JAARBOEK MET LANGE,
BOEIENDE VERHALEN
n
Groeten uit Haarlem
Release kraakt Dreef 28
voor buitenlanders
K
pi
1
Is
ii?<
een f leurop
bloemencheqne
4^-
dinsdag
Ochtendlezingen
De Vrije Gedachte
PHILIPS
PHILIPS
Druk programma
bij speeltuinen
Goedkoop zwemmen
in herfstvakantie
Dansexpressie in
de Toneelschuur
Nieuw programma
Buurtcentrum Noord
Brand gesticht
in kleuterschool
4
5
1 2
OKTOBER
1976
STAD
door Inge Crul
Panties
TENTOONSTELLING IN VLEESHAL
DECORETTE „HERKES”
Geschiedschrijving
DECORETTE
„ENGELENBERG”
„PAND STOND ANDERHALF JAAR LEEG”
Onkruid
'n winkel vol kleur
Lezingen
tj
-
F
(ADVERTENTIES)
Tel. 334686. Tevens Talens artikelen.
Vereniging Haerlem is
driekwart eeuw oud
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
-ï Si
(Van onze stadsredactie)
geluidsbanden
(ADVERTENTIE)
k>
Rijksgebauwendienst eveneens
WINKELCENTRUM SCHALKWIJK
Barteljorisstraat 30
Haarlem
20 - 30 - 70 den.
vele kleuren
er
niet
als
toch
van
uwe
het
Rond deze twee grote verhalen vinden we ge
groepeerd een impressie van de Gasthuispoort
aan de Kleine Houtstraat, waarschijnlijk eens
Maar bovenal prijst hij de Haarlemmer Cou
rant om zijn „waardige en welvoegelijke toon”,
geuit op „goed papier, in een niet te groot for-
kwart eeuw Haarlem” dat was het
thema. Niet iets om even in een paar
woorden of beelden samen te vatten-
Men heeft dus zich op alle fronten
moeten beperken, wat men ziet blijft
een keuze, en het is aan de Haarlem
mers zelf om te beoordelen of dit het
concrete beeld is van hun stad in de
afgelopen driekwart eeuw.
(Van onze stadsredactie)
(Van onze stadsredactie)
(Van onze kunstredactie)
;ie
el
rd
le
en
de
nde
62
ao’s
;te-
rve
tij-
tot
ene
:iek
pe-
de
ode
tot
sr-
ar-
ele
an
ste
iet
tot
en-
lijk
;ste
Re
iter
ofd
ger
in
ie de
Veen
van
jk is
;stuk
dat
:t en
ge-
>eleid
>uden
nood-
sppen
jk te
nnen
het
kwa-
van
ting-
icon-
noest
het
:om-
Her-
mee.
ze
s-
ie
ze
;er
rd
or
iet
en
Dn
en
e-
en
de
lai.
hij
ks-
ge-
Hij
ildt
(Van onze stadsredactie)
HAARLEM. De vrije Gedachte, af
deling Haarlem en omstreken, houdt de
komende maanden weer zondagochtend
vergadering in het Reinaldahuis aan de
L. Springerlaan 1. De lezingen beginnen
om 10.15 uur. Op 17 oktober spreekt
Jacq. Engels over „Wat is democratie?”;
op 14 november behandelt Eva Tas het
onderwerp „Gevaarlijke nostalgie” en op
12 december spreekt mr. J. H. van Wijk
over Nieuwe ervaringen in Spanje en
Portugal”.
hiervan in aparte werkjes voor leden is een on
mogelijke zaak. Vandaar dus hun opname in dit
jaarboek.
Shiatsu. In kapel Nieuw Vredenhof zal
zaterdag 16 oktober door Adelbert Nelis-
sen een lezing worden gehouden over
Shiatsu en Do-In, twee methoden van
drukpuntmassage. Ook behandelt Nelis-
sen het Yia en Yang-principe, dat ervan
uit gaat dat de mensen door twee polen
wordt aangetrokken. De lezing begint
om 10.30 uur. Na afloop kan men zich
bij Puck van Waveren opgeven voor een
cursus meditatie van drie weken.
