Onderwijs aan buitenlandse kinderen
in handen van „vliegende brigade
ELEKTRONISCH SCOREBORD
VIER TURKSE KINDEREN
OMROEP
Stuif-Stuif besloten met polonaise
VJ
0
k
r
1
Boodschappenkar
1
•p
I
i
■F I
Jeugdkoor
s
SINT JORIS
55
i
LII
UW
■F
n
zaterdag
DRIE LERARESSEN WORDEN INGEZET VOOR LESSEN IN NEDERLANDS
Geld terug voor
bewoners van
keuzewoningen
5
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
11
AUGUSTUS
1973
(Van een onzer verslaggeefsters)
Ondermijnd gezag
Vijf scholen
Experimenten
i
t 3
f
K
ft
IB
1
1
i
6
HAARLEM. Drie leraressen,
waarvan twee part-time, zullen in
het nieuwe schooljaar worden inge
schakeld bij het onderwijs in de Ne
derlandse taal aan kinderen van
buitenlandse werknemers. Zij zullen
als basis de Lorentzschool aan het
Leidseplein en de St. Veronicaschool
aan de Antoniestraat hebben, maar
in principe beschikbaar zijn voor al
le scholen waar de opvang van de
buitenlanders moeilijkheden ople
vert maar die te ver weg liggen om
de kinderen naar de beide basis
scholen te laten komen.
Eredivisieclub Haarlem biedt zijn supporters, daartoe in staat ge
steld door een gul gebaar van de directie van Haarlems Dagblad, de
bezoekers van haar thuiswedstrijden een unieke service. Die service
bestaat uit een geheel electronisch scorebord, een primeur voor Ne
derland, dat is vervaardigd door Maus Gatsonides, de bekende ex-
rallyerijder en de geestelijke vader van de bekende Gatso-meter, die
ondermeer bij zwemwedstrijden vaak gebruikt wordt. Op het score
bord wordt de wedstrijdstand met groene cijfers aangegeven, terwijl
het aantal gespeelde minuten in een rode cijferkolom wordt aange
geven. Het scorebord heeft reeds met succes gefunctioneerd bij de
wedstrijden van Haarlem tegen het Nederlands militair elftal en FC
Brugge. Bij die laatste wedstrijd werd het scorebord door de heer
M. D. Kilsdonk namens Haarlems Dagblad overgedragen aan Haar
lem.
V
jW1.
Erf- 'Srf
op vijf scholen, verspreid over de
nog
VW
4
F
SüMMÉI
se.
(Van onze stadsredactie)
-•f
Daarmee is Den Haag eindelijk, zij het
slechts gedeeltelijk tegemoet gekomen
aan de al jaren bij de gemeente en bi;
de Stichting Peregrinus (die opkomt
voor de belangen van de buitenlanders)
levende wens de aanpassing op school
van de kinderen van de gastarbeiders te
verbeteren. Haarlem had het ministerie
om vier volledige leerkrachten gevraagd
er zijn er nu twee toegestaan.
:en
ier
'as.
de
cht
len
de
MS
lem gelden maar opgaan voor alle bui
tenlandse kinderen.
Het is bovendien verspilling van man
kracht. Vandaar dat men geëxperimen
teerd heeft met vormen van efficiëntere
bijscholing. Op de Veronicaschool is eni
ge tijd de cursus „Nou hij” gebruikt, die
de kinderen een woordenschat van 200
woorden moet bijbrengen en die is ont
wikkeld door het Pedagogisch Instituut
in Rotterdam en het School Advies Bu
reau in Den Haag. Men is er vanaf ge
stapt omdat het teveel tijd bleef vergen
van de leerkracht, maar de pasbenoemde
„vliegende brigade” zal er opnieuw mee
in de slag gaan
Drs. W. Mensink (PvdA) had het col
lege gevraagd de onbebouwde terreinen
kende en scheurende draaggrepen. Je
auto om de hoek parkeren kan en
mag niet meer. Op naar de parkeer
garage, een paar honderd meter lo
pen, zoeven met lage handen, nü met
armen vol goederen.
Redactie
[Milou Hopmans!
[telefoon 3190531
toestel 248 1
len
bij
vee
D.
ipe
rs,
rts
len
en
M.
