E
Bewoners Van Maerlantlaan en Nicolaas Beetslaan schrijven brief
Engels gezin na
aanrijding in
tunnel gestrand
a
v
2
I
Jil
w
p/
ju
2
w
2
w
a
i
2
ui
V
Fa. GEBR. EVERTS I
installateurs
2
2
gw
Off
File van vijf kilometer
a
A
2
u
A
u
u
9
8
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
WOENSDAG 18 JULI
197b
door J.J. Temminck
PREDIKANT
AATSTE EXECUTIE
U
mi
L J
ALGEMEEN PARDON
Geen ruimte
(Van een onzer verslaggevers)
DRIEHUIS. Zeven bewoners van de Van Maerlantlaan en de Nico
laas Beetslaan hebben een brief aan Gedeputeerde Staten van Noord-
Holland geschreven om te protesteren tegen de plannen van het Velsense
gemeentebestuur om op grond van het Missiehuis een verpleegtehuis te
bouwen voor chronische zieken en demente bejaarden. De briefschrijvers
vinden dat de gemeente door de grondaankoop de bewoners voor een
voldongen feit hebben geplaatst. Namens een groot aantal andere bewo
ners van beide lanen voeren zij verschillende bezwaren aan tegen de bouw
van een groot verpleegtehuis met tweehonderd bedden. Door deze zaak
nu al onder de aandacht van het provinciaal bestuur te brengen hopen zij
invloed uit te oefenen op een beleidsombuiging. Zij vinden dat er in de
gemeente genoeg stukken grond aanwezig zijn die voor een verpleeg
tehuis in aanmerking komen, waarbij zij onder meer denken aan het ter
rein van het Zeeweg Ziekenhuis zelf, de gronden bij het verpleegtehuis
Kennemergaarde, het bollenland van Nijssen in Santpoort en de directe
omgeving van Beeckestijn.
faJr a
V
Juf Jawb
OP 15 JULI was er voor het eerst
sinds lange tijd weer voldoende
voedsel in de stad verkrijgbaar, zo
dat de prijzen nu snel daalden.
Iedere burger, ongeacht de leeftijd,
kreeg een roggebrood van twee
pond toebedeeld voor de prijs van
één stuiver. Intussen waren een
aantal Haarlemmers druk in de
weer voor het bijeenbrengen van de
eerste helft van de door de Span
jaarden verlangde afkoopsom van
de plundering. Huis aan huis wer
den alle waardevolle goederen op
geëist zoals goud en zilver, schilde
rijen en dergelijke De Haarlemse
lakenwevers en -verkopers zagen
hun kostbare voorraden verdwij
nen, die door de stad in Amsterdam
werden verkocht om aan baar geld
te komen. Door de grote aanvoer en
omdat ieder wist dat men in Haar
lem om geld verlegen zat, daalden
de prijzen daar snel zodat de la
kenen lang niet hun waarde op
brachten.
IJL-
j Pi
verpleeghuis in Driehuis
ADVERTENTIE
Wagenweg 104 H'lem - Tel. 311360
Honderden Geuzen, Walen en Schotten gedood
“4^
Protesten bij provinciebestuur tegen
bouw van
SANITAIR
WATERLEIDING
GASLEIDING
VERWARMING
DAKBEDEKKING
Deze executies van militairen gingen
door tot 11 augustus, toen 214 Walen en
Schotten werden gedood. Zoals verwacht
werd ondergingen de Duitse soldaten dit
lot niet. In de loop van augustus werden
zij vrijgelaten en naar Duitsland ge
bracht. Wel werd de predikant van de
Lutherse kapitein Steenbach onthoofd.
De schattingen van de aantallen terecht-
gestelden in Haarlem lopen uiteen. In de
stad werd het aantal op 1450 geschat,
maar Alva schreef in een brief aan de
koning dat hij 2300 personen had doen
executeren.
Onder de gedoden waren betrekkelijk
i
HET GESLOTEN AKKOORD werd op
15 augustus in de Sint Havo plechtig
weinig Haarlemse burgers. Na de kapi-
tulatie van Haarlem hadden enkele kop
stukken uit het beleg zich verborgen en
anderen hadden zich al eerder uit de
voeten weten te maken. De toegangen
tot de stad werden door het Spaanse
garnizoen streng bewaakt en ieder die
Haarlem wilde verlaten moest daarvoor
een speciaal paspoort hebben. Regelma
tig werden er mensen gearresteerd die
probeerden Haarlem te verlaten.
