OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Vooruitgang bij de voorbereiding van een
gesprek Den Haag - Djakarta
Parijs verwacht spoedig
akkoord met het FLN
„Indonesische toezegging over
autonomie is Javaans vergif"
HET WEER
NEDERLANDSE AMBASSADEUR IN WASHINGTON:
Indonesische concessie: Papoea's
mogen zelf kiezen na een
periode van Indonesisch bestuur
Zee en Meeuwisse
mogen terug
Golf van terreur in Algerije: 38 doden
ami éi
76e JAARGANG No 150
Directie, Redactie, Administratie Grote Hout
straat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen).
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, TeL 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijkt
DONDERDAG 4 JANUARI 1962
306e JAARGANG No 302
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 et, p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. HaarL Crt
Directie»
P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
Acht Vlaamse meesters
gestolen
Het woord is aan
Maar zij moeten de
reis zelf betalen
-
In de krant van heden:
LID NIEUW-GUINEARAAD OP SCHIPHOL:
ëeé'MORRIS&yê^ tfou êuij!
REGEN- EN TWEEDJASSEN
Rustig weer
De student Kirihio
Partei Nationaal
Zestig doden
KOFFERS en REISTASSEN
Haarlems Dagblad
WASHINGTON. De Nederlandse ambassadeur in de Verenigde Staten,
dr. J. H. van Royen, heeft woensdag een onderhoud van een half uur gehad met
de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Dean Rusk, en met hoge
Amerikaanse ambtenaren. Na afloop verklaarde hij, dat er enige vooruitgang
is gemaakt bij de voorbereiding van besprekingen tussen Nederland en In
donesië over westelijk Nieuw-Guinea. Volgens een AP-bericht uit Djakarta
heeft de Indonesische regering haar gisteren gepubliceerde standpunt reeds
weer prijsgegeven. Zij is thans bereid haar aanspraken op souvereiniteit over
Nieuw-Guinea te laten vallen en de Papoea's de mogelijkheid tot uiteindelijke
zelfbeschikking aan te bieden, indien Nederland bereid is het bestuur over het
gebied aan Indonesië over te dragen. Deze concessie is door Indonesië reeds
ter kennis gebracht van de regeringen van Amerika en Australië. Zij weer
spiegelt „het meest liberale standpunt" dat Indonesië in deze kwestie kan
innemen, zo verklaarde een hoge woordvoerder in Djakarta.
Uit de woning van prins Jean Charles de
Ligne in Parijs zijn zes schilderijen van
Vlaamse meesters waaronder twee
Brueghels en een David Teniers met een
totale waarde van ongeveer 75.000 gulden
gestolen. Prins Jean is geparenteerd aan de
Belgische koninklijke familie. (AFP)
Oscar Wilde:
Als ge de goden om genoegen smeekt,
schenken zij u die om u te straffen.
Dr. J. H. van Royen
Een Reuterbericht uit Djakarta geeft een
enigszins andere lezing van de concessie,
waartoe Djakarta bereid zou zijn, namelijk
uitstel van de formele souvereiniteitsover-
dracht tijdens de uitoefening van een In
donesisch bestuur over Nederlands-Nieuw-
Guinea.
Gezegd werd dat het mogelijk zou kun
nen blijken Indonesië westelijk Nieuw-
Guinea te laten besturen zonder dat de re
publiek formeel de souvereiniteit uitoefent.
Na een jaar zou de plaatselijke bevolking
dan kunnen stemmen om haar wens te
kennen te geven.
Een woordvoerder van het ministerie
van Buitenlandse Zaken in Den Haag heeft
donderdagochtend meegedeeld dat ten de-
De schaatsenrijders Arie Zee en Chris
Meeuwisse mogen terug naar Noorwegen.
