Charta '77-mensen vrezen toenemende druk Praagse overheid
Rhodesië-besluit
betreurd door
regering VS
Familie van
Verenigd
voor terroristen
in ruil
Diplomatieke
betrekkingen
Geldboete voor
DDR en Suriname
journalisten
Bloedige broederstrijd
Genève
Weer hoge Rus
verdwenen uit
Filbinger krijgt
steun CDU-partij
achtergrond
Hoge goudprijs daalde iets
Sjaranski
gelooft niet
„Kerncentrale veilig
R
60 JAAR
ZOETHOUDERTJE
MOOISTE GOAL
SPONSOR
te
BINNEN- EN BUITENLAND
AUGUSTU S
19 7 8
VRIJDAG
door Nico Scheepmaker’
J
(Van onze redactie buitenland)
i
Sovjet-Unie
Toevluchtsoord
-
-
1 A
Harder ingrijpen
Revolutionair
WENEN. In twee Oosteurope-
se landen, Tsjecho-Slowakije en
Polen is sprake van onrust onder
delen van de bevolking. Critici
van het bewind in Tsjecho-Slowa
kije vrezen naar aanleiding van
de tiende verjaardag van het bin
nenvallen van Warschau Pact-
troepen (21 augustus), een nog
sterkere druk van de overheid.
'si
Hijfël S
Onrust bij delen bevolking
Tsjecho-Slowakije en Polen
Herstel dollar
zette niet door
(Van onze redactie buitenland)
l.'
Rienko Wilton)
(Van onze redacteur in Libanon,
binnen de PLO onder leiding van Jasser Arafats Fatah-organisatie anderzijds.
In Palestijnse kringen wordt alge-
I
r
ioen, die politiek asiel in Engeland vroeg,
1 2__ 7
■t.-
KGB ontmaskerd.
Aanstaande maandag, 7 augustus, wordt
de dichter, schrijver en vertaler Cees Bud-
dingh’ zestig jaar. Ik meld het nu maar
vast, dan kunt u hem nog een ansicht
sturen (Bankastraat 60, Dordrecht), bo
vendien ga ik maandag voor twee weken
met vakantie. Om zijn 60ste verjaardag op
gepaste wijze te vieren, heb ik in de vier
delen Dagboeknotities van zijn hand opge
zocht wat hij op de 7de augustus over zijn
verjaardag noteerde. Pas in 1972, in de
derde bundel dagboeknotities „En in een
mum is het avond”, maakte hij voor het
eerst melding van zijn verjaardag:
„Vandaag vierenvijftig geworden. Ik
weet nog goed dat ik één keer een „gedicht
op mijn verjaardag” heb willen schrijven,
een sonnet, dat begon met de regel: „Nu
ben ik half zo oud als Shakespeare was”
(toen hij stierf, moet het vervolg hebben
ingehouden); dat moet dus in 1944 zijn
geweest, toen ik zesentwintig werd. Het
vers is nooit afgekomen; gelukkig maar,
hoogstwaarschi j nli j k”.
Hij krijgt er nu aardigheid in, want op 7
augustus 1973 begint hij zijn notitie met:
„Had gehoopt vandaag mijn vijfenvijf
tigste verjaardag in een lekker zomer
zonnetje op Lord’s te zitten, maar het is er
niet van gekomen”. In 1974 blijkt Cees
Buddingh’, alweer in zijn geliefde Enge
land, last van kiespijn te hebben: „Gister
ochtend, bij het ontwaken, een enorm dik
ke linkerwang, nog dikker dan vorig jaar
in Buckden”. De rest laat ik maar zitten, al
bezoekt hij nog even het huis van Rudyard
Kipling. We komen nu bij het vierde deel,
„Een mooie tijd om later te worden”, waar
in we op 6 augustus 1975 lezen:
„Morgen word ik zevenenvijftig en als ik
dat bedenk, hoe slecht ik het me ook
voorstellen kan (ik voel me vaker veertien
of vierentwintig), krijg ik zin om alles erbij
neer te gooien en de laatste tien, vijftien
jaar (zo ze me al gegund zullen zijn) dat het
hoofd nog redelijk helder is, alleen maar te
schrijven: mooie, lange, elegische (klaag -
red.) gedichten, een enkel verhaal, een
enkele roman, deze dagboeknotities, de
„geschiedenis van mijn lectuur”, mijn
„Dordtse jeugdherinneringen”. Maar dit
jaar gaat Sacha studeren, volgend jaar
Wiebe: er zal veel, heel veel geld nodig zijn.
