C U LI TT A RIA
FILATELIE
Vorstelijk maal op de Veluwe:
coteletten van jong wildzwijn
e
ir
v
Erbij
VRIJDAG 31 DECEMBER 1965
b°ANMARK5CHO
B. Dukel
W
Typische wildsmaak
„We lusten het niet"
De rijsttafel thuis
Kruiden voor de keuken
Gaston Gourmet
POLEN heeft een serie van negen
waarden het licht doen zien, waarop
in veelkleurendruk historische koetsen
uit de zeventiende tot de twintigste
eeuw voorkomen. De serie omvat de
rtlfl til
waarden: 20. 40, 50 60, 90 dr. (afbeel
ding), 1.15, 2.50, 6.50 en 7.10 zl. Deze
laatste zegel is uitgevoerd in een uit
zonderlijk lang formaat (108x27 mm).
RWANDA. Ter herdenking van wij
len president Kennedy is een serie van
zes waarden, 10, 40, 50 c., 1, 8 en 50
fr., uitgegeven. De zegels vertonen
Kennedy, een telefoongesprek voe
rend; op de achtergrond de wereldbol
en telecommunicatiesatellieten.
MONACO. De eerste verjaardag van
prinses Stephanie zal postaal worden
gevierd door de uitgifte (in februari)
van een luchtpostzegel van 3 fr., waar
op prinses Gracia met haar drie kin
deren Caroline, Albert en Stéphanie,
voorkomen.
WEST-DUITSLAND. De serie fran
keerzegels „Duitse bouwkunst uit
twaalf eeuwen" zal op 7 januari wor
den aangevuld met een waarde van 30
pf(groen), die de Noorderpoort in
Flensburg vertoont. De zegel is uitge
voerd in diepdruk in het grotere for
maat 23x27.32 mm.
De KAAPVERDISCHE eilanden
hebben een serie van acht zegels het
licht doen zien met afbeeldingen van
uniformen van Portugese militairen
I vBftsa
uit de jaren 1806 tot 1856. De waarden
zijn: 0.50, 1, 1.50, 2.50 (afbeeldingen)
3, 4, 5 en 10 esc. De zegels zijn uitge
voerd in veelkleurendruk.
BOEROENDI. Ter herdenking van
ment dat te zijner nagedachtenis op
een heuvel bij Boejoemboera werd op
gericht, op de 10 -j- 1 fr. de portretten
van Rwagasore en Kennedy (afbeel
ding), op de 20 2 fr. het portret van
prins Rwagasore en president Kenne
dy is een serie van vier zegels in rou
latie gebracht. Op de 4 +1 fr. ziet men
GOED HUWELIJK
25x43 48x39 17-22 en wit heeft geen tempo voor de doorsnee lezer een te moeilijke
en verliest en te vertakte materie behelst.
Wij zullen pogen het geheel toch enigs-
n,.s na 99-23 kan ook 13-18 niet wegens W1J zuilen pogen uci gcnec*
Ha™ ™t%7-9? en T7-31 zins begrijpelijk te maken voor hen die
Het winnen van gemakkelijke contractjes Na 1) 29-23 20-25 vervolgt de heer er de e^n ruimschoots
is geen kunst vertelde meneer Sterk op Schol uit Mk met 2) 27-21. Na -er hebben.
de club nadat hij de avond ervoor een be- 25-30. 3) 21-16 13-18. 4) 16x7 18x29. 5)
langrijke viertallenwedstrijd had gewon- 7x18 17-22. 6) 18x27 30-35 is er voor wit,
nen. Maar, vervolgde hij, hoe had u dit ondanks de twee stukken winst, geen
vier-harten spelletje thuisgebracht? Hij
pakte een spel kaarten en liet ons het vol
gende zien:
V B 9 3 2
C? 9 6 4
O 8 4 3
4» 10 6
winst meer. Voor de overigen hebben wij
een richtlijn aangegeven voor een verder
onderzoek van dit boeiend spelfragment.
