots moeten rondsle- pen?" maanden kreeg het leger helemaal geen soldij meer. Tenslotte kreeg de UNO op 10 septem ber de rekening aangebo'den, en zij betaal de de twee maanden achterstallige soldij aan de troepen van de republiek uit. De vreugde van de Kongolezen verkeerde ech ter spoedig in diepe teleurstelling toen zij bemerkten, dat de beloofde verhoging ach terwege was gebleven. Zij zijn kolonel Moboetoe vorige week opgewekt gevolgd, toen hij de macht over nam, maar op het ogenblik ziet hij zich geplaatst voor hetzelfde probleem, dat Loemoemba niet heeft kunnen oplossen. Men vraagt zich thans te Leopoldstad af of de kolonel aan de eisen van zijn onder geschikten zal kunnen voldoen, en zo niet, of zij hem dan trouw zullen blijven. Gezien de staat waarin 's lands schat kist zich bevindt, is het nauwelijks aan te nemen, dat Moboetoe aan het einde van de maand betaaldag zal kunnen houden. En niemand kan nog voorzien wat de on berekenbare Kongolese soldaten dan zul len doen. Mën is echter algemeen van oordeel, dat zolang het leger nog niet vol doende aan de krijgswetten gehoorzaamt, het gevaar voor nieuwe uitbarstingen blijft bestaan. Het opperbevel van de UNO in Katanga heeft intussen aangekondigd, dat het niet langer zal blijven toezien wanneer zich nog incidenten zullen voordoen, zoals het brute optreden van Tsjombe's gendarme rie in Loeena waar 68 Baloeba het leven hebben verloren. De UNO-troepen zullen worden verstei'kt, en zij hebben de op dracht gekregen, in te grijpen waar en wanneer dit noodzakelijk mocht blijken. Naar verluidt heeft Loemoemba een brief gestuurd aan de UNO-vertegenwoor- diger te Leopoldstad, waarin hij protes teert tegen de voorgenomen vervanging van de Ghanese militairen die zijn resi dentie bewaken. Het opperbevel van de UNO zou hebben overwogen deze militai ren ter versterking van UNO-onderdelen naar elders in de republiek over te bren gen. In zijn brief schrijft Loemoemba onder meer: „Ik protesteer en ik zal de Ghanese president Nkroemah van deze plagerijen tegen zijn soldaten, die als eersten hier kwamen, op de hoogte stellen. Zij zijn ge komen met goedvinden van de Kongolese regering, om hun broeders in nood te helpen" (Reuter) Antoine Gizenga, de Kongo lese vice-premier in de regering-Loemoem- ba, is vanmorgen gearresteerd, aldus is officieel bekendgemaakt. Ook Maurice Mpólo, Loemoemba's mi nister voor Jeugdzaken en Sport, werd ge arresteerd. r-: Biai Koning Bhoemibol en koningin Sirikit Zweden. Tijdens een rijtoer door van Thailand brengen een bezoek aan I Stockholm werden koningin Sirikit en koningin Louise blijkbaar verrast. Advertentie BLOEMENDAAL TELEFOON 54855 (Van onze correspondent) PARIJS —De Franse regering heeft gisteren besloten de oudgedienden uit de eerste wereldoorlog in hun financiële rech ten te herstellen. Hun uitkeringen werden in 1958 door generaal De Gaulle aanzien lijk besnoeid in de algemene bezuinigings- politiek, een offer dat door de oudstrijders echter onder zwaar protest werd gebracht. Op die toelage van ruim 100 gulden per jaar zullen ze in de toekomst dus weer kunnen rekenen. De militaire weduwen- pensioenen werden gelijktijdig wat ver hoogd, terwijl ook'de" invaliden een lichte verbetering in hun financiële situatie mo gen verwachten. De soldaten uit de laat ste wereldoorlog zullen voor hun uitkerin gen daarentegen nog enig geduld uit moe ten oefenen. Niettemin hoopt de Franse regering nu dat de ontevredenheid in de kringen der oudstrijders in de komende dagen snel zal worden opgeheven. Die ontevredenheid heeft er de laatste twee jaren verschillen de malen toe geleid dat de organisaties van oudstrijders weigerden deputaties te zenden naar militaire en nationale plech tigheden waarbij de president der repu bliek, generaal