Eis van vier jaar tegen een zeeman die dode bestal Supral ux KERKELIJK LEVEN Komt Amerikaanse kerkganger op de koffie? boot R.-K. en protestantse - theologiestudenten samen op reis Nieuw weerschip in dienst gesteld Ontslagen wegens politiek verleden „Vrijheid van het onder wijs in het gedrang" Snelvarend vracht schip voor de K.P.M. Amsterdam geeft Artis een jubileumbijdrage Veroordeelde procedeert tegen de staat Soepel laveren Directe keus Symbolen San Kan doe no wan trawan Kan doe leki Kan 25 Vrijdag 19 april i963 HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Nijverheidsleraren willen verkorting van de salarisschaal Mr. J. R. L. Eibrink Jansen overleden verf en lak Zweeftocht «Mil Prof. Van Itterzon: Kerkelijk nieuws meubelen" Verblijf in Huis van Bewaring niet conform het vonnis KAN juwelier - horloger Brief van de N.J.G. aan Indonesische jeugdorganisatie De officier van Justitie bij de recht bank in Amsterdam heeft tegen een 28-ja- rige zeeman wegens diefstal van een por tefeuille met 4000 van een kleermaker die kort tevoren zieh waarschijnlijk van het leven had beroofd de maximum-gevan genisstraf van vier jaar geëist. „Walge lijk", noemde de president van de recht bank deze diefstal, die tijdens de langdu rige zitting slechts zijdeling ter sprake kwam. omdat de rechtbank kennelijk meer belangstelling had voor de omstandighe den waaronder de 55-jarige ongehuwde kleermaker op 2 december in zijn boven woning aan de Overtoom is overleden. De alleenwonende kleermaker werd een dag later met een schotwond achter zijn linkeroor op "de divan in zijn woning dood aangetroffen. Het pistool, was niet te vin den. „Moord," luidde de eerste conclusie van justitie en politie, die als verdachte aanhielden een 14-jarige jongen, die be vriend was met de kleermaker. Een paar dagen later meldde de zeeman zich bij de politie. Hij had in de Kranten over de aan houding van de 14-jarige jongen gelezen. „Die jongen heeft er niets mee te maken, want ik was erbij toen de kleermaker zelfmoord pleegde," verklaarde hij. „In paniek heb ik het pistool meegenomen en in het water gegooid, omdat ik bang was dat ze mij wel eens van moord zouden kunnen verdenken," verklaarde de zee man, die als enig motief voor de diefstal van de portefeuille met 4.000 opgaf, dat hij er zo gauw mogelijk vandoor wilde gaan. Daarvoor had hij geld nodig. De kleermaker en de zeeman hadden Advertentie Favoriet voor deze lente: Zo n modieuze overhemdblouse met b-r-e-d-e strepen op witte ondergrond. Maar ook in effen wit, bordeaux, bleu of lichtgrijs, of moderne ruitdesstns. Draag ze zo of onder een pullover! In. Boll,O-fast en nyfon Jersey, 14 90 17 90 ~Èën "groep van vijftig theologische stu denten van diverse groot-seminaria en theologische faculteiten aan Nederlandse en Belgische universiteiten zal een oecu menische studiereis gaan maken. De reis begint op vrijdag 19 april in het centrum „Kerk en Wereld" van de Neder lands Hervormde Kerk in Driebergen. Van daaruit trekt men eerst naar „De Eiken horst" in Esch, het centrum van het Willi- brordapostolaat. Dr. J. de Jong en pro fessor dr. J. C. Groot zullen de studen ten in de beide centra toespreken. De tocht voert in tien dagen via diver se Franse kathedralen en via de abdij Chevetogne, waar men in contact komt met het oosters-Geünieerde christendom, naar het secretariaat van de Wereldraad va'n Kerken in Genève, naar de commu- nautc de „Taize les Cluny" en tenslotte naar het Instituut St. Serge van de Rus- sisch-Orthodoxe Kerk in Parijs. Op al de ze plaatsen zullen de studenten worden ontvangen door de leiders van de betrok ken instituten. Enkelen van hen zijn ook deskundige'of waarnemer bij het tweede Vatikaanse concilie. De organisatie van deze tocht berust bij het dagelijks bestuur