F.
in
ou-
op
in
er-
•ein
F.
las
A.
wl
te,
ii-
en
S.
m,
le
an,
de
L
an
B.
R.
J,
C.
J.
76
t-k
k-
>d-
>h-
er,
;e-
at;
*r-
Mevrouw E. Rodijk-De Boer, schrijf
ster van een rapport over het onderwijs
aan Turkse kinderen in Haarlem.
HAARLEM. De bewoners van de
keuzewoningen in Meerwijk zullen een
door hen maandelijks betaald bedrag
van 13,50 aan kosten voor de onbe
bouwd gebleven terreinen in het complex
terugkrijgen. De bedoeling was hier ga
rages te bouwen, maar door de grote
leegstand van garages in de wijk werd
besloten de hier geprojecteerde garages
voorlopig niet te bouwen.
S. ,g.r
tel
nil
Omroep de Branding die met ama
teurs en bijna professionele appara
tuur bejaarden en zieken van mu
ziekprogramma’s voorziet zoekt om
roepers, mannelijke en vrouwelijke,
en technici. Bedoeling is dat zij zoals
alle medewerkers, belangeloos meer-
werken aan het samenstellen en om
roepen van programma’s. De gewen
ste leeftijd is vanaf 18 tot en met 40
jaar.
De Sint Jorisdrumband, wier trom
melslagen menigmaal Schalkwijkers
uit hun flats de balcons en galerijen
oplokten, verblijft dit weekeinde in
jumelagestad Osnabrück. De 70 Sint
Jorissers wonen in de zusterstad de
jaarlijkse Schützenf esten, schutters
feesten, bij. Het is de derde keer dat
Sint Joris wegens overweldigend suc
ces muziek in Osnabrück gaat ma
ken. De band wordt er met officieel
vertoon ontvangen door hooggeplaat
ste personen als de burgemeester,
brengt een aubade bij het stadszie
kenhuis en loopt en speelt mee in de
feestoptocht ter gelegenheid van de
schuttersfeesten.
Als de parkeergarage in de Kamp
in november geopend wordt en het
voetgangersdomein in de grote win
kelstraten een feit is, is het alleen
nog wachten op het in deze tijd van
inflatie in aankoop van goederen
vluchtend publiek. De middenstand in
de binnenstad is er veel aan gelegen
de burgers en ook buitenlui het win
kelen zo aangenaam mogelijk te ma
ken. De gratis verstrekking van mi
lieuvervuilende plastic boodschappen-
tasjes handig en milieubewust
doen en ze ook thuis als zak in de
prullebak gebruiken is zo’n onder
deel van het aangenaam maken.
niet op de huren te laten drukken, het
geen wel gebeurde en de bewoners circa
ƒ13,50 kostte. Het college heeft nu ge
antwoord, dat het de volgende oplossing
voor ogen heeft. De grond voor garages
en parkeerterreintjes zal buiten de
grondverkoop aan de corporaties worden
gehouden. Na tien jaar of zo mogelijk
eerder zullen de corporaties de grond
wel moeten overnemen tegen de dan
geldende grondprijzen. Voorts zal wor
den bepaald dat de voor garagebouw
bestemde grond hetzij geheel, hetzij ten
dele, als parkeerterrein aangelegd dient
te worden door de koopster, die de
kosten daarvan dan op de huurders kan
verhalen. Op die wijze kan volgens het
college een oplossing worden gevonden
zonder dat de bewoners bij voorbaat
voor hoge kosten komen te staan. Zo
lang de grond niet verhard wordt zal
kunnen worden volstaan met het sum
mier inzaaien voor rekening van de ge
meente. De bewoners krijgen intussen de
betaalde 13,50 per maand gerestitueerd.
De Turkse ouders die voor deze on
dermijning van hun gezag en normenpa
troon oog hebben, zijn dan ook aller
minst blij met de verplichting hun kind
Nederlands onderwijs te laten volgen,
zeker als ze het plan hebben te zijner-
tijd naar Turkije terug te gaan. Gaat
het kind naar school, dan is de situatie
in de meeste gevallen als volgt (wij
citeren groepswerken Erdogan Tecimen,
zelf al acht jaar in Nederland en vraag
baak voor de Turken in Haarlem):
„Dan is de onderwijzeres net lekker
bezig met haar klasje en dan wordt er
op de deur geklopt. Komt er een be
dremmeld Turks kindje binnen, aan de
hand van de directeur. Die onderwijze
res wordt helemaal gek: Zij verstaat het
kind niet, het kind verstaat haar niet.