De Gaulle, of ministers te genwoordig waren. Kunnen en mogen „En waar is dat zwarte ma.ntelpak ei genlijk gebleven?!", riep Fred. „Je draagt 't nóóit!" „Ik kan 't niet dragen", antwoordde ik waardig. Ziezo dan!", kwam hij kwaad. „Kun jij een mantelpak waar nog niets maar dan ook niets aan is, en dat mij destijds eenhonderdzeventienguldenvijjtig heeft ge kost, niet meer dragen! En waarom dan wel niet?!" Omdat begon ik welwillend, maar bedenkend dat het niet doenlijk is een man het verschil en tevens de overeenkomst tussen het niet kunnen en niet mógen dra gen van bepaalde kleding duidelijk te ma ken, schakelde ik om en zei: „Kom kom, schat, doe niet zo krenterig, zo'n heel klein aardig tweedpakje, dat wil jij mij toch wel geven?" en ik lonkte opzichtig liefdevol in zijn richting, hem ondertus sen afleidend een grote schaal vol blokjes lekkere kaas met Franse mosterd onder de neusgaten houdend. Natuurlijk heeft hij wel gelijk. Natuur lijk kan ik dat mantelpak, letterlijk geno men, heel best dragen; 't past me nog uit stekend, maar omdat het getailleerd is en een forse schouderlijn heeft, mag ik 't niet meer. Niet van mezelf en niet van de pu blieke opinie en niet van de mode. Wel kan, mag en wil ik 't hierboven terloops aangestipte tweedpak, dat een soepjas heeft met druipschoudertjes, aan. Het is een gek ding met die algemene waardering, dat kunnen en mogen. Te bedenken dat, wanneer ik ergens in de binnenlanden van Afrika thuis zou ho ren, mijn garderobe pas zou aanvangen ergens bezuiden de taille en dat nie mand me daarin met de vingers zou na wijzen! Te bedenken dat, als het lot me voor een Perzische wieg zou hebben bestemd, ik zonder blikken of blozen de gemeen schap een onbedekt middenrif kon aanbie den! Had ik eeuwen terug in ons eigen land geleefd, dan was ik zonder benen door het leven gegaan, want benen waren toen (en bleven dat héél lang) hoogst geheimzinnige en naarstig weggestopte dingen, waar slechts fluisterend over werd gesproken. Te denken dat, wanneer ik mij vandaag- de-dag in de Franse empirejurk van ruim anderhalve eeuw geleden zou vertonen, heel de buurt met afschuw zou roepen: wie is dat vieze mens?! Kuisheid en mode, 't is allemaal maar een kwestie van tijd, gewoonte en geo grafie, en vrouwen overal en altijd zijn de gehoorzame horigen geweest van wat de behoefte of de smaak van een bepaald mo ment als Mode voorschrijft. Wij verdoeze len ons silhouet of accentueren het tot in het ridicule, wij trekken de rokken op tot boven de knie of laten ze zakken tot op de enkels, wij hebben worstelaarsschouders of treurig omlaag wijzende lijntjes, wij doen royaal met royale boezems of zijn zo plat als pannekoeken en trekken daar een gezicht bij of we nog nooit van zoiets als buste hebben gehoord, alles op com mando. Wij zijn ons van dit ene hevig be wust: dat men wel anders mag dénken dan zijn tijd, maar zich niet anders mag kleden. En daarin zit de oorzaak van ge sprekjes als boven, die overal ter wereld en in alle tijden zich zullen blijven herha len tussen mannen en hun vrouwen. Cri Stellweg Advertentie VERKOOP VAN ALLE MERKEN DUS RUIME KEUZE F||fl|l GROTE HOUTSTRAAT 181 E n SI is- TEL. 14444 Snel. Een Frans straalvliegtuig van het type Mirage 4-01 heeft op een gesloten circuit van duizend km. een snelheid van 1.820 km. per uur gehaald. Hier door werd en nieuw wereldrecord nog niet erkend gevestigd. Het oude record stond sinds 8 april van het vori ge jaar op naam van de Amerikaan Taylor, die met een Voodoo-straaljager 1.126 km. per uur vloog. De Mirage werd bestuurd door René Bigand, de chef-vlieger van de Marcel Dassault vliegtuigfabriek. Demonstratief. Als generaal Norstad, de (Amerikaanse) opperbevelhebber van de NAVO-strijdkrachten in Europa een bezoek brengt aan de