Bartje’s
sappig Drents in zeven films
Apollo 17 op
aarde terug
Gaaikema voor
Duitse TV
MEEST VROEGER SOMBER REALISME
ARMAN EN ILVA
FERDINANDS BELEVENISSEN
PANDA
37
Pelle
en
Pingo
Polle,
8
IS
RADIO EN TELEVISIE
DINSDAG
19
DECEMBER
1972
EERSTE DEEL BEWERKING GELIEFD BOEK OP TWEEDE KERSTDAG
TV VANAVOND
(Van onze RTV-redactie)
Amateur-spelers
TV DINSDAG
Fraaie locaties
Later tweede boek
Noordhollandse figuratieven in arti
TV WOENSDAG
RADIO WOENSDAG
ai
en de
•anl
meester-
erfgenaam
1
I
lad
Zaankanters
Geruchten over derde
huwelijk Hoessein
ontkend
AMSTERDAM Het oer-Am-
■terdamse Arti et Amicitiae organi
seert in het eigen gebouw aan het
Rokin een uitgebreide tentoonstel
ling van Noordhollandse figuratie
ven. Natuurlijk zijn dat meest Am
sterdammers, maar er is ook eert
aantal Haarlemmers en Zaankan
ters bij. Het is een overzichtsten
toonstelling met vrij veel werk van
overledenen. De jonge generatie is
bijna niet vertegenwoordigd. Zo
kon dan ook een tentoonstelling
ontstaan niet alleen van figuratie
ven, maar meer speciaal van ty
pisch Nederlandse realisten. Het
enige Noordhollandse cachet is dan,
dat het merendeel vooral van de
overledenen behoorde tot de
vooroorlogse „zware school”, een
realisme, dat destijds in Bergen
(N.-H.) nogal eens te signaleren
viel.
HILVERSUM Het overbeken
de boek van Anne de Vries over het
Drentse jongetje Bartje heeft Willy
van Hemert geïnspireerd tot het
vervaardigen van maar liefst zeven
volledige speelfilms in kleuren. Op
lokatie in Drente gemaakt en met in
de hoofdrollen uitsluitend amateurs
was het uiterst omslachtig werken
en mag het een wonder heten dat
de delen één en vier nu, sinds het
begin van het karwei medio april,
klaar liggen. De resterende afleve
ringen liggen nog op de montage
tafel: Het eerste deel gaat op twee
de kerstdag uit, waarna de rest in
een veertiendaagse frequentie op de
dinsdagavonden wordt uitgezonden.
ÏKWEET WAT! WE MAKEN
EEN EIGEN OLYMPIADE!y
rlN IEDER GEVAL NIET
ZONDER DAT HET IETS
KOST! lx
rOH,KIJKEENS! EEN I
JONGLEUR! DIE ZIE /\l
JE NIET VEEL MEER./
Brink-
iat«
ist lij
131
strul
De Stratemakerop-
1N
schutters
de
(se-
komen
19.25
Treurniet
22.20
tert
3
Nederland II
de
van
koffer-
houden
te
21.20
vast
>ho|
Jan Krol als Bartje
Kerst
al
4>M
rti
i
HILVERSUM I.
tw|)k
l
HEIN STEEHOUWER
enk
WAT ZOEKT DE HIER, IN MIJN
HEBBES!
AH'
i
I
o
7
SMS
me
l
Het Is ónmogelijk allen te gaan noe
men. Als overleden Haarlemmer wordt
natuurlijk H. F. Boot geëerd met een
aantal heel grote en wat kleinere doe
ken. Die grote doeken zijn atelierinte-
rieurs in een somber coioriet. Binnen
zijn donkere palet is een grote variatie
te vinden, ook een grote vormkracht.
De wonderlijk mooie locaties vond de
NCRV in de gehele provincie. Het huisje
van Bartje’s gezin ligt in Odoornerveen,
een buitenwijk van Odoom, tussen Bor
gen en Sleen. Het is een authentieke
oude woning, waarvan de bewoner, een
bejaarde Drent, graag een maand voor
de NCRV het veld wilde ruimen. De
woning moest van binnen uiteraard he
lemaal nieuw (of liever gezegd oud)
worden gestoffeerd.
De plaggenhut van stroper Hendrik-
Jan staat in het openluchtmuseum van
Schoonoord. Er werd gefilmd midden in
het hoogseizoen en het had wel wat
voeten in de Drentse aarde, voordat het
museum ten behoeve van de filmopna
men zijn poorten wilde sluiten.
