NA BIJNA TWINTIG JAAR ADMINISTRATIEF BESTAAN
Tuindersvereniging De Eendracht opgeheven
IJmuidense dammer Barend Dukel
op Westerveld gecremeerd
„TAFEL" VOOR VAN WAARDENBERG
ennia verzekeringen
voor een vertrouwd houvast
Cultureel Nieuw- Vennep heeft
ontmoetingscentrum hard nodig
Br -1
I
:rs
Laat uw verzekerings
adviseur u eens vertellen
wat wij u en uw gezin
te bieden hebben
B0
V
W
zaterdag
MINISTERIE BESLIST SPOEDIG OVER SUBSIDIERING
9
1 o
NOVEMBER
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
1973
(Van een onzer verslaggeefsters)
taan
a
a
a
a
Fusie
„Eendrachtig
samenwerken”
Origineel
Nieuw hart
Laag gebouw
rant
NOORDWIJKERHOUT Ruim
zestig jaar na de oprichting is dë
Tuindersvereniging De Een
dracht te -Noordwijkerhout op
geheven. In haar laatste gedaan
te kwam de vereniging voort uit
een fusie van de in 1910 in Lisse
in het leven geroepen Tuinders
vereniging De Eendracht en de
twee jaar later te Noordwijker
hout opgerichte Tuindersvereni
ging De Eensgezindheid. Doel
stelling van de vereniging was
de afzet van tuinbouwprodukten
van de leden te bevorderen
waartoe veilingen werden ge
organiseerd bij Piet-Gijzenbrug.
Achter het net
i
■F,. '--«**■
F*- -
x - - r
BISttg
-
-
M
M
IN
N
iia
i
IMI
1MN
■I»
W
i
uittil
(Van een onzer verslaggeefsters)
a
N
ik.
T
ia
ADVERTENTIE
1H
Zeewel
01
verkopen bij opbod bracht de prijzen
meer in verhouding tot de waarde.
Bovendien stond de organisatievorm
garant voor kwaliteit hetgeen de af
zet alleen maar kon bevorderen.
GEWELDIG. Ik vind het verschrikke
lijk fijn”, was de eerste reactie van de
63-jarige Aart van Waardenberg (tweede
van rechts), nadat hij gisteravond in de
Zandvoortse sociëteit Duysterghast aan
de Noord-boulevard uit handen van vi-
ce-prases Peter Kok (geheel rechts) de
Tafel van Verdienste in ontvangst had
mogen nemen. De „Tafel” - door Ger
Loogman ontworpen - is door de sociëteit
ingesteld om te worden uitgereikt aan
mensen die zich op enigerlei wijze heb
ben dienstbaar gemaakt voor Zandvoort.
En dat heeft de heer Van Waardenberg
in alle opzichten.
brengen over enkele dagen advies uit
aan het ministerie en dit advies beslist
over de realisering van het Vennepse
ontmoetingscentrum.
(Van een onzer verslaggevers)
IJMUIDEN. Het was een grote
groep van familieleden, vrienden en me-
de-dambeoefenaars, welke vrijdagmiddag
op Westerveld de heer B. Dukel uitgelei
de deed op diens laatste gang over de
dodenakker. De Koninklijke Nederland
se Dambond. de Noordhollandse Dam-
bond en het District Kennemerland had
den hun representanten gezonden als
een bewijs van erkentelijkheid voor al
hetgeen Baris Dukel in de damwereld
heeft gedaan.
Daarvan gewaagde in de aula van het
crematorium allereerst de ere-voorzitter
van de Damclub IJmuiden, de heer Tj.
de Jong. Hij memoreerde de talrijke
zeges van zijn overleden vriend en me-
de-dammer, die eenmaal zelfs als inval
ler meespelend een Nederlands kampi
oenschap op zijn naam wist te brengen.
het ontmoetingscentrum
Dat zijn de Stichting
Haarlemmermeer-Zuid.
NIEUW-VENNEP. Het verenigings
leven in Nieuw-Vennep krijgt misschien
over niet al te lange tijd de beschikking
over het lang verbeide ontmoetingscen
trum. Dit op de hoek van de Venneper-
straat en de Gelevinkstraat geprojecteer
de gebouw, waarvoor eerst de nieuwe
woonwijk Linquenda als plaats van ves
tiging was gekozen, zal wellicht nog dit
Jaar door het ministerie van CRM wor
den gesubsidieerd. Dat zou het mogelijk
maken om in de loop van 1974 met de
bouw te beginnen.