Over drie jaar misschien, als ik zestig
word, houd ik mezelf als zoethoudertje
voor”.
Is er misschien een groot industrieel in
de zaal, die in plaats van een volleybalclub
nu eens een schrijver wil sponsoren? Hij
krijgt dan wat minder publiciteit op de
sportpagina’s, maar het kost ongetwijfeld
minder, en bovendien is hij er dan van
verzekerd dat zijn naam nog eeuwen zal
voortleven. Want het moet al gek lopen wil
Buddingh’, in de 700 sonnetten waarin hij
zijn leven inclusief zijn mooiste goal be
schrijft, niet ook een sonnet zou wijden
aan zijn vereerde sponsor.
Hier stop ik. Maandag wordt Buddingh’
metterdaad zestig, zal hij nu inderdaad
genoeg tijd hebben om zich alleen nog
maar te hoeven bemoeien met de dingen
die hij echt wil schrijven? „Dat zit er nog
niet helemaal in”, zegt hij. „Ik heb wel
gemerkt dat als ik even de tijd heb, de
produktie vanzelf groeit. Je weet dat ik
bezig ben met een autobiografie in sonnet
ten. Ik dacht eerst dat die met zo’n 300
stuks wel voltooid zou zijn, maar ik schat
nu dat het er tussen de 600 en 700 zullen
worden. De laatste week van juni en de
eerste weken van juli heb ik alleen maar
gedicht en geslapen, gedicht en geslapen,
maar toen had ik er ook meteen vijfender
tig bij. Waaronder, want dat zal je wel
interesseren, ook eentje over „mijn mooi
ste goal”, en eentje getiteld „Bij een vroege
partij van Jan Timman”. Ik heb hem na
melijk eens verslagen toen hij veertien
was”.
„Martin Ros heeft in De Tijd al zoiets
geschreven”, antwoordde Cees Buddingh’,
„dat bijvoorbeeld een grootindustrieel me
zou moeten sponsoren, zodat ik me volle
dig aan dichten zou kunnen wijden. Maar
zou jij zo’n grootindustrieel kennen? De
Engelse en Amerikaanse schrijvers heb
ben het wat dat betreft gemakkelijker,
omdat de Amerikaanse universiteiten te
gen forse prijzen de manuscripten van
bekende schrijvers plegen op te kopen. Bij
ons verwacht het Letterkundig Museum
dat je je handschriften gratis afstaat”.
Vanaf maandag is Trijfel 2 weken met
vakantie en zal zijn rubriek derhalve ont
breken.
Moeten we een actie voor je beginnen,
vroeg ik.
LONDEN (Reuter). De dollar is gisteren op de voornaamste wisselmarkten in West-
Europa in de laatste fase van de handel toch weer flink onder druk komen te staan
nadat er eerder op de dag sprake was geweest van een koersherstel. In Tokio gaf het
Amerikaanse geld een flink herstel te zien en dat zorgde voor hogere openingskoersen
in Europa.
GENÈVE. (AFP) Gregori Miagkov,
een Rus die een topfunctie bekleedt bij
het internationale arbeidsbureau in Ge
nève, heeft ontslag genomen en is in alle
rijl naar Moskou teruggekeerd. Dit is gis-
teren van goedingelichte zijde in Genève
vernomen.
fed daarvoor Russische functionarissen
bij de Verenigde Naties als agenten van de
Het leek er even op dat aan de voortdu
rende koersdaling van de afgelopen acht
dagen een eind zou komen en dat de stij
ging van de dollar ten opzichte van de yen,
gevolg van geruchten over ondertoezicht
stelling van de handel in vreemd geld in
Japan om een verdere koersstijging van de
yen te voorkomen, voor een blijvend her
stel zou zorgen.
Maar de verbetering was van korte duur
en de slotnoteringen van de dollar waren
ten opzichte van de Westeuropese valuta’s
over het algemeen lager. Alleen in vergelij
king met de yen bleef er iets van het
herstel over. In Londen werd gesloten op
187,85 yen.
De Westduitse centrale bank heeft vol
gens zegslieden in Frankfort gisteren dol
lars uit de markt genomen nadat de koers
van de Amerikaanse valuta weer was gaan
zakken onder invloed van de toeneming
van het overschot op de lopende rekening
van de Westduitse betalingsbalans in juni.