HAARLEM. „De bedoeling is niet dat we nu een mooi jubileumboek
voor de leden gaan uitgeven. Of, ook weer exclusief voor die leden, een
fraaie feestavond organiseren. Nee, we willen onze 75ste verjaardag zo
algemeen mogelijk vieren met een tentoonstelling voor iedereen”. De
jarige heet „Vereniging Haerlem” en hier aan het woord is haar voor
zitter, mr. H. E. Phaff. De bewuste tentoonstelling wordt van 27 no
vember tot en met 13 maart gehouden in de Vleeshal en komt tot stand
dankzij de medewerking van vele Haarlemmers die hiertoe hun tastbare,
afgestofte herinneringen uit driekwart eeuw Haarlem aandroegen. „Groe>-
ten uit Haarlem” zoals de tentoonstelling heet zal zo een stuk vrij recente
geschiedenis van onze oude stad kunnen laten zien.
Het verdriet mr. Phaff enigszins dat
er nooit een algehele geschiedschrijving
van Haarlem tot stand is gekomen, geen
standaardwerk waarin zowel economi-
HAARLEM. Voor de vijf Marokka
nen die in de loop van vorige week uit
hun pension aan de Dreef zijn gezet,
heeft Release-Haarlem een pand van de
s aan
Dreef gekraakt. In een openbrief aan de
gemeenteraad, De Rijksgebouwendienst
en het ministerie van volkshuisvesting
hebben de Haarlemse hulpverleners een
verantwoording gegeven van hun actie.
Een bydrage uit de Haarlemse bevolking voor de tentoonstelling Groeten uit Haar
lem: Vaandels van de muziekband St. Cecilia.
(Van onze stadsredactie)
DOELSTRAAT 29 - TEL. 312206.
Rome. De Nederlandse Protestan
tenbond, afdeling Bloemendaal, houdt
donderdag 14 oktober een dia-avond
over het oude Rome en het Vaticaan.
Medewerking verleent de heer De Roos.
De bijeenkomst is in het gebouw van de
bond aan de Potgieterweg 4. Aanvang
19.30 uur. Toegang vrij.
maar in
morgens
sche als bestuurlijke en sociale aspecten
aan bod komen. Er is wèl, minder
uitvoerig, het recente boekje in de Fibu
lareeks van gemeentearchivaris Tem-
minck, en het onder de titel „Haarlem
vroeger en nu” herdrukte werk van
Gerda Kurtz. Ook over onze eigen mo
numenten in de stad is weinig documen
tatie. Mr. Phaff noemt de Bavo: er is
geen beschrijving die de kerk èn bouw
kundig, èn kunsthistorisch, èn vanuit
de archieven beschrijft. Misschien, zo
voegt hij eraan toe, zijn dergelijke
alomvattende beschrijvingen geen haal
bare kaart meer in deze tijd het
moet immers wetenschappelijk en toeh
leesbaar zijn.
De vereniging heeft er altijd naar
gestreefd zelf fragmenten uit de geschie
denis vast te leggen. Zo werden in 1904
de Haarlemse Hofjes geinventariseerd,
met als dankbare bron ds. Craandijk, de
„wandelende dominee”. In 1951 ontstond
op basis hiervan het boek van Gerda
Kurtz over de hofjes, dat in ’72 opnieuw
werd gedrukt. De herdenking van het
beleg werd begleid met diverse publica
ties, zoals een tentoonstellingsboek, en
het dagboek van Verwer. Diverse leden
deden publicaties het licht zien, bijvoor
beeld mr. Vrijland, griffier van het kan
tongerecht.
(Van onze stadsredactie)
HAARLEM. In de kleuterschool
„De Roze Toren” aan het Spijkerboorpad
heeft in de afgelopen nacht een binnen
brand gewoed. Politie en brandweer ver
moeden dat de brand opzettelijk aange
stoken is, want een voorbijganger had
geconstateerd, dat de deur van de nood
uitgang openstond. Bij de brand hadden
de gordijnen vlam gevat. De schade
bedraagt 10.000 gulden.
kinderen) met de kraak geholpen.
Release-Haarlem tekent bij de actie
aan, dat de gezinnen en alleenstaanden
waarvoor nu gekraakt is, behoren tot
een „kansarme groep”, omdat ze laat
ontdekt zijn als woningzoekenden. De
naar schatting honderdvijftig tot hon-
derdzeventig illegale pensions in Haar
lem zijn erbarmelijk slecht, aldus Relea
se. Oplossingen zijn er nauwelijks.
Slechts een klein aantal kan bij woning
bouwverenigingen of op de particuliere
markt terecht.
