en dus het recht op
twee keer ophalen
Leesgezelschap Beeldende Kunst
kan enige uitbreiding gebruiken
Ijaarlemmer
i&lletjes
„Ik heb er voor betaald
1
WETHOUDER PAUL CAPTIJN (D’66) OVER HET EENS PER WEEK VUILNIS OPHALEN
Doorsnee Haarlemmer
over vuilniszakken
de Mist
Geen tijd
Interim
Vriendenkring
Veranderd
door Cor Boos en
Danielle Kraft
Elke drie weken een portefeuille met interessante tijdschriften
Vuilnisemmer
Smalle gang
9
AUGUSTUS
19 7 9
STAD
ZATERDAG 4
8
ui
HAARLEM. Dat we met zijn allen in wat zo mooi heet een
wegwerpmaatschappij ook wel plastic-maatschappij genoemd
leven, wordt eigenlijk pas goed duidelijk, als je je wat intensiever dan
normaal bezighoudt met het fenomeen vuilnis. Niet alleen lijkt het of
de mensen meer vuilnis kwijt moeten dan in vroeger jaren, maar ook
zijn meer zakken nodig door de vele kartonnen en geplastificeerde
verpakkingen.
n
s?
t
HAARLEM. „Eenmaal in
plaats van twee keer per week
huisvuil ophalen betekent wel
een vermindering van de dienst
verlening aan de Haarlemse be
volking en laten ze daarom eerst
maar eens uitzoeken of er werke
lijk effectief mee bespaard wordt
en geen sprake is van een schijn-
bezuiniging”, aldus wethouder
Paul Captijn (D’66), die onder
meer verantwoordelijk is voor
het milieu in Haarlem. Het idee
om minder vaak vuil van de stoep
te halen van PvdA en WD is
één van de negen voor nader on
derzoek bruikbaar geachte voor
stellen uit de tientallen die aan
het college van B. en W. zijn
gedaan.
jg..
kW#
-
4
F
s
Nut van bezuiniging moet
eerst worden aangetoond
I
1
voor
h
i
1
I-
„De ondergeteekenden
hebben de eeru kennis te
geven, dat zij voorne
mens zijn bij voldoende
deelneming een Leesge
zelschap voor Beeldende
Kunst hier ter stede op te
richten. Daar de contri
butie afhankelijk zal zijn
van het aantal leden, is
het niet mogelijk deze
hier reeds te bepalen; zij
stellen zich echter voor,
dat zij het bedrag van
f 15. niet te boven zal
gaan. Mocht u geneigd
zijn hieraan deel te ne
men, zoo wordt u beleefd
verzocht nevensgaand in-
teekenbiljet in te vullen,
hetwelk over eenige da
gen zal worden terugge
haald”.
Met dit schrijven richt
ten A.J.de Booij, J. M.
van Meurs en J. W. En
schedé zich in november
1896 tot een tweehon
derdtal leden van de ge
goede stand uit Haarlem
en naaste omgeving. Op 1
januari van het volgend
jaar werd het Leesgezel
schap opgericht, met 29
leden. En tot op de dag
van vandaag bestaat het
nog steeds. Reden om
eens te praten met oud-
directeur Th. Hoog van
Tubergen, die nu woont
in Huis te Bennebroek in
Bennebroek. Jarenlang
was hij penningmeester
van de LBK, hij heeft nu
nog de functie van com
missaris.
Een grote verbetering is overigens ai de
komst van het VAM-station in de Waar
van de bladen die in de
portefeuille zitten is door
gaans al meer. Daarenbo
ven is er ieder jaar ook
nog een vergadering, die
wordt gecombineerd met
een veiling. Dat gebeurt
dan bij een bestuurslid
thuis. De leden kunnen
eerst bekijken welke boe
ken en jaargangen er
worden aangeboden, in
de avonduren kan daarop
worden geboden. Als pen
ningmeester heeft de heer
Hoog ook wel als veiling
meester opgetreden en
dan was het een sport de
prijs van het boek zo op te
drijven, dat het meer op
bracht dan het in de win
kel had gekost. Van het
geld dat op die manier
binnenkwam konden
weer nieuwe boeken wor
den aangeschaft.
