Expositie
Bosch in
ter ere van Jeroen
Brabants hoofdstad
Tsjechische gastdirigent
Jiri Waldham voor NPhO
t
Akkertjes
VANAVOND
Duivelskunstenaaroverleed 450
jaar geleden in Den Bosch
ABDIJSIROOP
Ook Assepoester
ongeschikt voor
Britse kijkers
Miletic weer in
conflict met
Zaandam
Manifestatie in
Parkkerk
Hugo Claus filmt
eigen scenario
V
WOENSDAG 7 DECEMBER 196 6
Let op, dat U de originele Akker-
cachets krijgt, met de onovertroffen
werking bij pijnen griep!
VIERDE DINSDAGCONCERT
De zacht maar betrouwbaar
werkende ABDIJSIROOP (Ak
kersiroop) jaagt die gevaarlijke
griephoest weg uit Uw gezin.
's werelds beste hoestsiroop
Wandschilderingen ontdekt
in Delfts woonhuis
Portugese schrijver wegens
belediging gearresteerd
Expositie in Amsterdam
ter ere van Peter Alma
Belgisch-Nederlandse
coproduktie
Galavoorstelling in het
nieuwe Circustheater
Theun de Vries over zijn
drie schildersbiografiën
Twintig postzegels
voor een half miljoen
De radio geeft donderdag
T elevisieprogramma
Ben van Eijsselstein erelid
toneelschrijversvereniging
HET STAAT NU VAST dat een
herdenking van de 450 jaar geleden te
's-Hertogenbosch overleden kunste
naar Hieronymus Bosch doorgang kan
vinden: een representatieve collectie
van panelen en tekeningen van de
wereldberoemde meester zal na vier-
eneenhalve eeuw voor twee maanden
terugkeren naar de stad waar zij ont
stonden. Het organiserend comité is
er in geslaagd van een aantal buiten
landse en Nederlandse musea en col
lecties zodanige toezeggingen te ver
krijgen voor het in bruikleen ontvan
gen van een ruim aantal werken van
de schilder, dat een goede overzichts
tentoonstelling kan worden gemaakt
van het veelzijdige oeuvre van de gro
te Bossche kunstenaar. Na een jaar
voorbereidende werkzaamheden is
het mogelijk gebleken de voorwaar
den te scheppen die voor de verkrij
ging, huisvesting en begeleiding van
een dergelijke grote en kostbare ten
toonstelling noodzakelijk zijn. De ex
positie zal in het najaar van 1967 wor
den gehouden in het Centraal Noord-
Brabants Museum.
OP GROND van een wetenschappelijke
tentoonstellingsopzet zijn stukken in
bruikleen gevraagd waarvan het verant
woord mocht worden gedacht dat zij de
reis naar hun plaats van ontstaan zou
den maken. Uit Spaans bezit zullen on
der anderen een „Verzoeking van Sint
Antonius" bewaard in het Museo del
Prado te Madrid, en een „Kruisdraging"
uit het Madrileense koninklijk paleis kun
nen worden geëxposeerd. Musea uit de
Verenigde Staten zegden een viertal
werken toe, waaronder de „Bespotting
van Christus" uit Princeton, en uit Bos
ton het „Ecce Homo"-drieluik, met de
ook uit archieven bekende stichter Pie-
ter van Oss, stadssecretaris van 's-Her-
togenbosch ten tijde van Jeroen Bosch.
UIT BELGISCHE MUSEA zijn belang
rijke werken toegezegd, terwijl ook uit
Frankrijk, West-Duitsland, Oostenrijk, Ita
lië, Zwitserland en Groot-Brittannië stuk
ken mogen worden verwacht. Uit de Ne
derlandse collecties nemen de werken die
zich bevinden in het Rotterdamse mu
seum Boymans-Van Beuningen de voor
naamste plaats in. Ook uit andere openba
re en particuliere verzamelingen zullen
werken die thematisch van belang zijn
worden opgenomen. Middels documenten,
archivalia en realia zal voorts worden
gevisualiseerd welke de bronnen zijn die
aan deze kunst ten grondslag liggen, uit
welk artistiek milieu het werk van Bosch
stamt, en welke zijn betrekkingen zijn
geweest met de illustere Lieve Vrouwe
Broederschap.