Dan probeert ze toch zo’n kind te helpen
door het Nederlands te leren, en ja hoor,
na twee maanden lukt dat een beetje.
Maar wat gebeurt er dan? Dan wordt er
op een goede dag weer op de deur
geklopt en komt het volgende buiten
landse kindje binnen. Dat is toch om
grijze haren te krijgen!.”
De vijf suggesties die zij doet zijn: een
door de overheid te scheppen mogelijk
heid tot het geven van bicultureel on
derwijs, zodat de kinderen niet ver
vreemden van het land van herkomst
en van hun eigen ouders, verder streven
naar onderwijs dat bovendien volledig
tweetalig is, inschakeling van de in ons
land aanwezige (Turkse) leerkrachten
die nu in fabrieken werken, ihschakelen
van de Turkse ambassade bij het doen
slagen van het tweetalig bicultureel on
derwijs, en tenslotte de suggestie, speci
fiek op Haarlem gericht, om het onder
wijs aan de buitenlanders te concentre-
fWVVWWWVWWWWVWWWWWMWWWWXAAA
Vier Turkse kinderen in Haarlem
over hun ervaringen met het Neder
lands:
De 12-jarige Gülsen Bozkan zit in
de vijfde klas van de Linschóten-
school. Toen zij kwam sprak ze geen
woord Nederlands; de eerste weken
moest zij zichzelf vermaken met te
kenen en rekenen. Pas na een paar
maanden begreep ze de meester, en
kwam „taal” erbij. Gülsen weet niet
wat er met haar zal gebeuren als ze
de zesde klas erop heeft zitten, maar
zou wel graag onderwijzeres of kin-
derverzorgster worden. Alleen heeft
haar vader nu al gezegd, dat er
straks van verder leren wel niets zal
komen.
In tegenstelling tot haar zusje is de
6-jarige Necla Bozkan een klein don-
dersteentje. Zij spreekt goed Neder
lands, maar is juist weer slecht in
Turks. Haar „Hollandse” optreden is
vaak een bron van ergernis voor haar
ouders. Ze is dit jaar zonder moeite
overgegaan naar de tweede klas.
De 13-jarige Naki Akyos is een van
de geluksvogels, die na hun lagere
school nog een verdere opleiding
kunnen volgen. Zijn vader heeft er
een paar honderd 'gulden per jaar
voor over om hem de technische
Behalve naar medewerkers, ziet de
Branding ook uit naar donateurs, die
voor minimaal vijf gulden per jaar
het werk van De Branding via de
ethergolven willen steunen. Een
kaartje met naam, adres en het be
drag erop vermeld sturen naar C.
Molenaar, Watergraafsmeerstraat 21
in Hoofddorp. Sollicitanten kunnen
zich melden bjj Ron Schörnagel. Du-
venvoordestraat 23 in Haarlem, Tele
foon 315013.
landse onderwijs. En niet in het minst
met de taal, die de sleutel is tot de
andere vakken. In Marokko is Frans nog
de tweede officiële taal, zodat dikwijls
wel enige communicatie mogelijk is.
Maar de Turken komen zo van het
platteland (de Haarlemse Turken vrijwel
allemaal uit Emirdah in centraal Tur
kije) en worden pardoes overgeplaatst
van de slechtst betaalde. Hij knapt het
menleving naar de vrije, op het kind
gerichte samenleving die Nederland is.
Dat schept vaak grote problemen tussen
ouders en kinderen, die maar al te graag
die grote vrijheid ook voor zichzelf opei
sen.
Maar je blijft desondanks wel
sjouwen, vooral als je ook nog een
superkruidenier of warenhuis bezoekt
voor de etenswaren voor het week
einde, en grote inkopen kunnen ook
niet in zo’n plastic tasje met uitrek-
Deze onverwachte en verheugende
boodschap brachten vertegenwoordigers
van de gemeente tijdens een gesprek dat
zij deze week hadden met directeur A.