„We erkennen wel, dat de gemeente
de laatste tijd haar best gedaan heeft
voor de gastarbeiders, maar het heeft tot
nog toe weinig opgeleverd’,, schrijft Re-
M.R Phaff: „We denken erg ruim,
leggen de grenzen verder dan Haarlem,
trekken de omliggende gemeente, Bloe-
Dat dit museum er moge komen is één
van de wensen op het verlanglijstje van
de jarige vereniging. Daaronder ziet men
staan: de geschiedschrijving van Haar
lem. Andere wensen die „Haerlem” nog
koestert zijn een beschermd stadsgezicht
en een stadsarcheoloog.
Voor de leden zijn er het jaarboek
natuurlijk, (waarover elders op deze pa
gina meer), de honderden lezingen en
excursies, de traditionele luilakwande-
ling. De vereniging werkte verder mee
aan de organisatie van tentoonstellingen:
in 1923, ter gelegenheid van het 25-jarig
regeringsjubileum van koningin Wilhel
mina, in ’45 de herdenking van het
beleg, en tenslotte de komende tentoon
stelling over driekwart eeuw Haarlem.
als
zou
t de
nier I
lag-
nier I
are,
ieg-
rige
eel-
HAARLEM. Voor de workshop
Dansexpressie, die momenteel op de
woensdagavonden (oktober en november)
in de Toneelschuur gehouden wordt,
kunnen nog enkele gegadigden geplaatst
worden. De workshop wordt gehouden
onder leiding van Paul Rooyackers, do
cent dramatische vorming op een Ivo-
Mavo en docent dansexpressie op college
Hageveld. Er zal worden gewerkt met
uitingsvormen als beeld, geluid, klank,
woord en beweging.
Wie mee wil doen kan zich opgeven
bij de Toneelschuur, tel. 023-312439.
dé moderne manier van groeten voor
ver weg en dichtbij.
Haal er één bij uw Fleurop-bloemist.
Fleurop Interflora garandeert uw bestelling.
Koninginnegracht 135, Den Haag.
dëcèreUB
HAARLEM Een jaarlijks terugkeren.de ac
tiviteit van de vereniging Haerlem is het doen
verschijnen van een fraai verzorgd (door uitge
verij Schuyt Co.) jaarboek. Een zeer uitge
breid „jaarverslag” dat traditiegetrouw naast
eigen activiteiten ook die van anderen ruim
schoots aan bod laat komen. In een aantal ru
brieken kunnen gemeentearchief, monumenten
zorg en de stichting Diogenes ook dit jaar weer
hun verhaal vertellen. Ruimte is er natuurlijk
ook voor de kroniek van het Haarlemse gebeu
ren, de eigentijdse geschiedsschrijving zoals je
die dagelijks uit de kranten kunt plukken, en
voor de belangrijke mensen die in Haarlem in
’75 overleden, in de rubriek necrologiën.
Het jaarboek heeft bovendien de goede ge
woonte ontwikkeld om diverse facetten uit
Haarlems’ historie onder de loep te nemen en
uitgebreider te behandelen. Ik heb de vereni
ging in voorgaande jaren wel eens verweten
dat sommige verhalen te lang en te detaillis
tisch waren voor het gewone publiek. Dit jaar
verontschuldigt men zich reeds bij voorbaat er
staan twee lange bijdragen in betreffende de
geschiedenis van Haarlem, maar het uitgeven
Die twee „lange” verhalen vervallen echter
niet in de fout te specialistisch te worden. Zeker
het relaas van R. Daalder over „Haarlem en de
demokratische revolutie” niet. Dit verhaal over
onze stad in de periode van patriottentijd tot
Bataafse revolutie (1787-1795) is zeer boeiend.
Niet in het minst doordat Daalder zoals hij zelf
zegt, aandacht aan het „grauw” een bijna
Bemmeliaanse term besteedt en daarvoor de
gerechtelijke archieven onder andere raadpleeg
de. Dit verhaal geeft een boeiend tijdbeeld.
In wat) mindere mate maar toch zeker ook
voor de leek heel leesbaar en interessant doet
Noortje de Roy van Zuydewijn dit in het relaas
van een huis met geschiedenis, het neo-klassi-
cistische bouwwerk „Welgelegen”, thans beter
bekend als het Provinciehuis. Interieur en be
woners passeren hierin de revue.
De vereniging stond al menigmaal op
de bres voor het behoud van historische
waarden in Haarlem. In de twintiger
jaren was het een constant aandringen
op gemeentelijke monumentenverorde
ningen en op een schoonheidscommissie.
