DEEL FUNCTIES VERHUIST NAAR OVERKANT JANS STRAAT
n
rs
Medici overdag
op tweede plan
in Overspaarne
Ijaarlemmer
tolletjes
Ik heb nooit een cent gezien voor
alles wat ik heb moeten doormaken
Haarlemse financier
publiceerde te lage
aflossingsbedragen
Fietser licht gewond
na aanrijding met auto
ad
Alles weg
Genieter
Weer terug
Joles
I
lllll
5
STAD
I
ZATERDAG
7
JULI
19 7 9
Reclame code commissie:
HET LEVENSVERHAAL VAN DE 88-JARIGE JACQUES DE VRIES (SLOT)
door Pieter Taffijn
4
(Van een onzer verslaggevers)
HAARLEM - De Janskliniek,
verpleeghuis voor lichamelijk zie
ke bejaarden aan de Jansstraat,
gaat drukke tijden tegemoet. Het
verpleeghuis staat aan de voor
avond van een grootscheepse in
terne verbouwing, die gepaard
zal gaan met de verhuizing van
een reeks functies. Momenteel is
de aannemer in de weer aan de
overzijde van de straat. Daar
staan het voormalige pand van de
ziekenfondsen en het vroegere
Nutsspaarbankgebouw. Beide
panden zijn door de Janskliniek
aangekocht en worden geschikt
gemaakt voor het onderbrengen
van niet-patiënt gebonden func
ties. In november begint de ver
bouwing van de kliniek zelf. Deze
zal vermoedelijk eind 1980 zijn
voltooid. Al met al krijgt de
Janskliniek er 600 vierkante me
ter nuttig vloeroppervlak bij. De
complete verbouwing kost 1,5
miljoen.
De Janskliniek, vijfentwintig
jaar geleden gesticht, kampt al
jaren met ruimtegebrek. Dat wil
niet zeggen, benadrukt genees
heer-directeur K. Kok, dat de kli
niek daardoor slecht functio
neert, maar het kan veel beter.
Feit is, dat het verpleeghuis uit
zijn vestje is gegroeid. Na de ver
huizing van de reeks functies
naar de overkant kan de toe
stand aanzienlijk verbeterd wor
den. Het verblijven in de kliniek
zal voor 200 bewoners beduidend
plezieriger worden, verwacht de
heer Kok. Zo krijgen zij die op de
afdelingen Wingerd, Gouds
bloem en Ridderspoor verpleegd
worden een eigen conversatie-
ruimte. De patiënten zullen dan
niet langer in ongezellige gangen
hoeven te zitten.
3
Forse interne verbouwing
10 u. H.
o. 10 u.
geeft Janskliniek ruimte
zo. 10
u.; zo.
Ovaart,
zat. 19
J. Bil
Herv.
n.
n 16 u.
i. 19 u.
'isser.
za. 19
netlage,
k
ri- JACQUES DE VRIES zoals hij er vandaag de dag uitziet.
ities,
.50
'uur
uur
keer
elijk
?ens
itten
ittij-
keer
n de
van
.30 u.
19 u.
Belangrijk vindt Kok het voorts, dat de
kliniek „opengegooid” wordt. De entree,
die nu veel weg heeft van een traliehek,
wordt driemaal zo breed en voorzien van
een
voor de ingang staat, zo de fraaie binnen
tuin inkijken. De entree wordt ook veel
gezelliger gemaakt met onder meer een
toko. Voor het verbreden van de ingang
moeten twee zespersoons patiëntenka
mers worden opgeofferd. Ter compensatie
wordt op de tweede verdieping, waar nu
kantoorruimten zijn, een nieuwe afdeling
gemaakt met vijf tweepersoonskamers.
Ook op de begane grond verandert het
nodige. De logopedistes en maatschappe
lijk werksters krijgen er nieuwe kantoren.
De ergo- of arbeidstherapie gaat naar de
kelder en wordt ’’buurman” van de fysio
therapie.
Om die reden en omdat het lang zal
duren voor de eerste paal de grond ,in
gaat voor een nieuwe kliniek heeft het
bestuur van de Janskliniek besloten de
oude panden op te knappen. Terecht,
vindt Kok, want „je kunt je niet permitte
ren nogeens tien jaar aan te modderen”.
De geneesheer-directeur ziet overigens
geen heil in verbouwing van leegkomende
ziekenhuizen tot verpleeginrichting. Dat
gaat volgens Kok minstens zoveel kosten
als nieuwbouw plegen. Bondien is het
zijns inziens heel moeilijk van een zieken
huis een goed verpleeghuis te maken.