Geen overbodige luxe, want in Nieuw
Vennep met zijn w'einige geschikte zaal-
ruimte, staan de verenigingen momen
teel op dood spoor. De zesenvijftig be
gaande organisaties hebben geen enkele
mogelijkheid om hun activiteiten uit te
breiden. Voor de zesduizend nieuwe in
woners, die zich in de naaste toekomst
in Nieuw-Vennep zullen vestigen, houdt
dat in, dat zij nauwelijks kans maken
om actief te gaan deelnemen aan vere
nigingsactiviteiten in hun nieuwe plaats
van inwoning.
In de vorige eeuw verkochten de
tuinders hun produkten langs de deur
direct aan de consumenten. De prij
zen van de goederen werden overeen
gekomen via commissionairs. Die
gang van zaken was voor de tuinders
verre van bevredigend omdat de prij
zen soms te vroeg moesten worden
vastgezet, de tuinders misten iedere
vorm van controle op de opbrengst
en de prijzen waren door dit alles
vaak te laag. Tegen het eind van de
negentiende eeuw begon men eerst op
markten te verkopen en al spoedig
ontstonden de eerste veilingen. Het
Hij tekende hem als een technicus en
vechter voor zijn club. Een onverzette
lijk en scherp dammer, die bovendien
grote bekendheid kreeg door de rubriek
welke hij gedurende 45 jaar in de IJ-
muider Courant, Haarlems Dagblad
heeft verzorgd. De heer De Jong besloot
met een persoonlijk woord tot mevrouw
Dukel en haar kinderen.
Voor de nieuwbouw aan de Venneper-
straat wordt geen gebruik meer gemaakt
van het oude plan voor een ontmoe
tingscentrum in Linquenda. Architect
Schuurman van bureau Vink van der
Kuilen en Klein heeft een nieuw en
bijzonder origineel ontwerp gemaakt,
waarvan de uitvoering aanzienlijk min
der gaat kosten. De stichtingskosten van
het centrum zijn nu berekend op 1,35
miljoen gulden. Daarvan wordt maxi
maal een klein miljoen gesubsidieerd
door het rijk. De overige benodigde gel
den komen deels van provincie en ge
meente. De Haarlemmermeerse gemeen
teraad gaat zich in december over het
Vennepse ontmoetingscentrum buigen.
In de diverse commissievergaderingen
werd het plan onlangs goed ontvangen.
Het nieuwe ontwerp voor het ontmoe
tingscentrum gaat uit van een laag ge
bouw. waarvan een grote zaal met drie
honderd plaatsen het centrum vormt.
Rondom deze zaal loopt een gang, die
aan de zijde van de kruising Gelevink-
straat-Venneperstraat uitmondt in een
hal met de entree. Aan de buitenzijde
van de gang liggen de nevenruimten,
zoals vergaderzalen, kantoren, bergingen,
de garderobe en een bar met keuken. In
deze kleinere ruimten worden de parti
cipanten aan
ondergebracht.
Dorpshuiswerk
die straks het gebouw aan de Eugenie
Deze foto toont (in het midden) het
veilinggebouw van Tuindersvereni
ging De Eendracht bij Piet-Gijzen
brug en de aanvoer per boot en
paard-en-wagen. De foto werd ge
nomen in 1917.
(Uit: Noordwijkerhout in oude
ansichten).
Op het beschikbare terrein aan de
Venneperstraat komt naast het ontmoe
tingscentrum ook een gebouw te staan
voor de politie en de hulpsecretarie. Dat
gebouw zal architectonisch een geheel
gaan vormen met het centrum, hoewel
het wordt ontworpen door een andere
architect. In combinatie met het nabij
gelegen winkelcentrum en een parkeer
terrein voor ruim driehonderd auto’s zul
len deze accommodaties in de naaste
toekomst het oude Nieuw-Vennep een
nieuw hart kunnen geven met alle im
pulsen van dien.
richt de tuindersvereniging De Eens
gezindheid. Volgens de statuten,
waarop april van datzelfde jaar de
Koninklijke Goedkeuring werd ver
kregen, was het doel van de vereni
ging „door eendrachtig samenwerken
onder Gods zegen de belangen van de
leden in alles wat het tuindersvak
betreft, zooveel mogelijk te bevorde
ren”. Voorzitter in die beginjaren was
J. de Groot.
Gestart werd met een krediet bij
de bank, een soort van gemeentega
rantie. Immers de burgemeester was
tevens kassier van de bank en de
raadsleden zaten in het bestuur van
de vereniging. Er werden zo’n vijf tot
zes veilingen per week gehouden.