In de loop der jaren werd het stadsbe
stuur met adressen bestookt in de strijd
om behoud van stadsschoon. De sierbe
strating bleek een doom in het oog van
de vereniging en dat stak ze niet onder
stoelen of banken. Met de BNA keerde
ze zich met succes tegen de eerste plan
nen voor het Stationsplein. Waar moge
lijk pleitte ze voor conservatie en res
tauratie: kijk bijvoorbeeld naar een
Bank van Lening, de vereniging is erg
blij met de huidige restauratie.
uitgang van het Minnebroedersklooster (rond
1500), later achteruitgang voor begrafenissen
EG en „Het afscheid van De Drie Klaveren aan
het Spaarne” van Willem Helvertsteijn, dat een
afscheid van het kerkeleven aan het Spaarne
rond de Spaarnekerk behelst. Ter toelichting:
De Drie Klaveren waren vroeger een bierbrou
werij waarin zich na de reformatie een schuil-
kerkje der katholieken vestigde, de St. Domini-
cus. Dit was het begin van de veel latere paro
chiegemeenschap rond de kerk.
maat”, slechts driemaal per week verschijnend.
„De uitgevers komen daardoor niet in verzoe
king om ware en onware tijdingen op te nemen,
alleen om de kolommen te vullen, gelijk dit met
dagelijks verschijnende nieuwsbladen het ge
val is”. Bovendien is de Haarlemmer „niet al te
snel met het mededeelen van nieuwsfeiten, en
deelt liever wat achteraankomt dan twijfelach
tige berigte mede”.
Scherpe uitdrukkingen worden vermeden,
over personen wordt geen oordeel uitgesproken,
koning en regering worden met eerbied benaderd
en nooit laat de krant zich uit in „den onbe-
schaamden toon dier woelgeesten wie de troon
altaren heilig zijn”. Waard om dit verhaal mee
te besluiten is dan de volgende alinea: „In de
koffiehuizen noemen sommigen die naar de
nieuwste geruchten en de stoutste uitspraken
haken, het eene verouderde courant; doch een
nieuwsblad, dat reeds zijn eeuwfeest in dezelfde
familie gevierd heeft en steeds den kring zijner
lezers behoudt, kan nimmer met een afgeleefden
grijsaard maar wel een kloeken jongeling ver
geleken worden”.
Voor wie dit jaarboek wil lezen: het is ver
krijgbaar in de boekhandel.
De economie, politieke verhoudin
gen, (van liberaal naar SDAP), alles
op de schaal van Haarlem vindt men
hierin. Dit deel waaiert als het ware
uit in twee „uitlopers”: deels aspecten
van dichtbij bekeken. De historische
werkgroep van de vereniging recon
strueerde de Barteljorisstraat in zijn
geheel zoals die eens was. Dat is het
ene facet, het andere de gebouwen
waarin cultuur werd en wordt bedre
ven: een concertgebouw, schouwburg,
museum. Opvallend zal daarbij de
plaats zijn die de film inneemt:
Haarlem was de eerste filmstad in
ons land, hier maakte de filmfabriek
van Binger Hollandia zo’n 60 tot 80
films.
Boven in de Vleeshal komen de
perioden van de crisis en tweede
wereldoorlog, met het accent op het
dagelijkse leven toen- Aan het slot
van de expositie vindt men een grote
plattegrond van zo’n 16x18 meter van
Haarlem na de oorlog. Met name is
hierbij ook gedacht aan de jongste
geschiedenis, de sloop en stadsver
nieuwing, de inspraakprocedure.
HAARLEM. Speeltuin Kinder
vreugd aan de Godfried van Bouillon
straat heeft voor het nieuwe seizoen
weer een uitgebreid weekprogramma sa
mengesteld, waarin jong en oud iets van
zijn gading kan vinden. Men kan tafel
tennissen, figuurzagen, handwerken,
badmintonnen, weven, gymnastieken bil
jarten, enzovoort. Inlichtingen: telefoon
313136 of 320981.
Ook bij speeltuin De Ring in Schalk
wijk volop activiteiten: badmintonnen,
musical maken, schaken, volksdansen,
enzovoort. De Ring kan overigens nog
vrijwilligers gebruiken voor de samen
stelling van het maandblad en hulp bij
de kinderclub. Inlichtingen in ’t Schal-
kererf, tel. 341127.
