Aanslag op Franse fabriek voor kerncentrales
Labour
presenteert
programma
Weer hevige rellen
na dood Bhoetto
Kabinet Antillen
had moeten
lt
aftreden
Meisje 8 jaar
als onderpand
Lot Ben Bella
mogelijk beter
Luchtmacht gaat
wekelijks vliegen
op Libanon
V S stoppen hulp
aan Pakistan
Heftige reacties
op rede Sadat
te
executie Mahlangu
Verontwaardiging na
Traangas in huis familie
Connie Mulder uit
partij gestoten
Nederlands schip
mag vertrekken
Communiste krijgt
geen onderwijsbaan
Ambassadeur legt verband met abortus
Eind staat van beleg
li
2
ZATERDAG
den
Iers
iure
Geen afschaffing Hogerhuis
ioen
(Van onze redactie buitenland)
BRUSSEL-TOKIO-TOU-
LON. De waarnemend bur
gemeester van het Belgische
Hoei, de socialist Fernand Du
bin, heeft gisteren opdracht
gegeven de kerncentrale in Ti
hange stil te leggen. De centra
le moet buiten werking blij
ven, aldus Dubin, „tot er drin
gende en nodige maatregelen
zijn getroffen om het vastge
stelde gevaar uit te scha
kelen”.
er”
BINNEN- EN BUITENLAND
Belgische burgemeester
sluit kerncentrale
Drieëntwintig leden van het Ameri-
rf- De moeder van de opgehangen Mahlangu na een bidstonde met dominee Khubeka van de Ethiopische Baptisten Kerk.
Donderdagavond had premier Botha
hrifte-
LONDEN (UPI). De Britse La-
bourpartij heeft gisteren haar pro
gram gepresenteerd voor de algeme
ne verkiezingen, die op 3 mei gehou
den zullen worden
BEIROET. In Arabische landen
is gisteren heftig gereageerd op de
rede die presiderft Sadat van Egypte
donderdag in het parlement heeft
gehouden
weke-
zen de
geste-
Dmrin-
tsland
at niet
l van
ndse
le de
n. In
/aar-
rnrdt
artoe
ijzer,
heb-
ende
van
'fing
ding
voor
zo'n
nge-
dat
ndat
ider-
Volgens de loco-burgemeester brengt de
centrale, Tihange 1 (er zijn plannen voor
een tweede en derde centrale binnen de
gemeente Hoei) „de gezondheid en veilig
heid van de arbeiders en bewoners in
heeft er defecten in ontdekt en verwacht
wordt, dat het herstel lang zal duren. De
reactors zijn van hetzelfde type als die in
Harrisburg. In Japan wordt nu snel een
tekort aan electriciteit verwacht, ’s Zo
mers wordt altijd veel stroom verbruikt
door de luchtverversingsinstallaties.
De Zuidafrikaanse regering heeft ken
nelijk willen tonen dat zij niet wijkt voor
buitenlandse druk. Het is voor het eerst
sinds 1956 dat in Zuid-Afrika een dood
vonnis met politieke achtergronden is vol
trokken. Waarnemers menen dat de rege
ring een voorbeeld heeft willen stellen,
met het oog op de toegenomen guerrilla-
MANILLA (Reuter). Een recht
bank op de Filippijnen heeft een zie
kenhuis opdracht gegeven een klein
meisje terug te geven aan haar ouders,
na het gedurende acht jaar als onder
pand te hebben vastgehouden tot de
ziekenhuiskosten zouden zijn betaald,
zo heeft het officiële Filippijnse pers
bureau gisteren bekendgemaakt.
Kort na de geboorte van het meisje in
1971, besloot het ziekenhuis het kind te
houden omdat de ouders maar de helft
van de kosten konden betalen.
Rechter Willelmo Fortun verklaarde
dat men een kind niet als onderpand
kon houden, daar dit niet alleen „niet
menselijk niet barmhartig en niet
christelijk, maar bovendien onwettig
en in strijd met de grondwet” was.
„De materiële situatie van de ouders
mag niet tegen hen worden aangewend
om hen te beroven van hun ouderlijke
rechten. Niemand kan de liefde die een
kind nodig heeft beter geven dan zijn
ouders”, zei de rechter.