V. J. Schellekens van Peregrinus en
mevrouw E. Rodijk de Boer om te
bezien of de suggesties in naar scriptie
getiteld „enige sociaal-psychologische
aspecten met betrekking tot het onder
wijs aan Turkse kinderen in Haarlem”
aanleiding zouden kunnen zijn tot het
nemen van concrete stappen. Mevrouw
Rodijk heeft het werkstuk geschreven
als stagiaire bij Peregrinus ten behoeve
van de opleiding Middelbare Sociale
Academie, een studie die zij inmiddels
heeft afgerond. Doorstuderend voor de
HSA, de „hogere” opleiding, is zij nu
tweeëneenhalve dag in Vaste dienst bij
Peregrinus. „Reacties?” zegt zij over het
rapport dat in een oplage van honderd
exemplaren landelijk is verspreid, „daar
kan ik kort over zijn”. Toch staan er in
het rapport enkele conclusies, die niet
alleen voor de Turkse kinderen in Haar-
I
W'
ren
stad. Volledige concentratie is ongewenst
omdat omgang met leeftijdgenoten uit
een heel andere cultuur zowel voor
Nederlandse als voor Turkse kinderen
een verrijking zou kunnen betekenenen
aldus het rapport.
De vijf betrokken scholen zouden door
een dergelijke maatregel een zogeheten
„boventallige” leerkracht kunnen aan
trekken wanneer er minstens 20 bui
tenlanders op een school zitten. Er zijn
in Haarlem ongeveer 2500 buitenlandse
werknemers, waaronder 700 Marokkanen
en 1200 Turken. Alleen al 180 Turkse
kinderen zijn leerplichtig.
Juist de Turken hebben bovendien de
grootste moeilijkheden met het Neder-
w
-
Bovendien zijn kinderen, hoeveel
moeite ze ook hebben met het aanleren
van de taal, toch sneller dan hun ouders
in staat het Nederlands machtig te wor
den. Zij krijgen daarnaast oog voor het
feit, dat vaders rol in Nederland die is
van de slechtst betaalde. Hih knapt het
werk op dat Nederlanders niet meer
willen doen.
Het Haarlems jeugdkoor Inter-Nos,
onder ons, bestaat volgend jaar een
halve eeuw. Voorwaar een lange tijd
voor een jeugdkoor in deze tijd van
vele vormen van ander vermaak.
Het koor is destijds opgericht door
de in 1960 overleden dirigent Jan
Booda. Nu staat het onder leiding
van dirigente Olga Ongena. Het koor
heeft zo’n 55 leden, maar kan best
nog kinderen in de leeftijd van 6 tot
16 gebruiken, vooral met het oog op
het jubileumconcert volgend jaar,
waarvoor de repetities 14 augustus
beginnen. Het jubileumconcert wordt
in maart 1974 gegeven met medewer
king van een jeugdorkest uit Os
nabrück.
De repetities worden gehouden op
iedere dinsdagmiddag van 5 tot 6 uur
in de Mariaschool in de Koningstraat,
waar een bushalte voor de deur staat.
De wekelijkse contributie is drie
kwartjes. Opgeven kan tijdens de re
petities. Inlichtingen geeft mevrouw
I. Griekspoor, Soerabajastraat 14 in
Haarlem. Telefoon 262141 graag.
En nu het idee van Muck Douma,
lid van de wijkraad Heiliglanden, die
de historische straatjes autovrij, het
terrein van het oude Elisabeth Gast
huis zonder autoblik en de nabijge
legen parkeergarage vol wil hebben.
Muck vraagt zich af waarom er geen
slimmerik is die flinke grote bood-
schappenwagentjes gaat verhuren in
de parkeergarage. Je parkeert
je auto, neemt zo’n kar, doet je
boodschappen, laadt ze in de kar en
duwt hem terug naar de Kamp. Uit
laden in de auto en wegwezen. Wie
ziet er brood in de boodscbappenkar-
renverhuur?
De Stichting Peregrinus heeft een jaar
geëxperimenteerd met lessen Nederlands
in haar eigen centrum. De gemeente
neemt nu die taak over door het inzet
ten van drie onderwijzeressen, op de
Lorentzschool en de Veronicaschool.