„Ik vind het niet nodig krampachtig te
streven naar het opnieuw geven van een
gezondheidszorgfunctie aan leegkomen
de ziekenhuizen. Je kunt veel beter een
kliniek neerzetten in de duinzoom. De
politiek wil landgoederen landgoederen
laten en kijk eens wat er met Kareol en
Lindenheuvel is gebeurd. Je kunt heel
goed een kliniek op zo'n buiten neerzet
ten en het groen eromheen behouden.
Maar ja, zo’n idee valt politiek niet goe-
d”,aldus de heer Kok.
De Haarlemmer fietste óver de Kruis
straat richting centrum, toen hij werd
geschept door een automobilist, die, rij
dende over de Nieuwe Gracht in de rich
ting van de Koudenhorn, geen voorrang
verleende. De Haarlemmer is ter plaatse
behandeld aan lichte wonden aan zijn
hoofd. Verder klaagde hij over een pijnlij
ke heup.
„Het werd tijd dat ik weer
terugging. Hoe het er hier
voor stond wist ik niet.
Mijn zaak was verhuurd
aan een bontwinkel, mijn
broer was net als twee an
dere broers en drie zussen
vergast. De zoon van mijn
broer was er nog wel, die
was door de Russen ge
red. Hij lag in een hospi-
taaltje met bevroren lede
maten en daar hebben de
Russen hem gevonden.
Hij kwam er levend af en
in een Russisch uniform
werd hij naar Holland ge
bracht. Hij moest wel een
vinger missen.
„Maar goed, ik zat nog in
Frankrijk en ik zeg Pietje,
ik moet terug, ik kan er
niets aan doen. Eerst ging
ik naar Parijs, daar
kwam je in een groot
kamp. Om te controleren
wie je was en om onder
zocht te worden of je geen
luizen had. Pietje had nog
gezegd dat ik het geld mee
moest nemen, maar dat
durfde ik niet. Ik had be
loofd te schrijven en dat
deed ik ook. Kwam er een
brief terug waarop stond
geschreven, dat ze overle
den was. Ik heb onmid
dellijk naar juffrouw Van
Es geschreven en die is
gaan kijken. Het bleek
dat Pietje er niet tegenop
kon dat ik weg was en dat
ze alleen was achtergeble
ven. Ze had Veronal inge
nomen en is in een zieken
huisje in de buurt
overleden.”
„Na de oorlog kwam ik
terug in Haarlem. Alles
was me ontstolen, ik
moest leven op kosten
van de gemeente in het
begin. Het dochtertje van
mijn broer wilde haar
deel uit de zaak, die heb ik
tenslotte maar verkocht,
zodat zij haar aandeel
kon krijgen, een bedankje
kon er niet vanaf. Ik heb
gevochten om te redden
wat er te redden was. Ik
had bij de bank de cou
pons van mijn effecten in
bewaring gegeven. Maar
alles bleek door de Duit
sers uit de safe te zijn
gehaald, het enige wat er
nog lag was mijn boekje
van militaire dienst. De
bank had er wel een be
wijs van, van wat was
weggehaald. Ik kon er
voor gaan vechten, jaren
later heb ik in het kader
van de Wiedergutma-
chung een uitkering ge
kregen. Alles moest jezelf
doen,"je moest overal aan
denken, een hoofd heb
ben als een ijzeren pot
„Ik kwam bij zo'n com
missie in de Jansstraat,
die moest alles regelen. Ik
wilde wel geld zien, zei ik.
„Ik woonde toen in Haar-
lem-Noord. Een jaar of
negen geleden zeiden ze
tegen me: je bent nu nog
wel gezond, maar dat
blijft niet zo, je wordt ook
ouder. Er komt een Joods
tehuis, dat is wel wat voor
je. Het is een zogenaamd
Joleshuis. Die meneer Jo
les, dat was vroeger een
klant van me. Hij woonde
in de Kruisstraat en hij
was ontzettend gierig. Hij
had kranten als vloerbe
dekking, dat heb ik zelf
gezien. Toen hij kwam te
sterven bleek dat hij ont-
Dit zegt geneesheer-di
recteur K. Kok van de
Janskliniek, onder wiens
verantwoordelijkheid
straks in Overspaarne
de verbouwde voormali
ge Boerhaavekliniek in
(Van een onzer
verslaggevers)
zettend veel had nagela
ten, daar moest een zie
kenhuis van worden ge
bouwd. Dat is er ook ge
weest, na de oorlog is het
overgenomen door de ge
meente.