De bevolking heeft wel intensief
kunnen meewerken aan de totstand
koming. Via een „klopjacht” werd
her en der materiaal opgespeurd, vele
tientallen wisten de weg te vinden
naar het Frans Hals met hun spullet
jes, foto’s, prenten, herinneringen uit
grootmoeders- of eigen tijd. Sommi
gen gaven het in bruikleen voor de
tentoonstelling, anderen schonken het
aan het museum, weer anderen aan
de stichting historisch museum Ken-
nemerland, als eerste aanzet tot de
verzameling van dit museum in wor
ding. Zo vergaarde men oude foto’s,
vaandels, bekers, diploma’s, brochures
en kranteknipsels, ja zelfs een com
plete verbanduitrusting van de kruis
verenigingen vroeger.
Het idee van
De kraak van Dreef 23 bracht boven
dien een Turks gezin van man, vrouw
en twee kinderen onderdak, die voor de
tweede keer in twee weken op straat
kwamen te staan. Ook zijn twee Turkse
HAARLEM - Buurtcentrum Noord
begint binnenkort met enkele nieuwe
activiteiten. Elke maandag is er van 14
tot 17 uur knutselclub voor ouderen aan
de Maasstraat. Op dinsdag of vrijdag
gaat een filmclub draaien. De dames-
groep, die eens in de veertien dagen op
maandag bijeenkomt, kan nog verster
king gebruiken. Ook op maandag - van
20 tot 22 uur - wil het buurtcentrum
met een creatieve cursus starten. Verder
elke dinsdag van 10 tot 11 het koffie-
uurtje. Dinsdag 19 oktober van 20 tot 22
uur bovendien weer verkoop van gedra
gen kinderkleding. Buurtcentrum Noord
heeft accommodaties aan de Maasstraat-
(tel. 373391) en Reggestraat(tel. 373214).
lease die het betreurt dat de gemeente
zo weinig mogelijkheden heeft om de
mensen te helpen.
Bovendien is men van oordeel, dat
vooral in het geval van de vijf Marok
kanen de gemeente zich nogal passief
heeft opgesteld hoewel al langer bekend
was dat de hoofdhuurster eruit geproce
deerd zou worden door die eigenaar,
kwam ondanks eerder gedane toezeggin
gen de gemeente pas werkelijk in actie
toen de huisuitzetting een feit was. Dat
leverde bovendien op korte termijn geen
resultaat op, zodat de huisraad opgesla
gen moest worden. De kosten daarvan
bedroegen ruim zevenhonderd gulden.
De Marokkanen kregen bovendien
slechts het advies- hun intrek in een
gezinnen twee echtparen, (met elk drie hotel te nemen.
Release stelt rijk en gemeente verant
woordelijk voor wat er verder met de
kraakgezinnen en in bredere zin met de
huisvestingsproblematiek gebeurt en
vindt, dat het rijk best wel voor panden
of voor geld mag zorgen. Het pand dat
nu gekraakt is staat al anderhalf jaar
leeg, aldus Release: „een schandaal,
want het pand is goed te bewonen.
Desnoods tijdelijk. Waarom wordt wel
tegen particulieren die huizen leeg laten
staan opgetreden, als het rijk zelf geen
haar beter blijkt te zijn? En dat in een
stad met 5500 woningzoekenden.” Relea
se stelt over deze problematiek een rap
port in het vooruitzicht, dat binnenkort
zal verschijnen.
Heerlijk om te lezen is altijd weer de rubriek
„Tijdgenoten over Haarlem”. Ditmaal verhaalt
de Duitse predikant F. W. Dethmar over zijn
bezoek aan Haarlem in de jaren 1835 en 1837.
De schrijver is blij met de „Haarlemse Cou
rant” die alle „advertentiën” van geboorten,
huwelijken en sterfgevallen behelst, en die ook
de beursprijzen der effecten, der produkten en
het geld publiceert, verkoopingen, aanvragen en
zeetijdingen aankondigt.
voor de tentoonstelling heeft
men moeten laten vallen. Het bleek
een te moeilijke opgave om tientallen
gesproken portretten van menseri uit
de diverse periodes in Haarlem, toe
gespitst op diverse onderwerpen te
vinden. Alleen dus het „zien” en „be
kijken” resteert. Beneden in de
Vleeshal vindt men na een introduc
tie van driekwart eeuw Haarlem, met
grote portretten en topografische
prenten, allereerst het Haarlem van
begin 1900 tot 1930.
