r>
Kankerspecialisten
tegen nieuw onderzoek
methode -Moerman
J
Moerman blijft
doorvechten
kSH
Ir
lil
■i
IHH
„Je kunt die verantwoording niet nemen"
<1
Cholesterol
door Hans Rombouts
Dilemma
door Herman van Amsterdam
Mooie Tip
Duiven
Niet zaligmakend
Prettige manier
Suggestie
Onjuist
a
lig
20
I
i
Opnieuw is de methode-Moerman, een
alternatieve therapie tegen kanker, uitgebreid
ter discussie gesteld. Nadat vorig jaar een boek
van dokter Moerman verschenen is met de titel
„Kanker kan genezen”, zijn de activiteiten van
de voorstanders van die therapie weer in
stevige mate toegenomen. Zij berustten er niet
in, dat eenentwintig jaar geleden de methode-
Moerman volledig werd gekraakt door een
wetenschappelijke commissie onder leiding van
dr. C. Delprat. Er werd door deze commissie
geen enkele wetenschappelijke onderbouwing
gevonden voor de bewuste alternatieve
geneeswijze.
Nu, op 26 maart 1979, kreeg staatssecretaris
Veder-Smit het verzoek van de Vaste
Kamercommissie Volksgezondheid om zoals
dat in parlementaire taal was gesteld over te
gaan tot het instellen van een prospectief
onderzoek, respectievelijk nadere
wetenschappelijke toetsing van alternatieve
kankertherapieën en daarbij ook de therapie
van dr. Moerman te betrekken; op zo kort
mogelijke termijn aan de Kamer voorstellen te
doen voor de wijze waarop bedoeld onderzoek
cq toetsing zal worden opgezet”.
Het ministerie van Volksgezondheid moet de
uitwerking gaan regelen van een dringend ver
zoek van de vaste kamercommissie voor Volks
gezondheid betreffende een onderzoek naar al
ternatieve kankertherapieën. Bij die therapieën
is ook de omstreden methode-Moerman, arts in
Vlaardingen. Moerman heeft een groepje aan
hangers rond zich verzameld in de loop der
jaren. Op deze pagina een interview met de
bejaarde arts en de mening van een aantal
kankerspecialisten over de methode-Moerman.
In zijn werkkamer, die een sfeer van de jaren twintig ademt, gaat dokter Moerman op één been
staan en zakt daarna langzaam door de knie. Het andere been strekt hij recht voor zich uit.
Welke 86-jarige doet me dat na?”, vraagt-ie. Hij heeft het kunstje niet gedaan om te laten zien
dat hij zijn lichamelijke conditie als voorbeeld stelt van zijn eigen gezondleventherapie.
Moerman immers rookt er stevig op los en laat ook de koffie met bitterkoek niet staan. Neehet
vermoeiende beenstandje is het bewijs dat hij fysiek nog wel tot wat in staat is.
\7 s
Z
F' I
te te
1is
1
s» I
I
Kankercellen 500.000 maal vergroot
Het effect van de suggestie. Dokter Meilof:
De 86-jarige vrijgezel thuis
fj
k
I
Het Antoni van
Leeuwenhoekhuis in
Amsterdam (Slotervaart)
Voor vele deskundigen hoeft een hernieuwd
onderzoek niet gedaan te worden. Een erkend
kankerspecialist als dr. P. Voüte liet in Het Parool
zelfs doorschemeren, dat dit besluit van de
commissie voornamelijk ingegeven zou zijn door
hoop op kiezerswinst. Waarmee een zo gevoelig
liggende zaak als de kankerbestrijding in het
politieke vlak getrokken zou zijn. Dat latend voor
wat het is, kan wel gesteld worden, dat een groot
aantal deskundigen het zonde van de tijd en het
geld vindt om de methode-Moerman nog eens
uitvoerig aan een onderzoek te onderwerpen. Ook
mevrouw Veder-Smit heeft al laten doorschemeren
er weinig nut in te zien.