In de hoofd klasse wedstrijd DCIJ
Heemstede ontstond in de partij aan het
vierde bord de volgende stelling.
H. LAROS (IJmuiden)
xxxxxjoccc'cocoooooocxyo<xxxxxxxxxxy~,oooo< x
voor beloond worden! Verschillende op
zichzelf belangrijke varianten laten wij
terwille van de begrijpelijkheid onbespro
ken.
XX30CXXXXXXXXXXXXXXXXXXxXX)00Ou000000CXjOCXXXX10g
10 8
c? A H,V 10 2
O A HV 5
A A9
Het bieden was eenvoudig: zuid twee
harten noord twee SA zuid drie har
ten noord vier harten. Hier kunnen wij
het met de heer Sterk oneens zijn: het is
namelijk beter met het zuidspel in de
tweede biedronde drie ruiten te zeggen.
Dat bod leidt namelijk tot betere resul
taten in die gevallen, waarin NZ wel drie
SA of vijf ruiten kunnen maken, maar
géén vier harten. In het onderhavige geval
deed het er bitter weinig toe, want óók
over drie ruiten zou noord met drie (nog
beter-vier) harten hebben moeten vervol- <naxxxxxxxxxx>ooaTooooc
OOOOOOOOOOOOOOOOOOOÓOOOOCXXXXX
gen. Het bieden van de schoppenkleur
door noord heeft, als zuid een twee-kleu
renspel hartenruiten aangeeft, nog zeer
weinig zin.
In het spelen echter bleek de spreker
n.éér vaardigheid te hebben dan in het bie
den. Hij vertelde ons, dat west met schop-
N. ZOMER (Heemstede)
oVoOOOOOOOOOOOOO' ono^^nry-iOOÖOOOOOOOOOOOC
Wit: Kal, Th4, Pb2-h2.
Zwart: Kd8, Te6, Pc5-d5, pion b5.
Wit aan zet houdt remise.
Op het eerste gezicht schijnt dit een
haast ondoenlijke taak. Niet alleen im
mers heeft zwart een gevaarlijke plus
pion, maar bovenal staat de witte koning
zeer ongunstig, zodat zwart telkens mat-
wendingen ter beschikking heeft.
Zo dreigt in de diagramstelling al aan
stonds een beslissing. Zie 1) Telt
Wit: twaalf stukken op 25, 29, 30, 33, 34, 2) Ka2 b4! en wit is machteloos tegen
35, 36. 41, 42, 43, 46, 48. 3) Pc3 mat, daar 3) Td4 faalt op
Zwart: twaalf stukken op 3, 6, 9, 13, 14, 3) b3t 4) Ka3 Tal mat.
15, 16, 18, 19, 21, 22, 26. wd: probeert deze dreiging te door-
Wit aan zet kan het zetje nemen door kruisen met:
het portret van de prins en het monu-
Kennedy met boeken op de achter
grond als symbool van de Kennedy-bi
bliotheek en op de 40 2 fr. koning
Mwamboetsa IV, staande voor de
eeuwige vlam in Arlington. Een sou
venirvelletje, getand en ongetand, is
eveneens verschenen. Het velletje be
vat twee waarden, 20 5 en 40 5 fr
NAURU. Op 14 februari, de dag
waarop evenals in Australië het deci
male stelsel zal worden ingevoerd, zal
een serie van acht waarden met aan
duiding in de decimale munt verschij
nen: 1, 4, 7, 8, 10, 30, 50 cents en 1
dollar. De zegels dragen afbeeldingen
van vroegere uitgiften van Nauru.