Dat heeft het bestuur van de Koninklijke
Nederlandse Sehaatsenrijdersbond van
morgen beslist na het beëindigen van het
onderzoek naar de reden van het plotse
linge vertrek van de twee rijders uit
Noorwegen, waar zij in Fagernes trainden
met de Nederlandse kernploeg, die straks
zal deelnemen aan de grote titelwedstrij-
den. De KNSB besliste voorts dat beide
schaatsers de terugreis naar hun ploegge
noten zelf moeten betalen. Voor het com
muniqué van de KNSB zie men paigina 13
partemente nog geen berichten zijn ont
vangen over bereidheid van de zijde van
Indonesië tot een compromis in de kwestie-
Nieuw-Guinea.
Deze woordvoerder zei, dat het Indone
sische standpunt is dat de Papoea's een
kans gegeven moet worden het Indonesi
sche bewind te ervaren en dat zij daarna
over hun toekomst moeten beslissen.
„Tenslotte zijn de Nederlanders daar
tien jaar geweest. Nu is het onze beurt
de inlanders te tonen wat wij kunnen,"
zei hij. „Onder Indonesisch bewind zullen
de Papoea's alle kansen geboden worden
hun eigen zaken te behartigen."
„Indonesië zal de Papoea's toestaan
over hun eigen toekomst te beslissen na
mogelijk vijf of tien jaar," aldus de woord
voerder. Zij kunnen zich dan bij de Indo
nesische republiek aansluiten of hun eigen
staat stichten.
De woordvoerder zei, dat het grote ver
schil tussen bestuur en souvereiniteit is,
dat bestuur door het buitenland betwist
kan worden maar souvereiniteit niet.
Als Nederland bereid is aan de confe
rentietafel te gaan zitten en bereid is het
bestuur over te dragen, dan is Indonesië
bereid de mogelijkheid te bespreken de
Nederlandse autoriteiten die nu in Nieuw-
Guinea zijn, toe te staan daar te blijven
totdat een ordelijke overdracht van het
bestuur kan plaats vinden, aldus de woord
voerder. Deze concessie van de regering,
aldus de woordvoerder, is wat de minis
ter van Buitenlandse Zaken, Soebandrio,
verleden week bedoelde toen hij zei, dat
Indonesië bereid is de mogelijkheid te
overwegen de Papoea's een grote mate
van autonomie te verlenen onder Indone
sisch bewind.
Onze correspondent in Washington meldt
nog over het bezoek van de Nederlandse
ambassadeur in Washington, dr. Van
Roijen, aan de Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken, dat dit een onderdeel
vormde van het actief diplomatiek ver
keer, waarover de Nederlandse regering
aan de Tweede Kamer mededeling heeft
gedaan. Zoals bekend is, wenst de Neder
landse regering over de inhoud van deze
diplomatieke gesprekken de grootst moge
lijke geheimhouding te bewaren. Een be
zoek aan het State Department mag men
niet als een soort crisisbezoek beschou
wen. De afspraak met Dean Rusk was
reeds vorige week gemaakt. Een week ge
leden heeft dr. Van Roijen trouwens ook
reeds een gesprek met Rusk gevoerd. Bij
zijn jongste bezoek waren van Ameri
kaanse kant ook Harriman en Cleveland
aanwezig.
De aanwezigheid van Cleveland, die op
het State Department een topfiguur voor
V.N.-zaken is, wijst erop dat o.a. gespro
ken is over V.N.-bemoeienis met eventue
le onderhandelingen. Van Nederlandse zij
de zou men de Verenigde Naties gaarne
bij de zaak betrekken. Dit zou in zekere
zin de internationalisering betekenen waar
Nederland de laatste tijd naar streeft. De
Indonesische ambassadeur, dr. Zain, heeft
dinsdag in Washington met vrij vee] na
druk over de mogelijkheid van V.N.-be-
moeienis gesproken.
Van V.N.-zijde is nog geen toezegging
gedaan dat de volkenorganisatie in een of
andere vorm de derde partij zal zijn bij
onderhandelingen tussen Nederland en In
donesië. Toch verplaatst het accent zich
wel in de richting van de Verenigde Na
ties, daar andere mogelijkheden voor het
vinden van een derde partij gering blij
ken.