BIJZONDERE NADRUK zullen krijgen:
het thema van de Antoniusverzoeking, een
onderwerp door Bosch vaak uitgebeeld,
voorts de vier uitersten en de moralise
rende allegorieën, waartoe onder andere
behoren de beroemde „Landloper" van
Museum Boymans-van Beuningen en het
..Narrenschip", welk paneel door het
Louvre zal worden ingezonden.
De thematische opzet is tot stand geko
men onder supervisie van K. G. Boon,
„De Hooiwagen", middenpaneel van
een triptiek, van Jeroen Bosch uit
het Brugse Gr oeninge-museum.
directeur van het Rijksprentenkabinet te
Amsterdam en professor J. K. Steppe te
Leuven.
DE PLANNEN voor een Jeroen Bosch
tentoonstelling, waartoe in 1965 het inir
tiatief werd genomen door mr. Ton Fren-
ken en drs. J. Oyen, zijn behalve door
de gedachte aan een herdenking van zijn
sterfjaar aldus de heer Franken
die met de dagelijkse gang van zaken
belast is, mede ingegeven door de grote
waardering die deze kunst in brede
kring geniet. Er zal geprobeerd worden
in aansluitende culturele evenementen de
band met de eigen tijd aan de orde te
stellen. Organisatorisch werkt de in het
leven geroepen Stichting Jeroen Bosch
expositie, samen met het gemeentebestuur
van 's-Hertogenbosch en de Culturele
raad van Noord-Brabant, terwijl voor de
museaal-technische zijde de royale mede
werking werd verkregen van museum-di
recties en conservators uit Nederland en
België. Ook van de kant van het plaat
selijke bedrijfsleven is financiële mede
werking toegezegd.
Verwacht mag worden dat voor het even
grandioze als problematische werk van
Jeroen Bosch, dat voor het laatst werd
geëxposeerd in 1936 in museum Boymails-
Van Beuningen, de belangstelling uit bin
nen- en buitenland zeer groot zal zijn.
ADVERTENTIE
Reehterluik van Jeroen Bosch' „De
verzoekingen van de Heilige Anto
nius" (Museum van Lissabon).
ADVERTENTIE
HET VIERDE CONCER'f in de dins
dagserie van het Noordhollands Philhar-
monisch Orkest kreeg een aparte noot
door de leiding van een buitenlandse gast,
Jm Waldhans, dirigent van het symfonie
orkest van Ostrawa. Dat hij de Tsjechi
sche muziek met bijzonder inlevingsver
mogen ten gehore zou brengen, lag voor
de hand. Hij opende het concert met
twee delen uit Smetana's cyclus Mijn Va
derland: het algemeen-bekende symfoni
sche gedicht De Moldau, en Sarka, even
eens een muzikale legende in romanti
sche trant, maar iets minder geïnspi
reerd misschien en op een gemakkelijker
effect geschreven.
DAT DE DIRIGENT aan het evenwicht
der orkestrale groepen veel aandacht had
besteed, was duidelijk en door uitbannen
I van gemakzucht en gewoonteslordigheid
bracht hij het musiceren op een peil
waarop zelfs een afgebeuld stuk als De
Moldau weer tot leven kwam. De boe
rendans halverwege de boottocht had ein
delijk eens de klompen van de Driekus
man afgelegd. De verbreding aan het eind
voltrok zich zonder machtsvertoon en dit
prevaleren van een goede balans in de
klank boven geweld was een van de ster-
ke troeven in Waldhaus' directie.
De genoemde kwaliteiten kwamen vol
ledig tot hun recht in Mahlers Vierde
Symfonie, die na de pauze werd uitge
voerd. Het eerste deel kreeg er iets van
een Haydn-symfonie door, vooral tijdens
de rappe uitwisseling van het arreslee-
motief in de doorwerking van het eerste
deel. Geen overtrokken accenten gelukkig
die het tempo onnodig belasten. In het
scherzo de juiste dosering van luim en
luguber, met een sfeervolle obligaat van
de soloviool, door concertmeester Gijsbert
Beths op een (voorgeschreven) verstemd
instrument gespeeld. In het langzame
deel, poco adagio, leek de spanning mij
een beetje verloren gaan en klonk het
net alsof er iets ontbrak aan de totale
organisatie terwijl de onderdelen toch
zorgvuldig waren afgewerkt. Maar de fi
nale, de hymne op de hemelse geneugten,
was een bevredigende afronding, door de
zang van Erna Spoorenberg die de so
praansolo met veel intensiteit bracht (een
opmerkelijk pianissimo in de refreinre
gel) maar ook door de doorschijnende
weergave van alle reminiscenties aan de
voorafgaande delen die in de begeleiding
verwerkt zijn. Een meesterlijk stuk trou-
j wens, en als er een hemel bestaat zal
Mahler hem er zeker mee verdiend heb
ben. Het publiek was wel onder de indruk
dacht ik, al is dat in Haarlem altijd moei
lijk te taxeren want de haastigheid waar
mee velen onmiddellijk na de laatste to
nen hun jassen gaan halen geeft in dit
opzicht weinig houvast.