Rijk werd je er niet van, wie een
loon van zeven gulden vijftig per
week overhield om met de familie
van te leven, was nog goed af. Tij
dens de eerste Wereldoorlog raakt
de bloembollenteelt op non-actief, de
behoefte aan groente was groot zodat
de tuindersverenigingen een bloeipe
riode doormaakten in deze tijd van
nood. In d e boekhouding van De
Eensgezindheid van 1918 staat voor
de maand juli bijvoorbeeld een omzet
van 184 mille opgetekend, in augustus
bedroeg de omzet zelfs 593.000 gulden
en in september was dat 295.000.
In T4-T8 verenigden de groentete
lers zich in de Codro (Coöperatieve
Drogerij), die onder voorzitterschap
stond van E. H. Krelage. Vooral win
tergroente als kool, wortelen en pas
tinaken (waarnaar in het nieuwe plan
Victor III in Noordwijkerhout nog
een straat is genoemd), bonen en
sjalotten werden schoongemaakt, ge
sneden, gedroogd en ingezouten. Deze
NA 36 JAAR gemeentepolitie - waar
van hij een belangrijke tijd bij de zee
en het stranddetachement vertoefde -
neemt hij nu al weer drie jaar de
EHBO in de politiepost voor zijn reke
ning. Een compensatie die hij na zijn
pensionering bij de politie zelf zocht
omdat hij het strandleven toch niet kon
missen. En ook die EHBO eist hem
volkomen op. Neem nu het afgelopen
seizoen, toen werd 899 maal beroep op
de EHBO gedaan. De heer Van Waar
denberg waarschuwt vooral voor het
Previnaireweg verlaat, de dorpsraad
Nieuw-Vennep, het bejaarden werk, de
school voor beeldende expressie, de
stichting voor gezinszorg en gezinshulp
Haarlemmermeer, de muziekschool en
de gidsen- en kaboutergroep St. Cathari
na. Het jeugdwerk, de kerken en de
peuterspeelzaal hebben vooralsnog afge
zien van deelname aan het ontmoetings
centrum nu de Venneperstraat en niet
Linquenda als plaats van vestiging is
aangewezen. Zij gingen er steeds van
uit, dat in de nieuwe wijk nieuwe acti
viteiten konden worden opgezet.
Zo kwamen op twee plaatsen in de
bollenstreek groepjes tuinders ertoe
ook zelf veilingen te gaan houden. In
1910 werd te Lisse voor de concentra
tie van tuinders in Lisse, Hillegom en
De Zilk de Tuindersvereniging De
Eendracht opgericht met als eerste
voorzitter G. Schilder. De vereniging
veilde in een café te Halfweg (tussen
Leiden en Haarlem). Ongeveer tezelf
dertijd begon een aantal, tuinders in
Noordwijkerhout met veilingen bij
Piet-Gijsenbrug, aanvankelijk zonder
statuten.
De veilingen die gewoonlijk werden
gehouden op het achtererf je van één
der tuinders, verliepen zo succesvol
dat 18 januari 1912 een vergadering
werd belegd in café De Vlashoven te
Noordwijkerhout. In tegenwoordig
heid van dertig tuinders werd opge-
In 1927 probeerden De Eendracht
en de Eensgezindheid boven de ma
laise uit te komen door een fusie aan
te gaan. Eerder was dat moeilijk te
verwezenlijken geweest, onder meer
in verband met vervoersproblemen.
Was men nu in een uurtje met de
wagen van Hillegom bij de Piet-
Gijzenbrug, daarvóór was de boot,
paard en wagen of hondekar een
halve dag onderweg geweest. Samen
namen de verenigingen de naam De
Eendracht aan, de veilingen bleven
plaatsvinden op het terrein in Noord
wijkerhout bij de buurtschap Piet
Gijs.