DENEMARKEN. Met toeslag ten
bate van het Deense Rode Kruis zul
len op 20 januari twee postzegels, 50
10 öre (rood) (afbeelding) en 80 10
óre (blauw), in omloop worden ge
bracht. De zegels tonen de drie sym
bolen van de Rode Kruisorganisaties
penheer (van aas, heer) was uitgekomen en 30-24 19x28 36-31 26x37 41x32. Het levert Th5, dan wreekt zich, dat de toren
in de tweede slag klavervrouw had nage- een stuk winst op voor zwart, maar wit
speeld. De zaak leek eenvoudig: klaveraas krijgt nog enige kansen in het verdere
werd genomen, waarna twee hoge hartens eindspel. Toen wit besloot tot 43-39 (29-24
volgden. Helaas west bleek maar één was sterker) maakte Laros op krachtige
hartentje gehad te hebben, zodat er nu wijze de partij in een tiental zetten uit.
een nieuw probleem opdoemde. Het leek, 1) 43-39 19-23. 2) 42-37 6-11. 3) 37-32
dat zuid, bij gebrek aan entrees in noord, 21-27. 4) 32x21 16x27. 5) 41-37 23-28. 6)
tenminste twee schoppens, een harten en 48-12 11-16. 7) 46-41. De enige. 14-20. 8)
een klaver zou moeten verliezen. Indien u 25x14 9x20.
zich er eens in wilt verdiepen wélke winst- In de parüj 30-24? en na 18-23 20x47
kans de heer Sterk nog had, moet u daar- ^Qn na 28-32 opgeven. Het is nog wel
over eens nadenken alvorens verder te eens ieuk om de mogelijkheden te onder-
lezen. zoeken na het gedwongen 9) 30-25, waar
Wil er een winstkans zyn dan zal zuid 20_24 of de dam met 27-32 mogelijk is.
moeten beginnen met drie hoge ruitens te Een juweel van een eindspel
spelen in de hoop dat die kleur rond zit. wereldkampioen Koeperman.
Wel, dat is het geval en hoe nu verder? De
vierde ruiten spelen en op tafel (noord) xoooooc^x^xxxxx^^oooc
de laatste klaver opruimen? Vergeefse M
moeite want oost troeft die vierde ruiten
in, speelt hartenboer na waardoor de laat
ste troef van tafel verdwijnt en zuid moet
toch nog een klaver en een schoppen ver
liezen.
Het vervolg van de oplossing tot dit ge
heim is, dat zuid na het incasseren van de
drie ruitens vervolgen moet met schoppen.
West wint de slag met schoppenaas en kan
nu een klaverslag nemen. Het helpt niet,
of oost die slag wint want oost mag toch
geen troef spelen het zou hem de har
tenboer kosten.
Dus is het beste tegenspel voor OW, na
het maken van de tweede schoppen en een
klaverslag, te vervolgen met klaver. En
nü kon meneer Sterk op de valreep zijn
contract toch nog winnen: die derde klaver
op tafel troeven met harten negenen
in eigen hand ondertroeven met
twee! Zuid is nu even lang in troef als
oost en wanneer uit noord de vrije schop
pens worden afgespeeld, is oost machte
loos, hij krijgt géén troef slag meer.
Een prachte prestatie van meneer Sterk.
..li „toa /lio
veld b4 niet meer dekt. Zie 1)
Telt 2) Ka2 Pb4t 3) Ka3 Pc2f en
4) Tal mat.
Enige andere mogelijkheden:
b) 1) Kbl? Telf 2) Kc2 Te2t 3) Kcl
Pb3+ benevens 4) Pc3 mat.
c) 1) Ka2? b4! (dreigt Pc3f en Pb3 mat)
en nu:
2)"Td4 (pent Pd5) Td6! en de drei
ging Pc3t is dodelijk; óf:
2) Kbl Telt 3) Kc2 Te2t 4) Kdl
Pc3t en 5) Pb3 mat.