Vóór de pauze had Erna Spoorenberg
zich nég laten horen in twee aria's van
Mozart, één uit de Idomeneo (zonder het
aangekondigde recitatief trouwens), en de
aria van Donna Elvira uit Don Giovanni.
Ook daarmee betoonden de aanwezigen
veel instemming.
Sas Bunge
LONDEN (AP) Twee weken na een I
waarschuwing dat een televisieversie van
„Alice in Wonderland" ongeschikt is voor
kinderen, heeft de British Broadcasting
Corporation beslist, dat de bewerking van
Assepoester ongeschikt is voor iedereen.
De BBC acht het onverteerbaar dat
zij miniskirts zou dragen en dat zij te
middernacht door haar prins zou worden
gewurgd. Derhalve is het stuk afgevoerd
van het kerstprogramma.
De toneelschrijver Dennis Potter, die
van de BBC opdracht gekregen had „As
sepoester" te schrijven werd vorige maand
door het „Guild of tv producers and di-
rectors" uitgeroepen tot de toneelschrij
ver van het jaar. De twee stukken, die I
hem deze eer bezorgden, waren „Stand
up, nigel barton" en „Vote, vote, vote j
for nigel barton."
Opnieuw is er een conflict tussen het
I gemeentebestuur van Zaandam en de
Joegoslavische beeldhouwer Slavomir Mi
letic. Ging het tot voor kort om het beeld
„De houtwerker", een schepping van Mi-
letic die Zaandam niet wenste te aanvaar-
den, nu is er een huisvestingskwestie bij
gekomen. Miletic woont in een huis dat
moet worden afgebroken. Op 1 januari
1967 moet de grond worden opgeleverd De I
afbraak is gisteren begonnen, terwijl het
gezin Miletic nog in het huis verbleef.
Het gemeentebestuur bood Miletic I
woonruimte aan maar de beeldhouwer
wenste die niet te aanvaarden, omdat hij
in dat huis naar zijn zeggen niet vol
doende contacten met de maatschappij
1 heeft om zijn werk te kunnen verrichten.
Bij wijze van experiment heeft de Park
kerkgemeente in Amsterdam haar kerk
ruimte het komende weekeind beschikbaar
gesteld voor het houden van een mani
festatie, waarbij de universele verkla
ring van de rechten van de mens centraal
staat.
De manifestatie, die vrijdagavond be
gint, omvat een culturele bijeenkomst,
een feestavond, een bijzondere kerkdienst
en een forum-discussie over de rechten
van de mens. Zij komt voort uit een
voorstel van Simon Vinkenoog, die in een
artikel in een weekblad de kerken had
uitgedaagd hun ruimten voor creatieve
ontspanning open te stellen.
In de woning Spoorsingel 24 te Delft
heeft de familie P. de Ruiter, die daar
sinds mei woonachtig is, fraaie wand- en
plafondschilderingen ontdekt van de in
het vergeetboek geraakte Rotterdamse
landschapschilder Willem Adriaanszoon
Fabri. De schilderingen die door een mo
dere betimmering aan het oog waren ont
trokken werden tijdens werkzaamheden
ontdekt. De schilderingen die gedateerd
zijn op 1880 zijn over het algemeen in
goede staat. Slechts hier en daar zal een
restauratie nodig zijn.
LISSABON (AP-AFP) De Portugese
schrijver Luis.Attau Moneiro, die bekend
staat als een tegenstander van het be
wind van premier Salazar, is gearres
teerd in verband met de publikatie van
twee toneelstukken die in beslag zijn ge
nomen omdat ze beledigend zouden zijn
voor premier Salazar en het leger. De
uitgeverij „Minotauro" is om dezelfde re-
den gesloten.