In de crisistijd bleven echter ook
de tuinders niet gespaard. De op
brengst kon de kosten ternauwernood
dekken. Bij het begin van de tweede
Wereldoorlog telde De Eendracht on
geveer 300 leden. Dit aantal groeide
snel aan tot zo’n 750 toen onze oos
terburen hier de dienst kwamen uit
maken. De bloembollen waren waar
deloos en de meeste telers gingen
weer over op de groenteteelt. Veilen
was ook verplicht in verband met de
mogelijkheid van controle op de con
sumptieve goederen.
Het einde van de oorlog, 1945 was
eigenlijk het laatste jaar dat de vei
ling goed draaide. De bollen konden
de grond weer in en alleen de ware
tuinders bleven de vereniging trouw.
Tegenover 375 leden in 1945 stonden
er twee jaar later nog maar 187. Het
eerste behoorlijk nadelig saldo diende
zich aan. Veel leden verloren het
vertrouwen in de veiling van Noord
wijkerhout en zochten hun heil el
ders (met name in Katwijk en Rijs-
burg). Er restten nog slechts een 120
tuinders die in de groente bleven.
Vanaf 1949 ging het snel bergaf
waarts. De omzetten daalden met
duizelingwekkende snelheid. In 1942
kon bijvoorbeeld nog een omzet van
419 mille worden genoteerd, een jaar
na de oorlog bedroeg deze post
167.000 gulden en in ’47 werd een
dieptepunt bereikt met 58.000 gulden.
In de jaren vijftig laten de jaarboe
ken omzetten zien van 37,24 en ten
slotte in 1955 10 mille, opbracht door
36 leden.
Dezen zagen de toekomst somber in,
het bestuur bleef aan, maar verwaar
loosde haar taak. De liquidatie van de
vereniging werd niet aangedurfd en
de vereniging die al niet meer functi
oneerde, bleef op papier nog bijna
twintig jaar bestaan. Pas in 1967
werd een actiegroep je gevormd door
P. Geerling, G. Keijzer en P. A.
Warmerdam, welke laatste zelf geen
tuinder was, maar uit betrokkenheid
met het verenigingsleven zich op de
administratie wierp. In een door de
leden belegde vergadering werd ge
tracht het bestuur tot ontbinding te
dwingen maar nog steeds meenden de
bestuursleden dit tegenover de leden
niet te kunnen verantwoorden en zij
werkten niet mee. Deze poging duur
de zo’n anderhalf jaar. De strijdbijl
werd voor twee jaar begraven tot een
nieuwe commissie de draad opnam,
zich ditmaal een advocaat kon per
mitteren en alle boeken op tafel
kreeg. In die commissie zaten de
bestuursleden F. Berbee en M. van
Noort; J. P. J. Heemskerk was het
enige „oude” bestuurslid, hij was in
het bezit van de boeken en zijn
medewerking was noodzakelijk. Als
leden namen deel aan de liquidatie-
commissie C. J. van den Burg, J. van
gevaar voor glas op het strand. Er zijn
nogal wat flessen de afgelopen weken
aangeépoeld en als die stuk gegooid
worden kan dat voor tal van badgasten
het komende seizoen een doffe ellende
betekenen. Voor Aart van Waardenberg
was het niet de eerste onderscheiding.
Ook het Carnegie Heidenfonds bedacht
hem met een loffelijk getuigschrift en
een bronzen medaille, voor de redding
van mensen uit de kolkende zee: in de
loop der tijd vier kinderen én drie vol
wassenen.
OM ELF OVER ELF ook gisteravond
haalde Duysterghast de nieuwe prins
Carnaval binnen. Een dag vervroegd
vanwege de autoloze zondag, maar daar
om niet minder uitbundig. Het werd
prins Safari Vil - vanwege zijn voor
keur voor de jacht - van Scherf tot
Splinter van Duysterscharr. In het dage
lijks leven Theo Oortmans uit Lands
meer. Kort daarvoor was de vorige
prins - Sjefke VI - Joop van Droffe-
laar - de sociëteit uit gejonast. Zijn re
geerperiode zat er dubbel en dwars op.
Namens het hoofdbestuur van de
KNDB. de Noordhollandse Dambond en
het District Kennemerland sprak Piet
Rozenburg, die vaststelde dat de Neder
landse damwereld in B. Dukel een groot
speler, nationaal en internationaal be
kend, verloren heeft.Hij typeerde de
overledene als een geducht, maar ook
geliefd tegenstander. De Dambond zal
hem node missen zo sprak hij tot
slot tot mevrouw Dukel. Een zoon van
de overledene sprak een slotwoord.