NCRV’s dramachef televisie, Wim Ha-
zeu, weet trots te vertellen dat het hele
project van zeven speelfilms van elk een
uur lengte nog geen half miljoen, mis
schien zelfs minder dan 450.000 gulden
heeft gekost. „Niet duur. Maar iedereen
begrijpt dat we met het TV-uurbedrag
van 17.000 gulden ofwel in totaal 119.000
gulden er lang niet hadden gekomen.
Dus hebben we Bartje vervaardigd in
zal zijn en de kijkers zullen vooral met
de innerlijke monoloog van Bartje zelf
moeite hebben en daarom zullen we die
stukken ondertitelen.
„Maar ik moet er tegen waken dat
de mooie sfeer vertroebeld wordt
door kwaadsprekerij. De tijd is ge-
Vanavond keert de Apollo 17 van de
maanexpeditie terug op aarde. Zo moge
lijk schenkt de NOS aandacht aan dit
gebeuren en dat kan Invloed hebben op
het verdere verloop van het programma.
Wat de kijkers in elk geval niet zal
worden onthouden is de derde aflevering
van Goeie ouwe koffergrammofoon. Po
pulaire liedjes van voor 1950 worden in
de originele uitvoering vertolkt door or
kesten en artiesten van nu. Dat zijn Rita
Hovink, Frits Lambrechts, Marie Cecile
Moerdijk en Edwin Rutten.
Ook de actualiteitenrubriek Hier en
nu zal niet lijden onder een eventuele
reportage van de landing van de Apollo,
evenmin als het programma kerstliede
ren, waarmee de NCRV besluit.
Zojuist is de bundel Nog is de staldeur
open verschenen, die een aantal kerstlie
deren omvat. In de Amersfoortse Berg
kerk worden door het NCRV-Vokaal en
semble enkele van die liederen ten gehore
gebracht.
18.45
18.55
19.05
20.00
20.20
21.10
21.40
22.45
22.55
23.05
23.10
21.50
22.30
19.55
21.00
21.20
18.45
18.55
19.05
19.30
20.00
20.21
22.45
22.55
17.00
18.45
18.55
19.05
19.50
20.00
20.20
20.31
22.25
22.55
23.05
20.00
20.21
21.35
22.05
22.50
22.55
18.45
18.55
19.05
19.50
HAM
Nadat Marcel van Dam in de Om
budsman weer een aantal problemen
van kijkers behandeld heeft, volgt een
nieuwe editie van De nonsens en treur
niet show. Funhouse is weer van de
partij. Een kerstverhaal, Peyton Place,
een exploderende koffer, dat zijn de
onderwerpen waaruit deze show is sa
mengesteld.
Finale. TROS: 21.30 (S) Verzoekplaten.
22.20 Aktua. 22.30 Nws. 22.40 (S) Nederl.
kabaret op de plaat. 23.00 (S) In Pim
Jacobs’ Notenbar. 23.55 Nws.
64. Hebbes Schraap had de ring
van zijn koetsier Kleindienst verge
leken met zijn eigen ring - en nu
schudde hij Karel warm de hand.
„Er is geen twijfel aan," sprak hij.
„Je bent familie van me - en dus
ben je m’n erfgenaam. Eindelijk.
Nu kan ik me tenminste uit de
zaken terugtrekken en het maken
van fortuin aan jou overlaten. Ik
heb er genoeg van. Het werkte op
m’n zenuwen. Het was prettig om
Pieter Giltay is een oud-Zandvoorter,
die nu in Opijnen woont. Van hem wat
landschappen en portretten in gemengde
techniek, grafiek dus, waarin hij zijn
realisme reduceerde tot wat schaarse
lijnen en kleuren in een donker gamma.
Van de Zaankanters noem ik de over
leden Jaap Kaal, schilderend in een
Van Hemerts televisieserie is alleen
gebaseerd op het eerste Bartje-boek. In
feite eindigt de serie op bladzijde tien
van het tweede deel, waar Bartje het
meisje Harmke ontmoet. Zijn er plannen
om de hele trilogie te verfilmen?
Hazeu: „Dat hangt van het succes van
deze serie af. Nou nee, laten we het zo
formuleren: de NCRV wil ook „Bartje
(Van een medewerker)
GRONINGEN. Cabaretier Seth Gaai
kema krijgt een show van anderhalf uur
voor de Duitse televisie. Het wordt een
zaterdagavondprogramma, geheel in het
Duits, uitgezonden op 24 maart. Seth is
door de Duitse tv-maker Biolek ontdekt
tijdens de opnamen voor de serie „Ne
derlands cabaret”, het afgelopen seizoen.