Tot en met 1 januari wordt in het Ste
delijk museum in Amsterdam een over
zichtstentoonstelling gehouden van het
werk van de Amsterdamse kunstenaar Pe
ter Alma, die in het begin van dit jaar
tachtig jaar is geworden. Alma behoorde
omstreeks 1912 met Mondriaan, Schelf
hout en Kickert tot de groep Nederland
se kunstenaars in'Parijs,
BRUSSEL Hugo Glaus, niet ten on
rechte vaak „het wonderkind van de Bel
gische letteren" genoemd heeft het sce
nario geschreven voor een film, die een
Belgisch-Nederlandse co-produktie zal wor
den. De titel zal zijn: „Drie soldaten". De
handeling zal zich afspelen tijdens het
Ardennenoffensief van 1944. De drie sol
daten zijn een Amerikaan, een Belg en
een Duitser, die elkaar tijdens de slag
ontmoeten.
De naam van Hugo Claus is aan ver-1
scheidene films verbonden. Hij schreef het
scenario naar Coolen's „Dorp aan de ri
vier" en voor nog twee andere films van
Fons Rademakers „Het mes" en „De
dans van de reiger". Zijn novelle „De
luitenant" werd door de Belgische cineast
Roland Verhavert verfilmd.
In februari zal Hugo Claus voor de
eerste keer zelf geregeld achter de came
ra plaatsnemen. Het is echter niet onmo
gelijk dat hij af en toe een beroep op
Rademakers of op Jan Vrijman zal doen.
Vrijman wordt trouwens producent van
de film terwijl de Belgische filmmaatschap
pij „Visie" uit Antwerpen, die ook „Het af
scheid" van Verhavert heeft gemaakt, co-
producente zal worden.
Het Nederlands Danstheater geeft van
avond in het Scheveningse Circustheater
een gala-voorstelling ter gelegenheid van
de ingebruikneming van dit theater. Aan
de voorstelling wordt meegewerkt door
het Residentie-Orkest, het Nederlands Fil-
I harmonisch Koor en vocale solisten onder
leiding van Louis Stotijn. Het program
ma 'bevat de première van de „Pas de
Deux" uit het ballet „Le diable a Qua-
tre" van Harkarvy op muziek van
Adolphe Adam en de integrale scènische
weergave van Carl Orffs „Carmina bura-
na" in de choreografie van John Butler.
De schrijver Theun de Vries zal mor
gen' 8 december (20.15 uur) in het Stede
lijk museum in Schiedam een lezing hou
den over zijn visie als rofnancier op Rem
brandt, Van Gogh en Jeroen Bosch. De
drie romans van Theun de Vries over de
ze schilders zijn ontstaan in uiteenlopen
de perioden van zijn leven „Rembrandt"
(1931) was een jeugdwerk. „Ziet een
mens" (1963), over de Haagse periode
van Van Gogh, en „Moergrobben" (1965),
geïnspireerd op de kunst van Jeroen
Bosch zijn recente werken waarin de re
latie kunstenaar-samenleving, volgens
Theun de Vries bepalend is.
Een Amerikaanse postzegelverzame
laar heeft op een veiling in Frank
fort meer dan een half miljoen gul
den (620.000 mark) betaald voor een
velletje van twintig postzegels van
het koninkrijk Saksen uit 1850. Die
postzegels kostten destijds samen
60 pfennig; de opbrengst was nu een
miljoen maal het nominale bedrag.
Veilinghouder Schwenn in Frank
fort had de opbrengst geschat op
600.000 mark. Het zeldzame stuk
heeft deel uitgemaakt van de
wereldberoemde collectie van Phi
lip de Ferrari en Maurice Burrus.