Oorverdovend was het lawaai, waar
mee gisteren de Stuif-Stuif aan de Ken-
nemer Sporthal werd uitgeluid. Onder
aanvoering van de populaire zanger Sja-
kie Schram die op het orgel begeleid
werd door Nol Kok ging het in polonai
se door de in een stadium van volledige
afbraak verkerende hal. Het springkus
sen liep leeg en werd opgevouwen, de
dames van de stokpoppen gaarden de
laatste restjes overgebleven katoen bij
elkaar voor de voorraad van volgend
jaar, de bakker haalde zijn laatste vlin-
derbroodjes uit de oven en Stuiver-
redacteur Martin de Vries draaide de
laatste van zijn 40.000 stencils af. Buiten
werd de tent afgebroken van circus
Mariska, de hele tweede week goed voor
800 man publiek per voorstelling, en
draaide de trein zijn allerlaatste ronde
over het parkeerterrein. De Stuif liep
definitief naar zijn einde. Bijna acht
tienduizend kinderen hebben ook deze
elfde keer weer volop van genoten. Het
aantal verkochte buskaartjes benaderde
dat van de Stuif heel aardig: maar liefst
15.000 ritten werden voor een dubbeltje
per stuk verkocht. De NZH-bussen heb
ben dit jaar zeker niet voor niets gere
den, en de negentig vrijwilligers hebben
bepaald ook niet voor niets gewerkt. Een
hunner werd door de Stuivers extra in
het zonnetje gezet, omdat zij na acht
jaar de Stuif voorgoed ging verlaten: de
78-jarige mevrouw M. Ardesch, begon
nen in de garderobe en na omzwervin
gen langs vele Stuif-activiteiten ook
weer in de garderobe teruggekeerd,
kreeg ter herinnering aan haar Stuif-
werk een bloemetje en een portret aan
geboden door de leiding en de kinderen.
school LieVen de Key te laten volgen,
zulks op aanradën van de onderwij-
zeres. Naki is de enige in zijn famil- l
lie; zijn oudere broers werken al. I
Toen hij twee jaar geleden in Neder- I
land kwam is hij een half jaar niet I
naar school geweest, omdat zijn ou- I
ders nog geen huis hadden en ze dus i
niet wisten waar hij op school zou
moeten. Na enkele weken had hij het
Nederlands onder de knie; niet lang
daarna ging hij over naar de zesde
klas.
Talip Topal, 17, is het laatste en
gekste voorbeeld Toen h ij nog in l
Turkije woonde zat hij op een mid-
delbare school om priester, Imam, te I
worden. Hij ging met zijn ouders mee
naar Nederland e n bezoekt nu de i
Algemene Technische School aan de
Verspronckweg om.automonteur te l
worden. Over een jaar of vijf denken ;l
hij en zijn vader in Turkije een ;l
garage te kunnen openen. Talip komt |l
uit West-Turkije, en vindt het nog |l
steeds wel jammer dat hij geen
Imam geworden is. Zelfs als hij nu
zou teruggaan kan hij de studie niet l;
meer voortzetten, omdat hij nu te
oud is geworden. Dit jaar bleef hij l’
zitten omdat de uitleg van de natuur- I;
kunde hem boven de pet ging.
wwwwwvwvwwwvwvwwwvwwwvwvw\
Verder heeft Peregrinus zelf geduren
de een jaarlang een woensdagmiddagklas
bekostigd; de ongeveer 35 deelnemende
leerlingen werden op kosten van de
gemeente uit de hele stad naar het
centrum gehaald. Zij kregen les van een
Turkse lerares. Aan het Consulaat is om
boeken gevraagd, maar ondanks een toe
zegging is niets ontvangen; er zou een
exportverbod op boeken bestaan.
Van bicultureel onderwijs kan dus
voorlopig niets komen, al was het alleen
maar omdat de wet op het Lager Onder
wijs zoiets niet toestaat. Wel wil Pere
grinus, aldus directeur Schellekens, pro
beren in overleg met de gemeente de
integratie van de Turkse en de Neder
landse Haarlemmers te bevorderen door
de buurtcentra in te schakelen als plaat
sen van onderwijs. Overleg daarover
met de beroepskrachten van het buurt
huiswerk moet binnenkort gevoerd
worden.