Het Duitse programma bevat hoofdza
kelijk fragmenten uit Gaaikema’s vorige
show „Tien miljoen geboden”. Biolek
heeft in Emmen op 14 november de offi
cieuze première gezien van Gaaikema’s
nieuwe programma, „Elf verdwazingen”,
dat komende vrijdagavond officieel van
start gaat in de Groninger stadsschouw
burg. Het contract is daarna definitief
gesloten.
Na de show op 24 maart staan er voor
de Duitse televisie nog drie op stapel: in
juni, augustus en november van het vol
gend jaar. Seth heeft in Duitsland enkele
succesvolle proefvoorstellingen gegeven
in besloten kring.
Nederland I
NCRV: (K) Kinderprogr.
NOS: (K) Ti-ta-tovenaar.
(K) Journaal.
TROS: (K) Sjoko (jeugd).
Socutera.
NOS. (K) Journaal.
Pol Partijen: PPR.
TROS: (K) White Christmas (film
uiit 1954).
(K) Op uw gezondheid.
NOS: Den Haag vandaag.
(K) Journaal.
Nederland II
NOS: (K) Ti-ta-tovenaar.
(K) Journaal.
NCRV: (K) Eddy Ready Go.
(K) Meeleven - meevieren kerst
feest.
NOS: (K) Journaal.
NCRV: De slag om Stalingrad
(franse doe.)
(K) Huisconcert
IKOR-KRO-RKK: Kenmerk.
NOS: (K) Journaal.
TELEAC: (K) Hoe word ik de
computer de baas? (les 14).
Het is stoer werk en dat verklaart de
bewondering, die velen voor dit werk
hebben, maar die ik niet zonder meer
kan delen. Zijn realisme, vaak met gips-
koppen en dergelijke atelierattributen in
zijn stillevens, komt me te academisch
voor ondanks de duidelijk wel aanwezi
ge schildersovertuiging. Het totaalbeeld
van de expositie overziende, behoort hij
hier echter wel tot de besten.
Zijn leerling Wim Steijn hangt hier
ook, nu met alleen landschappen, die te
kort geleden zijn besproken ter gelegen
heid van zijn expositie in Galerie Eyl-
ders in Zandvoort om er nu dieper op in
te gaan.
Het werk van de in 1951 overleden
Haarlemmer, Floris de Groot, trof me.
Er hangen een paar verstilde landschap
pen en kerkinterieurs, alles in een licht
blauwe tint met hier en daar een kleur
in toon. Kennelijk is dit werk van een
man, die heel beschouwelijk moet zijn
geweest en die tussen de realisten een
heel eigen weg ging, afwijkend van wat
znderen toen deden in hun bijna altijd
zware en sombere kleuren.
DOMEIN? IK DACHT CW WE MAAR MET
ZN VIERTJES AAN BOORD v
WAREN. ya»-
Nederland 1. De VARA vangt aan met
de Stratemakeropzeeshow, waarin dit
maal een serie sketches getoond zal
worden die het thema jaloezie behande
len. Wieteke van Dort, Art Staartjes en
Joost Prinsen zullen er een paar verma
kelijke minuten van maken.
De serie Daar komen de schutters,
wordt om half acht vervolgd. Daarin
wordt een poging gedaan van een leger
voetvolk harde zeelieden te maken. Deel
13 van de Onedin Lijn is na het jour
naal te zien. Op weg naar Canada krijgt
James te maken met twee passagiers die
aan pokken lijden.
AMMAN (DPA). Een woordvoerder
van het paleis van koning Hoessein van
Jordanië in Amman heeft geruchten
over een derde huwelijk van de koning
tegengesproken. Gezegd werd dat wan
neer Hoessein deze stap zou doen, de
gebeurtenis „officieel zou worden aange-
kondigd en ook met de nodige festivitei
ten gepaard zou gaan.”
In berichten van twee Arabische
kranten in Israel heette het dat de
monarch zich van zijn tweede, uit Enge
land afkomstige vrouw, prinses Moena,
zou willen laten scheiden om de 23-
jarige televisieomroepster Alia Ba-Ladin
Tokan uit de stad Nabloes te kunnen
trouwen. De 37-jarige koning zou haar
al enige tijd in het geheim ontmoeten.
komen om een gepast woord te
spreken." Met die woorden klom hij
op de vensterbank en sprong naar
binnen. „Ach, vreugde heerst alom!"
riep hij ontroerd uit. „Het vervult
mij met warmte om te bedenken
dat ik hierin de helpende hand heb
mogen bieden. Zonder mij had ge
uw erfgenaam nooit gevonden. Eh...
nu we het daar toch over hebben;
stond daar geen beloning op?”