Dan kom ik thuis met de
laatste trein, ben ik hele
maal niet moe, ik ga maar
naar bed, omdat er toch
niets anders is te doen.
Sterk hè voor een man
van mijn leeftijd!”
in Haarlem, die heeft aan
het gymnasium les in de
Hebreeuwse taal gegeven.
Toen ik in Israel was ben
ik de dochter van de rab
bijn nog tegengekomen.
Het is hier erg goed, ze
zorgen overal prima voor.
Hij kijkt op zijn horloge.
„Het is mooi op tijd,
straks ga ik eten. Als u
nog wat wil weten: elke
morgen ben ik er. In de
middag meestal niet, dan
ga ik erop uit. Ik zal u
even naar de lift
brengen”.
Tot zover het verhaal van
Jacques de Vries, een le
vensgenieter. Die blij is
dat hij nog van alles kan
doen, ook nadat hij een
paar maal een ernstig
ziekbed doormaakte. Ik
hoor van mensen uit zijn
omgeving dat hij twee
keer in levensgevaarver-
keerde, dat er bij hem is
gewaakt. Dat is hem niet
aan te zien. Hij heeft nog
een keurige hand van
schrijven en is daar trots
op. Evenals op zijn geheu
gen. „Als u maanden
blijft zitten kan ik u nog
veel meer vertellen”. We
kijken nog even naar de
paar foto’s die hij be
waard heeft, naar de laat
ste kaart van Jeanne van
Es, die meldt met vakan
tie te gaan.
„Die Joles was dus onnoe
melijk rijk, hij zou miljoe
nen hebben gehad en als
je hem langs zag komen
zou je hem een cent heb
ben gegeven. Er zijn nu
Joleshuizen in verschil
lende plaatsen in Neder
land en ook in Israël. Het
huis hier heet het Rabbijn
De Vrieshuis. Het is ge
noemd naar Rabbijn De
Vries die erg bekend was
„Ik heb nu een onbezorgd
leven. Na de oorlog heb ik
een lijfrente afgesloten,
daar hebben ze wel een
strop aan, ik blijf veel te
lang leven. Al ben ik oud,
ik ga nog volop op stap,
geregeld ben ik nog in
Den Haag en Amsterdam.
van
edu-
;t 30
rug-
ver-
ruc-
van-
.30 u.
11.30 u.
dienst.
ds. M.
Voorlopig kreeg ik een
kleine vergoeding, alles
moest nog worden uitge
zócht. Er waren huizen
zomaar verkocht en weer
doorverkocht, dat moest
allemaal worden gere
geld. Tegen beter weten
in schreef ik ook een brief
naar Den Haag. Kwam er
een briefje terug, dat ze
mijn geval begrepen.
Maar verder niks, ik heb
nooit een cent gehad voor
alles wat ik heb doorge
maakt. Vijf jaar heb ik
zowat geen oog dichtge
daan om de zorgen die ik
had om mijn familie, daar
had ik zo’n enorme band
mee”.
is. L. J.
laristie-
G. J.
benes.
Vlaar-
ïf./Ned.
656
ng-
,80
,60
,50
,70
,50
,75
HAARLEM - ”In ver
pleeghuizen is het vaak
zo, dat de patiënten
's morgens gewassen en
aangekleed worden en
te eten krijgen en dat ze
dan de rest van de dag
zitten te zitten. Een duf
fe boel. Onze filosofie is,
dat dat in Overspaarne
anders moet. We zullen
een strenge scheiding
aanbrengen tussen het
dag- en nachtgebeuren.
Overdag zijn de medici
en paramedic! niet meer
de baas. Dan krijgt een
vormingswerker de lei
ding, die zal proberen
samen met het verpleeg
kundig personeel de be
woners - we spreken lie
ver niet van patiënten -
zinvol bezig te laten zijn
door gebruik te maken
van creatieve therapi
eën. Je kunt zeggen, dat
wij in eigen huis geleerd
hebben hoe het niet
moet. Slaagt het experi
ment in Overspaarne,
dan koppelen we terug”.
n 15 u.
in 114).
30 u.
ne „De
werd gemaakt voor een lening van 40.000
gulden. Dat is de uitspraak van de Recla
me Code Commissie na een klacht van
een verzekeringsbedrijf uit Enschede.