Op 24 en 27 juli werden velen uit het
oude stadbestuur en de kapiteins van
de schutterij gearresteerd, hetgeen na
tuurlijk vele geruchten deed circuleren
over de bestraffing van Haarlemmers,
die Alva zou willen uitvoeren. Hun lot
was voorlopig onzeker doordat op 28 juli
een oproer onder de Spaanse soldaten
uitbrak, die ontevreden waren over de
langzame betaling van hun soldij. Voor
de burgers betekende dit twee weken
door Don Frederik bekrachtigd, bij wel
ke gelegenheid hij tevens de muiterij
aan de soldaten vergaf. De dag tevoren,
14 augustus, kwam eindelijk ook de
hertog van Alva naar Haarlem, waar hij
om negen uur ’s morgens vanuit Am
sterdam arriveerde. Hij reed om de stad
heen en kreeg bij het vroegere blokhuis
bij de Kruispoort een eresaluut van de
Spaanse soldaten, die daar hun geweren
afschoten. Daarna vertrok Alva weer
naar Amsterdam, zonder in de stad te
zijn geweest.
Van deze 57 had Alva er overigens
maar 31 in handen, de andere 26 hadden
kans gezien om zich nog voor de kapitu-
latie uit de voeten te maken. Van deze
31 zijn er in de volgende jaren 7 in
gevangenschap overleden.
Toen dit pardon was afgekondigd, kon
in Haarlem weer een gewoon stadsbe
stuur worden benoemd. Dit gebeurde op
22 augustus. De nieuwe burgemeesteren
en schepen bestonden voor een groot
deel uit Haarlemmers, die nog voor het
begin van het beleg van Haarlem uit de
stad waren uitgeweken of tijdens het
beleg niet aktief waren geweest. Veel
tijdens het beleg uitgeweken katholieken
waren op 15 juli weer uit het Spaanse
leger in Haarlem teruggekeerd.
Misschien is die dag meteen gesproken
over het verdere lot van Haarlem. Op 18
en 19 augustus hadden nog eens arresta
ties plaats van enkele burgers, die zich
tijdens het beleg aktief hadden gedra
gen. Op 21 augustus werd het algemeen
pardon voor Haarlem afgekondigd. In de
ochtend van die dag werd tijdens een
plechtige mis in de Sint Bavo de mede
deling gedaan, dat de paus aan de Haar
lemmers vergeving had geschonken van
de geloofsafval en de plunderingen van
kerken en kloosters, die tijdens het be
leg hadden plaatsgevonden. Iedere gelo
vige werd opgedragen voortaan weer
regelmatig naar de mis en ter biecht te
gaan. Om te kunnen controleren, dat
ieder weer ter biecht ging moest men
aan zijn biechtvader een briefje vragen,
waarin deze biecht werd bevestigd en
dat briefje moest men als bewijs van
zijn katholiek zijn goed bewaren.
overgaan. Veel soldaten werden twee
aan twee samengebonden en zo in het
water van de Haarlemmermeer verdron
ken.
Door de heer Filippo wordt opge
merkt, dat het eigenlijk een onmogelijke
zaak is op de door Velsen aangekochte
grond een verpleegtehuis te bouwen.
„Daar is de oppervlakte te klein voor. U
moet zich eens voorstellen, wat een
ruimte je voor zoiets nodig hebt. Er zal
voor de patiënten nauwelijks ruimte
over zijn om zich een beetje te kunnen
recreëren en er is bijna geen grond voor
extra dienstwoningen, parkeerterreinen
aan- en afvoerwegen enzovoorts. Dat
zelfde is het geval met het revalidatie
centrum van de Marine. Ook daar zullen
de patiënten nauwelijks de ruimte heb
ben om in een tuin te zitten, nu de
gemeente de helft van de grond heeft
aangekocht. Er is voor de patiënten te
weinig leefruimte en daarnaast zal de
dagelijkse gang van zaken in beide cen
tra enorm storend gaan werken op deze
buurt”, vindt de heer Filippo.
In de brief staat dat de bewoners
verwonderd zijn over de tot nu toe
gevolgde procedure”. Verwondering om
dat eerst overgegaan is tot de aankoop wezig is.