„We hebben uitsluitend amateurs ge
bruikt, ook al vanwege die taal. We
kunnen van beroepsacteurs niet verlan
gen dat ze Drents dialect praten en
daarbij speelt het verhaal zich af in een
boerenmilieu: de amateurs, die wij ge
bruiken, zijn ook van het platteland. Ze
moeten kunnen hooien en melken, al
weer dingen, die je mensen van het
toneel onmogelijk snel kunt aanleren”.
„Van die spelers zijn er maar een
paar, die liefhebberen in het amateurto
neel. Ze zijn ook niet geschminkt. Arend
Kuik, Bartjes „vader” bijvoorbeeld,
speelt harmonica op boerenbruiloften en
is misschien daarom een man, die niet
vlug last van cameravrees vertoonde.
Bartje’s ome Ko echter heeft nooit to
neel, laat staan voor de film gespeeld.
Willy van Hemert: „Mijn bedoeling
was de sfeer van het boek zoveel moge
lijk op de kijkers over te brengen. Dat
betekende dat ik de Drentse dialoog
moest handhaven. Een sappig taaltje, dat
niet altijd voor iedereen verstaanbaar
grijs-bruine toon, gebruik makend van
stevige contouren om zijn monotone
kleurvlakken te scheiden. Hij schilderde
in grote eenvoud zijn portretten en land
schappen sober en somber.
Heel anders zijn streekgenoot Cornelis
Koning, eveneens overleden, die in een
lichtend bruin schilderde. Zijn figuren
en portretten verschijnen in vage en
vervloeiende vormen, monochroom van
kleur en gemystificeerd. Het is werk, dat
puur naar de sfeer toe is geschilderd
met voorbijzien aan elk ander schilder
kunstig middel, dan dit lichtende bruin.
Hans Kuijt heeft maar heel kort ge
leefd, namelijk van 1944 tot 1971. Van
hem zijn hier prachtige fantastisch-rea-
listische etsen, heel fijn gedaan en getui
gend van een rijke verbeeldingskracht.
Als hij had mogen verder werken, had
hij een surrealist van grote klasse kun
nen worden.
Nu de levende Zaankanters. Adriaan
Bosboom toont hier portret en landschap
in een donkerblauw en grijs kleurenspel.
Hij is een typische vertegenwoordiger
van een ruig Hollands realisme.
Van Peter Teeling uit Wormerveer
zijn er heel knappe etsen, fijnzinnig
uitgevoerd Zijn onderwerpen zijn heel
„gewoon” olielampen, zoals die buiten
worden gebruikt, een bunker op het
strand, een konijnenschedel. Maar die
onderwerpen krijgen een bijzondere
glans door de etsnaald van Teeling, een
noblesse die ze van huisuit niet hebben.
Bartje (midden) met mevrouw J. Meur-
ding-Spijkerman als zijn moeder en
Arend Kuik als zijn vader voor het
huisje in Sleen, waar veel opnamen zijn
gemaakt.
zoekt het geluk” voor de televisie be
werken, als we niet met overmacht te
kampen hebben”.
Na Bartje staat eerst nog een andere
grote dramaserie bij de NCRV op stapel:
namelijk de dertien delen van „Boerin
in Frankrijk”, een autobiografische ro
man van Wil den Hollander.
VARA: 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn.
7.20 (S) Dag woensdag. 7.25 Van de
voorpagina. VPRO: 7.54 Deze dag. VA
RA: 8.00 Nws. 8.11 Dingen van de dag.
8.23 (S) Dag woensdag. 8.35 Van alle
markten thuis. 9.00 (S) Radioweekblad.
9.15 Koning Klant. 9.35 Waterstanden.
10.45 Voor kleuters. 11.00 Nws. 12.00
Uithuizen Centraal. 13.00 Nws. 13.11
Dingen van de dag. 13.25 (S) Licht
vokaal en instr, ensemble. 13.45 Gespro
ken portret. 14.00 (S) Speelruimte. 16.00
Nws. 17.00 (S) Mod. kamermuz. 17.55
Meded. 18.00 Nws. 18.11 Dingen van de
dag. Pol. Partijen. 18.20 Uitz. R.K.P.N.
VARA: 18.30 (S) Dansorkest. EO: 19.00
Klankbord. 19.15 Geestelijke liederen.