Plaatselijke abortusklinieken en ook
vrouwenartsen in de omgeving van Har
risburg, hebben gisteren laten weten dat
zij worden overstroomd met telefoontjes
van verontruste vrouwen in verwachting,
die in de omgeving van de kerncentrale
aldaar wonen. De afgelopen week is zwan
gere vrouwen geadviseerd tenminste acht
kilometer uit de buurt van de lekkende
reactor te blijven.
DACCA (AFP). In Bangladesj is gis
teren na 43 maanden de staat van beleg
opgeheven. Dit heeft staatsleider generaal
Ziaur Rahman voor de nationale televisie
bekendgemaakt.
Ook werd brand gesticht in een voormali
ge Britse club. In Calcutta demonstreer
den duizenden islamitische Indiërs tegen
de ophanging van Bhoetto. In veel mos
keeën zijn gebedsdiensten voor hem ge
houden.
In het Indiase parlement in New Delhi
ontstond gisteren kabaal toen leden van
de oppositie eisten dat een debat zou wor
den gehouden over de terechtstelling van
ex-premier Bhoetto in Pakistan en de re
gering dit afwees.
ivloed
srking
erzor-
al elk
(Cijfer
al een
i moet
a stij-
d is nu
rotere
over
lt dat
n de
tnam
grote
meri-
amen
(Van onze redactie binnenland)
SOESTERBERG. De Koninklijke
Luchtmacht gaat een luchtbrug op Liba
non openen. Met ingang van dinsdag ver
trekt er wekelijks een F-27 Friendship
vanaf de vliegbasis Soesterberg met post,
medicijnen en onderdelen naar Beiroet.
van
t toe.
s van
d dat
lijk 4
aken
ater-
;even
bro-
cam-
burg
erja-
De
door
door
en is
n.
delde,
>aalde
et dat
)p van
ocent.
r - en
;en nu
helpt
litde-
!ame-
sn de
„The
nière
lat de
60ste
innen
nog
wer-
gaan.
I van
ij met
'igens
it een
d)
Smit-
:ou de
lange-
n toet-
strin-
acties. Sinds in 1976 de onrust in Afri
kaanse woonwijken als Soweto ontbrand
de, zijn duizenden jonge Afrikanen naar
het buitenland gevlucht, waar een deel
van hen een guerrilla-opleiding heeft ge
volgd om later naar Zuid-Afrika terug te
keren. Ook Mahlangu, lid van het ANC
(African National Congress) volgde deze
weg.
WASHINGTON (AFP/Reuter). De Ver
enigde Staten hebben besloten alle econo
mische en militaire hulp aan Pakistan
stop te zetten na berichten dat dit land een
kerncentrale bouwt waarin materiaal kan
worden vervaardigd voor atoomwapens.
Dit heeft woordvoerder Hodding Carter
van het ministerie van Buitenlandse Za
ken gisteravond in Washington meege
deeld.
maart
>p van
ïingen
enhui-
werkt,
eit en
en en
ijks te
■deeld.
HAMINA (ANP). Finse havenarbei
ders hebben gistermiddag de boycot opge
heven tegen het Nederlandse schip „Ned-
lloyd Rockanje” Het schip (5700 ton)
werd vastgehouden in de Zuidfinse haven
Hamina. Volgens een woordvoerder van
de Finish Seamen’s Union is de actie
opgeschort, omdat de Nederlandse bon
den met de Nedlloyd-groep aan het onder
handelen zijn over een verhoging van de
gages van de Indonesische zeelieden op de
vrachtvloot van de Rotterdamse rederij.
Aanleiding voor de boycot was het loon
van een Indonesische zeeman op de
„Nedlloyd Rockanje”. Hij verdient een
basisloon van 132 dollar terwijl dat vol
gens Nederlandse maatstaven 875 dollar
moet zijn.
De Finnen willen dat de Nederlandse
bonden zich strikt houden aan de afspra-
PARIJS/ALGIERS (DPA). De nieu
we Algerijnse regering onder president
Chaldi zou bereid zijn oud-president Ben
Bella, die na de staatsgreep van 1965 door
de inmiddels overleden president Boume
dienne werd gevangen gezet, binnenkort
weer onder politietoezicht in Algiers te
laten leven.
Dit werd meegedeeld door de advocate
van de oud-president.
Ben Bella heeft na de staatsgreep offici
eel onder huisarrest gestaan, maar hij zit
volledig afgezonderd van de buitenwe
reld, in een door het leger bewaakt ge-
Het dagblad Al Baaths, het orgaan van
de Syrische regeringspartij in Damascus,
noemde Sadats redevoering „hysterisch”.