In Londen bereikte de dollar in de loop
van de dag een nieuw dieptepunt ten op
zichte van de Zwitserse frank, 1,689, maar
gesloten werd op 1,705 frank. In het begin
van de handel was 1,7325 frank genoteerd.
Ten opzichte van de mark sloot de dollar
in Londen op 2,033 na een verbetering tot
2,0475 eerder op de dag.
De Londense goudprijs, die zich op een
ongekend hoog peil beweegt, ging gisteren
op en neer naar gelang van het koersver
loop van de dollar. Bij het slot van de
handel werd 202,45 dollar per ounce (31,1)
gram genoteerd vergeleken met een slot-
prijs van woensdag van 203,75 dollar.
BEIROET. De moord op Ezzedine Kaiak, hoofd van de PLO-missie in Frank
rijk, is de meest recente in een hele reeks van moordaanslagen en gewelddaden,
overal ter wereld uitgevoerd, die te zamen een complete oorlog vormen tussen Irak
en de door Irak gesteunde extremistische Palestijnse splintergroeperingen (het
zogenaamde Verwerpingsfront) enerzijds en de meer gematigde hoofdstroming
Het door Irak gesteunde Verwerpings
front onder de Palestijnen de naam
zegt het al wijst de gematigde en
pragmatische benadering van Arafat
van de hand: men wil gewapenderhand
en/of door middel van een revolutionair
proces „geheel Palestina ombouwen tot
Suriname is het 122ste land, waar de
DDR volledige diplomatieke betrekkingen
mee onderhoudt. De onderhandelingen
hierover waren, aldus ADN, in Brazilië
gevoerd.
Beeldhouwer Ian Hanson tussen zijn
wassenbeeldencreaties koning Hoessein
(links) van Jordanië en president Sadat
van Egypte. Beiden staan broederlijk ver
enigd in het wassenbeeldenmuseum van
Madame Tussaud in Londen.
een seculiere, democratische staat voor
moslims, joden en christenen”.
De bedoeling van het Verwerpings
front wordt door bijna alle Arabische
landen en de meerderheid onder de Pa
lestijnen om practische en ook tactische
redenen verworpen.
Deze elementaire tegenstelling tussen
Fatah en Irak ligt ten grondslag aan de
mini-oorlog tussen Palestijnse „gunmen”
en de Iraakse inlichtingendienst, uitge
vochten in Londen, Parijs, Koeweit, Ka
rachi en Beiroet.
Maar het was de moord in januari op
de PLO-vertegenwoordiger in Londen,
Said Hammani, die de directe aanleiding
vormde voor deze onderwereldoorlog die
nu in de straten van verschillende Euro
pese en Aziatische hoofdsteden wordt
beslecht.
meen verondersteld dat Irak als de
meest extreme onder de „Verwerpings-
frontlanden” opdracht tot de moord op
de „duif” Hammani heeft gegeven.
STUTTGART. (DPA) De minister
president van de Westduitse deelstaat Ba
den-Württemberg Hans Filbinger (CDU)
heeft gisteren bekendgemaakt, dat hij in
1943 als officier van justitie ervoor ge
zorgd heeft dat een doodstraf voor een
beschuldigde werd omgezet in gevange
nisstraf.
MOSKOU (UPI). Twee Amerikaanse
journalisten zijn door een rechtbank in
Moskou veroordeeld tot een boete van 150
gulden elk, omdat zij de opdracht van de
rechtbank om rectificaties van eerdere
verhalen te plaatsen niet zijn nagekomen.
Craig Whitney van de „New York Times”
en Harold Piper van de „Baltimore Sun”
moeten de boete binnen vijf dagen beta
len.
Een woordvoerder van het ministerie
van Buitenlandse Zaken verklaarde dat de
Verenigde Staten internationale verplich
tingen, opgelegd door de Verenigde Na
ties, zouden verbreken wanneer zij eenzij
dig de sancties tegen Rhodesië zouden
beëindigen.
Het Amerikaanse Huis van Afgevaar
digden heeft met 229 tegen 180 stemmen
besloten de Amerikaanse sancties tegen
Rhodesië in te trekken wanneer in dat land
voor het eind van het jaar een in vrije
verkiezingen gekozen regering aan de
macht komt. De Senaat had zich al eerder
Sjaranski’s broer Leonid zei gisteren in
een telefonische interview, dat de dissi
dent, die op 14 juli tot 13 jaar dwangarbeid
werd veroordeeld, vermoeid was na zijn
proces maar in een goede stemming ver
keerde.
