Technische superioriteit
Geen sneeuw in
VARA RUIMT VELD VOOR
ook in de fotografie
foto
film
nutsspaarbank
bij Concertgebouw Quartet
Zeskamp-special
ondanks kerst
Barok-ensemble HJO oogst
veel applaus in Duitsland
„Terug naar de natuur"
„BARTJE” VAN NCRV
Dunja Rajter
Pianokwartet van Alexandre Tansman
ANDRE KAART LEIDT IN SCHLOSS KALBECK
Kerst 1972
Pianist Cor de Groot
weer als solist
in de ijskast
Veel belangstelling
voor Sprookjesboek
tot
met als extra: rente over elke volle dag
west nederland
GIEBELS IJZERHANDEL
de bokkedoorns
in het Wethouder van Gelukpark
ZEEWEG 53 - OVERVEEN
„Onedin Line”
DINSDAG
12
DECEMBER
1972
Barsanti
Prijzen van Londense
toneelcritici
Herhaling
Klankeffecten
v
Andere uitgaven
Jugend
barok-
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
ORGELCONCERT door
KLAAS J. MULDER
023 - 26 36 0C
DAT ZIJN LEUKE
KADO’s
STEEDS MEER AUTEURS leg
gen zich toe op de natuurfotogra
fie. De natuur in al haar facetten
is, zo lang de fotografie bestaat,
vastgelegd, maar in onze tijd lijkt
er sprake te zijn van een koorts
achtige herontdekking van de
schoonheid van alles wat er leeft
en groeit en bloeit. Een schoon
heid die inspireert tot de drang
om op dia of negatief te vereeu
wigen wat er nog aan natuur is,
met in het achterhoofd de ge
dachte dat er over zo weinige
jaren weer zo veel verdwenen is.
Bovendien is de natuurfotografie
een fijn tegenwicht tegen het be
ton, glas en asfalt dié in toene
mende mate ons leefmilieu be
palen.
WEEZE Op uitnodiging van
de sectie Niederrhein van de or
ganisatie „Musikalische
Deutschlands” heeft het
ensemble van Haarlems Jeugd
orkest zondagavond in de slotkerk
van het Schloss Kalbeek, gelegen
in de Westduitse gemeente Weeze
in de nabijheid van de stad Goch,
onder leiding van zijn dirigent An-
dré Kaart een concert gegeven.
1
S»'J
i
-1
ADVERTENTIE
RESTAURANT
ADVERTENTIE
J. H. MOOLENIJZER
(Van onze RTV-redactie)
Alles voor de Doe Het Zelver
(Van onze correspondent)
ADVERTENTIE
(Van onze kunstredactie)
ADVERTENTIE
hoge rente
J. P. B.
Onder redactie van J. P. Bos
Maraboes in een deel van hun bio
toop: de slaapbomen.
In 1965 werd begonnen met het orga
niseren van deze jaarlijkse series van
concerten, die onder de naam van „Kal-
becker Schlosskonzerte” in West-Duits-
land grote bekendheid hebben gekregen.
Het was voor de tweede keer ,dat het
Haarlemse jeugdbarok-ensemble in de
oude, gerestaureerde slotkerk optrad.
In maart 1971 debuteerde het ensem-
Gisteren arriveerde de Joegoslavische
zangeres Dunja Rajter op Schiphol. Zij
is in Nederland voor opnamen die in de
komende Johnny en Rijk-show zullen
worden uitgezonden.
Rivièradreef 30
Tel. 023-330665
uw
foto
advies
centrum
op het electronlrch
Johannus Kerkorgel in de
Koningskerk aan de Kloppersingel
te Haarlem
op 20 december, aan vang 20.15 u.
Kaarten gratis af te halen bij
Muziekhandel
ALPHENAAR
Kruisweg 47-49, Haarlem
tel. 320032
Alleen vertegenwoordiging
Johannus Orgelbouw
Wij wensen onze relaties
prettige feestdagen
Voor het speciale Diner
op beide Kerstdagen zijn
wij reeds volgeboekt.
Wel is nog reservering
mogelijk voor de
Kerstlunch
Ook dan is onze bekende
Kerstman aanwezig.
Schaatsen - Sleden
Gereedschapkisten
Alles voor het
emailleren en
boetseren.
Soldeerbouten enz.
Boormachines
Bovendien zal door het sectiebestuui
er naar worden gestreefd het barok-
ensemble ook elders in West-Duitsland
te laten optreden.
