ZEVEN i EEUWEN I BOUWEN
HAARLEM
:::4 i «Pil
Kleverpark
Nederlandse bloemist had in 1968 redelijk goed jaar
TAXI 12345
4 ■Pi
8 mrnm i
I vil 3j4
m: m
iyv-lT
Étf
Export is nu ook
weer gestegen
12
DONDERDAG 1 MEI 1969
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
13
SlïijJilP
«i
r'rur.fWi, wt. -SjB
-s*a&
wmsm
*z'.
li.-
- i
Op het einde van de negentiende eeuw werd de stad, zoals vrijwel
alle steden in Nederland, bij stukjes en beetjes vergroot, aangebreid,
als het ware. Er werden voor deze stukken wel plannen gemaakt, maar
ze waren van geringe omvang. Wij maakten reeds melding van de ar
beiderswoningen op het Glasblazersveld; in 1876 werden een massa
nieuwe straatnamen vastgesteld, eigenlijk aan alle kanten van de stad,
een plan voor het nu, wegens de slechte woningen, zo beruchte Rozen-
prieel werd ook in 1876 vastgesteld, het plan voor de reeds besproken
westzijde van de stad, waar nu de Wilhelminastraat ligt, kwam in 1880
tot stand, de Leidse buurt, ook een voor onze tegenwoordige begrippen
mensonwaardige bebouwing, al bestaat zij dan grotendeels uit eengezins
huizen, de Amsterdamse buurt, ook al niet fraai, vormden gezamenlijk
langzamerhand een ring van slechte bebouwing om de stad, zoals we
die ook in onze andere steden aantreffen.
"fr Vreemd
Tuin noch stad
Stede bouwkun dige
ontwikkeling van
een stad tussen
meer en duin
door
R. BLIJSTRA
27
Niet bevredigend
1 IMÈM
SSi
1
5
!l*v
BINNENLANDSE MARKT NOG STEEDS
BELANGRIJKSTE AFZETGEBIED
Optimistisch
Hangt uw subtropenpak al klaar?
Het verdient aanbeveling om voordat een
pijlsnelle Jet u luttele duizenden km.
zuidelijker draagt even uw garderobe te
controleren. Nu kunt u nog een visite
brengen aan de Lichtgewicht Kampioen
van Amsterdam: "WESSEL
- :.4s&s.w 5 - vv
v>
■s
"I tflK*
-■..t V - t
JLrU?** - ,Si m '-A
Wat in Nederland gebeurde, was
niet zo erg als in het buitenland, waar
de zogenaamde eerste industriële re
volutie aanleiding gaf tot de bouw van
bijzondere slechte wijken, maar het
was meer het gevolg van een langza
mere groei dan van beter inzicht, dat
de armelijke wijken bescheiden van
omvang bleven.
Het is niet onverklaarbaar, dat in
het zuiden en het noorden de groei
minder snel was: aan de zuidkant be
vond zich de gemeente Heemstede, aan
de noordkant de gemeente Schoten.
Wat de noordkant betreft, werd de
moeilijkheid opgelost, doordat Haar
lem ten koste van Schoten op 1 augus
tus 1884 een belangrijke uitbreiding
kreeg. Het gebied dat er bij kwam,
liep van de noordzijde van het Klever
park langs de Delft naar het noorden,
dan naar het oosten langs de Heussens-
straat, daarbij de vijver met het mo
lentje bij Schoten latend. Kweektuin
straat en Achterweg, dwars door het
noordelijk deel van de Algemene Be
graafplaats, vormden tot aan de Scho-
terweg de uiterst noordelijke grens,
die bij de Schoterweg naar het zuiden
afboog tot daar waar de Generaal de
Wetstraat op de Schoterweg zou uit
komen als hij doorliep, Generaal de
Wetstraat, recht naar het oosten tot het
Spaarne en dan naar het zuiden tot de
Rozenhagenstraat, waar de oude grens
van de gemeente, die ietwat onregel-
matig naar het westen in de richting
van het Kleverpark verliep. Over de
geschiedenis van een deel van dit ge
bied, namelijk de Schoterveenpolder,
heeft mr. H. C. Wieringa een belang
wekkende studie geschreven. 1).