Deze enkele illustraties van zwart's
van kansen geven de indruk dat wit's taak
een hopeloze is. Maar er zijn drie aspec-
_iooooc ten welke men niet uit het oog mag ver
liezen
I. Als wit er in slaagt de pion buit te
maken tegen een paard, zonder dat zijn
koning in direct matgevaar verkeert,
houdt hij wel remise, b.v. na 1) Pc4
bc4: 2) Tc4: en zwart haalt het niet.
Toch verdient 1) Pc4 een vraagteken om
dat zwart eenvoudig het geschenk niet
aanvaardt, doch met 1)... Te2! mat-
dreigingen creëert (Pb3f Pc3 mat) wel
ke weliswaar kunnen worden afgewend
met 2) Th3, doch daarna kan 2) bc4:
zonder dat de pion verloren gaat.
II. Gelukt het wit, de torens te rui
len, dan kan hij desnoods zijn beide paar
den offeren tegen de pion. omdat twee
paarden alléén de „Roi dépouillé" niet
mat kunnen zetten.
w III. Als zwart eerst de witte koning
roeven met narten negen... .en 00^^(KXXXX^^^DOOOO(^OCOOOoooo - .Vooooooo- booooooc )n zijn gevangenishoek nader gaat in-
hand Wit; v[er !lukke„ op 31k 42, 44 sluiten, d.n k,n wit op pa, g.an spelen.
Zwart: vier stukken op 22, 23, 27, 33. Het zijn deze aspecten, welke Marwitz
Zwart aan zet speelt zeer terecht 23-28 op waarlijk ongeëvenaarde wijze heelt
om te proberen remise te maken. Na het weten te verwerken.
ounsn offer 36-31 27x36 10-5 is de kracht van Na het bovenstaande ligt wit's eerste
Eenprac p - zü was die zwart gebroken omdat op 33-39 5x41 zet voor de hand.
Mevrouw Sterk zei mets, zijwasi aie v n Ph2-f3!
avond ervoor de partner van haar echt-
- - Tot slot een bijzonder scherp probleem
van de thans 71-jarige heer D. Kleen te
Heemstede.
vriend geweest en kende de afloop van
het spel béter. Een zeer goed huwelijk.
Filarski
a m* mm
éa. •tztwpm&wm
Sa Q'i
(een rood kruis, een rode leeuw en zon
en een rode halve maan)daarnaast
is de naam het Rode Kruis in ver
schillende talen (Het begin van de der
de regel van boven is Nederlands) ge
drukt.
TANZANIA. Een nieuwe serie fran
keerzegels van veertien stuks met ver
schillende voorstellingen is uitgegeven.
De waarden zijn: 5, 10, 15, 20, 30, 40,
50, 65 c., 1 sh., 1 sh. 30, 2 sh. 50, 5, 10
en 20 sh.
AJMAN. Een serie luchtpostzegels
van negen waarden is verkrijgbaar ge
steld: 15, 25, 35, 50, 75 np., 1,2,3 en 5
rp. De zegels vertonen het portret van
de sjeik, daarnaast op elke zegel een
ander dier.
TSAAD. Wijlen Sir Winston Churchil
is herdacht door de uitgifte van een
luchtpostzegel van 50 fr., waarop zijn
portret is afgebeeld.
MALEDIVEN. Ter gelegenheid van
het Jaar van de internationale samen
werking (I.C.Y.) is een serie van vijf
waarden, 5, 15, 50 larees, 1 en 2 ru
pees, verschenen. Afgebeeld is tegen
een achtergrond van de wereldbol het
embleem van genoemd jaar (hand
druk)
Bridgevraag dezer week: Zuid gever, NZ
kwetsbaar, viertallenwedstrijd. Zuid heeft:
A V6 5 QAH3 A V 4 +H10 97
Zuid één Sansatout west drie schoppen
noord doublet oost pas wat moet
zuid doen?? Antwoord elders op deze
pagina.
In de rubriek van 20 november plaatsten
wij uit de vierde partij van de match
Koeperman—Tsjegolev een fragment, dat
in onze lezerskring sterk de aandacht
trok. De stand van dit partij gedeelte was
als volgt.