00**"
Twee inwoners van de Zweedse vlaais
Bromma nemen sedert 1920 op Nieuw
jaarsmorgen een bad. Dit is op zich
zelf niet zo bijzonder, ware het niet,
dat zij dit in de openlucht doen
Weerrapporten I, 2
Agenda van Haarlem en IJmond 2
Uit het binnenland 2
Op de Praatstoel 3
De Kleine Wereld3
Buitenlands nieuws 3
Horen en Zien 4
Kunst 4
Onder Ons5
Uit stad en omgeving5, 7
Feuilleton 9
Panda en andere beeldverhalen9
Economisch nieuws11
Beurs 11
Scheepsberichten 11
Sport 13
Dit nummer bestaat uit
zestien pagina's
PARIJS (Reuter) In de Franse hoofd
stad is van gezaghebbende zijde verno
men dat gemeend wordt dat een staken
der vijandelijkheden in Algerije in zicht
komt. Hieraan werd toegevoegd dat het
resultaat der in het geheim door verte
genwoordigers van de Franse regering en
afgevaardigden der „voorlopige Algerijn
se regering" gevoerde besprekingen
„spoedig" bekend zou worden. „Wij zullen
op korte termijn weten of de leiders van
de opstand een einde aan de revolte wil
len maken", aldus een uit regeringskrin
gen afkomstige uitlating.
TUNIS (Reuter) De persdienst der
Algerijnse opstandelingen APS te Tu
nis heeft verklaard dat onafhankelijk
heid voor het Algerijnse volk en Algerijn
se soevereiniteit over al het Algerijnse ge-
De heer Abdulah Arfan, een van de Pa
poea-leden van de Nieuw-Guinearaad heeft
gisteren vlak voor zijn terugkeer naar
Biak op Schiphol het volgende commen
taar geleverd op de toezeggingen van In
donesische zijde voor autonomie, die
West-Irian binnen de republiek ten deel
zou vallen wanneer het gebied aan Indo
nesië zou worden overgedragen:
„De bevolking van Nieuw-Guinea mag
dan nog niet het ontwikkelingspeil en het
inzicht bereikt hebben van een Europees
land, niettemin voelt zij heel goed en dui
delijk aan, dat deze beloften over autono
mie binnen Indonesië niet anders dan als
Javaans vergif beschouwd moeten wor
den."
Met de heer Arfan vertrokken ook de
voorzitter van de raad, de heer J. H. F.
Sollewijn Gelpke, en het Papoea-lid B. Mo-
fu. Van de uit 13 leden bestaande delega
tie van de raad, die vorige maand in Ne
derland aankwam, zijn er thans 11 naar
Hollandia teruggekeerd. Over een week
zullen de laatste twee vertrekken: mr. J.
O. de Rijke en pater dr. L. J. van de
Berg. die eerst het parlementaire debat
over Nieuw-Guinea wensten bij te wonen
Gevraagd om commentaar op de beslis
sing van de Nederlandse regering het zelf
beschikkingsrecht niet langer als strin-
Advertentie
BARTELJORISSTR HAARLEM TEL 13439
IEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223516
Verwachting tot morgenavond:
Overwegend droog weer met
wolkenvelden en plaatselijk
mist. Weinig wind. Temperatu
ren om het vriespunt.
Volledige weerrapporten op pagina twee
gente voorwaarde voor een gesprek met
Indonesië te handhaven, zei de heer Solle
wijn Gelpke: „Zoals u bekend is, wenst
ook de raad zo'n gesprek, wanneer dat
een vreedzame oplossing van het probleem
zou kunnen bevorderen. Wanneer zo'n ge
sprek alleen maar mogelijk is zonder het
zelfbeschikkingsrecht als prealabele voor
waarde, dan kan ik daar wel mee instem
men, zolang het recht maar niet wordt
prijsgegeven. En van Nederlandse zijde
is het ook niet prijs gegeven. De enige
verandering is, dat Indonesië het zelfbe
schikkingsrecht nu, vóór het begin van
een gesprek, niet met nadruk behoeft te
erkennen."
De beide Papoea-leden waren van me
ning dat er op Nieuw-Guinea geen meer
derheid te verkrijgen zou zijn voor een
voorstel, waarbij het eiland binnen de Re
publiek Indonesië autonomie zou verkrij
gen.