Nederland 1: De uitzending begint met
de Teleac-cursus „De boerderij als onder
neming". Na het Nieuws en Pipo een
aflevering van de filmserie „Mona". Ver
volgens het Internationaal Agrarisch
nieuws en de zendtijd voor de politieke
partijen (CPN). Na het Journaal een
rechtstreekse reportage van de voetbal
wedstrijd Ajax-Liverpool, die gespeeld
wordt in het kader van het toernooi om de
Europa Cup voor landskampioenen in het
Olympisch Stadion in Amsterdam. Na de
wedstrijd de film „Mr. Moto gaat met
vakantie" met in de hoofdrol Peter Lorre
mm1
Mr. A. J. d'Ailly, oud-burgemeester
van Amsterdam, is hoofdpersoon in
de rubriek „Silhouet", die vanavond
via Nederland 2 wordt uitgezonden.
HILVERSUM I.
7 00 Nws. 7.10 Meditatie. 7.15 Gram.mu
ziek. (7.30-7.32 Nws). 7.55 Overweging. 8.00
Nws. 8.10 Klassieke gram.muziek. 8.30 Nws.
8.32 Hoogmis. 9.35 Waterstanden. 9.40 School
radio. 10.00 Aubade. 11.00 Voor de zieken.
11.30 Mensen geloven. 11.45 Streeksgewijs.
(12.10 Agrarische bijdrage). 12.27 Medede
lingen land- en tuinbouw. 12.30 Nws. 12.40
Actualiteiten. 13.00 Pro memorie. 13.05 Klas
sieke gram.muziek. 13.45 Voor de vrouw.
14.15 Oude en moderne muziek. 14.45 Van
1685 tot vandaag. 15.15 Sphinx. 15.45 Klas
sieke gram.muziek. 16.00 Bijbeloverdenking
16,30 Semi-klassieke muziek. 17.00 Voor de
jeugd. 17.15 Kinderliedjes. 17.30 Latijns Ame
rikaanse klanken. 17.50 Koorzang. 18.10 Sport
18.30 Halte. 19.00 Nws. 19.10 Radiokrant.
19.30 Klassieke gram.muziek. 19.45 Zeker
van onze zaak? 19.50 Platenprogramma.
20.10 De familie Leenhouts (hoorspel). 20.35
Samen uit - Samen thuis. 22.00 Licht kwar
tet. 22.15 Wijd als de wereld. 22.30 Nws.
22.40 Boekbespreking. 22.45 Klassieke mu
ziek. 23.15 Moderne liederen. 23.45 Licht trio.
23.55 Nws.
HILVERSUM II
7.00 Nws. 7.10 Ochtendgymnastiek. 7.20
Gram.muziek. 7.55 Deze dag. 8.00 Nws. 8.10
Actualiteiten. 8.15 Gram.muziek (8.30-8.35
De Groenteman). 8.50 Morgenwijding. 9.00
Moderne muziek. 9.40 Gram.muziek. 10.00
Voor de kleuters. 10.10 Arbeidsvitaminen
(11.00-11.02 Nws.). 12.00 Amusementsmuziek.
12.27 Mededelingen land- en tuinbouw. 12.30
13.30 Oude liederen. 13.50 Oude en moderne
muziek. 14.15 Voordracht. 14.30 Biologica:
15.00 Voor de zieken. 16.00 Nws. 16.02 Van
vier tot vijf. 17.00 Voor de jeugd. 18.00 Nws.
18.15 Actualiteiten. 18.20 Uitzending van de
K.V.P. 18.30 Tout a toi. 18.55 Voor de kin
deren. 19.00 Gesproken brief. 19.05 Oude lie
deren. 19.30 Avondgebed. 19.55 Kerk veraf en
dichtbij. 20.00 Nws. 20.05 Klassieke en mo
derne muziek. 21.00 Gevaarlijke splitsing
(hoorspel). 22.10 Licht ensemble. 22.30 Nws.
22.40 Actualiteiten. 22.55 Gram.platen. 23.55
Nws.
HILVERSUM III
9.00 Nws. 9.02 Lichte muziek. 10.00 Nws.
10.02 Dixieland. 10.30 Langspeelplaten. 11.02
Gram.muziek. 12.00 Nws. 12.02 Lichte mu
ziek. 13.00 Nws. 13.02 Nederlandse hitparade.
14.00 Nws. 14.02 Instrumentaal allerlei. 15.00
Nws. 15.02 Actualiteiten. 15.05 Sport. 16.00
Nws 16.02 Actualiteiten. 16.05 Tienermaga
zine. 17.00 Nws. 17.02 Actualiteiten. 17.05-18.00
Verzoekplaten.
BRUSSEL 324 m.