KOEPERMAN
xxxxxxxxxxxxxxxxx
1) Ph2-f3!
Activeert het paard en belet Telt
1) Pd5-o3!
Dreigt Pb3 mat en ook nog Ta6+ met
stukwinst en behoud van de pion.
Voor hen die het naadje van de kous
willen weten zij verwezen naar variant
A hieronder, welke bewijst dat 1) Te3
onvoldoende is.
2) Pb2-c4!
Een fraaie verdediging. Wit maakt een
vluchtveld en verovert de pion voor een
paard (aspect I). Minder goed:
a) 2) Pd3? Te2! 3) Pel Pb3t en Ta2 mat.
b) 2) Pdl? Ta6t en Pdl valt met schaak,
zodat wit het paard niet met Td4f kan
heroveren.
c) 2) Td4t? éérst en dan 3) Pdl faalt op
Pb3t
2) b5xc4
Vgl. hieronder variant B.
3) Th4-d4f!
X300000000000000000000000000cx300j0000c00i
xxxxxjooooooooooo oooooooooooooooooooooooccoooooooooooooooooOooooooooooooc
Zwart: tien stukken op 8, 9, 10, 16, 17,
18 19 22 27 36.
Wit: elf stukken op 28, 29, 30, 31, 33. 34,
35. 37, 38, 43, 47.
Wit speelt en wint.
EEN MIJLPAAL
De overgang van Oud naar Nieuw
onze beste wensen! is een mijlpaal.
Mogen wij daarom op deze dag een com-
petitie bespreken, welke is gekwalificeerd
ole ppn miilnnnl in Hp frpsrhipdpnis van
*-*xx
V//////.
als „een mijlpaal in de geschiedenis van stQnds 3) Tc4: Het is n l
van belang dat
het Amerikaanse schaakspel en gecom- dg zwaid;e koning eerst naar de e-lijn
poneerd is door een Hollander? wQrdt gedreven. (Na 3) Kc7? of Kc8?
u mw, -/„Sm, De kwalificatie is te vinden in hei rj, c+aa+ Pp5 cenendalvorens wit
o^riococcocoooóóooooctcoooonooooooncnnoooooooooocxxxxxxxxx juryrapp0rt van het internationale eind- f)p c4 slaat Het waarom daarvan wordt
TSJEGOLEV spelstudietoernooi, uitgeschreven door g dujdeijjk als de lezer volgende week
r» 4. i i (i ii io 1*3 17 „American Chess Quarterly Aantal in- kriist hoe het verder gaat na
Zwart: acht stukken op 9, 11, 12, 13, 17, zendingell 98, waarvan 25 uit Rusland, 14 resp 3) 'Ke'7 0f Ke3 4) Tc 4: P5a4.
20,24,26. uit de U.S.A. en voorts uit tal van andere
Wit: acht stukken op 27, 29, 32, 33, 37, janden ujt de gehele wereld. (Slot volg
38,39,48. jje eerste prijs werd gedeeld door de Variant A 1)... Te3(?) 2) Th5 Pb3t
Tsjegolev aan zet speelde sterk 29-23. ber0emde Russische auteur G. M. Kaspar- 3) Ka2 Pb4f 4) Kbl! Tf3: 5) Tb5: Tflf
In de partij verloor Koeperman door en onze iandgenoot J. H. Marwitz 6) Pdl Tdl:f 7) Kb2 en zwart kan niet
24-30? Na 27-22 17x19 39-34 30x28 32x3 Zwolle! Zijn bekroonde schepping winnen b.v. 7) Pel 8) Tb4: Pd3t 9)
met dam. werd door het jurylid Lommer genoemd: Kc2 remise.