Spitzing, auteur van onder meer de
succesvolle werken „Het flitsboek” en
„Het dokaboek”, toont in zijn nieuw
ste boek „Fototrucs” echter aan dat
met de camera zelf ook een groot
aantal fototrucs te maken valt. Hij
heeft een vrijwel volledig overzicht
van mogelijkheden, al dan niet met
gebruikmaking van meer of minder
dure hulpmiddelen. Spitzing heeft
zijn boek geheel geschreven vanuit
zijn eigen praktijkervaringen. Opmer
kelijk zijn zijn experimenten met de
toepassing van bewuste opnamefou-
ten. Naast trucs met de camerasluiter,
de scherpstelling, de bewegingson-
scherpte, de bewegende camera, be
spreekt hij opnamen met allerhande
objectieven en lenzen en met ver
schillende films en filters, waarbij
en dat is nu helemaal Spitzing I
vaak methoden worden toegepast,
die in het algemeen juist worden
afgeraden. Van deze controversionele
werkwijze zijn in deze rijk geïllus
treerde pocket heel wat voorbeelden
te vinden.
Ook „Het koninkrijk der Nederlan
den in de Tweede Wereldoorlog-deel 4”,
door prof. dr. L. de Jong (Staatsuitgeve
rij) blijkt goed te verkopen. Het boek
staat als nummer twee op het lijstje van
de best verkochte boeken.
De rangorde is verder als volgt: 3. Jan
de Hartog, De kinderen van het licht -
Elsevier; 4. Van den Bosch en anderen,
Het Nederlandse Puzzleboek - In den
Toren; 5. Leonard de Vries, Knotsgekke
uitvindingen van de 19e eeuw; 6. H. J.
A. Hofland, Tegels lichten - Contact; 7.
Heinrich Böll, Groepsfoto met dame -
Elsevier; 8. A. W. G. Jaakke, Groot
nieuws voor u - Nederlands Bijbelge
nootschap; 9. Simon Carmiggelt, Ik mag
niet mopperen - Arbeiderspers en 10.
Mario Puzo, De Peetvader - Zuid-Hol-
landsche Uit. Mij.
AMSTERDAM. „Sprookjes van de
lage landen” van Eelke de Jong en Hans
Sleutelaar en uitgegeven door De Bezige
Bij, is het best verkochte boek in de
maand november geworden.
ER ZIJN HEEL wat richtingen in
de fotografie en we hebben de indruk
dat de recht-toe, recht-aan fotografie
weer veld wint, een heropleving van
de candidfetografie, maar dan in een
hardere vorm. Als een van de tegen
hangers van de realistische fotografie
is er de trucfotografie, die vooral hen
die op de „gewone” fotografie zijn
uitgekeken, aantrekt. Nu wordt de
trucfotografie vrijwel uitsluitend be
dreven in de donkere kamer. Günter
BLOEMENDAAL Gisteravond
speelde het Concertgebouw Piano Quar
tet in de Burgerzaal van het gemeente
huis voor het Muzen Forum Bloemend aal.
Het Quartet wordt gevormd door Ina
Overkamp, piano, Nobuyuki Shioda, vi
ool, Klaas Boon, altviool en Saskia Boon,
cello. De Japanner Shioda, Klaas Boon
en zijn dochter Saskia maken alle drie
deel uit van het Concertgebouworkest.
Ina Overkamp (mevrouw Boon) studeer
de bij Nelly Wagenaar, Yves Nat en
Jaap Spaanderman.
Getroffen door de hedendaagse
kreet „Terug naar de natuur” kopen
heel wat mensen een camera met
voorzetlenzen of balgapparaat voor
het dichtbij werk, alsmede een of
meer telelenzen, maar hoè ze die fas
cinerende wereld van de natuur op
de gevoelige laag moeten krijgen,
daar hebben ze meestal nog geen
weet van. Nu hebben sommige uitge
verijen ook de in de aanhef genoem
de verschijnselen onderkend en is er
op het moment wel wat litteratuur
beschikbaar.
Zondagavond werd door het orkest in
de geheel bezette slot-kerk een bijzondei
mooi programma ten gehore gebracht.
Het bestond uit het Concerto grosso in
D grote terts van Francesco Barsanti,
het Concert voor viool, hobo en strijkor
kest in d kleine terts van Johann Sebas
tian Bach met de orkestleden. Gerrit
Jan Leu verink, viool, en Bas van Reste
ren, hobo, als solisten.
Voorts kwamen na de pauze het fraaie
Concertino nr. 6 in Es grote terts van
Carlo Ricciotti en de sprankelende, gees
tige, maar bijzonder veeleisende Sinfonia
nr. 70 in D grote terts van Joseph
Haydn tot uitvoering.