Bejaardenbond. Ter aanvulling op
ons vrijdag 13 juli geplaatste bericht
over een uitstapje van de afdeling Haar
lem van de Algemene Bond van Bejaar
den naar Zeddam ,dat 4 augustus begint,
zij vermeld dat men zich vanaf 18 juli
niet alleen telefonisch kan opgeven via
nummer 262130, maar ook persoonlijk
aan het kantoor van de bond,. Gedempte
Voldersgracht 2.
Achter de Van Maerlantlaan (Iznks) en
de Nicolaas Beetslaan op het terrein van
het Missiehuis is het nieuwe verpleeg
tehuis gepland.
van de grond, waarbij vooruit wordt
gelopen op een nog noodzakelijke wijzi
ging van het bestaande bestemmings
plan. De bewoners vinden dat Gedepu
teerde Staten door een goedkeuren van
het aankoopbesluit van de gemeente
Velsen in feite al accoord gaan met de
toekomstige wijziging van het bestem
mingsplan.
De bewoners vragen zich tenslotte af
of hun argumenten geen aanleiding
kunnen zijn voor de gemeenteraad van
Velsen zich opnieuw te beraden over het
„betreurde” aankoopbesluit. Zij schrijven
het provinciaal bestuur dat slechts een
klein aantal protesterenden de brief on
dertekend heeft, omdat een groot aantal
buurtbewoners thans door vakantie af-
I
TOEN DE KERKDIENST uit was,
werden alle Haarlemmers op de Grote
Markt bijeengeroepen. Daar vond voor
het laatst een terechtstelling plaats van
Haarlemse burgers, namelijk de timmer
man Claes Pietersz. Groen, de kistenma
ker Dirk Arentsz. Gorter, de koster Jan
van Zanen, de zeilmaker Jan Heijmans-
(Van een onzer verslaggevers)
VELSEN. Een meer dan vijf kilo
meter lange file, vanaf de Velsertunnel
tot op de Randweg in Haarlem, was het
gevolg van een aanrijding in de oostbuis
van de tunnel tijdens het spitsuur dins
dagmiddag.
Oorzaak vormde een bestelauto be
stuurd door een 18-jarige inwoner van
Alkmaar, die in de tunnelbuis, toen
afgeremd moest worden, inreed op een
voor hem rijdende Engelse personenau-
to-met-caravan. Van het Engelse gezin,
dat acht personen telde, werd niemand
gewond. De caravan was echter dusda
nig vernield, dat voortzetting van de reis
naar Denemarken niet mogelijk bleek.
De politie ontfermde zich over de
Engelse familie, welke in het hoofdbu
reau van politie van een maaltijd en
koffie werd voorzien, waarna de politie
ook nog voor een onderdak in een hotel
zorg droeg. Vandaag zal met medewer
king van de politiemannen onderzocht
worden in hoeverre de caravan weer
rijklaar kan worden gemaakt.
Voorts zal de bestelauto welke de
aanrijding veroorzaakte aan een onder
zoek worden onderworpen om vast te
stellen of menselijk feilen dan wel een
technische fout de oorzaak van het on
geluk is geweest.
Namens de briefschrijvers spreken de
heren A. Filippo en M. H. Davids uit de
Van Maerlantlaan. Zij vertellen dat hun
actie gestart is na een publicatie in onze
bladen over het nieuwe verpleegtehuis.
Hun bezwaren zijn van tweeërlei aard.
Als bewoners van de betrokken buurt
stellen zij dat hun rust en woongenot
aanzienlijk zal verminderen door een
groot verpleegtehuis. Daarnaast zijn zij
als Velsen burgers van mening dat een
tehuis op grond van het Missiehuis al
leen al uit oogpunt van ruimtelijke or
dening nauwelijks haalbaar is.
„Toen ik hier jaren geleden kwam - heer Davids,
wonen”, zegt de heer Davids, „hebben
mijn vrouw en ik Driehuis uitvoerig
bekeken. De sfeer van het dorp sprak
ons aan, de rust en de fraaie omgeving
van deze laan vonden we meer dan
schitterend. Wanneer er nu achter je
huis opeens zo’n kolossaal tehuis komt
met tweehonderd patiënten, dan blijft er
van die oorspronkelijkse sfer en rust
niets meer over.
Als je daarbij bedenkt dat deze buurt
zoon, de linnenverver Jan van den Bos
sche en Pieter Govertszoon. Zij werden
allen onthoofd. Het is niet bekend wat
deze eenvoudige Haarlemmers tijdens
het beleg hadden misdreven. Het is wel
opvallend, dat bij deze terechtgestelden
geen hooggeplaatste Haarlemmers wa
ren.