De heer A. Douma merkte zeer terecht jiet meesterstuk uit zijn carrière" en dat Variant B toont een soort spiegelbeeld
op dat de zwart-stelling kansrijk is met zegt waarlijk wel iets! Voorwaar dus van A. 2) Ta6f (i.p.v. 2) bc4:)
het volgend spel 1) 29-23 20-25. Een redenen te over om bedoeld eindspel hier 3) j£b2 b4! 4) Pa5! (weer offer van paard
prachtige zet! te bespreken. Niettemin hebben wij lang tegen pion!) 4) Ta5: 5) Tb4: Pd3t 6)
Nu wordt 32-28 verhinderd door 17-22. geaarzeld, alvorens er toe over te gaan. Kc3: Pb4: 7) Kb4: Td5 8) Kc4 remise.
Meerslag 28x30 25x41. Op 33-28 volgt 17- Niet, omdat het geen schitterend stuk
21 27x18 13x31. Op 23-19? 13-18 19x30 werk is, maar alleen omdat het wellicht
DE OBER die ons de koffie
bracht bleek een oude
vriend uit de kort-na-oor-
logse periode. We hadden even
taxerend tegenover elkaar gestaan.
Zo van „is-t-ie-'t-nou of-is-t-ie-'t-
nou-niet?" De eerste alcoholische
consumptie die middag werd er
„één van het huis" (hij bood hem
ons aan).
In dat kleine Veluwse provincie
stadje, waar we op een triestje kil
le novemberdag waren beland,
bleek de keuze van hotel gelukkig
te zijn. De vergadering die we er
zouden hebben was ter elfder ure
afgelast, maar dat bericht had ons
drie man in totaal niet meer
bereikt. En daar zaten we dan. Aan
een veel te vroeg apéritief in een
uit zijn krachten gegroeid provin
ciehotel. Een kleine verkenning
naar de eetzaal leerde ons dat daar
de schilders bezig waren. We had
den er geen vertrouwen meer in:
deze dag was en bleef verknoeid.
Alles zat ons tegen.
Toen bracht vriend-ober ons de
kaart.
WEL, wie het menu had samenge
steld moest een man zijn met fantasie.
Vriend-ober werd er bij gehaald om
commentaar te geven op onze keus:
coteletten van een jong wildzwijn (Co-
telettes de marcassin). We zaten per
saldo op de Veluwe.
Zijn ogen glommen en hij grijnsde
breed: „Doen! Da's prima! Driemaal
maar?"
Mét kleine geboorde aardappeltjes,
heel fijne doperwtjes vormde het
zwijnsbraad, dat schuilging onder een
garnituur van gebakken ui, appel en
champignons, een vorstelijk maal. De
coteletten waren eens zo dik gesneden
als die van het tamme varken en het
geheel was bedekt met een heerlijke
wijnsaus.
Als bij toverslag was de trieste we
reld om ons heen veranderd. We za
gen geen regen meer, negeerden tele
fonische oproepen die een zachte vrou
wenstem door het luidstprekerssysteem
doorgaf en begrepen nu pas wat een
vorst moet voelen als hij zich incognito
op reis begeeft.
VOOR HET geval u nog eens voor
delig aan de bout van een wild zwijn
kunt komen de volgende tip: Het is
verstandig om het vlees te marineren,
want ook dit beest heeft een typische
wildsmaak.
De marinade maakt u van rode wijn,
eventueel aangelengd met wat goede
kruidenazijn en water, 1 laurierblad,
dat u met twee kruidnagelen vastprikt
op een ui en een stuk of twaalf
jeneverbessen. U kunt de wijn met
kruiden even te vuur zetten, zodat het
aroma van de kruiden goed loskomt.
Wel moet u de marinade laten afkoe
len voordat u het vlees erin legt. Het
marineren duurt ongeveer vierentwin
tig uur. Zo nu en dan moet u de bout
eens keren.