12.00 Nws. 12.03 Gevarieerde muziek. 12.40
Weerberichten. 12.48 Walsmuziek. 12.55 Bui
tenlands persoverzicht. 13.00 Nws. 13.20 Ta-
felmuziek. 14.00 Nws. 14.02 Discovaria. 14.25
Kamermuziek. 15.00 Nws. 15.03 Kamermu
ziek. 15.30 Programma van eigen opnamen.
16.00 Nws. 16.03 Beursberichten. 16.09 Lichte
muziek. 17.00 Nws. 17.15 Amusementsmu
ziek. 17.30 Volksdansen. 18.00 Nws. 18.03 Voor
de soldaten 18.28 Paardesport. 18.30 Keurig
Frans. 18.32 Lichte muziek. 18.45 Sport.
18.52 Taalwenken. 18.55 Filmmuziek. 19.00
Nws. 19.40 Zigeunermuziek. 19.50 Politieke
uitzending. 20.00 Openbaar kunstbezit. 20.15
Klassieke muziek. 21.30 Israëlische uitzen-
2 27 Mededelingen ïana- en ruinouuw. ïz.ou kwmichc
Gram.muziek. 13.00 Nws. 13.10 Journaalding. 22.00 Nws. 22.15-22.30 De zeven kunsten.
VOOR WOENSDAG
NEDERLAND I
17.00-17.35 Voor de kinderen. 18.30 Te-
leac. 19.00 NieuWs in het kort. 19.01 Pipo,
19.05 Mona (tv-film). 19.30 Internationaal
agrarisch nieuws. 19.45 Uitzending C.P.N.
19.55 Socutera. 20 00 Journaal. 20.15 Ajax
Liverpool. 22.00 Film: „Motto gaat met
vakantie". 23.00 Journaal.
NEDERLAND II
20.00 Nws. in het kort. 20.01 Waauw. 20.351
Hazel (TV-film). 21.00 Silhouet. 21.30 Kijk op
kunst. 22.00 Epiloog. 22.05 Journaal.
VOOR DONDERDAG
NEDERLAND I
19.00 Nws in het kort. 19.01 Pipo. 19.05 De I
Verrekijker. 19.15 Van gewest tot gewest.
19.35 Mensen in de sport. 20.00 Journaal.
20.20 Achter het nieuws. 20.45 Voordracht.
20.55» Fanny's eerste toneelstuk (TV-spel).
22.25 Journaal.
NEDERLAND II
20.00 Nws in het kort. 20.01 De Koeken
bakker (TV-film). 20.25 Internationaal ren
dezvous. 21.35 Attentie. 22.00 Overdenking.
22.05 Journaal.
Nederland 2: In het tienerprogramma
„Waauw", waarmee de avond begint,
treden als speciale gasten op „Les Cru-
ches". Na een aflevering van „Shirley
Booth als Hazel" het programma „Silhou
et". H. J. Neuman ondervraagt hierbij
oud-burgemeester van Amsterdam mr.
A. J. D'Ailly over de problematiek die het
besturen van deze stad met zich brengt.
Tenslotte „Kijk op kunst" waarin het
onderwerp „Van kunst en reclame" aan
de orde komt. Er zal aandacht worden
besteed aan de invloed die de vrije kunst
heeft uitgeoefend op het affiche, op de
advertentie en op ander vormen van
reclame. Ook zal de invloed getoond wor
den, die de reclame de laatste jaren had op
de „pop-art". Men ziet wat er omgaat in
een reclamebureau en de manier
waarop een bedrijf (in dit geval de
Staatsmijnen) aandacht aan zijn „image"
besteedt. Aan het woord komen de grafi
sche ontwerpers Otto Treuman, Wim Man
del en Dick Elffers; de Rotterdamse schil
der Jacob Zekveld en de binnenhuisar
chitect Benno Premselar.
RADIO
Ook de radio geeft een rechtstreeks ver
slag van de voetbalwedstrijd Ajax-Liver
pool. Het programma dat via Hilversum I
wordt uitgezonden begint om 20.10 uur.
ADVERTENTIE
Ben van Eijsselstein, uud-voorzitter
van de Vereniging van Nederlandse to
neel-, radio- en televisieschrijvers, is op
de jaarvergadering van deze vereniging
tot erelid benoemd.