De 70-jarige moeder van Sjaranski en
zijn broer hadden hem tijdens het bezoek
wel verteld dat het proces grote publiciteit
in het Westen heeft gehad. Ze zeiden dat
’- zijn slotverklaring in veel kranten werd
gepubliceerd. „Hij weet niets van wat er
buiten de gevangenis gebeurt,” aldus Leo
nid.
In Polen zijn honderden boeren in op
stand gekomen tegen hun nieuwe pensi-
oenverzekering die door de Poolse rege
ring wordt gezien als de oplossing voor de
■(teruglopende produktiviteit in de land
bouw.
In een gisteren gepubliceerd vraagge
sprek in het Oostenrijkse tijdschrift Extra-
)latt worden uitlatingen gepubliceerd van
een prominente woordvoerder van Char-
MOSKOU (AP). De familie van de
veroordeelde Russische dissident Anatoli
Sjaranski heeft hem in de Vladimir-ge-
vangenis in Moskou bezocht maar hem
niets gezegd over de geruchten dat hij
«binnenkort mogelijk wordt vrijgelaten
door een internationale ruil. De familiele
den zwegen hierover omdat ze niet in een
ruil geloven.
BERLIJN (AP). De DDR heeft diplo
matieke betrekkingen aangeknoopt met
Suriname. Dit is gisteren door het officië
le Oostduitse persbureau ADN bekendge
maakt.
WASHINGTON. (DPA) De Ameri
kaanse regering betreurt het besluit van
het Huis van Afgevaardigden, dat, onder
bepaalde voorwaarden, de Amerikaanse
sancties tegen Rhodesië zullen worden
ingetrokken.
Rechter Lev Almazov waarschuwde de
twee journalisten dat beslag zal worden
gelegd op hun bankrekeningen als zij de
verplichting niet nakomen. De twee jour
nalisten waren bij de uitspraak overigens
niet aanwezig. Whitney heeft al verklaard
de boete te zullen betalen. Rechter Alma
zov heeft gezegd dat de twee journalisten
nog vijf dagen de tijd krijgen om een
rectificatie te plaatsen. Doen ze dat niet,
dan staan hen nieuwe straffen te wachten.
In diplomatieke Geneefse kringen meent
men dat Miagkov de belangrijkste agent
van de KGB, de Russische spionagedienst,
in Genève was. In juni is hij bij zijn terug
keer uit Frankrijk langdurig door de Fran
se politie ondervraagd aan de Frans-Zwit-
serse grens.
Een paar dagen voor dit onderzoek naar
njn identiteit was de in Genève gestatio-
leerde Russische diplomaat Vladimir Re-
®en naar het Westen overgelopen. Re-
van de bevolking - een klimaat van een
kritisch-produktieve en openbare houding
scheppen”.
De boeren in Polen die in opstand zijn
gekomen protesteren tegen de nieuwe
pensioenverzekering die voorziet in een
ouderdomspensioen voor man en vrouw
ook als de boerderij na de pensioenge
rechtigde leeftijd particulier eigendom
blijft.
De ontevreden boeren hebben deze week
via Poolse dissidenten en Westerse corres
pondenten een communiqué de wereld in-
De bekendmaking van deze gebeurtenis
was een initiatief van de christen-demo-
cratische politici, die in het oorlogsarchief
gedoken waren.
De positie van Filbinger is de laatste tijd
aan het wankelen gebracht door onthullin
gen over zijn oorlogsverleden. Hij zou als
rechter verantwoordelijk geweest zijn
voor de dood van enkele tegenstanders
van het Hitler-bewind. Door nu te wijzen
op een positievere daad van Filbinger wil
len de CDU-politici kennelijk de positie
van de minister-president van Baden-
Württemberg weer verstevigen.
ta’77, de organisatie die middels een mani
fest de Tsjechoslowaakse autoriteiten
heeft opgeroepen de rechten van de mens
in het land te respecteren.
De vroegere hoogleraar Jaroslav Sabata
verklaart namens Charta’77 in Extrablatt:
„Het schijnt dat de verjaardag als aanlei
ding genomen wordt om de schroeven van
de repressie nauwer aan te draaien. Het is
te vrezen dat de 21ste augustus als voor
wendsel voor een nog harder ingrijpen
gebruikt wordt.