van de Stichting Ver enigde Studenten in de theologische facul teiten, waarbij ook de Federatie van stu denten aan de Nederlandse katholieke theo- logica en philosofica „Vindidcamus" is aan gesloten. Den bedevaart naar Chartres be sluit de tocht. Met algemene stemmen heeft de Ne derlandse Bond van leerkrachten bij het nijverheidsonderwijs tijdens de jaarverga dering in Zwolle het hoofdbestuur opgedra gen te ijveren voor verkorting van de sa larisschaal aan het begin, alsmede voor het doen vervallen van de standplaatsaf trek. Een voorstel om stappen te doen om leraren van de avondschool, tevens een wachtgeld te doen toekomen en het recht te geven op uitgesteld pensioen, werd eveneens aangenomen. Daar het voor alleenstaande leraressen vooral' op oudere leeftijd vaak moeilijk is de schooltaak naast het huishouden te ver vullen verzocht de vergadering het hoofd bestuur de mogelijkheid te onderzoeken om leraressen vervroegd pensioen te ge ven. Verworpen werdhet voorstel om wan neer een leerkracht met pensioen gaat en niet gelijktijdig jubileert deze een ge deelte, van de jubileumgratificatie te ver strekken. Wat het onderwijs betreft nam de ver gadering het voorstel aan de regering er op te wijzen dat voor de zeer goede leer lingen van de L.T.S. de aansluiting op de H.T.S. niet zodanig moet worden vér- lengd daf dezè aansluiting praktisch on mogelijk wordt. elkaar de avond tevoren in een café ont moet. Zij waren kort na middernacht naar de woning van de Kleermaker gegaan. Daar zou de zeeman blijven slapen. „Hij was erg zwaarmoedig," zei de verdachte, die de kleermaker had horen zeggen dat hij een eind aan zijn leven wilde maken. De president gaf te kennen dat hij wel in de zelfmoord geloofde, gezien de zwaar moedige toestand van de kleermaker. De raadsman, mr. N. J. Geleijnse, pleit te vrijspraak of ontslag van rechtsvervol ging. omdat de bekentenis van de verdach te als enig bewijsmiddel onvoldoende is. Zijn verzoek tof onmiddellijke invrijheid stelling werd evenwel afgewezen. De rechtbank gal op 2 mei vonnis wij zen. In de ouderdom van 78 jaar is in Den Haag de oud-vice-president van het hoog gerechtshof van Nederlands Indië, mr. J. R. L. Eibrink Jansen, overleden. Mr. Eibrink Jansen ging na zijn pro motie tot doctor in de rechtwetenschap- pen op 26-jarige leeftijd naar Nederlandsch Indië als ambtenaar ter beschikking van de voorzitter van de Landraden in Ban doeng en Soemedang. In 1939 werd hij benoemd tot vice-president van het hoog gerechtshof. In 1946 keerde hij naar Neder land terug. Tot 1954 was hij belast met het geven van onderwijs in het straf- en straf procesrecht van Indonesië aan de rijks universiteit in Utrecht. Advertentie Donderdag heeft Prins Bernhard in de haven van Amsterdam een proeftocht gemaakt met de V.A.-2 „Hover-Craft", die op het ogenblik voor demonstra ties in Nederland is. De foto toont de prins aan boord van het „zweeftmig" voor het begin van de proeftocht. A Halverwege de Nieuwe Waterweg is tij dens de officiële proefvaart het nieuwe weerschip „Cumulus" gedoopt door de echtgenote van de oud-directeur-generaal van de Rijksluchtvaartdienst, mevrouw M. Backer-Van der Hoek. Bij de talrijke ge nodigden waren de directeur-generaal van de Rijksluchtvaartdienst, de heer W. J. Kruijs, de oud-directeur van deze dienst, de heer J. W. S. Backer, de directeuren van de werf „De Deerst", waar het schip gebouwd is, de heer J. N. Joustra, tech nisch directeur van de rederij Van Nie- velt Goudriaan, die de exploitatie van het schip verzorgt, de heer F. Schütte, ad junct-directeur van het K.N.M.I.. en voorts vertegenwoordigers van het Directoraat- generaal van- de1 Scheepvaart. Na het schip een behouden vaart te heb ben gewenst, doopte mevrouw Backer-Van der Hoek het schip met