In de loop der jaren is er
natuurlijk heel wat veran
derd. Zo zijn er nu in de
Hij heeft zich nu wel te
ruggetrokken uit Tuber-
gen, maar is nog wel ac
tief in keuringscommis
sies in Hillegom en in En
geland. „Dan ben je er
toch nog bij betrokken,
het lijkt me vreselijk om
er helemaal van af gesne
den te zijn”. Voor het ver
leden heeft hij altijd veel
belangstelling gehad. Hij
was elf jaar voorzitter
van de Vereniging Haer-
lem en is nu nog regent
van het Frans Loenenhof-
je. „Dat is vreselijk mooi,
daar is ook heel wat ver
anderd. Vroeger zaten er
alleen oude dames in de
hofjes, we zeiden dat oud
en jong niet bij elkaar
ging. De jongelui zouden
teveel lawaai maken. Die
dames hebben nu zelf ra
dio en tv en hebben er
helemaal geen bezwaar
tegen dat er jonge mensen
bijkomen”.
Als ik wegga en een antie
ke prent bekijk van de
windhandel in bloembol
len, vraagt de heer Hoog
wat ik nu van de Grote
Markt vind. „Dat is een
heilig huisje geworden.
tijdschriften prachtige re
producties in kleur te vin
den, terwijl het voor de
oorlog bij zwart-wit bleef.
En ook de contributie is
flink opgelopen. „We
moeten het wel draaiend
houden, als het leesgezel
schap er eenmaal niet
meer is krijg je het ook
niet meer op gang. Als er
te weinig leden zouden
komen zou de contributie
te hoog worden, dan be
denken de mensen zich
natuurlijk nog weleens.”
Vandaar dat geïnteres
seerden in kunst van har
te welkom zijn bij het se
cretariaat: A. Cramer,
Pieter de Hooghstraat 4 in
Heemstede.
Ik praat nog even verder
met de heer Hoog. Over
bloemen, hij heeft niet
voor niets een halve eeuw
in de bollen gezeten.
Dit is voorlopig het laat
ste Haarlemmer Halletje,
maandag 3 september
wordt de serie weer her
vat Ik ga me enige tijd
bezighouden met het
schrijven van andere arti
kelen, in verband met de
Banenmarkt die op don
derdag 23 augustus
plaatsheeft in de Kenne-
mer Sporthal. Voorlopig
wordt mijn taak waarge
nomen door collega Da-
niëlle Kraft, die een inte-
rim-rubriek zal schrijven.
Maandag gaat zij van
start, de eerste week zult
u op deze plaats verhalen
vinden over de Muggen
ronde die vandaag is be
gonnen.
Er kunnen toch best au
to’s op staan? Je moet het
de mensen makkelijk ma
ken naar de stad te ko
men, dat is nu eenmaal de
moderne tijd”.
In het kader van gemeentelijke bezuinigingen is onlangs door PvdA en WD
gesuggereerd het vuilnis één in plaats van twee keer per week op te halen, een voorstel
dat door een ambtelijke commissie wordt onderzocht Momenteel worden de vuilniszak
ken in verband met de vakantie eens in de week weggehaald. Haarlemmers kunnen bij
wijze van spreken dus al een beetje wennen aan het idee. Bij het hier en daar aanbellen
bij willekeurige Haarlemmers bleek dat veel mensen tegen het bezuinigingsidee zijn.
Alhoewel de meeste ondervraagde Haarlemmers „anti” blijken te zijn, wordt eveneen
de indruk gewekt dat het idee alleen al weerzin oproept. „Tja, het zal wel wennen”, zo
laten verscheidene geënqueteerden na hun aanvankelijk negatieve geluiden weten.