Het semi-officiële Syrische dagbald Al
Thawra beschuldigde de Egytische presi
dent ervan dat hij, alle contact met zijn
volk en de Arabische wereld verloren
heeft”.
Sadat zei donderdag dat een Arabische
(Van onze redactie buitenland)
PRETORIA—DEN HAAG. Zowel binnen als buiten Zuid-Afrika is
gisteren verontwaardigd gereageerd op de executie van de nationalistische
guerrillastrijder Solomon Mahlangu. Hoewel veel regeringen en organisaties
bij de Zuidafrikaanse regering hadden aangedrongen op gratie voor deze
terdoodveroordeelde, is de 23-jarige Mahlangu niettemin gistermorgen vroeg
opgehangen in de gevangenis van Pretoria.
Evertsz aan zich weer actief in de politiek
te zullen begeven en met een nieuwe partij
aan de komende Statenverkiezingen deel
te zullen nemen. Twee partijen, de Movi-
miento Antijas Nobo (M.A.N.) en de Alian
za waren van mening dat de beslissing
juist was de Staten te ontbinden, maar dat
er nu een zakenkabinet moet komen.
i
De staking van de ambtenaren op Cura
cao, waar het allemaal om begonnen was,
is weer voorbij.
ISLAMABAD (DPA/Reuter). In verscheidene Pakistaanse steden is het
gisteren opnieuw tot hevige botsingen gekomen tussen de politie en aanhan
gers van ex-premier Bhoetto, die protesteerden tegen zijn terechtstelling. In
Karatsji gooide de politie traangas in een huis van de familie Bhoetto, waar
zich honderden mensen hadden verzameld voor een rouwplechtigheid. Nadat
de politie met stenen was bekogeld is een aantal mensen gearresteerd.
In Japan heeft men zeven van de acht
lichtwater-kerncentrales stilgelegd. Men kaanse Congres hebben op president Car
ter een dringend beroep gedaan voor vijf
jaar af te zien van de bouw van kerncen
trales en hebben hem gevraagd het zoe
ken naar veiliger energiebronnen- te be
vorderen. In de brief aan Carter schrijven
de drieëntwintig hoe ongewenst het is, dat
de maatschappij afhankelijk blijft van
kernenergie. Ze verwijzen daarbij naar de
bijna-ramp in Harrisburg. Op twee na zijn
alle ondertekenaars van de brief demo
craten.
Bij een aanslag in een fabriek in Zuid-
Frankrijk, waar onderdelen voor kern
centrales worden gemaakt, is voor hon
derden miljoenen francs aan schade ver
oorzaakt. Twee experimentele reactoren
bestemd voor Irak gingen verloren alsme
de onder meer een grote afsluiter voor de
in aanbouw zijnde kweekreactor in Kal
kar in West-Duitsland. Volgens de politie
werd de aanslag uitgevoerd met drie
krachtige springladingen. De Franse bin
nenlandse veiligheidsdienst heeft een
nieuwsstop afgekondigd. Over eventuele
vrijgekomen straling is niets bekend.
bepleit.
De conservatieve partij zal haar verkie-
zingsprogram woensdag publiceren. Dan
begint ook partijleider Margaret Thatcher
haar verkiezingscampagne, terwijl pre
mier Callaghan zich maandag al stort in
de strijd om zijn herverkiezing. Labours
verkiezingsmanifest werd gepubliceerd
na een dag van hard onderhandelen tus
sen de leden van het kabinet en het partij
bestuur, waarin de linkervleugel veel ster
ker is vertegenwoordigd dan in de rege
ring.
De linkervleugel was onder meer voor
stander van afschaffing van het Hoger
huis, nationalisatie van de banken, verze
keringsmaatschappijen en de bouwnij
verheid, terwijl de particuliere sector in
het onderwijs en in de medische zorg zou
moeten verdwijnen. Maar Callaghan en
andere „gematigden” spraken hun veto
uit tegen deze voorstellen, uit vrees dat ze
de meerderheid van de kiezers zouden
afschrikken.
Wat het buitenlands beleid betreft
streeft Labour een „fundamentele herzie
ning” van het gemeenschappelijk land
bouwbeleid van de EG na, een ingrijpende
hervorming van de EG-begroting, en
handhaving van het afwijzende beleid te
genover de Zuidafrikaanse apartheidspo
litiek en de „binnenlandse regeling” in
Rhodesië.