dezelfde naam die zijn voorganger droeg. De met de nationa le kleuren en bloemen versierde champag nefles werd met een bijlslag de vrijheid gegeven. Zij sloeg volgens plan tegen de scheepsbel aan, die het inschrift „Cumu lus 1963" draagt. Vandaag vertrekt de „Cumulus", het eerste in Nederland gebouwde weerschip naar zijn station, ongeveer 400 kilometer ten zuiden van IJsland. Het bestuur van de stichting „Casa Aca demica" te Amsterdam heeft in een spe ciale vergadering de situatie besproken die is ontstaan in verband met onlangs be kend geworden feiten omtrent het' politie ke verleden van de directeur van het ge bouw. Deze is in de oorlog aangesloten ge weest bij de N.S.B, en het Nationaal Ar beidsfront. Het bestuur is van mening, dat, gezien de opzet van de stichting, hij niet gehandhaafd kan blijven. In overleg met de directeur zal met het oog op de belan gen van de hotelexploitatie en de studen tenhuisvesting do beëindiging van het dienstverband niet onmiddellijk, maar op een later tijdstip plaatshebben. De voorzitter van de schoolraad voor de scholen met den bijbel, prof. dr. G. P. van Itterzon, heeft in een vergadering van de raad in Utrecht verklaard, dat de vrijheid van onderwijs( de laatste jaren weer heel bijzonder in het gedrang komt. Niemand zal ontkennen, zei hij, dat de overheid ten aanzien van het onderwijs een eigen taak heeft. De schoolraad wijst echter het standpunt, dat de overheid door middel van breed uitgewerkte subsidie voorwaarden de inrichting en de pedago gische planning van het oncBrwiji mag bepaleh. af. Wie rri'et een vergaande sfaats- bevoog'dmg van hét Onderwijs instemt en van mening is, dat het tot de taak van de overheid behoort om normen te stel len die dit onderwijs pedagogisch en di dactisch binden, moet bedenken dat de initiatieven voor de vernieuwing en ver betering van het onderwijs steeds vanuit de vrije maatschappij gekomen zijn en niet vanuit een studeervertrek ten depar- temente, aldus prof. Van Itterzon. Prof. Van Itterzon was er bezorgd over, dat de raamwet nog zoveel in de mist laat. Hij noemde het teleurstellend dat de overheid nu het onderwijsgebied dermate heeft .afgegrensd, dat de maatschappijen en haar organisaties, de kerk en haar schoolbesturen zich binnen het raam van het overheidskader zullen moeten houden. Hij meende, dat de overheid op deze wijze de vrijheid van het onderwijs en zijn ont wikkeling principieel en bewust heeft be perkt en heeft ingegrepen in de historische ontwikkeling en dat wanneer juridisch pe dagogisch en didactisch op de ingeslagen departementale weg wordt voortgegaan, zou dit zowel voor 't openbaar als voor 't bijzonder onderwijs nadelig zou kunnen zijn. Chr. Geref. Kerken Beroepen te Oud-Beijerland M. W. Nieu- wenhuijze te Amsterdam-West. Aangeno men naar Broek onder Akkerwoude J. M. Visser te Dokkum. Bedankt voor Rotterdam-Charlois L. S. den Boer te Sassenheim. Advertentie SEDERT 184? GIERSTRAAT 52-54-36 TELEFOON. 12047 HAARLEM Op de werf van P. Smit jr. in Rotter dam is het 12.000 tons motorvrachtschip „Straat Frazer" te water gelaten, „het duurste schip dat ooit door de Koninklijke Paketvaart-Maatschappij is besteld," zo als de directeur van de Amsterdamse re derij, de heer D. J. Pronk van Hoogeveen, onder grote hilariteit opmerkte. De duurte wordt veroorzaakt door de zeer sterke motor die in het schip wordt geïnstalleerd en die het een snelheid van 20 mijl per uur zal geven. De motor heeft een maximaal vermogen van 13.800 pk. De „Straat Frazer" is het eerste schip van een serie van vier, waarvan er twee bestemd zijn voor de K.P.M. en twee voor de Koninklijke Java-China-Paketvaart Lij nen. Piet Smit jr. bouwt er drie en Verol- me één. De „Straat Frazer" is het 75ste schip dat sinds 1945 voor de rederij wordt