Wat de specialisten vooral steekt is het feit, dat
een man als Moerman valse hoop wekt bij
kankerpatiënten en het doet voorkomen alsof de
gevestigde kankerbestrijders honderdduizenden
doden op hun conto hebben omdat ze de methode
van hem afwezen. Internist J. Meilof, directeur van
het kankerinstituut Antoni van Leeuwenhoekhuis
in Amsterdam: „Het Moerman-dieet op zich is een
volwaardige voeding; maar een dieet, waarvan niet
bewezen is dat het een andere invloed op kanker
heeft dan andersoortige volwaardige voedingen. De
totale methode-Moerman wijs ik af. Er komt
namelijk nog meer bij kijken. Er wordt o.a. ook
gewerkt met vitaminenstoten. Er kan een verzuring
optreden; bijverschijnselen. Er kunnen bijv,
nierstenen ontstaan. Wat mij echter vooral dwars
zit is het feit, dat deze methode aangeprezen wordt
als „kanker genezend”. Dat is misleidend. De
genezende werking is nooit wetenschappelijk
bewezen. En de groep-Moerman heeft toch na dat
vernietigende rapport van de commissie-Delprat
meer dan twintig jaar de tijd gehad om
„Moerman schildert men het liefst af als een
af getakelde plattelandsarts met een eigen
boerderijtje, een hoop rare denkbeelden en een
mestvaalt voor de deur”, zegt hij. „Maar je ziet ’t.
Ze hebben het mis OK, hij loopt tegen de negentig,
dus erg veel tijd heeft-ie niet meer. Daarom ook
heb ik eind vorig jaar dat boek geschreven. Om de
discussie rond mijn therapie in stroomversnelling
te brengen. Mijn patiënten zeggen wel eens:
jammer dokter, uw erkenning komt pas na uw
dood. Nou dan hebben ze het goed mis. Ik zal de
rehabilitatie nog beleven. Niet dat ik mij veel
voorstel van dat onderzoek dat er mogelijk komen
gaat. Althans, niet als ik te maken krijg met dat
zelfde stelletje uit 1958. Dan ben ik gelijk
verkocht.”
„Daarom, als zij in de commissie komen te
zitten dan zal ik niet aan het onderzoek
meewerken. Meinsma? Een bedrieger.
Muntendam? Ik heb hem gewaarschuwd dat als-
ie ooit een voet durft te zetten op mijn erf dat ik
dan met de hooivork achter ’m aankom. Achteraf
kan ik mij nog wel voorstellen dat die twee me
toen zo voor schut hebben gezet. Want als mijn
therapie juist is dan kan het hele Kankerinstituut
wel inpakken. En mijn therapie is juist. En aaar
wetenschappelijke bewijzen aan te dragen voor
haar gelijk. Het enige wat men gezegd heeft was:
vraag het maar aan onze patiënten. Maar dat is een
verre van wetenschappelijke benadering. Je weet
namelijk nooit of die patiënten werkelijk kanker
hadden; en als ze meerdere behandelingen of
therapieën hebben ondergaan (met name ook de
„officiële”) weet je nooit exact welke behandeling
al of niet succesvol is geweest. Als er al succes
geboekt is”.
Men komt bij een wetenschappelijk onderzoek
van alternatieve geneeswijzen zoals die van
Moerman voor een dilemma te staan. Dokter
Meilof: „Als je tot zo’n onderzoek besluit betekent
dat, dat je zeer nauwgezet groepen met dezelfde
soort mensen met dezelfde soort kwaal onder
dezelfde omstandigheden en voorwaarden
gedurende een aantal jaren bepaalde
behandelingen geeft. Dat alles moet dan statistisch,
wetenschappelijk vergeleken, bestudeerd,
gecontroleerd worden. De behandelingen moeten
dan toch wel op zijn minst een theoretisch
wetenschappelijk verantwoorde basis hebben
(verkregen uit onderzoekingen via chemische
hoeven ze ook echt geen jaren op te studeren. Als
ze vijf integere wetenschapsmensen nemen, dan
kan de zaak in een week bekeken zijn.