Labour wil, aldus het program, „een
fundamentele verandering in het machts-
en bezitsevenwicht ten gunste van de
werkende mensen en hun gezinnen. Op
een persconferentie bij de presentatie van
het program bëloofde Callaghan, dat een
Labour-regering zal zorgen voor een rem
op de inflatie en de prijzen, voor samen
werking met de vakbonden om de ar-
beidsvrede te bewaren en voor terugkeer
van de volledige werkgelegenheid. Enge
land zal zijn invloed aanwenden om de
wereldvrede te versterken en de armoede
in de wereld te verslaan. Als de socialisten
de verkiezingen winnen zullen zij probe
ren de inflatie, nu iets onder de tien pro
cent, tegen 1982 terug te brengen tot vijf
procent.
Volgens recente opiniepeilingen hebben
de conservatieven een voorsprong van zes
tot 18 procent op Labour.
JOHANNESBURG (UPI). De rege
rende Nationale Partij in Zuid-Afrika
heeft gisteren oud-minister Connie Mul
der uit de partij gestoten vanwege zijn rol
in het informatieschandaal, het zoge
naamde „Muldergate”. De maatregel
volgde na de weigering van .Mulder be
schuldigingen in te trekken tegen presi
dent Vorster en minister van Financiën
Horwood die volgens hem afwisten van
geheime regeringsfondsen om een Engels
talig dagblad in Johannesburg te financie
ren. Mulder is al eerder uit het kabinet en
het parlement gezet vanwege deze
kwestie.
politieke actie tegen Egypte, geen enkel
probleem zal opleveren. Hij zei ook dat,
als de hoeders van de Arabische wereld
de Syrische Baath-partij, de Iraakse
Baath-partij, de idioot van Libië (kolonel
Moammar Kadafi) en de huurlingen van
Zuid-Jemen zijn, dan een duizendmaal
vaarwel aan hen en hun standpunt”.
Ten aanzien van de mogelijkheid van
een economische boycot zei Sadat dat de
lotsbestemming van zijn land niet te koop
was en Egypte niet, door die dwergen
getroffen kon worden.
Het dagblad Al Qabas in Koeweit
schreef dat Sadat niet inging op vragen,
omdat hij de antwoorden niet weet. Hij
zweeg ondanks zijn lange redevoering”.
Volgens Al Qabas heeft Sadat moeilijk
heden met zijn eigen volk en beantwoordt
zijn droomwereld niet aan de werkelijk
heid”.
MÜNCHEN (DPA). Een 24-jarige
vrouw uit Bamberg in Beieren mag geen
lerares aan een rijksschool in Bayreuth
worden omdat ze actief lid is van de
Deutsche Kommunistische Partei (DKP).
Een rechtbank in München wees een
vordering van de vrouw af. Zij was bij de
deelstaatsverkiezingen van 1978 in Beie
ren kandidate voor de DKP.
De rechtbank was van oordeel dat de
vrouw zich geheel en al achter de „in
wezen met de grondwet in strijd zijnde
doelstellingen van de DKP” had geplaatst
en dat dit actieve inzet voor de democrati
sche rechtsorde van de Westduitse Bonds
republiek in de weg stond. Als men een
beambte aanstelt, aldus de uitspraak, dan
moet men er van op aan kunnen dat deze
de grondwet trouw is.
gevaar”. Dubin wil, dat er door de Belgi
sche regering en de betrokken maat
schappij eerst maatregelen worden geno
men die indertijd zijn voorgesteld door de
Belgische commissie voor kernenergie, de
Hoge Raad voor de Volksgezondheid en
door de provinciale inspectie voor brand
preventie. Volgens de waarnemend bur
gemeester hebben de gebeurtenissen in
het Amerikaanse Harrisburg aangetoond,
dat een kerncentrale een blijvend gevaar
oplevert en dat geen enkele kerninstalla-
tie werkelijk goed is beschermd tegen
materiële ongevallen of menselijke
fouten.
De maatschappij die de Tihange 1 be
heert, Intercom, heeft al laten weten, dat
ze het besluit van Dubin zal laten bestude
ren door een team van juristen. Het Belgi
sche ministerie van Binnenlandse Zaken
liet weten de beslissing van de loco-burge
meester onjuist te vinden. Verwacht
wordt dan ook, dat het besluit zeer snel zal
worden teniet gedaan door hogere
overheden.