ge bouwd. Het is 166 meter lang en ruim 20 meter breed. De holte is 12 meter en de diepgang bijna 9Va meter. De Amsterdamse gemeenteraad heeft financiële bijdragen ter beschikking van het koninklijk zoölogisch genootschap Natura Artis Magistra gesteld opdat dit zijn 125-jarig jubileum op grootse wijze kan vieren. Voor een wetenschappelijk congres van dierenartsen, dat eind april in de gebou wen van de bekende Amsterdamse dieren tuin wordt gehouden, voteerde de raad 20.000, voor de eigenlijke viering van het jubileum, dat op 2 mei begint en bijna het hele seizoen zal voortduren met allerlei evenementen, een bedrag van 61.500 en voor een jubileumgratificatie voor het per soneel (gehuwden tenminste 125 en on- gehuwden 65) een bedrag van 42.000. Het rijk en de provincie hebben geen vrijheid kunnen vinden extra-subsidies voor deze viering te verstrekken. Zij zul len op andere wijze aandacht aan het ju bileum schenken. Zo geeft de provincie Artis 'n vrouwtje-gorilla als partner voor het in de dierentuin al aanwezige manne tje. Advertentie ADVISEUR Voor herenkleding Flannel Blazers 69.00 - 109.00 Moderne Pantalons 39.75 - 59,75 Arrow shirts BARTELJORISSTRAAT 5 - HAARLEM Voor de president van de rechtbank in Rotterdam diende een kort geding, waar in een 33-jarige Rotterdamse fabrieksar beider reeds elf keer veroordeeld wegens diefstal, die eind 1961 ter beschikking van de regering was gesteld en sindsdien drie maal uit verschillende inrichtingen was ontsnapt de Staat der Nederlanden ver wijt dat hij al geruime tijd ten onrechte wordt vastgehouden in het Huis van Be waring. omdat hij volgens het vonnis in de psychiatrische inrichting in Avereest moet worden opgenomen. Daar is momen teel echter geen plaats. Zijn raadsman mr. L. Hanekroot, be ticht de staat ervan een onrechtmatige daad te begaan tegen zijn cliënt door hem in Rotterdam vast te houden. Hij eiste on middellijke invrijheidstelling of tijdelijke overplaatsing naar een andere inrichting. Hij bestreed het verweer van mr. E. Droogleever Fortüijn, die als procureur van de staat optrad en zich beriep op een noodtoestand, veroorzaakt door plaatsge brek en personeelstekort in de inrichtin gen. Mr. Hanekroot zei dat op het ogen blik niet meer van een noodtoestand kan worden gesproken omdat de door de staat bedoelde noodtoestand reeds dertig jaar geleden ook bestond. Met de oplossing van het probleem zijn sindsdien geen vorderin gen van enige omvang gemaakt. Mr. E. Droogleever Fortuijn zei dat de overheid in dit soort zaken voor een di lemma wordt geplaatst. Hij was van me ning dat de tijdelijke verblijf van de ver dachte in het Huis van Bewaring de minst slechte oplossing van het probleem is. Op neming in een andere inrichting, ge zinsverpleging of tijdelijke invrijheidsstel- ling vond mr. Droogleever Fortuijn op grond van het vonnis van de rechtbank in Rotterdam ook onmogelijk. De president zal op 2 mei uitspraak doen. (Van onze correspondent) WASHINGTON. - Onlangs ont spon zich in een internationaal, uni versitair milieu in de Verenigde Sta ten een levendig gesprek over de godsdienst in het moderne Ameri kaanse leven. Natuurlijk werd daarbij gegeneraliseerd en tot definitieve conclusies kwam men niet, daarvoor was het onderwerp te gecompliceerd. Enkele aspecten van de conversatie zullen een niet-Amerikaans publiek wellicht interesseren. Het begon zo: een Scandinaviër had tot zijn verbazing gezien, dat men in Amerika in trams en bussen reclame maakt voor de kerk. Hij had aanbevelingen gelezen zoals: „Ga deze zondag naar de kerk uwer keuze" of: „Ga met uw hele gezin naar de godsdienstoefening!" Dat deed bij deze Scandinaviër de vraag opkomen: „Zijn Amerikanen zo ver draagzaam, dat zij zonder meer hun medemensen aanraden naar „de een of andere" kerk