De talrijke toehoorders hebben met
langdurige, geestdriftige bijval hun grote
waardering jegens de dirigent, de solisten
en het orkest getoond. Na de vertolking
van Haydns symfonie moest wel toege-
gegeven worden aan de duidelijke vraag
om een toegift, die in het minutenlange
applaus besloten lag. Het werd de spir-
tuel'e finale van de symfonie, die een
brillant slot van de avond werd.
waarvan afgelopen zondag een afleve
ring werd uitgezonden.
Dick van Bommel, chef-tw bij de
NCRV, betreurt eveneens de moeilijke
keus voor de kijker, die nu in zijn
voordeel is uitgevallen. „Maar het is nu
eenmaal normaal dat gekochte s eries
tegenover eigen produkties worden gezet.
Als wij Hendrik VII tegenover de One-
din Lijn hadden gezet, was er helemaal
geen sprake van coördinatie.”
Op tweede kerstdag, als de VARA dus
de laatste aflevering van de „Onedin
Line” uitzendt, begint de NCRV met de
nieuwe tv-serie „Bartje” naar het gelijk
namige boek van Anne de Vries. Willy
van Hemert heeft hiervan de tv-bewer-
king gemaakt. In januari wordt begon
nen met de Engelse serie „Adam Smith”,
een Schotse dominee met tal van pasto
rale problemen en twee militante doch
ters.
„ALLES OVER DE NATUURFO
TOGRAFIE” van Helmut Bechtel
(vertaling Piet van der Ham), onlangs
verschenen bij Foton-Publishing Am-
sterdam/Wageningen, is hier een
voorbeeld van. Het boek behandelt de
specifieke problemen van het foto
graferen van flora en fauna, in
zwart-wit en kleur, met daglicht en
kunstlicht. Uitvoerig komen in een
algemeen gedeelte de camera-uitrus-
tlng, de fotografeertechniek en de
beeldvorming aan de orde, waarna in
Muziekvrienden uit Haarlem en de
omliggende gemeenten zal het interesse
ren, dat het programma van Kalbeek in
zijn geheel zal worden uitgevoerd op het
concert, dat het barokensemble op eerste
kerstdag ’s middags in de Nieuwe Kerk
te Haarlem zal geven.
P. ZWAANSWIJK
Hij viel namelijk in voor zijn ziek
geworden collega, de Duitser Eckart
Sellheim en speelde met het Radio Phil-
harmonisch Orkest onder leiding van
Richard Dufallo het eerste pianoconcert
van Clara Wieck-Schumann.
Omdat Sellheim woensdag ziek werd
had De Groot slechts enkele dagen om
het hem onbekende pianoconcert in te
studeren. Hij boekte er desondanks in
het rechtstreeks door de radio uitgezon
den concert in de KRO-studio groot
succes mee.
HILVERSUM. Pianist Cor de
Groot, die pas heeft laten weten niet
meer op te treden in de grote zalen van
het land, heeft zondagmorgen weer ge
folieerd in een studioconcert.
ble hier, eveneens onder leiding van
André Kaart. Het was verheugend, dat
het orkest naar aanleiding van het eer
ste concert opnieuw een uitnodiging
voor een optreden van de sectie Nieder
rhein ontving. Het stemt zeker tot vol
doening, dat het ensemble ook voor het
volgende seizoen om zijn mewerken aan
de concerten-serie gevraagd is.
6ï°/o
HILVERSUM. De programmalei-
ding van de VARA heeft besloten de
Engelse televisieserie de „Onedin Line”
voorlopig in de ijskast te zetten. Op
tweede kerstdag (dinsdag 26 december)
zal de 15de en voorlopig laatste afleve
ring uit deze serie, die in totaal uit 26
delen bestaat, worden uitgezonden. Aan
leiding hiertoe vormen de kijkcijfers die
hebben uitgewezen dat de NCRV-serie
„Het meisje met de blauwe hoed” een
veel hogere kijkdichtheid wist te scoren.
De verwachting is dat deze kijkdicht
heid, ten nadele van de VARA, nog zal
stijgen als over enkele weken wordt
begonnen met de nieuwe serie „Bartje”.
„Het meisje met de blauwe hoed”
heeft een gemiddelde kijkdichtheid van
rond de 51 (ruim 5 miljoen kijkers),
terwijl „De Onedin Line” bleef schom
melen rond de 18 a 19 (nog geen 2
miljoen) met een piek van 22.