19.35 (S) Kerkorgelconcert. 20.00 Studie
en informatie. 20.35 Woensdagavond
zo nu en dan de huur van m’n
huizen te verhogen, maar het had
z’n gevaren. Ik voelde me bedreigd
en bedrogen. Neem nu bijvoorbeeld
die Goedbloed Joris luisterde op
lettend toe, buiten het venster, en
glimlachte fijntjes. „Hoe roerend,
zo’n familie-weerzien," prevelde hij.
22.20
23.00
23.15
HILVERSUM II.
TROS: 7.00 Nws. 7.02 (S) Ontbijt zo’s.
7.30 Nws. 7.41 Aktua. 8.30 Nws. 8.36
Gymn. voor de vrouw. 10.00 (S) Voor
kleuters. 10.30 Nws. 10.33 (S) Voor de
vrouw. 11.30 Aktua. KRO: 11.45 Be
jaarden. 11.55 Meded. t.b.v. land- en
tuinbouw. 12.30 Nws. 12.41 Echo 13.00
Raden maar.14.00 Huisbezoek. NOS:
14.10 Oude liedjes en balladen. 14.30 (S)
Aspekten kamermuz. 15.30 Nws. 1533
meer over minder. 17.00 Jazz uit 1935-
1955. 17.20 Overheidsvoorl. Tekst en uit
leg. Min. O. en W. 17.30 Nws. NCRV:
17.32 Hier en nu. NOS: 18.00 Spiegel van
Duitsland. 18.30 Nws. 18.41 Voor blinden
en slechtzienden. 18.50 (S) Lichte muz.
19.00 Openbaar Kunstbezit. 19.10 RVU:
Filmoogst. 19.50 Den Haag vandaag.
20.00 Nws. 20.05 (S) Muziekmagazine.
22.30 Forum (Letterk. 1932-1972), 23.55
Nws.
samenwerking met de pas opgerichte NV
Parnassus, een onderdeel van het
Strengholt-concern in Naarden”.
Bartje is een uniek stukje televisie
drama omdat het volkomen buiten alle
faciliteiten van de NOS om is gemaakt.
Het camerawerk op locatie was van Rita
en Jan Huyskens, de kostuums werden
in Drente gemaakt, het kapwerk en de
requisieten kwamen daar ook vandaan
en de montage gebeurde in eigen
NCRV-beheer.
Het laatste VARA-programma is de
rubriek Van Onderen, een actie aan de
basis van de samenleving. Waren het tot
dusver uitsluitend de handarbeiders die
hierin aan het woord kwamen, Van
Onderen wil vanavond een andere cate
gorie werknemers voor het voetlicht
brengen. Met een uitzending van de
Vrijdenkers Radio Omroep en de ru
briek Den Haag vandaag gaat het eerste
net de lucht uit.
Nederland I
NOS (K) Ti-ta-tovenaar.
(K) Journaal.
VARA: (K)
zeeshow (12).
Da
rie).
NOS (K) Journaal.
VAR (K) De Onedin lijn.
(K) De Ombudsman.
'KI De Nonsens
Show.
<K) Van Onderen: Basis samenle
ving.
De Vrije Gedachte.
NOS Den Haag vandaag.
(K) Journaal.
TELEAC: (K) Spaanse les (les 0)
(herh.).
Nederland 2. Bij de NCRV op het
tweede net moet vanavond na het eerste
journaal afscheid genomen worden van
de Zweedse serie Het goud van de
Kraaienberg. Dat betekent dat er nu
eindelijk opheldering komt over La-
gerström, die door Ake en Maria van
kwade bedoelingen verdacht wordt.
Als het raadsel opgelost is presenteren
Judith Bosch en Dick Passchier weer de
quiz Tweekamp.
NOS: (K) Ti-ta-tovenaar.
(K) Journaal.
NCRV- (K) Het goud
Kraaienberg (serie).
(K) Tweekamp
NOS (Ki Journaal.
NCRV- (K) Goeie ouwe
grammofoon.
Een tijd om
(film).
(K) Hier en Nu.
NCRV-Vocaal Ensemble:
liederen.
NOS: Den Haag vandaag.
(K) Journaal.
OF
NOS: (K) Apollo 17.
(K) Joum.
NCRV: (K) Goeie ouwe koffer
grammofoon.
(K) Hier en Nu.
(K) Kerstliederen.
NOS: (K) Journaal.
4092-A
VI
gr
kSEP*®**
KAT-IA!??
C’PI»
ZO VERTEL NU MAAR'S-
WAT ZOEK JE HIER...A