te gaan?" Een niet- Amerikaanse jood in het gezelschap maakte de opmerking: „Echte gods dienst is. altijd onverdraagzaam. Wan neer men zo maar een willekeurige kerk aanraadt, dan is dat een blijk van onverschilligheid jegens de reli gie". En daarmee was dan de dis cussie op gang. Het zou uren duren. WANNEER MEN JAREN in Ameri ka heeft gewoond, dan vindt men het heel normaal dat de kerkgangers na afloop van een dienst in een aangren zend zaaltje een kop koffie gaan drin ken. Men ontmoet daar vrienden en be kenden en het is zeker niet noodzake lijk, dat daar over de preek wordt na gepraat. Het is meer een soort cocktail party zonder alcohol, een bijeenkomst, waar de mensen vaak beter gekleed zijn dan op de feestjes en partijen waar men op weekdagen verschijnt. Maar een Canadees in ons, gezelschap, die nog niet zo lang in de V_erenigdé Staten was, kop nog altijd niet aan die getvöonté" wennen. Voor hem was dat koffiedrinken een bewijs te meer, hoe maatschappelijk, hoe society-achtig de godsdienst in de V.S. is. „ALLEEN IN de zo genoemde revi val-diensten (min of meer vergelijk baar met de opwekkingsdiensten in Ne derland) wordt de kerkganger nog ge confronteerd met de eis een bewuste keuze te doen voor of tegen de reli gieuze moraal en ethiek. Maar in het algemeen toont men zoveel begrip voor de ingewikkeldheid van het leven, dat de dominee zijn gehoor niet strikt wil voorschrijven jioe men, in een concreet geval, verplicht is te handelen. De ethiek en de moraal worden opzettelijk vaag gehouden. Men voedt de mensen op om soepel doe het leven heen te laveren," aldus de Canadees. Daar is wel iets van waar. Of de dominee het nu doet of een ander, de Amerikaan wordt zo opgevoed dat hij gladjes, zonder te kwetsen en met strij kages die hem tot een tweede natuur worden, de relaties tussen mens en me demens vriendelijk en warm weet te houden. Dat is goed voor de zaken, voor 's mensen bloeddruk en dat ge tuigt zelfs van een zekere volwassen heid en goede manieren. Maar zonder daar nu verder over uit te weiden, zal het wel duidelijk zijn, dat een zekere karakterloosheid hiérvan de resultante kan zijn. DE PREDIKANTEN die de populaire revivaldiensten leiden, vormen een uit zondering op de regel. Zij stellen in hun diensten de mens wel degelijk voor een directe keus en nopen hem ook in de zogenaamd kleine beslissin gen van het leven niet te laveren of te marchanderen met goed en kwaad. Het succes, dat deze soort van diensten nog steeds heeft in Amerika, zou erop kunnen wijzen, dat althans een deel van het volk behoefte heeft aan een streng ethisch regime en dat het een afkeer gevoelt voor de sociale wonderolie, waarmede veel kerkgangers het ver ho pen te brengen. Het gesprek in onze internationale groep wa. al een hele tijd op gang, toen op een bescheiden manier een Koreaan het woord nam. Hijzelf, een aanhanger van Confucius' leer sprak uiteraard met enige aarzeling over een godsdienst die niet de zijne was. En in het begin leek het wel alsof hij helemaal niet over godsdienst praat te. HIJ VERTELDE dat hij eens Kerst mis had meegemaakt in het huis van welgestelde vrienden in New York. Die vrienden hadden een dochter van 14 jaar en dat meisje was op kerstochtend al heel vroeg opgestaan om te kijken wat Santa Claus de Kerstman voor haar onder de kerstboom had gelegd. Ze was heel verrukt geweest over haar kerstcadeaus en hield zich in haar re acties strikt aan de fictie, dat Santa Claus" inderdaad in zijn met rendieren bespannen slee van de Noordpool was gekomen om haar dat geschenk te bren gen. NATUURLIJK WIST een meisje van 14 wel beter, maar zij acteerde zoals het hoorde. Het was, zei de Koreaan, alsof zij dat officiële kindergeloof niet wilde prijsgeven. Misschien wel uit angst zo voegde hij eraan