Wanneer u aan het braden toe bent,
neemt u de bout uit de marinade,
droogt hem goed af en wrijft hem in
het peper. In hete boter bruin braden
en pas halverwege 't braadproces zou
ten. Tenslotte de wijn toevoegen (u
reserveert hiervoor ongeveer een kwart
liter. Vergeet ook niet een paar lepels
van de marinade erbij te gieten. Het
gaarstoven duurt afhankelijk van de
dikte van de bout ongeveer een uur.
iWVWVMfWVWVWWVWWWtfWWWWWWMMyWMWUWWWWWVWI
•ueeS UA\op us§ejs ajaijua
soojappaj isuio^imjaAepi Ctq sip 'usjjeq
jaiA jo vs sup (sjueijsij jssz usï[95jsq
jundpuejs uCtz jinueA) usa sAjeqsq 'uapstq
ubij statu pjoou iep 'uaua^ajaq uep noz jia
•„tin tioou NT utaau tsjqnop sjauped ufiui"
uaSfaz ua auiidpsipaaABpe>i uaSuepiaA
sjajads agiuiuios jjCitufiqasjBBALUo uep
jaaui doojjaApaiq t!P uaizag st 'tjaaq aftuad
-doqas uaa gou ua aajjua uaa tsoo tep iubm
'gutspjap uaa lajfaz si AvnojAuaddoqas 'uap
-atq tsoui vs aijp qaop uasssd poui ;aiu
•rui aip 'pmz Ctq gnjat jssav ubp uiaajq
-ojd taq tSuajq t!d 'uaAag at ubb „tqaBaq
auauiagje agiua" uio tqppsag jaqaz si
taiqnop taq ua aautJBd ufiz uba subs aqjats
ap bu uapatq stat attois uat taoui Ciq
si jBBqtqaaAUBB taiqnop spioou tap 'uaaam
-aq uaui ueq jtCqiaojM 'VS aUP tam peqag
atiaout ajaqua uaag uappeq ZN qaop 'uA\op
uaa uaddoqas aup guig uCid jaaA jaw
8 8 8V 910 Z 6 H A (2) S f 8
:peq pjoon "uatim uba goiHH ua
suaijeq aaA\t 'suaddoqas uaAaz peq tsaAV
satssnasip aguaoAttn aaaz uapuojsuo attent
Mr. Ed. Spanjaard -js azap jsaq :3BBJAa3puq do pjooa\}uv
OOCXXXXX)COOOOOroOOOOOOOOnorxrxX)OOOOCXDOOOOOOOOC
Dit tussenschaak is sterker dan aan-
Bedruip het vlees regelmatig. De saus
kunt u afmaken met de marinade.
Hierbij geeft u aardappelen, aardap
pelpuree, fijne doperwtjes, kastanje-
puree, erwtenpuree, zuurkool of rode
kool.
Zeg niet bij voorbaat: „Hoe komt-ie
daar nou bij, om een recept over wild
zwijn te brengen?" Wij hadden het
ook nifnmer zelf klaargemaakt, tot
dat een vliegende vriend eens na een
bezoek aan Spanje 'n ongebraden bout
voor ons meebracht. Een groot stuk
uitgebakken zwijnespek en een schaal
spekvet vergezelden het cadeau.
„We lusten het niet," zei hij wat
bedremmeld, „Weet je, het heeft zo n
vreemde smaak." (Dat was die typi«
sche wildsmaak waar wij eerder over
schreven).
Nu zult u zeker niet in de gelegen
heid zijn om elke week een bout van
het everzwijn te bemachtigen, mis
schien ook is het uw smaak niet, maar
mocht u, zoals wij, eens op de Ve
luwe komen, stap dan af of uit en
proef er een cotelet van het zwijn.
Meer dan zeven gulden mag zo'n maal
u niet kosten. Maar het is een vorste
lijke belevenis!