HAARLEM - Ook dit jaar kan de
bevolking van Haarlem in de herfstva
kantie goedkoop zwemmen. Voor de
prijs van een badbezoek kan men in de
week van 18 tot en met 23 oktober
twemaal zwemmen in de overdekte ba
den de Planeet, het sportfondsenbad
Haarlem en het sportfondsenbad Schalk
wijk. Er is en restrictie: het kaartje is
een bad geldig. Wie dus ’s
in de Planeet gezwommen
heeft kan daar bijvoorbeeld s’middags
nog eens gratis terecht.
Mr. Phaff, blij met een Frans Hals
museum dat zich zo voor de historische
aspecten interesseert en dat tot uiting
laat komen in exposities (bv: Van Log-
gem-tentoonstelling over sociale woning
bouw in de twintiger jaren, en de ten
toonstelling over sociale zorg). Blij is hij
ook met de stichting historisch museum
Zuid-Kennemerland, die ongeveer een
jaar geleden van de grond kwam en
waar hij deel van het bestuur uitmaakt.
HAARLEM. De vereniging
Haarlem is met het initiatief geko
men tot de tentoonstelling „Groeten
uit Haarlem” die op 6 november ’s
avonds in de Vleeshal geopend zal
worden. Het Frans Halsmuseum
vooral en ook het gemeentearchief
tekenden voor de praktische realisa
tie, het anjerfonds en het gemeente
lijk cultuurfonds in Den Haag zorg
den voor financiële steun. „Drie-
mendaal, Aerdenhout er ook ibj. In
Bloemendaal is helaas geen historische
vereniging, in Heemstede wel, en met
die zustervereniging bestaan ook goede
contacten”. Een wat opvallende publica
tie was het boek „Onkruid”, door Fre-
derik van Eeden, met wandelingen in
deze omgeving toen je er nog veel meer
bos en duinlandschap had, en met een
pleidooi voor iedere plant buiten die
door de volksmond tot „onkruid” wordt
gedegradeerd. Zo’n boek wijst op een
nieuwe trend bij de vereniging: niet
alleen naar oude huisjes en geveltjes
kijken maar zoeken naar nieuwe wegen,
de archeologie, de natuurbescherming.
„We zijn veel dynamischer geworden”
zegt de voorzitter.
De nu 1250 leden tellende vereniging
toont dit karakter ook in een stuk
verjonging binnnen de gelederen, en het
stijgende ledental. Mr. Phaff: „De be
langstelling voor de historie loopt dwars
door alle bevolkingslagen heen, het is
niet aan enige rang, stand of opleiding
gebonden”. Binnen de verenigingen hou
den speciale commissies zich bezig met
aparte werkzaamheden: er is bijvoor
beeld een historische werkgroep en een
volkskundecommissie. Men neemt ook
deel aan gemeentelijke commissies.
I
gT| Philips
i 1 batterijen
die gaan
lang mee.
ROOD: NORMAL DUTY. GOUD: HEAVY DUTY, ZWART. DOUBLE DUTY.
Aan het begin van die driekwart
eeuw, in 1901 om precies te zijn, werd
de vereniging Haerlem opgericht, dank
zij een oplevende belangstelling voor de
historie destijds. De bewustwording voor
wat het verleden aan monumenten had
nagelaten en voor het eigen tijdsbeeld
waar deze monumenten nog hun eigen
plaats in hadden leidde tot een verdedi
ging van alles wat dreigde te verdwijnen
en ten offer te vallen aan de moderne
tijd.
Een sprekend voorbeeld hiervan is het
initiatief in 1914 om met uit de burgerij
bijeengebrachte gelden de in 1772 we
gens bouwvalligheid afgebroken kerkto
ren te herbouwen. Niet minder dan
twaalfduizend gulden werd bijeenge
bracht. De vereniging Haerlem stelde
zich aanvankelijk vooral als taak het
eigen tijdsbeeld vast te leggen, met téke-
ningen, foto’s en dergelijke. Zo ontstond
de verzameling die we „topografische
atlas” noemen, nu berustend bij het
gemeentearchief. De monumenten kre
gen aparte aandacht: er bestond immers
geen monumentendienst. In 1911 was er
een eerste „voorlopige” monumentenlijst,
en het zou tot de zestiger jaren duren
voor die definitief werd. Deze registre
rende taak van de vereniging is in deze
tijd overgenomen door het gemeentelijk
bureau monumentenzorg en het gemeen
tearchief met hun moderne technische
middelen.