Verder blijkt tijdens de kleine vragenronde zoals viel te verwachten dat met
name kamerbewoners gedupeerd worden als straks het plan om één keer per week
vuilnis op te halen wordt doorgezet
Talloze Haarlemmers zetten tijdens de
vakantieweken nog steeds hun vuilniszak
ken buiten op dagen dat er geen vuilnis
wagen langs komt.
„Mijn vader was al lid,
mijn hele leven heb ik de
portefeuilles thuis ge
zien” vertelt de heer
Hoog. Bij zijn trouwen
liet hij zich als lid in
schrijven. „ik kan me niet
anders herinneren dan
dat we dat ding thuis had
den” voegt mevrouw
Hoog er vanuit haar ziek
bed ze is herstellend
van een buikgriep aan
toe. Al vrij spoedig kwam
de heer Hoog in het be
stuur, de grote mensen uit
die tijd waren Melchior
en Dijkstra. „Die hielden
de zaak bij elkaar. Het
waren allemaal mensen
die zeer in kunst waren
geïnteresseerd, vaak had
den ze ook eigen verzame
lingen. De leden vormden
met elkaar een grote
vriendenkring”.
De portefeuille van het
leesgezelschap is gevuld
met fraaie bladen. Als het
Burlington Magazine, Du,
1’Oeil, Apollo en Antiek.
Ook boeken vinden er een
plaats in. Eens in de drie
weken wordt de porte
feuille bij de leden opge
haald en wordt een nieu
we afgeleverd. Ik blader
wat in de portefeuille die
bij de heer Hoog op tafel
ligt. Er zitten ook wat ou
dere tijdschriften in. „Dat
geeft niet, het zijn geen
nieuwsverhalen. Die arti
kelen blijven hun waarde
behouden en ook de ad
vertenties zijn de moeite
van het bekijken waard”.
In het dienstencentrum
aan de Luxemburgstraat
57 begint dinsdag 4 sep
tember de MS-gespreks-
groep weer om 19.30 uur.
Onlangs is er een boek
verschenen over Multiple
Sclerose, dat werd ver
taald door mevrouw Van
Dullemen-Rolff. Ook zij
maakt deel uit van de
groep. De gespreksgroep
de MiSt is een afdeling
van de regio Noord-Hol-
land van de Nederlandse
MS-Stichting. Herman
Alders heeft de groep in
het leven geroepen en is
nu gebombardeerd tot se-
cretaris/penningmeester
van de afdeling. Er zijn
acht deelnemers aan de
gespreksgroep, hij zal het
erg fijn vinden als dat er
meer worden. Belangstel
lenden kunnen met hem
contact opnemen: Braille-
laan 98 in Haarlem, tele
foon 332134.
Het gezelschap kan maxi
maal 42 leden tellen. Ik
opper, dat die net als in
het verleden nog wel uit
de gegoede stand zullen
komen. „Ja, het is zeg
maar een elitaire groep,
anders zou het ook niet zo
moeilijk zijn de mensen
bij elkaar te krijgen.
Maar in principe is ieder
een van harte welkom, als
het een net mens is”. Er
zijn thans enige openge
vallen plaatsen, het blijkt
niet eenvoudig om die te
vullen. „De mensen gun
nen zich de tijd niet meer
om te lezen. Je kan het
natuurlijk ook niet alle
maal lezen. Je bladert alle
tijdschriften door en pikt
eruit waar je belang in
stelt.”
De jaarlijkse contributie
bedraagt nu 85 gulden.
Een fiks bedrag, maar het
abonnementsgeld van één
0-
door Pieter Taffijn
It
r
t.
3
19:
e
is
Volgens Smelik mag niet alleen naar het
financiële aspect worden gekeken. „Vroe
ger gingen de mensen, die achter de wa
gen stonden door tot hun 65ste jaar, maar
nu stoppen ze bij ons op ongeveer 55-
jarige leeftijd. Het is erg zwaar werk,
waardoor ze op die leeftijd af gekeurd
worden en vervroegd worden gepensio
neerd of lichtere werkzaamheden gaan
doen.”