Deze onderneming had uitgerekend, dat
het werkelijke aflossingsbedrag voor de
120 maanden lopende lening ruim 555
gulden per maand was, en niet 511 gulden,
zoals in de advertenties stond. Raspoort
reageerde in eerste instantie met de stel
ling, dat de 511 gulden een drukfout was.
Toen in een latere advertentie hetzelfde
bedrag verscheen met de vermelding
„rentewijzigingen voorbehouden” stelde
de codecommissie het Haarlemse bedrijf
in het ongelijk.
Uit de kelder verdwijnt het mortuari
um. Dat is nu ongelukkig gesitueerd op de
hoek Jansstraat-Ridderstraat, onder de
kapel. Er komt een nieuw mortuarium
met drie plaatsen helemaal aan de andere
kant van de kliniek, nabij het Schapen
plein. Dit nieuwe mortuarium krijgt een
eigen uitgang. In de kelder komt verder
plaats vrij voor het laboratorium en een
centrale rolstoelwerkplaats en -berg
plaats. Het magazijn wordt vergroot en
krijgt een aparte entree met goederenlift.
Een hele verbetering, want nu moeten alle
spullen via de hoofdingang naar binnen.
Aan de overkant van de Jansstraat treft
men straks: het personeelsontmoetings-
centrum, de praktijkopleiding, woningen
voor personeelsleden, de administratie, de
hoofden van de technische en civiele
dienst, de economisch directeur, perso
neelszaken de rijwielberging, het secreta
riaat en de mentrix. De drie conversatie-
ruimten in de kliniek zelf kunnen gereali
seerd worden op de eerste verdieping,
waar thans twee flatjes zijn, in het vroege
re praktijklokaal en bij de entree. De
verbouwing zal zeker het nodige ongerief
met zich meebrengen, maar gelukking ,is
er door personeel en patiënten positief
gereageerd, vertelt Kok. Gepoogd wordt
de normale gang van zaken in de kliniek
zo min mogelijk te verstoren.
HAARLEM (ANP). Het Haarlemse
financieringsbedrijf Raspoort heeft een te
laag maandelijks aflossingsbedrag ver
meld in advertenties, waarin reclame
Kok is zelf enthousiaster over de sug
gestie die WD-er Dré Kraak deed: nieuw
bouw plegen buiten Haarlem. Geschikte
plekken noemt de geneesheer-directeur
de landgoederen in de gemeente Bloemen-
daal en het terrein achter het Marinehos-
pitaal. Ook heeft de Janskliniek haar oog
laten vallen op het voorterrein van de
Ripperdakazerne. Vanuit ambtelijke hoek
zijn voorts plaatsen aangedragen in de
Waarderpolder, bij de Zijlweg, de Wester-
gracht, de Koninginneweg, in het Stads-
deelcentrum 2 en in de Zuiderpolder. Kok
denkt, dat er best goede plekken bijzitten,
maar de commissie was het daar niet mee
eens. Al met al is het volstrekt onduidelijk
■vaar de Janskliniek te gelegener tijd
naartoe zal verhuizen.
en za.
Toch zal de Janskliniek na de verbou
wing nog niet zo optimaal kunnen functio
neren als de heer Kok wenst. Er is bijvoor
beeld geen plaats voor geestelijk gestoor
de bejaarden, terwijl juist voor deze cate
gorie patiënten in Kennermeland veel te
weing bedden zijn. Deskundigen spreken
van een noodtoestand. Een toestand die
blijft bestaan, ook als in februari de oude
Boerhaavekliniek aan de Boerhaavelaan
(zie bijgaand artikel) zal zijn verbouwd en
geschikt zal zijn gemaakt voor tijdelijke
verpleging van 70 geestelijk gestoorde be
jaarden.
In de rubriek van donder
dag en vrijdag stonden de
eerste twee delen van de
levensgeschiedenis van
onze Joodse stadgenoot
Jacques de Vries. Deze
88-jarige bewoner van het
Rabbijn De Vrieshuis aan
de Verspronckweg heeft
al heel wat meegemaakt
en dat vertelde hij me on
langs. Over zijn jeugd in
de Smedestraat, zijn mo
bilisatietijd in de Eerste
Wereldoorlog, zijn reiser
varingen en de vijfjaar
van de Tweede Wereld
oorlog, die hij in Frank
rijk doorbracht. Aan de
belevenissen van 40-45
waren we gisteren toege
komen en daar gaan we
nu mee verder.