Op de dinsdagavonden, dat de NCRV
de avonturen van Daan en Betsie niet
uitzond, nam de belangstelling voor de
zeilschepen van James Onedin toe. Zo
kreeg de „Goeie, ouwe koffergrammo-
foon” een kijkdichtheid van 17, terwijl
de „Onedin Line”, die toen tegelijkertijd
op het tweede net werd uitgezonden 40
wist te hale'n.
„De Onedin Line is niet helemaal uit
de startblokken gekomen”, werd desge
vraagd bij de VARA meegedeeld. „En
het is t e verwachten dat het aantal
kijkers niet zal stijgen als de NCRV
straks met „Bartje” begint. We realise
ren ons dat het een moeilijke keus
blijft. Omdat we de kijkers niet willen
pesten, hebben we besloten de „Onedin
Line” in de ijskast te zetten.”
De kroniek van de zeevaarder James
Onedin in het Engeland van koningin
Victoria heeft in eigen land erg veel
succes. Voor de hoofdrolspelers Peter
Gilmore en Anne Stallybrass vormt de
serie de basis voor een goede carrière.
Of de VARA de overige 11 delen in de
toekomst alsnog zal uitzenden, is niet
bekend. Evenmin is definitief besloten
wat het alternatief zal zijn op de dins
dag na de kerstdagen. Gedacht wordt
aan de Duitse tv-serie „De Commissaris”,
een bijzonder gedeelte de dieren- en
plantenfotografie ën de fotografie
van de leefruimte der dieren (de
biotoop), alsmede die van geografi
sche en geologische onderwerpen
wordt uitgediept. Een klein bezwaar
dat we tegen deze uitgave hebben, is
de nogal duidelijk blijkende voorkeur
van de schrijver voor een bepaald
camerasysteem (Leica). Natuurlijk
heeft een meetzoekercamera van deze
klasse voordelen boven de spiegelre
flex, maar heel wat amateurs met
een smalle beurs zullen hun eerste
schreden op het terrein van de na
tuurfotografie toch zetten met een
niet al te dure camera van het laat-
stegenoemde type.
Het boek is geïllustreerd met onder
meer 45 kleurenfoto’s, waarvan som
mige, met name door de diagonaal-
compositie, juweeltjes van dichtbijop-
namen zijn.
LONDEN (AP). Laurence Olivier
en Constance Cummings zijn dinsdag
door de Londense toneelcritici gekozen
tot beste acteur en actrice van het jaar
wegens hun spel in Eugene O’Nielss-
„Lange tocht door het duister”.
Als beste toneelstuk van het jaar werd
gekozen „Jumpers” van Tom Stoppard,
de auteur van „Rosencrantz en Guilden-
stern”
„All Over” van Edward Albee werd
het meest onderschatte stuk geacht.
De prijs voor de beste musical ging
naar .Company”.
HILVERSUM. Op tweede kerstdag
zendt de ZCRV een Zeskamp Special uit.
Het is een co-produktie van de BBC,
NCRV, RAI en RTB (de Waalse televi
sie). Aan deze special doet voor Neder
land een ploeg uit IJsselstein mee, die
het moet opnemen tegen teams uit En
geland, Italië en België.
De opnamen werden enkele weken
geleden al gemaakt in het Schotse
plaatsje Aviemore. Overigens niet zonder
moeilijkheden. Het programma moest
een winters decor krijgen. Daarom was
het in de Schotse bergen gelegen Avie
more uitgekozen, omdat er daar al vroeg
sneeuw ligt. Dat was twee weken voor
de opnamen ook het geval. Toen het
echter eenmaal zover was, had de plot
seling ingevallen dooi zijn werk al ge
daan.
Om het sneeuweffect toch te kunnen
bereiken, werden van een nabijgelegen
vliegveld grote hoeveelheden schuim
naar Aviemore getransporteerd. Dat gaf
een bijzonder fraai effect, zeker toen er
een kleine storm opstak, waardoor al
het schuim werd weggeblazen. Met de
nodige vertragingen konden de opnamen
toch met succes worden afgesloten.
De gedachte om na Mozart en voor
Brahms (c-moll) te komen met een suite
van Alexandre Tansman (Poolse Frans
man, in 1897 in Lódz geboren), lijkt
minder gelukkig, maar het bleek een
uitstekend idee te zijn. De muziek van
Tansman is zeer Frans georiënteerd en
zou oppervlakkig bezien een kruising
kunnen zijn tussen Milhaud en Stra-
winsky. Als ik u vertel dat Tansman
zeven symfonieën, zeven strijkkwartet
ten en vier pianoconcerten heeft ge
schreven, daarbij nog twee opera’s en
balletmuziek (Grosstadt bij Jooss in
1932), dan wordt het wel tijd dat wij
eens kennismaken met een pianokwartet
van hem en die kans kregen wij gistera
vond. Het is een geestig werk, waarin
ook de ernst niet ontbreekt, maar het
meest opvallend is toch zijn voorkeur
voor bizarre klankeffecten, die aan de
oosterse muziek en de jazz ontleend zijn.