Haarlem kreeg dus nu gelegenheid
naar het noorden uit te breiden, maar
het duurde nog vrij lang voor men het
Kleverpark had bereikt. Want pas in
1898 werd een plan gemaakt door nie
mand minder dan de tuinarchitect Loe-
nard A. Springer, die zich, zoals wij
weten, veel met de Haarlemmer Hout,
zowel in de praktijk als wat de ge
schiedschrijving betreft, heeft bezigge
houden.
De bebouwing, zoals deze nu is, doet
allervreemdst aan; het wijde plein
waar zich niemand vertoont, vormt
een kruising waar niemand loopt of
rijdt. De Heilige Hartkerk, die nog een
accent in dit groot gedachte geheel zou
kunnen vormen, is ondanks haar om
vang veel te klein om een accent van
formaat te zijn. Men zou zich de Nieu
we St. Bavo op de plaats van de Heili
ge Hartkerk kunnen voorstellen en
dr. Eisler 2) maakt dan ook terecht
een vergelijking over de plaats van de
beide kerken; hij komt echter niet tot
een duidelijk oordeel, maar consta
teert slechts, dat men het tijdens de
Gotiek anders zou hebben gedaan.
Op het eerste (en ook op het tweede
en derde) gezicht is het Kleverpark
een stukje stedebouw, dat door een
tuinarchitect is ontworpen en dat nóch
tuin noch stad is geworden. De achter
grond is echter, dat men hier een
trambaan wilde leggen. In de toelich
ting wordt gezegd: „De toenemende
vraag naar een betere verbinding voor
de gemeente Haarlem met de schone
omgevende duinstreken deed het plan
ontstaan een electrische tram aan te
leggen naar Bloemendaal met haar
schone buitens en villaparken. De con
cessionarissen, die het plan ontwierpen
stelden zich in verbinding met de Bin
nenlandse ExploitatieMaatschappij
van Onroerende Goederen te Haar
lem, om de voorgestelde trambaan
waardoor de Gemeente Haarlem in de
gelegenheid zou zijn aan deze zijde
zich van een nieuwe en deugdelijk op
gevatte uitbreiding te verzekeren."
De bedoeling was goed, maar het re
sultaat is niet bevredigend, niet alleen
omdat de tram er niet is, niet alleen
omdat de kerk, met de bouw waarvan
rekening is gehouden, naar verhouding
te klein is, maar ook omdat men ge
woon van een verkeerd denkbeeld om
trent een stedelijke ruimte is uitge
gaan.
1) Mr. H. C. Wieringa, „De Schoter
veenpolder", Haerlem, Jaarboek 1962,
N.V. De Erven Bohn, Haarlem, bldz.
120-143.
2) Dr. M. Eisler, „Die Geschichte
eines Hollandischen Stadsbildes",
Martinus Nijhoff, Den Haag, 1914,
bldz. 238.
■Hl» mmm
Een van de merkwaardige ontwerpen van Springer in de als tuinstad
gedachte uitbreiding Kleverpark.
over de gronden dezer Maatschappij
te leggen en weldra was de overeen
komst gesloten. De Raad van Beheer
van genoemde ExploitatieMaat
schappij meende toen, dat het zowel in
haar belang als in dat van de Gemeen
te was, het hier niet bij te laten, maar
haar gronden langs de trambaan be
schikbaar te stellen voor het stichten
van een flink en schoon kwartier,
Huizen in het Kleverpark.
-■ 'Sss1
De typische verwijding in de Kleverparkweg met op de achtergrond de (veel te kleine) Heilig Hartkerk.
De verwijding in de Kleverparkweg in noordwestelijke richting gezien.
vwwwA>wwMwwwwMVMwwwiftwiMiuwuMiwwwwwwwA<wftAw<MMMwwwwMMWft<ww\wwwwiwww«wwwwww^^ PV"'^ftnnMnflnnniwnnnnnf»wftnnnnniiftmuwuuwwuuuuinnA(uwuuinnnnnnjinnnnnnnnn^
^fWWWWftftft/VWWVWAfWVWtftnAAAAnAAAAnAAnAAAAnAAflAAAAAA/mnAAnnflfinnnnfUUlJ
(Van onze correspondent)
UTRECHT. „Als we het afgelopen
jaar bezien kunnen we van een redelijk
goed jaai spreken. De vraag naar bloe-
misterijprodukten steeg zowel in eigen
land als daarbuiten. De scherpe prijsin-
zinkingen van 1967 deden zich het vorig
jaar niet voor en de weersomstandighe
den waren gunstig voor de afzet". Dit zei
%- termiddag de voorzitter van de vereni
ging „De Nederlandse Bloemisterij", dr.