„Natuurlijk speelt suggestie wellicht ook een rol bij
veel alternatieve geneeswijzen. Het is aantrekkelijk
iets aan te nemen op dat gebied, als je in de grootste
nood gekomen bent en het om een zaak van leven of
dood gaat. Maar er moet dan wel ruimte zijn voor
echte, reële mogelijkheden. In dit verband is het
interessant, dat in het vakblad de „Lancet” pas een
artikel heeft gestaan over de geestelijke instelling
van de patiënt ten aanzien van zijn kwaal; de
invloed van de psychische instelling ten opzichte
van kanker; het verzet tegen de kwaal en de actieve
opstelling bijv, door het gebruik van een dieet of het
zich houden aan gedragsregels. De conclusie van
dat artikel is, dat de juiste invloed daarvan niet
bewezen moeilijk of niet bewijsbaar is”.
instituut voor Kankeronderzoek, ondergebracht
in de hoeve, nauwelijks meer kan functioneren.
Moerman namelijk is destijds tot zijn
opmerkelijke therapie gekomen na proeven te
hebben genomen met duiven. De experimenten
met duiven zijn pas sinds kort stopgezet. Nu de
verkeersweg er is zijn de dieren nogal schrikkerig
vanwege het lawaai en eigenlijk alleen nog maar
nuttig voor kleine proeven. Moerman heeft
Cholesterol, te vinden in vet eten met veel
dierlijke eiwitten, neemt een belangrijke plaats in
in het dieet van Moerman (melk, kaas, roomboter).
Van cholesterol neemt men in het algemeen aan,
dat het kankerremmend werkt (hoewel dokter
Meilof opmerkt, dat ook daarbij de meningen niet
gelijk lopen in de wetenschappelijke wereld). Maar
dan zou men eigenlijk moeten gaan kiezen: wel
cholesterolrijk eten en daarbij de kans vergrotend
op hart- en vaatziekten of cholesterol-arm voedsel,
waarbij de kans op kanker toeneemt.
Dr. Voüte zegt daarover: „Een mens moet
uiteindelijk ergens aan dood gaan. Daarom
imponeert de hoogte van die cijfers (in 1977
overleden in Nederland 27.498 mensen aan kanker.
Per jaar worden 40.000 nieuwe gevallen van kanker
vastgesteld) mij niet zo. Wanneer iemand op hoge
leeftijd aan kanker overlijdt betekent dat, dat hij al
het andere heeft overleefd. Kanker is een
slijtageverschijnsel”. Overigens: kanker staat
nummer twee op de lijst van doodsoorzaken in
Nederland na de hart- en vaatziekten.
Evenals andere specialisten zeggen mensen als
Meilof en Voüte: „Er moet nog zo veel gedaan
worden aan kankeronderzoek. Er is daarvoor
enorm veel geld nodig. Nu gaat er als het
onderzoek naar de methode-Moerman doorgaat
tijd, energie en geld gestopt worden in een methode
waarvan de ferventste aanhangers noch Moerman
zelf in al die jaren ooit een wetenschappelijk brokje
nuttig genezend effect hebben kunnen aantonen”.
Het dieet van Moerman is op de volgen
de gegevens gebaseerd: volgens hem zijn
voedingsmiddelen als geperste vruchte-
sappen, karnemelk, eidooiers, volkoren
brood, sla, komkommer, augurken, wor
teltjes, rode bieten, zilvervliesrijst, olijf
olie en veel fruit kankerwerend. Uit den
boze daarentegen zijn: vlees, vis, gevo
gelte, water, koffie, thee, suiker, wit
brood, aardappelen en industrieel be
werkte voedingsmiddelen. Moerman vult
dat dieet aan met vitaminenstoten en
hormoonpreparaten.
aanvankelijk geweigerd een deel van zijn
landgoed aan de gemeente Vlaardingen te
verkopen. Maar moest wel toen een
onteigeningsprocedure in werking trad.
Moerman verwijt de kankerspecialisten, dat ze
pas gaan ingrijpen als de tumor (de „wildgroei”
populair gezegd) er al is. Volgens hem kan er al veel
eerder actie worden ondernomen. En wel door
attent te zijn op klinische symptomen die
waarschuwen voor de komst van wat hij noemt een
„déraillement in de stofwisseling” waaruit een
kankertumor kan ontstaan. Als er eenmaal een
tumor geconstateerd is zou de kanker niet van
daaruit beoordeeld moeten worden maar vanuit de
vraag welke van de acht eerder genoemde stoffen
er op dat moment in het lichaam ontbreken om te
kunnen spreken van een ideale gezondheid.
i:
I.