Momenteel lopen de*vuilnismannen zo’n
zestien kilometer per dag, dat wordt tien
kilometer als ze eenmaal per week bij de
huizen komen. De praktijk heeft uitgewe
zen, dat als je één keer per week overslaat
er de volgende keer niet tweemaal zoveel
vuilnis op de stoep staat, maar anderhalf
keer. Thans vervoert elke auto gemiddeld
3500 kilo per vracht (dus als de wagens
worden gelost), maar bij eenmaal ophalen
wordt dit ongeveer 4800 kilo. De bespa
ring aan materieel is volgens Smelik één
derde, wat inhoudt, dat er op den duur
geen veertien, maar tien of elf vuilniswa
gens nodig zijn. Maar dit levert pas in de
toekomst financieel voordeel op.
derpolder. Ritten naar Alkmaar en Zaan
dam om vuil weg te brengen duurden
anderhalf uur, terwijl een rit nu niet meer
dan 25 40 minuten vergt. Een ander
belangrijk aspect, dat Smelik en Captijn
ter sprake brengen is het gebruik van
vuilnisemmers, die ouderwetse ijzeren
bakken. Het is geen keiharde voorwaarde,
dat de emmers, die per stuk zes kilo we
gen, uit de roulatie moeten worden geno
men, maar de kans bestaat dat het sy
steem van eens per week vuilnis ophalen
dit toch nodig maakt, aldus Smelik. Plas
tic zakken zouden dan dus verplicht ge
steld kunnen worden.
Gezien het tekort aan ruwe olie, waaruit
de zakken worden gemaakt, zou de prijs
wel eens zo hoog kunnen worden, dat het
voor de consument stukken aantrekkelij
ker is eenmalig een emmer van zo’n ƒ36
aan te schaffen. De ijzeren emmer, waar
van Captijn zich uit milieu-oogpunt voor
stander toont, vergt echter veel meer tijd
van de vuilnisophalers. Ze moeten niet
alleen de volle emmer ongeveer veer
tien kilo oppakken, maar deze ook nog
eens terug zetten.
Dit verklaart volgens Smelik ook dat de
mensen, die in het verleden zo’n zeshon
derd tot duizend emmers per dag ver
sjouwden, op ongeveer 55-jarige leeftijd
van de vuilwagen af willen. Het plan om
tweemaal per week vuilnis ophalen af te
schaffen zal dan ook eerst uitvoerig met
personeel, instanties en bedrijfsarts be
sproken moeten worden.
Een andere mogelijkheid is de reini-
gingspolitie uit te breiden met mensen die
vrijkomen. Volgens Smelik levert de con
trole en persoonlijke voorlichting in de
wijken namelijk veel resultaat op.
In dit verband wijst wethouder Captijn
er op, dat de mensen van de reinigings
dienst niet ontslagen kunnen worden en
er dus geen sprake is van een werkelijke
besparing. „Het is heroriënteren, je moet
ook in gedachten houden dat het een van
de vele bezuinigingsvoorstellen is. Als dit
idee wordt uitgewerkt, kom je er niet
onderuit te denken aan de consequenties
voor de toekomst Het kan best een voor
deel lijken dat niets oplevert”.
Het invoeren van eens per week ophalen
van huisvuil hoeft overigens voor Haar
lemmers geen onoverkomelijke proble
men op te leveren, want zij die geen raad
weten met hun vuil kunnen opbellen. Per
met stinkende plastic zakken. In Rotter
dam wordt in de nieuwbouwwijken een
maal opgehaald en in het centrum met
vaak smalle straten tweemaal per week.
In Arnhem worden de plastic zakken eens
per week opgehaald en in Utrecht heeft
Commissaris Th. Hoog van het Leesgezelschap
Beeldende Kunst.