Ondanks korte bloeiperioden, met
name tijdens de twee wereldoorlogen,
was het meest armoe troef in de
tuinderswereld. In de jaren vijftig
bereikten de omzetten hun dieptepunt
en vele tuinders kozen eieren voor
hun geld: zij gingen over op de
bloembollenteelt. De aanvoer voor de
veiling werd daardoor te klein om
deze rendabel te houden.
Het bestuur van die dagen durfde
echter nog geen liquidatie aan er zo
raakte De Eendracht in gedwongen
rust, tot in 1967 een kleine actiegroep
van leden een vergeefse poging
ondernam het bestuur tot ontbinding
te dwingen. Een twee jaar later daar
op gebaseerde liquidatiecommissie.
had uiteindelijk meer succes. De vo
rige maand, 22 oktober 1973, werden
de definitieve uitkeringen van de
laatste 140 leden vastgesteld en werd
Tuindersvereniging De Eendracht
ontbonden.
Café De Vlashoven te Noordwijker
hout waar donderdag 18 januari 1912
de oprichtingsvergadering plaats had
van Tuindersvereniging De Eensge
zindheid. Het pand werd in 1965 ge
sloopt om het verkeer meer ruimte
te geven.
(Uit: Noordwijkerhout in oude
ansichten).
Noort en A. van Emmerik en ook
drh. Warmerdam deed een tweede
keer mee. De commissie werd voorge
zeten door advocaat mr. J. van der
Plas die zich later terug trok toen er
moeilijkheden over zijn (hoge) hono
rarium ontstonden.
Achterstallige contributies werden
geïnd, de boeken werden bij gewerkt
en over de verschillen tussen boek
houding en werkelijkheid werd zand
gegooid. Het hele kapitaal aan vei
linggebouw, terrein en wat er na 20
aar stilliggen nog over was aan ma
teriaal (kisten, jute zakken, draad-
banken en dergelijke) leverde alles
met elkaar nog een voordelig saldo
op dat werd verdeeld over de laatste
140, papieren, leden. Er zijn verschil
lende tuinders die altijd lid waren
van de vereniging en tot het laatste
moment bleven veilen, die de boot
misten bij de liquidatie. In tijden dat
zij nauwelijks iets leverden, vergaten
zij wel zich in het ledenregister te
laten inschrijven en zo vissen zij nu
achter het net. Ruim 140 leden kre
gen een uitkering, waarvan slechts 69
ook inderdaad tot de laatste dagen in
1955 hebben geveild. Administratie
was nooit de sterkste kant van de
tuinders.
Begin oktober heeft een deputatie, be
staande uit wethouder M. Kamper van
Haarlemmermeer en afgevaardigden van
de werkgroep Ontmoetingscentrum, op
het ministerie van CRM gepleit voor de
belangen van de Vennepse bevolking. Op
haar beurt heeft een vertegenwoordig
ster van het ministerie daarna de situa
tie ter plaatse bekeken. Dit intensieve
contact heeft geleid tot de situatie, dat
het ministerie op korte termijn zal be
slissen of zij een beschikbaar te stellen
bedrag zal toekennen aan Nieuw-Vennep
of aan een andere Noord-Hollandse
plaats waar een cultureel centrum moet
worden gebouwd. Gedeputeerde Staten
groente ging voornamelijk naar de
Duitse (en ook wel naar de Engelse)
legers. Wekelijks werd toen de dro
gerij in 1917 eenmaal goed draaide,
zo’n zeshonderdduizend kilo verschil
lende soorten groente ingemaakt. Het
faillissement (met enorme schulden)
van de Codro in 1919 betekende een
klap voor de veilingen.
Enige cijfers uit de jaarverslagen
vermogen te illustreren wat het werk
een tuinder opbracht. In 1925 leverde
een partij van 20 kilo doperwten
twee gulden en vijftig centen op, dus
een dubbeltje per kilo. Voor een slof
van vijf pond aardbeien kreeg de
tuinder één gulden. Van zo’n bedrag
moesten dan worden afgetrokken het
plukloon, de velingkosten, vracht,
landhuur, zaad en eventueel kunst
mest.
■■G
-r.
k ïil
bff
"...Ttrfe „rj Ft 2 -
- >5^
"V I ,A