De voorzitter bevestigde dat de Nieuw-
Guinearaad binnenkort bijeen zal komen
om zo snel mogelijk de besprekingen te
beginnen over het advies, dat de Neder
landse regering voor 5 april wenst te heb
ben, en waarin de raad duidelijk moet ma
ken hoe het zelfbeschikkingsrecht op het
eiland het best verwezenlijkt kan worden.
Indien mogelijk zal het advies eerder
worden uitgebracht.
Over de Papoea-student Frite Kirihio,
wiens onverwachte reis naar Indonesië en
gesprek met Soekamo nogal opzien heb
ben gebaard, zei de heer Arfan: „Hij
heeft geen enkele bevoegdheid om namens
iemand anders dan zichzelf te spreken.
Dat recht kunnen en willen wij hem niet
ontzeggen, maar hij heeft daar niet na
mens Nieuw-Guinea het woord gevoerd,
als hij dat maar weet." Zoals gemeld zou
Kirihio in Djakarta gezegd hebben te ge
loven dat de Papoea-bevolking, als ze de
vrije keus had, vóór aansluiting bij Indo
nesië zou kiezen.
In Hollandia heeft het lid van de Nieuw-
Guinearaad Kaisiepo met grote nadruk
gezegd dat „de houding van Kirihio, die
op kosten van Nederland in Leiden stu
deert, niet alleen getuigt van ondankbaar
heid, maar ook van een onbeschofte in
stelling."
Naar de mening van de heer Kaisieuo
is het niet onmogelijk, dat een bepaalde
•v.•-•••
bied in overeenstemming moet worden ge
bracht met hetgeen de Fransen als hun
belangen beschouwen. Hieraan werd toe
gevoegd: „Dit zal niet eenvoudig zijn,
doch voor alle vraagstukken kunnen oplos
singen worden gevonden".
TANGER (Reuter) In een bericht,
dat te Tanger uit de Marokkaanse hoofd
stad Rabat is ontvangen, wórdt erop ge
wezen dat de Marokkaanse regering en
de gewezen leider der Algerijnse rebellen-
regering Ferhat Abbas indertijd een ge
heime overeenkomst hebben gesloten,
waarin Marokkaanse aanspraken op zeer
grote delen der Algerijnse woestijnen zijn
neergelegd. Volgens kringen, die nauwe
verbindingen onderhouden met de Marok
kaanse regering, is deze laatste van me
ning dat de met Abbas gesloten overeen
komst onaantastbaar is. Zij heeft te ken
nen gegeven te verwachten, dat de huidi
ge leider van het Algerijnse opstandelin
genbewind, Ben Khedda, het met Abbas
gesloten akkoord zal nakomen.
Van dezelfde zijde wordt er nog op ge
wezen dat Marokko van mening is dat de
hulpbronnen van de Sahara waarbij
speciaal aan de olievelden worden ge-
dracht door Marokko, Tunesië en Alge
rije gemeenschappelijk moeten worden ge
ëxploiteerd. Commentators te Rabat wij
zen er op dat de vertegenwoordigers der
Algerijnse opstandelingen daarom in hun
geheime besprekingen met de Franse af
gevaardigden geen afbreuk mogen doen
aan de belangen van Tunesië en Marok
ko in de Sahara.
Ben Khedda wordt vandaag uit Tanger
verwacht in Rabat, waar hij door koning
Hassan II zal worden ontvangen.
Te Tunis is vernomen dat Ben Khedda
tien tot vijftien dagen in Marokko zal blij
ven.
pro-Indonesische groep Nederlanders de
reis van Kirihio bekostigd of althans gesti
muleerd heeft. „Wat hij gedaan heeft
zal echter internationaal weinig verschil
maken voor West-Papoea". De heer Kai
siepo was van mening dat Kirihio niet
meer naar Nederland zal terugkeren. „En
als hij hier komt, al of niet met zijn Indo
nesische vrienden, dan zullen wij wel met
hem afrekenen".