Ze hoeven alleen maar met mijn patiënten te
gaan praten. Zij zijn mijn bewijzen. Maar ze
zullen wel weer gaan werken met statistieken.
Nou dan kan ik ze een mooie tip geven. Moeten ze
voor de aardigheid maar eens nagaan hoeveel
kankergevallen zich tijdens en vlak na de laatste
wereldoorlog in Den Haag hebben voorgedaan.
Dan zullen ze zien dat tussen ’42 en ’45 het aantal
enorm afnam. Hoe dat kwam? Doodeenvoudig
door de voeding. Geen koffie te krijgen toen, geen
thee, geen bier, geen wittebrood, weinig vlees,
maar de Hagenaars hebben toen wel het hele
Westland leeg gegeten. Veel groenten en fruit dus.
Net als in mijn dieet. En wat zien we na ’45? Schiet
het aantal kankergevallen weer omhoog. Om zo’n
bewijs kunnen ze toch niet heen. En het is nog
officieel ook. Als ze in de jaren vijftig de zaak
goed hadden uitgezocht was mijn gelijk toen al
uitgekomen. Vanaf die tijd tot nu is er bijna een
half miljoen mensen aan kanker gestorven. We
hadden er dus heel wat kunnen redden”.
Vrijgezel Moerman noemt zichzelf graag de
„plattelandsarts van Vlaardingen”. Werd daar
geboren op het uitgestrekt landgoed Hoogstad,
dat hij later van zijn ouders erfde. Hij woont er nu
nog, al is de rust op het landgoed tegenwoordig
ver te zoeken. Vlak voor de omgebouwde
boerderij is een verkeersweg aangelegd.
Die weg is er de oorzaak van geweest dat zijn
nieuwvormingen. Niet ontkend werd de
suggestieve en wellicht ook palliatieve
(verlichtende) invloed. In het boek „Kanker kan
genezen” van de hand van Moerman spuit de
schrijver niet alleen zijn gal uit over het eerste
onderzoek (Delprat), maar komt hij ook met een
bloemlezing van schriftelijke verklaringen van
kankerpatiënten, die menen door hem genezen te
zijn. In de publikatie scharen ook diverse medici
zich achter de denkbeelden van de nog steeds
praktiserende Vlaardinger, die in 1961 door het
Medisch Tuchtcollege voor zes maanden werd
geschorst. De Amerikaanse kankerspecialist
Weinhouse heeft de theorie van Moerman en
eigenlijk voor hem van de Duitser Otto Warburg als
volslagen niet-wetenschappelijk afgedaan (aldus
dr. M. Sluyser van het Antoni van
Leeuwenhoekhuis in NRC Handelsblad). Die
theorie zou er op neerkomen, dat kankerweefsels
veel melkzuur bevatten; dat kanker een ontsporing
zou zijn van de ademhaling van de cel (het
oxydatieproces). Duiven zouden, aldus Moerman,
via acht stoffen citroenzuur, ijzer, jodium,
zwavel en de vitamines A, B, C en D die
oxydatieprocessen goed laten functioneren. Het
dieet van Moerman is op die stoffen afgestemd.
Weinhouse bewees, dat kanker-cellen evenveel
zuurstof bevatten als normale cellen en dat
toename van melkzuur ook in niet-kwaadaardige
weefsels kunnen voorkomen.
i
>t
n
II
ir
n
e
9
S
I.
n
„Men kan niet om mij heen” zegt Moerman, die
nog dagelijks van ’s morgens elf tot 's avonds zes
consulten geeft. „Ik zeg niet dat mijn therapie
zaligmakend is. Toen Ford met de allereerste auto
op de markt kwam moest er ook nog veel aan
worden verbeterd. Maar laten ze alsjeblieft
stoppen met al die woeste middelen tegen kanker.
Waarom gelijk dat operatiemes, waarom dat
geschiet met stralen, waarom die poeders zodat
mensen het hart uit het lichaam braken. Het
begrip genezen vraagt om een heel andere
interpretatie. Ze hebben mij wel eens de grootste
oplichter van Nederland genoemd. Vanwege mijn
erfenis ben ik een vermogend man. Kan doen en
laten wat ik wil. En dan zou ik mensen geld uit
hun zak kloppen?. Weten ze eigenlijk wel wat ik
voor een consult vraag? Zes guldentjes. Geen cent
meer. Om af en toe voor mijn werkkamer een
nieuw vloerkleedje te kunnen kopen”.