toe dat anders de hele mooie kerstsfeer ver stoord zou worden. Pas na dit verhaal kwam hij tot wat hij eigenlijk wilde zeggen: „Zou het ook niet zo gaan met veel volwassen Amerikanen?" zo vroeg hij ons. „Houden zij niet offi cieel vast aan een leer en aan vor men waarin zij eigenlijk niet meer ge loven? Zij zouden dat doen, omdat zij beducht waren, anders wellicht de he le sfeer van hun christelijke traditie te verstoren en die wilden zij niet verlie zen". De koreaan was bescheiden genoeg om te vertellen dat men ook m zijn eigen land dergelijke verschijnselen kende. Op de verjaardag van een over leden vader of grootvader zet men voor deze gestorven bloedverwant ge rechten op tafel alsof hij opnieuw zal komen meeëten en men laat de deur openstaart, opdat hij binnen zal kunnen komen. Wie inzicht heeft in deze tra ditie, zal weten dat dit alles het sym bool is van respect en genegenheid voor de oudere familieleden. Maar men houdt hiermee toch vast aan gebruiken, die uiterlijk zijn, zoals het openzetten van de deur en het opdienen van voed sel, omdat men door aan die ge bruiken vast te houden in vezen te kennen geeft, trouw te zullen zijn aan de respectabele traditie van eerbied voor ouders en voorouders. HET IS MET symbolen soms vreemd gesteld. Neem de kerstboom. Zijn her komst gaat terug tot het heidendom in West-Europa. Maar al lange tijd is die boom toch het centrum van de kerst feestviering. Een christelijk feest, zou men zeggen. Maar in Amerika hebben ook verscheidene Joden een kerstboom en ze hangen er zelfs een ster van David in. Kennelijk is die boom met lichtjes het symbool aan het worden van een huiselijk winterfeest. OM TERUG TE komen np het uit gangspunt: zijn de Amerikanen ver draagzaam? Wanneer men iemand vraagt wat voor godsdienst hij heeft, kan hij zeggen protestants, katholiek of joods en in de meeste kringen zal men dat een bevredigend antwoord vin den. Maar zegt hij atheïst te zijn, dan zal men nogal eens de wenkbrauwen op trekken en de man misschien vragen: „Waarom?" Die christelijke, humanitaire traditie, ook al is de ethiek niet strikt, geeft veel Amerikanen een veilig gevoel: zo hoort het. Atheïsme of agnosticisme dat in Europa in vele kringen wordt geaccepteerd wekt hier een zekere argwaan. Sommigen zullen meteen aan een connectie denken met de vijandige ideologie van het communisme. Het is daarom niet verwonderlijk dat conservatieve vaderlanslievende orga nisaties, zoals de American Legion, de reclame in trams en bussen betalen, waarin de mensen worden aangespoord, naar de kerk te gaan. Want dat is niet alleen goed voor hun ziel, maar ook voor de Verenigde Staten. Braziliaanse ambassadeur. Op Schip hol is de nieuwe Braziliaanse ambassadeur, de hèer Jayme Sloan Chermont, aange komen. Hij volgt, in Den Haag de heer J. de Sousa-Leao op, die na een verblijf van negen jaar in orts land wegens het bereiken van de leeftijdsgrens naar Brazilië is teruggekeerd. Advertentie (Negei Engels) (Wat Kan kan kan Kan alleen) BARTELJORISSTRAAT 2 - HAARLEM TELEFOON 13004 Het bestuur van de Nederlandse Jeugd Gemeenschap heeft in opdracht van de raad van afgevaardigden een brief gezon den aan het overkoepelend orgaan van het jeugdwerk in Indonesië, waarin wordt ge zegd dat de Nederlandse Jeugd Gemeen schap zich hartelijk verheugt over het her stel van de diplomatieke betrekkingen tus sen beide landen. In de brief wordt de wens uitgesproken, dat in aansluiting op de goede contacten tussen de jeugdde- legaties uit Indonesië en Nederland op de zitting van het Internationale Congres te Aarhus in Denemarken in juli 1962 de goede verstandhouding tussen het Neder landse jeugdwerk en dat van Indonesië zal worden versterkt.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1963 | | pagina 25