Volgens adjunct-directeur J. Smelik
van de gemeentereiniging is het voorstel
om eenmaal per week vuil op te halen al
vaker in Haarlem ter sprake geweest. „In
Groningen gebeurt het al, behalve bij
flats, maar als de Kerst bijvoorbeeld in de
week valt, zit men daar veertien dagen
Werden vruchtensappen, melk, yoghurt
en vla vroeger bijvoorbeeld nog in fles
sen „verpakt”, tegenwoordig gaan deze
produkten hoofdzakelijk in dozen en pak
ken over de toonbank. Een koud kunstje
is het in feite deze dozen en pakken plat
te slaan alvorens ze in de pedaalemmer te
deponeren, maar gemakkelijker blijft het
ze in hun oude vorm weg te gooien, het
geen echter behoorlijk wat ruimte in de
vuilniszak vraagt. Overigens heeft ook de ouderwetse vuilnisbak de strijd met de
wegwerpmaatschappij niet ongeschonden overleefd. Het straatbeeld op een vuilni-
sophaal-dag wordt immers beheerst door plastic zakken.
men gekozen voor twee keer per week met
alleen plastic zakken”.
Bij de Haarlemse veegdienst is een te
kort aan mensen, maar volgens Captijn
kunnen niet zonder meer de vuilnisman
nen, die bij één keer per week vuilnis
ophalen als het ware overblijven, bij deze
groep worden ingedeeld. „Bij de veeg
dienst verdienen de mensen minder dan
op de vuilniswagens en dan krijg je te
maken met het probleem, dat ze naar een
andere baan uit gaan kijken. Trouwens,
we bevinden ons nog in fase nul, het
onderzoek is nog niet gestart en het perso
neel krijgt inspraak. Ik zie ook gevaren in
die vermindering van dienstverlening.
Kleinbehuisden moeten toch de rommel
kwijt, op een balkon gaat het stinken, en
dan krijg je weer allerlei troep op straat
Verplaats je dan niet het werk van de ene
dienst naar de andere, ook financieel? Als
je maar één keer per week huisvuil op
haalt mag je dan nog een appèl doen op
de burgerzin van de Haarlemmers om de
stad schoon te houden?”, aldus Paul
Captijn.
dag worden met speciale wagens bijna
zestig ritten gemaakt en wie wil kan per
keer ook een halve kubieke meter vuil
gratis afleveren bij het VAM-station. Be
drijven moeten er voor betalen.
Het feit dat gedurende de vakantieperi
ode ook al wekelijks het vuil wordt opge
haald, acht Paul Captijn geen maatstaf
voor het bezuinigingsidee. Dat het vui-
laanbod namelijk heel seizoengevoelig is
blijkt uit de opmerking van Smelik, dat
tijdens de huidige vakantieweken de der
tien VAM-treinwagons niet vol komen,
maar er vlak voor de vakantie wagons te
kort waren. Hetzelfde geldt voor de
herfst- en winterperiode.
Captijn benadrukt, dat het college van
B. en W. er nog niet aan denkt om een
proeftijd met één keer ophalen per week
in te voeren. Laat eerst maar eens uitgere
kend worden, wat de werkelijke bezuini
gingen zijn, zo laat hij weten. „We hebben
nog geen standpunt ingenomen, we zullen
de ideeën grondig op hun waarde bezien”,
aldus Captijn.
aweivij
I
zoals nu het geval is, red.), zit je bijna een week met de zakken”, aldus Jansen.
Het probleem van het verminderde aantal vuilnisophaal-keren wordt groter als
kamerbewoners ook nog eens huisdieren hebben. Pieter Bakker bijvoorbeeld bewoont
met nog drie andere mensen een etage aan de Krocht. In totaal scharrelen er in het huis
zes katten rond. Voor de beesten staat een bak, maar: „Elke twee dagen moeten de
kattenbakken worden verschoond”, vertelt Bakker. En dat gaat ruiken. Hij is dan ook
helemaal geen voorstander van het bezuinigingsplannetje. „Een puinhoop”, aldus zijn
reactie.
Momenteel, nu de vuilnisman wegens de vakanties maar een maal in de week langs
komt, bewaren Pieter Bakker en zijn huisgenoten hun vuilniszakken op een klein plat
Per twee dagen vullen zij met z’n allen ongeveer anderhalve zak Bakker vindt echter
dat het hele zaakje gaat stinken, als het lang blijft staan.