EEN EVEN prettige belevenis is de
rijsttafel in 'n restaurant of thuis geno
ten. Voor allen die zo'n maaltijd nog
nimmer zelf hebben bereid, is er n
voortreffelijk boekje verschenen geti
teld „De rijsttafel thuis, Indonesische
en Chinese gerechten" door mevrouw
A. G. J. Flach- te Velde. (N.V. Gebr.
Zomer en Keunings. uitgeversmij te
Wageningen, prijs 5.50).
Schrijfster ruimt het misverstand uit
de weg, dat een rijsttafel thuis uit het
zelfde enorme aantal gerechten zou
moeten bestaan als men gewoonlijk in
een restaurant krijgt voorgezet. „We
eten rijst vandaag" betekent bij mij
thuis, zegt zij, dat we gekookte rijst
met één groente- en één vlees- of vis
gerecht krijgen, dus net als bij een
gewone Nederlandse maaltijd.
De recepten in dit boekje zijn bere
kend op een rijsttafel met 3 a 4 ge
rechten voor 4 personen. Een belang
rijk aspect is ook, dat u naar eigen
smaak kunt variëren en combineren,
vaak verschillende recepten. Dat blijkt
dan samen te hangen met de streek
in Indonesië waar zo'n recept vandaam
komt. „Laat u zich dus vooral niet van
de wijs brengen, door zo'n ,>dat hoor
je zus of zo te maken," waarschuwt
zij.
Het boekje is voorzien van een aan
tal goede foto's, waarop men het eind
resultaat in de vorm van de complete
maaltijd kan bekijken. Het laatste
hoofdstuk is gewijd aan het combine
ren, serveren en savoureren, zoals zij
dat noemt. Zij geeft hierin een aantal
menu's, die in de praktijk goed blij
ken te bevallen. Voorts geeft zij nog
nuttige wenken voor het dekken van de
tafel en om het opscheppen vooral bij
een uitgebreide maaltijd vlot te la
ten verlopen. Kruiden veroorzaakt dorst
zegt zij. Oorspronkelijk werd alleen bier
of koud water bij de rijsttafel geschon
ken. Het tegenwoordige assortiment van
frisdranken biedt meer mogelijkhe
den. Als de drank maar niet zoet is.
Het drinken bij de rijsttafel is ook be
slist niet bedoeld om er een onver
wacht scherpe hap mee „weg te spe
len". Daardoor breekt het angstzweet
veel erger uit. De lippen even afve
gen met een vers stukje komkommer
helpt uitstekend. Hebt u dat niet bij
de hand, probeert u dan eens de
brandende plekken in te smeren met
wat zout. Dat geeft het beste resul
taat. Een zeer lezenswaard boekje.
Van dezelfde uitgeverij ontvin-
i gen wij „Kruiden voor de keu
ken" van: Katinka Hendrichs.
Het is letterlijk een wandeling langs
een vijftigtal geurige kruiden. „Krui
den", zegt schrijfster „zijn een ge
schenk van de natuur dat u met bei
de handen moet aangrijpen". Het ko
ken met kruiden is een culinair avon
tuur, dat u zelf en anderen eindeloos
veel plezier en genot zal schenken. Of
schoon de eigen kruidentuin voor de
meeste bewoners van de grote stad on
bereikbaar blijft, geeft de schrijfster
een aantal praktische tips om met een
paar bakjes op het balkon een zoet-
pittig geurend kruidenhoekje te maken.
Het boekje is verlucht met tekenin
gen van Riek Mulder en foto's van
Jet Stikkers. Ook is er in opgenomen
een lijst van Engelse namen hetgeen
het kopen van kruiden in gedroogde
vorm vergemakkelijkt, omdat het me
rendeel van kant en klaar gekochte
rekjes met potjes en busjes alleen
voorzien is van Engelse opschriften.
In de opsomming misten wij de Ca-
yenne-peper. Het recept voor de pael
la zouden wij ook liever uit een écht
kookboek halen. Dit is te Nederlands-
aangepast. Voor wie alles van kruiden
wil weten een nuttig boekje.