„In Amerika worden mensen als ik op handen
gedragen. Ik kan er zo heen. Verdien ik er grof
geld als ik wil. Maar ik ga niet. Een
familielandgoed van een paar honderd jaar laat je
niet zo maar achter je. Bovendien, ik wacht nog
ergens op. Op rehabilitatie”.
Zijn er veel patiënten, die hun toevlucht hebben
genomen tot de methode-Moerman en die
uiteindelijk naar een kankercentrum komen als
bijv, het Antoni van Leeuwenhoek-huis?
Directeur Meilof: „Er zijn er maar weinigen in
ons instituut, die om het Moerman-dieet vragen.
Wanneer ze dat willen kunnen ze dat krijgen. We
zeggen: u bent er vrij in, maar er zijn gemakkelijker
en prettiger manieren om volwaardige voeding tot
u te nemen dan deze. In principe echter geven wij
het Moerman-dieet niet. Iedereen krijgt hier al
(aangepaste) volwaardige voeding. Natuurlijk. Dat
is niet meer dan normaal”.
Wat de vorderingen in de wetenschap ten aanzien
van kanker betreft, moet ook dokter Meilof
toegeven, dat het langzaam gaat. „Je ziet
vorderingen, dat is zeker. Je ziet ook veranderingen
in het patroon van kanker. Zo neemt bijv,
maagkanker in een aantal landen af en longkanker
neemt daar juist weer toe. De angst voor kanker is
begrijpelijk, maar niet altijd terecht. Er kunnen
veel kankers genezen worden. Het
wetenschappelijk onderzoek is zeer intensief.
Iedereen kijkt uit naar het resultaat. Op dit punt
heeft de wetenschap intensief te maken met
mensen. Het is een gemeenschappelijke zaak.
Iedereen is er bij betrokken. Daarom moet je ook
oppassen. Je moet niet juichen bij iedere luchtbel,
bij elk bericht over nieuwe vondsten in het
onderzoek.”
methodes, via proefdieren of via celkweken). Zo’n
degelijk wetenschappelijk onderzoek met groepen
patiënten heeft tot konsekwentie, dat je bijv, in
het geval van uittesten van de methode-Moerman
mensen een behandeling onthoudt, welke in ieder
geval bewezen heeft voor een bepaald percentage
geneeskrachtig of ziekte-remmend te zijn (de
„gevestigde” methode). Pas je bij een aantal
patiënten alleen de methode-Moerman toe en niet
de wel wetenschappelijk onderbouwde
geneeswijzen, dan zou je een niet te nemen
verantwoording op je laden”.
De conclusie indertijd (1958) van het onderzoek
door de commissie-Delprat was: de theorie van de
methode-Moerman is zowel fysisch als
pathologisch onjuist; kanker en andere
kwaadaardige nieuwvormingen komen wel
degelijk ook bij duiven voor en zijn niet zeldzaam
(Moerman leidde zijn geneeswijze af van zijn
duiven en meent dat gezonde duiven niet vatbaar
zijn voor kanker HR); er is een degelijk
pathologisch-anatomisch onderzoek nodig, hetgeen
Moerman nooit gedaan heeft; bij het onderzoek is
in geen enkel geval bewezen dat de specifieke
toepassing van de methode-Moerman genezend
heeft gewerkt; alle patiënten op twee na hadden al
een behandeling (operatief dan wel radiologisch
dan wel hormonaal) ondergaan. De genoemde twee
patiënten gingen tijdens de behandeling zo
achteruit, dat zij in 1958 (het jaar van het
verschijnen van het rapport-Delprat) overleden. Bij
een aantal patiënten kon na behandeling met de
Moerman-methode een gunstige diagnose gesteld
worden, maar niet bewijsbaar was, waardoor de
toestand verbeterde (ze waren al onder de
„gevestigde” specialisten behandeld) of dat er
inderdaad sprake was geweest van kwaadaardige
X
.•maMuuuuum/
<18
SS
te
«c W