Totaal anders reageert de heer H. Broekman, die één-hoog aan het Van Zeggelenplein
woont. „Ik heb geen bezwaar”, zegt hij over het één keer in de week ophalen van het
huisvuil. „Als het kostendrukkend is, is het een goede zaak”. Broekman, die minimaal
twee zakken per week aan de vuilnisman meegeeft, bewaart alles op het balkon. Over
de stank, die bij zoveel mensen hèt bezwaar lijkt te zijn, zegt hij: „Als ik een zak goed
dichtbind, kan hij ónmogelijk stinken”.
Ondanks het feit, dat de vuilniszakken al sedert enkele weken één keer in de week
worden opgehaald, zijn er in Haarlem nog steeds veel mensen, die hun huisvuil buiten
zetten op een dag dat er geen vuilniswagen komt Aan de Van de Beltstraat in
Schalkwijk bijvoorbeeld stond afgelopen dinsdag een groot aantal vuilniszakken
buiten te wachten terwijl die pas woensdag zouden worden weggehaald.
De familie Huizing, een gezin met vijf kinderen, woont op de eerste etage van een flat
aan die straat en ergert zich aan de situatie en is er dan ook tegen als de huidige
tijdelijke gang van zaken in een blijvende zou worden omgezet
„De mensen verrekken het om hun vuilnis een hele week op te sparen”, aldus de heer
des huizes. Ook merkt hij op: „Ik heb er voor betaald en heb recht op twee keer per
week ophalen”. Mevrouw geeft als argument, dat er niet op hygiëne moet worden
bezuinigd. Volgens haar kunnen de mensen trouwens best wat minder aan de
vuilnisman meegeven: „Je koopt wat minder, dan heb je ook minder weg te gooien”, zo
zegt ze.
Behalve kamerbewoners komen ook kleinbehuisde Haarlemmers zonder tuin en
bewoners van lage flats met het besparingsidee in de knel. De heer G. Reef, die met
echtgenote en baby op de tweede etage van een flat aan de Waddenstraat woont, is
bijvoorbeeld blij dat hij twee balkons heeft: een voor de vuilniszakken, die zich daar
naar zijn zeggen „opstapelen” en een om in het zonnetje te kunnen zitten. Maar ook hij
vindt dat de zakken hij heeft er zo’n vijf in de week gaan stinken..
Bij de bewoners van hoge flats vanaf ongeveer vier woonlagen zal de eventuele
doorvoering van het één keer in de week ophalen van vuilnis vermoedelijk niet zo hard
aankomen. Bij deze flats zijn containers geplaatst voor het huisvuil.
Verwezenlijking van de bezuinigings
plannen, die werden ingediend door
PvdA, WD, CDA, D’66 en de Kreatleve
Prikkel Commissie (een ambtelijke
werkgroep, die bekijkt of er op bestaand
beleid kan worden bezuinigd), zou
300.000 gulden moeten opleveren om de
ontwerp-begroting voor 1980 te kunnen
realiseren. Captijn zegt wel positief te
staan tegenover bet initiatief om te zoe
ken naar bezuinigingsmogelijkheden,
maar hij stelt zich gereserveerd op als er
over wordt gesproken het mes te zetten in
de reinigingsdienst, want het schoonhou
den van de stad weegt bij de milieu-
gevoelige democraat erg zwaar.
Zo heeft Sherwin Jansen, die een etage aan de Zoetestraat bewoont, veel moeite met
het bezuinigingsidee. Zijn leefruimte op zich is groot genoeg, maar de gang, waar hij
zijn zakken moet bewaren tot de vuilniswagen komt hij heeft er zo’n twee per week
is supersmaL „Het gaat stinken”, is zijn voornaamste bezwaar. „Met een verjaardag, die
meestal in het weekend wordt gevierd, is een zak zó vol. Als het ophalen op vrijdag blijft
1 1__X 1 3 X «X 2- X 1-1UTL—
■K