WILLEMSTAD. Het besluit van de
Antilliaanse regering de Staten (parle
ment) te ontbinden en nieuwe verkiezin
gen uit te schrijven heeft veel reacties
uitgelokt op de Nederlandse Antillen. Zo
heeft Betico Croes, leider van de Aru
baanse MEP-partij, tegen de handelwijze
van de regering Rozendal geprotesteerd.
„Formeel had deze regering moeten af
treden en had de gouvereneur een nieuwe
formateur moeten aanwijzen”, zei Croes
ih een verklaring. Oud-premier Evertsz
zei voor de Antilliaanse radio dat hij ver
wacht had dat twee NVP-U (Nationale
Volkspartij Unie) ministers naar huis zou
den worden gestuurd en dat de regering
gewoon door zou werken. De’ beslissing
van de regering Rozendal is ook voor hem
een verrassing. Overigens kondigde
s-
Bij een moskee in Karatsji, waar beto
gers aanplakbiljetten tegen de regering
van president Zia Oei Haq aanbrachten,
heeft de politie 50 demonstranten gearres
teerd. In verscheidene steden kwam het
tot straatgevechten, maar de grote aantal
len oproerpolitie die overal op de been
zijn, lijken de situatie wel meester.
In Rawalpindi werden twaalf vrouwen,
die een bevel om door te lopen negeerden,
door tientallen politiemannen in een poli-
tie-auto gesleurd. Ook elders leek de poli
tie nogal willekeurig mensen te arres
teren.
Ook donderdag werden honderden
mensen bij protestbijeenkomsten opge
pakt. Volgens onbevestigde berichten zijn
in Karatsji en Sjikarpoer zes mensen om
het leven gekomen toen de politie het vuur
opende op demonstranten.
Bhoetto’s vrouw Noesrat en zijn dochter
Benazir zijn gisteren in de gelegenheid
gesteld een bezoek aan het graf van de ex-
premier in Larkana te brengen. De twee
vrouwen worden al sinds enkele weken in
hechtenis gehouden. Sinds Bhoetto zelf in
1977 gevangen werd genomen, hebben zij
een actief aandeel gehad in de leiding van
de Pakistaanse Volkspartij.
In Srinagar, hoofdstad van de Indiase
deelstaat Kasjmir, heeft een menigte die
tegen Bhoetto’s executie demonstreerde,
gisteren een christelijke kerk verwoest.
Het program voorziet in een reeks maat
regelen om de maatschappij in socialisti
sche zin te hervormen, als Labour er in
slaagt aan de regering te blijven. Zo stelt
Labour onder meer in het vooruitzicht de
invoering van een weeldebelasting, natio-
nalisaties en wetgeving om werknemers te
verzekeren van zeggenschap in het be
stuur van grote en middelgrote onderne
mingen.
De socialisten willen het Hogerhuis zijn
resterende bevoegdheden ontnemen,
maar ze gaan niet zover dat volledige
afschaffing van het House of Lords wordt
van Zuid-Afrika op het gratieverzoek van
de Amerikaanse president Carter geant
woord dat hij zich niet kon mengen in de
loop van het recht.
Verontwaardiging en ontsteltenis is gis
teren ook geuit door de Europese Com
missie, de regeringen van Nederland, Bel
gië, en Engeland, en door het parlement
van India. Volgens het Russische persbu
reau Tass kon de Zuidafrikaanse regering
de wereldopinie negeren doordat ze zich
gesteund en aangemoedigd weet door de
westerse landen.
De Zuidafrikaanse ambassadeur in Ne
derland, Owen Francis de Villiers Booy-
sen, heeft in een commentaar op de ver
zoeken om clementie voor Mahlangu een
verband gelegd tussen de in Zuid-Afrika
bestaande doodstraf en de abortuskwes
tie in Nederland.
De ambassadeur zegt er „begrip” voor
te hebben dat in Nederland, waar de
doodstraf niet bestaat, „met moeite kan
worden aanvaard dat het doodvonnis in
Zuid-Afrika nog als rechtvaardig kan
worden beschouwd. Veel mensen in Zuid-
Afrika bijvoorbeeld”, zo voegt hij hier aan
toe, „kunnen de benadering van sommi
gen in Nederland van de abortuskwestie
niet delen, maar wij oefenen geen kritiek
uit. Het is echter interessant dat het ook
hier gaat over het doodvonnis”.
1