A. J. Verhage, op de algemene vergade
ring van de vereniging in Utrecht.
Met nadruk :es hij op het feit, dat
een aantal bedrijven een negatieve ren
tabiliteit vertoont. Daarom is volgens hem
een grote waakzaamheid geboden, niet al
leen bij de organisaties van bedrijfsge-
noten, maar in het bijzonder ook bij de
individuele bedrijfsbeoefenaren. Hij
signaleerde ook de moeilijkheden voor
deze laatste groep bij de aanpassing van
de huidige ontwikkelingen in Nederland,
waarbij kostenstijgingen en hoge fiscale
lasten optreden.
Dr. Verhage sprak tevens over de pla
nologische vraagstukken in Nederland.
Naar zijn oordeel dienen industrie en
havenverkeer meer gespreid te worden
en moet een plaats worden behouden voor
de agrarische produhten onder glas. Als
voorbeelden noemde hij de bouw van een
containerhaven in het Westland en een
nieuw hoogovenbedrijf in de Maasvlakte.
„Dit kan een bedreiging inhouden voor
bel ngrijke tuinbouwgebieden", zo zei dr.
Verhage.
De voorzitter releveerde, dat de afzet
in Nederland zich in 1968 verder ontwik
kelde. Datzelfde geldt voor de export,
die het vorig jaar in verhouding tot 1967
met 15,6 percent toenam. „Wanneer men
de afzetontwikkeling in de laatste tien
jaar bekijkt, is de uitdrukking „storm
achtige ontwikkeling" zeker niet te
zwaar".
De exportstijging in de eerste twee
maanden van dit jaar heeft zich voortge
zet, zo onthulde dr. Verhage. Hij deelde
mee, dat de export van snijbloemen onge
veer 22,2 percent hoger was dan over
dezelfde periode van 1968. De export naar
het voor Nederland belangrijkste afzet
gebied West-Duitsland steeg met 28,3
percent en ook de vraag naar bloemiste
rij produkten in Frankrijk geeft een stij
ging te zien. De afzet in dit laatste land
was in de eerste twee maanden van dit
jaar 47,6 miljoen tegenover 39,3 mil
joen in de overeenkomstige periode van
1968, aldus dr. Verhage.
De export naar Zwitserland daalde in
geringe mate, doordat men hier een grote
concurrentie uit Zuideuropese landen on
dervindt. In Zweden daarentegen is een
verdere uitbreidig van de afzet merk
baar ondanks hoge invoerrechten. Dr.
Verhige liet ook optimistische geluiden
horen ten aanzien van België, Luxem-
ADVERTENT1E
burg. Finland, Noorwegen en de Verenig
de Staten. Wat dit laatste land betreft
was de export in de eerste twee maan
den van dit jaar 30,4 percent hoger dan
in dezelfde periode van 1968. „Deze ont
wikkeling heeft zich ook in maart voort
gezet", zo zei hij.
Minder optimistisch toonde de voorzit
ter zich over Engeland, waar verhoogde
invoerrechten, devaluatie van de valuta
en maatregelen om de import te remmen
de afzet al jaren doet teruglopen. In de
eerste twee maanden van dit jaar was
de export 38 percent minder dan in 1968
De export naar Italië wordt eveneens als
gevolg van de grote concurrentie minder
Dr. Verhage benadrukte tenslotte, dat
alles op alles moet worden gezet om, on
danks de scherpe concurrentie op de we
reldbloemenmarkt, met de Nederlandse
kwaliteitsprodukten te kunnen meeko
men, hoewel hij van oordeel is dat de
binnenlandse markt nog steeds het be
langrijkste afzetgebied is.
ADVERTENTIE
Kalverstraat 143-145 Winkelgalerij Rembrandtplein A'dam