In ieder geval weten we nu dat Tans-
mzn iets te vertellen heeft en dat hij
dat op onderhoudende wijze doet.
Na de pauze werd het Kwartet in C
moll van Johannes Brahms gespeeld
een heerlijk brok muziek dat wer
kelijk uitzonderlijk goed werd uitgevoerd.
De prachtige toon die de strij,kers ieder
afzonderlijk op hun instrument weten te
ontwikkelen, maakt het luisteren naar
dit ensemble tot een verstild genot. De
inzet van het Andante werd zo innig
gezongen voorgedragen door de celliste
Saskia Boon, dat men zou zeggen: dit is
niet te verbeteren, maar Shioda die de
melodie van haar overnam, wist er toch
nog iets aan toe te voegen, waardoor het
leek of de melodie nog meer ging leven.
De pianiste was de stuwende kracht in
de Finale, zij spoorde de anderen aan tot
een machtig eindspel.
Het is te hopen, dat wij het Concert
gebouw Piano Quartet spoedig in
Haarlem zullen horen en dat zij dan
weer Brahms zullen spelen.
Het was het tweede concert van een
abonnementserie van vijf concerten,
waarvoor ook zijn geëngageerd het
Kreuzberger Strijkkwartet uit Berlijn,
de Venezolaanse pianiste Monique Dup-
hil, het Canadees Kamermuziek-ensem-
ble en het Gemini -ensemble uit Venlo.
Slotconcert
goede eigentijdse illustratie: een
maanlandschap opgebouwd uit een
aardbeienvlaai, een sinaasappel en
een stukje speelgoed.
(Van onze rtv-redactie)
VAN DEZELFDE UITGEVER
kwamen weer enkele deeltjes in de
Camerareeks op de markt. Dit keer
„Hoe fotografeer ik van dichtbij” van
de bekende dr. Otto Croy, „Hoe werk
ik in de donkere kamer” van H.
Freytag, „Geluid bij smalfilm” van
Ed Tietjens en „Doe méér met uw
filmcamera” van Piet van der Ham.
Handige boekjes voor beginners en
enigszins gevorderden met veel
praktische tips.
Hetzelfde geldt ook voor drie nieu
we deeltjes in de serie pockets van
Focus Elsevier: Tabeltopfoto’s maken,
van Joachim Giebelhausen, Aquari-
umfotos maken, van H. J. Mayland
en Filmen met geluid, van Jan A.
Kleyn. Het eerstgenoemde boekje
geeft een nieuwe impuls voor een tak
van de fotografie die een beetje in
vergetelheid is geraakt. Het creëren
en fotograferen van een eigen minia-
tuurwereld op het tafelblad is een
boeiende bezigheid voor fotografen
met wat knutseltalent. De omslag
foto van deze pocket is hiervan een
In de Raad van de Kunst wordt de
laatste jaren vaak de wenselijkheid naar
voren gebracht tot het vormen van klei
nere ensembles uit de grote orkesten.
Het Concertgebouw Piano Quartet heeft
evenals het Amsterdams Kamerorkest
en de Slagwerkgroep deze wens' al enige
jaren in praktijk gebracht.
Deze ensembles hebben geen aanspo
ring van bovenaf meer nodig. Klaas
Boon, de leider van het Quartet en solo-
altist van het Concertgebouworkest, is
een enthousisate kamermuziekspeler en
ziet het kwartetspel als een noodzake
lijkheid naast het „grote” werk.
Het concert werd geopend met met
Kwartet in G- mol van Mozart KV 478,
voorwaar een prachtig stuk om mee te
beginnen. Mozart voltooide dit werk in
oktber 1785, kort na de strijkkwartetten
die hij aan Haydn opgedragen had. In
het tijdschrift „Journal des Luxus und
der Moden” kon men in 1798 lezen: „Dit
werk van Mozart is nauwelijks aan te
horen wanneer het in handen valt van
dilettanten en slordig wordt voorgedra
gen.”
Gisteravond behoefden wij ons daar
geen zorgen over te maken, want het
ConcertgeUouw-Quartet is een technisch
superieur gezelschap. In muzikaal op
zicht weten zij zich alle vier te vereen
zelvigen met het typische karakter van
deze g-mol compositie, die evenals de G
mol Symfonie, dieper gaat dan menig
ander werk.