Tegelijkertijd kondigde Sabata aan dat
de ondertekenaars van het manifest
„Charta 77” voortaan „bredere kringen”
in hun discussieproces willen betrekken.
Over toekomstige documenten van
Charta zou ook gesproken moeten worden
met mensen „die kritisch, maar nog niet
direct oppositioneel actief zijn. Wij willen
ook geleidelijk - tenminste onder een deel
Het verschil van mening gaat om de
strategische benadering van de Pales
tijnse kwestie. Arafats Fatah, die de PLO
domineert, is in principe bereid tot een
politiek compromis met Israel: men
streeft naar een Palestijnse ministaat op
de westelijke Jordaanoever en in de Ga-
zastrook, een onafhankelijk thuisland
naast Israel dus.
Deze „gematigde” benadering, die Pa
lestijnse leiders overigens alleen maar
binnenskamers willen onthullen, kon tot
nu toe nooit op zijn waarde worden ge
test. Israel weigert met de PLO te praten,
ook al zou deze overkoepelende Pales
tijnse organisatie het politieke bestaans
recht van de joodse staat erkennen.
Reden hiervoor was, dat Irak inmid
dels een toevluchtsoord was geworden
voor de leider van een dissidente Fatah-
groep: Abu Midal, alias Mohammed al
Bana.
Deze was in Libanon in opstand geko
men tegen het PLO-leiderschap van Ara
fat in een mislukte poging om zelf aan de
macht te komen. Hierop vluchtte Abu
Midal naar Bagdad, dat al jarenlang het
politieke zenuwcentrum vormde voor het
Verwerpingsfront onder de Palestijnen.
Vanuit Bagdad begon Abu Midal met
medewerking van de Iraakse regering
een terreurcampagne tegen de gematig
de Arafat-hoofdstroming binnen de
PLO. Uit de aanslag op de Iraakse am
bassadeurs in Londen en Parijs valt op te
maken dat de gematigden onder de Pa
lestijnen terug beginnen te vechten en
wraak nemen.
MÜNCHEN. Moderne kerncentrales
zijn volgens de Westduitse minister
Schweikl van Ecologie van de deelstaat
Beieren, voldoende beschermd tegen
eventuele terroristische aanvallen.
Schweikl de reactor onmiddellijk buiten
werking. Het uitschakelmechanisme
werkt volgens de minister zelfs als de
stroom uitvalt, hetgeen zou kunnen gebeu
ren tijdens een daad van sabotage.
Miagkov is de tweede aan het internatio
nale arbeidsbureau verbonden Rus die in
allerijl naar zijn land is teruggekeerd. Op 6
juni nam Vladimir Boekrejev, die op de
nominatie stond adjunct-directeur-gene-
Faal van het internationale arbeidsbureau
te worden, onverwachts ontslag. Ook hij
vertrok in allerlijl naar Moskou.
„Om een ontploffing van de centrale tot
stand te brengen zou men een kernbom
naar de reactor moeten brengen en ter
plaatse de bom moeten laten exploderen.
Zoiets is onmogelijk”, aldus Schweikl, die
als expert op dit gebied bekend staat.
Volgens de bewindsman is het fout te
veronderstellen dat een kerncentrale bij
een aanval van terroristen tot ontploffing
kan worden gebracht, mede omdat allerlei
veiligheidsmaatregelen het vrijwel onmo
gelijk maken dat de aanvallers tot het
„hart” van de centrale doordringen.
Zelfs als een medewerker van de centra
le op een gegeven moment „volkomen
geestelijk gestoord” zou worden, stelt be
paalde veiligheidsapparatuur volgens
gestuurd, waarin zij zeggen dat de premie
die zij voor het ouderdomspensioen moe
ten betalen gelijk is aan een derde van het
bedrag dat zij te zijner tijd als pensioen
uitgekeerd krijgen.
Volgens dissidentenkringen hebben een
kwart miljoen boeren de laatste tijd hun
premie niet betaald en hebben vorige week
honderden boeren uit de omgeving van
Lublin 16 vertegenwoordigers aangewe
zen om bij de regering te protesteren tegen
de nieuwe verzekering in het bijzonder en
tegen het landbouwbeleid in het algemeen. hiervoor uitgesproken.
■4t*v