Toen deze executie was afgelopen,
werd bij trommelslag vanwege de hertog
van Alva een algemeen pardon afgekon
digd voor alle Haarlemmers wegens hun
opstand tegen de koning, hun samen
zweren met de Prins van Oranje, het
doden van vele dienaren van de koning.
Van dit pardon werden 57 burgers uitge
sloten, die de hertog van Alva voorlopig
als gijzelaars wilde gevangen houden
voor het geval, dat Haarlem zich toch
weer van de koning zou afwenden. Deze
57 personen waren alle tijdens het beleg
burgemeester, schout of schepen geweest
of waren tijdens het beleg tot vroed
schap benoemd; ook de kapiteins en
vaandrigs van de stad bevonden zich
onder hen. De meesten hunner bevonden
zich onder diegenen, die in de afgelopen
weken waren gearresteerd.
ïi? wil
amro-pierson fund
Een op researchfaciliteiten en
know-how van beide banken
gefundeerd beleggingsfonds.
Waarbij de belangen internatio
naal gespreid zijn. En de
beleggers participeren in het
totale pakket van hoogwaardige,
zorgvuldig geselekteerde aandele
amro-pierson fund
solide vermogensbeheer.
in de loop der jaren toch al zwaar
belast werd, dan kan een gémeente ons,
bewoners, niet nog eens extra belasten.
Ik bedoel, we hebben hier in de onmid
dellijke omgeving diverse schoolgebou
wen, het Paulinum, een kleuterschool en
de Johannes-Mavo. Ook in het Missie
huis zijn nog verschillende lokalen van
het Paulinum gevestigd. Er zijn hier in
de buurt nogal veel sportvelden en ook
dat brengt de nodige drukte met zich
mee. Daarnaast betekent het nieuwe re
validatiecentrum van de Marine een ex
tra belasting. Ik geloof dat onze protes
ten niet ten onrechte zijn”, aldus de
Op deze gravure is afgebeeld, hoe ge
vangenen vanaf een brug over het
Spaarne werden verdronken.
van angstig afwachten of de muiters, die
de macht hadden overgenomen, de stad
zouden gaan plunderen. Deze hadden
hun bevelhebbers opgesloten in een huis
aan de Grote Markt en onderhandelden
intussen met de opperbevelhebbers over
hun soldij. Eerst op 12 augustus kwa
men zij tot overeenstemming: alle solda
ten kregen toen 30 gouden kronen uitbe
taald. Toen dit akkoord gesloten was,
kwam Don Frederik de stad weer in
voor het afnemen van een soort parade
op de Grote Markt, waarbij alle soldaten
hun geweren afschoten.
De tijdens het beleg geslagen nood
munten moesten worden ingeleverd en
werden versmolten. Lang niet iedereen
hield zich daaraan en daaraan hebben
wij het te danken, dat nog vrij veel
noodmunten bewaard zijn gebleven. De
ze zijn vaak later van rijmpjes voorzien
ter herinnering aan het beleg. Het in-
Vorderen bij de burgers van de afkoop
som ging nogal haastig te werk en
daardoor ontstonden nogal wat klachten
van Haarlemmers, die vonden dat zij
bovenmatig en meer dan de andere bur
gers moesten bijdragen.
De verwachte bestraffing van de Geu
zen en van de Waalse soldaten begon op
15 juli: Op de Grote Markt vond die dag
de terechtstelling plaats van ongeveer
300 Waalse soldaten, die zo het breken
van hun bij Bergen aan de koning
gedane eed met de dood moesten beko
pen. Diegenen die voor hun sterven
biechtten, werden onthoofd, de overigen
werden opgehangen. Hun lijken werden
in de Doelen en in de Ramen begraven.
Terwijl de executies plaats vonden wer
den in alle kerken en kloosters van
Haarlem de kerkklokken geluid als een
teken van de Spaanse overwinning. De
volgende dag werd de gouverneur van
Haarlem, Wigbold Ripperda, met zijn
adjunct op de Grote Markt met het
zwaar geëxecuteerd. Het grootste deel
van zijn vendel Geuzensoldaten, onge
veer 400 man, werd buiten de Schalk-
wijkerpoort onthoofd. Omdat de beulen
net vele werk niet aankonden, moesten
ZÖ tot een andere vorm van executie
iftsi Xrfw sta'ii
H
jjJgïï
Jti
is»
J s -lii
jfc