„Op een andere nacht
was er in Pont-en-Royans
een inval om joden te zoe
ken en ze kwamen ook bij
mij. Ik moest een koffer
inpakken en meekomen
naar Grenoble. We wer
den in een kazerne ge
bracht en daar stonden
duizenden mensen bijeen
te huilen. Ik hoorde dat
er nog vier hollanders
waren en gelukkig was
het zo dat Amerikanen,
Belgen en Nederlanders
weg mochten. Ik kwam
weer terug in het dorpje
en daar hebben we een
enorm feest gevierd”.
De hoop van de Janskliniek is gevestigd
op de realisering van een nieuwe kliniek
met circa 300 bedden elders in Haarlem.
Een zaak van lange adem. Kok knijpt zijn
handen dicht als de nieuwe kliniek er
binnen tien jaar staat. De voorkeur van
besuur en directie gaat uit naar een bouw
plaats in Haarlem-Noord, het verzorgings
gebied van de Janskliniek. En uitgere
kend in Noord is slechts een handjevol
stukken grond te vinden die groot genoeg
zijn (3 hectare) om een nieuwe kliniek op
te bouwen. Elders in de stad liggen terrei-
Schalkwijk 70 geestelijk
gestoorde bejaarden zul
len worden verpleegd. In
Overspaarne wordt ge
kapt met de overheer
sing van het zogeheten
medisch model. Er moet
niet gestreefd worden
naar imitatie van het zie-
kenhuisgebeuren, is de
gedachte. Uiteraard
dient de verpleging opti
maal te zijn, maar dat
houdt niet in ’’billen was
sen en dan met je han
den over elkaar gaan zit
ten”, zoals de heer Kok
het uitdrukt. En dus krij
gen de gedragsweten
schappers overdag veel
te vertellen in
Overspaarne.
Intern wordt bij de
Janskliniek nog driftig
nagedacht en gepraat
over de nieuwe aanpak
en daarbij is duidelijk
geworden, dat de ver
pleegkundigen vere van
enthousiast zijn Kok:
„Er is grote weerstand,
maar de verpleegkundi
gen willen in feite het
zelfde als wat wij willen:
de bewoners goed bege
leiden. Dat zijn ze door
de haast en de drukte
bijkans verleerd. De ge-
d ragwetenscha ppers
gaan het ze weer leren.
Je moet de nadelen van
het medisch model on
derkennen en uitprobe-
(Van onze stadsredactie)
HAARLEM. Een 64-jarige Haar
lemmer liep vrijdagavond rond zes uur
lichte verwondingen op na een aanrij
ding op de kruising Nieuwe Gracht-
Kruisstraat.
H. van
Noord-
em (ge-
rf- De entree van de Janskliniek: alsof je door een traliehek naar binnen moet. De ingang wordt drie maal zo breed en veel aantrekkelijker gemaakt. Met
deze ingreep hoopt men de kliniek „open te gooien
nen, die weliswaar groot génoeg zijnj
maar waar de Janskliniek niet veel voor
voelt, omdat ze niet in het verzorgingsge
bied liggen. Onlangs koos de commissie
ruimtelijke ordening voor twee stukken
tochtsluis. Straks kan iemand, die grond bij de Europaweg, beide nabij het
sportcomplex dat op een steenworp af
stand van het Spaarne ligt. Ook werd een
plek bij de Vergierdeweg in Noord ge
schikt bevonden.
ren hoe het anders kan.
Je zult een nieuw even
wicht moeten vinden,
proefondervindelijk. Be
langrijk is ook, dat de
familie erbij betrokken
wordt”.
Bij de verbouwing
wordt al rekening gehou
den met de nieuwe aan
pak. Er komen in de hou
ten gebouwen twee grote
centraal gelegen dagver
blijven, elk aan een kant.
De verblijven gaan
dienst doen voor twee af
delingen met elk 35 pa
tiënten, die worden on
dergebracht in 4-, 2- en 1-
persoonskamers. Elke
kamer krijgt een sanitai
re unit.
De voorgevel van de
oude kliniek krijgt een
nieuw, attractiever aan
zicht. De verbouwing
vergt een investering
van ruim drie miljoen.
Een bedrag, dat niets te
maken heeft met de twee
ton waarover de vorige
huurder van de barak
ken, de Stichting Pius
XH, die de nieuwe Boer
haavekliniek exploiteert
in de clinch liggt met het
gemeentebestuur. Het is
zo, dat de Janskliniek
middels een nieuwe
stichting Overspaarne
gaat exploiteren. De 2
ton is een zaak van de
gemeente en Pius XII.
iaitink,
H. C.