Het Nieuw-Guinearaadslid Bonay, dat
tijdelijk voorzitter is van de Parna (Par
tei Nationaal), waarvan de student Kiri
hio een der oprichters is, zei niets van
het vertrek van Kirihio te hebben begre
pen. De drie in Nederland studerende le
den van de Parna (Kirihio, Indey en Wa-
joi) hebben nog op 18 december een brief
tot de regering gericht, waarin driehoeks-
onderhandelingen werden geëist als mid
del om zowel Nederland als Indonesië er
toe te bewegen het recht op zelfstandig
heid te erkennen.
De drie leden van de Nieuw-Guinea
raad, die gisteren van Schiphol terug
gingen naar Nieuw-Guinea. Van links
naar rechts de heren Arfan, Mofu en
Sollewijn Gelpke.
Op de vraag of het waar is dat zoals
Kirihio gezegd heeft, de Papoea's voor In
donesië zouden kiezen indien de gelegen
heid geboden werd, antwoordde de heer
Bonay: „Er is hier inderdaad een groep
pro-Indonesische Papoea's, maar er is
ook een groep pro-Nederlandse Papoea's.
Als het waar was. dat alle Papoea's voor
Indonesië zouden kiezen, dan zou er geen
Parna behoeven te bestaan, omdat wij er
altijd juist naar gestreefd hebben tegen
stellingen tussen beide groepen ongedaan
te maken. Als het juist is dat Kirihio in
derdaad in Djakarta is, dan staat de Par
na daar beslist afkeurend tegenover", zei
hij.
,,Nederland mag niet Voor dreiging met
wapengeweld opzij gaan. Het zelfrespect
van het Nederlandse volk eist, dat het,
indien nodig, een aanval met wapens zal
keren", aldus mr. J. O. de Rijke, lid van
de Nieuw-Guinearaad, gisteravond in een
lezing voor het „Oud-strijders Legioen" in
Den Haag.
De heer De Rijke wilde in het midden
laten of de territoriale claim van Indone
sië op Nieuw-Guinea juist is. „Want het
gaat niet om een juridisch-staatsrechtelijk
vraagstuk, maar om het probleem van
750.000 mensen die wij zelfbeschikking en
bescherming beloofd hebben," zei hij. Hij
meende dat voor dit standpunt bij-het Ne
derlandse volk onvoldoende begrip be-
staat als gevolg van een gebrek aan voor
lichting.
Wanneer Soekarno's troepen Nieuw-Gui
nea mochten binnenvallen, zal Nederland
zijn vuist moeten ballen, meende mr. De
Rijke. Men mag niet opzij gaan voor een
inbreuk op de internationale rechtsorde.
Anderzijds moet Nederland zich naar zijn
mening niet generen om met Indonesië
aan de conferentietafel te gaan zitten
meende mr De Rijke, die de basis vo<"
een gesprek overigens erg klein achtte.
ALGIERS (Reuter) Algerije is woens
dag het toneel geweest van een golf van
aanslagen en gevechten tussen Algerijnen
en Fransen. Het dodencijfer van deze dag
bedraagt volgens de laatste gegevens acht
endertig; 61 personen werden gewond.
In Oran, waar de ernstigste ongeregeld
heden voorvielen, telde men negentien do
den, onder wie acht Fransen. Hier raak
ten jonge Fransen slaags met Algerijnen,
van wie ,er zes werden vermoord. Het uit
gaansverbod werd vervroegd tot acht uur
In Constantine (Oost-Algerije) ontplofte
eèn granaat in een bioscoophal. Drie Al
gerijnen werden gedood en 27 gewond.
De uitzending van radio-Algiers werd
woensdagavond gestoord door een geheime
zender van de O.A.S., die een toespraak
van ex-generaal Salan uitzond..Salan sprak
daarin zijn hoop en vertrouwen uit, dat
de O.A.S. in 1962 de overwinning zal be
halen. De O.A.S. heeft in Algiers biljetten
aangeplakt waarin opgeroepen wordt tot
een algemene mobilisatie. In de eerste
drie dagen van het nieuwe jaar zijn door
de terreur zestig personen gedood en 135
gewond.
Advertentie
EVELYN