Engelse stad Co ventry, zullen socialisten en organisaties die tegen kernwapens en kernproeven zijn een demonstratieve bijeenkomst houden. Norstad zal een toespraak hou den tot het „British Atlantic Com mittee", over het belang van de Noord- atlantische Verdragsorganisatie. Aardschokken. Het Belgische beheer- schapsgebied Roeanda-Oeroendi heeft donderdag ten minste vijf zware aard schokken te verduren gehad, waardoor verscheidene mensen lichte verwondin gen opliepen. Er werd aanzienlijke scha de aangericht in Oesoemboera en Boe- kavoe. Groentje. Een Kopenhaagse krant bevat te gisteren de volgende advertentie: „gevraagd: luchtdoelmitrailleurs met munitie. A. Schultz, Loejtegaardsvej 24 Kastrup, Kopenhagen". De advertentie heeft geen opschudding veroorzaakt want uit 't adres bleek dat de vrager dichtbij 't vliegveld Kastrup woont, in 't verlengde van de startbaan, en ge plaagd wordt door het lawaai van star tende straalvliegtuigen. Elke avond zit ten tientallen mensen in zwijgend pro test aan het eind van de startbaan. Hun huizen kunnen ze niet verkopen omdat geen mens erin wil wonen. Streng. De Franse regering heeft woens dag een ordonnantie goedgekeurd, waar in de straffen op 't aanzetten tot dienst weigering en het verbergen van dienst weigeraars worden verhoogd. Oplossing. Het UNO-secretariaat heeft de verwarring over de twee Kongo's die nu lid zijn van de UNO als volgt opgelost: voormalig Belgisch Kongo wordt ge noemd Kongo-Leopoldstad en voormalig Frans Kongo: Kongo-Brazzaville. Verdwenen. De Amerikaanse ambassade in Moskou heeft in 'n nota 't Russische ministerie van buitenlandse zaken om inlichtingen gevraagd over de verdwij ning van twee Amerikaanse toeristen, Bennet en Kaminsky, van wie sinds een maand geen bericht is ontvangen. Eind augustus moesten zij de Sovjet-Unie ver laten. Volgens de laatste inlichtingen maakten zij per auto een tocht nabij de Hongaarse en Tsjechoslowaakse grens. Record. Het Amerikaanse leger heeft be kend gemaakt, vorige wepk 'n parachu te op tachtig kilometer hoogte geopend te hebben, een nieuw wereldrecord. De gemetaliseerde zijden parachute werd gebruikt om de neuskegel /an 'n weer- raket uit de ruimte naar de aarde te laten terugkeren. Hervat. Het treinverkeer tussen Italië en West-Duitsland door de Brenner-pas dat door de overstromingen ;n de Ita liaanse alpen enige dagen gestoord is gêweest is thans weer normaal. Weer mis. De Amerikaanse kernonderzee boot „Patrick Henry" heeft donderdag tevergeefs getracht twee Polaris-raket- ten te lanceren tijdens een vaart onder water ter hoogte van Florida. De motor van de eerste raket faalde, die van de tweede werkte wel maar niet goed. De mislukkingen worden beschouwd als 'n ernstige tegenslag omdat de Amerikaan se marine van plan is deze raketten bin nen enkele weken operationeel te ver klaren. Bevredigend. China en Nepal hebben een bevredigende overeenkomst oereikt over de beginselen ter oplossing van hun grensgeschillen, zo is in een communi qué van de Nepalese regering meege deeld. Een gemeenschappelijke commis sie heeft sedert vorige maand beraad slaagd over afbakening van de grens tussen Nepal en Tibet en regeling van kleine geschillen over het grensgebied. Losgeld. Alle negen inzittenden van het transportvliegtuig van de Indische lucht macht dat 26 augustus door Naga-op standelingen werd neergeschoten zijn vrijgelaten. Het toestel, dat voorraden bracht naar een ingesloten legerpost werd met vuur uit kleine wapens neer gehaald. De opstandelingen eisten een losgeld van 40.000 pond sterling. Wachttorens. De Oostduitse „Volkspoli- tie" heeft op de grensstrook tussen Oost- en West-Duitsland bij Lüchow, acht nieuwe wachttorens opgericht.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1960 | | pagina 3